Watchtower ˗bha 'SËËDHƐ ˗LO ˗DHƐ 'Ö ƐNTƐNƐTÖ ˗TA
Watchtower
'SËËDHƐ ˗LO ˗DHƐ 'Ö ƐNTƐNƐTÖ ˗TA
Yaoba
Ʋ̈
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ɩ
  • ɩ
  • Ɲ
  • ɲ
  • Ŋ
  • ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ʋ
  • ʋ
  • Ʋ̈
  • ʋ̈
  • Ӡ
  • ӡ
  • BIBLÖ
  • ˈSËËDHƐ ˗NU
  • ˗BHƆKWËË ˗NU
  • es25 ˈˈp. ˗nu 147-159
  • Desanblö

˗A video ˈyaa ˈdhö.

Yi ˗bhawɔn 'to, 'wɔn 'bhaa ˗ya ˗da video 'sü ˗sü 'gü.

  • Desanblö
  • ˗Kwa ˗Zlan ˗Wo draanˈˈ yi ꞊gban ˈka—-Kwɛ 2025
  • ˈWɔn ˗gɔ ˈsɛɛn˗ ˗nu
  • ˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 1
  • ˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 2
  • ˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 3
  • ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 4
  • ˈˈMaandhooyi, Desanblö 5
  • ˈˈSɩyi, Desanblö 6
  • ˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 7
  • ˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 8
  • ˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 9
  • ˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 10
  • ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 11
  • ˈˈMaandhooyi, Desanblö 12
  • ˈˈSɩyi, Desanblö 13
  • ˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 14
  • ˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 15
  • ˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 16
  • ˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 17
  • ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 18
  • ˈˈMaandhooyi, Desanblö 19
  • ˈˈSɩyi, Desanblö 20
  • ˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 21
  • ˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 22
  • ˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 23
  • ˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 24
  • ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 25
  • ˈˈMaandhooyi, Desanblö 26
  • ˈˈSɩyi, Desanblö 27
  • ˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 28
  • ˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 29
  • ˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 30
  • ˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 31
˗Kwa ˗Zlan ˗Wo draanˈˈ yi ꞊gban ˈka—-Kwɛ 2025
es25 ˈˈp. ˗nu 147-159

Desanblö

˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 1

Gamɛ ˗nu ˗wo ˗dho go ga ˈgü.—Dhu. 20:​37, NTBL.

Mɛn ˗nu ˗bho ga ˈgü ˗sü ꞊faan ˗yö Zoova ˗gɔ ˗ee? ꞊Ii! ˗A ˗bha «ˈgügbɩɩdhɛ ˗mɔɔ ˈka ˈyaa ˈdhö.» (˗Dhɛ. 1:8) ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗a ˗kɔ ˗yö ˗ʒiö ˗a ˈyɔɔ˗ ˗nu ˈˈpɛpɛ, ˈö dho ˈö yö˗ ˈka ga ˗bha, ˗an ˗gɔ. (1 Ko. 15:26) Pë ˈbha ˈö˗ ˗zɔn ˈzü ꞊dhɛ ˗Zlan ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗yö mɛn ˗nu bho ga ˈgü, ˈyö ˗tɔ ˈwɔn ˈˈpɛpɛ ˗to ˗a ˗zo ˈˈpiʋ̈. ˗Yö ˗gbɔdënën ˗nu ˈˈpɛpɛ ˗dhɛ ˗an ˈtɔ ˈka. (Is. 40:26) ˗Ya ˈgo mü, ˗a ˗zo ˈti bhɔ mɛn ˗nu ˈö ˗wa ga ˗an ˈka. (Job 14:13; Dhu. 20:38) Mɛn ˗nu ˈö dho ˗an bho ga ˈgü, ˈwɔn ˈnën ˈsɛɛn˗ ˗nu ˈwo ˗gban ˗an ˗bha ˗a ˗zo ˈti ˗dho bhɔ ˗a gbɛ˗ ˈka. Kwa˗ ˗yö ˈˈpuu ˈka ꞊dhɛ kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˈdhaŋ˗ bho ꞊dhɛ Zoova ˗dho mɛn ˗nu bho ga ˈgü ˈyö sü ꞊dhɛ ˗a zuʋ̈ˈˈ ˈˈwɩ ˗sü ˗a ˗bha, ˈö˗ kë ˗sü ꞊faan ˈdho˗ ˗gɔ. Pë ˈbha ˈö˗ ˗wɔn ˈgü ˈzü ˈkwa dho ˈdhaŋ˗ bho ˗a ˈˈdhiʋ̈ ˈyö ˗tɔ ˗ya mɛn ˗nu bho ga ˈgü ˈˈdhiʋ̈ ˗be. Biblö ˗ya ˈˈtʋ̈ŋ ˈgü ꞊kwɛŋzü, ˗yö mɛn ˗nu ˗bho ga ˈgü ˗sü ˈˈsɩ ˗kë ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈö˗ mɛn do ˗kë Yesu ˈka, ˗an ˗dhɛ. w23.04 9-10 § 7-9.

˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 2

Ka ˗wʋ ˗yö kë ˈˈnɛɛnɛɛ yi ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka kö mɛ ˈˈʋʋ mɛ ˈö ꞊yaa˗ ma, kö˗ din˗ ˈto˗ ˗mɛ ˈˈtʋʋ.—Kodh. 4:6.

Kwa ˈwɔn blɛɛˈˈ ˗ni ˈgü mɛn ˗nu ˗dhɛ, ˗kwaa ˗blɛɛ dhɔŋsü ˈka. ˈKwa˗ kë ˈˈdhʋ̈, ˗wo ˗dho wo ˈˈtʋ̈ ˈto kwa ˗bha ˗së ˈka. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, mɛn ˈbha ꞊yaa˗ pö ˈö zɔɔdhe ˗man kwa ˈka ɛɛnˈˈ ˈö ˈlëë˗ dɔ kwa ˗bha, ˈˈgbɩɩdhɛ ˈyaa ˗mü kö ˈkwa˗ ˗yɔ bɔ ˗a ˗gɔ. (Prov. 26:4) ˈˈKɛɛ mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwaa ˈnën ˈwo dho ˗a kë ˈˈdhʋ̈. ˗A mɛn ˈbha ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈpö ˈwo wo ˈˈtʋ to kwa ˗bha. Gagade ˈka ˈkwa kë dhɔŋsü, kwa ˈgüwɔn ˗së ꞊va ꞊slɔɔ˗. ˗Kwa bhɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ kö ˗yö ꞊faan nu kwa ˗dhɛ kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗wa kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗da zɔɔdhe ˈgü ɛɛnˈˈ waa˗ ˗wɔn yaa blɛɛˈˈ, ˈkwa kë dhɔŋsü ˗kplawo. ˗Kwaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ kwa ˗bha ˗kë dhɔŋsüsü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗takun ˈö ˈkwaa ˈˈdhinaan kë mɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈. ˈKwa ˈwɔn ˗daakë mɛn ˗nu ˗gɔ dhɔŋsü ˈka ˗an ꞊bhlëë ˈgü, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö˗ ˗kë kö ˗an ˗bha kwa yö ˗kɔ waa Biblö yö ˗kɔ ˗wo ˈgo ˈˈgblʋʋ. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ˗kwa ‹kë baa˗ ˗sü ˈka ˈˈtʋ̈ng ꞊gban ˈgü› kö ˈkwa kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗wɔn blɛɛˈˈ mɛn ˗nu ˗dhɛ «dhɔngdhɔngsü ˈka ˈˈnɛɛnɛɛ ˈka, ˗a ˗nu ꞊bhlëë ˈgü.» (1 Piɛ. 3:15) ꞊Ii, kë dhɔŋsüsü ˗yö kë kwa ꞊faan ˈka! w23.09 19 § 18-19.

˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 3

Ka zuëˈˈ ˗yö kë ˗sɛa.—Kodh. 3:12.

Pë ˗yiishiö ˈkwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗an kë kö ˈkwa˗ ˗zɔn ꞊dhɛ kwa kwa zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa, ˗kwa ˗an ˗ga. ˗A blɛɛsü ˈnën ˗tɔ mɛn ˈö ö zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa ˈwɔn ˈyaa ˗shiö ˗a ˗dhɛ ˈˈvaandhö. Zuʋ̈dhiʋ̈tɛ ˗ya kë ˗a ˗bha ɛɛnˈˈ mɛn ˗nu ꞊waa˗ ˗shiödhɛwɔn kë ˗yö ˗dɔ ö ˈˈdhi ˈˈtüün, ˈyaa ö ˗bha ˈˈyoo bho. (Ex. 34:6) ˗A ꞊plɛ ˗bha ˗naan ˈnën ˗tɔ mɛn ˈö ö zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö dɔ ö ˈˈdhi ˈˈtüün, ˈö ˗dhɛ ˈˈdhiʋ̈ ˈˈgan. ˈWɔn ˈbha ˈö ˈyaa˗ ˈˈɲaan ˗be ꞊dhɛ ˗yö ˗dho ˈˈtʋ̈ŋ ꞊va ˈsü ˗yö ꞊gwëë ˗ni ˈgü, ˈwɔn ˈyaa ˗shiö ˗a ˗mɛn ˗dhɛ ɛɛnˈˈ ˈyaa kë ˈˈvaanvan. (Mat. 18:​26, 27) ˗A ˗yaaga ˗bha ˗naan ˈnën ˗tɔ mɛn ˈö ö zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa ˈyaa ˈwɔn ˗nu kë ˗bia ˗ta. Mɛn ˈö ö zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa ˗wa yö ˗wɔngbɩɩsü ˈbha dɔ ˗a ˗kɔ ˈka, ˈyaa˗ pö ˈö˗ züdɔ ˗bia ˗ta ɛɛnˈˈ ˈö˗ ˈˈdhiʋ̈ta ˈˈvaandhö. ˗Yö ö ˗zota ˈˈtʋ̈ŋ ˈö dho ˗a ˈsü kö ˈö yö ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a kë ˗a ˈka, ˗a ˈgü. ˗Ya ö bo ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈka, ˈyö ꞊kun ˗ya ˗a kë ˗sü ˗bha. ˗A ˗yiishiö ˗bha ˗naan ˈnën ˗tɔ mɛn ˈö ö zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa yö ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˗bun ö ˈˈdhi ˈˈtüün, ˈö ˗zotakɔ ˗së ˗kë ˗a ˗gɔ. (Kodh. 1:11) ˗Kwa kwa ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö zuʋ̈saadhɛ suu ˈö bhë ˗yö kë kwa ˗gɔ. w23.08 20-21 § 3-6.

ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 4

Mɛn ˈö mɛn zuʋ̈ga ˗ga ˈyö ˗tɔ Zoova.—Prov. 17:3.

