Dọn̄ Mbon Oro Ẹfụhọde Esịt

“Jehovah emeyet mi aran enịm, man . . . ndọn̄ kpukpru mme atua-eyet esịt.” —ISAIAH 61:1, 2.

1, 2. Mmanie ke nnyịn ikpọnọ ndọn̄esịt, ndien ntak-a?

JEHOVAH, kpa Abasi kpukpru ata ndọn̄esịt, ekpep nnyịn ndiwụt edikere mban̄a ke ini mbon en̄wen ẹsobode afanikọn̄. Enye ekpep nnyịn ‘ndisọn̄ọ mbon iduọ-esịt idem’ ndinyụn̄ ndọn̄ kpukpru mbon oro ẹfụhọde, esịt. (1 Thessalonica 5:14) Nnyịn imesinọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ utọ un̄wam oro ke ini ẹyomde. Nnyịn n̄ko imesiwụt ima inọ mbon oro mîdụhe ke esop, idem ye mbon oro mîkamaha nnyịn ke ini edem.—Matthew 5:43-48; Galatia 6:10.

² Jesus Christ ama okot onyụn̄ owụt nte ntịn̄nnịm ikọ emi osude imọ ke idem, ete: “Spirit Ọbọn̄ Jehovah odoro mi; koro, Jehovah emeyet mi aran enịm, man mbụk eti mbụk nnọ mbon nsụk-esịt; ọmọdọn̄ mi, ete mbọp mmọ eke esịt mmọ obụn̄ọde, . . . ndọn̄ kpukpru mme atua-eyet esịt.” (Isaiah 61:1, 2; Luke 4:16-19) Mme Christian eyomfịn oro ẹyetde aran ẹfiọk ke anyan ini ẹte ke utom emi n̄ko abuana mmimọ, ndien “mme erọn̄ en̄wen” ẹdat esịt ndidiana ye mmọ ke utom oro.—John 10:16.

3. Ke ini mme owo ẹbụpde, “Ntak emi Abasi ayakde mme afanikọn̄ ẹtịbe?,” didie ke nnyịn ikeme ndin̄wam mmọ?

³ Ke ini mme afanikọn̄ ẹtịbede, esịt onyụn̄ obụn̄ọde mmọ, mme owo ẹsiwak ndibụp, “Ntak emi Abasi ayakde mme afanikọn̄ ẹtịbe?” Bible ọbọrọ mbụme oro in̄wan̄-in̄wan̄. Nte ededi, ekeme ndida ini mbemiso owo oro mîdịghe eyen ukpepn̄kpọ Bible ọfiọk ibọrọ mbụme oro ọyọhọ ọyọhọ. Ẹnọ un̄wam ke mme n̄wed Mme Ntiense Jehovah.a Nte ededi, nte ntọn̄ọ, edi n̄kpọ ndọn̄esịt ọnọ ndusụk owo ndikam n̄kụt utọ n̄wetnnịm n̄kpọ ke Bible nte enye oro odude ke Isaiah 61:1, 2, sia enye owụtde udọn̄ emi Abasi enyenede aban̄a mme owo ndikop ndọn̄esịt.

4. Didie ke Ntiense ke Poland akan̄wam eyen ufọkn̄wed oro okokopde mfụhọ, ndien didie ke ifiọkutom oro ekeme ndinam fi an̄wam mbon en̄wen?

