Ndisọn̄ọ Mmụm Ikọ Abasi Eke Odudu Spirit N̄kama

“Imakpan̄a nsa ye ndịbe ndịbe ido eke enyenede bụt, isan̄ake ke n̄kari, inyụn̄ idaha nsu ibuak ye ikọ Abasi.”—2 CORINTH 4:2.

1. (a) Nso ke ẹyom man ẹnam utom oro ẹtịn̄de ke Matthew 24:14 ye 28:19, 20? (b) Ke nso udomo ke Bible okodu ke usem mme owo ke ini ukperedem ini ọkọtọn̄ọde?

KE AKWA prọfesi esie aban̄ade ini ubọn̄ ubọn̄ edidu esie ye eke akpatre ini eyo emi, Jesus Christ ama ebemiso etịn̄ ete: “Ẹyenyụn̄ ẹkwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi emi ke ofụri ekondo nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt, ndien adan̄aoro ke utịt eyedi.” Enye n̄ko ama eteme mme anditiene enye ete: “Ẹkanam kpukpru mme idụt ẹdi mbet . . . ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ eke n̄ketemede mbufo.” (Matthew 24:14; 28:19, 20) Edisu eke mme prọfesi oro abuana ekese utom ke ndikabade nnyụn̄ mmịn̄ Bible, ke ndikpep mme owo se enye ọwọrọde, ye ke ndin̄wam mmọ ẹda enye ẹsịn ke edinam ke uwem mmọ. Nso ifet ke edi ntem ndibuana ke utọ utom oro! Etisịm 1914 ẹma ẹmemịn̄ Bible m̀mê ndusụk ikpehe esie ke usem 570. Edi ọtọn̄ọde ke ini oro ẹmedian ikpọ usem efen efen ke mme itie ikie ye ediwak n̄kpri usem, ndien ke ediwak usem se iwakde ikan edikabade kiet odu.a

2. Ewe nsio nsio uduak ikakara utom mme andikabade ye mme andimịn̄ Bible?

² Edi n̄kpọ-ata ọnọ akabade n̄wed ekededi ndimen n̄wed ke usem kiet nnyụn̄ nnam enye an̄wan̄a mbon oro ẹkotde ẹnyụn̄ ẹkopde usem efen. Ndusụk mme akabade Bible ẹkenam utom mmọ ye ọyọhọ ifiọk nte ke se mmimọ ikabarede edi Ikọ Abasi. Mbon efen n̄kukụre ẹkenyene udọn̄ ke ntak oro ifiọk utom emi akamade nduaidem. Ekeme ndidi mmọ ẹkese se isịnede ke Bible n̄kukụre nte ido edinam oro ẹdade ẹto eset. Ye ndusụk owo, ido ukpono edi n̄kpọ mbubịne mmọ, ndien ndinam utom umịn̄n̄wed oro esịnede enyịn̄ mmọ nte akabade n̄wed m̀mê andimịn̄ edi ubak utom ndinyene se ẹdade ẹdu uwem. Uduakesịt mmọ nte an̄wan̄ade otụk nte mmọ ẹnamde utom mmọ.

3. Didie ke Kọmiti New World Bible Translation ekese utom esie?

³ Se itịmde idot edi ikọ Kọmiti New World Bible Translation emi: “Ndikabade Edisana N̄wed Abasi ọwọrọ edida mme ekikere ye mme ikọ oro Jehovah Abasi etịn̄de nsịn ke usem efen . . . Ata ndodobi ekikere edi oro. Mme akabade n̄wed emi, oro ẹbakde ẹnyụn̄ ẹmade Abasi emi edide Andiwet Edisana N̄wed Abasi, ẹnyene san̄asan̄a mbiomo ẹnọ Enye ndisuan mme ekikere esie ye se enye etịn̄de nnennen nte ẹkekeme. Mmọ n̄ko ẹkụt ẹte ke imenyene mbiomo kaban̄a mme andikot oro ẹnamde ndụn̄ọde ẹmi ẹberide edem ke edikabade Ikọ odudu spirit eke Ata Edikon̄ Abasi kaban̄a nsinsi edinyan̄a mmọ. Utọ akwa ekikere aban̄ade mbiomo mi akanam ke ediwak isua ẹmi ẹkebede kọmiti emi esịnede irenowo oro ẹyakde idem ẹnọ mi ẹsio New World Translation of the Holy Scriptures.” Uduak kọmiti emi ekedi ndinyene edikabade Bible oro edin̄wan̄ade ẹdinyụn̄ ẹkemede ndidiọn̄ọ oro edinyụn̄ ọsọn̄ọde eyịre ke akpasarade usem Hebrew ye Greek ke usụn̄ oro enye esịnde itiat idakisọn̄ ọnọ n̄kaiso n̄kọri ke nnennen ifiọk.

