Ndin̄wana Mban̄a Mbuọtidem Nnyịn

“Ẹten̄e Christ ke esịt mbufo nte Ọbọn̄. Kpukpru ini ẹben̄e idem ndibọrọ kpukpru owo eke ẹdibụpde mbufo ntak idotenyịn emi mbufo ẹnyenede.”—1 PETER 3:15.

1, 2. Ntak emi ubiọn̄ọ mîkpaha Mme Ntiense Jehovah idem, edi nso ke mmọ ẹyom?

KE ATA ediwak idụt, ẹdiọn̄ọ Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ofụri nte mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹnyụn̄ ẹdude edisana uwem. Ediwak owo ẹse mmọ nte nti mbọhọidụn̄ ẹmi mîsịnke mfịna. Edi, ke edide isio, ẹmekọbọ mme Christian ẹmi ẹdide mme ama emem mi nte mînenke—ke mme ini ekọn̄ ye ini emem. Idem ikpaha mmọ iban̄a utọ ubiọn̄ọ oro. Ke akpanikọ, mmọ ẹdori enyịn ẹban̄a oro. Idem n̄kpọ, mmọ ẹfiọk ẹte ke ‘ẹma ẹsua’ mme anam-akpanikọ Christian ke akpa isua ikie E.N., ntre ntak emi mbon oro ẹdomode ndidi mme ata anditiene Christ mfịn ẹkpedoride enyịn ndidi se ẹnamde n̄kpọ ye mmọ isio isio? (Matthew 10:22) Akan oro, Bible ọdọhọ ete: “Kpukpru owo eke ẹyomde ndidu eti uwem ke Christ Jesus ẹnyene ndibiom isịn-enyịn.”—2 Timothy 3:12.

² Mme Ntiense Jehovah iyomke-yom ukọbọ, mmọ inyụn̄ imaha nsọn̄ọn̄kpọ—isop, n̄kpọkọbi, m̀mê idiọk ukama—emi ukọbọ ekemede ndida ndi. Ọdọn̄ mmọ ‘ndidu uwem ifụre ye emem’ man mmọ ẹkeme ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ye unana ubiọn̄ọ. (1 Timothy 2:1, 2) Mmọ ẹma ifụre ido ukpono oro mmọ ẹnyenede ke ata ediwak idụt ndika iso ke utuakibuot mmọ, ndien mmọ ẹsinam se ẹkekeme ke ofụri esịt “ndidu ke emem ye kpukpru owo,” esịnede mme andikara ukara owo. (Rome 12:18; 13:1-7) Ntak, ndien, ‘ẹsuade’ mmọ?

3. Nso idi ntak kiet emi ẹsuade Mme Ntiense Jehovah nte mînenke?

³ Ke ofụri ofụri, ẹsua Mme Ntiense Jehovah nte mînenke ke mme ukem ntak oro ẹkekọbọde mme akpa Christian. Akpa, Mme Ntiense Jehovah ẹda mme edinịm ke akpanikọ eke ido ukpono mmọ ẹnam n̄kpọ ke mme usụn̄ oro anamde ndusụk owo ẹkûma mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, mmọ ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ifịk ifịk, edi mme owo ẹsiwak ndida ifịk mmọ ke usụn̄ en̄wen, ẹdade ukwọrọikọ mmọ nte “ekọn̄ ekọn̄ edikwọrọ ikọ n̄kabade mme owo esịt.” (Men Utom 4:19, 20 domo.) Mmọ ẹda san̄asan̄a n̄ko ke mbre ukara ye mme ekọn̄ eke idụt, ndien ndusụk ini ẹsida emi ke ukwan̄ usụn̄ ndiwọrọ nte ke Mme Ntiense ẹdi nditọisọn̄ oro mînamke akpanikọ.—Micah 4:3, 4.

4, 5. (a) Didie ke Mme Ntiense Jehovah ẹsisobo mme nsunsu edori ikọ? (b) Mmanie ẹsiwak ndidi mme akpan esịn-nsọk nnọ ukọbọ ikọt Jehovah?

