Sọn̄ọ Nyene Usen Jehovah Ke Ekikere
“Usen Jehovah emekpere ke itịghede ikpe.”—JOEL 3:14.
1. Ntak emi edisana ekọn̄ oro edide, emi Jehovah eketịn̄de aban̄a edikpụhọrede ye “ndisana” ekọn̄ eke ubonowo?
“MBUFO ẹtan̄a emi ke otu mme idụt: ẹtịm n̄kpọekọn̄ [“ẹnam ẹkọn̄ asana!” NW].” (Joel 3:9) Ndi emi ọwọrọ edisana ekọn̄? Ke isede ifiak edem ikosịm Ekọn̄ ke Ufọt Mbon Catholic ye Muslim, ekọn̄ ido ukpono, ye mme ekọn̄ ererimbot iba oro—emi Christendom ekenyenede ubọk akamba akamba—nnyịn imekeme ndikop ndịk mban̄a ekikere “edisana” ekọn̄. Nte ededi, edisana ekọn̄ eke prọfesi Joel idịghe ekọn̄ ke otu mme idụt. Enye idịghe unyan̄a adan̄a obio m̀mê inyene oro ọyọhọde ye usua, ẹdade ido ukpono nte n̄kpọ ndida nnyan̄a idem. Enye edi edinen ekọn̄. Enye edi ekọn̄ Abasi ndisio idiọkitọn̄, en̄wan, oburobụt ido ye ufịk mfep ke isọn̄. Enye eyewụt unen itie edikara Jehovah ke ofụri ikpehe edibotn̄kpọ esie. Ekọn̄ oro eyediọn̄ usụn̄ ọnọ Obio Ubọn̄ Christ ndida ubonowo nsịn ke Ukara Tọsịn Isua eke emem, uforo, ye inemesịt ofụri ererimbot ẹmi mme prọfet Abasi ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a.—Psalm 37:9-11; Isaiah 65:17, 18; Ediyarade 20:6.
2, 3. (a) Nso idi “usen Jehovah” emi ẹketịn̄de prọfesi ẹban̄a ke Joel 3:14? (b) Ntak emi mme idụt ẹdotde ndibọ se mmọ ẹdisobode ke usen oro-o?
2 Nso, ndien, edi “usen Jehovah” oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a ke Joel 3:14? Jehovah ke idemesie ọdọhọ ete, “Mbọm usen oro! koro usen Jehovah emekpere, enye eyenyụn̄ edi nte nsobo eke otode Ata Ọkpọsọn̄.” Didie ke enye edi nsobo? Prọfet oro anam an̄wan̄a ke ukperedem ete: “Udịm! udịm! ke itịghede ikpe: koro usen Jehovah emekpere ke itịghede ikpe.” (Joel 1:15; 3:14) Emi edi usen oro Jehovah ebierede ikpe esie ọnọ udịm owo oro mîbakke Abasi, ẹmi ẹsịnde unen ofụri ekondo oro enye enyenede ndikara heaven ye isọn̄. Enye edi ubiereikpe Jehovah ndisobo editịm n̄kpọ Satan oro adade nyọninyọ esie omụm ubonowo ke ata anyanini emi.—Jeremiah 17:5-7; 25:31-33.
3 Idiọk ndutịm eke isọn̄ emi asak iso ese ubiere oro. Edi nte ndutịm ererimbot enen̄ede ọdiọk ntre? Owo oro esede mme n̄wetnnịm n̄kpọ esie eyenyịme ye oro. Jesus ama etịn̄ edumbet kiet ke Matthew 7:16 ete: “Mbufo ẹyeda mfri mmọ ẹfiọk mmọ.” Nte ikpọ obio ererimbot emi ikabakede idi obube n̄kpọsọn̄ ibọk, ubiatibet, n̄kpọndịk, oburobụt ido, ye usabade n̄kpọ? Ke ediwak idụt ndutịme ukaraidem, unana udia, ye ubuene ẹmefịk mbufa ifụre oro ẹnyenede ẹnịm. Se ibede owo biliọn kiet ẹdu uwem ye udia oro mîyọhọke owo mfụk. N̄ko-n̄ko, AIDS oro atarade asuana, emi n̄kpọsọn̄ ibọk ye oburobụt ido uwem edide ntak, omotop ekịm ofụk akamba ikpehe isọn̄. Akpan akpan ọtọn̄ọde nte Ekọn̄ Ererimbot I akasiaha ke 1914, nditaha omodu ke kpukpru ikpehe uwem ke udomo ofụri ererimbot.—Men 2 Timothy 3:1-5 domo.
