MARCH 30 ESỊM APRIL 5, 2026
ỌYỌHỌ IKWỌ 76 Ndi Isinemke Fi?
Tịn̄ Akpanikọ ke Usụn̄ Emi Enemde-Nem Owo
“O Jehovah Abasi akpanikọ.”—PS. 31:5.
AKPAN N̄KPỌ EMI IDINEMEDE
Idineme nte ikemede nditịn̄ akpanikọ ye mme owo nnyụn̄ n̄kpep mmọ akpanikọ emi odude ke Bible ke usụn̄ emi edinyenede ufọn inọ mmọ.
1. Nso ke ana inam man isịne ke ubon Jehovah?
AKPA ini emi isobode eyenete, mbụme kiet emi isiwakde ndibụp esidi, “Akanam didie edikụt akpanikọ?” Ndusụk owo ẹkeme ndidọhọ ke “ẹkemaman mmimọ ẹsịn,” ndusụk owo ẹdọhọ ke ibịghike “mmimọ ikedi ididụk.” Isibọrọ ntre sia akpanikọ emi odude ke Ikọ Abasi ada nnyịn usụn̄ ke kpukpru se inamde ke uwem. Ntak idọhọde ntre edi ke imọdiọn̄ọ ke ikpowụt ke imama akpanikọ inyụn̄ ida enye idu uwem, ke imekeme ndisịne ke ubon Jehovah. Oro esịne nnyịn nditre ndisịn n̄kari ke se nnyịn inamde ye ke se nnyịn itịn̄de.—Ps. 15:1-3.
2. (a) Mme owo ẹkediọn̄ọ Jesus nte nso utọ owo? (b) Mme owo ẹdida didie akpanikọ emi Jesus ekekpepde?
2 Jesus ekesitịn̄ akpanikọ kpukpru ini. Mme asua esie ẹma ẹdiọn̄ọ ke enye edisụk itịn̄ akpanikọ ọkpọkọm ediwak owo idimaha se enye editịn̄de. (Matt. 22:16) Jesus ama etịn̄ se akpanikọ emi imọ ikpepde edinamde. Enye ọkọdọhọ ete: “N̄kedi nditọ ubahade, nnam owo an̄wana ye ete esie, nnyụn̄ nnam eyenan̄wan an̄wana ye eka esie, nnyụn̄ nnam n̄wan eyen an̄wana ye eka ebe esie.” (Matt. 10:35) Jesus ikoyomke mme owo ẹsasua se enye ye mme mbet esie ẹdikwọrọde, edi enye ama ọdiọn̄ọ ke se iditịbede edidi oro. (Matt. 23:37) Enye ama ọdiọn̄ọ ke etop imọ ayabahade mme owo ke ikpehe iba; otu kiet ẹyema akpanikọ emi Bible ekpepde, otu enye eken idimaha.—2 Thess. 2:9-11.
3. Idineme nso ke ibuotikọ emi?
3 Ukem nte Jesus, imesidomo ndidi mbon akpanikọ, isitịn̄ akpanikọ kpukpru ini ekpededi oro ayanam mme owo ẹkûma nnyịn. Ndien imesikwọrọ akpanikọ emi odude ke Bible inyụn̄ ikpep akpanikọ oro, kpa ye edide se iditịn̄de ekeme ndiyat ndusụk owo. Ndi oro ọwọrọ ke ima itịn̄ akpanikọ mîdịghe ikpep akpanikọ, ke nnyịn idikereke m̀mê iditịn̄ didie, mîdịghe idikereke m̀mê nnennen ini ikpetịn̄de edi oro? Ihih-o! Ke ibuotikọ emi, akpan mbụme emi idibemde iso ibọrọ edi: M̀mọ̀n̄ ke ikeme ndikụt akpanikọ? Ekem iyọbọrọ mbụme en̄wen emi asan̄ade n̄kpọ ye enye oro, emi edide: Ntak akpanade isitịn̄ akpanikọ inọ mbon en̄wen? Ikpetịn̄ didie? Ini ewe ke idinyụn̄ itịn̄? Mme ibọrọ mbụme oro ẹyen̄wam nnyịn idi mbon emi ẹnen̄erede ẹdiọn̄ọ nditịn̄ akpanikọ ke usụn̄ emi enemde mme owo, oro edi, ke iyetịn̄ akpanikọ ye ifiọk ye ke nnennen ini.
M̀MỌ̀N̄ KE IKEME NDIKỤT AKPANIKỌ?
4. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke akpanikọ oto Jehovah?
