Yn Ôl Marc
4 Dechreuodd ddysgu eto ar lan y môr, a daeth tyrfa fawr iawn at ei gilydd yn agos ato. Felly fe aeth i mewn i gwch ac eistedd ynddo, i ffwrdd o’r lan, ond roedd y dyrfa gyfan wrth ymyl y môr, ar hyd y lan. 2 A dechreuodd ddysgu llawer o bethau iddyn nhw drwy ddefnyddio damhegion, a thra oedd yn dysgu, dywedodd wrthyn nhw: 3 “Gwrandewch. Edrychwch! Aeth y ffermwr allan i hau. 4 Tra oedd yn hau, syrthiodd rhai o’r hadau wrth ochr y ffordd, a daeth yr adar a’u bwyta nhw. 5 Syrthiodd eraill ar dir creigiog lle nad oedd llawer o bridd, a dyma nhw’n tyfu’n gyflym oherwydd nad oedd y pridd yn ddwfn. 6 Ond pan wnaeth yr haul godi, cawson nhw eu llosgi, a dyma nhw’n gwywo oherwydd nad oedd ganddyn nhw wreiddiau. 7 Syrthiodd hadau eraill ymhlith y drain, a thyfodd y drain a’u tagu nhw, ac ni wnaethon nhw gynhyrchu unrhyw ffrwyth. 8 Ond syrthiodd eraill ar y pridd da, gan dyfu a chynyddu, a dechreuon nhw ddwyn ffrwyth, ac roedden nhw’n dwyn tri deg, chwe deg, a chanwaith cymaint.” 9 Yna fe ychwanegodd: “Gadewch i’r un sydd â chlustiau i wrando, wrando.”
10 Nawr, pan oedd ef ar ei ben ei hun, dyma’r rhai a oedd o’i gwmpas gyda’r Deuddeg yn dechrau ei gwestiynu am y damhegion. 11 Dywedodd ef wrthyn nhw: “I chi mae cyfrinach gysegredig Teyrnas Dduw wedi cael ei rhoi, ond i’r rhai ar y tu allan mae popeth yn cael ei gyflwyno trwy ddamhegion, 12 felly, er eu bod nhw’n edrych, fyddan nhw ddim yn gweld, ac er eu bod nhw’n clywed, fyddan nhw ddim yn deall; ac ni fyddan nhw byth yn troi yn ôl a derbyn maddeuant.” 13 Ar ben hynny, dywedodd wrthyn nhw: “Dydych chi ddim yn gwybod y ddameg hon, felly sut byddwch chi’n deall yr holl ddamhegion eraill?
14 “Mae’r ffermwr yn hau’r gair. 15 Felly dyma ydy’r rhai wrth ochr y ffordd lle mae’r gair yn cael ei hau; ond unwaith iddyn nhw ei glywed, mae Satan yn dod ac yn cipio’r gair a gafodd ei hau ynddyn nhw. 16 Yn yr un modd, dyma’r rhai a gafodd eu hau ar dir creigiog; unwaith iddyn nhw glywed y gair, maen nhw’n ei dderbyn yn llawen. 17 Does ganddyn nhw ddim gwreiddyn ynddyn nhw eu hunain, ond maen nhw’n parhau am ychydig; yna unwaith i dreial neu erledigaeth godi oherwydd y gair, maen nhw’n cael eu baglu. 18 Mae ’na eraill sy’n cael eu hau ymysg y drain. Dyma’r rhai sydd wedi clywed y gair, 19 ond mae pryderon y system hon* a grym twyllodrus cyfoeth a’r chwantau am bopeth arall yn dod i mewn i’w calonnau ac yn tagu’r gair, ac mae’n mynd yn ddiffrwyth. 20 Yn olaf, y rhai a gafodd eu hau ar y pridd da ydy’r rhai sy’n gwrando ar y gair ac yn ei groesawu ac yn dwyn ffrwyth—tri deg, chwe deg, a chanwaith cymaint.”
