Khrihfa Lungrualnak Nih Pathian Thang A Ṭhatter
‘Pum khat sinak, thlarau nih an pekmi hna kha ngei peng u.’—EFE. 4:3.
1. Kumzabu pakhatnak Efesa Khrihfa hna nih zeitindah Pathian thang an ṭhatter?
HLANLIO Efesa Khrihfabu lungrualnak nih a hmaanmi Pathian, Jehovah thang a ṭhatter. Chawlehnak a ṭhat tuknak khua a si i unau cheukhat cu sal a ngeimi mirum an si, a cheu cu a si a fak tukmi sal an si men lai. (Efe. 6:5, 9) Cheukhat cu lamkaltu Paul nih pumhnak inn ah thla thum chung phung a chim lioah biatak a hngalmi Judah mi an si. A cheu cu hlan ah Artemis a biami le camhthiammi an rak si. (Lam. 19: 8, 19, 26) A hmaanmi Khrihfa zumhnak nih sining phunphun a ngeimi a hnuh hna ti cu a fiang ko. Khrihfabu lungrualnak nih Jehovah thang a ṭhatter kha Paul nih a hngalh. Cucaah hitin a ṭial: ‘Pathian cu Khrihfabu thawngin, sunglawi ko seh.’—Efe. 3:21.
2. Efesa Khrihfabu ah lungrualnak a hrawk khomi zei thil dah a chuak?
2 Asinain Efesa Khrihfabu lungrualnak a hrawk khomi thil a chuak. Paul nih Khrihfa upa pawl kha hitin ralrin a pek hna: “Nanmah bu chung lila zong hin mi a cheu nih a zummi hna kha anmah lei i hruai awkah lih an chim lai caan kha a phan lai.” (Lam. 20:30) Unau cheukhat cu ṭhencheunak a chuahtermi lungput an ngeih rih caah Paul nih ‘mah lungput cu nawl a ngai lomi hna sinah a um’ tiah ralrin a pek hna.—Efe. 2:2, NW; 4:22.
Lungrualnak Kong Biapi in Ṭialmi Cakuat
3, 4. Paul nih Efesa khua mi sin a cakuat ah lung-rualnak kha zeitindah a bik in a ṭial?
3 Khrihfa hna cu lungrual tein rian ṭuanṭi an duh ahcun lungrualnak um awkah pakhat cio nih fakpi in an i zuam a herh kha Paul nih a hngalh. Paul nih thlarau lamhruainak in Efesa khuami hna sin a cakuat ah lungrualnak kong a bik in a ṭial. Tahchunhnak ah, “thil vialte kha hmunkhat ah a pumh dih hna lai i Khrih cu an lu ah a ser lai” tiah Pathian tinhmi kong kha Paul nih a ṭial. (Efe. 1:10) Cun Khrihfa hna kha innsaknak i hmanmi lung phunphun he a tahchunh. “Inn cu a ningpi in . . . hmunkhat ah a dir tertu cu [Jesuh] kha a si i Bawipa biakinn tling ah a chuahcanhtu cu amah ṭhiamṭhiam kha a si.” (Efe. 2:20, 21) Cu lengah, Paul nih Judah mi le Jentail mi Khrihfa hna lungrualnak kong a bik in a chim i nan zapi in Pathian sermi nan si tiah a ti hna. Cun Jehovah cu “kan Pa, . . . vawlei cung i khua a sami innchungkhar vialte nih an min an i laknak hram a si” tiah a ṭial.—Efe. 3:5, 6, 14, 15.
4 Efesa angan 4 kan i ruah tikah lungrualnak ngeih awk zeicah i zuam a herh le Jehovah nih lungrual awkah zeitindah a kan bawmh le zei lungput nih dah lungrualnak a fehter khawh timi kong kan hngalh lai. Cawn tikah ṭhatnak tam deuh hmuh awkah Efesa angan 4 kha rak rel chung.
Pumkhat Si awkah Fakpi in i Zuam a Herh
5. (a) Pathian vancungmi hna cu zeicah lungrual tein rian an ṭuan? (b) Kan caah lungrualnak ngeih zeicah a har?
5 Paul nih Efesa unau pawl kha “pumkhat sinak, thlarau nih an pekmi hna kha ngeih” i zuam u tiah a nawl hna. (Efe. 4:3) I zuam a hauhnak hngalhthiam awkah Pathian vancungmi hna kong zoh u sih. Vawlei thilnung hna cu an i lawh lo bantuk in nuai tampi vancungmi zong pakhat le pakhat i lo lo in Jehovah nih a ser hna lai tiah ti khawh a si. (Dan. 7:10) Asinain vancung mi nih Jehovah nawl an ngaih i a duhnak an tuah caah an lung aa rual. (Salm 103:20, 21 rel.) Vancungmi zong minung zong sining phunphun kan ngei. Asinain minung cu chambaunak a ngeimi kan si. Mah nih lungrualnak ngeih a harter.