⁴ N̄kparawa, ọkọrọ ye ikpọ owo, ẹyom ndọn̄esịt. Uyen oro okokopde mfụhọ ke Poland ama oyom item oto ufan esie. Ke anamde ndụn̄ọde sụn̄sụn̄, ufan esie, emi edide kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah, ama ọfiọk nte ke n̄kaiferi oro ama enyene ediwak mbụme ye eyịghe, utọ nte: “Ntak emi ekese idiọkido ẹdude? Ntak emi mme owo ẹsibọde ndutụhọ? Ntak emi eyeneka mi ọdọn̄ọde akpauben̄? Ntak emi esịt abiakde mi? Ufọkabasi ọdọhọ ke Abasi oyom etịbe ntre. Edi edieke emi edide ntre, nyetre ndinịm enye ke akpanikọ!” Ntiense oro ama ọbọn̄ akam ke ndopuyo ọnọ Jehovah ndien ekem ọdọhọ ete: “Mmokop idatesịt nte obụpde mi aban̄a emi. Nyodomo ndin̄wam fi.” Ntiense oro ama ọdọhọ ke imọ n̄ko ima inyene eyịghe ke ini ikedide eyenọwọn̄ ye nte ke Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹn̄wam imọ. Enye ama anam an̄wan̄a ete: “Mma n̄kpep nte ke Abasi isinamke mme owo ẹbọ ndutụhọ. Enye ama mmọ, oyom mmọ ẹnyene se ifọnde ikan, ndien ibịghike ayada akamba ukpụhọde edi ke isọn̄. Udọn̄ọ, mme mfịna usọn̄, ye n̄kpa ẹyebe ẹfep, ndien mbon oro ẹkopde item ẹyedu uwem ke nsinsi—mi ke isọn̄.” Enye ama owụt n̄kaiferi oro se ẹwetde ke Ediyarade 21:3, 4; Job 33:25; Isaiah 35:5-7 ye 65:21-25. Ke ẹma ẹkenyene anyan nneme, n̄kaiferi oro ọkọdọhọ ye uyụhọ ete: “Idahaemi mmọfiọk ntak emi ndude uwem. Ndi mmekeme ndifiak ndise fi?” Ẹma ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible ye enye ikaba ke urua.

Ye Ndọn̄esịt Oro Abasi Ọnọde

5. Ke ini nnyịn iwụtde mbọm, nso idinọ ata ndọn̄esịt?

⁵ Ke ini nnyịn iyomde ndidọn̄ mbon en̄wen esịt, mme ikọ mbọm ẹsinen̄ede ẹdot. Nnyịn imesidomo ndinam owo oro ofụhọde ọfiọk ke ikọ ye ke usụn̄ emi itịn̄de nte ke nnyịn imenen̄ede ikere iban̄a idaha esie. Emi iyomke ẹtịn̄ ikpîkpu ikọ. Bible etịn̄ ọnọ nnyịn ete ke “nnyịn inyene idotenyịn oto ke ime ye ndọn̄esịt eke n̄wed Abasi ọnọde.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; Rome 15:4) Ke ikerede iban̄a emi, nnyịn imekeme ndinam se Obio Ubọn̄ Abasi edide an̄wan̄a ke ini oro odotde, ndien nnyịn imekeme ndiwụt ke Bible nte enye edikọkde mme mfịna emi ẹdude ke emi. Do nnyịn imekeme ndikọk ibuot mban̄a ntak emi enye edide idotenyịn emi ẹkemede ndiberi edem. Ke usụn̄ emi, nnyịn iyọnọ ndọn̄esịt.

6. Nso ke nnyịn ikpan̄wam mme owo ndifiọk man mmọ ẹkeme ndibọ ọyọhọ ufọn nto ndọn̄esịt oro odude ke N̄wed Abasi?

⁶ Man ọbọ ọyọhọ ufọn oto ndọn̄esịt oro ẹnọde, oyom owo ọfiọk ata Abasi, orụk Owo emi enye edide, ye nte mme un̄wọn̄ọ esie ẹdide se ẹkemede ndiberi edem. Ke ini nnyịn iyomde ndin̄wam owo emi mîdịghe andituak ibuot nnọ Jehovah, ọfọn ndinam mme akpan n̄kpọ emi ẹn̄wan̄a. (1) Ndọn̄esịt oro ẹkụtde ke Bible oto Jehovah, kpa ata Abasi. (2) Jehovah edi Ata Ọkpọsọn̄, Andibot enyọn̄ ye isọn̄. Enye edi Abasi ima onyụn̄ awak ima ye akpanikọ. (3) Ẹkeme ndisọn̄ọ nnyịn idem ndiyọ mme idaha edieke nnyịn isan̄ade ikpere Abasi ebe ke ndinyene nnennen ifiọk Ikọ esie. (4) Bible esịne mme itie N̄wed Abasi oro ẹtịn̄de ẹban̄a mme akpan idomo emi nsio nsio owo ẹkesobode.