4. Nso ikọ en̄wan ke Jehovah an̄wan̄a ofụk mme idụt?
4 Nte ededi, Jehovah ke atan̄ mme owo ke kpukpru idụt obok ẹmi ye idatesịt ẹbọde item ẹban̄a mme usụn̄ esie ẹnyụn̄ ẹsan̄ade ke ọkpọusụn̄ esie. Mme owo ẹmi ẹdude ẹkanade ofụri ererimbot mi ẹma ẹda ofụt mmọ ẹdom n̄kpọ ufụn̄isọn̄, ẹsịnde mme afai afai usụn̄uwem eke ererimbot emi. (Isaiah 2:2-4) Ih, ndida ofụt ndom n̄kpọ ufụn̄isọn̄! Edi nte emi idịghe isio ye mfiori emi Jehovah akanamde ẹtan̄a ke Joel 3:9, 10? Do nnyịn ikot ite: “Mbufo ẹtan̄a emi ke otu mme idụt: ẹtịm n̄kpọekọn̄ [“ẹnam ẹkọn̄ asan̄a!” NW]: ẹdemede mbonuko: yak kpukpru mbonekọn̄ ẹsan̄a ẹkpere ẹdọk ẹdi: mbufo ẹda n̄kpọ ufụn̄isọn̄ mbufo ẹdom ofụt, ẹnyụn̄ ẹda ikwa udiọn̄ eto mbufo ẹdom ẹduat.” Ah, mi Jehovah okot mme andikara ererimbot en̄wan ete ẹda ntan̄ndian ukeme un̄wana ekọn̄ mmọ ẹdin̄wana ye imọ ke Armageddon. Edi mmọ idikwe unen! Ana ẹkan mmọ ofụri ofụri!—Ediyarade 16:16.
5. Nso ididi utịp ke ini ẹkpen̄ede ‘vine isọn̄’?
5 Ke nsọn̄ibuot ye Jehovah, Ọbọn̄ Andikara, n̄kpọsọn̄ andikara ẹma ẹbọp itie ubot mme enyene-ndịk n̄kpọekọn̄—edi ke ikpîkpu! Jehovah ọnọ uyo ke Joel 3:13 ete: “Mbufo ẹsịn ikwa ukpen̄e ibokpot koro se ẹkpen̄ede amadat: mbufo ẹsụhọde ẹdi: koro ebiet unuak wine ọmọyọhọ: aban̄ wine ọyọhọ ọduọhọ: koro mme ukwan̄n̄kpọ mmọ ẹkponde.” Ikọ oro ẹsan̄a ẹkekem ye Ediyarade 14:18-20, ke ebiet emi ẹnọde angel oro akamade edisọp ofụt ukpen̄e uyo ẹte, “kpok mme etuek vine ẹmi ẹdude ke isọn̄; koro mme grape esie ẹdat ẹma.” Angel emi esịn ofụt ukpen̄e esie onyụn̄ otop mme idụt nsọn̄ibuot oro “esịn ke obube udịghe wine, kpa akwa obube wine iyatesịt Abasi.” Ke ndamban̄a usụn̄, iyịp ọwọrọ ke obube udịghi wine ọdọk tutu okosịm ke ukpaha-inua enan̄-mbakara, onyụn̄ ọfiọrọ osịm furlong 1,600—n̄kpọ nte itiat 180! Nso enyene-ndịk ini iso ke emi edi ntem ọnọ idụt oro mîkponoke Jehovah!
