Watchtower LIBRARY EKE INTANET
Watchtower
LIBRARY EKE INTANET
Efịk
Ẹ,Ê,Ị,Ọ,Ụ,Û,N̄
  • Ẹ
  • ẹ
  • Ê
  • ê
  • Ị
  • ị
  • Ọ
  • ọ
  • Ụ
  • ụ
  • Û
  • û
  • N̄
  • n̄
  • BIBLE
  • MME N̄WED
  • MBONO ESOP
  • w93 12/15 p. 16-21
  • Ndikọri Uten̄e Abasi

Vidio ndomokiet idụhe mi.

Kûyat esịt, n̄kpọ anam vidio emi okûbre.

  • Ndikọri Uten̄e Abasi
  • Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1993
  • N̄kpri Ibuotikọ
  • Ukem Ibuot Nneme
  • Ndikpono Jehovah
  • Nsuannọ Ima
  • N̄kponn̄kan Inemesịt
  • Ndinyene Ata Eti Ibuot
  • Ima Edinam Eti N̄kpọ
  • Sua Idiọk!
  • Kọri N̄kpet N̄kpet Itie Ebuana ye Jehovah
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2000
  • Nyene Ọniọn̄ Nyụn̄ Bọ Ntụnọ
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1999
  • “Jehovah Enyene Eti Ibuot”
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1999
  • Mme Akpan N̄kpọ Ẹtode N̄wed Mme N̄ke
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2006
Se En̄wen En̄wen
Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1993
w93 12/15 p. 16-21

Ndikọri Uten̄e Abasi

“Ten̄e Jehovah, nyụn̄ kpọn̄ idiọk.”—MME N̄KE 3:7.

1. Mmanie ke ẹkewet Mme N̄ke ẹnọ?

N̄WED Mme N̄ke eke Bible ọdọn̄ọ akpakịp item eke spirit. Jehovah ọkọnọ n̄weditem emi ke akpa nditeme san̄asan̄a idụt esie Israel. Mfịn, enye ọnọ edisana idụt Christian esie “emi utịt mme eyo ama osịm,” mme ikọ ọniọn̄.—1 Corinth 10:11; Mme N̄ke 1:1-5; 1 Peter 2:9.

2. Ntak emi ntọt oro ke Mme N̄ke 3:7 otịmde edi ekemini mfịn?

2 Ke ikụbọrede ika Mme N̄ke 3:7, nnyịn ikot ite: “Kûse idemfo ke ọfiọkn̄kpọ: ten̄e Jehovah, nyụn̄ kpọn̄ idiọk.” Toto ke eyo akpa ete ye eka nnyịn, ke ini Urụkikọt akatapde Eve ye un̄wọn̄ọ nte ke mmọ ‘ẹyefiọk eti ye idiọk,’ ikpîkpu ifiọk owo omokpu ndiyụhọ mme udọn̄ owo. (Genesis 3:4, 5; 1 Corinth 3:19, 20) Idụhe ini ke mbụk oro emi enen̄erede ana in̄wan̄în̄wan̄ akan nte edide ke ọyọhọ isua ikie-20 emi—kpa “ukperedem ini” ẹmi ke ini ubonowo, ọdọkde mme utịp unana edinịm edidu Abasi ke akpanikọ, ekikere edito ke unam mforo owo, edide se asari eke orụk, afai, ye kpukpru orụk oburobụt ido ọnọmọde. (2 Timothy 3:1-5, 13; 2 Peter 3:3, 4) Enye edi ‘ndutịme obufa ererimbot’ oro EM m̀mê mme ido ukpono ererimbot emi ẹbaharede mîkemeke ndinen̄ede.

