Jehovah, Ibetedem Mi Toto ke Uyen

NTE BASIL TSATOS OBỤKDE

Isua oro ekedi 1920; ebiet ekedi obot Arcadia ke ediye Peloponnisos, Greece. N̄kodu ke nna udọn̄ọ, ndọn̄ọde enyene-ndịk udọn̄ọ efiomnsa oro ọkọnọmọde ererimbot.

INI kiet kiet oro n̄kanika ufọkabasi amiade, mma mfiọk ke oro ekedi nditọt n̄kpa owo udọn̄ọ efen. Nte ami ndidi owo efen? Ke mfọniso, mma n̄kop nsọn̄idem, edi ediwak miliọn owo ikokopke nsọn̄idem. Okposụkedi n̄kedide isua itiaita kpọt adan̄aoro, nsụk nteti enyene-ndịk ifiọk n̄kpọntịbe emi ata in̄wan̄în̄wan̄.

Ntọn̄ọ Edikere Mban̄a N̄kpọ eke Spirit

Esisịt ini ke oro ebede, eteeka mi ama akpa. Ke ẹma ẹkebụk enye, mmeti nte Mama akasan̄ade edida ye ami ye eyeneka mi an̄wan ke etehe ufọk nnyịn. Nte eyịghe mîdụhe ke odomode ndidọn̄ nnyịn esịt, enye ama etịn̄ sụn̄sụn̄ ete: “Nditọ, nte ededi, kpukpru nnyịn iyekọri isọn̄ inyụn̄ ikpa.”

Idem okposụkedi enye eketịn̄de emi ata sụn̄sụn̄, mme ikọ esie ẹma ẹfịna mi. Mma n̄kere nte, ‘Nso n̄kpọ mfụhọ ke emi edi ntem! Nso n̄kpọ idiọk ntem!’ Edi nnyịn mbiba ima itara idem ke ini Mama akadiande ete: “Ke ini Ọbọn̄ editọn̄ọde ntak edi, nte ededi, enye eyenam mme akpan̄kpa ẹset, ndien nnyịn idikpaha aba!” Ah, oro ama ọnọ ndọn̄esịt!

Ọtọn̄ọde ke ini oro akaiso mma nnyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ndidiọn̄ọ ata ini emi ini idatesịt oro edidide. Mma mbụp ediwak owo, edi owo ndomokiet ikekemeke ndisian mi, inyụn̄ idụhe owo ndomokiet oro eketiede nte enyene udọn̄ ndineme n̄kpọ oro.

Usen kiet ke ini n̄kedide n̄kpọ nte isua 12, ete mi ama ọbọ n̄wed oto eyeneka esie emi okodude ke United States. Ẹkekot n̄wed oro The Harp of God, emi Watch Tower Bible and Tract Society ekemịn̄de. Mma nse se isịnede, ndien mma ntuak inua imam ye idatesịt ke ini n̄kokụtde ibuotikọ oro “Our Lord’s Return” (Edifiak Ndi Ọbọn̄ Nnyịn). Mma n̄kot enye ye ọkpọsọn̄ udọn̄, edi mma n̄kụt edikpu nte owo mîkọnọhọ isua edifiak ndi oro. Nte ededi, n̄wed oro ama owụt ete ke emi idibịghike.

Ikebịghike mma ntọn̄ọ akamba ufọkn̄wed nnyụn̄ nsịn idem ofụri ofụri ke ukpepn̄kpọ mi. Nte ededi, eyeneka ete mi ke America ama esinọ Enyọn̄-Ukpeme ẹdi ke ini ke ini, emi n̄kesidarade ndikot. N̄ko, kpukpru Sunday, mma nsidụk ederi nditọwọn̄, emi bishop ekesiwakde ndidi ndinyene nneme ye nnyịn.

Ke Sunday kiet, bishop oro ama ayat esịt etieti onyụn̄ ọdọhọ ete: “Isenowo ke ẹda mme n̄wed isio n̄ka ẹdiyọhọ obio nnyịn.” Enye ndien ama emen Enyọn̄-Ukpeme kiet anyan ke enyọn̄ onyụn̄ ofiori ete: “Edieke owo mbufo ekededi okụtde utọ n̄wed ntem ke ufọk, ẹda mmọ ẹdi ufọkabasi, ndien ami nyefọp mmọ.”

