Pathian Nih A Fonhmi Hna Cu Ṭhen Awk A Si Lo
“Pahnih an si ti lo i pakhat an si cang. Pathian nih a fonhmi hna cu mi nih an ṭhen awk hna a si lo.”—MATTHAI 19:6.
1, 2. Nuva hna cu a caancaan ah harnak an tong lai ti kha Cathiang le thil sining thawngin zeicah theih cia a si?
MAWṬAWKA in khual lamhlat tlawn awkah timhcia ka si cang tiah hei ruat hmanh. Lam ah harnak na tong lai maw? Harnak ton lo ding i ruahchan cu ruahnak ngeih lo a si hnga! Tahchunhnak ah, nikhua hna a chia kho i nuar deuh le ralring tein kal a herh caan hna a um ko lai. Voi khatkhat cu seh a rawk kho i remh zong na thiam lo, cu tikah lam pawngah mawṭaw kha chia in bawmhnak hal a hau lai. Cu bantuk thil sining ruangah khual ka tlawn hi ka palh tuk tiin mawṭaw kha hlonh awk a si hnga maw? Si hlah. Khual lam hlat tlawn tikah harnak ton ding i ruah cia in tawnghtham ding lam tu fim ngai in an kawl tawn.
2 Ṭhitumnak zong cuticun a si ve. Harnak cu a um hrimhrim ko lai, nuva hna nih nupi ṭhit le va ngeih kha nuamhnak in a khatmi nunnak tiah ruah cu hruh a si hnga. Baibal nih 1 Korin 7:28 ah nuva hna nih “nifate in a chuak lengmangmi harnak an ton lai” tiah fiang tein a chim. Zeicah cuticun a si? A tawinak in chim ahcun pa zong nu zong mitlinglo an si lengah “harnak caan” ah kan nun caah a si. (2 Timote 3:1; Rom 3:23) Cu a si caah aa remmi, thlarau lungput a ngeimi nuva hna hmanh a caancaan ah buainak an tong.
3. (a) Vawlei cung minung tampi nih ṭhitumnak kha zeitindah an hmuh? (b) Khrihfa hna nih an i ṭhitumnak kha zeicah fehter an i zuam?
3 Nihin vawlei ah cheukhat nuva hna cu buainak an ton tikah a hmasa bik ah tuah an i timhmi cu kan i ṭhen lai ti a si. Ram tampi ah, nuva ṭhennak a tam chin lengmang. Asinain a hmaanmi Khrihfa hna cu a rannak in i ṭhen si loin buainak tu kha tawnghtham an i zuam. Zeiruangah a si? Ṭhitumnak kha Jehovah sinin hmuhmi laksawng sung pakhat in an hmuh caah a si. Jesuh nih nuva hna he aa tlaiin “Pathian nih a fonhmi hna cu mi nih an ṭhen awk hna a si lo” tiah a rak ti. (Matthai 19:6) Mah phunglam ningin nun cu a fawi zungzal lo ti cu a hmaan ko. Tahchunhnak ah, Baibal phunglam a cohlang lomi, rualchan le midang hna, cun nuva kong i ruahnak cheutu cheukhat hna nih Baibal ning si loin i ṭhen, i mak le i kir tak awkah nuva hna kha an forh tawn hna.a Sihmanhsehlaw a rannak in i ṭhen nakin remh le fehter a ṭhat deuh kha Khrihfa hna nih an hngalh. A si, a hramthawk tein thil sining kha midang ruahnak cheuh ningin si loin Jehovah lam ningin tuah awk biakhiah cu a biapi.—Phungthlukbia 14:12.
Harnak Hna Teinak
4, 5. (a) Nuva hna nih zei buainak dah an ton lai? (b) Chungkhar ah buainak a chuah tikah Pathian Bia ah hmuhmi phunglam hna cu zeicah a ṭhathnem?
4 A hmaanmi thil cu chungkhar kip nih zei maw caan ah buainak tawnghtham a herh ti a si. A tam deuh cu thil hmete a simi ah lung i khah lonak tawnghtham kha a si ko lai. Asinain chungkhar cheukhat ahcun i pehtlaihnak hrampi ca ṭihnung a si khomi a ngan deuhmi buainak a si kho men. A caancaan ah hmuhtonnak a ngeimi nupi ngei Khrihfa upa pakhat sinah bawmhnak na hal a herh lai. Asinain cu ti na tuah cu na innchungkhar a rawk cang tinak a si lo. Buainak tawnghthamnak ah Baibal phunglam hna naih tein zulh a biapit zia langhter men kha a si.
