Ndikọri N̄wọrọ Owo Ye Esop Jehovah Ke South Africa
Nte Frans Muller obụkde
KE INI ami ye akamba eyeneka mi, David, ikasan̄ade ikpere tren mbubịteyo oro nnyịn isiwakde ndidụk ke itiembehe tren ke Cape Town, idem ama akpa nnyịn ndikụt idiọn̄ọ oro, “Mfiaowo Kpọt.” Mbon N̄ka Ukara Idụt ẹkekan ke umekowo ke 1948 ẹma ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ukara asari.
Nte ededi, ẹma ẹsinam ubahade eke orụk ke anyanini ke South Africa, kpa nte ekedide ke ediwak idụt ke Africa ke ini ukara mbon esenidụt. Edi idahaemi ẹma ẹsọn̄ọ enye ye ibet, ndien owo ikonyịmeke nnyịn ibuana n̄kpọisan̄ aba ye mbon South Africa oro ẹnyenede obubịt ikpọkidem. Isua 45 ke ukperedem, ẹma ẹbiat ukara asari ẹfep.
Ke ofụri ini oro ibet okonyịmede ukara asari, emi okodoride mme n̄kpọ-ata ke ndinam utom ukwọrọikọ nnyịn ke usụn̄ oro nnyịn ikpamade ndinam, ami n̄kanam utom nte asan̄autom uyọhọ-ini eke Mme Ntiense Jehovah. Idahaemi, emi ndide isua 65 ke emana, mmekeme ndifiak nse edem ye utịbe utịbe n̄kọri esop Jehovah ke edem usụk Africa, ndien ami mmokop inemesịt ke ifet emi nnyenede ndikọri ye enye.
N̄kpọ-Akpa Christian
Ke ini ete mi ekedide uyen, kpukpru usenubọk ẹma ẹsinọ enye utom ndikot Bible uyo ọwọrọ nnọ eteete mi. Nte ini akade Ete mi ama ọkọri ntotụn̄ọ ima ọnọ Ikọ Abasi. Ke ini n̄kamanade ke 1928, ete mi akanam utom ke esop Ufọkabasi Dutch Reformed ke Potgietersrus. Isua oro eyeneka ete mi ama ọnọ enye n̄wed The Harp of God.
Ete mi, nte ededi, ama ọdọhọ yak Eka mi ọfọp n̄wed oro, ọdọhọde ke enye okoto mbon isio n̄ka. Edi eka mi ama emen enye okonịm, ndien usen kiet ke ini Ete mi ekemende enye, n̄wed emi ama okụbọde ke ibuotikọ oro, “Nte Abasi Esitụhọde Owo Ekededi?” Okposụkedi enye okonịmde ke akpanikọ ete ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, nte ẹkekotde Mme Ntiense Jehovah ini oro, ikenenke, ọkpọsọn̄ udọn̄ esie ama akan enye ubọk, ndien enye ama ọtọn̄ọ ndikot. Enye ikekemeke ndiyak n̄wed oro nnịm. Ke tụhitụhi usenubọk, nte enye okoyomde ndisụhọde nnana ke bed, enye ama ọdọhọ ete: “Mma, etie mi mmen̄e mmen̄e ndinyịme enye, edi mmọ ẹnyene akpanikọ.”
Ke ndan̄nsiere, Ete mi ama awat enan̄ukwak ke kilomita 50 man ọkọbọ n̄wed efen efen oto Eyen Ukpepn̄kpọ Bible oro ekekperede akan. Ndien ndien, enye esikot n̄wed tutu eyo ọsọn̄. Enye ama akam odomo ndinam isụn̄utom Dutch Reformed okụt mme akpanikọ Bible oro enye ekekpepde, ye idotenyịn nte ke ufọkabasi oro eyenam ukpụhọde. Mme ukeme esie ikenyeneke ufọn, ntre enye ama ọwọrọ ọkpọn̄ ufọkabasi oro onyụn̄ ọtọn̄ọ ndikwọrọ ikọ ifịk ifịk. Akpanikọ Bible ama akabade edi akpan n̄kpọ akan ke uwem esie onyụn̄ edi akpan n̄kpọ akan ke ubon nnyịn. Ekedi ke n̄kann̄kụk emi ke ami n̄kọkọri n̄wọrọ owo.
