‘Ẹyom Emem Ẹnyụn̄ Ẹbịne Enye’
“Yak ẹkpono Jehovah, emi amade ifụre [“emem,” NW] owo esie.”—PSALM 35:27.
1. Ewe emem ke nnyịn inyene mfịn?
NSO n̄kpọ idara ke edi ntem ndidu ke emem ke ererimbot oro abaharede mi! Edi n̄kpọ inemesịt didie ntem ndituak ibuot nnọ Jehovah, kpa “Abasi emem,” nnyụn̄ mbuana ke mme edidiọn̄ “ediomi emem” esie! Edi n̄kpọ nduọkodudu didie ntem, ke ufọt mme mfịghe uwem, ndifiọk “emem Abasi oro ayan̄ade ifiọk owo” nnyụn̄ ndara ‘mbọbọ emem’ oro adiande ikọt Abasi ọtọkiet inamke n̄kpọ m̀mê ewe idụt, usem, uduot idem, m̀mê idaha ke n̄kaowo ke mmọ ẹnyene!—1 Thessalonica 5:23; Ezekiel 37:26; Philippi 4:7; Ephesus 4:3.
2, 3. (a) Ke adan̄aemi ikọt Abasi ke ofụri ofụri ẹdiyọde, nso ikeme nditịbe nnọ Christian kiet kiet? (b) Nso ke Bible akpak nnyịn ete inam?
2 Nte Mme Ntiense Jehovah, nnyịn ida emem emi ke ọsọn̄urua n̄kpọ. Nte ededi, nnyịn ikemeke ndida enye nnam mbubru. Owo inyeneke emem inikiet inikiet n̄kukụre koro nnyịn ibuanade ye esop Christian mîdịghe ke ntak idide ubak ubon Christian. Ke adan̄aemi nsụhọ oro ẹyetde aran ye mme nsan̄a mmọ ẹdide “mme erọn̄ en̄wen” ẹdiyọde nte otu erọn̄ kiet isịm utịt, owo kiet kiet ekeme ndiduọk emem esie onyụn̄ ọduọ ọkpọn̄ usụn̄.—John 10:16; Matthew 24:13; Rome 11:22; 1 Corinth 10:12.
3 Apostle Paul ama odụri mme Christian oro ẹyetde aran utọn̄ ke eyo esie ete: “Nditọete, ẹkpeme mbak ndusụk idiọk esịt unana mbuọtidem edidu owo mbufo ke idem, ke ediwọn̄ọde n̄kpọn̄ Abasi uwem.” (Mme Hebrew 3:12) Ntọt emi abuana akwa otuowo n̄ko. Ntre Bible akpak mme Christian ete: “Yak enye oyom emem, onyụn̄ ebịne enye. Koro enyịn Jehovah ke esese ndinen owo, utọn̄ esie onyụn̄ ọbiọn̄ọ eseme mmọ; edi Jehovah asasak iso ese mmọemi ẹnamde idiọk.”—1 Peter 3:10-12; Psalm 34:14, 15.
“Edikere N̄kpọ Obụkidem”
4. Nso ikeme nditịmede emem nnyịn ye Abasi?
4 Nso ikeme ndibiọn̄ọ nnyịn ndibịne emem emi? Paul ama asiak n̄kpọ kiet ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Koro edikere n̄kpọ obụkidem ọwọrọ n̄kpa; edi edikere n̄kpọ spirit edi uwem ye emem: koro edikere n̄kpọ obụkidem edi edin̄wana ye Abasi.” (Rome 8:6, 7) Ke ndidọhọ “obụkidem,” Paul eketịn̄ aban̄a idiọk idaha nnyịn nte mme anana mfọnmma owo ye ntụhọ unam idiọkn̄kpọ idade-da imana. Ndiyak idem nnọ ntụhọ anam idiọkn̄kpọ obụkidem eyebiat emem nnyịn. Edieke Christian ye unana edikabade esịt anamde oburobụt ido, osude nsu, oyịpde inọ, adade n̄kpọsọn̄ ibọk, m̀mê ke usụn̄ efen ekededi abiatde ibet Abasi, emem idụhe aba ke ufọt esie ye Jehovah. (Mme N̄ke 15:8, 29; 1 Corinth 6:9, 10; Ediyarade 21:8) Akande oro, edieke enye ayakde n̄kpọ obụkidem akabarede edi ata akpan n̄kpọ akan n̄kpọ eke spirit esie, emem esie ye Abasi odu ke itiendịk.—Matthew 6:24; 1 John 2:15-17.