3. Mme n̄kpọntịbe ewe ke ẹketịn̄ prọfesi ẹban̄a ke eyo nnyịn?

3 Ntin̄nnịm Ikọ Abasi asian nnyịn ete ke odudu mme demon ẹmewọn̄ọ ẹka ke “ọtọ ndidem kpukpru ekondo, nditan̄ mmọ mbok ọtọkiet edi ekọn̄ akwa usen Abasi, Andikara kpukpru n̄kpọ . . . ke ebiet emi ẹkotde ke usem Hebrew, ẹte, Har–Magedon.” (Ediyarade 16:14, 16) Ke mîbịghike oyomonsia otode Jehovah eyefụk ndidem, m̀mê mme andikara oro. Enye editie nte ndịk oro akanamde mbon Canaan ke ini Joshua ye nditọ Israel ẹkedide ndibiere ikpe nnọ mmọ. (Joshua 2:9-11) Edi mfịn edi enyeemi Joshua akadade aban̄a, Christ Jesus—kpa “Edidem ndidem ye Ọbọn̄ mbọn̄”—‘edikpen̄e mme idụt; onyụn̄ ada ẹsan̄ ukwak akara mmọ’ ke ndiwụt “ikan̄îkan iyatesịt Abasi Andikara kpukpru n̄kpọ.”—Ediyarade 19:15, 16.

4, 5. Mmanie ẹdinyene edinyan̄a, ndien ntak-a?

4 Mmanie ẹdinyene edinyan̄a ke ini oro? Mmọ oro ẹdinyan̄ade ididịghe mbon oro ndịk akande ubọk, edi kpukpru mmọ oro ẹwụtde ukpono ukpono uten̄e ẹnọ Jehovah. Utu ke ndise idemmọ ke mme ọfiọkn̄kpọ, mmọemi ‘ẹkpọn̄ idiọk.’ Ke nsụhọdeidem, mmọ ẹda se idide eti n̄kpọ ẹbọk esịt mmọ, man ẹbịn idiọk ẹfep ke ekikere mmọ. Mmọ ẹma ndiwụt ata ukpono nnọ Jehovah Ọbọn̄ Andikara, kpa “Ebiereikpe ofụri ererimbot,” emi odude ke idaha ndibiere ikpe nnọ kpukpru mmọemi ẹsọn̄ọde ẹyịre ke idiọk, kpasụk nte enye okosobode oburobụt mbon Sodom. (Genesis 18:25) Ke akpanikọ, ye ikọt Abasi, “uten̄e Jehovah edi idịm uwem: man owo ọwọn̄ọde ọbọhọ afia n̄kpa.”—Mme N̄ke 14:27.

5 Ke usen ikpe Abasi emi, kpukpru mmọ oro ẹyakde idemmọ ofụri ofụri ẹnọ Jehovah ke ndịk editre ndiyat enye esịt ẹyedi ẹdifiọk akpanikọ oro ẹwetde ke ndamban̄a usụn̄ ke Mme N̄ke 3:8: “[Uten̄e Jehovah] eyenam idem ọsọn̄ fi, onyụn̄ ebịt fi ọkpọ.”

Ndikpono Jehovah

6. Nso ikponụk nnyịn ndinam se Mme N̄ke 3:9 etịn̄de?

6 Uten̄e Jehovah oro nnyịn inyenede emi asan̄ade ye esịtekọm, ọkọrọ ye ntotụn̄ọ ima oro inyenede inọ enye, ekpenyene ndinụk nnyịn ndinam se Mme N̄ke 3:9 ọdọhọde ete: “Kpono Jehovah ke inyene fo, ye ke akpa ubak kpukpru mbun̄wụm fo.” Owo inyịkke-nyịk nnyịn isịn ke ndikpono Abasi ke enọ nnyịn. Ẹmi ẹkpenyene ndidi ke imaesịt, nte ẹwụtde n̄kpọ nte utịm ike-12 ọtọn̄ọde ke Exodus 35:29 osịm Deuteronomy 23:23 ke ebuana ye mme uwa ke Israel eset. Mme akpa mbun̄wụm ẹmi ẹnọde Jehovah mi ekpenyene ndidi mfọnn̄kan enọ oro nnyịn ikemede ndinọ, ke ndiwụt esịtekọm ke mfọn ye ima-mfọnido oro nnyịn ibọde ke ubọk esie. (Psalm 23:6) Mmọ ẹkpenyene ndiwụt ubiere nnyịn ‘ndibemiso nyom Obio Ubọn̄ Esie ye edinen ido Esie.’ (Matthew 6:33) Ndien nso idisụn̄ọ ito ndikpono Jehovah ke inyene nnyịn? “Ndien ebiet unịm n̄kpọ fo eyeyọhọ kpak, obufa wine eyenyụn̄ ọyọhọ ke ebiet udịghi fo ọduọhọ.”—Mme N̄ke 3:10.

