Nam Ndọ Fo Edi Mbọbọ Oro Ebịghide

“Se Abasi ama akadian, yak owo okûdianade.”​—⁠MATTHEW 19:6.

1. Nso idi akpan isọn̄ inọ ndọ ndikụt unen ke otu mme Christian mfịn?

EDIWAK tọsịn ke otu ikọt Jehovah mfịn ke ẹdara mme ndọ oro ẹnọde uyụhọ ẹnyụn̄ ẹbịghide. Nte ededi, utọ ntatara edikụt unen oro ọsọsọn̄ ndidi n̄kpọ mbuari. Mme ndọ Christian ẹsinyene uforo ke ini nsan̄andọ mbiba (1) ẹkponode ekikere Abasi kaban̄a ndọ ẹnyụn̄ (2) ẹdomode ndida mme edumbet Ikọ esie ndu uwem. Kamse, edi Abasi ke idemesie ọkọtọn̄ọ ndutịm ndọ. Enye edi Enyeemi “ẹsiode kpukpru ubon ke enyọn̄ ye ke isọn̄ enyịn̄ ke Enye.” (Ephesus 3:​14, 15) Sia Jehovah ọfiọkde se inamde ndọ okụt unen, nnyịn iyeda ufọn isọk idem nnyịn ebe ke nditiene ndausụn̄ esie.​—⁠Isaiah 48:⁠17.

2. Nso idi mme utịp ke ndikpu ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam ke ndọ?

² Ke okpụhọrede ye oro, edikpu ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam ekeme ndisụn̄ọ ke unana inemesịt ke ndọ. Ndusụk nta ẹnịm ke akpanikọ nte ke se iwakde isịm mbahade iba ke itie ita ke otu mbon oro ẹdọde ndọ mfịn ke United States ẹyesion̄o ndọ ke akpatre. Idem mme Christian ibọhọke mme mfịghe ye mme nsịn̄ede eke “ndiọk eyo” ẹmi. (2 Timothy 3:⁠1) Mme mfịghe ndutịm uforo ye mme mfịghe itieutom ekeme ndinyene idiọk utịp ke ndọ ekededi. Ndusụk Christian ẹsikụt edikpu idiọk idiọk n̄ko ebe ke nsan̄andọ mmọ ndikpu ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam. N̄wan Christian kiet ọdọhọ ete, “Mmama Jehovah, edi ndọ mi ọyọhọ ye mme mfịna ke isua 20. Ebe mi edi ibụk inyụn̄ iyomke ndinam ukpụhọde ndomokiet. Etie nte ẹbọbọp mi.” Ediwak ebe m̀mê ibanndọ Christian ẹtịn̄ ukem ikọ oro. Nso ikwan̄a? Ndien nso ikeme ndibiọn̄ọ ndọ ndiduọ ndụk mbịtmbịt unana udọn̄ m̀mê in̄wan̄în̄wan̄ usua?

Ndọ Ndibịghi

3, 4. (a) Nso idi idaha Abasi kaban̄a ndọ? (b) Ntak emi ndọ ndibịghi edide nnennen n̄kpọ ye se inọde ufọn?

³ Idem ke idak mme mfọnn̄kan idaha, ndọ edi mbọbọ mme anana mfọnmma owo. (Deuteronomy 32:⁠5) Apostle Paul ke ntre ama ọdọhọ ete ke “mmọemi [ẹdọde ndọ] ẹyekụt ukụt ke obụkidem.” (1 Corinth 7:28) Ndusụk mme ebeubọk idaha ẹkeme idem ndisụn̄ọ ke edidianade ntie m̀mê usiondo. (Matthew 19:⁠9; 1 Corinth 7:​12-⁠15) Nte ededi, ke ata ediwak idaha, mme Christian ẹda item Paul ẹsịn ke edinam: “N̄wan okûdianade ọkpọn̄ ebe esie . . . ; ebe okûnyụn̄ adianade ọkpọn̄ n̄wan esie.” (1 Corinth 7:​10, 11) Ke akpanikọ, ẹkenam ndọ ndidi mbọbọ oro ebịghide, koro Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Se Abasi ama akadian, yak owo okûdianade.”​—⁠Matthew 19:⁠6.