Nso Itịbe Inọ Enyịn̄ Abasi?

4. Enyịn̄ Abasi edi akpan n̄kpọ adan̄a didie ke Bible?

⁴ Kiet ke otu akpan uduak Bible edi ndin̄wam mme owo ndidiọn̄ọ ata Abasi. (Exodus 20:2-7; 34:1-7; Isaiah 52:6) Jesus Christ ekekpep mme anditiene enye ndibọn̄ akam nte “ẹkpono,” m̀mê ẹda enyịn̄ Ete esie ke edisana, m̀mê ẹkama enye nte edisana. (Matthew 6:9) Abasi ama anam ẹsịn ọkpọkpọ enyịn̄ esie ke Bible ke se iwakde ibe utịm ike 7,000. Enye oyom mme owo ẹdiọn̄ọ enyịn̄ oro ye mme edu Enyeemi ekerede enye.—Malachi 1:11.

5. Didie ke nsio nsio mme akabade n̄wed ẹkabarede enyịn̄ Abasi?

⁵ Ediwak mme akabade Bible ẹwụt ata ukpono ẹnọ enyịn̄ Abasi ẹnyụn̄ ẹda enye ndien ndien ke utom mmọ. Ndusụk mme akabade n̄wed ẹma ndida Yahweh. Mbon efen ẹmek uduot enyịn̄ Abasi oro ẹkpụhọrede ẹkot ke usem mmọ ke adan̄aemi osụk owụtde nnennen se idude ke uwetn̄kpọ usem Hebrew, ndusụk edide uduot enyeoro ẹtịmde ẹdiọn̄ọ ke ntak ẹkamade ke anyanini. New World Translation of the Holy Scriptures ada Jehovah utịm ike 7,210 ke akpan uwetn̄kpọ esie.

6. (a) Ke mme isua ndondo emi, nso ke mme akabade n̄wed ẹnam ye mme n̄wed oro ẹtịn̄de n̄kpọ ẹban̄a enyịn̄ Abasi? (b) Edinam emi atara asuana adan̄a didie?

⁶ Ke mme isua ndondo emi, okposụkedi mme akabade Bible ẹsịnde mme enyịn̄ abasi mme okpono ndem utọ nte Baal ye Molech, mmọ ke ediwak idaha ke ẹka iso ẹsio ọkpọkpọ enyịn̄ ata Abasi ẹfep ke mme edikabade Ikọ esie eke odudu spirit. (Exodus 3:15; Jeremiah 32:35) Ke mme utọ itien̄wed nte Matthew 6:9 ye John 17:6, 26, edikabade eke usem Albanian emi ẹsuande ntatara ntatara akabade ikọ Greek oro “enyịn̄ fo” (oro edi, enyịn̄ Abasi) n̄kukụre nte “afo,” nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke mme itien̄wed oro isiakke enyịn̄. Ke Psalm 83:18, The New English Bible ye Today’s English Version ẹsio ọkpọkpọ enyịn̄ Abasi ye ikọ ekededi oro owụtde ke Abasi enyene enyịn̄ ẹfep. Okposụkedi enyịn̄ Abasi odude ke n̄kani edikabade eke N̄wed Abasi Usem Hebrew ke ekese usem, mbufa edikabade ẹsiwak ndisio enye mfep m̀mê ndisịn enye n̄kukụre ke ikọ mben. Emi edi ntre ye Ikọmbakara, ọkọrọ ye ediwak usem ke Europe, Africa, Edem Usụk America, India, ye mme isuo Pacific.