Uyoikọ esie ama etịmede mi, edi edu usio usiene esie ama etịmede mi akan. Ntre, n̄kanamke se enye ọkọdọhọde. Nte ededi, mma n̄wet eyeneka ete mi nnyụn̄ ndọhọ enye okûnọ mme n̄wed Watch Tower ẹdi aba. Edi, mma n̄kaiso ndikere mban̄a n̄kpọ aban̄ade edifiak ndi Christ.

Udọn̄ N̄kpọ eke Spirit Ọkọri

Ke nduọkodudu ini ndaeyo ekedide edisịm, mma mmen ekpatisan̄ mi ndi ndidọn̄ ọfọn̄ mi. N̄kpri n̄wed ita ẹmi Watch Tower Society ekemịn̄de ẹma ẹdu do ke idak. Nte ededi n̄kekwe mmọ ke mbemiso. Ẹkekot kiet Where Are the Dead?

Mma n̄kere nte, ‘Oro etie nte eyedemede udọn̄.’ Okposụkedi ntide ntọt bishop oro, mma mbiere ndikot n̄kpri n̄wed ẹmi ye ntịn̄enyịn man n̄kụt mme ndudue oro n̄kekerede nte ẹdọn̄ọde ke mmọ. Mma n̄kama benetap nnyụn̄ ntọn̄ọ ndụn̄ọde mi ye ntịn̄enyịn. Ke n̄kpaidem, kpukpru n̄kpọ ke n̄kpri n̄wed oro ẹketie nte ẹsịne ifiọk, ndien mme itien̄wed Abasi ẹma ẹdu ke utịn̄ikọ kiet kiet man andikot ekpekeme ndise ke Bible.

Sia nnyịn mîkenyeneke Bible, mma nyịk m̀mê ẹma ẹda mme itien̄wed Abasi oro ẹsiakde ẹsịn ẹtịn̄ ikọ ke ukwan̄ usụn̄ man ẹkekem ye uduak mme andiwet. Ntre mma n̄wet eyeneka ete mi nnyụn̄ ndọhọ enye ọnọ ofụri Bible kiet ẹsọk mi. Enye ama anam oro ye unana ubiatini. Mma n̄kot enye n̄kụre ikaba, ndien okposụkedi ekese ẹkedude ke esịt oro mîkan̄wan̄ake mi, n̄wed Daniel ye Ediyarade ẹma ẹdemede mi udọn̄. Mma nyom ndifiọk mme n̄kpọ oro mmọ ẹketịn̄de ẹnịm, edi owo ndomokiet ikodụhe oro ekpekemede ndin̄wam mi.

Mma n̄kpọn̄ ufọkn̄wed ke 1929, ndien ikebịghike ke oro ebede eyeneka ete mi ke America ama afiak ọnọ Enyọn̄-Ukpeme ẹsọk mi. Mma ntọn̄ọ nditotịm ndara mmọ nnyụn̄ ndọhọ enye esinọ mmọ ẹsọk mi kpukpru ini. Mma ntọn̄ọ n̄ko nditịn̄ nnọ mmọ en̄wen mban̄a idotenyịn ini iso oro n̄kekpepde nto mme magazine ẹmi. Edi ekem uwem mi ama okpụhọde inikiet inikiet.

N̄kọri eke Spirit ke Burma

Nditọeka eka mi ẹma ẹwọrọ ẹkedụn̄ ke Burma (edide Myanmar idahaemi), ndien ubon oro ẹma ẹbiere ẹte ke edieke ami ntienede mmimọ, ke emi eyetat ifiọk mi iso-ọfọn eyenyụn̄ eberede mme ifet unam mbubehe ọnọ mi. Mma nsinyene udọn̄ kpukpru ini mban̄a Edem Usiahautịn, ntre mma n̄kop nduaidem ke idotenyịn edika do. Ke Burma, mma n̄kaiso ndibọ Enyọn̄-Ukpeme nto eyeneka ete mi, edi akananam ami ke idemmi nsoboke ye kiet ke otu Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, nte ẹkesikotde Mme Ntiense Jehovah ini oro.

