Akwa Esopikpe Nigeria Ọmọsọn̄ọ Omụm Ifụre Ido Ukpono Akama
MBIO obio ẹma ẹbụme idọk ọtọin̄wan̄. Mbon eken ẹbụmede ẹdụk ufọk ọkọkufọk kiet ẹnyụn̄ ẹtan̄ mme n̄kpọutom esie. N̄ko-n̄ko mbon eken ẹbiọn̄ọ n̄wan kiet ndidep nnyụn̄ nyam n̄kpọ. Ntak utọ esuene oro? Emi edi koro mbon unọmọ oro, ẹmi kpukpru mmọ ẹdide Mme Ntiense Jehovah, mînyịmeke nditiene mbuana ke n̄ka ubọkn̄ka. ‘Ke nso?’ idem ekeme ndikpa fi.
N̄ka ubọkn̄ka abuana mme owo, ẹwakde ndidi irenowo, oro ẹkemanade ke ukem iduọkini ye ke ukem obio. Mme otu ubọkn̄ka ẹdi ọsọ n̄kpọ ke edem usiahautịn Nigeria. Mmọ ẹkeme ndinọ un̄wam ke utom obio, edi mmọ n̄ko ẹsisịn idem ke edinam ukpono ndem ẹnyụn̄ ẹnam usọrọ ndem ndiwụt nte ke mbon n̄ka oro ẹkponi ekem. Ke ntak emi Bible akpande mme ata Christian ndibuana ke mme utọ edinam ẹmi, Mme Ntiense Jehovah inyeneke ebuana ndomokiet ke mme utọ otu oro.—1 Corinth 10:20, 21; 1 John 5:21.
Samuel Okogbue akanam utom nte okịmọfọn̄ ke Aba, Nigeria. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ 1978, mbon N̄ka Ubọkn̄ka Umunkalu eke Alayi ẹma ẹyom enye ekpe “etịbe” man an̄wam ẹbọp itie usọbọidem. Nte ata Christian, Samuel esin̄wana ndin̄wam mbon en̄wen, edi enye ke ntak ubieresịt esie ama etre ndibuana ke otu ubọkn̄ka. Ke April 22 isua oro, owo itiokiet ke otu mbon n̄ka oro ẹma ẹbụmede ẹdụk ufọkutom esie ẹnyụn̄ ẹmen machine ukịmọfọn̄ esie, emi mmọ ẹkedọhọde ke mmimọ idikama tutu enye ekpe okụk oro. Samuel ama afan̄a ete ke ibiomoke imọ ndikpe okụk ndomokiet sia imọ mîdịghe owo n̄ka mmọ. Ke ini enye mîkekemeke ndibọ machine ukịmọfọn̄ esie, Samuel ama esịn ikpe ke esop.
To ke Esop Sịm Esop
Ke Akwa Esop Ayaraiwat, otu ubọkn̄ka ẹma ẹfan̄a ẹte ke ntak isua emana esie, Samuel edi kiet ke otu mmimọ ye unana mfan̄a, enyenede mbiomo ndisio etịbe ekededi oro mmọ ẹbierede ndikpe. N̄ko-n̄ko, mbet obio ọsọn̄ọ ete edieke andibuana ekededi mîsioho etịbe, ana ẹmen n̄kpọ esie tutu enye ekpe.
Esop oro ikonyịmeke. Ke February 28, 1980, esop ama ebiere ete ke owo ikemeke ndinyịk Samuel ndidi owo otu ubọkn̄ka. Akwa Ayaraiwat ama etịn̄ ete: “Ido edinam emi ọbọde eyen obio ifụre ndimek n̄ka atuaha ye I[kpehe] 37 eke N̄wedibet Akwa Obio Ukara Nigeria ndien ke ntre ikemeke ndibọ odudu Ibet nda.”
Otu ubọkn̄ka oro ẹma ẹsion̄o ikpe emi ẹka Esop Enyọn̄ ẹnyụn̄ ẹkekan. Do ebiereikpe ama ọdọhọ Samuel osio etịbe oro, ọdọhọde ke oro edi sụk usụn̄ nditịp n̄kpọ nsịn ke n̄kọri obio emana esie.
