INTERNET DZI AGBALẼDZRAƉOƑE
Gbetakpɔxɔ
INTERNET DZI AGBALẼDZRAƉOƑE
Eʋegbe
@
  • ɛ
  • ɛ̃
  • ɔ
  • ɔ̃
  • ɖ
  • ƒ
  • ɣ
  • ŋ
  • ʋ
  • BIBLIA
  • AGBALẼWO
  • KPEKPEWO
  • Yɔdoa Tsi Ƒuƒlu, Elabena Yesu Le Agbe!
    Yesu—Mɔ La, Nyateƒe La Kple Agbe La
    • Nyɔnuawo ƒe nu ku esi wokpɔe be Yesu ƒe yɔdoa tsi ƒuƒlu

      TA 134

      Yɔdoa Tsi Ƒuƒlu—Yesu Le Agbe!

      MATEO 28:3-15 MARKO 16:5-8 LUKA 24:4-12 YOHANES 20:2-18

      • WOFƆ YESU ÐE TSITRE

      • NU SIWO DZƆ LE YESU ƑE YƆDOA TO

      • EÐE EÐOKUI FIA NYƆNU VOVOVOWO

      Aleke gbegbe nyɔnuawo ƒe nu kue nye esi esi wova yɔdoa to eye wòdze abe yɔdoa tsi ƒuƒlu ene! Maria Magdalatɔ la ƒu du yi “Simon Petro kple nusrɔ̃la kemɛ, si gbɔ Yesu melɔ̃a nu le o,” si nye apostolo Yohanes gbɔ. (Yohanes 20:2) Ke hã nyɔnu mamlɛawo siwo tsi yɔdoa to la kpɔ mawudɔla aɖe. Eyome wogakpɔ mawudɔla bubu aɖe si “le awu ʋlaya ɣi me” le yɔdoa me.—Marko 16:5.

      Mawudɔlaawo dometɔ ɖeka gblɔ na wo be: “Migavɔ̃ o, elabena menyae be Yesu si wohe ɖe ati ŋu la dimee miele. Mele afi sia o, elabena wofɔe ɖe tsitre, abe ale si wògblɔe ene. Miva kpɔ afi si wotsɔe mlɔ la ɖa. Eya ta miɖe abla yi ɖagblɔ na eƒe nusrɔ̃lawo be wofɔe ɖe tsitre tso ame kukuwo dome, eye kpɔ ɖa, edze mia ŋgɔ yina Galilea.” (Mateo 28:5-7) Ale nyɔnu siawo siwo le ‘dzodzom nyanyanya hele vɔvɔ̃m’ ŋutɔ la de afɔ du me yi ɖagblɔe na nusrɔ̃lawo.—Marko 16:8.

      Maria va ke ɖe Petro kple Yohanes ŋu azɔ. Egblɔ dzitsitsitɔe be: “Wokɔ Aƒetɔ la dzoe le yɔdoa me, eye míenya afi si wodae ɖo o.” (Yohanes 20:2) Enumake Petro kple Yohanes hã de afɔ du me. Yohanes ƒe afɔ tsɔ wu, eye wòɖo yɔdoa gbɔ gbã. Edo kɔ ɖa hekpɔ aklalaawo gake mege ɖe eme o.

      Petro le eyome va ɖo, eye wòge ɖe yɔdoa me ʋla. Ekpɔ aklalawo kple avɔ si wotsɔ bla ta na Yesu la le yɔdoa me. Yohanes hã ge ɖe yɔdoa me azɔ, eye wòxɔ Maria ƒe nyatakaka la dzi se. Wo ame evea siaa mese egɔme be wofɔ Yesu ɖe tsitre o, togbɔ be eƒo nu tso eŋu na wo do ŋgɔ hã. (Mateo 16:21) Nya la wɔ moyaa na wo eye wotrɔ yi aƒe me. Gake Maria, si trɔ gbɔ va yɔdoa to ya tsi anyi.