4 Akpanikọ oto Jehovah. Kpukpru se enye esitịn̄de ẹdi akpanikọ. Ke uwụtn̄kpọ, se enye etịn̄de aban̄a se inende ye se ikwan̄ade edi akpanikọ. (Ps. 19:9; 119:142, 151) Kpukpru se enye esidọhọde ete ke ẹyetịbe ke ini iso ẹsitịbe. (Isa. 55:10, 11) Akananam enye in̄wọn̄ọke n̄kpọ ndien etre ndinam n̄kpọ oro. (Num. 23:19) Se idude edi ke Jehovah ikemeke-keme ndisu nsu! (Heb. 6:18) Imokụt do ndien ntak emi ẹdiọn̄ọde Jehovah nte “Abasi akpanikọ.”—Ps. 31:5.
5. Ntak emi mîsọn̄ke ndikụt “Abasi akpanikọ”? Nam an̄wan̄a. (Utom 17:27)
5 Ndusụk owo ẹdọhọ ke imemke utom ndikụt Jehovah emi edide “Abasi akpanikọ,” edi se mmọ ẹtịn̄de oro idịghe akpanikọ. Mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke Jehovah do ẹkakan nnyịn ẹkụk. (Rome 1:20) Ini apostle Paul eketịn̄de ikọ ye mbon Greek emi ẹkediọn̄ọde n̄wed eti-eti ke Athens, enye ọkọdọhọ ke Abasi oyom nnyịn ‘ikụt enye,’ ke ‘enye iyomke usụn̄ ikpọn̄ nnyịn owo kiet kiet.’ (Kot Utom 17:27.) Se idude edi ke Jehovah esidụri mbon emi ẹsụhọrede idem ẹyom akpanikọ adian idem.—John 6:44.
6. Siak ndusụk akpanikọ emi odude ke Bible. Nso inam enem fi ndidiọn̄ọ mme akpanikọ oro?
6 Usụn̄ kiet emi ikemede ndikụt Jehovah edi nnyịn ndikpep Bible. Abasi ọkọnọ irenowo emi ẹkewetde Bible edisana spirit esie ẹda ẹwet. (2 Pet. 1:20, 21) Ntre kpukpru se idude ke Bible ẹdi akpanikọ ye se nnyịn ikemede ndiberi edem. Se uwụtn̄kpọ mi. Imekeme ndinịm se Bible etịn̄de aban̄a nte ekondo akasan̄ade edidu, ye nte uwem ọkọtọn̄ọde ke isọn̄. (Gen. 1:1, 26) Se Bible etịn̄de aban̄a ntak emi nnyịn idide mme anamidiọk ye ntak emi ufen ye n̄kpa okponde ntem ke ererimbot ẹdi se nnyịn inịmde. (Rome 5:12; 6:23) Bible ọdọhọ ke Jehovah ayada Eyen esie ọdiọn̄ kpukpru se Satan emi edide “ete nsu” akabiatde. Imekeme ndinịm se Bible etịn̄de oro ofụri ofụri. (John 8:44; Rome 16:20) Imonyụn̄ ikeme ndinịm se Bible ọn̄wọn̄ọde ete ke Jesus oyosobo ndiọi owo, anam mme akpan̄kpa ẹset, anam isọn̄ afiak akabade edi Paradise, onyụn̄ an̄wam nnyịn ifọn ima. (John 11:25, 26; 1 John 3:8) Jehovah ekpep nnyịn akpanikọ onyụn̄ ọnọ nnyịn ifet ndikpep mbon en̄wen akpanikọ oro. Idịghe ekpri n̄kpọ ke Jehovah anam oro ọnọ nnyịn!—Matt. 28:19, 20.
NTAK EMI ISITỊN̄DE AKPANIKỌ
7-8. Ndi se inamde itịn̄ akpanikọ enen̄ede edi akpan n̄kpọ? Nọ uwụtn̄kpọ. (Mark 3:11, 12) (Se mme ndise n̄ko.)
