Enye Ama Onyịme Ndausụn̄ Abasi
YAK idọhọ ke ẹkenọ fi mfọnmma eyen ndise enyịn ẹnyụn̄ ẹdori enyịn afo ndibọk enye nte ọfọnde. Nso n̄kpọ-ata! Didie ke anana mfọnmma owo ekededi ekpekeme ndinam oro? Ebe n̄kukụre ke ndinyịme ndausụn̄ Abasi nnyụn̄ nda enye nsịn ke edinam ke kpukpru usen uwem.
Oro edi se Joseph, kpa ete andikpeme Jesus, akanamde. Ke okpụhọrede ye ọyọhọ mbụk n̄ke n̄ke uwetn̄kpọ oro mîdịghe ubak N̄wed Abasi aban̄ade Joseph, Bible etịn̄ esisịt n̄kpọ aban̄a usụhọde udeme oro enye ekenyenede ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ uwem Jesus. Nnyịn imọfiọk ite ke Joseph ye n̄wan esie, Mary, ẹma ẹbọk Jesus, nditọiren inan̄ efen, ye nditọiban n̄ko.—Mark 6:3.
Joseph ekedi andito ubon Edidem David eke Israel ebe ke udịm ubon Solomon. Enye ekedi eyen Jacob ye ebe eyen Heli. (Matthew 1:16; Luke 3:23) Nte anamusọ ke obio Nazareth ke Galilee, Joseph ekenyene esisịt okụk. (Matthew 13:55; Luke 2:4, 24; men Leviticus 12:8 domo.) Edi enye ama enyene n̄kpọ ke n̄kan̄ eke spirit. (Mme N̄ke 10:22) Emi ke akpanikọ ekedi koro enye ama onyịme ndausụn̄ Abasi.
Ye unana eyịghe, Joseph ekedi sụn̄sụn̄ ye osụhọde idem owo Jew oro ekenyenede mbuọtidem ke Abasi onyụn̄ enyenede udọn̄ ndinam se inende. Ibat ibat n̄kpọntịbe oro aban̄ade uwem esie oro ẹwetde ke N̄wed Abasi ẹwụt ẹte ke enye ama esinam mme ewụhọ Jehovah kpukpru ini. Emi ekedi ntre edide mmọ ẹkesịne ke Ibet m̀mê Joseph ọkọbọ mmọ nnennen oto mme angel.
Edinen Owo ye Mme Mfịna
Nso ke owo Abasi akpanam ke ini osobode akwa mfịna? Kamse, enye ekpenyene ‘nditop mbiomo esie nnọ Jehovah’ nnyụn̄ ntiene ndausụn̄ Abasi! (Psalm 55:22) Oro edi se Joseph akanamde. Ke adan̄aemi enye okodude ke ediomi ndọ ye Mary, “ke ini mmọ mîdụhe kan̄a ufọk kiet, ẹyarade ẹfiọk ẹte enye omoyomo idịbi oto ke Edisana Spirit.” Sia Joseph “edide edinen owo, mînyụn̄ imaha ndisuene enye ke iso owo, enye aduak ndisio enye ndọ ke ndịbe.” Ke Joseph ama ekekere aban̄a n̄kpọ emi, angel Jehovah ama owụt enye idem ke ndap onyụn̄ ọdọhọ ete: “Joseph, eyen David, kûfehe ndida Mary n̄wan fo nnyọn̄ ufọk: koro idịbi oro enye oyomode oto ke Edisana Spirit. Ndien enye eyeman eyeneren; afo eyenyụn̄ osio Enye enyịn̄ Jesus, koro edi Enye eyenyan̄a ikọt Esie osio ke mme idiọkn̄kpọ mmọ.” Ke ini edemerede, Joseph “anam nte angel eketemede enye, ada n̄wan esie ọnyọn̄ ufọk; inyụn̄ ifiọkke enye tutu enye aman eyeneren; ndien osio Enye enyịn̄ Jesus.” (Matthew 1:18-25) Joseph ama onyịme ndausụn̄ Abasi.
Augustus Caesar ama owụk ete mme owo ẹkesịn enyịn̄ ke n̄wed ke obio mmọ. Ke ndinam uyo oro, Joseph ye Mary ẹma ẹka Bethlehem ke Judea. Do Mary ama aman Jesus onyụn̄ esịn enye ke usịnudia ufene sia ufọk ndomokiet efen mîkodụhe. Ke okoneyo oro mme ekpemerọn̄ oro ẹkekopde ntọt oro mme angel ẹkenọde ẹban̄a akpan emana emi ẹma ẹdi ndise nsekeyen oro. N̄kpọ nte usen 40 ke ukperedem, Joseph ye Mary ẹma ẹnam n̄kpọ ẹkekem ye Ibet ebe ke ndisan̄a ye uwa nda Jesus n̄kayak nnọ ke temple ke Jerusalem. Mmọ mbiba ẹma ẹdu ke n̄kpaidem ke ini ẹkekopde mme ikọ prọfesi akanieren Simeon oro akaban̄ade ikpọ n̄kpọ oro Jesus edinamde.—Luke 2:1-33; men Leviticus 12:2-4, 6-8 domo.