7. (a) Didie ke ndusụk mme andikabade Bible mbon Africa ẹnam n̄kpọ ye enyịn̄ Abasi? (b) Nso ke afo ekere aban̄a oro?

⁷ Mme andikabade Bible nsịn ke ndusụk usem Africa ẹka anyan ẹkan oro. Utu ke ndida udorienyịn̄ N̄wed Abasi, utọ nte Abasi m̀mê Ọbọn̄, ke itie enyịn̄ Abasi, mmọ ẹsịn mme enyịn̄ oro ẹdade ẹto mme edinịm ke akpanikọ ido ukpono n̄kann̄kụk. Ke The New Testament and Psalms in Zulu (edikabade eke 1986), ẹkeda udorienyịn̄ oro Abasi (uNkulunkulu) ẹtịn̄ ikọ ke ukem usụn̄ ye ọkpọkpọ enyịn̄ oro (uMvelinqangi) oro an̄wan̄ade mbon Zulu nte ke emi etịn̄ aban̄a ‘akamba eteete emi ẹkponode ebe ke mme eteete ẹdide owo.’ Ibuotikọ kiet emi okodude ke magazine oro The Bible Translator, eke October 1992, ọkọtọt ete ke nditịm Bible usem Chichewa oro ẹdikotde Buku Loyera, mme andikabade ẹkeda Chauta nte ọkpọkpọ enyịn̄ ndida itie Jehovah. Chauta, nte ibuotikọ oro anamde an̄wan̄a, edi “Abasi oro mmọ ẹdiọn̄ọde kpukpru ini ẹnyụn̄ ẹtuakde ibuot ẹnọ.” Edi, ediwak ke otu mbon ẹmi n̄ko ẹtuak ibuot ẹnọ se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ nte edide spirit mme akpan̄kpa. Nte edi akpanikọ nte ke edieke mme owo ẹbọn̄de akam ẹnọ “Akakan Andidu,” ndien se ededi enyịn̄ oro mmọ ẹdade ndida nnọ “Akakan Andidu” oro edi ukem ye ọkpọkpọ enyịn̄ Jehovah, inamke n̄kpọ m̀mê nso n̄kpọ efen ke utuakibuot mmọ abuana? Ke akpanikọ idịghe! (Isaiah 42:8; 1 Corinth 10:20) Ndikpụhọ ọkpọkpọ enyịn̄ Abasi ye n̄kpọ efen oro anamde mme owo ẹkere ke ido edinam oro mmimọ inịmde ke akpanikọ enen in̄wamke mmọ ndisịk n̄kpere ata Abasi.

8. Ntak emi uduak Abasi ndinam ẹdiọn̄ọ enyịn̄ esie mîkpụho?

⁸ Kpukpru emi ikpụhọkede m̀mê inamke uduak Jehovah ndinam ẹdiọn̄ọ enyịn̄ esie okpu. Ke mme usem Europe, Africa, mme America, Edem Usiahautịn, ye mme isuo inyan̄ibom, ediwak Bible ke ẹsụk ẹdu ẹmi ẹsịnede enyịn̄ Abasi. N̄ko n̄kpọ nte Mme Ntiense Jehovah 5,400,000 ẹdu ke idụt ye efakutom 233 ẹmi ke ẹtan̄de ẹdian ọtọkiet ẹsịnde se iwakde ikan biliọn hour kiet ke isua ndisian mbon en̄wen mban̄a enyịn̄ ye uduak ata Abasi. Mmọ ẹmịn̄ ẹnyụn̄ ẹsuan mme Bible—mmọ oro ẹsịnede enyịn̄ Abasi—ke mme usem oro n̄kpọ nte owo 3,600,000,000 ẹmi ẹdụn̄de ke isọn̄ ẹsemde, esịnede Ikọmbakara, Chinese, Russian, Spanish, Portuguese, French, ye Dutch. Mmọ n̄ko ẹmịn̄ mme n̄wed un̄wam ukpep Bible ke mme usem oro ata ekese mme andidụn̄ isọn̄ ẹdiọn̄ọde. Ibịghike Abasi ke idemesie ayanam n̄kpọ ke usụn̄ oro edisude ikọ esie ọyọhọ ọyọhọ nte ke mme idụt “ẹyefiọk ẹte ke [imọ idi] Jehovah.”—Ezekiel 38:23.