5 Minung Sertu le chungkhar hramthawktu Jehovah nih hlawhtlingmi chungkhar si awkah zeidah a herh kha mi zeihmanh nakin a hngalh deuh. Biahal awk cu a Bia ah kan hmuhmi cawnpiaknak kha kan ngai in kan zul lai maw? ti a si. Kan zulh ahcun ṭhathnemnak kan hmu hrimhrim lai. Jehovah nih hlanlio a mi hna kha hitin a rak ti hna: “Ka nawlbia kha rak ngai u law, ti ka hei duh dah! Thluachuahnak cu nan caah, zeitik hmanh i a reu bal lomi tiva bantuk in, a luan in a luang zungzal kho hnga! Tikam a deng lengmangtu tilet bantuk in teinak cu nan sinah a phan ko hnga!” (Isaiah 48:18) Baibal ah hmuhmi lamhruainak zulhnak nih hlawhtlingmi chungkhar a siter khawh. Vale caah Baibal chimmi cawnpiaknak kha hmasa bik ah zoh u sih.
‘Nan Nupile Kha Daw Peng Hna U’
6. Vale caah Cathiang cawnpiaknak cu zeidah a si?
6 Efesa khuami hna sin i lamkaltu Paul cakuat ah vale caah a fiangmi lamhruainak a um. Paul nih hitin a rak ṭial: “Vale hna, Khrih nih Khrihfabu cu a dawt i a nunnak a pek bantuk in nannih zong nih nan nupile kha nan dawt [“peng,” NW] hna awk a si. Pa nih an nupile cu anmah pum an i dawt bantuk in an dawt hna awk a si. A nupi a dawmi pa cu amah le amah aa dawt a si ko. Ahohmanh nih mah pum kha an hua bal lo. Khrih nih Khrihfabu kha a cawm a zoh a khenh bantuk in, ahohmanh nih a pum cu a zoh a khenh i a cawm ve. Asinain nanmah kong zongah hman khawh a si ve: vale nih nan nupi le cu nan pum nan i dawt bantuk in nan dawt hna lai.”—Efesa 5:25, 28, 29, 33.
7. (a) Khrihfa chungkhar a hrampi ah zeidah a bik in aa tel awk a si? (b) Vale nih nupile kha zeitindah an dawt peng hna?
7 Nupile le vale lakkar ah a um khomi buainak kip kong kha Paul nih a rak chim lo. Mah nakcha cun Khrihfa chungkhar kip i a hrampi ah a biapi bikmi pakhat in aa tel awk a simi a fianternak thawngin chungkhar buainak tonghtham ning kha a rak langhter. Cucu dawtnak a si. A si ko, a cunglei cacang ah dawtnak kong voi ruk a langhter. Paul nih vale kha ‘nan nupile kha daw zungzal hna u’ ti zongin a ti kha hngal. Paul nih dawtnak hramthawk nakin dawtnak hmunhter a har deuh kha a hngalhthiam ti cu a fiang ko. Mi tampi cu “anmah zawn lawng aa ruatmi” le “mi kerhkai, NW” a simi hna hi “ni hmanung bik” caan ah a tam khun. (2 Timote 3:1-3) Tuchan ah mah duhnung lomi ziaza hna nih chungkhar tampi kha a hrawh. Sihmanhsehlaw dawtnak a ngeimi va nih cun a ruahnak le a tuahsernak hi vawlei ziaza a simi mah zawn lawng ruahnak kha aa ukter lai lo.—Rom 12:2.
Na Nupi Herhmi Kha Zeitindah Na Pek Khawh?
8, 9. Khrihfa pa pakhat nih zei lam hna in dah a nupi kha a bawmh khawh?