Ekem, Ete mi ama akabade edi asiakusụn̄, m̀mê asan̄autom uyọhọ-ini. Enye ama esinam isan̄ anyanusụn̄ ke akani moto Model T Ford ndikwọrọ ikọ. Ke isua ifan̄ ẹma ẹkebe, udọn̄ ubon nnyịn oro okosụk ọkọride-kọri ama enyịk enye nditre utom usiakusụn̄, edi enye okosụk ọsọsọn̄ idem ke utom ukwọrọikọ. Ndusụk Sunday nnyịn ima isinam isan̄ ke n̄kpọ nte kilomita 90 man ikọkwọrọ ikọ ye enye ke obio Pietersburg.
Uforo Uforo Mbubehe
Nte ini akade Ete mi ama eberede ekpri ufọkurua unyam n̄ken̄e n̄kpọ. Ikebịghike enye ama okpon utịm ikaba akan, ndien ẹma ẹberede ọyọhọ ufọkurua iba. Ndusụk mme ọtọin̄wan̄ oro ẹnyenede n̄kpọ ẹma ẹdi ẹdidiana ye Ete mi, ndien nte ini akade kpukpru mmọ ẹma ẹdiana kiet ẹsiak akwa ufọkurua ọkọrọ ye udịm udịm ufọkurua n̄ken̄e n̄kpọ ẹyọhọde kpukpru ebiet oro.
Ndusụk ikpọ nditọeka mi iren ẹma ẹdụk mbubehe oro ndien kemi ẹma ẹnyene idotenyịn edikabade ndi mme enyene n̄kpọ owo. Nte ededi, idaha eke spirit nnyịn ama ọtọn̄ọ ndinyene mfịna. Nnyịn ima inen̄ede idiana ikan ye mme ufan ye mme mbọhọidụn̄ ererimbot, ẹmi ẹkesinọde nnyịn ikot ndidụk usọrọ mmọ. Ke okụtde n̄kpọndịk oro odude, Ete mi ama okot ubon enyene nneme onyụn̄ ebiere ndinyam mbubehe oro nnyụn̄ n̄wọrọ n̄kodụn̄ ke Pretoria man ikeme ndinyene ekese ndinam ke utom Jehovah. Enye okosụhọ ufọkurua kiet kpọt, emi ẹkekpede-kpe owo ẹsịn ndinyam.
Koos ye David, ikpọ nditọeka mi, ẹma ẹtọn̄ọ usiakusụn̄, ntem ẹdianade ye akamba eyeneka mi an̄wan, Lina. Ke ọfiọn̄ kiet ke 1942, ubon nnyịn esịnede owo duop ẹma ẹsịn ofụri ibat hour 1,000 ke utom ukwọrọikọ. Isua oro mma nyarade ediyak uwem mi nnọ Jehovah ke mmọn̄ baptism.
Ntak N̄kabakde N̄kpọn̄ Ufọkn̄wed
Ke 1944, ke adan̄aemi Ekọn̄ Ererimbot II okosụk ọsọn̄de, Gert Nel, esenyịn eke Mme Ntiense Jehovah emi asan̄ade-san̄a, ama obụp mi m̀mê ami ke nnam ndutịm ndidụk udịm mme asiakusụn̄. Mma mbọrọ nte, “Ih, ke isua iba ke iso, ke mma n̄kokụre akamba ufọkn̄wed.”
Ke owụtde ekikere ediwak Mme Ntiense Jehovah ke ini oro, enye ama odụri mi utọn̄ ete: “Kam kpeme idem mbak Armageddon edisịm fi ke ufọkn̄wed.” Sia mmen̄koyomke oro otịbe, mma n̄kpọn̄ ufọkn̄wed nnyụn̄ ndụk utom usiakusụn̄ ke January 1, 1945.