Nditọisọn̄ Ẹmi Ẹkopde Item
6. Didie ke Mme Ntiense Jehovah ẹse mme idụt ye mme andikara mmọ?
6 Ndi emi ọwọrọ ete ke Mme Ntiense Jehovah ikponoke mme idụt ye mme andikara mmọ? N̄wan̄ansa-o! Mmọ n̄kụkure ẹseme ẹban̄a mbiara oro kpukpru owo ẹkemede ndikụt in̄wan̄în̄wan̄, ndien mmọ ẹnọ ntọt ẹban̄a usen ubiereikpe Jehovah oro asan̄ade ekpere usọp usọp. Ke ukem ini oro, mmọ ke nsụhọdeidem ẹnam item apostle Paul oro ke N̄wed Mbon Rome 13:1: “Kpukpru owo ẹsụk idem ẹnọ mme enyene-odudu ẹmi ẹkarade.” Mmọ ẹnọ mme enyene-odudu ẹmi ukpono oro odotde edi inọhọ utuakibuot. Nte nditọisọn̄ ẹmi ẹkopde item, mmọ ẹtiene mme edumbet Bible ẹmi ẹban̄ade edinam akpanikọ, editịn̄ akpanikọ, ye edisana ido ẹnyụn̄ ẹbọp nti edu uwem ẹsịn ke ubon mmọ. Mmọ ẹn̄wam mmọ en̄wen ndikpep nte mmọ n̄ko ẹkemede ndinam emi. Mmọ ẹdu ke emem ye kpukpru owo, itieneke ibuana ke mme edinam uwụt iyatesịt m̀mê mme en̄wan ukpụhọ ukaraidem. Mme Ntiense Jehovah ẹnam n̄kpọ ndidi eti uwụtn̄kpọ ke ndinịm ibet mme enyene-odudu ẹmi ẹkarade ẹmi ẹdide owo, ke adan̄aemi mmọ ẹtiede ẹbet Akakan Enyene-Odudu, Jehovah, Ọbọn̄ Andikara, ndifiak n̄wụk mfọnmma emem ye edinen ukara ke isọn̄ emi.
Ndinam Ubiereikpe Esie
7, 8. (a) Ke nso usụn̄ ke ẹdinyen̄e mme idụt ekịm onyụn̄ ofụk mmọ? (b) Mmanie ke Joel ada aban̄a mfịn, ndien ke edide isio ye ererimbot ke ofụri ofụri, didie ke ẹdiọn̄ mmọemi?
7 Ke ndamban̄a usem oro an̄wan̄ade, Jehovah akaiso etịn̄ aban̄a ubiereikpe esie ete: “Utịn ye ọfiọn̄ ẹyebre, ntantaọfiọn̄ ẹyenyụn̄ ẹnịme unyama mmọ. Ndien Jehovah eyetie ke Zion ofiori, onyụn̄ etie ke Jerusalem osioro uyo esie: ndien enyọn̄ ye isọn̄ ẹyenyek: Jehovah eyenyụn̄ edi ubọhọ ikọt esie, edi odudu nditọ Israel.” (Joel 3:15, 16) Se itiede nte nnyayama, uforo uforo idaha ubonowo emi eyekabade okịm, owụtde ke afanikọn̄ ke edi, ndien ẹyedịbede ndutịm ererimbot emi etiede mbai mbai mi ẹfep, ẹsobode nte n̄kpọ eke akwa unyekisọn̄ ọnọmọde!—Haggai 2:20-22.
8 Tịmfiọk un̄wọn̄ọ inemesịt oro nte ke Jehovah eyedi ebiet ubọhọ ye ọkpọsọn̄ ebiet ọnọ ikọt esie! Ntak edide ntre-e? Koro mmọ ẹdi mbon oro—mme owo eke ofụri ererimbot—ẹmi ẹnamde n̄kpọ ẹban̄a mme ikọ Jehovah ẹmi: “Mbufo ẹyefiọk ẹte ke ami ndi Abasi mbufo.” (Joel 3:17) Sia enyịn̄ Joel ọwọrọde “Jehovah Edi Abasi,” enye nte odotde ada aban̄a Mme Ntiense eyomfịn oro ẹyetde aran, ẹmi ẹnamde n̄kpọ uko uko ke nditan̄a itie edikara Jehovah. (Men Malachi 1:11 domo.) Ke iwọn̄ọrede ika ntọn̄ọ ikọ prọfesi Joel, nnyịn iyekụt nte enye ebemde iso etịn̄ aban̄a edinam ikọt Abasi mfịn ke usụn̄ oro an̄wan̄ade.