⁴ Ye owo emi etiede nte ke ẹbọbọp enye esịn ke idiọk m̀mê ndọ unana ima, ekeme nditie nte ke idaha Jehovah ọsọsọn̄ inyụn̄ iwụtke ifiọk. Edi idịghe akpanikọ. Mbọbọ ndọ ndibịghi esinụk ebe ye n̄wan oro ẹbakde Abasi ndise nnyụn̄ nyom ndikọk mme mfịna mmọ, utu ke ndisọsọp nsana mme mbiomo mmọ nyak ke ẹkụtde akpa idiọn̄ọ mfịna. Eren kiet oro ama ọkọdọ ndọ ke se ibede isua 20 ekesịn enye ntem: “Mbufo ikemeke ndifep mme ini mfịna. Mbufo ididụhe ke inemesịt ye kiet eken kpukpru ini. Oro edi ini emi ediyak idem nnọ kiet eken enen̄erede edi akpan n̄kpọ.” Nte ededi, mme ọdọ ndọ ebe ye n̄wan Christian ẹnyene akpan mbiomo ke n̄kan̄ Jehovah Abasi, kpa Anditọn̄ọ ndọ.​—⁠Men Ecclesiastes 5:⁠4 domo.

Itieibuot ye Nsụkibuot

5. Nso idi ndusụk item oro Paul ọnọde mme ebe ye ibanndọ?

⁵ Ntre, ke ini mme mfịna ẹdahade ẹda, emi edi ini ndiyom usụn̄ oro ọfọnde akan ndida item Ikọ Abasi nsịn ke edinam, idịghe ini ndiyom usụn̄ ndifehe mbọhọ. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a mme ikọ Paul ẹmi ẹkụtde ke Ephesus 5:​22-25, 28, 29: “Iban, ẹsụk idem ẹnọ mme ebe mbufo, nte ẹnam ẹnọ Ọbọn̄. Koro ebe edi ibuot ọnọ n̄wan, kpa nte Christ edide Ibuot ọnọ ufọk Abasi, ke emi Enye edide Andinyan̄a Idem. Edi nte ufọk Abasi osụkde idem ọnọ Christ, yak iban ẹtie kpasụk ntre ye mme ebe mmọ ke kpukpru n̄kpọ. Mme ebe, ẹma iban mbufo, kpa nte Christ akamade ufọk Abasi, okonyụn̄ ayakde Idem ọnọ ke ibuot esie. Kpa ntre ke mme ebe ẹkpema iban mmọ nte idemmọ. Owo eke amade n̄wan esie ama idemesie: koro akananam baba owo kiet isuaha obụkidem esie, edi ọbọbọk enye, onyụn̄ otịm ekpeme enye, kpa nte Christ anamde ye ufọk Abasi.”

6. Didie ke mme ebe ẹdide Christian ẹkpedi isio ye irenowo eke ererimbot?

⁶ Irenowo ẹsiwak ndida itie odudu mmọ nte mme ebe nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄ nnyụn̄ n̄kara iban mmọ. (Genesis 3:16) Nte ededi, Paul ama akpak mme ebe Christian ete ẹkpụhọde ẹkpọn̄ irenowo eke ererimbot, ebiet Christ, ẹkûdi mme akara ukara ufịk ẹmi ẹkarade kpukpru edinam ibanndọ mmọ. Ke akpanikọ, eren oro Jesus Christ akananam itiehe nsọn̄ido nsọn̄ido m̀mê ukara ukara. Enye ekesinam n̄kpọ ye mme anditiene enye ke ido oro owụtde ukpono ye uku, ọdọhọde ete: “Ẹtiene Mi, kpukpru mbufo ẹmi ẹkpade mba ẹnyụn̄ ẹbiomde edidobi mbiomo, ndien Ami nyenọ mbufo nduọkodudu. Ẹmen ọkpọnọ Mi ẹkọn̄ọ ke itọn̄ mbufo, ẹnyụn̄ ẹkpebe Mi; koro mmenyene ifụre ifụre ido nnyụn̄ nsụhọde idem ke esịt.”​—⁠Matthew 11:​28, 29.