7 Ima itetịn̄ ke ana isitịn̄ akpanikọ ikpoyom ndisịne ke ubon Jehovah. Edi nditịn̄ akpanikọ idịghe n̄kukụre n̄kpọ emi edinamde esịt enem Jehovah. Se inamde itịn̄ akpanikọ ebehe Jehovah. Kere ise se iketịbede ini Jesus okodude ke isọn̄. (Kot Mark 3:11, 12.) Ini Jesus osụk ọkwọrọde ikọ ekpere Inyan̄ Galilee, otu-owo ẹma ẹkan enye ẹkụk. Ndien ndusụk mbon emi demon esịnede ke idem ẹma ẹsịne ke otu oro. Mmọ ẹma ẹdiduọ ke iso Jesus ẹnyụn̄ ẹfiori ẹte: “Afo edi Eyen Abasi.” Se mme demon oro ẹketịn̄de ẹban̄a Jesus ekedi akpanikọ. Edi nso ikanam mmọ ẹtịn̄? Ekeme ndidi mmọ ẹkeyom mme owo oro ẹbuọt idem ye mmọ, man mmọ ẹnam mme owo oro ẹtre ndinam n̄kpọ nnọ Jehovah. Akpanikọ ke mme demon ẹketịn̄ oro, edi idịghe eti ntak akanam mmọ ẹtịn̄ ikọ oro. Mmọ ikekemeke ndibian̄a Jesus, se mmọ ẹkenamde oro ikonyụn̄ inemke Jesus esịt. Jesus ama owụk mmọ ete mmọ ẹkûtịn̄ n̄kpọ ndomokiet uban̄a imọ.
8 Nso ke ikeme ndikpep nto mbụk emi? Se ikemede ndikpep edi ke se inamde nnyịn itịn̄ akpanikọ ebehe Jehovah. Enen̄ede edi se nnyịn ikụtde ite ke ntak emi nnyịn ikpepde owo akpanikọ edi eti ntak; mme owo ẹkpenyụn̄ ẹtoro nnyịn ke se ikpepde, yak inam itoro oro aka ebịne Jehovah utu ke nnyịn ndimen itoro oro ndia!—Matt. 5:16; men Utom 14:12-15 domo.
Ama ekpep owo akpanikọ, akpayak itoro aka ebịne anie? (Se ikpehe 7-8)
9. Nso ke nnyịn ikpekpeme idem man nnyịn idinam? Ntak-a?
9 Se ini en̄wen emi akpanade ikpeme se inamde mbak nnyịn idiyom itoro ito mme owo. Ẹyak idọhọ ke kiet ke otu nditọ-ete emi ẹdade usụn̄ ke esop Abasi ọdọhọ nnyịn ikọ idịbi, ndien nnyịn imen ikọ oro iketịn̄ inọ mbon en̄wen. Ekpedi aka ko, mbon emi iketịn̄de ikọ oro inọ ẹdikụt ke se iketịn̄de ekedi akpanikọ, idem ekeme ndikpa mmọ nte nnyịn isan̄ade idiọn̄ọ utọ n̄kpọ oro, mmọ ẹnyụn̄ ẹkere ke nnyịn imọdiọn̄ọ mme n̄kpọ ntre ata ediwak. Oro ekeme ndinam mmọ ẹkere ke nnyịn imenen̄ede idi n̄kpọ ikan se nnyịn idide. Edi ke enyịn Abasi, idịghe se nnyịn idide edi oro. (N̄ke 11:13) Ntak idọhọde ntre edi ke nnyịn ima imen ikọ idịbi emi ẹketịn̄de ẹnọ nnyịn ikasuan. N̄kpọ efen edi ke kpa ye edide se nnyịn iketịn̄de oro ekedi akpanikọ, idịghe eti ntak akanam nnyịn itịn̄.
NTE IKPESITỊN̄DE AKPANIKỌ
10. Ọkpọdọhọ ke ikọ emi ‘enyenede inem’ edi nso utọ ikọ? (Colossae 4:6)
10 Kot Colossae 4:6. Apostle Paul ama eti mme Christian emi ẹdụn̄de ke Colossae ete yak ikọ mmọ “enyene inem kpukpru ini.” Nso ke oro ọwọrọ? Ikọ Greek emi ẹkedade ẹwet itie oro ọwọrọ ke ikọ nnyịn ana enyene ufọn ọnọ mbon emi itịn̄de inọ, afiak owụt mfọnido onyụn̄ enenem owo ndikop.
11-12. Ntak emi anade ikpekpeme nte ikpepde mme owo akpanikọ? Nọ uwụtn̄kpọ. (Se mme ndise n̄ko.)