Akpa itieutom mi ekedi ke Vereeniging, ekperede Johannesburg, ndien nsan̄a mi ẹkedi Piet Wentzel ye Danie Otto. Ediwak ini mma nsisịn se iwakde ikan hour 200 ke ọfiọn̄ ke ukwọrọikọ. Nte ini akade, ẹma ẹfiak ẹnọ Piet aka obio Pretoria, ndien Danie ekenyene nditre usiakusụn̄ man an̄wam akanieren ete esie ke in̄wan̄. Emi ama anam osụhọ mi ikpọn̄ nte n̄kukụre Ntiense ndise mban̄a ukpepn̄kpọ Bible 23 ke Vereeniging.
Ikebịghike ke oro ebede, mma mbọ leta nto ọfis n̄kọk itieutom emi ọkọnọde mi n̄ka Pretoria. Okposụkedi mmen̄kọfiọkke ntak obufa itieutom mi emi ke ini oro, mma ndifiọk ke ukperedem nte ke ikpokowụtke ifiọk ndikpọn̄ eyen isua 17 emi mînyeneke ifiọk ikpọn̄. Ami n̄kosụk nyoyom ekese ukpep ndien ekeme ndidi n̄kpokokop mmemidem.
Ke mma n̄kanam utom ke Pretoria nnyụn̄ nnyene ifiọk oro n̄koyomde, ẹma ẹnọ mi ikot ndikabade ndi akpan asiakusụn̄. Ami ye Piet Wentzel adan̄aoro ima idiomi ndinọ n̄kparawa owo oro ẹkedide Pretoria ndisiak usụn̄ ukpep unamutom oro ekenyenede ufọn. Ke ini oro ẹma ẹmek Piet nte esenyịn oro asan̄ade-san̄a ke ikpehe oro. Ekem enye ama ọdọ Lina, eyeneka mi an̄wan, ndien mmọ idahaemi ẹnam utom ọtọkiet ke ọfis n̄kọk itieutom ke South Africa.
Ke otu mbon oro ẹkedide ndisiak usụn̄ ke Pretoria ekedi Martie Vos, ediye n̄kaiferi emi ẹkebọkde ke ubon Ntiense. Nnyịn ima inyene ima inọ kiet eken, edi nnyịn ikosụk idi mme uyen, ima ikpri ikaha ndidọ ndọ. Nte ededi, ke ini ikọbọde itieutom ndika mme ebiet efen, nnyịn ima ikaiso inyene nneme ebe ke leta.
Utom Bethel ye Ufọkn̄wed Gilead
Ke 1948, ẹma ẹnọ mi ikot ndinam utom ke n̄kọk itieutom Watch Tower Society ke Cape Town. Ke ini oro, itieidụn̄ ndomokiet ikodụhe inọ nnyịn owo 17 oro ikanamde utom ke ọfis ita oro ẹkebọde ke ukpe okụk ye ekpri itie umịn̄n̄wed okodude ekpere. Ndusụk nnyịn ikodụn̄ ye mme ubon, ndien mbon efen ẹdụn̄ ke ufọkidụn̄ oro ẹbọde ke ukpe okụk.
Ke usenutom kiet kiet mbonufọk Bethel 17 oro ẹma ẹsisop idem ọtọkiet kaban̄a utuakibuot usenubọk ke ubet ukpụhọ ọfọn̄ ekpri ufọkutom umịn̄n̄wed oro. Ediwak nnyịn ikenyene ndinam ndutịm mban̄a udia uwemeyo nnyịn. Do, ke ọyọhọ utom usen okụrede, nnyịn iyenam isan̄ inyọn̄ mme itieidụn̄ nnyịn ke nsio nsio ikpehe Cape Town. Ekedi ke kiet ke otu isan̄ ẹmi, nte n̄kebemde iso ntịn̄, ke ami ye David, eyeneka mi, ikodu ke n̄kpaidem ndikụt idiọn̄ọ oro ọtọtde ete, “Mfiaowo Kpọt.”