Usen kiet mma n̄kop inemesịt ndikụt ntọt ke Enyọn̄-Ukpeme kaban̄a mme n̄wed Light, eboho iba oro ẹkenamde n̄wed Ediyarade eke Bible an̄wan̄a. Adianade do, mma n̄kop nte ke n̄kọk itieutom Watch Tower Society eke India, emi okodude ke Bombay, ekese aban̄a utom Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke Burma. Mma n̄wet inikiet inikiet mben̄e mme n̄wed Light, nnyụn̄ mben̄e n̄ko nte ẹnọ Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke India ẹdikwọrọ ikọ ke Burma.

Mme n̄wed oro ẹma ẹdibehe ye unana ubiatini ke itie ubọ n̄wed, ndien ke urua kiet m̀mê akande oro ke ukperedem, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible n̄kann̄kụk ẹdide mbon Burma ẹma ẹwaha ẹtiene mi. Mma n̄kop inemesịt ndifiọk nte ke ekpri otu mmọ ama odu ke ebiet emi n̄kodụn̄de ke Rangoon (edide Yangon idahaemi), kpa ibuot obio Burma. Mmọ ẹma ẹnọ mi ikot ndidụk otu ukpepn̄kpọ Bible mmọ eke ofụri ini nnyụn̄ mbuana n̄ko ye mmọ ke ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk. Mma mmen̄e esisịt ke akpa edi ikebịghike mma ntọn̄ọ ndikop inem edibuana ifiọk Bible ye mbon ido ukpono Buddha, Hindu, ye Muslim, ọkọrọ ye mme inua-okot Christian.

Ekem n̄kọk itieutom India ama ọnọ mme asan̄autom uyọhọ-ini iba (ẹkotde mme asiakusụn̄), Ewart Francis ye Randall Hopley, ẹdi Rangoon. Mmọ mbiba ke akpasarade ẹketo England, edi ẹma ẹnam utom ke India ke ediwak isua. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹsịn udọn̄ ẹnọ mi, ndien ke 1934, mma nna baptism ke idiọn̄ọ uyakidem mi nnọ Jehovah.

Ntiense Oro Enyenede Uko

Nte ini akakade n̄kọk itieutom India ama ọnọ mme asiakusụn̄ efen efen ẹdi Burma. Owo iba ke otu mmọ, Claude Goodman ye Ron Tippin, ẹma ẹwaha itiembehe tren ẹnyụn̄ ẹkenyene nneme ye Sydney Coote, esenyịn itiembehe oro. Enye ama ọbọ mme n̄wed, okot mmọ okụre, onyụn̄ ọtọn̄ọ ndiwet eyeneka esie an̄wan emi edide ọdọndọ, Daisy D’Souza, ke Mandalay. Enye n̄ko ama okụt mme n̄wed ẹmi nte ẹdemerede udọn̄ onyụn̄ oyom efen efen.

Daisy, emi ekedide enyene-ifịk owo Catholic, ekedi owo emi enyenede n̄wọrọnda uko. Enye ama ọtọn̄ọ ndiwaha ntiene mme mbọhọidụn̄ esie nnyụn̄ nsian mmọ mme n̄kpọ oro enye ekekpepde. Ndien ke ini oku emi esede aban̄a n̄kann̄kụk oro akawahade etiene enye, emi okobụpde ntak emi enye eketrede ndika ufọkabasi, n̄wan emi ama owụt enye ete ke Bible isọn̄ọke mme n̄kpọ oro enye ekesikpepde, utọ nte hell emi asakde ikan̄.

Ke akpatre, enye ama obụp n̄wan emi ete: “Ke mma n̄ketịn̄ nnọ mmọ ke adan̄a ediwak isua ẹmi mban̄a hell emi asakde ikan̄, ndikeme didie ndidọhọ mmọ idahaemi ke utọ itie oro idụhe? Owo ndomokiet idiyomke ndidi ufọkabasi.”

Daisy ama ọbọrọ ete, “Edieke afo edide Christian emi anamde akpanikọ, afo eyekpep mmọ akpanikọ, inamke n̄kpọ m̀mê nso ididi mme utịp.” Ndien enye ama adian do ete: “Edieke afo mûnamke oro, do ami nyenam!” Ndien enye ama anam.

Dick ye Daisy ye ikpọ nditọiban mmọ iba ẹkena baptism ke Rangoon kpa ke ukem ini oro n̄kanade baptism. Isua ita ke ukperedem, ke 1937, mma ndọ udun̄wan mmọ, Phyllis.