Ke Ini Se Owo Enịmde ke Akpanikọ Otụkde Se Ẹkabarede

9. Didie ke Bible owụt akamba mbiomo emi mbon oro ẹkamade Ikọ Abasi ẹnyenede?

⁹ Mbon oro ẹkabarede Ikọ Abasi ọkọrọ ye mbon oro ẹkpepde enye ẹnyene akamba mbiomo. Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a utom ukwọrọikọ esie ye eke mme nsan̄a esie ete: “Imakpan̄a nsa ye ndịbe ndịbe ido eke enyenede bụt, isan̄ake ke n̄kari, inyụn̄ idaha nsu ibuak ye ikọ Abasi; edi ke edisian se idide akpanikọ an̄wan̄wa, ke inam kpukpru owo ẹfiọk ke esịt mmọ, ete nnyịn inanam se inende ke iso Abasi.” (2 Corinth 4:2) Ndibuak ọwọrọ ndibiat ebe ke ndibuak n̄kpọ oro edide esen m̀mê oro mîfọnke. Apostle Paul iketiehe nte mme ekpemerọn̄ Israel oro mîkanamke akpanikọ ke eyo Jeremiah emi Jehovah akasuade ọnọ ke ntak emi mmọ ẹkekwọrọde se idide ekikere mmọ utu ke se Abasi eketịn̄de. (Jeremiah 23:16, 22) Edi nso ida itie ke eyomfịn?

10. (a) Didie ke uduak efen ke osiode edisọn̄ọ nyịre ye Abasi efep onụk ndusụk mme akabade n̄wed ke eyomfịn? (b) Nso utom ke mmọ nte mîdotke ẹkemen ẹnam?

¹⁰ Ke ini Ekọn̄ Ererimbot II, kọmiti mme ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono ye mme pastọ ẹma ẹdiana ye ukara Nazi ke Germany ndisio “Obufa Testament” oro ẹkefiakde ẹdụn̄ọde emi okosiode kpukpru nti n̄kpọ oro ẹban̄ade mme Jew ye kpukpru uyarade nte ke mme eteete Jesus Christ ẹkedi mme Jew ẹfep. Ke ata ndondo emi, mme akabade n̄wed emi ẹkesiode The New Testament and Psalms: An Inclusive Version ẹkewọn̄ọrede ntịn̄enyịn ẹnọ afan̄ efen, ẹma ẹdomo ndisio kpukpru uyarade ẹwụtde nte ke mme Jew ẹma ẹnyene ubọk ke n̄kpa Christ. Mme akabade n̄wed oro ẹma ẹkere n̄ko ẹte ke mme andikot ẹdide iban ẹyetịm ẹkop inemesịt edieke owo mîtịn̄ke iban̄a Abasi nte Ete, edi nte Ete-Eka ye edieke ẹdọhọde ke Jesus ikedịghe Eyeneren Abasi, edi ke ekedi Eyen esie. (Matthew 11:27) Ke adan̄aemi mmọ ẹnamde oro, mmọ ẹma ẹsio edumbet aban̄ade n̄wan ndisụk ibuot nnọ ebe ye nditọ ndikop uyo nnọ mme ete ye eka ẹfep. (Colossae 3:18, 20) Mbon oro ẹsiode mme edikabade oro ẹdi nte an̄wan̄ade iketieneke inyene ubiere apostle Paul nditre ‘ndibuak n̄kpọ ke ikọ Abasi.’ Mmọ ẹma ẹfre utom akabade n̄wed, ẹkabade ẹda itie andiwet, ẹsion̄ode mme n̄wed oro ẹdade eti etop oro Bible enyenede ẹnam n̄kpọ ndimenede mme ekikere idemmọ.