Ke ini n̄kesịmde ọfis Cape Town ke akpa ini, ami mma mfiọk nte ke n̄kosụk nnyenyene ekese ndikpep, ntre mma mbụp Brọda Phillips, esenyịn n̄kọk itieutom nnyịn nte: “Nso ke ana ami nnam man mfiọk n̄kpọ oro mmen̄kọfiọkke?”
Enye ama ọbọrọ ete, “Frans, kûkere uban̄a se mûkọfiọkke. Kam kaiso ke se ọfiọkde idahaemi!” Ami kpukpru ini mma nsidomo ndinam oro, ndien mmekpep nte ke ndikaiso ye se esop Jehovah ọnọde ke uduot udia eke spirit ye ndausụn̄, owo eyekaiso ndikọri ye enye.
Ke 1950, ẹma ẹnọ mi ikot ndidụk ọyọhọ otu 16 eke Watchtower Bible School of Gilead man mbọ ukpep isụn̄utom. Ufọkn̄wed oro adan̄aoro okodu ke Edem Usụk Lansing, New York, n̄kpọ nte kilomita 400 ke edem edere Brooklyn, New York. Ke adan̄aemi n̄kanamde utom ibio ini ke ibuot itieutom Mme Ntiense Jehovah eke ofụri ererimbot ke Brooklyn, mma n̄kụt ata iwụk ebiet esop Jehovah oro ẹkụtde ke enyịn ke idemmi. Utom ofụri-ukpọn̄ eke mbon oro ẹdade usụn̄ do ama anam mi nyọhọ ye ntotụn̄ọ esịtekọm kaban̄a esop Jehovah.
N̄kaiso Utom Mi
Ke mma n̄kafiak nnyọn̄ n̄ka South Africa, ẹma ẹmek mi ndinam utom nte esenyịn oro asan̄ade-san̄a ke edere edere Transvaal, ke ebiet emi ami n̄kọkọride n̄kpon. Ke ima ikewet leta ke isua itiokiet, ami ye Martie ima idọ ndọ ke December 1952, ndien enye ama adiana ye ami ke utom oro ẹsan̄ade-san̄a. Esịtekọm oro nditọete Christian nnyịn ẹkewụtde ke mme edika nnyịn n̄kese ekedi se idemerede owo esịt.
Ke uwụtn̄kpọ, inikiet ke adan̄aemi ndude ke esop kiet ke obio-in̄wan̄ kiet, nnyịn ikodu ye ubon kiet emi ẹkesemede nte mînyeneke mmọn̄eba ndisịn ke tea m̀mê kọfi. Ke ukperedem nnyịn ima idifiọk nte ke mmọ ẹkenyam n̄kukụre enan̄ mmọ oro ẹsisiode mmọn̄eba man ẹnyene okụk oro ekemde ndida ndep aran uwat ndida nnyịn ikese mme nsannsan ikpehe efakutom mmọ man ikọkwọrọ ikọ inọ mme ọtọin̄wan̄ do. Didie ke nnyịn ikama mme utọ nditọete oro ntem!
Ndusụk ini mma nsikere ke ndotke ndinam utom circuit, akpan akpan ke ini nsede mban̄a mme mfịna oro ẹban̄ade mbonusọn̄. Inikiet ekikere ama otịmede mi tutu ndọhọ Martie nte yak enye okûdu ke n̄kpaidem edieke ẹfiakde ẹnọ nnyịn ika utom usiakusụn̄ ke ntak mmenyeneke ifiọk. Enye ama ọsọn̄ọ ọnọ mi ete ke imọ iyekop inemesịt ndinam utom ke itieutom ekededi adan̄a nte nnyịn isụk idude ke utom uyọhọ-ini.
Kere nte ikodude ke n̄kpaidem ke ini ikosịmde esop efen ndien efọkn̄wed nnyịn esịne leta ndinam utom district! Ke se ikperede ndisịm isua iba, nnyịn ima inam isan̄ ke ofụri South Africa ye Namibia, emi ẹkekotde South-West Africa ke ini oro. Nte ededi, ke ntak ukara asari, utom nnyịn ama esiwak ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ. Ndien ndien ẹma ẹsisịn ndinọ nnyịn unyịme ndidụk obio oro mbubịt owo ẹdụn̄de ndien ndusụk idaha owo ikesinọhọ nnyịn unyịme ndidụk mme mbono.