ˈPë ˗kë ˈö ˈkwa dho kwa zuʋ̈ga ˗takpa, ˗a ˗gɛn ˈkpii˗ do ˈnën ˗tɔ ꞊dhɛ Zoova ˗yö ˗dhɛ ˗yö ˗a ˈgü. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö pë ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˈwo to ˈwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wa yö bhë Zoova ˗ya ˗yö kwa zuʋ̈ˈˈ ˈgü, ˈö mɛn ˈö ˈkwa˗ ˈka ꞊dedewo ˈö˗ dɔ. ˈKwa kwa ˗zota ˗a ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗wo ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a nu kwa ˗dhɛ bhë ˗an ˈgü ˗kplawo, kwa ˗dhɔ ˗dho ˗a kë. (Zan 4:14) ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈, ˈˈtakɔ yaa waa ꞊sua ˗nu ˈwo Sɔtraan ˗bha ˈˈkpɔnŋ ꞊taa yö ˗an ˗kɔ ˈti ˗dho ˗mɔn kwa ˗bha. (1 Zn. 5:​18, 19) Kwa ꞊ɲɔɔn ˗ni ˈgü Zoova ˈˈsuee, ˗a ˗dhɔ waa ꞊bhlëë ˈwo kwa ˈgü ˗wo ˗dho ˗dadhiʋ̈. ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ ˈkwaa˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa ˈwɔn ˗shiö kwa Dë ˗dhɛ, kwa ˗zota ˈwɔn yaa ˈgü ˗sü ˗dhɔ ˈyaa kwa kë. Kwa ꞊dhegblüdhe do ˈwo˗ ˗dhɛ Matö ˈö Klɔasi, ˈö ˈˈɲangüyaakësü ˗dhɔ ˗yö ˗da ˗zo ˈˈpiʋ̈, ˗ya ˗pö: «N ˗zota ˗së ˈka ˗sü kö ˈa ˈkozë ˈwɔn yaa kë ˗sü ˗dhɔ ˈö bhë ˗a ˈka, ˈyaa kun ˈˈplëëplë. ˈˈKɛɛ ˗suʋ̈ Zoova ˗gɔ ˗sü ˗yö n ˗takpa.» ˗Suʋ̈ ˗Zlan ˗gɔ ˗sü ˗ya ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? Matö ˗ya ˗pö ö ö ˗zota ꞊dedewo ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo dho ˈgo ˈˈɲangüyaakësü ˈgü, ˗an ˈgü. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈpö ˈkwa to ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈. w23.06 20-21 § 3-4.

ˈˈMaandhooyi, Desanblö 5

«Yi ˈa dho n ˈtɔ kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˗a ˈka ˗an ˈˈɲan ˈˈdhiʋ̈ bhë, ˈˈsɛgümɛn ˗nu ˗dho ˗a ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ man ˈnën ˈa ˗tɔ Zoova.» Pë ˈö Dëmɛn ˗Gblüdë Zoova ˗ya pö, ˈyö bhë.—Ézéch. 36:23.

Yesu ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ö Dë dhɔɔbhaawɔn ˈö ˈdhö ˈnën ˗tɔ kö ˗a ˈtɔ ˗yö kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈, ˗dhii ˈˈpɛpɛ ˈgo ˗a ˗bha. ˗A ˗wɔn ˈgü, Yesu ˗ya ˗pö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ ˈwo bhɛɛˈˈ kö ˗wa pö: «Yi Dë [˗Zlan] ˈi ˗ya ˗sü ˈka dhang˗ ˗nu ˈgü, i ˈtɔ ˈö ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ bha ˗yö bhɔ.» (Mat. 6:9) Yesu ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ pë ˗wɔngbɩɩsü ˗mü mɛn ˈˈpɛpɛ kwa ˗bha ˈka. ˗Zlan ˗dapë ˗nu ˈö ˈwɔndɔdhe ˈdhö ˗an ˗gɔ, ˗a mɛn ˈbha kö dho ˗a ˈtɔ bhɔ ˗yö ʒiö ˗a ˈka Yesu ˗ta ˈyaa ˈdhö. ˈˈKɛɛ ˈwɔn yaa ˗mɛɛn ˈö˗ ˈyɔɔ˗ ˗nu ˗wa pö ꞊yaa˗ kë, ˈwo˗ kun ˗a ˗wɔn ˈgü? ˗Wa ˗pö ˗ya ˗Zlan ꞊bhlëë ˗shiö. Yesu ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ˈkpakpadhö ꞊dhɛ ˈwɔn yaa ˈkpii˗ ˈö ˗dhö ˈnën ˗tɔ ˗dhii ˗ya ö Dë ˈtɔ ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˈö bhë ˗a ˗bha ˗sü. ˗A ˗wɔn ˈgü, Yesu ‹zuʋ̈ˈˈ ˗yö ˗kaankwöö ꞊dedewo› ˈˈtʋ̈ŋ ˈwo˗ kun ˗a ˈka bhë ˗a ˈgü.—Dhu. 22:​41-44. w24.02 11 § 11.

ˈˈSɩyi, Desanblö 6

˗Wo ˈkɔ ˗dɔ ꞊kpɔɔdhɛ ˈka.—Prov. 24:3.

Kwa ˗bia ˗lö ˗ni ˈgü ˗tosɛta kë ˗ʒian ˗ta, Zoova waa Yesu ˗an ˗dhɔ ˈö kwa ˈgü bhë, ˗a dua ˗mü kö ˗yö ʒiö kwa ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗bha ˗ta. (Mat. 10:37) ˈˈKɛɛ ˗a ˗gɛn ˈyaa ˈnën ˗tɔ ꞊dhɛ kwa ˗zokë kwa ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˗wɔn ˈyaa ˈˈgbɩɩ˗. ˈKwa˗ pö ˈkwa kë Zoova waa Yesu ˗an ˗dhɛ ˗së ꞊ʒiaan, kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ˗zokë kwa ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈. (1 Tim. 5:​4, 8) ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗dho kwa zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü dhi. Zoova ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ˗dhɔkaadhe ˗ya kë dhe waa ö ꞊gɔɔn ˗an ꞊zinŋgü, ˗wa wo ˈko ꞊bhlëë ˗ya, ˗an ˗bha ˈnën ˗nu ˗dhɔ ꞊yaa ˗an kë ꞊waa ˗an ꞊klaŋ kë, ˈnën ˗nu ˗de ˈpö ˗wa ˈwɔnman wo ˗mɛn ˗nu ˗ta, zuʋ̈gblüdhi ˗yö ˗kë ˗an ˗bha ˈkɔdhi ˈgü. (Efɛ. 5:33; 6:​1, 4) Kwa ˗kë dhegɔndë, dhebɔ ɛɛnˈˈ ˈnën ˈka, ˗kwa ˈdhaŋ˗ bho Biblö ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈˈdhiʋ̈. ˈKwa ˗dho pë ˗nu ˈwo kwa ˗dhɛ ˗së, ˗a ˗dhɛ ˗nu ˈwo kwa ˗züzü ˗mɛn ˗nu waa ꞊klaŋ ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ ˗nu ˗dhɛ ˗së ˗an kë. ˗Kwa kwa ˗bha ˈsëëdhɛ ˗nu ˗wo pö. ˗Dhioo ˗nu ˈwo ˗gban Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˗bha ˗wo ˗an ˈgü. w23.08 28 § 6-7.

˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 7

Ü dua ˗mü kö ˈü˗ ˗wo pö ü ˗wo ꞊löö ˈˈɲënŋ˗ ˈgü waa gbeŋ kë ˈˈdhʋ̈ kö pë ˈˈpɛpɛ ˈö ˗ya ˗sü ˈka˗ ˈgü bhë, ˈü˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. ˈBha˗ kë ˈˈdhʋ̈, ü ˗bha ʒian ˗dho ˈdhi ü ˗gɔ, ˈü ˈwɔn ˗nu ˗kë ꞊kpɔɔdhɛ ˗bha.—Jos. 1:8.

Kwa ꞊dhegblüdhe ˗nu dua ˗mü kö ˗wo pë ˈbha ˗nu kë ˗sü draanˈˈ. Pë ˗së ˈbha ˗nu ˈö ˈnëndhe ˗yö ˗an ˗draan ö ˈˈtɩɩdhɛ ˈgü, ˗yö ˗an ꞊trɔɔn ˗yö ö ˗bha ˗tosɛta ꞊gban ˈgü. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˗ka pë ˗wopösü waa˗ ˗ya ˗sü draanˈˈ ˗së ˈka. Wɔkɔ ˈbha ˗nu ˈgü, dhebɔ ˗nu ˗bha pë ˗wopösü waa˗ ˗ya ˗sü ˈyaa ˈwɔn ꞊bhlëësü ˈka. ˈˈKɛɛ kletiɛn ˈˈpɛpɛ dua ˗mü kö ˗yö pë ˗wopösü waa˗ ˗ya ˗sü draanˈˈ. (1 Tim. 4:13) ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ˈka ˗dho ka ꞊kwaa˗ pë ˈbha ˈzü kö ˗yö ka ˗kɔ bho pë ˗wopösü waa˗ ˗ya ˗sü draansü ˗bha. ˈKa˗ kë ˈˈdhʋ̈, ˈwɔn ˗së ˗mɛɛn ˗nu ˈka dho ˗an ꞊slɔɔ? ˗Yö ˗dho ka ˗takun ˈka yö ꞊slɔɔ, ˈka ka ˗zokë ka ˗de ˈˈpiʋ̈. Ka ˗dho kë ˈzü Biblö draanmɛn waa mɛn ꞊klaŋkë ˗a ˈka ˗mɛn ˗tiaandhö ˗nu ˈka. ˈWɔn ˈkpii˗ ꞊dede ˈka dho ˗a ꞊slɔɔ ˈyö ˗tɔ ˈka Biblö ˗wo pö ˈka ka ˗zota ˗a ˈgü, ka ˗dho ꞊ɲɔɔn Zoova ˈˈsuee. 1 Tim. 4:15. w23.12 20 § 10-11.

˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 8

[Zoova] bha mɛ ˈˈpɛpɛ ˈwo ˗kplü ˗sü ˈka˗ ˗bha bha ˗ya ˗nu ˗bho ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗gɔ ˗kɔ ˗dɔ.—2 Piɛ. 2:9.

