MMỌ ẸMA ẸNỌ IDEMMỌ UNYỊME UNYỊME ke Edem Usoputịn Africa

PASCAL emi ẹkebọkde ke obio emi owo mînyeneke n̄kpọ ke Côte d’Ivoire ama oyom nte okpodude edinem uwem. Sia enye mîkedịghe kan̄a ata otopita, enye ama esikere ete, ‘N̄kpaka m̀mọ̀n̄ man n̄kabade ndi ata otopita ye imọ owo?’ Ke ini enye ekedide n̄kpọ nte isua 25, enye ama ebiere ke idika Europe. Edi sia enye mîkenyeneke n̄wedisan̄, enye ama ebiere ndidedịbe ndụk Europe.

Ke 1998, ke ini enye ekedide isua 27, enye ama ọtọn̄ọ isan̄. Enye ama ebe odụk Ghana, ekesịm Togo onyụn̄ ebe odụk Benin Republic, ndien ke akpatre ebe odụk Birni Nkonni ke Niger Republic. Ini ata afanikọn̄ ama edisịm. Man ekesịm edem edere, enye ekenyene ndifrọ ndụk edem ubomisọn̄ mbiomo mbe Desat Sahara. Ama esịm Mediterranean, enye oyodụk ubom aka Europe. Se enye akaduakde edi oro, edi n̄kpọ iba ẹma ẹtịbe ke Niger Republic emi mîkayakke enye esịm Europe.

Akpa, okụk esie ama okụre. Ọyọhọ iba, enye ama osobo ye Noé, asiakusụn̄ emi ọkọtọn̄ọde ndikpep enye Bible. Se enye ekekpepde ama enen̄ede otụk enye, anam enye okpụhọ nte enye esede uwem. Enye ikoyomke aba ndidi imọ owo, edi ama akabade ama n̄kpọ Abasi. Pascal ama ana baptism ke December 1999. Man enen̄ede owụt esịtekọm ọnọ Jehovah, enye ama ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄ ke 2001 ke Niger Republic—idụt emi enye ọkọbọde akpanikọ. Didie ke enye ese utom usiakusụn̄? Enye ọdọhọ ete, “Mmenen̄ede n̄kop inem uwem!”

NDINEN̄EDE N̄KOP INEM UWEM—KE AFRICA

Ukem nte Pascal, ediwak owo ẹdifiọk ke ndinam n̄kpọ Abasi anam owo enen̄ede okop inem uwem. Man ndusụk owo ẹnam oro, mmọ ẹkpọn̄ Europe ẹdi Africa ẹdinam utom ke ediwak ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme anditan̄a Obio Ubọn̄. Ke nditịm ntịn̄, Mme Ntiense 65 emi ẹdude ke ufọt isua 17 ye 70, ẹma ẹkpọn̄ Europe ẹka ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme anditan̄a Obio Ubọn̄ ke Benin Republic, Burkina Faso, Niger Republic, ye Togo ke Edem Usoputịn Africa.a Nso ikanam mmọ ẹnyịme ndito Europe ndi Africa, ndien n̄kpọ eketie didie ye mmọ?

Anne-Rakel emi otode Denmark ọdọhọ ete: “Ete ye eka mi ẹkedi isụn̄utom ke Senegal. Mmọ ẹma ẹsiwak nditịn̄ inem inem n̄kpọ mban̄a utom isụn̄utom tutu ọdọn̄ mi ndidu orụk uwem oro.” Ke n̄kpọ nte isua 15 emi ẹkebede, ke ini Anne-Rakel ekedide n̄kpọ nte isua 22, enye ama ọwọrọ aka Togo okodu ke esop emi ẹsemde usem idiọn̄ọ. Didie ke enye ndiwọrọ n̄ka do ekesịn udọn̄ ọnọ mbon en̄wen? Enye ọdọhọ ete: “Nte ini akakade, udun̄wan eka mi ye akpaneka mi ẹma ẹtiene ẹdi Togo.”