7. Didie ke erenowo ekeme ndinọ n̄wan esie ukpono ke ini anade enye anam utom idịbi udia?

⁷ Christian edide ebe ọnọ n̄wan esie ukpono nte enyeemi ememde akan. (1 Peter 3:⁠7) Ke uwụtn̄kpọ, edieke anade n̄wan anam utom idịbi udia. Enye enyene ndikere mban̄a emi, an̄wamde onyụn̄ owụtde edikere mban̄a nte ekekeme. Kiet ke otu akpan ntak oro iban ẹsinọde kaban̄a ediwọrọ ndọ edi mme ebe mmọ ndisịn ndise mban̄a nditọ m̀mê ufọk. Ke ntre, Christian ebe eyeyom ndin̄wam enye ke ufọk ke nti usụn̄ oro enyenede ufọn ọnọ ofụri ubon.

8. Nso ibuana ke ibanndọ ndidu ke nsụkibuot?

⁸ Ndinam n̄kpọ ukpono ukpono anam edi mmemmem n̄kpọ ọnọ ibanndọ Christian ndidu ke nsụkibuot nnọ mme ebe mmọ. Nte ededi, emi iwọrọke edidi ata usụhọde ofụn. Abasi ikọdọhọke ke n̄wan edidi ofụn, edi “andinam ọyọhọ” (“andikem,” ikọ idakisọn̄, NW), owụtde n̄kpọ oro ekemde ye erenowo. (Genesis 2:18) Ke Malachi 2:14, ẹtịn̄ ẹban̄a n̄wan nte “nsan̄a” erenowo. Ke ntre, iban ke eyo Bible ẹma ẹsinyene ndusụk udomo ifụre ye ifet. Kaban̄a “enyene ido an̄wan,” Bible ọdọhọ ete: “Esịt ebe esie ọbuọt idem ke enye.” Ke akpanikọ, ẹma ẹyak mme utọ n̄kpọ nte ofụri ofụri edise enyịn mban̄a ufọk, edise enyịn mban̄a edidep udia, edidiomi edidep in̄wan̄, ye edise mban̄a ekpri mbubehe esịn enye ke ubọk.​—⁠Mme N̄ke 31:​10-⁠31.

9. (a) Didie ke iban oro ẹkebakde Abasi ke mme eyo Bible ẹkewụt nsụkibuot? (b) Nso ikeme ndin̄wam n̄wan edide Christian ndidu ke nsụkibuot mfịn?

⁹ Edi, n̄wanndọ oro abakde Abasi ama ọdiọn̄ọ itie odudu ebe esie. Ke uwụtn̄kpọ, Sarah ‘ama esisụk idem ọnọ Abraham, onyụn̄ okot enye ete, Ọbọn̄ mi,’ idịghe nte ikpîkpu ediwụt eti ido, edi nte idiọn̄ọ ediwụt nsụkibuot esie eke esịt akpanikọ. (1 Peter 3:6; Genesis 18:12) Enye n̄ko ke unyịmesịt ama ọkpọn̄ inem inem ebietidụn̄ esie ke Ur man okodụn̄ ke tent ye ebe esie. (Mme Hebrew 11:​8, 9) Edi nsụkibuot ikọwọrọke nte ke n̄wanndọ ikemeke ndinam n̄kpọ oro odotde ke ini oyomde ẹnam ntre. Ke ini Moses okokpude ndinam n̄kpọ nte ekemde ye ibet Abasi aban̄ade mbobi, n̄wan esie, Zipporah, ama ọbiọn̄ọ afanikọn̄ ke ndinam n̄kpọ ye iwụk. (Exodus 4:​24-⁠26) N̄kpọ efen efen abuana akan edinem anana mfọnmma owo esịt. Ana iban ‘ẹsụk idem ẹnọ mme ebe mmọ, nte ẹnam ẹnọ Ọbọn̄.’ (Ephesus 5:22) Ke ini n̄wanndọ edide Christian ekerede aban̄a itie ebuana esie ye Abasi, emi eyen̄wam enye ndifụmi n̄kpri ndo ye mme mmeme ebe esie, kpa nte oyomde ebe anam ke ndinam n̄kpọ ye enye.