Ke 1960, ke uwụtn̄kpọ, nnyịn ima ibọ unyịme ndinịm mbono district ke Soweto. Nditọete ẹdide mbubịt owo ẹmi ẹtode mme esop oro ẹyomde usụn̄ ẹma ẹdedep tiket tren ye bọs ndidi, edi ukara ama okop aban̄a edinam nnyịn onyụn̄ abiat unyịme oro efep. Ye mbufiọk, nnyịn ima ika ibịne akwa esenyịn kiet emi eketiede ufan ufan ke obio emi okoyomde usụn̄ ke kilomita 20 ke edem n̄kan̄ Johannesburg eken. Enye ke mfọnido ama ọnọ nnyịn itie oro akakam ọfọnde akan, ndien nnyịn ima inyene utịbe utịbe mbono, ẹmi mme owo ẹkewakde ẹkan 12,000 ẹkedụkde!
Didie ke idaha okpụhọde ntem ke mme isua ndondo emi! Idahaemi, ke ẹma ẹkebiat ukara asari ẹfep, nnyịn imekeme ndisop idem ifụre ifụre ke ebiet ekededi ke ikpehe mbubịt owo, mfiaowo, mbon mbuaha uduot, m̀mê eke mbon India. Kpukpru owo, inamke n̄kpọ m̀mê ẹto ewe orụk, ẹkeme nditie ọtọkiet nnyụn̄ ndara itie ebuana ọtọkiet. Edi mfịna usem kpọt ekeme ndifịna owo nditie ke ebiet enye ekpemekde nditie.
Ubiak Ubiak Ukpepn̄kpọ
Ko ke edem ke 1947, ete mi ama anam akamba ndudue. Ufọkurua esie, emi okodude oyom usụn̄ ke se ikande kilomita 200 ọkpọn̄ ebiet emi enye ye Eka mi ẹkedude, ikenyeneke udori aba ke ntak unana edinam akpanikọ, ntre enye ama ọwọrọ okodu do ikpọn̄ ndise enyịn ke idemesie. Ndidianade n̄kpọn̄ Eka mi ke anyan ini ama osụn̄ọ ke enye ndiduọ ndụk idomo. Nte utịp, ẹma ẹsio enye ẹfep.
Emi ama otụk mi ke ubiak ubiak, ọkpọkpọ usụn̄ nte ke ndinyene ifịk mban̄a akpanikọ Bible ikemke. Kpukpru owo ẹnyene ndisọn̄ọ mmụm mme edumbet Bible n̄kama. (1 Corinth 7:5) Ke ediwak isua ẹma ẹkebe, ẹma ẹfiak ẹda Ete mi nte ubak esop Christian ndien enye ama anam utom ke edinam akpanikọ tutu ke n̄kpa esie ke 1970. Edima eka mi ama akaiso anam akpanikọ tutu enye akpa ke 1991.
Mme Edidiọn̄ Efen Efen
Ke 1958, ami ye Martie ima idụk n̄kponn̄kan mbono oro akanam Mme Ntiense Jehovah ẹnịmde, ke An̄wambre Yankee ye Akwa An̄wa Polo ke New York. Idara nnyịn ama ọyọhọ ọduọhọ ke ndidi ubak utịbe utịbe esop Jehovah. Ndidu ye akwa otuowo oro akawakde akan 253,000 ke uwemeyo Sunday ekedi ifiọk n̄kpọntịbe oro nnyịn mîdifreke tutu amama. Mi, ye nnyịn, ekedi ata idem n̄kpọ aban̄ade ‘akwa otuowo ẹtode kpukpru idụt’ ẹsopde idem ọtọkiet ke emem. (Ediyarade 7:9, 10) Martie ama osụhọ ke New York ndidụk Ufọkn̄wed Gilead, ndien ami mma mfiak nnyọn̄ n̄ka utom district ke South Africa.