Aurele edi isua 70 onyụn̄ oto France. Eyenete emi ọdọ n̄wan. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini n̄kọkpọn̄de utom ke isua ition emi ẹkebede, ama enyene n̄kpọ emi akanade mbiere: Ndidu uwem ifụre ifụre ke France ntie mbet Paradise m̀mê ndinam n̄kpọ man ntat utom ukwọrọikọ mi.” Aurele ama ebiere ndinam n̄kpọ man atat utom ukwọrọikọ esie. Ke n̄kpọ nte isua ita emi ẹkebede, enye ye Albert-Fayette an̄wan esie ẹma ẹwọrọ ẹka Benin Republic. Aurele ọdọhọ ete, “Ndiwọrọ ndinam n̄kpọ Jehovah mi edi mfọnn̄kan n̄kpọ emi inamde. Ndien ndusụk ebiet ke efakutom nnyịn ke mbeninyan̄ ẹsibiet mi Paradise.”

Clodomir ye Lysiane an̄wan esie ẹkekpọn̄ France ẹka Benin Republic ke isua 16 emi ẹkebede. Ke nsonso oro, itọn̄ ubon ye mme ufan mmọ ama esidọn̄ mmọ, mmọ ẹkenyụn̄ ẹkere ke mmimọ idikemeke ndidụn̄ ke obufa ebiet emi. Edi ufọn ikodụhe mmọ ndikere ntre. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹkop idatesịt. Clodomir ọdọhọ ete, “Ke ofụri isua 16 emi, imokop inemesịt ndin̄wam owo 16 ẹbọ akpanikọ.”

Sébastien ye Johanna an̄wan esie emi ẹtode France ẹkewọrọ ẹka Benin Republic ke 2010. Sébastien ọdọhọ ete, “Ekese utom odu ndinam ke esop. Ndinam utom mi etie nte ndidụk ufọkn̄wed ukara Abasi emi ẹkpepde ediwak n̄kpọ ata usọp usọp!” Mme owo ẹnam n̄kpọ didie ẹban̄a etop Obio Ubọn̄? Johanna ọdọhọ ete: “Enen̄ede ọdọn̄ mme owo ndifiọk akpanikọ. Idem ke ini nnyịn mîdụhe ke an̄wautom, mme owo ẹsikot nnyịn ke efak ẹbụp mme mbụme Bible ẹnyụn̄ ẹbọ mme n̄wed.” Nso ufọn ke mmọ ndikpọn̄ edem mmọ n̄ka ebiet emi anam ọnọ ndọ mmọ? Sébastien ọdọhọ ete: “Anam ndọ nnyịn enen̄ede ọfọn. Enem tutu ndisisan̄a ofụri usen ye n̄wan mi ke an̄wautom.”

Eric ye Katy an̄wan esie ẹnam utom usiakusụn̄ ke edem edere Benin Republic emi mme owo ẹdụn̄de ntomo ntomo. N̄kpọ nte isua duop emi ẹkebede, ke ini mmọ ẹkedụn̄de ke France, mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndisikot se esop Abasi ẹwetde ẹban̄a ndinam utom ke ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọikọ, ẹnyụn̄ ẹsineme nneme ye mme asan̄autom uyọhọ ini. Emi ama anam ọdọn̄ mmọ ndiwọrọ n̄ka idụt en̄wen, ndien mmọ ẹma ẹnam ntre ke 2005. Inua ikemeke nditịn̄ n̄kọri oro mmọ ẹkụtde. Eric ọdọhọ ete: “Ke isua iba emi ẹkebede, otu nnyịn ke Tanguiéta ekenyene mme asuanetop 9, edi idahaemi idi 30. N̄kpọ nte owo 50 esịm 80 ẹsidụk mbono esop ke Sunday. Idụhe se idatde nnyịn esịt nte ndikụt orụk n̄kọri emi!”