5. Nso ibuana ke edibịne emem?
5 Ke n̄kan̄ eken, Paul ọkọdọhọ ete, “Edikere n̄kpọ spirit edi uwem ye emem.” Emem edi ubak mbun̄wụm spirit, ndien edieke inọde esịt nnyịn ukpep ndiwụt esịtekọm nnọ mme n̄kpọ eke spirit, ibọn̄de akam iben̄e spirit Abasi an̄wam nnyịn inam emi, do nnyịn iyefep “edikere n̄kpọ obụkidem.” (Galatia 5:22-24) Ke 1 Peter 3:10-12, ẹbuan emem ye edinen ido. (Rome 5:1) Peter ọdọhọ ete ke edibịne emem abuana ‘ediwọn̄ọde n̄kpọn̄ idiọk, nnyụn̄ nnam eti.’ Spirit Abasi ekeme ndin̄wam nnyịn ‘ndibịne edinen ido’ ndien ke ntre imụmde itie emem nnyịn ye Abasi ikama.—1 Timothy 6:11, 12.
6. Nso idi kiet ke otu mbiomo mbiowo kaban̄a emem esop?
6 Edibịne emem edi akpan n̄kpọ oro ebehede mbiowo ke esop. Ke uwụtn̄kpọ, edieke owo odomode ndida ndek ndek edinam ndi, mbiowo ẹnyene mbiomo ndikpeme esop ke ndisua nnọ anamidiọk oro. Edieke enye onyịmede nsuannọ oro, enye eyefiak enyene emem esie. (Mme Hebrew 12:11) Mîdịghe ntre, ẹkeme ndisio enye mfep man emem emem itie ebuana oro esop enyenede ye Jehovah akpaka iso.—1 Corinth 5:1-5.
Emem Ye Nditọete Nnyịn
7. Uyarade “edikere n̄kpọ obụkidem” ewe ke Paul odụri mbon Corinth utọn̄ aban̄a?
7 “Edikere n̄kpọ obụkidem” ikemeke ndibiat emem nnyịn ye Abasi kpọt edi ekeme n̄ko ndibiat eti itie ebuana nnyịn ye mme Christian eken. Paul ekewet ọnọ ẹsọk mbon Corinth ete: “Mbufo ẹsụk [ẹdi] mbon obụkidem; koro adan̄a ini nte ufụp ye utọk ẹdude ke otu mbufo, nte mbufo idịghe mbon obụkidem, inyụn̄ isan̄ake nte mme owo ẹsan̄ade?” (1 Corinth 3:3) Utọk ye ufụp ẹdi isio n̄kpọ ye emem.
8. Nso ikeme nditịbe nnọ owo oro anamde ufụp ye utọk odu ke esịt esop? (b) Emem nnyịn ye Abasi ọkọn̄ọ ke nso?
8 Nditịmede emem oro esop enyenede ebe ke edifụbe ufụp ye editọhọ utọk edi ata akwa n̄kpọ. Ke etịn̄de aban̄a edu oro enyenede ebuana ye emem nte mfri spirit, apostle John ama odụri owo utọn̄ ete: “Edieke owo ọdọhọde ete, Mmama Abasi, ndien enye asua eyenete esie, enye edi osu nsu; koro owo emi mîmaha eyenete esie emi enye okokụtde ke enyịn ikemeke ndima Abasi emi enye mîkekwe.” (1 John 4:20) Ke ukem usụn̄ oro, edieke owo anamde ufụp m̀mê utọk odu ke otu nditọete esie, nte enye ekeme ndinen̄ede ndu ke emem ye Abasi? Ke akpanikọ ikemeke! Ẹkpak nnyịn ẹte: “Ẹkaiso ndidat esịt, ndidi se ẹnen̄erede, ndikop ndọn̄esịt, ndinyene esịt kiet, nditie emem emem; ndien Abasi ima ye emem eyedu ye mbufo.” (2 Corinth 13:11, NW) Ih, edieke nnyịn ikade iso ndidu uwem emem emem ye kiet eken, adan̄aoro Abasi ima ye emem eyedu ye nnyịn.
9. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke mme Christian ndusụk ini ẹyenyene ntuaha ye unana edinyịme?
9 Emi iwọrọke ite ke ntuaha ikemeke-keme ndidu ke otu mme Christian. Ke urua ẹmi ẹketienede Pentecost, mfan̄a ama odu ke obufa esop Christian aban̄a edideme udia ke usen ke usen. (Utom 6:1) Ke idaha kiet mfan̄a oro okodude ke ufọt Paul ye Barnabas ama ada okosịm “ọkpọsọn̄ eneni.” (Utom 15:39) Paul ekenyene ndinọ Euodia ye Syntyche item, emi nte eyịghe mîdụhe, ẹdide nti ye ifịk ifịk nditọete iban, ete “ẹnyene esịt kiet ke Ọbọn̄.” (Philippi 4:2) Eyịghe idụhe ntak Jesus ọkọnọde ọyọhọ ntọt ke nte ẹkpebierede mme n̄kpọ oro ẹtịmerede emem ke ufọt mme Christian onyụn̄ ọsọn̄ọde etịn̄ nte edise mban̄a mme utọ mfịna ntre usọp usọp edide akpan n̄kpọ! (Matthew 5:23-25; 18:15-17) Enye ikpọkọnọhọ item emi ke ekpedide enye ikebemke iso ida ikụt mfịna ke ufọt mme anditiene enye.
10. Nso mme idaha ẹsidaha ẹda ndusụk ini ke esop, ndien nso mbiomo ke emi esidori kpukpru mme andibuana?
10 Mfịn, ndien, edi ata mmemmem n̄kpọ nte ke ekeme ndinam owo okop iyatesịt oto ikọ oro mînyeneke usọ m̀mê nditie nte ke ekemmọ Christian iwụtke enye ukpono. Edu owo kiet ekeme ndinen̄ede nyat owo en̄wen esịt. Edu owo ekeme ndituaha ye eke owo en̄wen. Owo ekeme ndinen̄ede mfan̄a ubiere mbiowo. Idem ke otu mbiowo, ebiowo kiet ekeme ndisọn̄ọ nyịre ye ubiere esie onyụn̄ odomo ndikara mbiowo eken. Kpa ye akpanikọ oro nte ke mme utọ n̄kpọ oro ẹsitịbe, nnyịn inyene ndisụk n̄kaiso nyom emem nnyụn̄ mbịne enye. N̄kpọ-ata edi ndikọk mme mfịna ẹmi ke edu Christian man ẹmụm ‘mbọbọ edidianakiet eke emem’ ẹkama.—Ephesus 4:3.
11. Nso ndutịm ke Jehovah anam man an̄wam nnyịn ndibịne ndinyene emem ye kiet eken?
11 Bible ọdọhọ ete: “Yak ẹkpono Jehovah, emi amade ifụre [“emem,” NW] owo esie.” (Psalm 35:27) Ih, Jehovah oyom nnyịn idu ke emem. Ntem, enye amanam n̄wọrọnda ndutịm iba ndin̄wam nnyịn imụm emem ke otu idem nnyịn ye enye ikama. Kiet edi edisana spirit, emi emem edide mfri esie, adianade ye emem emem edu ẹmi ẹnyene ebuana, utọ nte anyanime, mfọnido, ifụre ifụre ido, ye mfara ke idem. (Galatia 5:22, 23) Enye eken edi ọniọn̄ Abasi, emi nnyịn ikotde iban̄a ite: “Edi eti ibuot emi otode ke enyọn̄ edi edisana ke mbemiso, onyụn̄ etie emem emem, onyụn̄ eme ime, awara ndikop n̄kpeubọk, onyụn̄ ọyọhọ ye mbọm ye nti mfri.”—James 3:17, 18.