21 Hefyd, dywedodd wrthyn nhw: “Ydy pobl yn dod â lamp allan i’w rhoi hi o dan fasged neu o dan wely? Onid ydy pobl yn dod â hi allan i’w rhoi ar ei stand? 22 Oherwydd does dim byd sydd wedi ei guddio na fydd yn cael ei ddatgelu; does dim byd sydd wedi cael ei guddio’n ofalus na fydd yn dod i’r golwg. 23 Pwy bynnag sydd â chlustiau i wrando, gadewch iddo wrando.”
24 Aeth yn ei flaen i ddweud wrthyn nhw: “Talwch sylw i beth rydych chi’n ei glywed. Y mesur rydych chi’n ei ddefnyddio i roi i eraill, byddan nhw’n ei ddefnyddio i roi yn ôl i chi, yn wir, byddwch chi’n cael mwy yn ôl. 25 Oherwydd pwy bynnag sydd gan rywbeth, bydd mwy yn cael ei roi iddo, ond pwy bynnag nad oes gan rywbeth, bydd hyd yn oed yr hyn sydd ganddo yn cael ei gymryd oddi arno.”
26 Felly aeth yn ei flaen i ddweud: “Mae Teyrnas Dduw yn debyg i ddyn sy’n taflu hadau ar y llawr. 27 Mae’n cysgu yn y nos ac yn codi yn y bore, ac mae’r hadau’n egino ac yn tyfu’n dal—ond nid yw’n gwybod sut. 28 Ar ei phen ei hun mae’r ddaear yn dwyn ffrwyth yn raddol, yn gyntaf y coesyn, yna’r dywysen, yn olaf y gwenith llawn yn y dywysen. 29 Ond cyn gynted ag y mae’r cnwd yn caniatáu, mae’n bwrw’r cryman iddo, oherwydd bod amser y cynhaeaf wedi dod.”
30 Ac fe aeth ymlaen i ddweud: “Gyda beth y gallwn ni gymharu Teyrnas Dduw, neu gyda pha ddameg y gallwn ni ei hesbonio? 31 Mae’n debyg i hedyn mwstard, a phan gafodd ei hau yn y pridd, hwnnw oedd y lleiaf o’r holl hadau sydd ar y ddaear. 32 Ond ar ôl iddo gael ei hau, mae’n tyfu ac yn dod yn fwy na holl blanhigion eraill yr ardd ac mae’n cynhyrchu canghennau mawr, fel y gall adar y nef ddod o hyd i lety o dan ei gysgod.”
33 Drwy ddefnyddio llawer o’r fath ddamhegion fe ddysgodd gair Duw iddyn nhw, a hynny yn ôl eu gallu i ddeall. 34 Yn wir, ni fyddai’n siarad â nhw heb ddefnyddio damhegion, ond fe fyddai’n esbonio popeth i’w ddisgyblion yn breifat.
35 Ac ar y dydd hwnnw, ar ôl iddi nosi, dywedodd ef wrthyn nhw: “Gadewch inni groesi i ochr arall y môr.” 36 Felly ar ôl iddyn nhw anfon y dyrfa i ffwrdd, aethon nhw ag ef yn y cwch, ac roedd ’na gychod eraill gydag ef. 37 Nawr, cododd storm wyllt fawr o wynt, ac roedd y tonnau yn curo yn erbyn y cwch, nes bod y cwch bron yn llawn o ddŵr. 38 Ond roedd Iesu yn y starn, yn cysgu ar y glustog. Felly dyma nhw’n ei ddeffro a dweud wrtho: “Athro, dwyt ti ddim yn poeni ein bod ni ar fin marw?” 39 Gyda hynny, cododd i fyny a cheryddu’r gwynt a dweud wrth y môr: “Taw! Bydda’n ddistaw!” A dyma’r gwynt yn gostegu, ac roedd ’na dawelwch mawr. 40 Felly dywedodd ef wrthyn nhw: “Pam rydych chi mor ofnus? Oes gynnoch chi unrhyw ffydd o gwbl?” 41 Ond daeth ofn mawr iawn arnyn nhw, a dywedon nhw wrth ei gilydd: “Pwy yn wir ydy hwn? Mae hyd yn oed y gwynt a’r môr yn ufuddhau iddo.”