Ke 1959, ke Martie ama ọkọnyọn̄ edidụk ọyọhọ otu 32 eke Ufọkn̄wed Gilead edi, ẹma ẹnọ nnyịn ikot ndinam utom ke ọfis n̄kọk itieutom South Africa, emi okodude adan̄aoro ekpere Elandsfontein, ke n̄kan̄ edem usiahautin Johannesburg. Ke mme isua ẹmi ẹkebede, ami mmokụt esop ọkọride ke ata ediwak usụn̄, akpan akpan n̄kọri esie ke ima ye esịtmbọm. Ami mmekpep nte ke Jehovah ada esop esie usụn̄ ebe ke Jesus Christ ndien ke eyeda mbon oro ẹnọde idemmọ anam n̄kpọ.
Ke 1962, mma mfiak n̄ka Brooklyn, New York, ndikọbọ ukpep ọfiọn̄ duop ke nte ẹkamade utom ke n̄kọk itieutom. Emi ama enyene ufọn ke ini, ke 1967, ẹkemekde mi nte esenyịn n̄kọk itieutom South Africa. Ke 1976, ẹma ẹmek Kọmiti N̄kọk Itieutom, ntre idahaemi mbiomo edinam ikpọ ubiere ke South Africa odoro ke afara mbiowo Christian ition ẹmi ẹnyenede ifiọk.
Uwem ke Idak Ukara Asari
Ibet ukara asari ama afịna utom ke n̄kọk itieutom nnyịn. Ke ini ẹkebọpde Ufọkidụn̄ Bethel ke Elandsfontein ke 1952, ibet ama oyom mbọp-ndian ufọkidụn̄ ke edemesa man nditọete ẹdide mbubịt ye mbuaha uduot ẹkpedụn̄. Ibet n̄ko ama oyom ete mmọ ẹdia udia isio isio ye mfiaowo ke inua-okot itieidụn̄ mbon Africa. Ke ukperedem, ẹma ẹnam ndutịm ẹnọ mmọ ndidia udia ke itie utemudia Bethel. Emi ekedi ndutịm udia udia ke ini nnyịn ikosịmde Bethel ke 1959. Kpukpru n̄kpọ ke idem mi akasasua ubahade oro ẹkenamde mi ke ntak uduot.
Nte ini akade, ukara ikonyịmeke aba nditọete nnyịn ẹdide mbubịt owo ẹdụn̄ ke ufọk oro okodude ke edemesa Ufọkidụn̄ Bethel. Nditọete ẹmi ẹkenyene ndidụn̄ ke obio mbubịt owo oro okoyomde usụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 20. Ndusụk owo ẹkedụn̄ ke ufọk oro ẹkebọde ke ukpeokụk ndien mbon efen ẹdụn̄ ke itieidụn̄ oro ẹnọde irenowo oro mîdọhọ ndọ. Idiọk idaha emi ama akaiso ke ediwak isua.
Editat Bethel
Kan̄a kemi, ẹkenyene nditat Bethel ke Elandsfontein. Ke ima ikatat enye utịm ikata, nnyịn ima isịm adan̄a isọn̄ nnyịn. Otu Ukara ama eteme ete ke nnyịn ikpenyene ndiyom obufa isọn̄ ke ebiet emi ukara n̄kann̄kụk edinyịmede nnyịn ibọp ufọkidụn̄ Bethel emi nditọete nnyịn ẹdide mbubịt owo ẹkemede ndidụn̄ n̄ko. Kpukpru usenubọk mbonufọk Bethel ẹma ẹbọn̄ akam ẹte Jehovah ke usụn̄ kiet m̀mê eken akpakam eberede usụn̄ ọnọ emi.