11 Ima ikpep mme owo akpanikọ emi odude ke Bible, ọfọn inam item Paul emi ọdọhọde yak ikọ nnyịn enyene inem. Bible ke idemesie emen mme akpanikọ emi ọdọn̄ọde ke esịt esie odomo ye nsọsọp akan̄kan̄ emi ekemede ndibahade ukpọn̄ ye spirit. Ikọ oro ọwọrọ ke se idude ke Bible ekeme ndinam nnyịn mme enyene-idem ye mbon en̄wen ikụt utọ owo emi nnyịn inen̄erede idi ye se inen̄erede isịne nnyịn ke esịt. (Heb. 4:12) Edi nnyịn mîdaha Bible inam n̄kpọ ye ifiọk, imekeme ndiyat owo esịt ke n̄kpọ emi mîkpedịghe se ẹyatde owo esịt, inyụn̄ itọn̄ọ utọk ke n̄kpọ emi mîkpedịghe se ẹtọhọde. Didie ke oro ekeme nditịbe?
12 Yak idọhọ ke imọkwọrọ ikọ ikosobo ete kiet emi amade Abasi, edi enye esibọn̄ akam kpukpru ini ọnọ ndisọi mbiet onyụn̄ ama ndidia Christmas ye Easter ye mbonubon esie. Imekeme ndida se idude ke Bible n̄wụt enye ke owo ndibọn̄ akam nnọ ndisọi mbiet emi ẹdide inyeneke uwem edi ndisịme, ke Christmas ye Easter ẹdi usọrọ mme okpono ndem. (Isa. 44:14-20; 2 Cor. 6:14-17) Ekpedi akpa ini emi inemede Ikọ Abasi ye enye ke nnyịn inam kpukpru oro, akpanikọ ke nnyịn itịn̄ oro, edi nnyịn idaha Ikọ Abasi inam n̄kpọ ye ifiọk.
Didie ke ekeme ndida ifiọk n̄kpep akpanikọ? (Se ikpehe 11-12)a
13. Didie ke ikeme ndinam ikọ nnyịn etie nte n̄kpọ emi ẹsịnde inụn̄?
13 Paul ama ọdọhọ n̄ko yak mbon emi ẹkotde se imọ iwetde oro ẹsitịn̄ ikọ yak ebiet ẹsịn inụn̄ ke esịt. Ikọ esie ikọwọrọke yak itịn̄ akpanikọ ke usụn̄ emi se nnyịn itịn̄de mîbietke akpanikọ, m̀mê yak nnyịn idedịp akpanikọ. Utu ke oro, enye ọkọdọhọ yak ikọ nnyịn etie nte “n̄kpọ eke ẹsịnde inụn̄” man akpanikọ emi ikpepde owo enenem enye ndikop. (Job 12:11) Ekeme ndisọn̄ ndinam se itịn̄de oro. Yak ida ata udia inọ uwụtn̄kpọ. Imekeme ndikere ke nte udia enemde nnyịn ke inua, ke edinem mbon en̄wen ntre. Ke ukem usụn̄ oro, imekeme ndikere ke nte isitịn̄de ikọ esinem kpukpru owo, edi isidịghe ntre. Ke uwụtn̄kpọ, ke ntak itie emi ndusụk owo ẹtode, mmọ ẹkeme nditịn̄ se isịnede mmọ ke esịt nnennen nnennen, iwen̄ke-wen̄ ikọ oro, ọkpọkọm mmọ ẹtịn̄ ye owo emi ọsọn̄ọde mmọ. Edi mbon emi mîtoho edem mmọ ẹkeme ndidọhọ ke owo ikpetịn̄ke ikọ ntre, mmọ ẹkeme ndikam nda ikọ mmọ ke usọn̄enyịn. Paul ama ọdọhọ ke ana idiọn̄ọ “nte [ikpọnọde] owo kiet kiet ibọrọ.” Oro ọwọrọ ke ima itịn̄ ikọ ye owo, yak ikpụhọ nte itịn̄de ikọ, okûdi nte enemde nnyịn m̀mê nte ẹsitịn̄de ikọ ke edem nnyịn, edi yak akam edi nte edinemde owo emi akpan̄de utọn̄ ọnọ nnyịn.
INI IKPETỊN̄DE AKPANIKỌ
14. Ini Jesus okodude ke isọn̄, ndi kpukpru se enye ọkọdiọn̄ọde ke enye ekekpep mme mbet esie? Ntak ọbọrọde ntre?
14 Ikọ Jesus ekesinenem mbon emi ẹtienede enye, enye ama onyụn̄ ekpep mmọ ediwak n̄kpọ. (Mark 6:34) Edi se akanade nte mmọ ẹkpep okosụk awawak. Jesus ikodomoke ndikpep mmọ kpukpru se enye ọkọdiọn̄ọde. Enye ama ọdiọn̄ọ ke ibifịk mmọ idimenke mme n̄kpọ oro. Enye ama ọdiọn̄ọ ke enyene ndusụk akpanikọ emi akanade nte mmọ ẹkpep, edi ke ini oro ikedịghe nnennen ini ndikpep mmọ. Enye ama akam ọdọhọ ete ke mmọ idikemeke ndibiom mme akpanikọ oro. (John 16:12) Nso ke oro ekpep nnyịn?