˗Kwaa pö Zoova ˗dhɛ ˗yö kwa ˗takun kö ˈkwa ˗gban ˈgüdandhe ˗gɔ. ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˗yö kwa ˗bha bhë, kwa dua ˗mü ˈkwa ˗gban ˈwɔn yaa kë ˗sü ˗gɔ ˗kplawo. ˗Ya ˈgo mü, Sɔtraan ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö kwa ˗bha ˈko ˈö bhë, ˗yö kë ˈˈgbɩɩ˗ ˈzü. ˗Ya ˈˈpiʋ̈ kö ˈö bɔ ˈˈɲangüyaa trʋʋˈˈ ˗nu ˗ta ˈö kwa ˗zotakɔ shiʋ̈ˈˈ. Trʋʋˈˈ ˗nu ˈwo bhë ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˈwɔn yaa kë ˗sü ˗dhɔ ˗da kwa zuʋ̈ˈˈ ˈgü, ˈö ˈwo kwa ˗kë ˗dhiisü Zoova ˈˈɲan ˈˈdhiʋ̈. (Mak. 7:​21-23; Zak. 1:​14, 15) Kwa ˗bhawɔn ˗yö Zoova ˗bha ˗takundhe ˗bha kö ˈkwa ˗gban ˈwɔn yaa kë ˗sü ˗dhɔ ˗gɔ. Bhɛɛˈˈ ˗kɔ ˈö Yesu ˗ya ˗zɔn ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ bhë ˗a ˈgü, ˗ya ˗pö ˗an ˗dhɛ ˗wa pö: «ˈBha ˈdho kwaa˗ yi ˗zü ˈö ˈyi dho ˈwɔn yaa kë ˗zian ˗ta, ˈˈkɛɛ ˗bhö yi dha Sɔtraan ˗gɔ.» (Mat. 6:13) Zoova ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö ˈö kwa ˗takun, ˈˈkɛɛ kwa dua ˗mü ˈpö kö ˈkwa˗ ˗dhɛ ˗a ˗gɔ. ˈKwa kwa bo bhɛɛsü ˈka, ˗kwa ˈto ˈpë ˈkwa˗ ˗dhɛ Zoova ˗gɔ ˗a ˈˈpiʋ̈. w23.05 6-7 § 15-17.

˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 9

Bhuʋ̈ʋ̈ˈˈ ˈö˗ gën ˈdhö ˗yaaga ˈyaa ˈˈkan ˈˈvaandhö.—Eccl. 4:12.

ˈKosümɛn ˗nu ˗wa ˗mlɛɛn ˈö waa Zoova ˗nu ˗an ꞊zinŋgü ˗a ˈsü ꞊bhlëësü, ˗to ˗a ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˗dho kë ˗an ˗kɔa ˈˈplëëplë. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈, ˗yö ˗dho ˗an ˗takun ˈö ˈwo kpɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wo ˗an ˗bha ˗dhɔ ˗gɔ ꞊ɲɔɔn ˈˈshia˗, ˗a ˈka. Mɛn ˈö waa Zoova ˗an ˗bha ˈˈtɔŋdëdhɛ ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗, ˗yö pë ˈˈpɛpɛ ˗kë ˈö to ˗a ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈwo ˗kë ꞊dhɛ zuʋ̈sëdhɛ, zuʋ̈saadhɛ waa˗ ˗bha mɛn ˗bhawɔn ˈto ˗sü ˈdhö bhë, ˗an ˈˈpiʋ̈. (Efɛ. 4:32–5:1) Dhe waa ö ꞊gɔɔn ˗wa ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈwo bhë ˗an ˗ya ꞊bhlëëgü, ˗dhɔ ˈö ˗an ꞊zinŋgü ˗yö ˗dadhiʋ̈. Kwa ꞊dhegblüdhe do ˈwo˗ ˗dhɛ Lena ˈö ˗ya ˗kwɛ 25 kë gwan˗ ˗bha, ˗ya ˗pö: «Mɛn ˈö ˗Zlan ˗dhɔ ˗ya ˗kë ꞊dedewo, ˗a ˗dhɔ ˗bha mɛn ˗nu kë ˗sü waa˗ ꞊bhlëë ˗ya ˗sü ˈyaa kë ˈˈgbɩɩ˗.» ˗Kwaa ˈwɔnzuan do ˗ga. ˈDhɛ ˈö Zoova kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈö ö ˗kɔ ˈˈyɛ dhebɔ do waa ö ꞊gɔɔn ˗an ˗bha kö ˗wo kë Mesi ˗mɛn ˗nu ˈka ˈˈsɛ ˗ta, ˗yö ö ˗kɔ ˗yɛ Zozɛfö waa Madhi ˗an ˗bha Davi suugünën ˗nu ꞊va ꞊zinŋgü. ˈMën ˗kë? ˈYö sü ꞊dhɛ ˗kɔ ˈwo˗ ˗bha ꞊plɛ ˗an ˗bha Zoova ˗wɔn ˗kun ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dedewo. w23.05 21 § 3-4.

˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 10

˗Ka ꞊bhlëë ˗ya ˗zun ka ˗dhɛ ˈˈdhiʋ̈ ˗mɛ ˗nu ˗bha kö ˈka ka ˗gɔ ˈdho˗ ˗nu ˗dhɛ ˈˈsia˗.—Ebl. 13:17.

ˈWɔn yaa kë ˗dhii ˈyaa Yesu ˗bha, ˈˈkɛɛ mɛn ˗nu ˈö ˗an ˗ya kö ˗wo ˈˈdhiʋ̈sü kwa ˈka bhë ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˗yö ˗an ˗bha. Pë ˈbha ˈö ˈkwaa˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa˗ kë ꞊waa˗ pö ˈkwa˗ kë, ˈwɔn ˗man ˗an ˗ta ˗sü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë kwa ˗kɔa ˈˈgbɩɩ˗. ˈWɔn ˈbha ˈö bɔmɛn Piɛdhö ˈyaa kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈö˗ kë, ˗wa ˗pö ˗a ˗dhɛ ˗ya kë. ˈDhɛ ˈˈkiö do ˗ya pö ˗a ˗dhɛ ˗yö wü ˗nu ˈö Moizö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗yö ˗an ꞊kɛɛ˗ ˗kan ˗an ˗bha ˗an ˗bhö bhë, ˗yö ˗kɔ ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈka ˈko ˗ta ˗yaaga. (Këw. 10:​9-16) ˈMën ˗kë? ˈYö ˗tɔ ꞊dhɛ ˈpë ˈwo˗ pö ˗ya kë bhë ˈyaa kun ˗a ˈgü ˗së. ˗Ya ˈgo mü ˈdhɛ ˈö mɛn zii ˗nu ˈwo kun Zedhizadhɛmö ˈwo˗ pö Pɔdhö ˗dhɛ ˗yö ˈnëngɔɔn˗ ˗nu ˗yiishiö ˈsü kö ˗wo ˈdho ˗Zlan ˗dhɔkëgükɔ ˈgü, kö ˗yö ˗dhii bho ö ˗bha ꞊dhɛ mɛn ˈö ˈto ˗ni ˈgü ˗an ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈdhö, ˗yö ˈwɔnman ˗an ˗ta. Pɔdhö ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ kletiɛn ˗nu ˈwaa Moisö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗nu ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈzu, ˈö go mü ˗yö ꞊dede ˈyii pë yaa ˈbha kë. ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ꞊taabha, «Pɔlö waa˗ gɔɔn˗ ˗nu ˗yiisië ˈwo bhë ˗wo ˗dho. ꞊Dhɛ ˈö ˗dhɛ ꞊ya ꞊kpaɔ, ˈö wo ˈplɛ ˈwo ˗kë ˈslööslö.» (Këw. 21:​23, 24, 26, NTBL) Pɔdhö ˗bha ˈwɔnman -sü ˗yö ˗an ˗kɔ ˗kë ˈwɔn do ˗bha.—Wlɔ. 14:​19, 21. w23.10 10 § 15-16.

ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 11

Mɛn -nu ˈwo -suʋ̈ Zoova -gɔ, ˈyö waa- -nu -an -bha ˈˈtɔŋdëdhɛ -yö -kë ˈˈgbɩɩ-.—Ps. 25:14.

ˈKwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ ˗suʋ̈ wo ˈko ˗nu ˗gɔ ˗sü ˈnën ˈˈtɔŋdëdhɛ ˗së ˗da mɛn ˗nu ꞊zinŋgü. ˈˈKɛɛ mɛn ˗nu ˈwo˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo kë ˗Zlan ˈˈtɔŋdë ꞊dede ˗nu ˈka, ˗an dua ˗mü kö ˗wo ˈˈsuʋ̈ ˗a ˗gɔ. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ kwa Zoova ˗dhɔkëmɛn ˈka ˗a yi ˗ya ꞊gwëë ɛɛnˈˈ ˗a yi ˈti ꞊gwëë ꞊köŋ, mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˗suʋ̈ ˗a ˗gɔ ˗sü draanˈˈ. ˈˈKɛɛ ˗mën ˈö ˗tɔ ˗suʋ̈ ˗Zlan ˗gɔ ˗sü? Mɛn ˈö ˗Zlan ꞊bhlëë ˗ya ꞊dedewo, Zoova ˗dhɔ ˗ya ˗mɛn ˗kë, ˈö˗ ˗mɛn ö ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö ˈya ˗dho ˈwɔn ˈbha ˈö dho waa˗ ˗nu wo ˗bha ˈˈtɔŋdëdhɛ shiʋ̈ˈˈ ˗a kë. «˗Suʋ̈ ˗Zlan ˗gɔ» ˗sü suu ˈö bhë, ˈnën kun Yesu ˗gɔ. (Ebl. 5:7) ˗A ˗bha ˗suʋ̈ Zoova ˗gɔ ˗sü ˈyaa kun ꞊dhɛ ˗duëë zuʋ̈ˈˈ ˈˈdhiʋ̈˗ ˗mɛn ˗gɔ ˗sü ˈdhö. (Is. 11:​2, 3) Zoova ˗dhɔ ꞊dede ˈnën kun Yesu ˈgü, ˈö kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈö ˈwɔn man ˗a ˗ta (Zan 14:​21, 31) ꞊Dhɛ Yesü ˈdhö, kwa Zoova ꞊bhlëë ˗ya ꞊dedewo ˈö ˈkwa ˗suʋ̈ ˗a ˗gɔ, ˈyö sü ꞊dhɛ ˗dhɔkaa ˗Zlan ˗mü ˗a ˈka, ˈö ꞊kpɔɔsü. ˗Yö kpɛnŋdhö, ˈö˗ ˈˈpii ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ˈzü. Kwa˗ ˈwɔn ˗dɔ ˈpö ꞊dhɛ kwa ˗dhɔ ˗yö Zoova ˗kë ˈö ö ˈˈtʋ̈ŋ ˗kë ˗kɔ ˈö ˈkwa kwa ˈˈtʋ to ˗a ˈka ˗a ˗bha ꞊klaŋwo ˗nu ˗bha, ˗a ˈgü. ˈKwa ˗kɔ ˗a ˗bha ꞊klaŋwo ˈka, ˗yö ˗mën ˗a ˈka, ˈˈkɛɛ ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗a zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗yö ˗dhi.—Ps. 78:41; Prov. 27:11. w23.06 14 § 1-2; 15 § 5.