Nso usen idara ke ekedi ntem ke ini nnyịn ke akpatre ikokụtde isọn̄ oro odotde ke n̄kan̄ adan̄a Krugersdorp, ke n̄kan̄ edem usoputịn Johannesburg! Nte ededi, ẹma ẹfiak ẹyom nnyịn ibọp san̄asan̄a ufọkidụn̄ inọ nditọete nnyịn ẹdide mbubịt owo. Nnyịn ima inyịme edi ikekemeke ndinyene unyịme ndiyak mbubịt owo ẹwakde ẹkan owo 20 ẹdụn̄ do. Ye idatesịt, ke ufọt ufọt iduọk isua 1980, mme n̄kpọ ẹma ẹtọn̄ọ ndikpụhọde. Ukara ama etek ubọk ke ọkpọsọn̄ ibet ukara asari esie, ndien ẹma ẹnọ ediwak nditọete ẹdide mbubịt owo, mbuaha uduot, ye mbon India ikot ndinam utom ye nnyịn ke Bethel.
Idahaemi nnyịn imenyene okop-inemesịt, ubon Bethel oro adianade kiet, emi mme owo, inamke n̄kpọ se orụk m̀mê uduot emi mmọ ẹdide, ẹkemede ndidụn̄ ke mme ufọkidụn̄ ekededi oro mmọ ẹmekde. N̄ko, ke ediwak isua ọkpọsọn̄ ukeme ẹma ẹkebe, ẹma ẹnọ nnyịn unyịme nte ekemde ye ibet nte ido ukpono ke akpatre. Ẹma ẹsiak n̄ka eke n̄kann̄kụk oro ekemde ye ibet ẹnyụn̄ ẹsịn enyịn̄ ke n̄wed nte “Mme Ntiense Jehovah eke South Africa.” Idahaemi nnyịn imenyene mbon ẹmi ẹsede ẹban̄a ndọ eke idem nnyịn, ndien ke mme ikpehe oro mbubịt owo ẹdụn̄de, Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke ẹtịbe nte udịp.
Didie ke esop Jehovah ọkọri aka iso iso ntem toto ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ini oro n̄kanamde utom ke ọfis n̄kọk itieutom ke Cape Town! Ọtọn̄ọde ke ekpri ubon esịnede owo 17 ye unana Ufọkidụn̄ Bethel, nnyịn idahaemi imọkọri isịm mbonufọk Bethel ẹwakde ẹkan owo 460, inyenede ufọk Bethel eyomfịn ye mme awak n̄kukọhọ kọmputa, ukwak umịn̄n̄wed, ye ediye Ufọkidụn̄ Bethel! Ih, ami mma nnyene ifet ndikọri n̄wọrọ owo ye esop Jehovah ke South Africa. Nnyịn imọkọri ọtọn̄ọde ke mme asuanetop Obio Ubọn̄ 400 ke ini n̄kọtọn̄ọde utom ukwọrọikọ ke n̄kpọ nte isua 50 ẹmi ẹkebede isịm se ikperede ndidi owo 55,000 mfịn!
Ami mmọkọm Jehovah nte ke mmenyene, ke isua 40 ẹmi ẹkebede, utọ ọnọ-un̄wam n̄wan oro ke n̄kan̄ mi. “Cup mi ọyọhọ ọduọi.” (Psalm 23:5) Ami ye Martie imokop inemesịt ndidi ubak esop Jehovah oro spirit adade usụn̄ imonyụn̄ ibiere ndikaiso nnam n̄kpọ Jehovah ke ufọk esie, ke Bethel, nnyụn̄ nsan̄a ikpat kiet ye esop esie oro asan̄ade-san̄a aka iso iso.
[Mme ndise obio ke page 19]
(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)
ANGOLA
ZAMBIA
ZIMBABWE
MOZAMBIQUE
BOTSWANA
NAMIBIA
SWAZILAND
SOUTH AFRICA
LESOTHO
MALAWI
TANZANIA
ZAIRE
Pretoria
Johannesburg
Cape Town
Port Elizabeth
INYAN̄IBOM EDEM USỤK ATLANTIC
INYAN̄IBOM INDIA
MOZAMBIQUE CHANNEL
[Ndise ke page 20]
Piet Wentzel ye Frans Muller (ubọk ufien) ke utom usiakusụn̄ ke 1945
[Ndise ke page 23]
Frans ye Martie Muller