NDIFIỌK MME MFỊNA NNYỤN̄ N̄KAN MMỌ

Nso mfịna ke ndusụk mbon oro ẹwọrọde ẹka ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọikọ ẹsisobo? Benjamin, emi edide isua 33, edi eyeneka Anne-Rakel. Ke 2000 ke Denmark, enye ama osobo ye isụn̄utom emi anamde utom ke Togo. Benjamin ọdọhọ ete: “Ke ini n̄kasiande isụn̄utom oro ke nyom ndinam utom usiakusụn̄, enye ama ọdọhọ ete: ‘Ọmọdiọn̄ọ ke emekeme ndinam utom usiakusụn̄ ke Togo.’” Benjamin ama ekere aban̄a oro. Enye ọdọhọ ete: “N̄kakam nyọhọke kan̄a isua 20 ini oro, edi adiaha ye udun̄wan eka emi ẹma ẹdodu ke Togo ẹnam utom ukwọrọikọ. Oro ama anam emem mi utom ndika do.” Ntre enye ama ọwọrọ aka do. Edi enye ama osobo mfịna. Benjamin ọdọhọ ete: “N̄kọfiọkke n̄kpọ ndomokiet ke usem French. Akpa ọfiọn̄ itiokiet oro n̄kodude do ikememke sia n̄kekemeke ndineme nneme ye mme owo.” Edi nte ini akakade, enye ama ọtọn̄ọ ndifiọk usem oro. Benjamin anam utom idahaemi ke Bethel ke Benin Republic, esida n̄wed ọkọnọ mme esop afiak an̄wam ke itieutom kọmputa.

Eric ye Katy oro iketịn̄de iban̄a ẹkedu ke esop emi ẹsemde usem esenidụt ke France mbemiso ẹkewọrọde ẹka Benin Republic. Nso ukpụhọde ke mmọ ẹkekụt ke Edem Usoputịn Africa? Katy ọdọhọ ete: “Ikememke utom ndikụt eti ufọk. Ke ediwak ọfiọn̄, ikodụn̄ ke ufọk emi mînyeneke ikan̄ ilektrik ye mmọn̄ esan̄ukwak.” Eric adian do ete: “Mme mbọhọidụn̄ nnyịn ẹma ẹsibre ikwọ ọsọn̄ uyo tutu ufọt okoneyo. Ana owo enyene ime onyụn̄ ọyọ mme orụk n̄kpọ oro.” Mmọ mbiba ẹnyịme ẹte: “Idatesịt emi inyenede ke ndinam utom ke ebiet emi owo mînen̄ekede ikwọrọ ikọ akan mfịna ekedide oro isobode.”

Michel ye Marie-Agnès ẹdi ebe ye n̄wan emi ẹtode France ẹnyụn̄ ẹkperede ndisịm isua 60. Mmọ ẹkewọrọ ẹka Benin Republic ke n̄kpọ nte isua ition emi ẹkebede. Idem ama enyek mmọ ke nsonso oro. Michel ọdọhọ ete: “Ndusụk owo ẹkedọhọ ke nnyịn ndiwọrọ n̄ka do etie nte ndisịne ke wilbaro emi owo awatde ke enyọn̄ urụk! Ndịk ekeme ndinam owo edieke enye mîfiọkke ke Jehovah awat wilbaro oro. Ntre ima iwọrọ ikanam utom inọ Jehovah, enye onyụn̄ an̄wam nnyịn.”

NTE EKEMEDE NDIBEN̄E IDEM

Mbon oro ẹnyenede mbufiọk ke ndinam utom ke ebiet oro ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọikọ ẹdọhọ ke ọfọn owo anam mme n̄kpọ emi ke ini eben̄ede idem: Babak nam ndutịm. Kpep ndidu uwem ke ebiet ekededi. Kûbiat okụk ukan se akaduakde ndibiat. Beri edem ke Jehovah.—Luke 14:28-30.