ˈˈMaandhooyi, Desanblö 12

ˈDhɛ ˗kɔmɔnwɔnbhasü ˗kë ˗a ˗gɔ, ˗desüva ˗yö ˗da ˗a ˈgü ˈö˗ ˈgüwɔn yaa ꞊slɔɔ, ˈö ˗kan ö ˗bha ˗Zlan Zoova ˗bha.—2 Chron. 26:16.

ˈDhɛ ˗kɔmɔnwɔnbhasü ˗kë ˗gblüdë Oziasö ˗gɔ, ˗a ˗zo ˗yö ˗bhɔ ꞊dhɛ Zoova ˈnën ꞊faan waa ˈtɔbhɔdhe ˗nu ö ˗dhɛ. ˗Gleŋ ˗mɛɛn ˈö˗ ˗da kwa ˗bha? ˗Yö ˗dho kë ˗së kö kwa ˗zo ˗yö ˗bo ꞊dhɛ ˈdhuëë˗ ˗nu waa yö ˗nu ˈwo kwa ˗kɔ ˈka bhë, Zoova ˈnën ˗an nu kwa ˗dhɛ. ˈˈSanni ˈkwa kwa ˗de ˗gɔn pë ˈkwa˗ kë ˗a ˗wɔn ˈgü, kwa dua ˗mü ꞊ʒiaan kö ˈkwa Zoova ˈˈnuɛ bho. (1 Ko. 4:7) Kwa dua ˗mü ˈzü ˈkwa kwa ˗de kë ˈˈtɩtɩ kö ˈkwa˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˗yö kwa ˗bha, ˈö kwa ˗bhawɔn ˈdhö kwa ꞊dɔɔ ˗sü ˗bha. Kwa ꞊dhegblü do ˈö˗ ˗kwɛ ˗ya kë 60, ˗ya ˗pö: «A˗ ˈˈslö ˗mɛɛn kö ˈman ˗dho n ˗de ˈsü ˗tiaandhö ˈgbɛ. ˈˈTʋ̈ŋ ˈbha ˗nu ˈka ˈwɔn ˗nu ˗wa zë n ˗gɔ mɛn ˗nu ꞊waa˗ pö n ˗dhɛ, a n ˈˈtakɔ bho ˈˈgblʋʋ ˈa pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö ˈa Zoova ˗bha yö kë n ꞊faan ˈka.» ˈKwa ˈwɔnman Zoova ˗ta ˈkwa kwa ˗de kë ˈˈtɩtɩ ˗kplawo, kwa zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗dho dhi ꞊dedewo.—Prov. 22:4. w23.09 10 § 10-11.

ˈˈSɩyi, Desanblö 13

Ka ˈgü ꞊në ꞊ya ˈdho ga, kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈka ka bo [˗Zlan] ˗dhidhɛ ˗wɔn bha˗ kë ˗sü ˈka, kö ˈpë ˈö˗ ˈˈplüün bho ka ˗dhɛ bha ˈka˗ ꞊slɔɔ.—Ebl. 10:36.

Kletiɛn ˗blɛɛsü ˗nu ˗bhawɔn ˗kun ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˗bun zuʋ̈saadhɛ ˈka ˗sü ˗bha. ˗Ya ˈˈkan ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo nu ꞊shiöŋ mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗ta ˗an ˗bha, kletiɛn ˗nu ˗kun bɔ ˗ni ˈgü ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈˈwɛɛ ˈbha ˗nu ˈgü ˗an ˗bha ˗zoyödhe ˗wɔn ˈgü. Zuifö ˗nu ˗bha ˗zlanwo ˗gɔmɛn ˗nu, Wlɔmö ˈˈsɛkɔɔnmɛn ˗nu waa ˗an ˗de ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗kun ˈˈklʋʋbhɔdhe wɔ ˗ni ˈgü ˗a mɛn ꞊vadhɛ ˗ta. (Mat. 10:21) ˗Ya ˈgo mü ˈzü ˗an dua ˗mü kö ˗wo wo ˗de ˈkun ˗ta ˗yö ˗Zlan ˗bha ˗mɛn ˗nu ˈwo kun ˗kankwëëdhe ˗da ˗ni ˈgü ˗zlanwokɔɔdhö, ˗an ˗bha. (Këw. 20:​29, 30) ˈˈKɛɛ ˗wo ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo bhë ˗an ˗bun zuʋ̈saadhɛ ˈka. (˗Dhɛ. 2:3) ˗Kɔ ˗kë ꞊dhɛ? Mɛn ˗nu ˈwo ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu bun zuʋ̈saadhɛ ˈka ꞊dhɛ Zɔbö ˈdhö, ˗wo wo ˗zota ˗an ˗bha ˗kwɛzlan ˗nu ˈgü. (Zak. 5:​10, 11) ˗Wo ˗bhɛɛ kö ˈwo ꞊faan ꞊slɔɔ. (Këw. 4:​29-31) ˗Wo wo ˗zota ˈzü ˈwɔn ˗së ˗nu ˈwo dho ˗an ꞊slɔɔ zuʋ̈saadhɛ kë ˗sü ˈgü, ˗an ˈgü. (Këw. 5:41) Mɛn ˗nu ˈwo ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu bun zuʋ̈saadhɛ ˈka, ˈkwa ˗an ˗bha ˗kwɛzlan draanˈˈ Biblö waa kwa ˗bha ˈsëëdhɛ ˗nu ˈgü, ˈkwa kwa ˗zota ˗an ˈgü, kwa ˗dho ˗mɔn ˗bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü ˗sü ˗bha ˈpö. w23.07 3 § 5-6.

˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 14

˗Ka ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ waa ˈwɔn ˈö kpɛnŋdhö ˗a ˈˈɲandhiʋ̈ ˗a kë ˗sü mɛɛnˈˈ ꞊köŋ ˗blɛɛsü, kö pë ˈˈpɛpɛ ˈwo to bhë ˗yö ˗an nu ka ˗dhɛ ˗a ꞊tɔɔ ˈka.—Mat. 6:33.

Zoova waa Yesu ˈwii ˗dho ˈˈkan kwa ˗bha toŋtoŋdhö. ˈDhɛ bɔmɛn Piɛdhö ˗ya pö ꞊dhɛ ˈyaa Yesu dɔ bhë, ˗a dua ˗mü kö ˗yö ö ˗kɔ ˈˈyɛ pë ˗wɔngbɩɩsü do ˗bha. ˗Yö ˗dho ˈˈkan Yesu ˗bha ɛɛnˈˈ ˗yö ˗dho ˈto ˗a ˗bha gwëëˈˈ ˈka ˗kplawo ˗ee? Yesu ˗yö ˗bhɛɛ Zoova ˗dhɛ, kë ˈˈdhʋ̈ kö Piɛdhö ˗bha ˗zoyödhe ˗gɔ ˈya ˗dho ꞊zɔɔ˗. Yesu ˗ya ˗pö Piɛdhö ˗dhɛ ˈya bhɛɛˈˈ ˗a ˗bha ˈka, ˈö go mü ˈö˗ ˗zogban ꞊dhɛ ˗a dua ˗mü kö ˗yö ö ꞊dhegblü ˗nu ꞊faanmën. (Dhu. 22:​31, 32) ˗Wo ˈö Yesu ˗ya pö bhë Piɛdhö ˗zo ˗ya ˗da ˗a ˈˈpiʋ̈, ˗kɔ ˈö˗ zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa ˗a ˈka ˗kwa kwa ˗zota ˗a ˈgü. Kwa˗ pö ˈkwa pë ˗wɔngbɩɩsü do ˈbha kë, Zoova ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö bɔ ˗tuëë ˗maankëmɛn ˗së ˗nu ˗ta kö ˗wo kwa ˗zogban, ˈkwa ˈto ˗klu ˗sü ˈka ö ˗bha. (Efɛ. 4:​8, 11) ˗Kɔ do ˈö Zoova ˗yö Piɛdhö waa bɔmɛn ˗nu ˈwo to ˗an ˗bhawɔnyëëpë ˗nu ˈˈɲan bhɔ ˗a ˈka bhë, ˈkwa kwa ˗bha ˗zlanwopösü ˗wɔn bɔ ˈˈdhiʋ̈ ˗yö ˗dho ö ˗zokë kwa ˈˈpiʋ̈ ˈpö. w23.09 24-25 § 14-15.

˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 15

ˈMɛn ˈwɔn ˗së ˗kë ˈˈfleemɛn ˗dhɛ kö ˈpo ˈnën˗ dɔ Zoova ˗bha, ˈyö pë ˈö˗ ˗kë ˗a ˗dhɛ bhë, ˗yö ˗dho ˗a ˈpo bho ˗a ˗gɔ.—Prov. 19:17.

ˈWɔn ˗së ˈˈpɛpɛ ˈkwa˗ ˗kë mɛn ˗nu ˗dhɛ, ˈkö ˗kë ˗ʒiaanwo ꞊dhɛ ˗yö ˈˈtɩtɩ Zoova ˗ya ˗yö. ˗Ya ˗dhɛ ˗së ˈö dho ˗a ˗yɛ ˈzü kë kwa ˗dhɛ ˈKa kë mɛn zii ɛɛnˈˈ mɛn zii ˗kɔ ꞊löö ˈka ˈˈdhiʋ̈ ˗be ˗ee? Zoova ˗zo ˈti bhɔ pë ˈˈpɛpɛ ˈka˗ ˗kë ˗a ˗dhɔ ˗bha bhë, ˗a ˈka. (1 Ko. 15:58) ˗A ˗de ˗ʒiaan ˗dhɔ ˈö ˈka˗ ˗zɔn ˗ni ˈgü ꞊dɛɛ, ˗ya ˗yö. Zoova ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö ö ˗dhɔ waa mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗dhɔ ˈö kwa ˈgü ˗yö ˗dadhiʋ̈. ˈKwa Biblö ˗wo pö, ˈkwa kwa ˗zota ˗a ˈgü, ˈkwa bhɛɛˈˈ ˗kplawo, Zoova ˗dhɔ ˈö kwa ˈgü ˗yö ˗dho ˗dadhiʋ̈. ˈKwa kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗takun, ˗an ˗dhɔ ˈö kwa ˈgü ˈpö ˗yö ˗dho ˗dadhiʋ̈. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈, kwa ˗dho ꞊ɲɔɔn Zoova waa kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bha ˈö ˈˈtɔŋdhɛ ˈö ˈyaa ɲën ˈö ˗da kwaa˗ ˗nu kwa ꞊zinŋgü. w23.07 10 § 11; 11 § 13; 13 § 18.

˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 16

ˈMɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗dho dɔ ˗Zlan ˗kuu ˈˈdhiʋ̈ ö ꞊sɔng ꞊në˗ ˈka.—Ga. 6:5.

Kletiɛn ˈö ˗dhö ˈnën˗ dua ˈdhö ˗mü kö ˗yö ö ˗kɔ ˈˈyɛ ö ˈˈdhɛkë ˗kɔ ˗bha. Kletiɛn ˗nu ꞊waa˗ pö ˈwo wo ˈˈdhɛkë, ˗an dua ˗mü ˈpö kö Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˈö ˗gban ꞊ɲɔɔn waa dükësü ˗bha bhë, ˗wa ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. (Këw. 15:20; Ga. 5:​19, 20) ˈˈKɛɛ ˈˈdhɛkë ˗kɔ ˈbha ˗nu ˗wo ˗dhö ˈö kletiɛn ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo wo ˗kɔ ˗yɛ ˗an ˗bha wo ˗de ˗bha ˈka. ˈKö ˗kë kwa ˈgü ꞊dhɛ ˈˈdhɛkë ˗kɔ ˈbha ˗yö ˗së ɛɛnˈˈ ˈyaa ˗së kwa ˗bha ˈka, kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bha wo ˈˈdhɛkë ˗kɔ ꞊bhlëë ˗ya. ˗A ˗wɔn ˈgü, kwa ˗zo ˗yö ˈto pë ˗nu ˈwo yö ˗an ˈˈpiʋ̈: (1) ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ dosɛnŋ ˈnën dho ˈˈyua bho kwa ˗bha ˗toëpö ˈka. (Is. 33:24) (2) Kletiɛn ˗dhɛ ˈö ˗dhö ˈnën˗ dua ˈdhö ˗mü kö ˗yö ö ˗kɔ ˈˈyɛ ö ˈˈdhɛkë ˗kɔ ˗bha. (Wlɔ. 14:5) (3) Kwa dua ˈyaa mü kö ˈkwa zadɔ kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bha ɛɛnˈˈ kö pë ˈö dho ˗an ˗gɛn ˈˈdhiʋ̈ ˗zuö, ˈkwa˗ kë. (Wlɔ. 14:13) (4) Kletiɛn ˗nu ˗wo ˗dhɔ ˗zɔn wo ˈko ˗dhɛ, ˈwo˗ yö ꞊dhɛ ˗zlanwokɔdhigümɛn ˗nu ˗kɔ ˗bha ˗kë ˈwɔn do ˗bha ˗sü ˗wɔn ˗yö ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dedewo ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka ˗an ˗de ˗bha ˈwɔn yö ˗kɔ ˗ta.—Wlɔ. 14:​15, 19, 20. w23.07 24 § 15.

˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 17

Yi ˈˈpɛpɛ ˈö dho ˗a kë nazidheɛn ˗dhɛ ˈgü bhë, ˗yö ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ Zoova ˈˈɲan ˈˈdhiʋ̈.—Nomb. 6:8.

Zoova ˗dhɔ ˗yö ka ˗kë ꞊dedewo ˗ee? ˈYaa ˗za ˈgü ꞊dhɛ ˗a ˗dhɔ ˗yö ka ˗kë. ˈÖ bhɔ ˈˈdhʋ̈ ˗kwɛŋzü ˗yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈpö mɛn ꞊va ꞊dede ˈka. (Ps. 104:​33, 34) ˗A mɛn ˈbha ˗nu ˗wo ˈˈsaa˗ ꞊va ˗bho, kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈwo Zoova ˗dhɔkë. Pë ˈö nazidheɛn ˗nu ɛɛnˈˈ mɛn ˗nu ˈwo wo ˗de nu ˈwo kun Izraɛdhö ˗kwɛŋzü ˈwo˗ ˗kë, ˈyö bhë. Nazidheɛn ˗nu ˗kun mɛn ˗nu ˈwo Zoova ˗dhɔkë ꞊dedewo wo ꞊faan ˈka, ˗an ˈka. ˗Ya ˈgo mü, ˗wo wo ˗de ˗kë ˈˈsaa˗ ˈka kö ˈwo Zoova ˗bha yö kë. ˗Zlan ˗bha ˈtɔŋ˗ ˈö Moizö ˗ya ˗bɛnzë, ˗ya ˗pö ꞊dhɛ gɔɔn˗ ɛɛnˈˈ dhebɔ ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ö ˗de nu Zoova ˗dhɛ kö ˈö kë nazidheɛn ˈka ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˈˈpiʋ̈. (Nomb. 6:​1, 2) Mɛn ˈö ˗ya ö ˗de nu ˗Zlan ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö bhë ˗a ˈdhö, ˗a dua ˗mü kö ˈtɔŋ˗ ˈbha ˗nu ˈö Izraɛdhömɛn ˗nu ˈwo to ˈwaa ˈkun, ˗ya ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ˈmën ˗kë ˈö˗ mɛn ˈbha ˗nu ˗wo ˗wɩ ˗kë nazidheɛn ˈka ˗sü ˗bha? Zoova ˗dhɔ ꞊dede ˈö kun ˗an ˈgü waa ˈwɔn ˗së ˗nu ˈö ˗an ˗kë ˗an ˗dhɛ ˈnën ˗an ˗blü ˗a ˗bha.—Deut. 6:5; 16:17. w24.02 14 § 1-2.

ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 18

Zoova ˗yö ˗dhɔ ꞊dede ˗zɔn mɛn ˗nu ˈö˗ ˗dhɔ ˗yö ˗an ˗kë, ˈwo˗ ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗an ˗dhɛ.—Dan. 9:4.

Biblö ˈgü, ˗wo kpö ˈwo˗ ꞊dhiëëta ˈö ˗kë «˗to ˗wo ˗ta ˗sü» ɛɛnˈˈ «˗dhɔ ꞊dede» ˈka bhë, ˗yö ˗gban ˗Zlan ˗bha ˗klu ö gbamɛn ˗nu ˗bha ˗sü ˈö ˗dhɔ ˗kë ˗an ˈka, ˗a ˗bha. Ɛɛnˈˈ ˈzü ˗yö ˗gban ˗dhɔ ˈö Zoova gbamɛn ˗nu ꞊zinŋgü ˗a ˗bha. (2 Sam. 9:​6, 7) ˈˈTʋ̈ŋ ˗nu ˗wo ʒiö ˗ni ˈgü, kwa ˗bha ˗to ˗wo ˗ta ˗sü ˗gɛn ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗gban. ˗Kɔ ˈö Daniɛdhö ˗bha ˗yö ˗kë ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈, ˗kwaa ˗ga. Daniɛdhö ˗bha ˗tosɛta ˈgü, ˗a ˗bha ˗klu Zoova ˗bha ˗sü ˗da ˈgüdandhe ˈgü ˈko ˗ta ꞊va. ˈˈKɛɛ ˈdhɛ˗ ˗kwɛ ˗yö ˗ʒiö 90 ˗ta, ˈgüdandhe ˈkpii˗ do ˗nu ˗a ˗ta. Daniɛdhö ˗san ˗kun ˗gblüdë ˗bha ˗yökëmɛn ˗nu kë ˗ni ˈgü, ˈö ˈwaa˗ ˗bha ˗Zlan ꞊bhlëë ˗ya. ˗A ˈwɔn ˈgü, ˗wa ˈˈslö ˗mɛɛn kö ˈwo Daniɛdhö zë. ˗Wo ˗gblüdë ˗blü kö ˈtɔŋ˗ ˈbha ˈö dho Daniɛdhö ˗bha ˗klu ˗Zlan ˗bha ˗sü ˗da ˈgüdandhe ˈgü ˗ya dɔ. Pë dosɛnŋ ˈwo kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö Daniɛdhö ˗ya kë ˈyö ˗tɔ ˗gɔ ˗dho ˗gblüdë ˗dhɛ ˈˈshia ˗sü. ˗Wo ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˗yö ˈˈkan ˗bhɛɛ Zoova ˗dhɛ ˗sü ˗bha ˗dhɛkpaɔyi 30 ˈˈpiʋ̈. Daniɛdhö ˈyii˗ kë ˈˈdhʋ̈.—Dan. 6:​12-15, 20-22. w23.08 5 § 10-12.

ˈˈMaandhooyi, Desanblö 19

Kwa ˗dhɔ ˗yö kwa ˈko kë [˗kplawo].—1 Zn. 4:7.

Zoova ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa ˗dhɔ ˗zɔn kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɛ ˗kplawo. Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈti ˈwɔn kë kwa ˈˈpiʋ̈ ꞊dhɛ kletiɛn ˗nu ˈdhö, ˗yö ga kwa ˈgü ꞊dhɛ ˗wo ˈti˗ kë wo ˗de ˈˈɲaan, ˗wa ˈˈpiʋ̈ ˗ʒiaanwo kö ˈwo Zoova dhɔɔbhaawɔn kë. (Prov. 12:18) ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˗yö Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗bha, ˗an ˗dhɔ ˗ya ˗kë. ˈWɔn ˗nu ˗wa zë kwa ˗gɔ Zoova ˗yö ˗to kwa ˈˈtɔŋdë ˈka ˗kplawo, ˈyaa ˈwɔn ˈkun ö zuʋ̈ˈˈ ˈˈpiʋ̈ kwa ˗bha. (Ps. 103:9) ˗Yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa ˈto kwa Dë ˈö mɛn ˗bhawɔn to bhë, ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈. (Efɛ. 4:32–5:1) ˗Yö kë kwa ˈˈɲaan ꞊dhɛ ˈˈkpɔnŋtaadhɛ yaa ˈö yö ˗yö ɲën ˗ni ˈgü, kwa dua ˗mü kö ˈkwa kë kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈˈsuee. ˈˈKlʋʋbhɔdhe ꞊va ˗wo ˗dho nu kwa ˗ta. Kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗wɔn ˈgü, ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗ʒiaanwo ˈwo kwa ˗da ˗kaso ˈgü. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈka, kwa ˗bhawɔn ˗dho yö kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bha ꞊dedewo.—Prov. 17:17. w24.03 15-16 § 6-7.

ˈˈSɩyi, Desanblö 20

Zoova ˈnën ˈˈdhiʋ̈sü mɛn ˈö ˈˈtasü ˗nu ˈgü ˗a ˈka.—Prov. 20:24.