Nneme​—⁠Iyịp-Uwem Ndọ

10. Nneme edi akpan n̄kpọ adan̄a didie ke ndọ?

¹⁰ Ke ini ẹkebụpde se idide n̄kponn̄kan ntak kiet oro esinamde ebe ye n̄wan ẹdianade ẹtie, akwa ekpe ibet usiondọ ọkọbọrọ ete: “Unana ukeme nditịn̄ ikọ in̄wan̄în̄wan̄ ye kiet eken, ediyarade mme ndedịbe ekikere mmọ nnyụn̄ nnam n̄kpọ ye kiet eken nte ata akpan ufan.” Ih, nneme edi iyịp-uwem ọnọ ndọ oro ọsọn̄de idem. Nte Bible ọdọhọde, “unana item esịn uduak okpu.” (Mme N̄ke 15:22) Mme ebe ye ibanndọ ẹnyene ndidi ‘nsan̄a mbuọtidem,’ ẹmi ẹdarade ufiop ufiop, ntotụn̄ọ itie ebuana. (Mme N̄ke 2:17) Edi, esisọn̄ ediwak ebe ye n̄wan idem ndineme nneme, ndien udu esikọri tutu akama-nsobo iyatesịt obụbede. Mîdịghe mme nsan̄andọ ẹkeme ndiwụt enyọn̄ enyọn̄ eti ido, ẹdude nsannsan ẹkpọn̄ kiet eken ke n̄kan̄ ntụk.

11. Didie ke ẹkeme ndifori nneme ke ufọt ebe ye n̄wan?

¹¹ Etie nte ubak mfịna emi edi nte ke iren ye iban ẹsiwak ndinyene nsio nsio ido uneme nneme. Esinem ata ediwak iban ke idem ndineme se iban̄ade ntụk, ke adan̄aemi iren ke ofụri ofụri ẹmade ndineme mme akpan n̄kpọ. Iban ẹnyene ntụhọ edikop mbọm mban̄a mbon en̄wen nnyụn̄ nnọ un̄wam ke n̄kan̄ eke ntụk, ke adan̄aemi irenowo ẹsiyomde usụn̄ ẹnyụn̄ ẹdomode ndinọ mme usọbọ. Edi, ufan̄ esidu ọnọ edinyene eti nneme ke ebiet oro nsan̄andọ mbiba ẹbierede ‘ndisọp ndikop ikọ, isọpke nditịn̄ ikọ, isọpke ndiyat esịt.’ (James 1:19) Se kiet eken nyụn̄ nen̄ede nọ n̄kpan̄utọn̄. Nam kiet eken etịn̄ ikọ ke ndibụp mme mbụme oro ẹdotde. (Men 1 Samuel 1:⁠8; Mme N̄ke 20:⁠5 domo.) Utu ke ndidomo ndinọ usọp usọp usọbọ ke ini nsan̄a fo ayararede se idide mfịna, tịn̄ enyịn nọ n̄kpan̄utọn̄ ke adan̄aemi afo anamde n̄kpọ ndibiere mme mfịna. Ndien ẹbọn̄ akam ọtọkiet ke nsụhọdeidem, ẹyomde ndausụn̄ Abasi.​—⁠Psalm 65:2; Rome 12:⁠12.