11. Didie ke mme ukpepn̄kpọ Christendom ẹtuaha ye se Bible etịn̄de aban̄a ukpọn̄ ye n̄kpa?

¹¹ Mme ufọkabasi Christendom ke ofụri ofụri ẹkpep nte ke ukpọn̄ owo edi spirit, nte ke enye esiwọrọ ọkpọn̄ ikpọkidem ke owo akpade, ye nte ke enye ikemeke ndikpa. Ke edide isio ye oro, n̄kani edikabade Bible ke ediwak usem ẹtịn̄ in̄wan̄în̄wan̄ ẹte ke mme owo ẹdi ukpọn̄, nte ke mme unam ẹdi ukpọn̄, ye nte ke ukpọn̄ esikpa. (Genesis 12:5; 36:6; Numbers 31:28; James 5:20) Oro anam mme ọkwọrọ ederi ẹnyene mfịna.

12. Ke mme usụn̄ ewe ke ndusụk edikabade eke ndondo emi ẹfụk akpanikọ Bible?

¹² Idahaemi ndusụk mbufa edikabade ẹdịp akpanikọ ẹmi. Didie? Mmọ ẹkam ẹfep nnennen edikabade ikọenyịn̄ usem Hebrew oro neʹphesh (ukpọn̄) ke ndusụk itien̄wed. Ke Genesis 2:7, mmọ ẹkeme ndidọhọ ke akpa owo “ama ọtọn̄ọ ndidu uwem” (utu ke ndidọhọ “akabade edi ukpọn̄ eke odude uwem”). Mîdịghe mmọ ẹkeme nditịn̄ mban̄a “edibotn̄kpọ” utu ke “ukpọn̄” ke se iban̄ade uwem unam. (Genesis 1:21, NW) Ke mme utọ itien̄wed nte Ezekiel 18:4, 20, mmọ ẹtịn̄ ẹban̄a “owo oro” (utu ke “ukpọn̄”) nte akpade. Mme utọ edikabade oro, ndusụk, ẹnen ke ekikere mme akabade n̄wed. Edi adan̄a didie ke mmọ ẹn̄wam owo oro oyomde akpanikọ ke ofụri esịt emi mme ukpepn̄kpọ Christendom oro mîkemke ye N̄wed Abasi ẹma ẹketịmede ekikere esie?b

13. Ke nso usụn̄ ke ndusụk edikabade Bible ẹdịp uduak Abasi kaban̄a isọn̄?

¹³ Ke ukeme ndisọn̄ọ se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ nte ke kpukpru nti owo ẹdika heaven, mme akabade n̄wed—m̀mê mme ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono ẹmi ẹfiakde ẹdụn̄ọde utom mmọ—ẹkeme n̄ko ndidomo ndidịp se Bible etịn̄de aban̄a uduak Abasi kaban̄a isọn̄. Ke Psalm 37:11, ediwak edikabade ẹkot nte ke mbon nsụkidem ẹyeda “isọn̄” ẹnyene. “Isọn̄” etie nte edi ukabade oro ẹnọde ikọ oro (ʼeʹrets) emi ẹdade ke uwetn̄kpọ usem Hebrew. Nte ededi, Today’s English Version (emi ediwak edikabade ke mme usem efen ẹkọn̄ọde) aka anyan akan oro. Okposụkedi edikabade emi akabarede ikọ Greek oro ge nte “isọn̄” utịm ike 17 ke Gospel Matthew, ke Matthew 5:5 enye okpụhọ “isọn̄” ada ubak udịmikọ emi “se Abasi ọkọn̄wọn̄ọde.” Mbon ufọkabasi nte ido edide ẹnyene heaven ke ekikere. Owo inamke akpanikọ itịn̄ inọ mmọ nte ke Ukwọrọikọ esie oro ke Obot, Jesus Christ ọkọdọhọ ete ke mbon oro ẹnyenede ifụre ifụre, sụn̄sụn̄ ido, m̀mê ẹsụhọrede idem “ẹyeda isọn̄ ẹnyene.”