Otu N̄kukun̄kpọyọriyọ
9, 10. (a) Nso ufen ke Joel ẹkebem iso etịn̄ aban̄a? (b) Didie ke Ediyarade afiak etịn̄ aban̄a ufen oro Joel eketịn̄de ke prọfesi, ndien nso utịp ke ufen emi enyene ke idem Christendom?
9 Kop ndien “uyo Jehovah emi okosịm[de] Joel”: “Mbufo mbiowo ẹkop uyo mi, mbufo kpukpru mme andidụn̄ isọn̄ ẹkpan̄ utọn̄ n̄ko-n̄ko. Nte orụk n̄kpọ nte emi okodu ke eyo mbufo ye ke eyo mme ete mbufo? Mbufo ẹbụk enye ẹnọ nditọ mbufo, yak nditọ mbufo ẹnyụn̄ ẹbụk ẹnọ nditọ mmọ: yak nditọ mmọ ẹnyụn̄ ẹbụk ẹnọ emana en̄wen. N̄kukun̄kpọyọriyọ ata se idian̄ osụhọde; n̄kuku onyụn̄ ata se n̄kukun̄kpọyọriyọ osụhọde; itụt onyụn̄ ata se n̄kuku osụhọde.”—Joel 1:1-4.
10 Emi edi anana-mbiet ubịnikọt, kpa enyeoro ẹditide kpukpru ini. Ediwak otu n̄kpri unam, ọwọrọiso n̄kan edide n̄kukun̄kpọyọriyọ, ẹsobode isọn̄ emi. Emi ọwọrọ nso? Ediyarade 9:1-12 n̄ko etịn̄ aban̄a ufen n̄kukun̄kpọyọriyọ, oro Jehovah osiode ọdọn̄ ke idak ‘edidem edide angel akwa udem,’ oro mîdịghe owo efen ikan Christ Jesus. Enyịn̄ esie Abaddon (Hebrew) ye Apollyon (Greek) ọwọrọ “Nsobo” ye “Andisobo.” N̄kukun̄kpọyọriyọ ẹmi ẹda ẹban̄a nsụhọ Christian oro ẹyetde aran ẹmi, idahaemi ke usen Ọbọn̄ emi, ẹwọrọde ẹka ndita awawa mbiet Christendom ebe ke ndiyarade nsunsu ido ukpono ofụri ofụri nnyụn̄ ntan̄a usiene Abasi ndori enye.
11. Didie ke ẹfiak ẹnọ n̄kukun̄kpọyọriyọ eyomfịn odudu, ndien mmanie akpan akpan ẹdi iso-en̄wan mmọ?
11 Nte ẹwụtde ke Ediyarade 9:13-21, akamba ufen eke mme awat enan̄-mbakara etiene ufen n̄kukun̄kpọyọriyọ ke edem. Emi edi akpanikọ mfịn didie ntem, nte se iwakde ikan owo miliọn inan̄ eke “mme erọn̄ en̄wen,” ẹnọde ibat ibat tọsịn ẹmi ẹsụhọde ke otu mme Christian oro ẹyetde aran odudu ke ndidiana ye mmọ nam okopodudu otu mme awat enan̄-mbakara! (John 10:16) Mmọ ẹdiana kiet ke nditan̄a uyat uyat ubiereikpe Jehovah ndori mme okpono ndem Christendom ke idem ye ke idem mbon oro ‘mîkabakede esịt ke uwotowo mmọ m̀mê mme edinam ubụpekpo mmọ m̀mê use mmọ m̀mê uyịp inọ mmọ.’ Mme ọkwọrọ ederi—eke Catholic ye Protestant—ẹmi ẹkenọde ekọn̄ uwọtowo eke isua ikie emi ọkpọsọn̄ ibetedem, ọkọrọ ye mme oku ẹmi ẹdan̄de nditọn̄wọn̄ ye mme nsunsu ọkwọrọ ederi TV, ẹdu ke otu mbon oro ẹtan̄ade etop ubiereikpe emi ẹdori.