7. Akpa ubak mbun̄wụm ewe ke nnyịn ikpọnọ Jehovah, ndien nso ididi utịp?

7 Akpan usụn̄ oro Jehovah ọdiọn̄de nnyịn edi ke n̄kan̄ eke spirit. (Malachi 3:10) Ntre, akpa mbun̄wụm oro nnyịn inọde enye akpan akpan ekpenyene ndidi eke spirit. Nnyịn ikpenyene ndida ini, odudu, ye akpan ukeme nnyịn ke ndinam uduak esie. Emi eyenọ nnyịn nsọn̄idem n̄ko, ke ukem usụn̄ oro utọ utom oro ekedide “udia” eke ọsọn̄de owo idem ọnọ Jesus. (John 4:34) Ebiet unịm n̄kpọ eke spirit nnyịn eyeyọhọ, ndien idatesịt nnyịn, oro obufa wine adade aban̄a, eyeyọhọ ọduọhọ. Ke adianade do, nte nnyịn ke mbuọtidem ibọn̄de akam iben̄e udia eke obụk oro ekemde ke usen kiet kiet, nnyịn ke ntatubọk imekeme nditịp n̄kpọ kpukpru ini ke se nnyịn inyenede nsịn ke ndinọ utom Obio Ubọn̄ ofụri ererimbot ibetedem. (Matthew 6:11) Kpukpru n̄kpọ eke nnyịn inyenede, esịnede inyene eke obụk, ẹto ima ima Ete nnyịn eke heaven ẹsịm nnyịn. Enye eyenọ edidiọn̄ efen efen, tutu osịm udomo oro nnyịn idade inyene ẹmi inam n̄kpọ ke nditoro enye.—Mme N̄ke 11:4; 1 Corinth 4:7.

Nsuannọ Ima

8, 9. Didie ke nnyịn ikpese nsuannọ ye ntụnọ?

8 Ke N̄ke 3 ufan̄ikọ 11 ye 12, Mme N̄ke ibuot 3 afiak etịn̄ aban̄a itie ebuana inemesịt eke ete ye eyen oro odude ke mme ubon oro ẹten̄ede Abasi, ọkọrọ ye enyeemi odude ke ufọt Jehovah ye ndima nditọ esie eke spirit ke isọn̄. Nnyịn ikot ite: “Eyen mi, kûsịn ufen Jehovah ke ndek; kûnyụn̄ uyak ntụnọ esie efek fi: koro Jehovah otụnọde owo ke enye amade; kpa nte emi ete otụnọde eyen eke enemde enye esịt.” Mbon ererimbot ẹsasua ntụnọ. Ikọt Jehovah ẹkpenyene ndima enye. Apostle Paul ama okot oto ikọ Mme N̄ke ẹmi, ọdọhọde ete: “Eyen mi, kûbat ntụnọ Jehovah ke ekpri n̄kpọ, kûnyụn̄ uyemede ke ini Enye asuade ọnọ fi. Koro Jehovah otụnọ owo eke Enye amade . . . Idahaemi kan̄a kpukpru ntụnọ itiehe inem inem, edi ababiak; edi ke ukperedem, enye on̄wụm mfri emem ọnọ mmọemi ẹkebede ke nsịn̄ede esie, kpa mfri edisana ido.”—Mme Hebrew 12:5, 6, 11.

9 Ih, nsuannọ ye ntụnọ ẹdi ikpehe ukpep oro oyomde nnyịn owo kiet kiet ibọ, edide nnyịn ibọ enye ito ete ye eka, ibe ke esop Christian, m̀mê nte nnyịn itiede ikere N̄wed Abasi ke ini ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ. Enye edi n̄kpọ n̄kpa ye uwem ọnọ nnyịn ndibọ ntụnọ nte Mme N̄ke 4:1, 13 n̄ko ọdọhọde ete: “Mbufo nditọwọn̄, ẹkop item ete, ẹnyụn̄ ẹkpan̄ utọn̄ ke ifiọk ye asian. Sọn̄ọ mmụm item kama, kûyak: nịm enye; koro enye edide uwem fo.”

N̄kponn̄kan Inemesịt

10, 11. Nso idi ndusụk ikpehe ndinem ikọ ke Mme N̄ke 3:13-18?

