Ọfọfọn ọnọ Mbon Oro Ẹnọde Abasi Ubọn̄

“[Mmọ] ẹyedi ẹdituak ibuot ke iso fo, Ọbọn̄; ẹyenyụn̄ [“ẹnọ enyịn̄ fo ubọn̄,” NW].—PSALM 86:9.

1. Ntak emi nnyịn ikemede ndinọ Abasi ubọn̄ ke mme usụn̄ oro ẹkande eke mme anana-uwem edibotn̄kpọ?

JEHOVAH odot ndibọ itoro nto kpukpru edibotn̄kpọ esie. Ke adan̄aemi mme anana-uwem edibotn̄kpọ esie ẹnọde enye ubọn̄ ke ndopuyo, nnyịn mme owo imenyene ukeme ndikere n̄kpọ, ndifiọk n̄kpọ, ndiwụt esịtekọm, ndinyụn̄ ntuak ibuot. Do, andiwet psalm etịn̄ aban̄a nnyịn ke ini enye ọdọhọde ete: “Mbufo ofụri ekondo, ẹsio n̄kpo idara ẹnọ Abasi. Ẹkwọ ubọn̄ enyịn̄ esie: ẹnịm itoro esie ke n̄kpọ ubọn̄.”—Psalm 66:1, 2.

2. Mmanie ẹnyịme ndinọ enyịn̄ Abasi ubọn̄, ndien ntak-a?

² Ata ediwak owo ke otu ubonowo inyịmeke ke Abasi odu m̀mê ndinọ enye ubọn̄. Nte ededi, ke idụt 235, se iwakde ibe Mme Ntiense Jehovah miliọn itiokiet ẹwụt ke mmimọ imokụt “mme edu [Abasi] oro enyịn mîkwe” ebe ke mme n̄kpọ oro enye anamde ẹnyụn̄ ẹwụt ke mmimọ ‘imokop’ ikọ ntiense oro mme edibotn̄kpọ ẹnọde ke ndopuyo. (Rome 1:20 NW; Psalm 19:2, 3) Ebede ke ndikpep Bible, mmọ n̄ko ẹdi ẹdifiọk ẹnyụn̄ ẹma Jehovah. Psalm 86:9, 10 ama ebem iso etịn̄ ete: “Kpukpru mme idụt emi afo akanamde ẹyedi ẹdituak ibuot ke iso fo, Ọbọn̄; ẹyenyụn̄ [“ẹnọ enyịn̄ fo ubọn̄,” NW]. Koro afo omokpon, omonyụn̄ anam mme utịbe n̄kpọ: afo ikpọn̄-ikpọn̄ edi Abasi.”

3. Didie ke “akwa otu owo” ẹnam ‘n̄kpọ ẹnọ Abasi uwemeyo ye okoneyo’?

³ Kpasụk ntre, Ediyarade 7:9, 15 etịn̄ aban̄a “akwa otu” mme andituak ibuot nte ‘ẹnamde n̄kpọ ẹnọ Abasi uwemeyo ye okoneyo ke temple Esie.’ Emi iwọrọke ite ke Abasi oyom mme asan̄autom imọ ẹtoro imọ ye unana ediduọk odudu, nte ededi, mme andituak ibuot nnọ enye ẹdi esop eke ofụri ererimbot. Ntre ke ini eyo okụtde ke ndusụk idụt, mme asan̄autom Abasi oro ẹdude ke ikpehe ererimbot eken ke ẹka iso ndinọ ikọ ntiense. Ntem, ẹkeme ndidọhọ ke akananam utịn isopke ibaha mbon oro ẹnọde Jehovah ubọn̄. Ibịghike “kpukpru n̄kpọ eke ẹduọkde ibifịk” ẹyemenede uyo mmọ ẹtoro Jehovah. (Psalm 150:6) Kan̄a ke emi, nso ke nnyịn owo kiet kiet ikeme ndinam man inọ Abasi ubọn̄? Mme n̄kpọ-ata ewe ke nnyịn ikeme ndisobo? Ndien mme edidiọn̄ ewe ke mbon oro ẹnọde Abasi ubọn̄ ẹdibọ? Man ibọrọ mme mbụme emi, ẹyak idụn̄ọde mbụk Bible aban̄ade esien Gad eke Israel.