14. Nso ibụk ibụk uduakesịt ẹna in̄wan̄în̄wan̄ ke ndusụk edikabade Bible?

¹⁴ Nte an̄wan̄ade mme ikọ oro ẹdade ke ndusụk edikabade N̄wed Abasi ẹdi ye ekikere ndin̄wam mme ọkwọrọikọ ẹbọ eti okụk ọfiọn̄. Edi akpanikọ nte ke Bible ọdọhọ ete: “Anamutom odot ukpe utom esie.” (1 Timothy 5:18) Edi ke 1 Timothy 5:17, ke ebiet emi enye ọdọhọde ke mbiowo eke ẹtịmde ẹkara “ẹdot akwa utịp,” n̄kukụre utịp oro ndusụk mmọ ẹkerede nte odotde ẹtịn̄ ẹban̄a edi okụk. (Men 1 Peter 5:2 domo.) Ntem, The New English Bible ọdọhọ ete ke “ẹkpenyene ndibat [mbiowo] nte ẹdotde ndibọ okụk ekpatọfọn̄ utịm ikaba,” ndien Contemporary English Version ọdọhọ ete ke mmọ “ẹdot se ẹkpede okụk utịm ikaba.”

Ndisọn̄ọ Mmụm Ikọ Abasi N̄kama

15. Didie ke nnyịn ikeme ndibiere m̀mê ewe edikabade Bible ke ikpakama?

¹⁵ Nso ke kpukpru emi ọwọrọ ọnọ andikot Bible kiet kiet ye mbon oro ẹdade Bible ẹnọ mbon en̄wen ukpep? Ke ekese usem oro ẹsemde ntatara ntatara, mme edikabade Bible ẹwakde ẹkan kiet ẹdu ndimek. Wụt mbufiọk ke ndimek Bible oro afo akamade. (Mme N̄ke 19:8) Edieke edikabade mînamke akpanikọ kaban̄a owo emi Abasi ke idemesie edide—osiode enyịn̄ esie efep ke Ikọ esie eke odudu spirit ke ntak ekededi—nte ekeme ndidi mme akabade n̄wed ẹma ẹsịn ubọk ke mme ikpehe itien̄wed efen ke Bible? Ke ini enyenede eyịghe aban̄a m̀mê se ẹkabarede enen, domo ndimen enye ndomo ye n̄kani edikabade. Edieke afo edide andikpep Ikọ Abasi, mek edikabade oro ọsọn̄ọde eyịre ketket ye se idude ke akpasarade uwetn̄kpọ usem Hebrew ye Greek.

16. Didie ke nnyịn owo kiet kiet ikeme ndiwụt nsọn̄ọnda ke nte nnyịn ikamade Ikọ Abasi eke odudu spirit?

¹⁶ Kpukpru nnyịn owo kiet kiet ikpenyene ndisọn̄ọ nyịre ke Ikọ Abasi. Nnyịn inam oro ebe ke nditịm n̄kpeme se isịnede ke enye man, edieke ikemede, nnyịn ida ndusụk ini kpukpru usen ndikot Bible. (Psalm 1:1-3) Nnyịn inam oro ebe ke ndida se enye etịn̄de nsịn ke edinam ọyọhọ ọyọhọ ke uwem nnyịn, ikpepde ndida mme edumbet ye mme uwụtn̄kpọ esie nte isọn̄ ndinam nti ubiere. (Rome 12:2; Mme Hebrew 5:14) Nnyịn iwụt ke idi mbon oro isọn̄ọde ida inọ Ikọ Abasi ebe ke ndikwọrọ enye ifịk ifịk nnọ mbon en̄wen. Nnyịn n̄ko inam ntre nte mme andikpep ebe ke ndikama Bible ye ntịn̄enyịn, idehede iyụrọde enye m̀mê nditat se enye etịn̄de man ekem ye mme ekikere nnyịn. (2 Timothy 2:15) Se Abasi ekebemde iso etịn̄ ayada itie ye unana edikpu. Enye ọsọn̄ọ ada ke ndisu Ikọ esie. Nnyịn ikpakam isọn̄ọ imụm enye ikama.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

◻ Nso uduakesịt ikara utom mme andikabade Bible ke eyomfịn?

◻ Ntak emi mme edinam oro mme edikabade eke eyomfịn ẹtienede mînamke uduak Abasi kaban̄a enyịn̄ esie okpu?

◻ Didie ke ndusụk edikabade ẹdịp akpanikọ Bible aban̄ade ukpọn̄, n̄kpa, ye isọn̄?

◻ Ke mme ewe usụn̄ ke nnyịn ikeme ndiwụt nte ke imọsọn̄ọ imụm Ikọ Abasi ikama?

[Ndise ke page 16]

Ewe edikabade Bible ke afo akpakama?