Okposụkedi etiede nte Luke 2:39 owụt ete ke Joseph ye Mary ẹkeka Nazareth ke ini mmọ ẹma ẹkeyak Jesus ẹnọ ke temple, itien̄wed emi edi ubak ibio ibio uwetn̄kpọ. Etie nte ke ndusụk ini ebede ke ẹma ẹkenam ediyak nnọ oro ke temple, mme asiak ntantaọfiọn̄ (Magi) oro ẹtode Edem Usiahautịn ẹma ẹka ẹkese Mary ye Jesus ke ufọk kiet ke Bethlehem. Abasi ndisịbe ndụk ama ọbiọn̄ọ edika n̄kese emi ndida n̄kpa nsọk Jesus. Ke mme Magi oro ẹma ẹkenyọn̄ọ, angel Jehovah ama owụt Joseph idem ke ndap onyụn̄ ọdọhọ enye ete: “Herod ọmọn̄ oyom nsekeyen oro ndiwot.” Nte ido akam esidide, Joseph ama etiene ndausụn̄ Abasi onyụn̄ ada ubon esie aka Egypt.—Matthew 2:1-14.
Ke Herod ama akakpa, angel ama owụt Joseph idem ke ndap ke Egypt, ọdọhọde: “Daha ke enyọn̄, da nsekeyen ye eka Esie ka ke isọn̄ Israel.” Ke okopde ete ke Archelaus eyen Herod ke ada ubọn̄ ke ibuot ete esie, Joseph ama okop ndịk ndifiak nnyọn̄ Judea. Ke ndinam ewụhọ Abasi oro ẹkenọde ke ndap, enye ama adaha aka ikpehe Galilee onyụn̄ okodụn̄ ke obio Nazareth.—Matthew 2:15-23.
Owo Enyenede Udọn̄ N̄kpọ eke Spirit
Joseph ama okụt ete ke ubon imọ ẹma ẹtiene ibet Abasi ndien ke ẹma ẹbọk mmọ ke n̄kan̄ eke spirit. Kpukpru isua enye ama esida ofụri ubon esie aka usọrọ Passover ke Jerusalem. Ke kiet ke otu mme usọrọ ẹmi, Joseph ye Mary ke ẹkefiak ẹnyọn̄ọ ẹka Nazareth ẹma ẹnyụn̄ ẹto Jerusalem ẹsan̄a isan̄ usen kiet ke ini mmọ ẹkefiọkde ẹte ke Jesus emi ekedide isua 12 ikodụhe do. Ke ẹfiakde ẹka Jerusalem, mmọ ẹma ẹyom ye ntịn̄enyịn ndien ke akpatre ẹkekụt enye ke temple, akpan̄de utọn̄ ọnọ onyụn̄ obụpde mme andikpep ẹkedude do mme mbụme.—Luke 2:41-50.
Etie nte Joseph ama esiyak n̄wan esie anam ndusụk n̄kpọ ke idem esie. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini mmọ ẹkefiakde ẹkesịm Jerusalem ẹnyụn̄ ẹkụtde Jesus ke temple, Mary ekedi anditịn̄ ikọ ye ekpri eyeneren esie mban̄a n̄kpọ oro. (Luke 2:48, 49) Ke adan̄aemi ọkọkọride okpon nte “eyen anamusọ,” Jesus ama ọbọ item eke spirit. Joseph ama ekpep enye utom usọ eto n̄ko, koro ẹkekot Jesus “anamusọ, eyen Mary.” (Matthew 13:55; Mark 6:3) Mme ete ye eka oro ẹbakde Abasi mfịn ẹkpenyene ndida mme ukem ifet oro nnam n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ ke nditeme nditọ mmọ, ẹnọde mmọ ukpep eke spirit akpan akpan.—Ephesus 6:4; 2 Timothy 1:5; 3:14-16.
Idotenyịn Joseph
N̄wed Abasi itịn̄ke n̄kpọ iban̄a n̄kpa Joseph. Edi odot ẹtịm ẹfiọk nte ke Mark 6:3 okokot Jesus “eyen Mary,” idịghe eke Joseph. Emi owụt ete ke Joseph ama akpa ini oro. Akan oro, edieke ekpedide Joseph ama odu uwem osịm 33 E.N., etie nte Jesus oro ẹkekọn̄de ke eto ikpakayakke Mary isịn apostle John ke ubọk.—John 19:26, 27.
Joseph, adan̄aoro, eyesịne ke otu mme akpan̄kpa oro ẹdikopde uyo Eyen owo ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọ ẹdi ke ediset ke n̄kpa. (John 5:28, 29) Ke ekpepde aban̄a ndutịm Jehovah kaban̄a nsinsi uwem, Joseph ye unana eyịghe ọyọbọ ufọn oto enye ndien eyedi okopitem andidu ke idak akwa Edidem eke heaven oro, Jesus Christ, kpa nte enye akanamde ewụhọ Abasi ke se iwakde ikan isua 1,900 ẹmi ẹkebede.
[Ndise ke page 31]
Joseph ama ọnọ Jesus item eke spirit onyụn̄ ekpep enye utom usọ eto n̄ko