N̄kpọ-Ata ke Eset

4. Nso n̄kpọ-ata ke esien Gad okosobo?

⁴ Mbemiso ẹkedụkde Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, nditọ Israel emi ẹtode esien Gad ẹma ẹben̄e ẹte ẹyak mmimọ idụn̄ ke ebiet oro edifọnde ye ufene mmimọ, kpa edem usiahautịn Jordan. (Numbers 32:1-5) Ndidụn̄ do ediwọrọ ndisobo ikpọ n̄kpọ-ata. Itịghede Jordan—kpa oto-obot ọkọ oro ekesibiọn̄ọde mbonekọn̄ asua ndida ekọn̄ ndụk—ama esikpeme mme esien oro ẹkedụn̄de ke edem usoputịn Jordan. (Joshua 3:13-17) Nte ededi, The Historical Geography of the Holy Land, oro George Adam Smith ewetde, etịn̄ aban̄a isọn̄ oro okodude ke edem usiahautịn Jordan ete: “Isọn̄ emi ekedi unaisọn̄ emi akanyanarede ana ke akwa unaisọn̄ enyọn̄ obot Arabia emi baba n̄kpọ ndomokiet mîkodụhe ndibiọn̄ọ owo ndibe ndụk. Nte utịp, mme ekpeme ufene emi ẹkedide mbon idiọkitọn̄ ẹma ẹsida en̄wan ẹdụk do kpukpru ini, ndusụk mmọ ẹma ẹsibụn̄ọ nte ifian̄ ẹdụk kpukpru isua ke ntak awawa mbiet oro okodude do.”

5. Jacob ekesịn udọn̄ ọnọ esien Gad anam n̄kpọ didie ke ini ẹdade ekọn̄ ẹtiene mmọ?

⁵ Didie ke esien Gad ekekeme ndiyọ utọ uyịre uyịre afanikọn̄ oro? Ediwak isua ikie ke mbemiso, Jacob, ete ete mmọ ama ebem iso etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ke ini enye okoyomde ndikpa ete: “Gad, udịm owo ẹyefịk enye: edi enye eyefịk ekpere-edem mmọ.” (Genesis 49:19) Ke ikotde mme ikọ emi ke akpa ini, mmọ ẹkeme ndikama mfụhọ. Nte ededi, ke nditịm ntịn̄, mmọ ẹdi ewụhọ oro ẹkenọde esien Gad ẹte osio usiene. Jacob ama ọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ esien Gad ete ke edieke mmọ ẹdinamde ewụhọ emi, mme asua ẹyefiak edem ye bụt, ndien esien Gad ayakan mmọ ke akpatre.

Mme N̄kpọ-Ata Oro Isobode ke Utuakibuot Nnyịn Mfịn

6, 7. Didie ke idaha oro mme Christian ẹdude mfịn ebiet enye oro esien Gad okodude?

⁶ Ukem nte esien Gad, mme Christian mfịn ẹsobo mfịghe ye nsọn̄ọn̄kpọ ke editịm n̄kpọ Satan emi; edi utịbe utịbe ukpeme ndomokiet idụhe ndikpeme nnyịn nsio ke mme mfịna emi. (Job 1:10-12) Ediwak nnyịn inyene ndiyọ mfịghe otode edika ufọkn̄wed, edinyene se idade idu uwem, ye edibọk nditọ. Ọkpọkpọ mfịghe m̀mê eke esịtidem ẹdu n̄ko. Ndusụk owo ẹnyene ndiyọ “n̄kukịm ke obụkidem” ke ntak edibiomo ndo m̀mê udọn̄ọ. (2 Corinth 12:7-10) Mbon en̄wen ẹkop editịmede esịt ke ntak ẹkerede ke mmimọ iwọrọke n̄kpọ. Ini usọn̄ oro esisan̄ade ye “ukụt” ekeme ndibiọn̄ọ mme Christian oro ẹma ẹkesọn̄ ndinam n̄kpọ Jehovah ye ifịk oro mmọ ẹkesinamde ke akpa.—Ecclesiastes 12:1.