˗Kwɛzlan ˗nu ˈwo ˗gban wlüünën ˗nu ˈwo ꞊ɲɔɔn Zoova ˗bha ˈö ˗an këwɔn ˗nu ˗kë ˗a ˗dhɛ ˗së ˈwo ˗tosɛta ˗së ˗kë ˗an ˗bha, ˗wo Biblö ˈgü. Davi ˗kun ˗a mɛn do ˈka. ˗Yö ˗to ˈˈtɩtɩ ˈö ˗ya ˗Zlan ˗dhɔkë ˗sü ˗bha, ˈö ꞊taabha ˈö ˗kë ˗gblüdë ˈö to ö ˗wo ˗ta ˗a ˈka. (1 Rois 3:6; 9:​4, 5; 14:8) ˈKa Davi ˗bha ˗kwɛzlan draanˈˈ, ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˗dho ka ꞊faanmën ˈö ˈka to ˗klu ˗sü ˈka Zoova ˗bha. Ɛɛnˈˈ ˈzü ka ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈka Makö waa Timote ˗an ˗bha ˈwɔnzuan ꞊draan. ˈKa˗ kë ˈˈdhʋ̈, ka ˗dho ˗a yö ꞊dhɛ ˗wo ˗to ˈˈtɩtɩ ˈwo ˗ya Zoova ˗dhɔkë ˗sü ˗bha ˈö ˈwo to ˗klu ˗sü ˈka˗ ˗bha wo ˗bha ˗tosɛta ꞊gban ˈgü. ˗A ˗wɔn ˈgü, Zoova zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗yö ˗dhi. Kwa ˗bha ˗tosɛta kë ˗kɔ ˈö ꞊dɛɛ bhë ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kɔ ˈkwa dho ˗tosɛta kë ˗a ˈka dhiʋ̈ˈˈ ˗a ˗zɔn. ˈKwa kwa ˗zoyö Zoova ˗dhɛ ˈkwa ˈti kwa ˗zoyö kwa ˗de ˗dhɛ, ˗yö ˗dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˗da ˈwɔn ˗së ˗nu ˗ʒian ˗ta. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗tosɛta ˗së ꞊dede kë. Kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ ˈpë ˈkwa˗ ˗kë Zoova ˗dhɛ, ˗ya ˗dhɛ ˗së. ˗Tosɛta kë ˗kɔ ˈö dho kë ˗së kö ˗yö ʒiö ˗a ˈka kwa Dë Zoova ˈö kwa ˗dhɔ ˗ya ˗kë bhë ˗a ˗bha yökë ˗sü ˗ta, ˈyaa ˈdhö. w23.09 13 § 18-19.

˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 21

˗Ka ka ˈko ˗nu ˗mawɔn ˈto ka ˈko ꞊zinng ˈgü.—Kodh. 3:13.

˗Yö ˗kun bɔmɛn Pɔdhö ˈˈɲaan ꞊dhɛ ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˗yö ö ꞊dhegblü ˗nu ˗bha. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ kletiɛn ˈbha ˗nu ˈwo kun Zedhizadhɛmö ˗zlanwokɔdhi ˈgü bhë, ˗wo ˗kun ˈˈsuʋ̈ ˗ni ˈgü Pɔdhö ˗gɔ. (Këw. 9:26) ꞊Taabha mɛn ˈbha ˗nu ˗wa ˗wɔn yaa ˗blɛɛ kë ˈˈdhʋ̈ kö mɛn ˗nu ˈwa ˗dho ˈdhaŋ˗ bho ˗a ˈˈdhiʋ̈. (2 Ko. 10:10) Pɔdhö ˗yö ˗kpan mɛn zii do ˗bha kö ˗ya ˗da ˈwɔn yaa ˈö dho mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗gɛn ˈˈdhiʋ̈ ˗zuö ˗a ˗ʒian ˗ta. (Ga. 2:​11, 12) ˗Ya ˈgo mü, Pɔdhö yökëyoo Makö ˗ya ˗shiödhɛwɔn ˗kë. (Këw. 15:​37, 38) Pɔdhö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˈö ö ꞊kwaa˗ ˈwɔn ˗nu ˈwo bhë ˗an ˗zü kö ˗wo ö ˈˈkan ö ꞊dhegblü ˗nu ˗bha. ˈˈKɛɛ ö ꞊dhegblü ˗nu yö ˗kɔ ˗së ˗yö ˗kun ˗a ˗gɔ, ˈö Zoova ˗bha yö ˗kë ˗kplawo. ˈMën Pɔdhö ˗takun ˈö ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ kun ö ˗bha. Pɔdhö ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɔ ˗kun ˗a kë ˗ni ˈgü. ˗An ˗dhɔ ˗ya ˗kë ˈö ö ˈˈɲan ˗klu ˗an ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu ˗bha, ˈö ö ˈˈɲan bho ˗an zaadhɛ ˗nu ˈˈpiʋ̈. ˗Dhɔ ˗ya ˗kë ˈzü ˈö Pɔdhö ˗yö mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗bhawɔn to ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö pö ˗a ˈka Biblö ˈˈɲan ˈö ꞊dɛɛ ˗a ˈgü bhë ˗a ˈdhö. w24.03 15 § 4-5.

˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 22

˗A ˗dhɛ ˈyaa˗ ˗bha kö kwa Dëmɛ ˗bha yëkëmɛ ˗yö ˈˈdhinaa ˈma, ˈˈkɛɛ [ . . . ] ˗a ˗bha ˈˈklʋsëdhɛ ꞊në ˗yö mɛ ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈˈyan ˗ma kun.—2 Tim. 2:24.

˗Kwɛzlan ꞊va ˈwo˗ ˗zɔn ꞊dhɛ ˗kë dhɔŋsüsü ˗wɔn ˗yö ˈˈgbɩɩ˗, ˗wo Biblö ˈgü. ˗Kwa Izaakö ˗bha ˈwɔnzuan ˗ga. Kö ˗yö Gedhaa Fidhitɛn ˗nu ˗gɔ ˈˈsɛ ˈgü, ˗a ˗yayɔɔ ˗nu ˗wo ꞊druɛɛ ˗kë ˗a ˗bha ˈö ˗klɔŋ ˗nu ˈö˗ dë ˗bha yökëmɛn ˗nu ˗wo ˗an pɔn ˗bhë, ˈwo yö ˗an ta. Izaakö ˗yö ö ˗ta ˗yö ö ˗bha ˗klɔŋ ˗nu ˗ta ˗ko zë ˗sü ˗bha, ˈö˗ ˈˈwɛɛ pɔn. (ˈWun. 26:​12-18) ꞊Taabha, Fidhitɛn ˗nu ˗wo ˗nu ˈzü ˈwo˗ pö ˗klɔŋ ꞊dɛɛ ˈö bhë, wo ˗bha ˗mü. ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈, Izaakö ˗yö pë ꞊gban ˗kë kö ˗dhikodhɛ ˗yö ˈto wo ꞊zinŋgü. (ˈWun. 26:​19-25) ˈDhɛ ˈwo˗ woo ꞊mɛɛn, ˗mën ˈö˗ ˗takun ˈö˗ zuʋ̈ˈˈ ˗kë ˗saa? ˗Yö ˗mɔn ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗bha, ˈyö ˗sü ꞊dhɛ ˗yö ‹˗kë dhɔngsü ˗sü waa zuëˈˈ ˗kë ˗sɛa ˗sü› ˈwɔnzuan ˗sü ö ˗mɛn ˗nu Ablaamö waa Saadha ˗an ˗bha.—1 Piɛ. 3:​4-6; ˈWun. 21:​22-34. w23.09 15 § 4.

˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 23

ˈMan˗ ˗wɔn ˗ya n ˗zo ˈˈpiʋ̈, a ˗dho ˗a kë.—Is. 46:11.

˗Dhɔkaadhe ˈö Zoova ˈgü ˗ya ˗blü ˈö ö Gbö ˗blɛɛsü bɔ ˈˈsɛ ˗ta kö ˗yö mɛn ˗nu ꞊klaŋkë ö ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗wɔn ˈka. ˗Ya ˈgo mü, kö ˗yö ö ˗de nu kwa ˗gɔtadhɔpë ˈka kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa dha ˈwɔn yaa waa ga ˗an ˗gɔ. Zoova ˗yö Yesu ˗bho ga ˈgü, ˈö˗ ˗ya ö ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗gɔ ˈˈdhiʋ̈ dhaŋ˗ ˈgü. ˈWɔn ˗gɔ ˈkpii˗ ˈö Biblö ˈgü ˈnën ˗tɔ Zoova ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˈö Yesu ˈdho˗ ˗gɔ ˈˈdhiʋ̈ ˗yö ˗dho ˗a ˈtɔ kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈, ˈö˗ dhɔɔbhaawɔn ˗kë ˈˈkpɔnŋ ꞊taa. Zoova dhɔɔbhaawɔn ˈyaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗yö ˈgo ˈˈgblʋʋ. ˗Ya ˗pö ˈwɔn ˈˈpɛpɛ ˗dho kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö˗ pö˗ ˈka, ˗a ˈdhö. (Is. 46:​10, ztw; Ebl. 6:​17, 18) ˈˈKpɔnŋtaadhɛ ˗dho kë ꞊bhɔɔ ˈˈsɛ ˈka kö Adan waa Ɛwo ˗an suugünën ˗nu ˈwo kpɛnŋdhö, ˈö ˗wa kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˗wo «˗tosɛta kë ˗toëpö ˈka» mü. (Ps. 22:26) ˈˈKɛɛ Zoova dhɔɔbhaawɔn ꞊gban ˈyaa ˈnën ˈö bhë. ˗Yö ˗dho ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈwo dhaŋ˗ ˈgü waa˗ mɛn ˗nu ˈwo ˈˈsɛ ˗ta yö ˗an ˗kɔ kë ˈwɔn do ˗bha. ˗Ya ˈgo mü, mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo ˈˈsɛ ˗todhʋ̈sü ˈgü, ˗wo ˗dho ˈwɔnman Zoova ˈö ˗kë ˗an ꞊Kɔɔnmɛn ˈka ˗a ˗ta. (Efɛ. 1:​8-11) ˈWɔn ˗së ˗nu ˈö Zoova ˈdhö ˗an kë ˗ni ˈgü kö ö dhɔɔbhaawɔn ˗nu ˗wo ˗yökodhiʋ̈ bhë, ˗a ˈwɔn ˈyaa kwa ˈkun ˗ee? w23.10 20 § 7-8.

˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 24

«Ka ˈgü ˗yö kë ˈˈgbɩɩ˗, ˈyö sü ꞊dhɛ a ka ˈˈpiʋ̈,» pë ˗Zlan Gblüdë Zoova ˗ya pö ˈyö bhë.—Agg. 2:4.