6. Ziaza aa dangmi unau pawl he rianṭuanṭi khawh awkah zei ziaza nih dah a kan bawmh lai?
6 Mitlinglo minung cu rian an ṭuanṭi tikah a har ko lai. Tahchunhnak ah, khua a hnu tawn nain a lung a nemmi unaupa le a caan a upat nain a thin a tawimi unaupa cu Pathian rian an ṭuanṭi tikah zeitindah a si hnga? Pakhat le pakhat an chambaunak kha an i hmuhpiak men lai nain anmah chambaunak tu cu an philh men lai. Mah bantuk unaupa pahnih cu zeitindah lungrual tein rian an ṭuanṭi khawh lai? Paul ṭialmi ziaza hna nih zeitindah a bawmh khawh hna kha zoh hmanh. Cun mah ziaza hna ngeih i zuamnak thawngin lungrualnak zeitindah karhter khawh a si kha ruat. Paul nih hitin a ṭial: “Pathian nih an auhnak hna he aa tlakmi nunning khan nung u tiah kan forh hna. Toidornak lungthin ngei u, lungnem le lungsau in um zungzal u. Pakhat le pakhat i bawm u law cuticun nan i dawtnak kha langhter u. Pum khat sinak, thlarau nih an pekmi hna kha ngeih peng awkah an funtu hna daihnak hri khan fek tein i ṭem u.”—Efe. 4:1-3.
7. Mitlinglo unau he lungrual tein rian ṭuanṭi cu zeicah a biapit tuk?
7 A hmaanmi biaknak ah a ummi cu pumkhat kan si caah mitlinglo zumtu hna he Pathian rian lungrual tein ṭuanṭi cawn a biapi. “Pathian nih an kawh hna tikah ruahchannak pakhat a um a ti bantukte khan pum cu pakhat lawng a um i thlarau pakhat lawng a um. Bawipa pakhat lawng a um, zumhnak pakhat lawng a um, tipil innak pakhat lawng a um; Pathian cu pakhat lawng a si i amah cu mi vialte Pa . . . a si.” (Efe. 4:4-6) Pathian duhnak a tuahmi a hmaanmi bu lawngah Jehovah thlarau le thluachuah a um. Khrihfabu ah unau pakhatkhat nih kan ngaih a kan chiatter hmanh ah ka dangah kalnak a um lo. Zungzal nunnak bia cu hi ka lawngah a um.—Johan 6:68.
‘Minung Laksawng’ nih Lungrualnak a Karhter
8. Lungrualnak um awkah Khrih nih zei bawmtu dah a kan pek?
8 Khrihfabu lungrualnak karhter awkah Jesuh nih ‘minung laksawng’ a timh hna ning fianter awkah Paul nih hlanlio ralkap pawl tuah tawnmi thil pakhat kha a hman. Ral a teimi hna ralkap pakhat nih sal ah tlaihmi pakhat kha a nupi rian bawmtu ah inn ah aa kalpi khawh. (Salm 68:1, 12, 18) Cu bantukin, Jesuh nih vawlei a tei tikah lungtho tein a rian ṭuan a duhmi sal tampi a hmuh hna. (Efesa 4:7, 8 rel.) Mah a salle kha zei rian dah a pek hna? “A cheu cu lamkaltu ah a ser hna i a cheu cu profet ah a ser hna, a cheu cu thawngṭha chimtu ah a ser hna i a cheu cu pastor le cawnpiaktu ah a ser hna. Khrih pum kha ṭhanter awkah Pathian mi vialte cu hi bantukin Khrihfa rian ṭuan awkah a timh hna. Cucaah kan zumhnak le Pathian Fapa kan hngalhnak i pakhat kan sinak ah khan kan i fon dih lai.”—Efe. 4:11-13.
9. Lungrualnak um awkah ‘minung laksawng’ nih zeitindah a kan bawmh? (b) Khrihfabu ah lungrualnak um awkah zeicah pakhat cio i zuam awk a si?
9 Dawtnak a ngeimi tuukhal, ‘minung laksawng’ hna nih lungrualnak um awkah a kan bawmh. Tahchunhnak ah, Khrihfa upa nih unaupa pahnih cu ‘an thin an i hunter’ ti a hmuh ahcun ‘lam dingah chiah ṭhan awkah nem tein’ a cawnpiak hnanak thawngin Khrihfabu lungrualnak um awk a bawmh khawh. (Gal. 5:26–6:1) Mah cawnpiaktu minung laksawng hna nih Baibal hmangin kan zumhnak feh awk a kan bawmh. Cuticun lungrualnak an karhter i Khrihfa nutling patling si awk a kan bawmh. Paul nih “midang a palhter tawntu hlenthiammi hna cawnpiaknak tilet le thlichia bantuk a simi nih a kenkip ah a choihmi ngakchia bantuk” si ti hlah u a ti. (Efe. 4:14) Kan pum chung nge hna cu a herh ningin an i bawmh bantuk in Khrihfabu ah lungrualnak um awkah pakhat cio kan i zuam awk a si.—Efesa 4:15, 16 rel.