⁷ Apostle Paul n̄ko eti nnyịn ete ke imenyene ‘en̄wan ndin̄wana ye udịm mme idiọk spirit eke ẹdude ke enyọn̄.’ (Ephesus 6:12) Kpukpru ini nnyịn idu ke idaha oro “spirit ererimbot emi” kpa edu nsọn̄ibuot ye mbiara ido uwem oro Satan ye mme demon esie ẹsịnde udọn̄ ẹkemede ndinọmọ. (1 Corinth 2:12; Ephesus 2:2, 3) Ukem nte abak-Abasi oro Lot, mfịn nnyịn imekeme ndifụhọ mban̄a oburobụt n̄kpọ oro mme owo oro ẹdụn̄de ẹkpere nnyịn ẹtịn̄de ẹnyụn̄ ẹnamde. (2 Peter 2:7) Nnyịn n̄ko imosobo ata ata en̄wan oro Satan adade etiene nnyịn. Satan ke an̄wana ekọn̄ ye nsụhọ mbon oro ẹyetde aran, “emi ẹnịmde mme item Abasi, ẹnyụn̄ ẹyịrede ẹmụm ikọ-ntiense Jesus ẹkama.” (Ediyarade 12:17) Satan ada ukpan ye ukọbọ an̄wana n̄ko ye “mme erọn̄ en̄wen” Jesus.—John 10:16.

Ndiyak Idem Nnọ m̀mê Ndin̄wana?

8. Nnyịn ikpanam n̄kpọ didie iban̄a en̄wan Satan, ndien ntak-a?

⁸ Nso ke nnyịn ikpanam ke ini Satan adade en̄wan etiene nnyịn? Ukem nte esien Gad eke eset, ana nnyịn isọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit inyụn̄ in̄wana ye Satan, ke n̄kemuyo ye ndausụn̄ Abasi. Edi n̄kpọ mfụhọ nditịn̄, ndusụk owo ẹtọn̄ọ ndiyak idem nnọ mme mfịghe uwem, ẹfụmide mme mbiomo eke spirit mmọ. (Matthew 13:20-22) Ntiense kiet ama etịn̄ se itienede mi nte ntak oro ibat mme andidụk mbono esop ke esop mmọ osụhọrede: “Nditọete ẹtọn̄ọ ndikpa mba. Mmọ ẹnen̄ede ẹdu ke mfịghe.” Edi akpanikọ, mme owo mfịn ẹnyene ediwak ntak ndikpa mba. Ke ntre, edi mmemmem n̄kpọ ndida utuakibuot Abasi nte mfịghe n̄ko, kpa ekikak ekikak utom. Edi nte oro edi eti m̀mê nnennen ekikere?