12. Ntak emi mme adaiso Christendom ẹdotde ndibọ mme etop ubiomikpe, ndien nso iditịbe inọ mmọ ke mîbịghike, ọkọrọ ye kpukpru mme andibuana ke Akwa Babylon?
12 Ye mme utọ oburobụt “ọkwọrọ ederi oro,” ikot oro Jehovah ọnọde ke amia nte n̄kanika ete: “Mbufo mbon mmịn ẹdemede ẹnyụn̄ ẹtua eyet; kpukpru mbufo mme ọn̄wọn̄ wine, ẹnyụn̄ ẹseme ẹban̄a obufa wine: koro ẹmesịbe enye ke inua mbufo ẹfep.” (Joel 1:5) Ke ọyọhọ isua ikie-20 emi, ufọkederi Christendom ama ada edu nnam-se-mmade ererimbot emi okpụhọ ye edumbet ndisana ido uwem eke Ikọ Abasi. Enye etie inem inem ọnọ nsunsu ido ukpono ye mbon ikpọ ufọkederi esie ndinyịme mme ido eke ererimbot, edi nso mbun̄wụm udọn̄ọ eke spirit ye eke ikpọkidem ke mmọ ẹdọk ntem! Ibịghike, nte ẹwụtde ke Ediyarade 17:16, 17, edidi “uduak” Abasi mme ukara ndibụmede n̄wana ye ofụri nsunsu ido ukpono, kpa Akwa Babylon, onyụn̄ abiat enye. Edi n̄kukụre adan̄aoro, nte enye okụtde nte ẹnọde enye ubiereikpe Jehovah, ke enye ‘edidemede’ ke n̄kịmenyịn ukpa mmịn esie.
“Idụt Emi Awakde, Onyụn̄ Ọsọn̄ọde”
13. Ke nso usụn̄ ke udịm n̄kukun̄kpọyọriyọ ẹtie nte ‘uwak ye ọkpọsọn̄’ ẹnọ Christendom?
13 Prọfet Jehovah akaiso ndinam udịm n̄kukun̄kpọyọriyọ emi an̄wan̄a nte “idụt emi awakde, onyụn̄ ọsọn̄ọde,” ntre ke onyụn̄ etie Akwa Babylon ke enyịn. (Joel 2:2) Mme ọkwọrọ ederi esie, ke uwụtn̄kpọ, ẹtuan̄a ke akpanikọ oro nte ke ido ukpono Christendom omokpu ndinyene mme mbet ke Japan idụt mbon Buddha. Edi, mfịn, se iwakde ikan Mme Ntiense Jehovah 160,000 ẹdide mbon Japan ke ẹkanade ofụri idụt oro ẹnyụn̄ ẹnịm mme ukpepn̄kpọ Bible ke se iwakde ikan ufọk owo 200,000. Ke Italy ẹdiọn̄ọ Mme Ntiense Jehovah 180,000 idahaemi nte n̄kukụre otu oro adianade mbon Catholic ke ibat. Ikpọ owo mbon Roman Catholic ke Italy ẹtuan̄a ikpîkpu ke akpanikọ oro nte ke Mme Ntiense Jehovah ke ẹsion̄o ‘mbon Catholic 10,000 ke nsụhọde n̄kaha’ ke ufọkederi kpukpru isua.a Mme Ntiense ẹkop inemesịt ndidara utọ mbon oro.—Isaiah 60:8, 22.
14, 15. Didie ke Joel etịn̄ aban̄a udịm n̄kukun̄kpọyọriyọ, ndien ke nso usụn̄ ke emi osu mfịn?