7. (a) Nso ke ẹkeme ndinam ebe ke ndidori nsọn̄uyo nte ke ndọn̄esịt oro Abasi ọnọde “awak oto ke Christ”? (b) Didie ke afo ekeme ndinọ owo emi ọfiọkde ke edu uwem imọ ọdiọk ndọn̄esịt?

⁷ Ndusụk owo ẹdọn̄ mbon oro ẹfụhọde emi ẹmehede ye Bible esịt ebe ke ndikot 2 Corinth 1:3-7. Ke ini ẹnamde ntre, mmọ ẹsidori nsọn̄uyo ke mme ikọ emi “ndọn̄esịt nnyịn onyụn̄ awak oto ke Christ.” Itie N̄wed Abasi emi ekeme ndin̄wam owo ndifiọk nte ke Bible edi ebiet emi ndọn̄esịt emi enye ekpenen̄erede ekere aban̄a, otode. Enye n̄ko ekeme ndidi isọn̄ kaban̄a n̄kaiso nneme, iso-ọfọn ke mme idaha efen. Edieke owo ekerede ke mme mfịna imọ ẹdi utịp ndiọi n̄kpọ oro imọ ikanamde, do ye unana edisọp n̄kụt ndudue nnọ, nnyịn imekeme ndidọhọ enye nte ke edi n̄kpọ ndọn̄esịt ndifiọk se ẹwetde ke 1 John 2:1, 2 ye Psalm 103:11-14. Ke mme usụn̄ emi ke nnyịn inen̄ede ida ndọn̄esịt oro Abasi ọnọde idọn̄ mbon en̄wen esịt.

Ke Ini Afai m̀mê Nsọn̄ọn̄kpọ Abiatde Uwem

8, 9. Didie ke ẹkeme ndidọn̄ mbon oro ẹsobode afai esịt?

⁸ Afai—edide afai ubiatibet ke obio m̀mê afai ini ekọn̄—amabiat uwem ediwak miliọn owo. Didie ke nnyịn ikeme ndidọn̄ mmọ esịt?

⁹ Mme Christian akpanikọ ẹdu ke ukpeme man mmọ ẹkûda ẹnọ mbahade-nda otu kiet m̀mê eken ke mme en̄wan ererimbot, edide ke ikọ m̀mê ke edinam. (John 17:16) Edi mmọ nte odotde ẹda Bible ndiwụt nte ke ndiọi idaha emi ẹdude ke emi idikaha iso ke nsinsi. Mmọ ẹkeme ndikot Psalm 11:5 ndiwụt nte Jehovah esede mbon oro ẹmade afai m̀mê Psalm 37:1-4 ndiwụt nte Abasi esịnde udọn̄ ọnọ nnyịn nditre ndisio usiene ke idem nnyịn edi ndiberi edem ke Abasi. Mme ikọ Psalm 72:12-14 ẹwụt nte Akamba Solomon, kpa Jesus Christ, emi akarade idahaemi nte Edidem eke heaven, ekerede aban̄a mbon emi mîduehe isop edi oro ẹsobode afai.

10. Edieke afo okụtde ekọn̄ oro ẹn̄wanade ke ediwak isua, didie ke mme itie N̄wed Abasi oro ẹsiakde ẹsịn mi ẹkeme ndidọn̄ fi esịt?