9. Didie ke edimen ọkpọnọ Christ n̄kọn̄ọ ọnọ owo nduọkodudu?

⁹ Kere ban̄a se Jesus ọkọdọhọde otuowo eyo esie emi mme mfịghe uwem ẹkenamde mmọ n̄ko ẹkpa mba: “Ẹtiene Mi, kpukpru mbufo emi ẹkpade mba ẹnyụn̄ ẹbiomde edidobi mbiomo, ndien Ami nyọnọ mbufo nduọk-odudu.” Ndi ikọ Jesus ọkọwọrọ ke mmọ ẹyekụt nduọkodudu ebe ke ndisụhọde utom oro mmọ ẹnamde ẹnọ Abasi? Baba, Jesus akakam ọdọhọ ete: “Ẹmen ọkpọnọ Mi ẹkọn̄ọ ke itọn̄ mbufo, ẹnyụn̄ ẹkpebe Mi; koro mmenyene ifụre-ifụre ido nnyụn̄ nsụhọde idem ke esịt; ndien mbufo ẹyekụt nduọk-odudu ẹnọ ukpọn̄ mbufo.” Ọkpọnọ edi eto m̀mê ukwak oro ẹnamde man owo m̀mê unam ekeme ndimen ndodobi mbiomo. Ntak ndien owo ekededi akpamade ndimen utọ ọkpọnọ oro n̄kọn̄ọ? Nte nnyịn ‘ikakpaha-kpa mba’? Ih, edi ikọ Greek oro ekeme n̄ko ndiwọrọ: “Ẹtiene mi ẹdụk ke idak ọkpọnọ mi.” Kam kere: Jesus oyom ndin̄wam nnyịn ibiom mbiomo nnyịn! Iyomke nnyịn ida odudu idem nnyịn ibiom enye.—Matthew 9:36; 11:28, 29; 2 Corinth 4:7.

10. Nso utịp ke nnyịn idinyene ke ndinọ Abasi ubọn̄?

¹⁰ Ke ini nnyịn imende ọkpọnọ oro owụtde ke idi mbet Jesus ikọn̄ọ, nnyịn in̄wana ye Satan. James 4:7 ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Ẹn̄wana ye Satan, ndien enye eyefehe ọkpọn̄ mbufo.” Emi iwọrọke ite ke edi mmemmem n̄kpọ ndin̄wana ye Satan. Ndinam n̄kpọ Abasi oyom ọkpọsọn̄ ukeme. (Luke 13:24) Edi Bible ọn̄wọn̄ọ ke Psalm 126:5 ete: “Mmọ eke ẹtọde n̄kpọ ke mmọn̄eyet ẹyekpen̄e ke idara.” Ih, nnyịn ituak ibuot inọ Abasi oro owụtde esịtekọm. Enye edi “Andinọ mmọ emi ẹyomde Enye utịp,” onyụn̄ ọdiọn̄ mbon oro ẹnọde enye ubọn̄.—Mme Hebrew 11:6.

Ndinọ Abasi Ubọn̄ nte Mme Ọkwọrọ Obio Ubọn̄

11. Didie ke utom an̄wautom ekpeme nnyịn ọbiọn̄ọ en̄wan Satan?

¹¹ Jesus ama ọnọ ewụhọ ete: “Mbufo ẹka ẹkenam kpukpru mme idụt ẹdi mbet Mi.” Utom ukwọrọikọ edi akpan usụn̄ ndiwa “uwa ekọm” nnọ Abasi. (Matthew 28:19; Mme Hebrew 13:15) Ndida “mben̄e-idem ndikwọrọ gospel emem [nsịne] nte ikpa-ukot” edi akpan ubak “ofụri n̄kpọ-ekọn̄” nnyịn—kpa se ikpemede nnyịn ibiọn̄ọ en̄wan Satan. (Ephesus 6:11-15) Nditoro Abasi ke an̄wautom edi eti usụn̄ ndisọn̄ọ mbuọtidem nnyịn. (2 Corinth 4:13) Enye an̄wam nnyịn ndifep etikwo etikwo ekikere. (Philippi 4:8) Ndibuana ke an̄wautom anam nnyịn inyene itie ebuana oro ọbọpde-bọp ye ekemmọ mme andituak ibuot.