12. Didie ke mme nsan̄andọ ẹdide Christian ekeme ndidep ini nnọ kiet eken?

¹² Ndusụk ini esitie nte ke mme mfịghe ye mme nsịn̄ede uwem ẹsinam mme nsan̄andọ ẹnyene esisịt ini m̀mê ukeme ndineme nneme oro enyenede se ọwọrọde. Nte ededi, edieke anade mme Christian ẹnịm ndọ mmọ ke n̄kpọ eke ẹkponode ẹnyụn̄ ẹkpeme ẹbiọn̄ọ ndidi se ẹsabarede, ana mmọ ẹdu ẹkpere kiet eken. Oyom mmọ ẹda mbọbọ mmọ nte n̄kpọuto, ọsọn̄urua n̄kpọ, ndien ana ẹdep ifet ẹnọ oro ye kiet eken. (Men Colossae 4:5 domo.) Ke ndusụk idaha usọbọ ke ndinyene ini nnọ eti nneme ekeme ndidi mmemmem n̄kpọ nte edikọbi TV. Ndibuana tea m̀mê kọfi n̄n̄wọn̄ kpukpru ini ekeme ndin̄wam mme nsan̄andọ ndineme nneme ke n̄kan̄ eke ntụk. Ke mme utọ idaha oro mmọ ẹkeme ‘ndinyene nneme ọtọkiet’ ke mme nsio nsio n̄kpọ aban̄ade ubon. (Mme N̄ke 13:10, NW) Ndien owụt eti ibuot didie ntem ndikọri edu edineme mban̄a n̄kpri utọk ye mme ndutan̄ uyo mbemiso mmọ ẹkabade ẹdi mme akpan ebiet emi mfịghe otode!​—⁠Men Matthew 5:​23, 24; Ephesus 4:⁠26 domo.

13. (a) Nso uwụtn̄kpọ ke Jesus okonịm ke nditie in̄wan̄în̄wan̄ nnyụn̄ nnam akpanikọ? (b) Nso idi ndusụk usụn̄ oro nsan̄andọ ẹkemede ndisịk n̄kpere kiet eken?

¹³ Eren kiet ama onyịme ete: “Esisọn̄ mi idem, ata ediwak ini, ndinen̄ede nsio ekikere mi ntịn̄ nnyụn̄ nnen̄ede nsian [n̄wan mi] nte enen̄erede etie mi ke idem.” Nte ededi, ediyarade nte etiede owo ke idem edi akpan ukpọhọde edikọri ntotụn̄ọ itie ebuana. Tịmfiọk nte Jesus eketiede in̄wan̄în̄wan̄ onyụn̄ anamde akpanikọ ye mme andibuana ke otu n̄wanndọ ini iso esie. Enye ọkọdọhọ ete: “N̄kotke aba mbufo mme asan̄autom, koro asan̄autom mîfiọkke se eteufọk esie anamde; edi n̄kot mbufo mme ufan, koro mma mmen kpukpru se n̄kokopde ke inua Ete Mi nyarade nnọ mbufo.” (John 15:15) Ntre da nsan̄andọ fo nte ufan. Tịn̄ mme ekikere fo nọ nsan̄a fo. Sịn ukeme nditịn̄ n̄kpri “ikọ ima” eke esịt akpanikọ. (Ikwọ Solomon 1:⁠2, NW) In̄wan̄în̄wan̄ nneme ekeme nditie etikwo etikwo ndusụk ini, edi ke nsan̄andọ mbiba ẹsịnde ukeme oro ekemde, ẹyenam ekese ke edinam ndọ mmọ edi mbọbọ oro ebịghide.

Ndise Mban̄a Mme Mfan̄a

14, 15. Didie ke ẹkeme ndifep utọk?