¹⁰ Ndusụk owo ẹkụt ediwak en̄wan nte mme mbahade-nda otu ẹn̄wanade ẹyom ndibọ ukara. Mmọ ẹnịm ke akpanikọ nte ke ekọn̄ ye utịp esie ẹdi ubak uwem. N̄kukụre idotenyịn oro mmọ ẹnyenede edi nte ke n̄kpọ ekeme ndifọn ye mmimọ edieke mmimọ ikemede ndiwọrọ n̄ka idụt en̄wen. Edi ata ediwak mmọ akananam ikwe unen ke ndinam oro, ndien ediwak mbon oro ẹdomode ndiwọrọ n̄ka idụt en̄wen ẹmekpan̄a ke ndinam emi. Mbon oro ẹkade idụt en̄wen ẹsiwak ndikụt nte ke mmimọ iwọrọ ke mfịna kiet idụk efen. Ẹkeme ndida Psalm 146:3-6 n̄n̄wam mme utọ owo oro ẹkọn̄ idotenyịn mmọ ke n̄kpọ oro enen̄erede edi se ẹberide edem akan uwọrọidụn̄. Ntịn̄nnịm ikọ Matthew 24:3, 7, 14 m̀mê 2 Timothy 3:1-5 ekeme ndin̄wam mmọ nditịm mfiọk se mme idaha oro mmọ ẹyọde ẹwọrọde, oro edi, nte ke nnyịn idu uwem ke utịt akani editịm n̄kpọ. Mme utọ itien̄wed nte Psalm 46:1-3, 8, 9 ye Isaiah 2:2-4 ẹkeme ndin̄wam mmọ ndifiọk nte ke idotenyịn enen̄ede odu kaban̄a emem emem ini iso.

11. Mme itie N̄wed Abasi ewe ẹkedọn̄ n̄wan kiet ke Edem Usoputịn Africa esịt, ndien ntak-a?

¹¹ Ke ini ekọn̄ akan̄wanade ke Edem Usoputịn Africa, n̄wan kiet ama efehe ọkpọn̄ ufọk esie ke ntak ediwak itiat ikan̄ oro ẹketopde. Enye ama enen̄ede okop ndịk, mfụhọ, ye edikpu oro akamade iduọesịt. Ke ukperedem, ke ini ubon oro okodude ke idụt efen, ebe esie ama ebiere ndifọp n̄wed ndọ mmọ, ebịn n̄wan esie emi akasan̄ade ye idịbi ini oro ye eyen mmọ emi ekedide isua duop, onyụn̄ akabade edi oku. Ke ini ẹkenemede Philippi 4:6, 7 ye Psalm 55:22 ye n̄wan oro, ke adianade ye mme ibuotikọ N̄wed Abasi emi ẹtode Enyọn̄-Ukpeme ye Awake!, enye ke akpatre ama okụt ndọn̄esịt ye uduak ke uwem.

12. (a) Nso ndọn̄esịt ke N̄wed Abasi ọnọ mbon oro ẹsobode nsọn̄ọn̄kpọ? (b) Didie ke Ntiense kiet ke Asia ekekeme ndin̄wam owo urua?

¹² N̄wụre ke ndutịm uforo amabiat uwem ediwak miliọn owo. Ndusụk ini ekọn̄ ye utịp ekọn̄ ẹsida emi n̄ko ẹdi. Ke mme ini eken, mme ido ukara oro mîwụtke eti ibuot, idiọkitọn̄ ye unana edinam akpanikọ mbon oro ẹkamade ukara, ẹdiana kiet nditahade okụk oro mme owo ẹkefamde ẹnịm ẹnyụn̄ ẹnyịk mme owo nditaba inyene mmọ. Mbon eken akananam inyeneke ediwak inyene ererimbot emi. Kpukpru utọ mbon oro ẹkeme ndikop ndọn̄esịt ndifiọk nte ke Abasi ọn̄wọn̄ọ ubọhọ ọnọ mbon oro ẹbuọtde idem ye enye onyụn̄ ọn̄wọn̄ọ edinen ererimbot emi mme owo ẹdidiade se ubọk mmọ ẹnamde. (Psalm 146:6, 7; Isaiah 65:17, 21-23; 2 Peter 3:13) Ke ini Ntiense ke idụt Asia kiet okokopde owo urua esemede aban̄a idaha ndutịm uforo oro odude do, enye ama anam an̄wan̄a nte ke se iketịbede do ekedi ubak n̄kpọntịbe oro adade itie ke ofụri ererimbot. Edineme Matthew 24:3-14 ye Psalm 37:9-11 ama ada ekesịm ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini.