Sébastien oro iketịn̄de iban̄a ọdọhọ ete: “Mbemiso ami ye Johanna an̄wan mi ikọwọrọde ika Benin Republic, ima itre ndusụk unọ idem inemesịt inyụn̄ itre ndidep n̄kpọ nte imama ke isua iba man ifam okụk inịm.” Mmọ ẹsinam utom ọfiọn̄ ifan̄ ke Europe ke isua man enyene okụk ẹda ẹnam utom usiakusụn̄ ke Benin Republic ke ofụri isua.

Marie-Thérèse edi kiet ke otu nditọete iban 20 emi mîdọhọ ebe, emi ẹnamde utom ke idụt en̄wen ke ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọikọ ke Edem Usoputịn Africa. Enye ekesiwat bọs ke France, edi ke 2006, enye ama ọbọ nduọkodudu isua kiet aka ndinam utom usiakusụn̄ ke Niger Republic. Ikebịghike, enye ama edikụt ke utọ uwem emi ọyọfọn ye imọ. Marie-Thérèse ọdọhọ ete: “Ke ini n̄kafiakde nnyọn̄ France, mma nsian eteutom mi ke nyom ndinam ukpụhọde ke nte nsinamde utom, ndien enye ama enyịme. Idahaemi, nsiwat bọs ọtọn̄ọde ke May esịm August ke France, nnyụn̄ nnam utom usiakusụn̄ ke Niger Republic ọtọn̄ọde ke September esịm April.”

Mbon oro ‘ẹbemde iso ẹyom obio ubọn̄’ ẹnyene mbuọtidem ke Jehovah ọyọnọ mmimọ ‘kpukpru n̄kpọ eken’ oro ẹnanade mmimọ. (Matt. 6:33) Ke uwụtn̄kpọ: Kere ban̄a se iketịbede inọ Saphira. Enye oto France, idọhọ ebe, ekpere ndisịm isua 30, onyụn̄ anam utom usiakusụn̄ ke Benin Republic. Ke 2011, enye ama afiak aka France man akan̄wana okụk emi edin̄wamde enye afiak odu isua en̄wen (ọyọhọ isua itiokiet) ke Africa. Saphira ọdọhọ ete: “Akpatre usen emi akanade nnam utom ekedi Friday, edi akana mfiak nnam utom usen duop man n̄kpenyene okụk emi edikemde mi ke ofụri isua oro edide. N̄kenyene urua iba kpọt ndidu ke France. Mma mbọn̄ akam nsian Jehovah mfịna mi. Esisịt ini ke oro ebede, mbon emi ẹsiyomde utom ẹnọ owo ẹma ẹkot mi ke telefon ẹbụp m̀mê n̄kpama ndinam utom nnọ owo ke urua iba.” Ke Monday, Saphira ama aka itieutom oro man owo emi enye oyomde ndida itie esie ọkpọnọ enye ukpep. Enye ọdọhọ ete: “Idem ama enen̄ede akpa mi ndikụt ke ekedi eyenete an̄wan emi okoyomde nduọkodudu usen duop man ekeme ndidụk Ufọkn̄wed Utom Usiakusụn̄! Eteutom esie ikenyịmeke enye aka nduọkodudu oro, ibọhọke ẹkụt owo emi edinamde utom ke itie esie. Enye ama ọbọn̄ akam ete Jehovah an̄wam imọ—kpa nte ami n̄kọbọn̄de.”

SE INỌDE OWO ATA INEMESỊT

Ndusụk nditọete nnyịn oro ẹtode idụt en̄wen ẹkenam utom ukwọrọikọ ke Edem Usoputịn Africa ke ediwak isua ẹda ebiet oro nte obio mmọ. Ndusụk owo ẹdu do isua ifan̄ ndien ekem ẹfiak ẹnyọn̄ edem mmọ. Edi tutu esịm emi, mbon oro ẹkekade ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọikọ ke ini edem do ẹsụk ẹdadia ufọn ini oro mmọ ẹkenamde utom ke idụt en̄wen do. Mmọ ẹkụt ke ndinam n̄kpọ Jehovah esinam owo okop ata inemesịt.