ˈDhɛ Zuifö ˗nu ˗wo go Babidhɔnö ˈwo nu Zedhizadhɛmö, ˗a ˗dhɛ ˈti ꞊gwëë ˈö ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo ˗kë ꞊dhɛ ˈwëëga ˗wɔn, ˈˈsɛ ˗bha ˗bhluubhlusü waa ˗gban ˗an ˗gɔ ˗sü ˗nu ˈdhö bhë, ˈwo nu ˗an ˗ta. ˗A ˗wɔn ˈgü, Zoova ˗dhɔkëgükɔ dɔ ˗sü ˗kun ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗kɔa ˈˈgbɩɩ˗. ˈDhɛ ˗kë ˈˈdhʋ̈, Zoova ˗yö ö ˗wodhiʋ̈lomɛn ꞊plɛ Aʒe waa Zakadhi ˗an ˗bɔ kö ˗wo ˈˈsɛgümɛn ˗nu ꞊faan dɔ, ˈö ˈwɔn ˗së ꞊dede ˗yö go ˗a ˈgü. (Agg. 1:1; Zach. 1:1) ˈDhɛ ˗kwɛ 50 ˗yö ˗ʒiö, ˈgügadhe ˗yö ˗nu Zuifö ˗nu ˗ta ˈzü. Ɛdrasö ˈö kun ˈtɔŋ˗ ˗bɛnzëmɛn do ˗tiaandhö ˈka bhë, ˗yö ˗go Babidhɔnö ˈö nu Zedhizadhɛmö kö ˈö ˗Zlan ˗bha ˈˈsɛgümɛn ˗nu ꞊faanmën ˗wo Zoova ˗dhɔkësü ˗wɔn bɔ ˈˈdhiʋ̈ wo ˗bha ˗tosɛta ˈgü. (Esd. 7:​1,6) ˗Wo ˈö Aʒe waa Zakadhi ˈwo˗ pö ˗Zlan ˗bha ˈˈsɛgümɛn ˗nu ˗dhɛ ꞊kwɛŋzü, ˗yö ˗an ˗takun ˈwo wo ˗zoyö Zoova ˗dhɛ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü. Kwa ˗de ˈpö ˈwɔn ˈö bhë, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗takun kö ˈkwa kwa ˗zoyö Zoova ˗dhɛ ˗kplawo ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü.—Prov. 22:19. w23.11 14-15 § 2-3.

ˈˈMaandhoowayi, Desanblö 25

˗Dhɔ bha ꞊në ꞊ya kë ka ꞊zinng ˈgü, ˈyö ka ˗kɔ dho kë ˈwɔn do ˗bha.—Kodh. 3:14.

Kwa ˗dhɔ ˗zɔn kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɛ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˗A ˗zɔn ˗kɔ do ˈnën ˗tɔ ˗an ˗zogbansü. ˗An ˗wëë ˗ya kwa kë, kwa ˗dho ˗mɔn ‹kwa ˈko ˗nu ˗zʋ ˗gban› ˗sü ˗bha. (1 Tes. 4:18) -Mën ˈö ˈkwa dho ˗a kë kö ˗dhɔ ˈö kwa ꞊zinŋgü ˗yö ˈto ˈˈgbɩɩ˗? ˈWɔn ˗ya zë kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗gɔ, kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˈkwa ˗an ˗bhawɔn ˈto. ˈMën ˗kë ˈö˗ ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dedewo ꞊dɛɛ kö ˈkwa ˗dhɔ ˗zɔn kwa ˈko ˗dhɛ? Piɛdhö ˗ya ˗pö: «ˈWɔn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈˈdhiʋ̈ ˈto ˈˈtʋ̈ng ꞊ya ꞊loo. [ . . . ] Ka ˗dhɔ ꞊në ˗yö ka ˈko kë ꞊kö ˗blɛɛsü kö ka ˗kɔ ˗ya ˈkun.» (1 Piɛ. 4:​7, 8) Kwa ꞊ɲɔɔn ˗ni ˈgü ˈˈkpɔnŋtaadhɛ yaa ˈö yö ˗a ˈˈdhiʋ̈toyi ˗bha, ˈmën dho kë kwa ˈka? Yesu ˗ya ˗pö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ ꞊dhɛ «ka ˗san ˗dho mɛ ˈˈbhɩɩ˗ ˗nu kë [ . . . ] n ˗wɔn ˈgü.» (Mat. 24:9) ˈKwa˗ pö ˈkwa ˈto ˗klu ˗sü ˈka Zoova ˗bha ˈwɔn ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü, kwa dua ˗mü kö kwa ˗kɔ ˗yö kë ˈwɔn do ˗bha ˗kplawo. Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɔ ˗ya kwa kë, Sɔtraan ˈti ˗dho ꞊mɔɔn˗ ˗bha toŋtoŋdhö kö ˗yö kwa ˈˈpɛkoo.—Fdh. 2:​1, 2. w23.11 13 § 18-19.

ˈˈMaandhooyi, Desanblö 26

‹ˈMɛ ˈkö ˈkwa bha kwaa˗ ˗Zlan ˗nu ˈkwa yë ꞊në˗ ˗kë kwa ˈkwëë˗.›—1 Ko. 3:9.

Gagade ˗nu ˈwo go ˗Zlan ˈˈDhiwo ˈgü ˗an ˈˈpii ˗yö ˈˈgbɩɩ˗. ˈKwa mɛn ˗nu ꞊klaŋkë ˈwɔn ˈö ꞊gban Zoova ˗bha ˗a ˈka, mɛn ˈö˗ ˈka ꞊dedewo ꞊waa˗ dɔ, ˈwɔn ˗së ˈkpii˗ ˗yö ˗go ˗a ˈgü. Mɛn ˗nu ˈˈɲan ˗yö ˗pʋ ˈwo Sɔtraan ˗bha ꞊sua ˗nu yö, ˈwo ˗ya kwa Dë ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈsuan˗ bho ˗sü ˗bha. Zoova ˗bha ˈˈpiigbɩɩdhɛ ˈö˗ ˈˈdhiʋ̈todhɛ ˈyaa ˈdhö bhë ˗a ˈwɔn ˈgü, ˗wo ˗ya ˗suʋ̈ ˗a ˗gɔ ˗sü ˗bha. (Is. 40:26) ˗A ˗bha ˗kë kpɛnŋdhösü ꞊dede ˈwɔn ˈgü ˈzü, ˗wo ˈdhaŋ˗ ˗bho ˗a ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˗draan. (Deut. 32:4) ˗Ya ˈgo mü, pë ˈö ˗gban ˗a ˗bha ꞊kpɔɔdhɛ ˈö˗ ˗zɔn ˈka ˈyaa ˈdhö ˗a ˗bha, ˗wa ˗draan. (Is. 55:9; Wlɔ. 11:33) ˗Wo ˗zogbandhe ˗slɔɔ ˗a ˗bha ˗dhɔ ꞊dede ˈgü. (1 Zn. 4:8) ˗Wo ꞊ɲɔɔn ˗ni ˈgü Zoova ˈˈsuee, ˗an ˗bha ˗zoyö ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ˗dhɛ ˗sü ˗gɛn ˗yö ˗gban. Mɛn ˗nu ˗takun ˗sü kö ˗wo ꞊ɲɔɔn wo Dë Zoova ˗bha bhë, ꞊bhlëëwɔn ˈkpii˗ ꞊dede ˗mü. ˈKwa˗ kë ˈˈdhʋ̈, kö kwaa Zoova kwa ‹yë kë ˗ni ˈgü kwa ˈkwëë˗.›—1 Ko. 3:​5, 9. w24.02 12 § 15.

ˈˈSɩyi, Desanblö 27

Ü ˈti ü ˗wo ˗bhö ˗yö ˗së ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka ü ˗bha ü ˗wo ˗bhö ˗sü ˈö ˈbhaa ˈgüwɔn kë, ˗a ˗ta.—Eccl. 5:5.

˗Ya kë ꞊dhɛ ka Biblö ꞊klaŋnën ˈka ɛɛnˈˈ ka ˗mɛn ˗nu ˈö ˈwo ka ˗to ˗ni ˈgü ˗wo Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˈka, ka ka ˗zota ˗bɔyibhaasü ˈgü ˗ee? ˗Ya kë ꞊dhɛ ˗yö ˈˈdhʋ̈ kö ˈwɔn ˗së ꞊dede ˗mü! ˈˈSanni ˈka bɔ ˈˈyi ꞊bhaa, ka ˗bhawɔn ˗yö ˗de ˗nu Zoova ˗dhɛ ˗sü ˗bha. ˗Kɔ ˗mɛɛn ˈö ˈkwa kwa ˗de nu ˗a ˈka Zoova ˗dhɛ? Kwa˗ ˗pö ˗a ˗dhɛ bhɛɛwo ˈgü ꞊dhɛ yö dosɛnŋ ˈnën ˈkwa dho ˗a ˗dhɔkë, ˈö ˈkwa˗ dhɔɔbhaawɔn bɔ ˈˈdhiʋ̈ kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈpë ˈkwa˗ pö Zoova ˗dhɛ ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ ˗a ˗dhɔ ˗dho kwa kë ˗kplawo ‹kwa zuëˈˈ ꞊gban, kwa ˗zʋtakɔ ꞊gban waa kwa faan ꞊gban ˗an ˈka.› (Mak. 12:30) Kwa ˗de ˗nu Zoova ˗dhɛ ˗sü ˈö bhë kwaa˗ ˗nu kwa ꞊zinŋgü ˗wɔn ˗mü. ˈˈKɛɛ ˈkwa bɔ ˈˈyi ꞊bhaa mɛn ꞊gban ˈˈɲan ˈˈdhiʋ̈, kö ˈkwa˗ ˗zɔn ˗an ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈkwa kwa ˗de nu ˗Zlan ˗dhɛ. Kwa ˗de nu ˗sü ˈö bhë ˈwɔn ꞊bhlëësü ˗mü. Kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˈto kwa ˗wo ˗ta. Zoova ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa˗ kë ˈˈdhʋ̈.—Eccl. 5:4. w24.03 2 § 2; 3 § 5.

˗Tɛɛdhoowayi, Desanblö 28

ˈMɛ ˈö ˈdhö ˗a ˗bha dhebhɔ ˗dhɔ ˗ya kë ꞊dhɛ ˗a ˗dɩ ˗dhɔ ˈdhö˗ ˗dɩ ˗kë ˗kɔ ˈö˗ ˈgü bha˗ ˈdhö. Kö dhebhɔ yöö ˗dɩ ˈpö ˗yö ꞊bhlëë ˗ya ö ˗gɔn ˗bha.—Efɛ. 5:33.