14 Ke nditịn̄ mban̄a udịm n̄kukun̄kpọyọriyọ eke Mme Ntiense oro ẹyetde aran, Joel 2:7-9 ọdọhọ ete: “Mmọ ẹfen̄e nte mbon uko; ẹdọk ibibene nte mbonekọn̄; kpukpru mmọ ẹnyụn̄ ẹsan̄a ke usụn̄ mmọ; mmọ inyụn̄ itịmekede udịm isan̄ mmọ: ndien kiet inyụn̄ inụkke eken; kpukpru mmọ kiet kiet ẹnyụn̄ ẹsan̄a ke usụn̄ mmọ; mmọ ẹnyụn̄ ẹduọn̄ọ ke otu n̄kpọekọn̄, edi idaha unan. Mmọ ẹyọrọ ke obio: ẹfen̄e ke enyọn̄ ibibene; ẹdọk ke ufọk; ẹdụk ke window nte inọ.”
15 Ke akpanikọ, emi edi edida ndomo oro an̄wan̄ade eke udịm “n̄kukun̄kpọyọriyọ” oro ẹyetde aran, emi nsan̄a oro ẹwakde ẹkan miliọn inan̄ ẹdianade, kpa mme erọn̄ en̄wen! “Ibibene” usua ido ukpono baba kiet ikemeke ndibiọn̄ọ mmọemi. Ye uko, mmọ “ẹkaiso ndisan̄a nte odotde ke ukem ido emi,” eke edinọde an̄wan̄wa ikọ ntiense ye mme utom Christian eken. (Men N̄wed Mbon Philippi 3:16, NW domo.) Utu ke ndikan̄ mbuọtidem, mmọ ẹma ẹnyịme ndisobo n̄kpa, nte ediwak tọsịn Mme Ntiense ‘ẹmi ẹkekpan̄ade ke enyịmikan̄’ ẹkesobode koro mmọ ẹkesịnde nditoro Hitler kpa owo Catholic ke ukara Nazi eke Germany. Udịm n̄kukun̄kpọyọriyọ ọmọnọ ọyọhọ ọyọhọ ikọ ntiense ke “obio” Christendom, ẹdọkde kpukpru n̄kpọ ubiọn̄ọ, ẹbede ẹdụk, yak idọhọ, nte inọ ke ufọk nte mmọ ẹsuande ediwak biliọn n̄wed ukpepn̄kpọ Bible an̄wan̄wa ebe ke utom eke ufọk-ke-ufọk mmọ. Edi uduak Jehovah nte ẹnọ ikọ ntiense emi, ndien baba odudu kiet idụhe ke heaven m̀mê ke isọn̄ oro ekemede nditre enye.—Isaiah 55:11.
‘Ẹyọhọ ye Edisana Spirit’
16, 17. (a) Ini ewe ke mme ikọ eke Joel 2:28, 29 ẹkenyene n̄wọrọnda edisu? (b) Ewe ntịn̄nnịm ikọ Joel mîkosụho ofụri ofụri ke akpa isua ikie?
16 Jehovah asian Mme Ntiense esie ete: “Mbufo ẹyefiọk ẹte ke ami ndodu Israel [eke spirit] ke ufọt, ami nnyụn̄ ndi Jehovah Abasi mbufo, en̄wen inyụn̄ idụhe.” (Joel 2:27) Ikọt esie ẹma ẹdinyene ọsọn̄urua ifiọk emi ke ini Jehovah ọkọtọn̄ọde ndisu ikọ emi ke Joel 2:28, 29: “Nyen̄wan̄a spirit mi nnọ ofụri obụkidem; ndien nditọiren mbufo, ye nditọ mbufo iban ẹyetịn̄ prọfesi.” Emi ama otịbe ke Pentecost 33 E.N., ke ini ẹkeyetde mme mbet Jesus oro ẹkesopde idem aran “ndien edisana spirit ọyọhọ kpukpru mmọ ke idem.” Ke odudu otode edisana spirit, mmọ ẹma ẹkwọrọ ikọ, ndien ke usen oro, “adan̄a nte tọsịn owo ita ẹdiana ye mmọ.”—Utom 2:4, 16, 17, 41.