12. Nso ke nnyịn ikpanam edieke ẹtịmerede emem oro inyenede ye nditọete nnyịn?
12 Ke ntre, ke ini ẹtịmerede emem oro nnyịn inyenede ye mbon en̄wen, nnyịn ikpenyene ndibọn̄ akam nyom eti ibuot emi otode enyọn̄ man owụt nnyịn nte ikpanamde n̄kpọ, nnyịn n̄ko ikpenyene ndiben̄e edisana spirit man ọsọn̄ọ nnyịn idem ndinam se inende. (Luke 11:13; James 1:5; 1 John 3:22) Ke n̄kemuyo ye akam nnyịn, nnyịn ndien imekeme ndiyom ebiet emi ọniọn̄ Abasi otode, kpa Bible, kaban̄a ndausụn̄, ọkọrọ ye edidụn̄ọde mme n̄wed ukpep Bible kaban̄a item nte ikpadade N̄wed Abasi isịn ke edinam. (2 Timothy 3:16) Nnyịn n̄ko imekeme ndiyom item nto mbiowo ke esịt esop. Akpatre usio-ukot ekpedi nditiene mme item oro ibọde. Isaiah 54:13 ọdọhọ ete: “Jehovah eyenyụn̄ eteme kpukpru nditọ fo; ndien emem nditọ fo okpon.” Emi ọwọrọ nte ke emem nnyịn ọkọn̄ọ akpan akpan ke ndida mme n̄kpọ oro Jehovah ekpepde nnyịn nsịn ke edinam.
“Ọfọfọn Ọnọ Mme Anam Emem”
13, 14. (a) Nso ke ikọ Jesus oro “emem emem” ọwọrọ? (b) Didie ke nnyịn ikeme ndikabade ndi mme anam emem?
13 Jesus, ke Ukwọrọikọ esie oro ke Obot, ọkọdọhọ ete: “Ọfọfọn ọnọ mme anam emem [“mbon oro ẹtiede emem emem,” NW]: koro ẹyekot mmọ nditọ Abasi.” (Matthew 5:9) “Emem emem” mi itịn̄ke iban̄a owo o-sụn̄sụn̄ edu. Akpa ikọ Greek oro ọwọrọ “mme anam emem.” Anam emem enyene usọ ke ndifiak n̄wụk emem ke ini ẹtịmerede emem. Ke edide akpan n̄kpọ akan, nte ededi, anam emem odomo ukeme ke akpa itie nditre nditịmerede emem. ‘Emem akara ke esịt esie.’ (Colossae 3:15) Edieke mme asan̄autom Abasi ẹdomode ndidi mme anam emem, do mme mfịna ke otu idemmọ ẹyetehede ube.
14 Ndikabade ndi anam emem abuana edidiọn̄ọ mme mmeme nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, Christian ekeme ndinyene ọkpọsọn̄ ifiopesịt mîdig̣he edi se n̄kpọ ọsọpde otụk onyụn̄ esisọp iyatesịt. Ke ini odude ke mfịghe, mme ntụk esie ẹkeme ndinam enye efre mme edumbet Bible. Ẹdori enyịn ndikụt emi nto mme anana mfọnmma owo. (Rome 7:21-23) Edi, ẹsiak usua, utọk, ye iyatesịt nte utom obụkidem. (Galatia 5:19-21) Edieke ikụtde mme utọ ntụhọ ẹmi ke idem nnyịn—mîdịghe edieke mbon en̄wen ẹnamde nnyịn idiọ̄nọ iban̄a ẹmi—nnyịn ikpenyene ndibọn̄ akam ofụri esịt kpukpru ini nyom spirit Jehovah man nnyịn ikọri mfara ke idem ye ifụre ifụre ido. Ke akpanikọ, kpukpru owo ẹkpenyene ndidomo ndikọri mme utọ edu oro nte ubak obufa edu mmọ.—Ephesus 4:23, 24; Colossae 3:10, 15.