13. (a) Ke ini mme owo ẹkụtde edikpu ẹto mme nsunsu un̄wọn̄ọ, didie ke nnyịn ikeme ndida Bible n̄n̄wam mmọ? (b) Edieke mme owo ẹkerede nte ke ndiọi idaha ẹwụt ke Abasi idụhe, didie ke afo ekeme ndikọk ibuot ye mmọ?

¹³ Ke ini mme owo ẹbọde ndutụhọ ke ediwak isua m̀mê ẹkụtde edikpu ẹto ediwak nsunsu un̄wọn̄ọ, mmọ ẹkeme nditie nte nditọ Israel ke Egypt emi mîkakpan̄ke utọn̄ ke ntak “iyatesịt.” (Exodus 6:9) Ke mme utọ idaha oro, ekeme ndifọn ndiwụt mme usụn̄ emi Bible ekemede ndin̄wam mmọ ndiyọ mme mfịna idahaemi uforo uforo nnyụn̄ mfep mme n̄kpọ iduọ oro ẹbiatde uwem ediwak owo nte mîdotke. (1 Timothy 4:8b) Ndusụk owo ẹkeme ndise ndiọi idaha oro mmọ ẹsobode nte uyarade nte ke Abasi idụhe m̀mê nte ke enye ikereke iban̄a mmimọ. Afo emekeme ndikọk ibuot ke mme itie N̄wed Abasi oro ẹdotde man an̄wam mmọ ndifiọk nte ke Abasi ọmọnọ un̄wam edi ediwak owo inyịmeke un̄wam oro.—Isaiah 48:17, 18.

Ke Ini Ẹsobode Oyobio ye Unyekisọn̄

14, 15. Ke ini afanikọn̄ kiet akanamde idem enyek ediwak owo, didie ke Mme Ntiense Jehovah ẹkewụt ke mmimọ imekere iban̄a?

¹⁴ Oyobio, unyekisọn̄, ikan̄, m̀mê n̄kpọ nditop mbomo ekeme ndida afanikọn̄ ndi. Kpukpru owo ẹkeme ndikop mfụhọ. Nso ke ẹkeme ndinam man ẹdọn̄ mme andibọhọ esịt?

¹⁵ Oyom mme owo ẹfiọk ke owo ekere aban̄a mmimọ. Ke edinam oyomonsia ama okokụre ke idụt kiet, idem ama enyek ediwak owo. Ediwak mmọ ẹma ẹtaba mbonubon, mme andise mban̄a, mme ufan, utom, m̀mê ifụre ekededi oro mmọ ẹkekerede ke mmimọ ima inyene. Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹn̄wam mbon oro ẹkedude ke n̄kann̄kụk mmọ, ẹsemede ẹban̄a ediwak n̄kpọ oro mmọ ẹketabade ẹnyụn̄ ẹnọde mme ikọ ndọn̄esịt ẹtode Bible. Ediwak owo ẹma ẹnen̄ede ẹwụt esịtekọm ẹban̄a edikere mban̄a oro.

16. Ke ini afanikọn̄ eketịbede ke ikpehe kiet ke El Salvador, ntak emi utom an̄wautom Mme Ntiense n̄kann̄kụk ekenen̄ede enyene uforo?

¹⁶ Ikpọ eboho snow oro okowotde ediwak owo ama etiene unyekisọn̄ oro eketịbede ke El Salvador ke 2001. Eren kiet edide isua 25 emi eka esie edide Ntiense ye nditọeka iban iba eyenan̄wan oro enye okoyomde ndidọ ẹma ẹkpan̄a. Eka akparawa oro ọkọrọ ye n̄wan emi okodụkde ediomi ndọ mi ẹma ẹsọsọp ẹbuana ke utom an̄wautom. Ediwak owo ẹkedọhọ mmọ ẹte ke Abasi ekemen mbon oro ẹkekpan̄ade mîdịghe nte ke ekedi uduak Abasi. Mme Ntiense oro ẹma ẹkot ẹto Mme N̄ke 10:22 ndiwụt nte ke Abasi iyomke nnyịn isobo afanikọn̄. Mmọ ẹma ẹkot Rome 5:12 ndiwụt nte ke idiọkn̄kpọ owo akada n̄kpa edi, idịghe uduak Abasi. Mmọ n̄ko ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a etop ndọn̄esịt oro ẹkụtde ke Psalm 34:18, Psalm 37:29, Isaiah 25:8, ye Ediyarade 21:3, 4. Mme owo ẹma ẹnen̄ede ẹkpan̄ utọn̄, akpan akpan sia iban oro ke idemmọ ẹketabade mbonubon ke afanikọn̄ oro, ndien ẹma ẹtọn̄ọ ediwak ukpepn̄kpọ Bible.