8 Khrihfa pakhat na si ahcun mah zawn lawng ruahnak kha hlaw in na nupi cungah dawtnak taktak zeitindah na langhter khawh? A cunglei i langhtermi Efesa khuami hna sin a ṭialmi ca ah Paul nih tuah a herhmi pahnih a rak langhter. Nupile herhmi pek le mah pum bantuk in duhdawt awk a si. Na innchung hawi herhmi kha zeitindah na pek khawh? Lam khat cu na nupi pumsalei herhmi peknak thawngin a si. Paul nih Timote sinah hitin a rak ṭial: “Mi pakhatkhat nih a rualchan kha a zohkhenh hna lo ahcun, cun cu nak hmanh in biapi deuh a simi cu, a innchungkhar kha a zohkhenh hna lo ahcun amah cu zumhnak a hlawmi, Pathian a zum lomi nak hmanh in a ṭhalo deuhmi a si.”—1 Timote 5:8.
9 Asinain rawl, thilpuan le umnak pek lawngin a za lo. Zeiruangah? Pa pakhat nih a nupi pumsalei herhmi tampi a pek ko nain a lungthin lei le a thlarau lei herhmi pek a bau khawh men caah a si. Lungthin lei le thlaraulei herhmi kha pek hrimhrim a hau. A si, Khrihfa pa tampi hna cu Khrihfabu he aa tlaimi rian ah an rian a tam tuk. Sihmanhsehlaw Khrihfa a simi pa pakhat cu Khrihfabu ah a rian a tam tuk ruangah chungkhar lu in Pathian pekmi a rian hna daihtlanh awk a si tinak a si lo. (1 Timote 3:5, 12) Mah kong he aa tlaiin a luanciami kum tlawmpal ah hi mekazin nih hitin a ti: “Baibal hal ningah ‘tuukhalhnak cu innchungkhar in aa thawk.’ A innchungkhar kha a daithlanh hna ahcun pekmi a rian hmanh a hnorsuan khawh.”b A fiang ko, na nupi kha pumsalei, lungthin lei le a herh bikmi cu thlaraulei bawmh kha a biapi tuk.
Nupi Duhdawt Ti Cu Zei Sullam dah A Si?
10. Pa pakhat nih a nupi kha zeitindah a dawt khawh?
10 Na nupi kha na duhdawt a si ahcun, amah kha na dawt caah na zohkhenh. Mah kha lam tampi in na tuah khawh. Hmasa bik ah, na nupi he a caan a za in hmang. Khakha na daithlan ahcun an dawtnak a zor kho. Na nupi nih zeizat ti a herhmi caan le lungthin peknak kongah nan hmuhning aa lawh lai lo kha philhhlah. Kan dawt tiah na tinak lawngin a za lo. Duhdawtmi ka si tiah na nupi nih a ruah awk a si. Paul nih “ahohmanh nih kanmah ca ṭha ding lawng kha kan zoh awk a si lo, midang ca ṭha ding tu kha kan zoh awk deuh a si” tiah a rak ṭial. (1 Korin 10:24) Dawtnak a ngeimi pa na si bantuk in na nupi herhmi taktak kha na hngalhthiam a hau.—Filipi 2:4.
11. Pa pakhat i a nupi a pehtlaihning nih Pathian le Khrihfabu he an i pehtlaihnak kha zeitindah a hnorsuan?
11 Nupi dawtning lam phun khat cu bia le tuahsernak in nem tein pehtlaihnak thawngin a si. (Phungthlukbia 12:18) Paul nih Kolose khuami hna sinah hitin a rak ṭial: “Vale hna, nan nupi le kha daw hna u law bia hrang in ti hna hlah u.” (Kolose 3:19) Cauk pakhat chimning ah Paul chimmi mah bia hnulei kap kha “sinum pakhat bantuk in pehtlai hlah” asiloah “sal pakhat siter hlah” tiah leh khawh a si. A puarhrangmi va nih cun mi um lo caan ah siseh, mi hmai ah siseh a nupi a dawt a langhter lai lo ti cu a fiang ko. A nupi kha puarhrang ngaiin a pehtlaih ahcun Pathian he an i pehtlaihnak a rawk kho. Lamkaltu Piter nih patung pawl sinah hitin ca a rak ṭial: “Nannih patung hna zong, nan nupile he nan um tikah, annih cu a der deuhmi an si kha philh hlah u. Cucaah bia nan chimh hna tikah hmaizahnak tein nan chimh hna lai i Pathian pekmi laksawng nunnak cu annih zong nih an co khawh ve lai. Hi bantuk hin um u law zeihmanh nih nan thlacamnak kha hna a hnawh kho lai lo.”c—1 Piter 3:7.