12, 13. Didie ke mme ubon ẹkeme ndibọ ufọn nto edibuana kpukpru ini ke utom ukwọrọikọ? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹² Utom ukwọrọikọ ekeme n̄ko ndidi inem inem edinam ubon. Edi akpanikọ, mme uyen ẹyom unọ idem nduọkodudu oro adade ukem ukem. Nte ededi, inaha ini oro ubon ẹbiatde ke an̄wautom anam owo akpa mba. Mme ete ye eka ẹkeme ndinam utom ukwọrọikọ etịm enyene inem ebe ke ndinọ nditọ mmọ ukpep ndinyene usọ ke ini ẹnemede nneme ye mme enyeneufọk. Nte n̄kpri owo isikopke inem ndinam n̄kpọ oro mmọ ẹtịmde ẹfiọk? Ebede ke ndida ukem ukem nnyụn̄ ntre ndiyom ekese nto n̄kpri owo, mme ete ye eka ẹkeme ndin̄wam mmọ ẹkop inem utom ukwọrọikọ.—Genesis 33:13, 14.

¹³ Adianade do, ubon oro otorode Abasi ọtọkiet esinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana. Kere ban̄a eyenete an̄wan kiet emi ebe esie oro mînịmke ke akpanikọ ọkọkpọn̄de enye ye nditọ ition. Ntem enye ama osobo n̄kpọ-ata eke edinam utom idịbi udia nnyụn̄ nnọ nditọ esie n̄kpọ eke obụk. Ndi enye ama enen̄ede akpa mba tutu enye ofụmi mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit nditọ esie? Enye ọdọhọ ete: “Mma nsịn ifịk n̄kpep Bible ye mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible nnyụn̄ ndomo ndida se n̄kotde nsịn ke edinam. Mma nsida nditọ mi kpukpru ini n̄ka mme mbono esop ye utom ukwọrọikọ eke enyịnusụn̄ sịm enyịnusụn̄. Nso ikedi mme utịp ukeme oro n̄kesịnde? Kpukpru nditọ mi ition ẹna baptism.” Afo ndibuana ọyọhọ ọyọhọ ke utom ukwọrọikọ ekeme ndin̄wam fi n̄ko ke ukeme oro afo esịnde ndibọk nditọ fo “ke ntụnọ ye item Ọbọn̄.”—Ephesus 6:4.

14. (a) Didie ke mme uyen ẹkeme ndinọ Abasi ubọn̄ ke ufọkn̄wed? (b) Nso ikeme ndin̄wam mme uyen ‘ẹkûkop bụt ẹban̄a gospel’?

¹⁴ Mme uyen, edieke mbufo ẹdụn̄de ke idụt oro ibet enyịmede ẹneme ẹban̄a ido ukpono an̄wan̄wa, ndi mbufo ẹmesinọ Abasi ubọn̄ ebe ke ndinọ ikọ ntiense ke ufọkn̄wed, mîdịghe ndi mbufo ẹmesiyak ndịk owo akpan mbufo ndinam ntre? (Mme N̄ke 29:25) Ntiense oro edide isua 13 ke Puerto Rico ewet ete: “Akananam n̄kopke bụt ndikwọrọ ikọ ke ufọkn̄wed koro mmọfiọk ke akpanikọ edi emi. Mmesimenede ubọk ke ubet ukpepn̄kpọ kpukpru ini nnyụn̄ ntịn̄ se n̄kpepde ke Bible. Mmesida ini oro owo mîkpepke n̄kpọ n̄ka itie ubon n̄wed n̄kokot n̄wed N̄kparawa Owo Ẹbụp.”a Ndi Jehovah ọdiọn̄ ukeme esie? Enye obụk ete: “Ndusụk ini nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ mi ẹsibụp mi ediwak mbụme idem ẹdọhọde nnọ mmimọ n̄wed N̄kparawa Owo Ẹbụp.” Edieke edide afo emesimen̄e ndinọ ikọ ntiense ke usụn̄ emi, eyedi oyom afo enyene ifịk ifịk ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ man odomo ọfiọk “uduak Abasi eke edide eti, onyụn̄ enemde owo esịt, onyụn̄ ọfọnde ama.” (Rome 12:2) Ke in afo enịmde ke se afo ekpepde edi akpanikọ, tutu amama ‘bụt idinamke fi iban̄a gospel.’—Rome 1:16.