Edibọhọ N̄ka India

Udịmekọn̄ Japan ẹma ẹda ekọn̄ ẹdụk Burma ke ini Ekọn̄ Ererimbot II, ndien Rangoon ama ọduọ ke March 8, 1942. Ẹma ẹnyịk mbio obio ẹkedide isenowo ndisọsọp mfehe n̄ka India. Ediwak owo ke mme itie ikie ẹma ẹdomo ndisan̄a mbe ke mme akai ikọt, edi ediwak ẹma ẹkpan̄a ke usụn̄. Ke mbuari mma ndidiọn̄ọ etubom ekọn̄ ke idemesie emi ekesede aban̄a edinam mme owo ẹwọn̄ọ, ntre mma n̄keme ndibọ tiket ndida ndụk kiet ke otu ubom mbiomo emi akanade ọkpọn̄ Rangoon aka Calcutta. Ndikpọn̄ ufọk nnyịn ye ata ediwak inyene nnyịn ke ibụmede ntre ekedi ini mfụhọ ọnọ kpukpru nnyịn. Mbon Japan ẹma ẹda Burma ẹnyene ọtọn̄ọde ke 1942 osịm 1945.

Nnyịn ikenyene esisịt okụk ke ini ikosịmde India, ndien ndikụt utom ikedịghe mmemmem n̄kpọ. Emi ama osụn̄ọ ke udomo mbuọtidem. Mma nsobo akwa owoekọn̄ Britain kiet oro ọkọnọde mi utom oro ẹkpede ediwak okụk emi mîsịneke un̄wana ekọn̄, edi emi ama abuana edinam utom nte ubak otu mbonekọn̄. Ye un̄wam Jehovah, mma n̄keme ndisịn utom oro ndien ke ntem n̄kaiso nnyene eti ubieresịt Christian. (Isaiah 2:2-4) Ke mme usụn̄ en̄wen n̄ko, nnyịn ima ikụt ima ima ubọk Jehovah.

Nnyịn ikodụn̄ ke New Delhi, ibuot obio India, emi akayakde esisịt owo nditre ndikụt ufọkidụn̄. Edi, nnyịn ima ikụt ufọk emi enyenede akamba ufan̄ ke ufọt ufọt obio emi. Enye ama enyene akamba ufọtufọk ye san̄asan̄a usụn̄, ndien ubet emi ama anam n̄kpọ ke isua ifan̄ efen oro ẹketienede nte Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ọnọ Esop Delhi eke Mme Ntiense Jehovah. Nte ededi, ke ntak ukpan oro ẹkedoride ke 1941 ke kpukpru n̄wed Watch Tower Society ke India, nnyịn ikekemeke ndinyene mme n̄wed ukpep Bible.

Nte Ẹkemenerede Ukpan Ẹfep

Sunday kiet ke 1943, mbon oro ẹkedụkde ederi ke mme ufọkabasi Delhi ẹma ẹbọ ekpri ikọn̄n̄wed emi mme ọkwọrọ ederi nsio nsio ufọkabasi 13 ẹkesịnde ubọk. Enye okodụri owo utọn̄ ete: “NDITỌISỌN̄ DELHI ẸKPEME IDEM YE MME NTIENSE JEHOVAH.” Edori ikọ ekedi nte ke ẹkedori ukpan ke utom nnyịn ke India ke mme ntak ẹnyenede n̄kpọ ndinam ye ukaraidem.

Ke unyịme ọfis n̄kọk itieutom ke Bombay, nnyịn ima isọsọp imịn̄ inyụn̄ isuan ekpri ikọn̄n̄wed oro akayararede mme ọkwọrọ ederi. Sia ami n̄kedide esenyịn oro etiede ibuot, ẹma ẹmịn̄ enyịn̄ ye adres mi ke idak ekpri ikọn̄n̄wed oro akakamade n̄kpọsọn̄ ikọ do. Ibịghike ke oro ebede, ke ini mme bodisi ẹkekụtde mi ye Margrit Hoffman isuande n̄kpri ikọn̄n̄wed ẹmi, ẹma ẹmụm nnyịn ẹnyụn̄ ẹkọbi ke ufọk-n̄kpọkọbi. Nte ededi, ke mîbịghike ẹma ẹsio nnyịn ke ubiọn̄.