15. Didie ke eti ibuot oro otode enyọn̄ ọbiọn̄ọ nsọnibuot oro mîwụtke ifiọk?
15 Ke ini ke ini, owo oro ọsọn̄de ibuot ekeme nditịmede ofụri esop m̀mê otu mbiowo, ọsọn̄ọde eyịre kpukpru ini ke ekikere esiemọ. Edi akpanikọ, ke ini edide edisịm ibet Abasi, Christian ekpenyene ndinyene ọkpọsọn̄ ubiere, inyụn̄ isehekede. Ndien edieke nnyịn ikerede ke imenyene eti ekikere oro ekemede ndinam ufọn nnọ mmọ en̄wen, n̄kpọ ndomokiet ikwan̄ake ke ndisio ekikere nnyịn ntịn̄ ata nnennen nnennen, edieke nnyịn inamde ntak nnyịn an̄wan̄a. Edi nnyịn iyomke nditie nte mbon ererimbot oro ‘ẹbiatde un̄wọn̄ọ.’ (2 Timothy 3:1-4) Eti ibuot oro otode enyọn̄ etie emem emem, eme ime. Mbon oro edinam mmọ owụtde edu nsọn̄ibuot oro mîkpụhọkede ẹkpenyene ndinam item Paul emi ọkọnọde mbon Philippi ete ‘ẹkûnam baba n̄kpọ ndomokiet ke ntan̄idem.’—Philippi 2:3.
16. Didie ke item Paul ke N̄wed Mbon Philippi an̄wam nnyin ndikan ntan̄idem?
16 Kpasụk ke n̄wed oro, Paul akpak ete ke nnyịn ke edinam akpanikọ ikpenyene ‘ndida nsụkesịt mbat nte ke owo en̄wen ọfọn akan nnyịn.’ Emi edi ata isio-n̄kpọ ye ntan̄idem. Christian oro ọkọride osịm ọyọhọ idaha idikereke iban̄a ndinụk ekikere esie nnịm akpa, ndinam eti enyịn̄ nnọ idem, m̀mê ndikpeme idaha ye odudu esie. Emi ekpedi isio ye item Paul oro, ‘mbufo ẹkûse n̄kpọ eke mbufo, edi ẹkam ẹse n̄kpọ owo en̄wen.’—Philippi 2:4; 1 Peter 5:2, 3, 6.
Emem Emem Ikọ
17. Nso ukwan̄ ukwan̄ edida edeme nnam n̄kpọ ekeme nditịmede emem esop?
17 Owo oro ebịnede emem ekpenyene ndidu ke ukpeme akpan akpan ke nte adade edeme esie anam n̄kpọ. James odụri owo utọn̄ ete: “Edeme edi ekpri ndido, edi enye obụre ata akamba mbụre. Se nte ata ekpri ikan̄ obụberede ata akwa akai.” (James 3:5) Ubi ubi ikọedem, edikụt ndudue nnọ mbon en̄wen ke edem, idiọk ye uyat uyat ikọ, nsụkuyo ye ediseme eseme, adianade ye abian̄a abian̄a ikọ nneminua kaban̄a ufọn idem owo—kpukpru ẹmi ẹdi utom obụkidem oro abiatde emem ikọt Abasi.—1 Corinth 10:10; 2 Corinth 12:20; 1 Timothy 5:13; Jude 16.
18. (a) Ke idaha edida edeme nnam n̄kpọ ke ukwan̄ usụn̄ oro owo mîkereke-kere, nso idi nnennen usụn̄ oro kpukpru mme andibuana ẹkpetienede? (b) Ke ini iyatesịt anamde owo etịn̄ uyat uyat ikọ, didie ke mme Christian oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹkpenam n̄kpọ?