‘Ẹberede Akamba Usụn̄’ Ndinam Utom

15, 16. Ewe ‘akamba usụn̄ oro ebererede ndinam utom’ ke ndusụk Christian ẹdụk, ndien mme edidiọn̄ ewe ke mmọ ẹbọ?

¹⁵ Apostle Paul ekewet ete ke “ẹma ẹberede usụn̄ akamba” ẹnọ imọ ndinam utom. (1 Corinth 16:9) Ndi idaha fo ekeme ndiyak fi odụk usụn̄ oro ebererede ndinam utom? Ke uwụtn̄kpọ, ndidụk utom usiakusụn̄ ofụri ini m̀mê eke unọ un̄wam abuana edisịn hour 70 m̀mê 50 ke ọfiọn̄ ke utom ukwọrọikọ. Nte ido edide, ekemmọ mme Christian ẹsinen̄ede ẹma mme asiakusụn̄ ke ntak utom mbuọtidem mmọ. Edi mmọ ndisịn ekese ini ke utom ukwọrọikọ inamke mmọ ẹdi n̄kpọ ẹkan nditọete mmọ. Utu ke oro, mmọ ẹkọri edu oro Jesus ekesịnde udọn̄ ọnọ: “Nnyịn idi ifịn eke mînamke utom ibe adan̄a; inam kpa se nnyịn ikpanamde.”—Luke 17:10.

¹⁶ Utom usiakusụn̄ oyom edinọ idem ntụn̄ọ, ọkpọkpọ ndutịm, ye edinyịme ndinam n̄waidem. Nte ededi, mme edidiọn̄ utom usiakusụn̄ ẹnen̄ede ẹdot ye ukeme oro ẹsịnde. N̄kaiferi asiakusụn̄ emi ekerede Tamika ọdọhọ ete: “Enen̄ede edi edidiọn̄ ndikeme nditịm nsiak Ikọ akpanikọ Abasi. Sia ndide asiakusụn̄, mmesida Bible nnam n̄kpọ kpukpru ini. Ntre ke ini nnamde utom to ke enyịnusụn̄ sịm enyịnusụn̄, mmesikere mban̄a mme itie N̄wed Abasi oro ẹdidotde ye enyeneufọk kiet kiet.” (2 Timothy 2:15) Asiakusụn̄ emi ekerede Mica ọdọhọ ete: “Ndikụt nte akpanikọ okpụhọrede uwem mme owo edi utịbe utịbe edidiọn̄ efen.” Uyen oro ekerede Matthew etịn̄ n̄ko aban̄a idatesịt “edikụt nte owo ọbọde akpanikọ. Idụhe idatesịt en̄wen oro ekemede ndikpon n̄kan emi.”

17. Didie ke Christian kiet akakan etikwo etikwo ekikere kaban̄a utom usiakusụn̄?

¹⁷ Ndi afo emekeme ndikere mban̄a edidụk utom usiakusụn̄? Eyedi afo ama aduak ndinam ntre edi ekere ke imọ idotke. N̄kaiferi emi ekerede Kenyatte ọdọhọ ete: “Mma nnyene etikwo etikwo ekikere mban̄a utom usiakusụn̄. N̄kekere ke ndikemeke ndinam. N̄kọfiọkke nte ẹkemede nditịm ntọn̄ọikọ m̀mê ndida N̄wed Abasi n̄kọk ibuot.” Nte ededi, mbiowo ẹma ẹdọhọ asiakusụn̄ eyenete an̄wan oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha asan̄a ye enye. Kenyatte ọdọhọ ete: “Ama enem mi ndisan̄a ye enye. Oro ama anam mi nyom ndisiak usụn̄.” Ebe ke ndibọ nsịnudọn̄ ye ukpep, eyedi afo n̄ko oyoyom ndisiak usụn̄.

