M̀mọ̀n̄ ke Afo Ekeme Ndikụt Nti Edumbet eke Spirit?

“EDIEKE oyomde ndibuana ke ido ukpono n̄kukụre ke ntak edide n̄kpọ ubon, ntak mûmekke ido ukpono mbon Celt oro mme ete ete nnyịn ẹkedụkde isua 2,000 emi ẹkebede?” ntem ke Rodolphe okobụp ke ido mbubru. Ekikere emi ama anam akparawa emi okokopde ikọ emi atuak inua imam.

Rodolphe ọdọhọ ete: “Itie ebuana mi ye Abasi edi ata akpan n̄kpọ ọnọ mi. Mmenen̄ede nsua ekikere edida ido ubon nnyịk mi ndinyịme mme edinịm ke akpanikọ ido ukpono, n̄kukụre koro mbonubon mi oro ẹkedude uwem ke ediwak iduọk isua m̀mê ediwak isua ikie oro ẹkebede ẹkedụkde ido ukpono oro.” Rodolphe ama odụn̄ọde n̄kpọ emi ye ntịn̄enyịn; enye ikadaha akpan n̄kpọ emi nte n̄kpọ oro enye akam amanade-mana edikụt.

Okposụkedi ediyak ido ukpono nnọ nditọ osụhọrede ubọk idahaemi, ata ediwak owo ẹsụk ẹsọsọn̄ọ ẹyịre ke ido ukpono ubon mmọ. Edi nte esinen kpukpru ini ndisọn̄ọ nyịre ke mme edumbet ido ukpono mme ete nnyịn? Nso ke Bible ọdọhọ?

Ke ama okodu isua 40 ke desat, Joshua, andikada itie Moses, ama enịm nditọ Israel edimek emi ke iso: “Edi mbufo mîman̄a ndinam n̄kpọ Jehovah, ẹmek ke idem mbufo ndien, mfịn emi, enye eke mbufo ẹdinamde n̄kpọ esie: edide mme abasi emi mme ete mbufo, emi ẹdude ke edem akpa oko, ẹnamde n̄kpọ ẹnọ mmọ, onyụn̄ edide mme abasi mme Amorite emi mbufo ẹdụn̄de ke isọn̄ mmọ: edi ama edi ami ye ufọk mi, nnyịn iyanam n̄kpọ Jehovah.”—Joshua 24:15.

Kiet ke otu mme ete oro Joshua eketịn̄de aban̄a ekedi Terah, ete Abraham, emi okodụn̄de ke obio Ur, oro ini oro okodude ke edem usiahautịn Akpa Euphrates. Bible itịn̄ke ekese iban̄a Terah, ke ẹsiode ẹfep edidọhọ ke enye ekesituak ibuot ọnọ mme abasi efen. (Joshua 24:2) Ke adan̄aemi mîkenyeneke ọyọhọ ifiọk uduak Abasi, Abraham eyen esie ama enyịme ndikpọn̄ obio emana esie ke ini Jehovah okowụkde enye ete anam oro. Ih, Abraham ama emek ido ukpono oro ekedide isio ye eke ete esie. Ke ndinam oro, Abraham ama ọbọ mme edidiọn̄ oro Abasi ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ enye, ama onyụn̄ akabade edi owo emi ediwak ido ukpono ẹdiọn̄ọde nte “ete kpukpru mmọ emi ẹbuọtde idem.”—Rome 4:11.

Bible n̄ko obụk aban̄a Ruth, eka ete Jesus Christ, ke ata inem inem usụn̄. Ruth, n̄wan Moab emi ọkọdọde eyen Israel, ama akabade edi ebeakpa onyụn̄ asak iso ese edimek emi: ndika iso ndu ke obio emana esie m̀mê ndisan̄a ye eka ebe esie nnyọn̄ Israel. Sia ama ọkọfiọk ke edituak ibuot nnọ Jehovah esikama n̄kponn̄kan ufọn ke ẹmende ẹdomo ye ukpono ndem mme ete esie, Ruth ama ọdọhọ eka ebe esie ete: “Orụk fo eyedi orụk mi, Abasi fo oyonyụn̄ edi Abasi mi.”—Ruth 1:16, 17.