10 Nso inem inem ikọ itiene ntem, ke akpanikọ ‘edinem ye nnennen ikọ akpanikọ’! (Ecclesiastes 12:10) Mme ikọ Solomon eke odudu spirit ẹmi anam se ata inemesịt edide an̄wan̄a. Mmọ ẹdi mme ikọ oro nnyịn ikpadade isịn ke esịt nnyịn. Nnyịn ikot ite:

11 “Ọfọfọn ọnọ owo eke osịmede eti ibuot, ye owo eke okụtde asian. Koro udori esie ọfọnde akan udori silver, mbun̄wụm esie onyụn̄ ọfọn akan eti gold. Enye ọsọn̄ urua akan pearl; kpukpru n̄kpọuto fo inyụn̄ ikemke ukem ye enye. Anyan usen odu enye ke ubọk nnasia; inyene ye ubọn̄ ẹdu enye ke ufien. Usụn̄ esie edi usụn̄ inemesịt, kpukpru ọkpọusụn̄ esie ẹnyụn̄ ẹdi ifụre. Enye edi eto uwem mmọ eke ẹmụmde enye ẹkama: onyụn̄ ọfọn ye mmọ eke ẹfatde enye.”—Mme N̄ke 3:13-18.

12. Didie ke eti ibuot ye mbufiọk ẹkpenọ nnyịn ufọn?

12 Eti ibuot—ẹtịn̄ ẹban̄a emi ediwak ini didie ntem ke n̄wed Mme N̄ke, utịm ike-46 ke ofụri ofụri! “Editọn̄ọ eti ibuot edi uten̄e Jehovah.” Emi edi uten̄e Abasi, ata eti ibuot oro ọkọn̄ọde ke ifiọk Ikọ Abasi oro an̄wamde ikọt esie ndisan̄a ke usụn̄ ifụre mbe enyene-ndịk oyobio oro ofụmede ke ererimbot Satan. (Mme N̄ke 9:10) Mbufiọk, oro ẹtịn̄de ẹban̄a utịm ike-19 ke Mme N̄ke, edi nsan̄a eti ibuot, an̄wamde nnyịn ndin̄wana ye mme usụn̄ unam n̄kpọ Satan. Ke ndinam mme n̄kari n̄kari edinam esie, akwa Asua emi emenyene ifiọkutom ke ediwak tosịn isua. Edi nnyịn imenyene n̄kpọ oro otịmde enyene ufọn akan ifiọkutom nte andikpep—kpa mbufiọk otode Abasi, kpa ukeme ndifiọk se idide eti ye idiọk ndinyụn̄ mmek eti usụn̄ ndisan̄a. Emi edi se Jehovah ekpepde nnyịn ebe ke Ikọ esie.—Mme N̄ke 2:10-13; Ephesus 6:11.

13. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ke ini nsọn̄ọn̄kpọ ndutịm uforo, ndien didie?

13 Ndutịme ndutịm uforo eke ererimbot mfịn edi idiọn̄ọ edisu oro prọfesi ke Ezekiel 7:19 osude: “Mmọ ẹyemen silver mmọ ẹduọk ke esien; gold mmọ eyenyụn̄ akabade edi ndek: silver mmọ ye gold mmọ idikemeke ndinyan̄a mmọ ke usen ifụtesịt Jehovah.” Ofụri inyene ke isọn̄ ikpetke-kpet ndimen udomo ye odudu edinyan̄a eke eti ibuot ye mbufiọk. Enyene-ọniọn̄ Edidem Solomon ọkọdọhọ ke idaha efen ete: “Eti ibuot [edi] se ikpemede, inyene onyụn̄ edi se ikpemede, edi ata ifiọk ye eti ibuot eyenam mme andinyene enye ẹdu uwem.” (Ecclesiastes 7:12) Ke akpanikọ ọfọfọn ọnọ mmọ eke ẹsan̄ade ke usụn̄ edinen ido Jehovah oro ke eti ibuot ẹnyụn̄ ẹmekde “anyan usen,” kpa nsinsi uwem oro edide enọ oro Abasi ọnọde kpukpru owo oro ẹwụtde mbuọtidem ke uwa ufak Jesus!—Mme N̄ke 3:16; John 3:16; 17:3.