18. Mme edidiọn̄ ewe ke mbon oro ẹdụkde utom isụn̄utom ẹkeme ndibọ?

¹⁸ Utom usiakusụn̄ ekeme ndiberede usụn̄ nnọ fi ndinyene mme ifetutom en̄wen. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk mme ọdọ ndọ ẹkeme ndidot ndibọ ukpep nte mme isụn̄utom man ẹkekwọrọ ikọ ke esen idụt. Ana mme isụn̄utom ẹkpụhọde ẹda ẹkekem ye obufa idụt oro mmọ ẹkade, eyedi obufa usem, ido edinam, ye obufa udia. Edi mme edidiọn̄ oro ẹbọde isiyakke ẹti mme utọ ukpụhọde oro. Mildred, emi ama akanam utom isụn̄utom ebịghi ke Mexico, ọdọhọ ete: “Akananam ntuaha n̄kpọfiọk mban̄a ubiere oro n̄kanamde ndikabade ndi isụn̄utom. Enye edi se n̄kaduakde ndinam toto ke ini oro n̄kedide ekpri n̄kaiferi.” Mme edidiọn̄ ewe ke enye ọbọ? Enye ọdọhọ ete: “Ama enen̄ede ọsọn̄ mi ndinyene ukpepn̄kpọ Bible ke obio emana mi. Edi mi ke Mexico, nditọ ukpepn̄kpọ Bible mi inan̄ ẹma ẹtọn̄ọ ndiwọrọ an̄wautom ke ukem ini!”

19, 20. Didie ke ediwak owo ẹbọ edidiọn̄ ẹto utom Bethel, utom ofụri ererimbot, ye Ufọkn̄wed Unọ Mme Asan̄autom Ukpep?

¹⁹ Mbon oro ẹnamde utom ke Bethel ke mme n̄kọk itieutom Mme Ntiense Jehovah ẹbọ akpakịp edidiọn̄ n̄ko. Sven, akparawa eyenete oro anamde utom ke n̄kọk itieutom Germany, etịn̄ aban̄a utom oro enye anamde ke Bethel ete: “Ami nnam utom oro enyenede nsinsi ufọn. N̄kpakada usọ mi nnam n̄kpọ ke ererimbot. Edi oro ekpetie nte edisịn okụk ke itie unịm okụk oro oyomde ndiduọ.” Edi akpanikọ, ndidi anamutom unyịmesịt oro owo mîkpehe okụk oyom n̄waidem. Edi Sven ọdọhọ ete: “Ke ini utom asuanade, afo ọmọfiọk ke akanam kpukpru utom usen oro ọnọ Jehovah. Ndien oro anam afo ‘enen̄ede’ okop inemesịt.”

²⁰ Ndusụk nditọete ẹbọ edidiọn̄ otode edinam utom nte mme asan̄autom ofụri ererimbot, ẹbọpde n̄kọk itieutom ke mme esenidụt. Ebe ye n̄wan oro ẹma ẹkenam utom ke idụt itiaita ẹkewet ẹte: “Nditọete oro ẹdude ke mme idụt emi ẹnem itie. Edidi n̄kpọ mfụhọ ndikpọn̄ mmọ—ọyọhọ utịm ikatiaita edi emi nnyịn iyomde ndikop ‘mfụhọ’ edikpọn̄ nditọete nnyịn. Nso inem inem ifiọkutom ke nnyịn inyene ntem!” Ufọkn̄wed Unọ Mme Asan̄autom Ukpep odu n̄ko. Enye ke ẹsida ẹnọ nditọete iren oro ẹdotde emi mîdọhọ ndọ, ukpep eke spirit. Eyen ufọkn̄wed kiet oro okokụrede ukpep ekewet ete: “Ọsọn̄ mi ndikụt ikọ oro ẹkemde ndida n̄kọm mbufo mban̄a utọ utịbe utịbe ufọkn̄wed emi. Ewe esop ekpesịn utọ ọkpọsọn̄ ukeme emi ndinọ mme owo ukpep?”