Ke etịn̄de aban̄a ufọn mbụk Bible emi, Dictionnaire de la Bible anam an̄wan̄a nte ke mbụk emi owụt “nte n̄wan esenidụt, oro ẹkemande ke otu mme okpono ndem oro ẹkesuade Israel, Israel ẹkenyụn̄ ẹsuade mmọ, . . . ke ata mfọniso akakabarede edi eka ete edisana Edidem David, ke ntak ima oro enye akamade idụt Jehovah ye utuakibuot esie.” Ruth ikemen̄eke ndimek ido ukpono oro ekedide isio ye eke ete ye eka esie, ndien nte utịp utọ edimek oro, Abasi ama ọdiọn̄ enye.

Mbụk aban̄ade ntọn̄ọ Ido Ukpono Christ enen̄ede anam an̄wan̄a ntak oro mme mbet Jesus ẹkewọn̄ọde ẹkpọn̄ ido ukpono mme ete ete mmọ. Ke adade mbukpek etịn̄ ikọ, apostle Peter ama ọnọ mbon oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ enye ikot ete ‘ẹnyan̄a idemmọ ẹsio ke n̄kwan̄a emana emi’ ebe ke ndikabade esịt nnyụn̄ nna baptism ke enyịn̄ Jesus Christ. (Utom 2:37-41) Kiet ke otu n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ ekedi eke Saul, eyen Jew emi ekedide andikọbọ mme Christian. Ke usụn̄ oro enye akasan̄ade aka Damascus, Saul ama okụt Christ ke n̄kukụt, ndien ke oro ebede enye ama akabade edi Christian, ẹma ẹnyụn̄ ẹdidiọn̄ọ enye nte apostle Paul.—Utom 9:1-9.

Ata ediwak ke otu akpa mme Christian ikenyeneke utọ n̄wọrọnda ifiọk n̄kpọntịbe emi. Kpa ye oro, kpukpru mmọ ẹkenyene ndikpọn̄ Ido Ukpono Mme Jew m̀mê utuakibuot nnọ mme nsio nsio abasi. Mbon oro ẹkenyịmede Ido Ukpono Christ ẹkenam ntre ke ẹma ẹkenyene ọyọhọ ifiọk ẹban̄a enye, ediwak ini ke ẹma ẹkenyene anyan nneme ẹban̄a utom Jesus nte Messiah. (Utom 8:26-40; 13:16-43; 17:22-34) Ẹma ẹtịm ẹnam akpa mme Christian oro ẹfiọk ufọn edinam mme ukpụhọde ke uwem mmọ. Ẹma ẹnọ kpukpru owo ikot, mme Jew ye mbon oro mîkedịghe mme Jew, edi etop ekedi ukem. Man ẹnem Abasi esịt, ama oyom mmọ ẹtiene obufa orụk utuakibuot, eke Ido Ukpono Christ.

Edimek Oro Abuanade Nnyịn

Ke akpa isua ikie, ama enen̄ede oyom uko man owo esịn ido ukpono ubon—Ido Ukpono Mme Jew, utuakibuot nnọ mme andikara, utuakibuot nnọ ndem—onyụn̄ odụk ido ukpono oro mme Jew ye mbon Rome ẹkesidade ẹnam n̄kpọ nsahi. Ikebịghike edimek emi ama ada ọkpọsọn̄ ukọbọ edi. Mfịn, esiyom ukem uko oro man owo esịn ‘ndiyak idem nsịn nnyụn̄ nduọ ndụk ọsọ edinam,’ nte Hippolyte Simon, bishop Catholic eke Clermont-Ferrand, esịnde enye ke n̄wed esie oro Vers une France païenne? (Ndi Ẹnam France Edi Okpono Ndem?) Esiyom uko man owo abuana ke otu Mme Ntiense Jehovah, kpa ekpri n̄ka ido ukpono emi ke ndusụk idaha ẹsisụkde mmọ uyo.