Do Samuel ama osion̄o ikpe ke se enye okokụtde nte edide ukwan̄ikpe. Esop Usion̄o Ikpe ama ọwọn̄ọde ubiereikpe Esop Enyọn̄, ebierede ikpe ke ufọn Samuel. Sia mîkenyịmeke edikan emi, otu ubọkn̄ka emi ẹma ẹmen ikpe ẹka Akwa Esopikpe Nigeria.
Kan̄a kemi, mme andibuana ke otu emi ke ẹkesịn editịm ke obio Samuel. Ẹfan̄ade ẹte ke Mme Ntiense ẹbọbiọn̄ọ kpukpru edinam obio, mmọ ẹma ẹnam ọbọn̄ obio esịn ukpan ke utom Mme Ntiense Jehovah ke n̄kan̄ oro. Ọnọ-ntọt obio ama ọtọt ete ke ẹyedia owo ekededi oro anamde mbubehe ye Mme Ntiense Jehovah isop. Mme Ntiense ke mme mbọhọ obio ẹma ẹsịbe ẹdụk ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ an̄wan̄a ikpọ owo ke obio oro. Mmọ ẹma ẹnam an̄wan̄a nte ke ikọt Abasi ke baba usụn̄ kiet ibiọn̄ọke n̄kọri obio. Ke akpanikọ, Samuel ama owụt esopikpe mme babru ukpe okụk ndiwụt nte ke imọ ima itịp n̄kpọ isịn ke mme edinam obio oro mîkedịghe otu ubọkn̄ka eketịm. Ikpọ owo obio ndien ẹma ẹkpụhọde ubiere mmọ kaban̄a edibịn Mme Ntiense Jehovah nsio ke obio.
Ifụre Ido Ukpono Amakan
Ke October 21, 1991, mme ebiereikpe ition ke Akwa Esopikpe Nigeria ẹma ẹbiere ikpe ye uyo kiet ke ufọn Samuel. Ke ndinam akpatre ubiereikpe oro Justice Paul Nwokedi ọkọnọde an̄wan̄a, Justice Abubakar Wali ama ọdọhọ ete: “Idịghe etịbe emi ekebierede ẹnịm [etịbe oro ẹkedoride] ke akan̄idem emi [Samuel] afan̄a ndisio edi edi edidi owo n̄ka ekededi, m̀mê otu ubọkn̄ka, sia emi atuahade ye se ido ukpono esie onịmde ke akpanikọ, kemi enye edide kiet ke otu [mme] ntiense Jehovah.”
Ebiereikpe oro ama akaiso etịn̄ ete: “N̄wedibet 1963, ikpehe 24(1) ọnọ kpukpru nditọ Nigeria ifụre ubieresịt, ekikere, ye ido ukpono. Akan̄idem emi enyene unen ndisọn̄ọ mmụm edinịm ke akpanikọ ido ukpono esie, ekikere ye ubieresịt esie oro ọbiọn̄ọde enye ndidụk otu Ubọkn̄ka. Ido edinam ekededi oro okpụhọrede ye emi atuaha ye N̄wedibet ndien ke ntre edi ikpîkpu ye ukpọk ke afan̄ oro.”
Ke ibio ibio, esop ama ebiere ete ke owo ikemeke ndinyịk baba owo kiet nte ekemde ye ibet ndidụk otu ubọkn̄ka idem kpa ye oro edidi andibuana ekpedide ido obio. Enye n̄ko ebiere ete ke owo ikemeke ndinyịk baba owo kiet nte ekemde ye ibet ndisio etịbe ebe ke n̄ka oro enye mîdịghe andibuana, idem ekpedi etịbe oro edi kaban̄a uforo obio. Ntre ke se itiede nte esisịt n̄kpọ emi, ẹma ẹsọn̄ọ ẹmụm ifụre ido ukpono ofụri nditọ Nigeria ẹkama.