21. Nso n̄kpọ-ata ke kpukpru mme Christian ẹsobo ke utom oro mmọ ẹnamde ẹnọ Abasi?

²¹ Ih, ediwak usụn̄ ẹmebererede ndinam utom. Edi akpanikọ, ata ediwak nnyịn ikemeke ndinam utom ke Bethel m̀mê ke esenidụt. Jesus ke idemesie ama ọfiọk ke mme Christian ẹdin̄wụm “mfri” ke nsio nsio udomo ke ntak nsio nsio idaha mmọ. (Matthew 13:23) Do, n̄kpọ-ata oro nnyịn isobode nte mme Christian, edi ndida idaha nnyịn nnam se ikekeme—ndibuana ọyọhọ ọyọhọ ke utom Jehovah nte mme idaha nnyịn ẹyakde. Ke nnyịn inamde ntre, nnyịn inọ Jehovah ubọn̄, ndien nnyịn imekeme ndinịm ke enye enen̄ede okop inemesịt. Kere ban̄a Ethel, eyenete an̄wan oro ama ọkọsọn̄ emi odude ke itie ukpeme mbonusọn̄. Enye esinọ ekemmọ mbonusọn̄ ikọ ntiense kpukpru ini onyụn̄ esibuana ke unọ ikọ ntiense urụk ukopikọ. Kpa ye unana nsọn̄idem esie, enye esinam utom esie ke ofụri ukpọn̄.—Matthew 22:37.

22. (a) Nso idi mme usụn̄ en̄wen emi nnyịn ikemede ndinọ Abasi ubọn̄? (b) Nso utịbe utịbe ini ana ebet nnyịn?

²² Nte ededi, ti ete ke ukwọrọikọ edi usụn̄ kiet kpọt emi nnyịn inọde Jehovah ubọn̄. Ebede ke ndinịm eti uwụtn̄kpọ ke edu uwem ye ukamaidem nnyịn ke itieutom, ke ufọkn̄wed, ye ke ufọkidụn̄, nnyịn iyanam esịt Jehovah adat. (Mme N̄ke 27:11) Mme N̄ke 28:20 ọn̄wọn̄ọ ete: “Owo akpanikọ [oyokụt] ediwak ufọn.” Ke ntre, nnyịn ikpenyene ndinam utom Abasi ke ‘nditọ ke ntatubọk,’ ifiọkde ite ke iyọdọk edidiọn̄ uwak uwak. (2 Corinth 9:6) Ke inamde ntre, nnyịn iyodu uwem ke utịbe utịbe ini oro “kpukpru n̄kpọ eke ẹduọkde ibifịk” ẹdinọde Jehovah ubọn̄ oro enye enen̄erede odot ndibọ!—Psalm 150:6.

[Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Didie ke ikọt Abasi ẹnam n̄kpọ ẹnọ Jehovah “uwemeyo ye okoneyo”?

• Nso n̄kpọ-ata ke esien Gad okosobo, ndien nso ke oro ekpep mme Christian mfịn?

• Didie ke utom ukwọrọikọ ekpeme nnyịn ọbiọn̄ọ en̄wan Satan?

• Ewe ‘usụn̄ oro ebererede’ ke ndusụk owo ẹdụk, ndien nso edidiọn̄ ke mmọ ẹbọ?

[Ndise ke page 15]

Ukem nte esien Gad akan̄wanade ye mbonekọn̄ asua, ana mme Christian ẹn̄wana ye Satan

[Ndise ke page 17]

Esinem nnyịn ndisan̄a ọtọkiet ke an̄wautom

[Mme ndise ke page 18]

Ndinam utom usiakusụn̄ ekeme ndinam ẹnyene mme ifetutom en̄wen, esịnede:

1. Utom ofụri ererimbot

2. Utom Bethel

3. Utom isụn̄utom