Ndinyene Ata Eti Ibuot

14. Ke mme usụn̄ ewe ke Jehovah ọnọ uwụtn̄kpọ eti ibuot?

14 Odot nnyịn mme owo, oro ẹbotde ke mbiet Abasi, ndidomo ndinyene eti ibuot ye mbufiọk, kpa mme edu oro Jehovah ke idemesie okowụtde ke ndinam mme utịbe utịbe utom edibotn̄kpọ esie. “Jehovah ekeda eti ibuot onịm ererimbot ke itie esie: ada mbufiọk owụk ikpaenyọn̄.” (Mme N̄ke 3:19, 20) Enye ama anam mme oduuwem n̄kpọ, idịghe ke ndusụk ndịbe ndịbe, edinam edito ke unam mforo owo oro owo mîkemeke ndinam an̄wan̄a, edi ebe ke nnennen edinam edibotn̄kpọ, kiet kiet “ke orụk mmọ” ye kaban̄a eti uduak. (Genesis 1:25) Ke akpatre ke ini ẹkenamde owo ye mbufiọk ye mme ukeme oro ẹtịmde ẹkon̄ ẹkan eke mme unam, anaedi nditọ Abasi ẹdide angel ẹma ẹsio n̄kpo ẹnyụn̄ ẹtotịm ẹsio n̄kpo ke ofụri heaven. (Men Job 38:1, 4, 7 domo.) Ẹkụt ifiọk Jehovah ndida n̄kụt n̄kpọ, eti ibuot esie, ye ima esie in̄wan̄în̄wan̄ ke kpukpru edibotn̄kpọ esie ke isọn̄.—Psalm 104:24.

15. (a) Ntak emi ndinyene eti ibuot kpọt mîkemke? (b) Nso mbuọtidem ke Mme N̄ke 3:25, 26 ekpedemede nnyịn?

15 Iyomke nnyịn n̄kukụre ikọri mme edu Jehovah ẹmi ẹdide eti ibuot ye mbufiọk edi oyom n̄ko isọn̄ọ imụm mmọ ikama, idehede itek ke ifịk ke nnyịn ndikpep Ikọ esie. Enye eteme nnyịn ete: “Eyen mi, kûyak mmọ ẹsop fi ke enyịn: kpeme ekikere ye ọniọn̄. Ndien mmọ ẹyekabade ẹdi uwem ukpọn̄ fo, ye mbana itọn̄ fo.” (Mme N̄ke 3:21, 22) Ntre nnyịn imekeme ndisan̄a ke emem ye ifụre ekikere, idem ke usen ‘mbabuat nsobo’ eke edidide nte inọ, oro editịbede ọnọ ererimbot Satan. (1 Thessalonica 5:2, 3) Ke ini akwa ukụt, “kûfehe baba ndịk eke abuatde-buat, kûnyụn̄ ufehe oyobio mme idiọkowo, ke ini enye edidide. Koro Jehovah eyedi ibetedem fo, eyenyụn̄ ekpeme ukot fo mbak ẹdimụm.”—Mme N̄ke 3:23-26.

Ima Edinam Eti N̄kpọ

16. Nso edinam ke ẹyom ẹto mme Christian ke adianade ye ifịk ke utom ukwọrọikọ?

16 Ẹmi ẹdi usen ndisịn ifịk ke ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ ke kpukpru idụt nte ntiense. Edi ana ẹsọn̄ọ utom unọ ikọ ntiense emi ye utom Christian eken, nte ẹnamde an̄wan̄a ke Mme N̄ke 3:27, 28: “Kûsịn ndida eti n̄kpọ nnọ mmọ eke ẹkpenyenede enye, ke ini ubọk fo ekemede ndinam. Kûdọhọ mbọhọidụn̄ fo, ete, Ka, ndien fiak di, n̄kpọn̄ nyenọ fi, ke odude ye afo.” (Men James 2:14-17 domo.) Ke unana ye akan̄ omụmde ererimbot ntem, ẹmenọ nnyịn usọp usọp ikot ndin̄wam ekemmọ owo, akpan akpan nditọete nnyịn eke spirit. Didie ke Mme Ntiense Jehovah ẹnam n̄kpọ?