17. Ke mme ini afanikọn̄, mme orụk un̄wam ewe ke nnyịn ikeme ndinọ?

¹⁷ Ke ini afanikọn̄ etịbede, afo emekeme ndisobo owo oro oyomde usọp usọp un̄wam. Emi ekeme ndibuana edikot abiausọbọ, edin̄wam owo ndika ufọkibọk, m̀mê edinam se ededi oro ekemede ndinọ udia ye ufọkidụn̄. Ke 1998, ke ini utọ afanikọn̄ oro ke Italy, ọkọmbụk n̄kpọntịbe ama okụt nte ke Mme Ntiense Jehovah ẹma “ẹnam n̄kpọ ke ata ata usụn̄, ẹn̄wamde mbon oro ẹbọde ndutụhọ, ye unana edikere mban̄a ido ukpono oro mmọ ẹbuanade.” Ke ndusụk ikpehe, mme n̄kpọntịbe oro ẹketịn̄de ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄a ukperedem ini ẹkama ekese ndutụhọ. Ke mme itie oro, Mme Ntiense Jehovah ẹsiwụt mme ntịn̄nnịm ikọ Bible, ndien mmọ ẹsida nsọn̄ọ otode Bible nte ke Obio Ubọn̄ Abasi ayada ata ifụre ọsọk ubonowo ẹdọn̄ mme owo esịt.—Mme N̄ke 1:33; Micah 4:4.

Ke Ini Andibuana ke Ubon Akpade

18-20. Ke ini owo akpade ke ubon, nso ke afo ekeme nditịn̄ m̀mê ndinam man ọnọ ndọn̄esịt?

¹⁸ Kpukpru usen ediwak miliọn owo ẹsifụhọ ẹban̄a n̄kpa owo ima. Afo emekeme ndisobo mbon oro ẹfụhọde ke ini afo abuanade ke utom ukwọrọikọ Christian m̀mê ke ini esede aban̄a mme mbubehe uwem eke usen ke usen. Nso ke afo ekeme nditịn̄ m̀mê ndinam oro edinọde ndọn̄esịt?

¹⁹ Ndi owo oro okop editịmede esịt? Ndi mme iman emi ẹfụhọde ẹyọhọ ufọk? Afo emekeme ndinyene ekese ikọ oro afo akpamade nditịn̄, edi enen̄ede oyom mbufiọk. (Ecclesiastes 3:1, 7) Iso-ọfọn n̄kpọ oro odotde ndinam edi ndiwụt mbọm, ndinọ n̄wed Bible oro odotde (ediye uduot ekpri n̄wed, magazine, m̀mê tract), ndien ekem afiak aka ke usen ifan̄ ẹbede man ese m̀mê emekeme ndinọ un̄wam efen. Ke ini oro odotde, ka kabuana ndusụk ekikere oro ẹnọde nsịnudọn̄ ke Bible. Emi ekeme ndisụk esịt onyụn̄ ọnọ nsọn̄idem. (Mme N̄ke 16:24; 25:11) Afo ukemeke ndinam mme akpan̄kpa ẹset nte Jesus akanamde. Edi afo emekeme ndibuana se Bible etịn̄de aban̄a idaha mme akpan̄kpa, okposụkedi emi mîdidịghe ini ndifan̄a mme ukwan̄ ekikere. (Psalm 146:4; Ecclesiastes 9:5, 10; Ezekiel 18:4) Afo emekeme ndikot mme un̄wọn̄ọ Bible ẹban̄ade ediset ke n̄kpa ye mmọ. (John 5:28, 29; Utom 24:15) Afo emekeme ndineme se mmọ emi ẹwọrọde, iso-ọfọn adade mbụk Bible aban̄ade ediset ke n̄kpa anam ntre. (Luke 8:49-56; John 11:39-44) N̄ko dụri ntịn̄enyịn wụt mme edu ima ima Abasi emi ọnọde nnyịn utọ idotenyịn oro. (Job 14:14, 15; John 3:16) Nam an̄wan̄a nte mme ukpepn̄kpọ emi ẹnyenede ufọn ẹnọ fi ye ntak emi afo enyenede mbuọtidem ke mmọ.