18 Ke akpanikọ, James ọkọdọhọ ete: “Edeme, baba owo kiet ikemeke ndisụk enye nnịm.” (James 3:8) Idem mme Christian oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ndusụk ini ẹsitịn̄ n̄kpọ oro mmọ ke ukperedem ẹsituade n̄kpọfiọk ke ofụri esịt. Kpukpru nnyịn imodori enyịn ite ke mbon en̄wen eyefen nnyịn mme utọ ndudue oro kpasụk nte nnyịn nde ifende mmọ. (Matthew 6:12) Ndusụk ini ọkpọsọn̄ iyatesịt ekeme ndision̄o uyat uyat ikọ ndi. Adan̄aoro, anam emem eyeti ete ke “sụn̄sụn̄ ibọrọ akabade ifiopesịt efep: edi uyat ikọ edemede iyatesịt.” (Mme N̄ke 15:1) Ediwak ini, enye n̄kukụre eyekot ibifịk ata ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ onyụn̄ etre ndida ata uyat uyat ikọ mbọrọ ikọ iyatesịt. Ke oro ebede, ke iyatesịt ama okosụhọde, anam emem oro enyenede in̄wan̄în̄wan̄ esịt ọdiọn̄ọ nte ekemede ndifre mban̄a mme n̄kpọ oro ẹketịn̄de ke ini iyatesịt. Ndien Christian oro osụhọrede idem eyediọn̄ọ nte ekpekpede ubọk onyụn̄ odomo ndikọk unan oro enye ọkọnọde. Enye edi idiọn̄ọ odudu ido uwem ndikeme nditịn̄ ke esịt akpanikọ nte, “mmatua n̄kpọfiọk.”
19. Nso ke nnyịn ikpep ito Paul ye Jesus kaban̄a nte ẹkpenọde item?
19 Ẹkeme ndida edeme nnọ mbon en̄wen item. Paul ama asua ọnọ Peter an̄wan̄wa ke ini enye akanamde n̄kpọ nte mîdotke ke Antioch. Ndien Jesus ama ọnọ ọkpọsọn̄ item ke etop ẹmi enye ọkọnọde ẹsọk esop itiaba. (Galatia 2:11-14; Ediyarade ibuot 2, 3) Edieke nnyịn ikpepde mme uwụtn̄kpọ ẹmi, nnyịn iyekụt ite ke item ikpetiehe mmemmem mmemmem ikaha tutu eyedi se ẹduọkde mme akpan n̄kpọ esie. Edi, Jesus ye Paul iketiehe nduari nduari m̀mê nsọn̄ido nsọn̄ido. Item mmọ ikedịghe usụn̄ ndisio edikpu oro mmọ ẹkekpude mfep ke idem. Mmọ ke esịt akpanikọ ẹkedomo ndin̄wam nditọete mmọ. Edieke owo emi ọnọde item ọfiọkde ke imọ itimke ikara edeme imọ ọyọhọ ọyọhọ, enye ekeme ndimek ndidop uyo onyụn̄ osụhọde esịt esisịt mbemiso etịn̄de n̄kpọ ekededi. Mîdịghe ntre, enye ekeme nditịn̄ uyat uyat ikọ edemede mfịna oro okponde akan enyeoro enye okodomode ndikọk.—Mme N̄ke 12:18.
20. Nso ikpakara kpukpru se nnyịn itịn̄de inọ m̀mê se itịn̄de iban̄a nditọete nnyịn iren ye iban?
20 Nte ima iketetịn̄ ke mbemiso, emem ye ima ẹnyene ata n̄kpet n̄kpet ebuana nte mbun̄wụm spirit. Edieke se nnyịn isitịn̄de inọ nditọete nnyịn—m̀mê se isitịn̄de iban̄a mmọ—esiwakde ndiwụt ima oro nnyịn imade mmọ, do emi eyetịp n̄kpọ esịn ke emem ofụri esop. (John 15:12, 13) Ana ikọ nnyịn ‘enyene inem ke esịt, nte ẹsịn inụn̄ ke esịt.’ (Colossae 4:6) Mmọ ẹkpenyene nditie inem inem, yak idọhọ, se esịt amade. Jesus ọkọnọ item ete: “Ẹnyene inụn̄ ke esịt mbufo, ẹnyụn̄ ẹtie ke emem ye kiet eken.”—Mark 9:50.