17-19. (a) Nso usọp usọp udọn̄ ke ẹkeyọhọ ke 1993, ndien ẹkenam n̄kpọ didie? (b) Nso iwụt nte ke nditọete nnyịn oro ẹdude ke mfịna ke ‘ẹdọdiọn̄ ẹkan’?

17 Da uwụtn̄kpọ kiet: Ke isua emi ekebede, usọp usọp ikot ndinọ un̄wam ama oto akani Yugoslavia edi. Otu nditọete ke mbọhọ idụt ẹma ẹnam n̄kpọ ke utịbe utịbe usụn̄. Ke mme mbịtmbịt ọfiọn̄ ini etuep isua oko, ediwak otu mbon un̄wam ẹma ẹbe ẹdụk mme ikpehe oro ekọn̄ akan̄wanade, ẹdade mbufa n̄wed, edisịnen̄kpọ oro anamde owo okop ufiop, udia, ye mme ibọk ẹsọk Mme Ntiense oro ẹkedude ke unana. Ke idaha kiet, nditọete ẹma ẹsịn eben̄e ndimen n̄kpọ un̄wam okosịmde tọn 15 mbe ndụk, edi ke ini mmọ ekebọde unyịme, ekedi eke tọn 30 ke ẹkenọ! Mme Ntiense Jehovah ke Austria usọp usọp ẹma ẹsio moto umen mbiomo ita efen efen ẹdọn̄. Ke ofụri ofụri, tọn 25 ẹma ẹsịm ebiet oro mmọ ẹkekade. Nditọete nnyịn ẹkekop inemesịt didie ntem ndibọ uwak enọ eke spirit ye eke obuk ẹmi ntem!

18 Didie ke mme andibọ n̄kpọ oro ẹkenam n̄kpọ? Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua emi, ebiowo kiet ama ewet ete: “Nditọete iren ye iban ke Sarajevo ke ẹdodu uwem ẹnyụn̄ ẹkop nsọn̄idem, ndien se idide akpan n̄kpọ ikan, nnyịn ke isụk isọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit ndiyọ idat idat ekọn̄ emi. N̄kpọ aban̄ade udia ama ọsọn̄ etieti. Jehovah akpakam ọdiọn̄ onyụn̄ ọnọ mbufo utịp ke ukeme oro mbufo ẹsịnde ẹnọ nnyịn. Mme ukara ẹnọ Mme Ntiense Jehovah san̄asan̄a ukpono ke ntak eti uwụtn̄kpọ usụn̄uwem mmọ ye ke ntak ukpono oro mmọ ẹnyenede ẹnọ ukara. Nnyịn n̄ko imowụt esịtekọm ke udia eke spirit oro mbufo ẹnọde ẹsọk nnyịn.”—Men Psalm 145:18 domo.

19 Nditọete ẹmi ẹdude ke itiendịk mi ẹmewụt esịtekọm, n̄ko, ebe ke ifịk ifịk utom ukwọrọikọ mmọ. Ediwak mbọhọidụn̄ ẹsidi ẹbịne mmọ ẹyomde ukpepn̄kpọ Bible. Ke obio Tuzla, emi ẹkenọde udia un̄wam edide tọn ition, mme asuanetop 40 ẹma ẹtọt hour 25 ke owo kiet kiet ke utom ke ẹbahade ukem ukem ke ọfiọn̄ oro, ke eti un̄wam mme asiakusụn̄ usụkkiet ke esop. Mmọ ẹma ẹnyene n̄wọrọnda ibat mme andidụk Editi n̄kpa Jesus edide owo 243. Ndima nditọete ẹmi ke akpanikọ “[ẹdọdiọn̄ ẹkan], oto ke Enyeemi akamade nnyịn.”—Rome 8:37.