Ke ukperedem, nte enye anamde utom ukwọrọikọ esie, Margrit ama awaha ufọk Sir Srivastava, ọwọrọetop isụn̄utom ke esop mbahade obio ukara India. Sir Srivastava ama adara enye ke edu mfọnido, ndien nte nneme akakade iso, n̄wan emi ama ọdọhọ enye ete ke ẹdori ukpan ke n̄wed nnyịn nte mînenke ke India. Usen oro Margrit ama osobo n̄ko ye owo ufọkmbet emi otode stet Madras. Enye okodu ke obio emi ndidụk mbono ufọkmbet. N̄wan emi ama etịn̄ ọnọ enye aban̄a ukwan̄ ukpan oro ẹdoride ke mme n̄wed nnyịn, ndien enye ama ọn̄wọn̄ọ ndidemede mbụme oro ke mbono oro edidade itie.

Ke ini oro, n̄kanam utom nte owo emi esinuakde owo idem ke ufọkibọk n̄kann̄kụk. Nte ededi, Sir Srivastava ama ada unan, ndien ufọkibọk emi ama ọnọ mi ete n̄ka n̄kese m̀mê edinuak idem eyen̄wam enye. Mma n̄kụt ke Sir Srivastava ekedi owo emi enyenede ufan ufan edu, ndien nte nnyịn ikenyenede nneme, mma ntịn̄ mbre mbre nte ke ẹkesio mi ye Mma Hoffman ke ufọk-n̄kpọkọbi ke ubiọn̄. Mma nnam an̄wan̄a nte ke ekedi ke ntak oro mme ọkwọrọ ederi ẹkesịnde nsọk ke ẹkedori ukpan ke mme n̄wed ukpep Bible nnyịn ke n̄kpọ aban̄ade ukaraidem edi nte ke nnyịn ke ofụri ofụri ikasan̄ake n̄kpọ ye ukaraidem. Mma n̄kaiso nte ke andida ke ibuot n̄kọk itieutom nnyịn, Edwin Skinner, ama esịn eben̄e oyom nneme iso ye iso man anam idaha nnyịn an̄wan̄a, edi ẹma ẹsịn eben̄e esie.

Usen ifan̄ ke ukperedem, Sir Srivastava ama asian mi ete: “Ete Jenkins [owo ukara oro mîkamaha utom nnyịn] eyekpọn̄ utom ke usen ifan̄ ẹmi ẹdidide, ndien Sir Francis Mudie edida itie esie. Dọhọ Mr. Skinner edi, ndien nyemen enye n̄wụt Sir Francis.”

Sir Srivastava ama odiomi mbono emi nte enye ọkọn̄wọn̄ọde. Ke ini mbono emi, Sir Francis Mudie ama asian Brọda Skinner ete: “N̄kemeke ndin̄wọn̄ọ n̄kpọ baba kiet nnọ fi, edi nyese mban̄a n̄kpọ emi.” Sia akanade ufọkmbet eberede ke usen ifan̄ ke iso, Brọda Skinner ama ebet ndikụt se utịp edidide. Nte ekemde ye ikọ esie, owo ufọkmbet emi otode Madras ama adaha ada onyụn̄ obụp ete: “Nte edi akpanikọ nte ke ẹdori ukpan ke mme n̄wed Watch Tower Bible and Tract Society ke mme ntak ẹnyenede n̄kpọ ndinam ye ukaraidem?”

Sir Francis Mudie ama ọbọrọ ete, “Baba, ẹkedori ukpan emi ndikpan mfịna, edi ukara emebiere idahaemi ndibiat ukpan emi mfep.”

Nso idaha inemesịt ke ekedi ntem ọnọ nnyịn ke ini nnyịn ikokopde mbụk oro! Urua kiet ke oro ebede ọfis n̄kọk itieutom ke Bombay ama ọbọ leta emi ọsọn̄ọde ke ukpan oro etre.

Ndifiak Nnyọn̄ Burma Emi Ekọn̄ Okosobode

Mbon Britain ẹma ẹfiak ẹkekara Burma ke Ekọn̄ Ererimbot II ama okokụre, ndien nnyịn Mme Ntiense duop ima ifiak inyọn̄ Rangoon ke ọfiọn̄ ifan̄ ẹbede. Esịt ama enem nnyịn nditọn̄ọ ntak n̄kụt ibat ibat Ntiense n̄kann̄kụk oro ẹkesụhọde. Idụt emi okodu ke idiọk idaha. Mme n̄kpọ ẹdade ufọn ẹsọk mbio obio, esịnede ikan̄ ilektrik ye n̄kpọisan̄, ikodụhe. Ntre nnyịn ima idep moto ẹkotde jeep ito mbonekọn̄ inyụn̄ ida enye inam n̄kpọ ke eti usụn̄ ke ndimen mme owo n̄ka mme mbonoesop oro nnyịn ikotịmde esisịt ini ke ima ikafiak inyọn̄ idi.