      Le ɣeyiɣi sia me la, nyɔnu kemɛawo le mɔ dzi yina egblɔ ge na nusrɔ̃lawo be wofɔ Yesu ɖe tsitre. Esi wole du dzi yina la, Yesu va tu wo hegblɔ na wo be: “Medo gbe na mi!” Ale “wolé eƒe afɔwo hebɔbɔ nɛ.” Azɔ Yesu gblɔ be: “Migavɔ̃ o! Miyi ɖaka eta na nɔvinyewo, ne woayi Galilea, eye woakpɔm le afi ma.”—Mateo 28:9, 10.

      Do ŋgɔ esi anyigba ʋuʋu eye mawudɔlawo ɖe wo ɖokui fia la, asrafo siwo nɔ yɔdoa gbɔ la dzo “nyanyanya, eye wozu abe ame kukuwo ene.” Esi wogaɖo wo ɖokui me la, woyi dua me “ɖaka nu siwo katã dzɔ la ta na nunɔlawo ƒe tatɔwo.” Nunɔlawo de adaŋu kple Yudatɔwo ƒe amegãwo. Wotso nya me be yewoana zãnu asrafoawo ne woatsyɔ nu nyaa dzi ahagblɔ be: “Eƒe nusrɔ̃lawo va fii le zã me esime míele alɔ̃ dɔm.”—Mateo 28:4, 11, 13.

      Woate ŋu awu Roma-srafo ne edɔ alɔ̃ esime wòle dzɔla ƒe dɔ wɔm, eya ta nunɔlawo do ŋugbe na wo be: “Ne nya sia [alakpanya si nye be yewodɔ alɔ̃] ɖo nutodziɖula la ƒe to me la, ekema míaɖe eme nɛ, eye mahiã be miatsi dzi o.” (Mateo 28:14) Asrafoawo xɔ zãnua eye wowɔ nu si nunɔlawo gblɔ. Aleae wòdzɔe be alakpanya si nye be wova fi Yesu ƒe kukua la kaka ɖe Yudatɔwo dome.

      Maria Magdalatɔ la gale nuxaxa dzi le yɔdoa to. Esi wòdo kɔ ɖa kpɔ yɔdoa me la, ekpɔ mawudɔla eve siwo le awu ɣiwo me! Ðeka nɔ anyi ɖe afi si Yesu ƒe kukua nɔ la ƒe tade eye evelia le eƒe afɔde. Wobiae be: “Nyɔnu, nu ka tae nèle avi fam?” Maria ɖo eŋu be: “Wokɔ nye Aƒetɔ la dzoe, gake nyemenya afi si wotsɔe yi ɖada ɖo o.” Esi Maria trɔ la, ekpɔ ame bubu. Eya hã bia nya si mawudɔlaawo do ŋgɔ bia lae hegblɔ kpee be: “Ame ka dim nèle?” Esi wòsusu be abɔdzikpɔlae ta la, egblɔ nɛ be: “Aƒetɔ, ne wòe kɔe dzoe la, ekema gblɔ afi si nètsɔe da ɖo la nam, ne mayi aɖakɔe.”—Yohanes 20:13-15.

      Le nyateƒe me la, Yesu si wofɔ ɖe tsitre lae Maria nɔ nu ƒom na, gake mekpɔe dze sii ɣemaɣi o. Ke hã esi Yesu yɔe be, “Maria!” la, ekpɔe dze sii enumake le ale si Yesu lɔ̃a eyɔyɔ la me be eyae. Maria gblɔ dzidzɔtɔe be, “Raboni!” (si gɔmee nye “Nufiala!”). Ke hã esi wònɔ vɔvɔ̃m be Yesu adzo le ye gbɔ ayi dziƒo ta la, eku ɖe eŋu. Eya ta Yesu gblɔ nɛ be: “Dzudzɔ kuku ɖe ŋunye, elabena nyemekpɔ yi Fofo la gbɔ haɖe o. Ke yi nɔvinyewo gbɔ, eye nàgblɔ na wo be, ‘Meyina Fofonye kple mia Fofo, nye Mawu kple mia Mawu la gbɔ.’”—Yohanes 20:16, 17.