12. Jesuh nih Khrihfa bu a pehtlaih ning khan Khrihfa pa pakhat nih zeidah aa cawn khawh?
12 Ka nupi nih a ka dawt tengteng ko lai tiah ruat hlah. Na dawt peng kha fek tein zumh-ter. Jesuh nih Khrihfabu a pehtlaih ningin Khrihfa vale caah zohchunh awk ṭha a rak chiah. A zultu pawl nih duhnung lomi ziaza an rak langhter lengmang na hmanh in a nun a nem, zaangfahnak le ngaihthiamnak a rak ngei. Cucaah midang cungah hi bia hi a rak chim khawh: “Kei cu nunnem le toidornak lungthin a ngeimi ka si caah ka nawl hi i cawn ve u; cun dinhnak kha nan hmuh ko lai.” (Matthai 11:28, 29) Khrihfa pa nih Jesuh aa zohchunh tikah Jesuh nih Khrihfabu a pehtlaih ningin a nupi kha a pehtlaih ve. Hmurka in siseh, tuahsernak in siseh a nupi a dawt taktak a langhtermi pa cu a nupi caah hrimhnak petu taktak a si lai.
Baibal Phunglam a Zulmi Nupile
13. Baibal ah nupile caah bawmtu a simi zei Baibal phunglam hna dah a um?
13 Baibal chungah nupile caah bawmtu a si khomi Baibal phunglam hna zong a um. Efesa 5:22-24, 33 nih hitin a ti: “Nupi hna, Bawipa tang i nan i dor bantuk in nan vale tangah i dor u. Khrih nih Khrihfabu cungah nawl a ngeih bantuk in vale zong nih an nupile cungah nawl an ngei ve. Khrih hrimhrim cu Khrihfabu Khamhtu a si i Khrihfabu cu a pum kha a si. . . . Nupile nih nan vale cu nan hmaizah [“tuk,” NW] hna lai.”
14. Tangdornak he aa tlaimi Baibal phunglam cu zeicah nu pawl nek a si lo?
14 Paul nih tangdornak le hmaizahnak biapi in a langhter ti kha hngal. Nu cu a va tang i dor awkah ralrin pek a si. Mah cu Pathian timhtuahnak ningin a si. Vancung le vawlei cung i a ummi sermi thilnung vialte cu mi pakhat tangah an i dor. Jesuh hmanh Jehovah Pathian tangah aa dor. (1 Korin 11:3) A hmaan ko, aa tlakmi lam in lu sinak a hmangmi pa cu a nupi caah i tangdor a fawi deuh lai.
15. Baibal ah hmuhmi nupile caah ruahnak cheukhat cu zeidah an si?
15 Nu nih “nan vale cu nan hmaizah [“tuk,” NW] hna lai” ti zong in Paul nih a ti. Khrihfa nu pakhat nih a va kha i uah ngaiin a nawl ngeihnak al asiloah tangdor lonak lam kha zul lo in “nemnak le daihnak lungthin” tu a langhter awk a si. (1 Piter 3:4) Pathian a upatmi nu nih a chungkhar ca ṭhatnak tuah aa zuamnak thawngin chungkhar lu sinak kha a hlorh. (Titas 2:4, 5) Vale kong chim tikah duhnungmi bia si awk i zuamnak thawngin midang nih a va a upatter lomi zei thil hmanh a chim lai lo. Vale biakhiahnak hlawh a tlin nakhnga zong aa zuam lai.—Phungthlukbia 14:1.