Owo kiet emi enyenede udọn̄ ama ọnọ nnyịn isọn̄, ndien ye un̄wam mbon oro ẹnyenede mfọnido ke ikpehe emi, nnyịn ima ibọp eti udomo Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Ẹkeda ikpọ ọkpọ nnyanyan̄a ẹbọp, ẹkpana ibibene, ẹnyụn̄ ẹkọn̄ n̄kanya ke ọkọm. Mi, ke April 1947, Nathan H. Knorr, etieibuot Watch Tower Society ini oro, ye ewetn̄wed esie, Milton G. Henschel, ẹma ẹnọ mme utịn̄ikọ ke ini mmọ ẹkedide Rangoon. Ke ini oro, nnyịn ikenyene Mme Ntiense 19 ke ofụri Burma. Edi owo 287 ẹkedụk utịn̄ikọ an̄wa Brọda Knorr, oro ẹkenịmde ke Ufọkmbre New Excelsior!

Nnyịn Idụn̄ ke Australia

Ke January 4, 1948, ẹma ẹnyịme Burma ada ke idem ọkpọn̄ Great Britain, ndien ata ediwak mbon Europe ẹma ẹkụt nte edide se ifọnde ikan ndikpọn̄ idụt oro. Ke ima ikekere iban̄a emi ke akam, ami ye Phyllis ima ibiere ndimen adiaha nnyịn nnyụn̄ n̄wọrọ n̄kodụn̄ ke Australia. Nnyịn ikodụn̄ ke Perth, ibuot obio Edem Usoputịn Australia.

Nditọn̄ọ ntak n̄kpọn̄ Burma, ndien isan̄ enyeemi ke nsinsi, ekedi ata ini mfụhọ ọnọ nnyịn. Ke ini ke ini, nnyịn imesikop n̄kpọ ito mbonima do, ndien nnyịn ima ikop inemesịt ndifiọk nte ke utom Obio Ubọn̄ ke asan̄a aka iso iso ye iwụk ke idụt oro.

Ọtọn̄ọde ke 1978, ke isua inan̄ nnyịn ima ikop idatesịt ndisika n̄kese kpukpru esop ẹsemde usem Greek ke ikpọ obio Australia. Emi ọkọwọrọ anyan usụn̄ isan̄, sia ndito ke mbenesụk edem usoputịn nsịm mbenesụk edem usiahautịn ke akamba idụt emi akande kilomita 4,200 (itiat 2,600). Ke esisịt ini ebede, idaha eyo, emi okpụhọrede akamba akamba to ke stet kiet sịm eken, ama otịp esịn ke unana nsọn̄idem nnyịn. Ntre nnyịn ima itọn̄ọ ntak ikodụn̄ ke Perth, ke ebiet emi n̄kade iso ndinam utom nte ebiowo ke kiet ke otu esop 44 ẹmi ẹdude ke obio emi.

Nte mme isua ẹbede, enyịn mi ke ọdọdiọn̄ ọdiọk, ndien ndikot n̄wed amakabade edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ. Edi, kpa ye mme mfịna unana nsọn̄idem, esịt nnyịn osụk edi akparawa akparawa. Nnyịn mbiba ye mbuọtidem ke ibet usen inemesịt emi kpukpru mbon oro ẹbakde Jehovah ẹdikụtde uyama mfọn esie nte “asiaha[de] ọnọ mmọ: se inamde itọn̄ uwem ọsọn̄ọ onyụn̄ odu enye ke mba; ndien mbufo ẹyewọn̄ọ ẹkefrọ nte nditọenan̄ n̄kụhọ.”—Malachi 4:2.a

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 24]

Ubon mi ye Brọda Henschel ye Knorr ke Burma (Myanmar) ke 1947

[Ndise ke page 25]

Basil Tsatos ye n̄wan esie, Phyllis, ke Australia