20. Nso ‘edidụk aku’ akada itie ke akani Soviet Union?

20 Mfọnido oro okowụtde idem ke akwa otu n̄kpọ un̄wam udia ye ọfọn̄ oro ọnọde ufiop oro ẹkenọde ẹka akani Soviet Union ama ekem n̄ko ye ifịk nditọete do. Ke uwụtn̄kpọ, ke Moscow ibat mme andidụk Editi isua emi ekedi 7,549, ke ẹmende ẹdomo ye 3,500 eke isua oko. Ke ukem ini oro, mme esop ke obio oro ẹma ẹkọri ẹtọn̄ọde ke 12 ẹsịm 16. Ke ofụri akani Soviet Union (ke ẹsiode Mme Stet Baltic ẹfep), n̄kọri ke mme esop ekedi mbahade 14 eke ikie, mbahade 25 eke ikie ke ibat mme asuanetop Obio Ubọn̄, ye mbahade 74 eke ikie ke ibat mme asiakusụn̄. Nso edu ifịk ye n̄waidem ke emi edi ntem! Emi anam ẹti eke akpa isua ikie ke ini ‘ẹkedụkde aku.’ Mme Christian oro ẹkenyenede n̄kpọ eke spirit ye eke obụk ẹma ẹtat ubọk ẹnọ enọ ẹsọk mbon oro ẹkedude ke mme itie unana, ke adan̄aemi ifịk mbon ẹmi ẹkụtde ukụt mi akadade idatesịt ye nsịnudọn̄ ọsọk mme andinọnọ.—2 Corinth 8:14.

Sua Idiọk!

21. Didie ke ẹwụt ukpụhọde oro odude ke ufọt mbon eti ibuot ye mbon ndisịme ke mme akpatre ikọ eke Mme N̄ke ibuot 3?

21 Ekem ọyọhọ ibuot ita eke Mme N̄ke ọnọ udịm udịm ukpụhọde, eberide ye item emi: “Kûfịbe ufụp ye owo afai, kûnyụn̄ umek usụn̄ esie baba kiet. Koro mme ọsọn̄ibuot edide se Jehovah asuade: edi enye odụk odu ye mbon edinen ido. Isụn̄i Jehovah odu ke ufọk mme idiọkowo: edi enye eyediọn̄ idụn̄ mmọ eke ẹnende. Ke ini enye asakde mbon nsahi, enye ọfọn ido ndien ye mme osụk esịt. Mbon eti ibuot ẹyedia ubọn̄: ndien amaedi mbon ndisịme, bụt eyefori mmọ.”—Mme N̄ke 3:29-35.

22. (a) Didie ke nnyịn ikeme ndifep ndidi se ẹbatde ẹsịn ke otu mbon ndisịme? (b) Nso ke mbon eti ibuot ẹsua, ndien nso ke mmọ ẹnyene, ye nso utịp?

22 Didie ke nnyịn ikeme ndifep ndidi se ẹbatde ẹsịn ke otu mbon ndisịme? Ana nnyịn ikpep ndisua idiọk, ih, ndisua se Jehovah asuade—kpukpru ukwan̄ usụn̄ eke afai afai ererimbot emi, oro enyenede ubiomikpe iyịp. (Se n̄ko Mme N̄ke 6:16-19.) Ke edide isio, ana nnyịn inam se ifọnde—eti ido, edinen ido, ye sụn̄sụn̄ ido—man ke nsụhọdeidem ye ke uten̄e Jehovah, nnyịn ikpenyene “inyene, ye ukpono, ye uwem.” (Mme N̄ke 22:4) Emi edidi utịp ọnọ kpukpru nnyịn oro ke edinam akpanikọ idade item emi isịn ke edinam: “Buọt idemfo ye Jehovah ke ofụri esịt fo.”

Nso Idi Ibọrọ Fo?

◻ Didie ke ibuotikọ ukpepn̄kpọ emi enyene n̄kpọ ndinam mfịn?

◻ Didie ke nnyịn ikeme ndikpono Jehovah?

◻ Ntak emi nnyịn mîkpabatke ntụnọ ke ekpri n̄kpọ?

◻ M̀mọ̀n̄ ke ẹkeme ndikụt n̄kponn̄kan inemesịt?

◻ Didie ke nnyịn ikeme ndima eti nnyụn̄ nsua idiọk?

[Ndise ke page 18]

Ẹyediọn̄ mmọ oro ẹnọde mfọnn̄kan ke uwa mmọ oro ẹwade ẹnọ Jehovah uwak uwak

    Mme N̄wed Ikọ Efịk (1982-2025)
    Wọrọ
    Dụk
    • Efịk
    • Share
    • Mek nte amade
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nte Ẹkpedade Ikpehe Intanet Emi Ẹnam N̄kpọ
    • Ediomi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Dụk
    Share