Ziaza Thar Ngeih i Zuam
10. Ziaza rawhnak nih lungrualnak zeitindah a hrawh khawh?
10 Paul nih Efesa unau sin a cakuat angan palinak ah Khrihfa lungrualnak ngeih peng awkah a herh bikmi cu dawtnak ngeih a si tiah a ṭial. Cun dawtnak ngeihnak ah zeidah aa tel zong a ṭial. Dawtnak kan ngeih ahcun nu le pa sualnak le ziaza rawhralnak kan hrial lai. Paul nih unau pawl kha “lawkih mi bantuk in um ti hlah u” tiah a forh hna. (Efe. 4:17-19) Ziaza rawhnak in a khatmi vawlei cu Khrihfa lungrualnak caah ṭihnung a si. Mi nih nu le pa sualnak kong kha capo ah an saih, hla in an sak, nuamhsaihnak caah an zoh, cun a thlithup le langhngan in an tuah. Ṭhit le vat ding in timh lomi kha nu le pa sualnak a tuahter khomi duhhle hlennak hmanh nih Jehovah le Khrihfabu he an hlatter khawh. Zeicah? Mah nih nu le pa sualnak fawite in a tuahter khawh caah a si. Cun duhhle hlennak nih innchung a ngeimi kha mi zuangzam a siter khawh i chungkhar ṭhencheunak a chuahter khawh. Lungrualnak a hrawktu tuahsernak a si. Paul nih “Khrih kong i nan theihmi cu cu bantuk cu an si lo” tiah a ṭial cu khuaruahhar awk a si lo.—Efe. 4:20, 21.
11. Baibal nih zei thlennak tuah awkah dah a kan forh?
11 Lungrualnak a rawhtermi ruahnak hlaw in lungrualnak a chuahtermi ziaza ngeih i zuam awkah Paul nih a kan forh. Hitin a ṭial: “Nan rak nun tawn ningin an nunter tu hna nan mihring hlun kha hlaw u, cu mihring hlun cu pumsa duhnak hlenhmang nih a hrawh lengmang tawnmi kha a si. Nan lungthin le nan ruahnak ah ser tharmi nan si awk a si. Pathian he aa lo in sermi nan mihring thar kha i hruk u law cucu a dingmi le a thiangmi nunning i a langmi nunnak taktak kha a si.” (Efe. 4:22-24) Zeitindah kan ‘ruahnak cu ser tharmi a si’ khawh lai? Baibal le thlaraulei a ṭawngmi hna sin kan cawnmi kha upatnak he kan tuaktan lai. Cuticun ‘Pathian he aa lo in sermi kan mihring thar” kan i hruk khawh lai.
Nunning Thar in Biachim
12. Biatak chimnak nih zeitindah lungrualnak a karhter, mi cheukhat caah biatak chim zeicah a har?
12 Chungkhar asiloah Khrihfabu ah a ummi hna sinah bia hmaan chim a biapi tuk. Lungthiang tein zaangfahnak he biachimnak nih mi kha a komhter deuh hna. (Johan 15:15) Asinain unau pakhat nih unau pakhat kha a hlen ah tah? Mah kha a hngalh tikah pakhat le pakhat an i zumhnak a rawk kho. Cucaah Paul nih hitin ca a ṭial: “Aho cio paoh nih a unau cu biatak chim seh, zeicahtiah kan dihlak in hmunkhat ah Khrih pum chung nge kan si cio.” (Efe. 4:25) A ngakchiat tein lih a chim lengmangmi pakhat cu biatak chim aa harh ko lai. Asinain biatak chim aa zuammi kha Jehovah nih a duh i a bawmh lai.