16. Khrihfa nu hna cu Sarah le Rebekah zohchunh awk in zeidah an i cawn khawh?
16 Khrihfa nu pakhat cu nemnak le daihnak lungthin a langhter caah a hmuhning asiloah a ruahnak hna a biapi lo tinak a si lo. Sarah le Rebekah ti bantuk hlan lio chan i Pathian a ṭihmi nu hna nih an lungretheihnak kong an rak chim hmasa tikah cu ti an tuahmi Jehovah nih a rak cohlan kha Baibal nih a langhter. (Genesis 21:8-12; 27:46–28:4) Khrihfa nu hna zong nih an lung chung ummi kha chim khawh a si. Asinain, an chim tikah upatnak aa tel lomi aw in si loin zawnruahnak in chim ding a si. Cuticun an i pehtlaihnak cu duhnungmi a si lai i ṭhatnak a chuak lai.
Biakamnak I A Rian
17, 18. Nu le va hna nih chungkhar i pehtlaihnak hrawh awk i Satan aa zuamnak doh khawhnak lam cheukhat cu zeidah an si?
17 Ṭhitumnak cu nun chung um ṭi awkah biakamnak tuahnak a si. Cucaah, nu le va an pahnih in hlawhtlingmi chungkhar si duhnak an ngeih taktak a hau. Pheh thuh lo tein biachimnak le i pehtlaihnak a um lo ahcun buainak hna kha a hung ngan kho, a hung fak kho. Atu le atu ti awk in chungkhar ah buainak a chuah tikah an i chawn ti lo i lung fahnak a chuak. A cheu cu chungkhar i ṭhennak lam tiang an kawl, cucu innchung hawi a si lomi cungah aa dawh tlak lomi duhnak lungthin an ngeih caah a si kho. Jesuh nih hitin ralrin peknak bia a rak chim: “Kei nih cun, ahohmanh nih nu kha sual duhnak lungthin he a zoh ahcun, cu pa cu a lung chungin a sual cang.”—Matthai 5:28.
18 Nupi le va a ngeimi Khrihfa telin Khrihfa vialte hna kha lamkaltu Paul nih hitin ruahnak a rak cheuh hna: “Na thinhunnak kha sualnak chung i an luhpitu siter hlah; cun na thinhunnak cu nitlak khumhter hlah. Khuachia cu caan ṭha pe hlah.” (Efesa 4:26, 27) Kan ral nganpi Satan nih Khrihfa lakkar ah a chuak khomi lung i khah lonak kha caan ṭha lak aa zuam. Satan kha caan ṭha pe lai cih! Buainak a chuah tikah Baibal hrambunhmi ca hna kha hmang law thil kong i Jehovah hmuhning he aa tlaiin Baibal chimmi kha kawl. Lung i khah lonak kha daite le lung thiang tein i ruahceih u. Jehovah phunglam hna he aa tlaiin na hngalhmi le na tuah taktakmi karlak i aa dannak paoh kha aa ruangmi siter. (Jeim 1:22-25) Cu bantuk buainak na innchungkhar ah a chuah ahcun nan pahnih tein Pathian he kal ṭi awkah biakhiak u. Pathian nih a fonhmi kha mi zei asiloah zei thil hmanh ṭhenter ding a si lo!—Mikah 6:8.
[A Tanglei Fianternak Hna]
a Jehovah Hngaltu Hna chuahmi 2002, February 8, cahmai 10 I Hlau! chung i “I Mak, I Kir Tak le I Ṭhennak” rinlikulh kha zoh.
b 1989, May 15 Vennak Innsang cahmai 12 kha zoh.
c Khrihfabu ah tinvo sung hmuh ding ah sining a tlinhmi pa pakhat cu “mi velh a hmangmi” a si lai lo—chim duhmi cu kutke zao hmangmi asiloah hmurka in mi a nekmi le a timi a si lai lo. Cucaah 1991, November 15 chuah Vennak Innsang cahmai 17 nih hitin a ti: “Hmun dang ah Pathian duh ning in a nung nain inn ah a puarhran ahcun aa tlak lo.”—1 Timote 3:2-5, 12.
[Cahmai 11nak i Hmanthlak]
Naa Cinken Maw?
• Khrihfa innchungkhar hmanh ah zeicah buainak a chuah khawh?
• Pa pakhat nih a nupi herhmi kha zeitindah a pek khawh i a duhdawtnak kha zeitindah a langhter khawh?
• Nu pakhat nih a va a hmaizah tuk ti kha langhter awkah zeidah a tuah khawh?
• Nu le va hna nih an biakam kha zeitindah an fehter khawh?