      Maria ƒu du yi afi si apostoloawo kple nusrɔ̃la bubuawo ƒo ƒu ɖo. Egblɔ na wo be: “Mekpɔ Aƒetɔ la!” eye wògblɔ nu si teƒe wòkpɔ la tsɔ ƒu nyɔnu kemɛawo tɔ dzi. (Yohanes 20:18) Gake nya siawo “ɖi bometsinya na wo.”—Luka 24:11.

      • Esi Maria Magdalatɔ la kpɔe be yɔdoa tsi ƒuƒlu vɔ megbe la, nu kawo teƒee eya kple nyɔnu kemɛawo kpɔ?

      • Nu kae Petro kple Yohanes wɔ esi wova kpɔe be yɔdoa tsi ƒuƒlu?

      • Ame kae nyɔnu kemɛawo do goe le mɔa dzi esime woyina Yesu ƒe nusrɔ̃lawo gbɔ, eye nu kae gadzɔ esi Maria Magdalatɔ la trɔ va yɔdoa gbɔ?

      • Aleke nusrɔ̃lawo wɔ nui esi wose nyatakakaawo?

  • Yesu Si Wofɔ Ðe Tsitre La Ðe Eɖokui Fia Ame Geɖe
    Yesu—Mɔ La, Nyateƒe La Kple Agbe La
    • Yesu si wofɔ ɖe tsitre la ɖe eɖokui fia Toma

      TA 135

      Yesu Si Wofɔ Ðe Tsitre La Ðe Eɖokui Fia Ame Geɖe

      LUKA 24:13-49 YOHANES 20:19-29

      • YESU ÐE EÐOKUI FIA NUSRƆ̃LA SIWO YINA EMAUS

      • EÐE ŊƆŊLƆAWO ME NA NUSRƆ̃LAWO TSITOTSITO ZI GEÐE

      • TOMA DZUDZƆ ÐIKEKE

      Le Kwasiɖa, Nisan 16 lia dzi la, nusrɔ̃lawo lé blanui. Womese nu si tae yɔdoa tsi ƒuƒlu ɖo la gɔme o. (Mateo 28:9, 10; Luka 24:11) Emegbe le ŋkeke ma dzi la, Kleopa kple nusrɔ̃la bubu aɖe nɔ mɔ zɔm tso Yerusalem yina Emaus, si didi tso Yerusalem gbɔ abe kilometa 11 ene.

      Esi wole mɔa dzi la, wonɔ dze ɖom tso nu si dzɔ la ŋu. Kasia, ame aɖe va tu wo. Ebia wo be: “Nya kawo me dzrom miele vevie le mɔa dzi?” Kleopa ɖo eŋu be: “Amedzroe nènye le Yerusalem eye wò ɖeɖe koe li, eye mènya nu siwo dzɔ le afi ma le ŋkeke siawo me oa?” Amea bia wo be: “Nu kawoe?”—Luka 24:17-19.

      Woɖo eŋu be: “Nu siwo ku ɖe Yesu Nazaretetɔ la” ŋue. “Míenɔ mɔ kpɔm be ame siae aɖe Israel.”—Luka 24:19-21.

      Kleopa kple eƒe zɔhɛa gblɔ nu siwo dzɔ le ŋkeke ma dzi la nɛ. Wogblɔ be nyɔnu aɖewo yi yɔdo si me wotsɔ Yesu mlɔ la gbɔ hekpɔe be etsi ƒuƒlu, eye nyɔnu siawo kpɔ nukunu aɖe teƒe, si nye be mawudɔlawo ɖe wo ɖokui fia wo hegblɔ be Yesu le agbe. Wogblɔ be ame bubuwo hã yi yɔdoa gbɔ “eye wokpɔe abe ale si tututu nyɔnuawo gblɔe ene.”—Luka 24:24.