13. Vawlpamh hrialnak ah zeidah aa tel?
13 Kan biachim i ralrin awkah Jehovah nih a kan cawnpiak. Mah kha kan zulh ahcun Khrihfabu le chungkhar ah upatnak le lungrualnak a karh lai. “Bia nan i ruah tikah mi ca ṭhatlonak bia hmang hlah u. . . . Lungthli in i uamnak le thinhunnak le ingpuannak kha hlaw hna u. I hua ti hlah u, i vawlpam ti hlah u. Huatnak lungthin ngei ti hlah u.” (Efe. 4:29, 31) Mi zei rel lo in biachim hrial khawhnak lam khat cu mi upat awk i zuamnak in a si. Tahchunhnak ah, a nupi a vawlpam tawnmi pa nih a hleiin Jehovah nih nu pawl a upat hna ti a hngalh hnu cun a nupi cung a lungput thlen aa zuam awk a si. Pathian nih nu cheukhat kha Khrih he siangpahrang ṭuan awkah thiang thlarau in chiti thuh in thluachuah a pek hna. (Gal. 3:28; 1 Pit. 3:7) Cu bantuk in a va a zaihnawh lengmangmi nu zong Jesuh serhsatnak a ton tik i sumnak a ngeih ning a hngalhmi nih a ziaza i thlen awk a forh ding a si.—1 Pit. 2: 21-23.
14. Thinhun langhter cu zeicah ṭih a nun?
14 Vawlpamhnak cu thintawinak he aa peh-tlai. Mahnih pum ṭengnge kha a ṭhencheuter khawh. Thinhunnak cu mei he aa lo. I sum awkah a har i remlonak a chuahter. (Ptb. 29:22) Lungtlinlonak chim awk caan rem a um hmanh ah i pehtlaihnak ṭha a rawh nakhnga lo thin i sum a hau. Khrihfa nih cun i ngaihthiam awk a si, lungthli i uam le thinhunnak kong chim ṭhan ding a si ti lo. (Salm 37:8; 103:8, 9; Ptb. 17:9) Paul nih Efesa khua mi kha hitin ruahnak a cheuh hna: “Na thin a hun ahcun na thinhunnak kha sualnak chung i an luhpitu siter hlah; cun na thinhunnak cu ni tlak khumhter hlah. Khuachia cu caan ṭha pe hlah.” (Efe. 4:26, 27) Thin i sumlonak nih Khrihfabu lungrualnak a hrawh khawh i buainak chuahter awk Satan caan ṭha pek a si.
15. Unau thil mah nawl in i laknak nih zeidah a chuahter khawh?
15 Mi thil upatnak nih Khrihfabu lungrualnak a karhter. “Fir a hmangmi kha fir ti hlah seh” tiah Baibal nih a ti. (Efe. 4:28) Jehovah miphun cu pakhat le pakhat an i zum. Unau pakhat nih zumhmi sinak kha ningcang loin a hman i unau thil kha amah nawl in a lak ahcun lungrualnak a rawk lai.
Pathian kan Dawtnak nih Lung a Rualter
16. Lungrualnak um awkah thazang a pemi bia zeitindah kan chim?
16 Pathian kan dawtnak nih midang dawt awkah a kan forh i cu nih Khrihfabu ah lungrualnak a chuahter. Jehovah zaangfahnak cung i lawmhnak nih hi cawnpiaknak fakpi in zulh i zuam awkah kan lung a thawhter: “Bia nan i ruah tikah . . . mi ca i san a tlaimi, a herhmi zawn i ṭhatnak a chuahpitu le a theimi thluachuah vanluh a petu ding bia lawng kha hmang u. Pakhat le pakhat cungah zaangfahnak lungthin le nemnak lungthin ngei u law Pathian nih Khrih thawngin an ngaihthiam hna bantukin pakhat le pakhat i ngaithiam u.” (Efe. 4:29, 32) Mitlinglo minung kha Jehovah nih zaangfahnak he a kan ngaihthiam. Cucaah midang tlinlonak hmuh tikah ngaihthiam ve awk a si hnga lo maw?
17. Lungrualnak a um nakhnga zeicah fakpi in i zuam awk a si?
17 Pathian miphun lungrualnak nih Jehovah thang a ṭhatter. A thlarau nih lam phunphun in lungrualnak karhter awkah a kan forh. Thlarau lamhruainak doh kan duh lai lo ti cu a fiang ko. “Pathian thiang thlarau kha a ngaihchiatter hlah u” tiah Paul nih a ṭial. (Efe. 4:30) Lungrualnak cu kilven awk tlak ro sung a si. Lungrual tein a ummi hna cu an i lawm i Jehovah thang an ṭhatter. Cucaah “Pathian dawtmi fa nan si caah amah bantuk kha si i zuam u.”—Efe. 5:1, 2.
Zeitindah Na Leh Lai?
• Zei lungput nih dah Khrihfa lungrualnak a karhter?
• Kan tuahsernak nih Khrihfabu lungrualnak zeitindah a karhter?
• Midang he rianṭuan ṭi tikah kan biachimmi nih zeitindah a kan bawmh khawh?
[Cahmai 17 Hmanthlak]
Sining phunphun an ngei nain an lung aa rual
[Cahmai 18 Hmanthlak]
Duhhle hlennak ṭih a nunning kha na hngal ma?