¹⁴ Mfan̄a esịt akpanikọ ẹyedaha ẹda ke ini ke ini. Edi ufọk fo inyeneke ndikabade ndi ‘ufọk oro ọyọhọde ye utọk.’ (Mme N̄ke 17:1) Du ke ukpeme mbak uduneme mme ndịben̄kpọ idemowo ke ini nditọ ẹkemede ndikop, nyụn̄ wụt edikere mban̄a nọ mme ntụk nsan̄andọ fo. Ke ini Rachel ekesemede aban̄a itie ada esie onyụn̄ ọdọhọde Jacob ọnọ imọ nditọ, enye ke iyatesịt ama ọbọrọ ete: “Nte ami ntie ke ibuot Abasi, emi esịnde fi nsen idịbi?” (Genesis 30:​1, 2) Edieke mme mfịna ufọk ẹdahade ẹda, ẹse ẹban̄a mfịna oro, ẹkûsụn̄i owo. Ke ini ẹnemede ndịben̄kpọ, ẹfep “nditịn̄ ikọ ye unana edikere mban̄a” m̀mê ndisịbe ndụk nneme kiet eken nte mîdotke.​—⁠Mme N̄ke 12:⁠18, NW.

¹⁵ Edi akpanikọ, afo emekeme ndinyene n̄kpọsọn̄ ntụk mban̄a ekikere fo, edi emekeme nditịn̄ ẹmi ye unana “ndotndot ekikere ye ifụtesịt, ye iyatesịt, ye utọk, ye isụn̄i.” (Ephesus 4:31) Ebe kiet ọdọhọ ete, “Neme mme mfịna fo ke ndammana uyo. Edieke owo kiet ke otu mbufo ọtọn̄ọde nditịn̄ ikọ mmenede uyo, tre nneme oro. Fiak ka ke ekpri ini ama ekebe. Fiak tọn̄ọ.” Mme N̄ke 17:14 ọnọ eti item emi ete: “Ke utọk mîka-ibụmekede ndien dahado.” Ẹdomo ndifiak nneme mme n̄kpọ ke ini esịt ama okosụhọde mbufo mbiba.

Ẹnam Akpanikọ Ẹnọ Kiet Eken

16. Ntak emi efịbe edide akwa idiọkn̄kpọ ntre?

¹⁶ Mme Hebrew 13:4 ọdọhọ ete: “Yak kpukpru owo ẹbat ndọ ke n̄kpọ eke ẹkponode ẹkûnyụn̄ ẹsabade bed ndọ; koro Abasi eyekpe ikpe ye mbon use ye mme ẹsịn efịbe.” Efịbe edi idiọkn̄kpọ ẹnamde ẹdian Abasi. Enye n̄ko ababiat ndọ. (Genesis 39:9) Ọnọitem ndọ kiet ewet ete: “Ke ẹma ẹkediọn̄ọ ẹban̄a, efịbe ekeme ndisuan ofụri ubon nte ọkpọsọn̄ oyobio owụride mme ufọk, abiatde mbuọtidem ye ukpono idemowo, ọnọde nditọ unan.” Ekeme n̄ko ndisụn̄ọ ke uyomo idịbi m̀mê udọn̄ọ ẹmende ẹto idan̄.