      Edze ƒãa be nusrɔ̃la eveawo mese nu si dzɔ la gɔme kura o. Amea ƒo nu na wo kple kakaɖedzi tsɔ ɖɔ woƒe susu totro si na dzi ɖe le wo ƒo la ɖo ale: “Oo ame masenugɔmewo kple ame siwo ƒe dzi mexɔa nya siwo katã nyagblɔɖilawo gblɔ la dzi sena kaba o! Ðe mehiã be Kristo la nakpe fu siawo, eye wòayi eƒe ŋutikɔkɔe la me oa?” (Luka 24:25, 26) Azɔ eɖe Ŋɔŋlɔawo me nya geɖe siwo ku ɖe Kristoa ŋu la me na wo.

      Mlɔeba la, ame etɔ̃awo gogo Emaus. Nusrɔ̃la eveawo di be yewoagase nya geɖewo akpee, eya ta woƒoe ɖe enu gblɔ be: “Tsi mía gbɔ, elabena fiẽ ɖo, eye ŋkekea wu enu vɔ.” Elɔ̃ ɖe edzi, eye wonɔ anyi be yewoaɖu nu. Esi amea do gbe ɖa, ŋe aboloa me hetsɔe na wo la, wokpɔe dze sii, ke ebú vĩi le wo gbɔ. (Luka 24:29-31) Fifia woka ɖe edzi azɔ be Yesu le agbe!

      Nusrɔ̃la eveawo gblɔ tso nu si dzɔ la ŋu dzidzɔtɔe be: “Ðe míaƒe dzi melé dzo le mía me, esi wòle nu ƒom na mí le mɔa dzi hele Ŋɔŋlɔawo me ɖem na mí tsitotsito oa?” (Luka 24:32) Wowɔ kaba yi Yerusalem, eye wokpɔ apostoloawo kple ame bubu siwo kpe ɖe wo ŋu la. Hafi Kleopa kple eƒe zɔhɛa nagblɔ nya aɖe la, nusrɔ̃lawo gblɔ be: “Wofɔ Aƒetɔ la ɖe tsitre vavã, eye wòɖe eɖokui fia Simon!” (Luka 24:34) Azɔ wo ame evea gblɔ ale si Yesu ɖe eɖokui fia wo. Ɛ̃, woawo hã wonye eteƒekpɔlawo.

      Azɔ nane dzɔ si na wo katã wovɔ̃—Yesu va xɔa me! Esia wɔ nuku na wo elabena wotu ʋɔa le vɔvɔ̃ na Yudatɔwo ta. Ke hã Yesue nye ema va tɔ ɖe wo titina tututu. Egblɔ tufafatɔe be: “Ŋutifafa na mi.” Gake dzika tso wo ƒo. Abe ale si wòdzɔ kpɔ va yi ene la, ‘wogasusu be gbɔgbɔ aɖe kpɔm yewole.’—Luka 24:36, 37; Mateo 14:25-27.

      Be Yesu naɖee afia be menye gbɔgbɔ aɖee yenye alo be woƒe susue le wo flum o, ke boŋ ame ŋutɔŋutɔe yenye la, etsɔ eƒe asiwo kple afɔwo fia wo hegblɔ be: “Nu ka ŋuti mietɔtɔ, eye ɖikeke ɖo miaƒe dziwo me? Mikpɔ nye asiwo kple nye afɔwo ɖa, eye miakpɔe be nye ŋutɔŋutɔe; mili asi ŋunye kpɔ, elabena ŋutilã kple ƒu mele gbɔgbɔ si, abe ale si miele ekpɔm le ŋunye la ene o.” (Luka 24:36-39) Dzi dzɔ wo ale gbegbe eye wòwɔ nuku na wo, gake esesẽ na wo vie be woaxɔe ase.