²⁰ Ikot ndidi Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ekeme ndin̄wam owo emi ofụhọde ndifiọk mme owo oro ẹnen̄erede ẹma mbọhọidụn̄ mmọ ẹnyụn̄ ẹfiọkde nte ẹkemede ndisọn̄ọ kiet eken idem. N̄wan kiet ke Sweden ama okụt ke emi edi se imọ ikoyomde ke ofụri uwem imọ.—John 13:35; 1 Thessalonica 5:11.

21, 22. (a) Nso ke ẹyom ẹto nnyịn edieke anade inọ ndọn̄esịt? (b) Didie ke afo ekeme ndidọn̄ owo oro ama ọkọfọfiọk se N̄wed Abasi etịn̄de, esịt?

²¹ Ke ini afo ọfiọkde ke owo okop mfụhọ, edide ke esịt esop Christian m̀mê ke an̄wa, ndi esitie fi ke idem ndusụk ini nte ke afo ufiọkke se ekpetịn̄de m̀mê se akpanamde? Ikọ Greek oro ẹsiwakde ndikabade “ndọn̄esịt” ke Bible ke ata ata usụn̄ ọwọrọ “ndida owo ke n̄kan̄.” Ndidi ata ọnọ-ndọn̄esịt ọwọrọ ndidu ye mbon oro ẹfụhọde.—Mme N̄ke 17:17.

²² Nso edieke owo oro afo oyomde ndidọn̄ esịt ama ọkọfọfiọk se Bible etịn̄de aban̄a n̄kpa, ufak, ye ediset ke n̄kpa? Ufan oro enyenede ukem edinịm ke akpanikọ ndidu ekeme ndinọ ndọn̄esịt. Di eti andikpan̄ utọn̄ edieke enye oyomde nditịn̄ ikọ. Kûkere ke oyom imọ inọ utịn̄ikọ. Edieke okotde mme itie N̄wed Abasi, da mmọ nte mme ikọ ẹtode Abasi oro ọsọn̄ọde mbufo mbiba idem. Wụt ọkpọsọn̄ mbuọtidem oro mbufo mbiba ẹnyenede nte ke se mme itien̄wed oro ẹn̄wọn̄ọde ẹdi akpanikọ. Ebe ke ndikere mban̄a mbọm Abasi nnyụn̄ mbuana ọsọn̄urua akpanikọ oro esịnede ke Ikọ Abasi, afo emekeme ndin̄wam mbon oro ẹfụhọde ndibọ ndọn̄esịt ye odudu nto “Abasi kpukpru ndọn̄esịt,” kpa Jehovah.—2 Corinth 1:3.

[Ikọ idakisọn̄]

Nso Idi Ibọrọ Fo?

• Anie ke ediwak owo ẹsiduọhọ ke ntak mme afanikọn̄, ndien didie ke nnyịn ikeme ndin̄wam mmọ?

• Nso ke nnyịn ikeme ndinam man in̄wam mbon en̄wen ẹbọ ufọn ọyọhọ ọyọhọ ẹto ndọn̄esịt oro Bible ọnọde?

• Mme idaha ewe ẹda mfụhọ ẹsọk ediwak owo ke ikpehe mbufo, ndien didie ke afo ekeme ndidọn̄ mmọ esịt?

[Mme ndise ke page 23]

Ndibuana etop oro ọnọde ata ndọn̄esịt ke mme ini mfụhọ

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Itienna mbon itọkekọn̄: FOTO UN 186811/J. Isaac

[Ndise ke page 24]

Ufan ndidu ekeme ndinọ ndọn̄esịt