‘Ẹsịn Ofụri Ukeme Mbufo’
21. Nso ke ẹsikụt ke otu ikọt Abasi ke mme mbonoesop mmọ eke urua ke urua ye ke n̄kpri ye ikpọ mbono?
21 Andiwet psalm ekewet ete: “Idụn̄ nditọete ke idem ọtọkiet ọfọn didie! Onyụn̄ eye didie!” (Psalm 133:1) Edi akpanikọ, nnyịn imokop idatesịt ndidu ye nditọete nnyịn, akpan akpan ke mme mbonoesop eke urua ke urua ye ke ikpọ ye n̄kpri mbono. Ke mme utọ ini oro idem mbonan̄wa ẹsikụt uyarade emem nnyịn.
22. (a) Nso nsunsu emem ke mîbịghike ke mme idụt ẹdikere ke mmimọ imenyene, adade osịm nso? (b) Ata emem ewe ke ediomi emem Abasi edida okosịm?
22 Ibịghike mme idụt ẹyekere ke mmimọ ke inyene emem ke ẹsiode Jehovah ẹfep. Edi ke adan̄aemi mmọ ẹdọhọde ẹte, “emem ye ifụre” mbabuat nsobo eyesịm mbon oro mîdụhe ke emem ye Abasi. (1 Thessalonica 5:3) Ke oro ebede, akwa Ọbọn̄ Emem eyetọn̄ọ ndikọk afanikọn̄ ubonowo oro otode ke owo ndiduọk akpa itie emem ye Abasi. (Isaiah 9:6, 7; Ediyarade 22:1, 2) Ekem, ediomi emem Abasi eyesụn̄ọ ke ofụri ererimbot ndidu ke ifụre. Idem mme unam ikọt ẹyebọhọ usua.—Psalm 37:10, 11; 72:3-7; Isaiah 11:1-9; Ediyarade 21:3, 4.
23. Edieke nnyịn idarade idotenyịn emem emem obufa ererimbot, nso ke nnyịn ikpanam idahaemi?
23 Nso ubọn̄ ubọn̄ ini ke oro edidi ntem! Nte mbufo ẹmenen̄ede ẹyom enye ye ọkpọsọn̄ udọn̄? Ke edide ntre, ‘ẹbịne ndinyene emem ye kpukpru owo.’ Ẹyom emem idahaemi ye nditọete mbufo, ẹyom akpan akpan ye Jehovah. Ih, “sia mbufo ẹtiede ẹbet mme n̄kpọ ẹmi, ẹnyene ifịk ndien [“ẹsịn ofụri ukeme mbufo,” NW], man Enye okposịm mbufo nte ẹtiede ke emem, ẹnana ntọi, ẹnyụn̄ ẹnana ndo ke enyịn Esie.”—Mme Hebrew 12:14; 2 Peter 3:14.
Nte Afo Emeti?
◻ Nso ikeme nditịmede emem nnyịn ye Jehovah?
◻ Nso orụk ntuaha ke ẹkeme ndiyom ẹbiere ke esop?
◻ Nso ndutịm ke Jehovah anam man an̄wam nnyịn ndiyom emem nnyụn̄ mbịne enye?
◻ Mme edu obụkidem ewe ẹkeme nditịmede emem ke esop, ndien didie ke nnyịn ikeme ndibiọn̄ọ mmọ?
[Ndise ke page 22]
Emem odu ke otu mbon oro Jehovah ọnọde ukpep
[Ndise ke page 24]
Emem nditọete oro ẹnamde n̄kpọ ke edidianakiet eye didie ntem!