15. Ndi akpana imen kpukpru se nnyịn idiọn̄ọde ikpep mbon emi ẹkpepde Bible ye nnyịn inikiet? Nam an̄wan̄a. (Mme N̄ke 25:11) (Se ndise n̄ko.)
15 Uwụtn̄kpọ Jesus owụt nnyịn ke nnyịn ndidiọn̄ọ akpanikọ iwọrọke ke ana imen kpukpru se nnyịn idiọn̄ọde ikpep owo inikiet. Didie ke ikeme ndikpebe Jesus? Ana ikere nte n̄kpọ etiede ye mme owo. Fiak men ekikere ka uwụtn̄kpọ ete emi esidiade Christmas ye Easter ye mbonubon esie. Nnyịn imọdiọn̄ọ ke mme usọrọ oro mme okpono ndem ẹketọn̄ọ enye, ke Abasi inyụn̄ imaha utọ mme usọrọ oro. Edi yak idọhọ ke ikọtọn̄ọ ndikpep ete oro Bible urua kiet m̀mê urua iba mbemiso Christmas. Edieke nnyịn ikọdọhọde enye se Bible etịn̄de aban̄a usọrọ mme okpono ndem inyụn̄ idori enyịn ke enye ọmọn̄ etre ndidia Christmas idaha idaha-oro, ndi se itịn̄de ye enye ebiet n̄kpọ emi esịnede inụn̄ idaha-oro? Imọdiọn̄ọ ke ndusụk mbon emi ikpepde Bible ẹkeme ndisọsọp nnam se mmọ ẹkpepde ke Bible. Edi ekeme ndifiak nda ndusụk owo ini mmọ ndikpụhọde nte mmọ ẹsikerede n̄kpọ ye nte mmọ ẹsinamde n̄kpọ. Imekeme ndin̄wam mbon emi nnyịn ikpepde Bible ẹkpụhọde edieke idọhọde mmọ se akpanade nte mmọ ẹkpụhọde ke nnennen ini, oro edi, ke ini emi mmọ ẹdikemede ndikpụhọde.—Kot Mme N̄ke 25:11.
Kpebe Jesus; biere ini emi ekpetịn̄de akpanikọ nyụn̄ biere m̀mê nso ye nso ke ekpetịn̄ (Se ikpehe 15)
16. Didie ke ikeme ndin̄wam mbon emi ikpepde Bible ẹka iso ‘ẹsan̄a ke akpanikọ’?
16 Iwakke n̄kpọ emi esidatde nnyịn esịt nte nnyịn ndin̄wam mbon en̄wen ẹdiọn̄ọ Jehovah. Imekeme ndin̄wam mmọ ẹka iso ‘ẹsan̄a ke akpanikọ’ edieke inamde mme n̄kpọ emi: Ka iso nịm eti uwụtn̄kpọ nọ mmọ. (3 John 3, 4) Kụt ete ke uwem fo owụt ke afo emenịm mme n̄kpọ emi Abasi ọn̄wọn̄ọde ke Bible. Sitịn̄ akpanikọ nyụn̄ tịn̄ ye eti ntak. Tịn̄ ikọ yak enenem owo. Ama ekpep owo akpanikọ, yak ikọ fo ebebịt enye ke idem, an̄wam enye, onyụn̄ edi ke nnennen ini. Itoro ekededi emi ẹtorode fi, yak aka ebịne Jehovah. Ama anam ntre, oyowụt ke Jehovah emi edide Abasi akpanikọ enyene fi.
ỌYỌHỌ IKWỌ 160 “Eti Mbụk”!
a NDISE: Ke akpa ndise oro, brọda kiet okụt eto Christmas ke ufọk ete kiet onyụn̄ owụt enye ibuotikọ emi owụtde ke mme okpono ndem ẹketọn̄ọ Christmas. Ke ọyọhọ ndise iba oro, brọda oro owụt enyene-ufọk ibuotikọ emi etịn̄de nti n̄kpọ emi ẹdin̄wamde mme ete. Ewe ke otu iba oro ke afo ekere ke eyenen̄ede an̄wam enyene-ufọk?