ˈWɔn ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˗da ˈkosümɛn ˗nu ˈˈpɛpɛ ꞊zinŋgü. Biblö ˗ya ˗pö ˈˈpuu ˈka ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈwo wo ˈko sü, «zuëdhiʋ̈tɛɛ ˈö ˈˈkpʋng ꞊taa yö bha ˗yö ˈma˗ ˗nu ˗bha.» (1 Ko. 7:28) ˈMën ˗kë? ˗A ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ mɛn ꞊plɛ ˈwo wo ˈko sü bhë, ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˗yö ˗an ˗bha. ˗An ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu, ˗an dhɔɔbhaapë ˗nu waa pë ˗nu ˈö ˗an ˗dhɔ ˈyaa ˗an kë, ˈwaa do. ˗An wɔkɔ ɛɛnˈˈ ˗an ˈgodhɛ ˗nu ˈwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗wo kë do ˈpö. ˈˈTakɔ ˈbha ˗nu ˈö ˈwo ˈti ˗an ˗zɔn kö ˗wo wo ˈko ˗ga ˗ni ˈgü bhë, ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo yö ˈˈkpɛnŋ ꞊taabha. ˈWɔn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈, ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo nu ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈka ˗an ꞊zinŋgü. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈, ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo za ˗ya ˈwo ˈko ˗bha ˈö ˗an zo ˗yö bhɔ ꞊dhɛ ˗kɔ ˈwo˗ ˗bha ꞊plɛ ˈwɔn ˗nu ˗wo ˗zë wo ˗gɔ. ˗Wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗ʒiaanwo ˈwo˗ yö ꞊dhɛ ˗kankwëësü ˈnën dho wo ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈˈɲan bhɔ. ˗Kankwëësü ˈnën ˗tɔ ˗a ˈˈdhɛ ˗ee? ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ka ꞊gɔɔn ɛɛnˈˈ ka ˗bha dhebɔ ˈˈtakɔ ˗wɔn ˈgü, ˗tosɛta ˗kë ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˗yö ka ˗kɔa ˈˈgbɩɩ˗, Zoova ˗ya ˈˈpiʋ̈ ˈka ꞊bhlëë ˗ya ˈkosüsü ˗bha. w24.03 16 § 8; 17 § 11.

˗Tɛɛdhooyi, Desanblö 29

ˈMɛ ˈö ö ˈˈyan to [˗Zlan] ˗bha mɛ ˗dhɛ bha˗ ˗gɔ, ˈyiʋ̈˗ ˈyaa dɔ˗ ˗bha.—Wlɔ. 5:5.

ˈKwa bɔ ˈˈyi ꞊bhaa ˈkwa ˗ya Zoova dɔ ˗sü ˗bha ˗së ˈka, kwa ˗bha ˗zoyö ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a kë ˗sü ˈö ꞊bhɔɔ ˈˈsɛ ˗ta bhë ˗a ˗dhɛ ˗sü ˗yö ˗dadhiʋ̈, ˈkwa ˗kë kletiɛn ˗kiansü ˗nu ˈka. (Ebl. 5:13–6:1) ˗A ˈbha ˗ya kë kö ˈkwa bɔ ˗wo ˈö Wlɔmö 5:​2-4 ˈgü bhë, ˗a ˈgü. ˈWɔn ˈˈgbɩɩ˗ ꞊va ˈwo nu kwa ˗ta kwa ˗an ˗kun kwa ˗bha. ˗A ˗wɔn ˈgü, kwa ˈˈdhiaa ˗yö Zoova ˈgü. ˗A ˈwɔn dɔ ˗sü ˈö ꞊dhɛ kwa ˗dhɔ ˗ya ˗kë ˈö kwa ˈˈdhiaa ˈdhö˗ ˈgü bhë, ˗ya ˗kë ˈö ga kwa ˈgü ꞊dhɛ pë ˗nu ˈö ˗an ˈˈplüün bho ˗wo ˗dho kë. Kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗ya kë ˈˈgbɩɩ˗ ˗ya ʒiö ˗a ˈka ˈˈdhiʋ̈ ˗be ˗ta. ˗Yö ga ˗sü ˈka kwa ˈgü, ˈö ˈkwa˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˗yö ˗gban ˗sü ˈka kwa ˗bha ꞊dedewo. ˗A ˗wɔn ˈgü kwa ˗bha ˗tosɛta kë ˗kɔ, kwa ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˈkun ˗kɔ, ˈwɔn ˗nu ˈkwa ˗da ˗an ˗ʒian ˗ta waa ˈpë ˈkwa˗ ˗kë kwa ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗nu ˈka ˗an ꞊gban ˗wa ˈgo ˈˈgblʋʋ. Kwa ˈˈdhiaa ˗ya kë ˗Zlan ˈgü, ˗kɔ ˈö kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗yö ˗kë ˗a ˈka, bɔmɛn Pɔdhö ˗yö pë ˗wɔngbɩɩsü do ˈbha ˗wɔn ˗blɛɛ ˗a ˗bha. ˗Yö kwa ˗zogban ꞊dhɛ ˈpë ˈkwa kwa ˗zo yö ˗a ˗dhɛ ˗yö ˗dho kë.—Wlɔ. 15:13. w23.12 12-13 § 16-19.

˗Tɛɛdhooʒiaando, Desanblö 30

[Zoova] ˗yö ü ˗bha ˗dhɛkpaɔyi ˗kë ˗së.—Is. 33:6.

Kwa bɔ ˗ni ˈgü ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈgü, kwa ˗bha ˈwɔn yö ˗kɔ, kwa ˗zotakɔ waa kwa ˈwɔn kë ˗kɔ ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo go ˈˈgblʋʋ. ꞊Dhɛ ˗kɔ ˈö ˈˈtee ˈˈgbɩɩ˗ ˗yö ˈˈyitagɔ bho ˗a ˈka ʒian ˗ta ˗a ˈdhö, ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗bha ˈwɔn yö ˗kɔ bho ˈˈgblʋʋ. ˈKwa kë ˈwɔn suu ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ˈgü Zoova kwa ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? Zoova ˗ya ˗pö ö ˗dho ˗a kë kö ˈkwa ˈto kwa ˈpinŋ˗ ˈgü.ˈˈTee ˈˈgbɩɩ˗ ˗yö ʒiö ˗ni ˈgü, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˈˈyitagɔ bho ʒian ˗ta. ˈˈKɛɛ pë ˈbha ˗nu ˈwo ˗kë ꞊dhɛ ˗a gban ˗nu ˈdhö ˗wo ˗ya ˗sü ˈka ˗a ˗bha ˈˈyi ꞊löö, ˈö ˈwo˗ ˗kë kö ˈˈyitagɔ ˗yö ˈto ö ˈpinŋ˗ ˈgü. ˗Wa ˗kë ˈzü ˈö ˈˈyitagɔ ˈyaa ˗bhaŋbhaŋ, ˈö mɛn ˗nu ˈwo˗ ˈgü ˗an ˗bha ˈˈtakpɔsü ˗yö ˗kë ˗së ˈö pë ˈˈdhiʋ̈˗ ˈyaa kë ˗an ˈka. ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ꞊waa˗ pö ˗a gban ˗nu ˗wo yökë ˗së ˈka, ˈˈyitagɔ dua ˗mü kö ˗yö ˈˈtasü. ˗Kɔ do ˈö bhë ˗a ˈka, ˈkwa ˈto ˗klu ˗sü ˈka Zoova ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü, kwa ˗dho ˈto kwa ˈpinŋ˗ ˈgü. w24.01 22 § 7-8.

˗Tɛɛdhooʒiaanplɛ, Desanblö 31

A n -zoyö ˗Zlan ˗dhɛ, ˈˈsuʋ̈ ˈyaa n kë.—Ps. 56:4.

ˈˈSuʋ̈ ˗yö kwa kë ˗ni ˈgü, ˗kwa kwa ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ ˈkwa˗ pö: «ˈMën Zoova ꞊yaa˗ kë n ˗dhɛ ˈsaadhö?» ˗Kwa kwa ˗zota ˗a ˗dapë ˗nu ˈgü. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˗mannën ˗nu waa blëë ˈˈbin ˗nu ˈö Zoova ˗bha ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈwaa ˗an ˗gɔ ɛɛnˈˈ ˈö ˈwaa˗ ˗dhɔkë bhë, ˗yö ö ˗zokë ˗an ˈˈpiʋ̈. ˈKwa kwa ‹ˈˈtʋ̈ŋ kë ˗a ˈgü ˗së ˈka› kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗gɛn ˗dho ˗gban ꞊dedewo. (Mat. 6:​25-32) ˗Kwa kwa ˈˈtʋ̈ŋ kë pë ˗nu ˈö Zoova ꞊yaa˗ kë ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗dhɛ ˈpö ˗an ˈgü. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa Zoova ˗dhɔkëmɛn do ˈö ˗zoyödhe ꞊dede kun ˗a ˗gɔ bhë, ˗a ˗bha ˗kwɛzlan ˗wo pö Biblö ˈgü ɛɛnˈˈ ˈkwa Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈwo ꞊dɛɛ ˗a mɛn do ˗bha ˗bɔagüwɔn ˗wo pö. ˗Ya ˈgo mü, ˗kwa kwa ˗zota pë ˈö Zoova ꞊yaa˗ kë kwa ˗dhɛ ˈsaadhö ˗a ˈgü. ˗Kɔ ˗mɛɛn ˈö Zoova ˗yö kwa ˗gan ˗a ˈka gagade ˗bha? (Zan 6:44) -Kɔ ˗mɛɛn ˈö ˗ya kwa ˗bha bhɛɛwo ˗nu ˗daakë ˗a ˈka? (1 Zn. 5:14) ˈWɔn ˗së -mɛɛn ˈö ˈkwa˗ ꞊slɔɔ ˗dhɛkpaɔyi ˈˈpɛpɛ ˈka ˗a Gbö dhɔɔbhaasü ˗bha ˈˈsaa˗ ˈö˗ bho bhë, ˗a ˈgü?—Efɛ. 1:7; Ebl. 4:​14-16. w24.01 4 § 6; 7 § 17.

    Yacouba ˈsëëdhɛ ˗nu (2012-2025)
    Yö ˈˈkpɛɛn
    ˗Dadhɛ
    • Yaoba
    • ˗A ˗gblü
    • ˗A ˈdhɛ ˈü ˗an ˈˈpiʋ̈
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yökëtamɛn ˗zoto ˗a ˈˈpiʋ̈ ˈtɔŋ˗
    • "Dhɛ ˗to 'wɔn ˗ta 'tɔŋ˗
    • ˈˈDhɛ ˗to ˈwɔn ˗ta ˗sü ˈˈslö ˗nu
    • JW.ORG
    • ˗Dadhɛ
    ˗A ˗gblü