17. Didie ke ẹkeme ndifep m̀mê ndisịn ekikere usịn efịbe?

¹⁷ Ndusụk owo ẹnyene mme ntụhọ edima efịbe ebe ke ndisịn esịt ke mbiara ekikere idan̄ eke ererimbot nte ẹwụtde ke mme n̄wed, ke television, ye ke sịnema. (Galatia 6:⁠8) Nte ededi, mme anam ndụn̄ọde ẹdọhọ ẹte ke efịbe esiwak nditịbe, idịghe n̄kukụre ke ntak udọn̄ idan̄, edi ke ntak ukwan̄ ekikere ediwụt nte ke owo ke osụk eyeye m̀mê ke ntak ekikere ediyom uma. (Men Mme N̄ke 7:18 domo.) Se ededi oro edide ntak, ana Christian esịn oburobụt mfụmmfụm ekikere. Neme ekikere fo ye nsan̄a fo ke edinam akpanikọ. Edieke edide se ẹyomde, yom un̄wam to mbiowo esop. Ndinam ntem ekeme ndinen̄ede mbiọn̄ọ ediduọ ndụk idiọkn̄kpọ. Akande oro, oyom mme Christian ẹdu ke ukpeme ke nte ẹnamde n̄kpọ ye owo isio uduot. Edidi se ituahade ye mme edumbet N̄wed Abasi ndidọ owo kiet nnyụn̄ nnyene udọn̄ ke idem owo efen. (Job 31:1; Matthew 5:28) Mme Christian akpan akpan ẹkpenyene ndinen̄ede n̄kpeme mbiọn̄ọ edikọri ntotụn̄ọ itie ebuana ye mme nsan̄autom. Nam utọ itie ebuana oro etie ufan ufan edi ke ido mbubehe.

18. Nso isiwak ndidi orụn̄ mme mfịna idan̄ ke ndọ, ndien didie ke ẹkeme ndibiere ẹmi?

¹⁸ N̄kpọ ukpeme oro akam okponde akan edi ufiop ufiop ye in̄wan̄în̄wan̄ itie ebuana ye nsan̄andọ. Ediwak mme anam ndụn̄ọde ẹdọhọ ẹte ke mme mfịna idan̄ ke ndọ isiwakke ndidi eke ikpọkidem, edi esidi utịp unana nneme. Mme mfịna oro ẹdude ke afan̄ emi isiwakke ke ini ebe ye n̄wan ẹnemede nneme in̄wan̄în̄wan̄ ẹnyụn̄ ẹnọde se idide udeme ndọ nte idiọn̄ọ ediwụt ima idighe nte se anade ẹnam.a Ke mme utọ nnennen idaha oro, ntotụn̄ọ itie ebuana ekeme ndinam n̄kpọ ndisọn̄ọ mbọbọ ndọ.​—⁠1 Corinth 7:2-⁠5; 10:⁠24.

19. Nso idi “se ibọpde uwem idiana inam ọfọn ama,” ndien nso utịp ke enye ekeme ndinyene ke ndọ?

¹⁹ Ima edi “se ibọpde uwem idiana inam ọfọn ama” ke esịt esop Christian. Ebede ke ndikọri ima, mme ọdọ ndọ oro ẹten̄ede Abasi ẹkeme ‘ndime ime ye kiet eken, nnyụn̄ mfen kiet eken.’ (Colossae 3:​13, 14) Ima emi ọkọn̄ọde ke edumbet esiyom mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen. (1 Corinth 13:​4-⁠8) Kọri utọ ima oro. Enye eyen̄wam fi ndisọn̄ọ mbọbọ ndọ fo. Da mme edumbet Bible sịn ke edinam ke uwem ndọ fo. Edieke afo anamde oro, ndọ fo eyedi mbọbọ oro ebịghide ndien eyeda itoro ye ukpono ọsọk Jehovah Abasi.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

◻ Ntak emi ndọ ekpedide mbọbọ emi ebịghide?

◻ Nso idi ekikere Bible kaban̄a itieibuot ye nsụkibuot?

◻ Didie ke mme ọdọ ndọ ẹkeme ndinam nneme enyene uforo?

◻ Didie ke ebe ye n̄wan ẹkeme ndise mban̄a mme mfan̄a ke ido Christian?

◻ Nso idin̄wam ndisọn̄ọ mbọbọ ndọ?

[Ndise ke page 12]

Edieke anade n̄wan esie anam utom idịbi udia, ebe edide Christian idiyakke enye akpa utom