      Esi wòganɔ agbagba dzem be yeakpe ɖe wo ŋu woakpɔe be ye ŋutɔŋutɔe la, ebia wo be: “Nuɖuɖu aɖe le mia si le afi sia?” Wotsɔ tɔmelã memee nɛ, eye wòxɔe ɖu. Eyome egblɔ be: “Nya siawoe megblɔ na mi esi megali kpli mi [do ŋgɔ na nye ku] be nu siwo katã woŋlɔ ɖe Mose ƒe Sea kple Nyagblɔɖilawo ƒe nuŋlɔɖiwo kpakple Psalmowo me le ŋunye la nava eme.”—Luka 24:41-44.

      Do ŋgɔ la, Yesu kpe ɖe Kleopa kple eƒe zɔhɛa ŋu wose Ŋɔŋlɔawo gɔme, eye egawɔ esia ake na ame siwo ƒo ƒu ɖe afi ma esi wògblɔ be: “Nya siae woŋlɔ ɖi: be Kristo la akpe fu, eye wòafɔ tso ame kukuwo dome le ŋkeke etɔ̃a gbe, eye woaɖe gbeƒã dzimetɔtrɔ hena nu vɔ̃wo tsɔtsɔ ke le dukɔwo katã me le eƒe ŋkɔ la me—esia adze egɔme tso Yerusalem. Mianye ɖaseɖilawo le nu siawo ŋuti.”—Luka 24:46-48.

      Le susu aɖe ta la, apostolo Toma menɔ anyi o. Le ŋkeke siwo kplɔe ɖo me la, nusrɔ̃la bubuawo gblɔ nɛ dzidzɔtɔe be: “Míekpɔ Aƒetɔ la!” Toma ɖo eŋu be: “Ne nyemekpɔ gatagbadzɛbiawo teƒe le eƒe asiwo me, eye metsɔ nye asibidɛ ƒo ɖe gatagbadzɛbiawo teƒe, eye metsɔ nye asi ƒo ɖe eƒe axadame o la, nyemaxɔe ase akpɔ o.”—Yohanes 20:25.

      Le ŋkeke enyi megbe la, nusrɔ̃lawo gakpe ta ɖe xɔ aɖe me hetu ʋɔa, gake fifia ya Toma le wo dome. Yesu va do ɖe wo dome le ŋutilã me eye wòdo gbe na wo be: “Ŋutifafa na mi.” Yesu trɔ ɖe Toma ŋu hegblɔ be: “Ƒo wò asibidɛ ɖe afii, eye nàkpɔ nye asiwo, tsɔ wò asi ƒo ɖe nye axadame, dzudzɔ ɖikeke ne nàxɔ se.” Toma gblɔ be: “Nye Aƒetɔ kple nye Mawu!” (Yohanes 20:26-28) Ɛ̃, eka ɖe edzi bliboe azɔ be Yesu le agbe eye wònye gbɔgbɔmenuwɔwɔ triakɔ si nye Yehowa Mawu teƒe nɔla.

      Yesu gblɔ nɛ be: “Esi nèkpɔm tae nèxɔe sea? Dzidzɔtɔwoe nye ame siwo mekpɔa nu hafi xɔna sena o.”—Yohanes 20:29.

      • Nya kae ame aɖe bia nusrɔ̃la eve esime wole mɔ dzi yina Emaus?

      • Nu ka tae eteƒe medidi hafi nusrɔ̃lawo ƒe dzi lé dzo le wo me o?

      • Esime Kleopa kple eƒe zɔhɛa trɔ yi Yerusalem la, nya dodzidzɔname kae wose, eye nu kae va dzɔ?

      • Nu kae na Toma va xɔe se mlɔeba be Yesu le agbe?

Eʋegbegbalẽwo (1983-2025)
Do Le Eme
Ge Ɖe Eme
  • Eʋegbe
  • Ɖoe Ɖe Ame Aɖe
  • Tiatiawo
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Ezazã Ŋuti Ɖoɖo
  • Ameŋunyatakaka Ŋuti Ɖoɖo
  • Ameŋunyatakaka Ƒe Tiatiawɔƒe
  • JW.ORG
  • Ge Ɖe Eme
Ɖoe Ɖe Ame Aɖe