Paul, akparawa otode Bastia, Corsica, emi ẹkebọkde nte owo Ido Ukpono Catholic, ama esitiene abuana ke ini ke ini ke mme edinam ufọkabasi, utọ nte edinyam inịn̄e inịn̄e uyo man ọkọ okụk ọnọ n̄ka unọ enọ mfọn Catholic. Ke oyomde nditịm mfiọk Bible, enye ama enyịme ndinyene nneme ye Mme Ntiense Jehovah kpukpru ini. Nte ini akakade, enye ama edikụt ke se imọ ikekpepde ayada nsinsi ufọn ọsọk imọ. Nte utịp, Paul ama edinyịme mme edumbet Bible ọyọhọ ọyọhọ onyụn̄ akabade edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Ete ye eka esie ẹma ẹkpono edimek esie, emi mîbiọn̄ọke n̄kpet n̄kpet itie ebuana ubon mmọ.

Amélie odụn̄ ke usụk usụk France. Emana ubon esie inan̄ ẹmedi Mme Ntiense Jehovah. Ntak oro n̄wan emi ekemekde ndinyịme mme edumbet ido ukpono ete ye eka esie? Enye ọdọhọ ete: “Afo ukemeke ndikabade ndi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah koro ete ye eka fo m̀mê eka eka ye ete ete fo ẹdide m̀mê koro mmọ ẹkedide Mme Ntiense Jehovah. Edi usen kiet, afo ọyọdọhọ idemfo ete, ‘Emi edi ido ukpono mi koro emi edide se ami nnịmde ke akpanikọ.’” Ukem nte ediwak uyen eken oro ẹdide Mme Ntiense Jehovah, Amélie ọfiọk ete ke mme edinịm ke akpanikọ ido ukpono imọ oro ẹnyenede nsọn̄ọ ẹnam imọ inyene uduak ke uwem ẹnyụn̄ ẹnọ nsinsi inemesịt.

Ntak Ekpenyịmede Mme Edumbet Abasi

N̄wed Mme N̄ke, ibuot 6, ufan̄ikọ 20, esịn udọn̄ ọnọ mbon oro ẹyomde ndinem Abasi esịt ete: “Eyen mi, kpeme ibet usọ, kûnyụn̄ ukpọn̄ ido uka.” Utu ke ndisịn udọn̄ nnọ nnan nnan nsụkibuot, utọ item emi esịn udọn̄ ọnọ mme uyen ndinyịme mme edumbet Abasi ebe ke ndisọn̄ọ mbuọtidem mmọ ndinyụn̄ nsọn̄ọ nda ke n̄kan̄ Abasi. Apostle Paul ama ọdọhọ mme nsan̄a esie ete “ẹdomo kpukpru n̄kpọ ẹse,” man ẹkụt m̀mê se ẹkekpepde mmimọ ẹdu ke n̄kemuyo ye Ikọ Abasi ye uduak Esie, ẹnyụn̄ ẹnam mme n̄kpọ oro.—1 Thessalonica 5:21.

Edide ẹkebọk ke ubon Christian m̀mê owo ikọbọkke, se iwakde ibe Mme Ntiense Jehovah miliọn itiokiet, n̄kpri ye ikpọ, ẹnam utọ edimek oro. Otode edikpep Bible ye ntịn̄enyịn, mmọ ẹma ẹkụt nti ibọrọ ẹnọ mme mbụme mmọ ẹban̄ade uduak uwem ẹnyụn̄ ẹtịm ẹdifiọk uduak Abasi kaban̄a ubonowo. Ke ẹma ẹkedinyene ifiọk emi, mmọ ẹma ẹnyịme mme edumbet Abasi ẹnyụn̄ ẹsịn ofụri ukeme mmọ ndinam uduak Abasi.

Edide afo emesikot magazine emi kpukpru ini m̀mê usukotke, ntak mûnyịmeke Mme Ntiense Jehovah ẹn̄wam fi odụn̄ọde Bible oyom nti edumbet eke spirit. Ke usụn̄ emi, afo eyekeme ‘nditabi nse nte Jehovah ọfọnde’ onyụn̄ ọbọ ifiọk oro edidade fi esịm nsinsi uwem, ke adade enye esịn ke edinam.—Psalm 34:8; John 17:3.

[Ndise ke page 5]

Ubon kiet ke France, oro emana mmọ inan̄ ẹdide Mme Ntiense Jehovah

[Ndise ke page 7]

Ruth ama emek ndinam n̄kpọ Jehovah utu ke ndinam n̄kpọ mme abasi ete ete esie