17 Ke idaha inemesịt oro, Peter n̄ko ama okot oto Joel 2:30-32 ete: “Nyenyụn̄ nnọ mme utịben̄kpọ ke enyọn̄ ye ke isọn̄, iyịp, ye ikan̄, ye nsụn̄ikan̄ ẹbiet adaha. Utịn eyekabade edi ekịm, ọfiọn̄ eyenyụn̄ akabade edi iyịp, ke akwa usen Jehovah emi enyenede ndịk mîka idịghe. Ndien ama ekem, kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah ẹyebọhọ.” Mme ikọ oro ẹma ẹsu ubak ubak ke ini ẹkesobode Jerusalem ke 70 E.N.
18. Ini ewe ke n̄kponn̄kan edisu eke Joel:2:28, 29 ọkọtọn̄ọ ndida itie?
18 Nte ededi, n̄kaiso editịn̄ mban̄a Joel 2:28-32 eyedu. Ke akpanikọ, prọfesi emi ama enyene n̄wọrọnda edisu toto ke September 1919. Ke ini oro ẹma ẹnịm onịm-mbụk mbono ikọt Jehovah ke Cedar Point, Ohio, U.S.A. Spirit Abasi ama ayarade in̄wan̄în̄wan̄, ẹma ẹdemede mme asan̄autom esie oro ẹyetde aran nditọn̄ọ ubịnikọt unọ ikọ ntiense ke ofụri ererimbot oro atarade edisịm mfịn. Nso akwa n̄kọri ke emi okosụn̄o ntem! Se ibede owo 7,000 ke mbono Cedar Point oro ẹma ẹkọri ẹkesịm ofụri ibat 10,650,158 oro ẹkedụkde Editi n̄kpa Jesus Christ ke March 30, 1991. Ke otu mmọemi, n̄kpasịp owo 8,850 ẹkedọhọ nte idide mme Christian oro ẹyetde aran. Didie ke idara kpukpru mmọemi okokpon ntem ke ndikụt mbun̄wụm ofụri ererimbot oro spirit Jehovah adade edi!—Isaiah 40:29, 31.
19. Ke ikerede iban̄a nte usen Jehovah ekperede, nso ikpedi edu nnyịn owo kiet kiet?
19 Se isụk inade ke iso edi ‘akwa ye enyene-ndịk usen Jehovah oro edide,’ emi edisobode editịm n̄kpọ Satan emi. (Joel 2:31) Ye inemesịt, “ẹyenyan̄a kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah.” (Utom 2:21) Didie ke edi ntre? Apostle Peter asian nnyịn ete ke “usen Ọbọn̄ [“Jehovah,” NW] edibuat nte inọ” onyụn̄ adian do ete: “Sia kpukpru n̄kpọ ẹmi ẹdibiarade ntem, nso orụk owo ke mbufo ẹkpedi ke edisana ido ye ke uten̄e Abasi? mbufo ẹmi ẹtiede ẹbet ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọde ẹbet edidi Usen Abasi.” Ndinyene ke ekikere nte ke usen Jehovah ekpere, nnyịn iyedara n̄ko ndikụt edisu un̄wọn̄ọ Jehovah oro aban̄ade edinen “obufa enyọn̄ ye obufa isọn̄.”—2 Peter 3:10-13.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a La Repubblica, Rome, Italy, November 12 1985, ye La rivista del clero italiano, May 1985.
Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?
◻ Nso idi “usen Jehovah”?
◻ Didie ke ẹdikpen̄e ‘vine isọn̄,’ ndien ntak-a?
◻ Ke nso usụn̄ ke ufen n̄kukun̄kpọyọriyọ ọnọmọ Christendom toto ke 1919?
◻ Didie ke ẹken̄wan̄a spirit Jehovah ẹduọk ikọt esie ke 33 E.N., ye n̄ko ke 1919?