⁴ Udiana, Mme Ntiense Jehovah ẹsisobo nsunsu edori ikọ—mme in̄wan̄în̄wan̄ nsu ye ediyụt mme edinịm ke akpanikọ mmọ. Nte utịp, ẹmesua mmọ ke unana ntak ke ndusụk idụt. Ke adianade do, sia mmọ ẹyomde ibọkusọbọ oro owo mîsịnke iyịp emi odude ke n̄kemuyo ye udọn̄ mmọ ndinam ewụhọ Bible ‘ndibet iyịp,’ ẹkot mmọ nte mînenke “mme owot nditọ” ye “n̄ka uwotidem.” (Utom 15:29) Edi akpanikọ edi nte ke Mme Ntiense Jehovah ẹwụt n̄kokon̄ ukpono ẹnọ uwem, ẹnyụn̄ ẹdomo ndibọ mfọnn̄kan ibọkusọbọ oro odude nnọ idemmọ ye nditọ mmọ. Edori ikọ oro nte ke ediwak nditọ Mme Ntiense Jehovah ẹsikpan̄a ke isua kiet kiet nte utịp edisịn edikịm iyịp nsịn ke idem idịghe akpanikọ ke baba usụn̄ kiet. Ke adianade do, sia akpanikọ Bible mînyeneke ukem utịp ke idem kpukpru mme andidu ke ubon, ẹdori Mme Ntiense ikọ n̄ko ẹte ke ẹsuan mme ubon. Edi, mbon oro ẹmehede ye Mme Ntiense Jehovah ẹfiọk ẹte ke mmọ ẹnen̄ede ẹkpono uwem ubon ẹnyụn̄ ẹdomo nditiene mme ewụhọ Bible nte ebe ye n̄wan ẹma ẹnyụn̄ ẹkpono kiet eken nditọ ẹnyụn̄ ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mmọ edide mmọ ẹdi mme andinịm ke akpanikọ m̀mê idịghe.—Ephesus 5:21–6:3.

⁵ Ke ediwak idaha, mme akpan esịn-nsọk nnọ edikọbọ mme asan̄autom Jehovah ẹsidi mbon ido ukpono ẹdide mme andibiọn̄ọ ẹmi ẹdade odudu mmọ ye mme ukara ye mme ndutịm usuanetop ndidomo nditre mme edinam Mme Ntiense. Didie ke nnyịn, Mme Ntiense Jehovah, ikpanam n̄kpọ iban̄a utọ ubiọn̄ọ oro—edide edi utịp mme edinịm ke akpanikọ ye mme edinam nnyịn m̀mê ke ntak mme nsunsu edori ikọ?

“Ẹyak Kpukpru Owo Ẹfiọk Eti Ibuot Mbufo”

6. Ntak edide akpan n̄kpọ ndinyene ekikere adade ukem ukem mban̄a mbon oro mîdụhe ke esop Christian?

⁶ Akpa kan̄a, oyom nnyịn inyene nnennen ekikere—ekikere Jehovah—iban̄a mbon oro mîbuanake mme edinịm ke akpanikọ ido ukpono nnyịn. Mîdịghe ntre, nnyịn imekeme ndida usua ye esuene nsọk idem nte mîdotke. Apostle Paul ekewet ete: “Ẹyak kpukpru owo ẹfiọk eti ibuot mbufo.” (Philippi 4:5, NW) Ntem, Bible esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndinyene ekikere oro adade ukem ukem mban̄a mbon oro mîdụhe ke esop Christian.

7. Nso ibuana ke nnyịn “[ndikpeme] idem ke idiọk-n̄kpọ emi odude ke ererimbot”?

⁷ Ke n̄kan̄ eken, N̄wed Abasi eteme nnyịn in̄wan̄în̄wan̄ ete “[ikpeme] idem ke idiọk-n̄kpọ emi odude ke ererimbot.” (James 1:27; 4:4) Mi ikọ oro “ererimbot,” nte odude ke ediwak itie efen ke Bible, etịn̄ aban̄a otu ubonowo ke ẹsiode mme ata Christian ẹfep. Nnyịn idu uwem ke otu n̄kaowo emi; nnyịn imesisobo mmọ ke itieutom, ke ufọkn̄wed, ke n̄kann̄kụk. (John 17:11, 15; 1 Corinth 5:9, 10) Edi, nnyịn ikpeme idem ke idiọkn̄kpọ emi odude ke ererimbot ebe ke ndifep mme ido, ikọ inua, ye edu uwem oro ẹtuahade ye ndinen usụn̄ Abasi. Edi akpan n̄kpọ n̄ko ndifiọk n̄kpọndịk oro odude ke ndidụk ndụk ye ererimbot emi, akpan akpan ye mbon oro ẹwụtde ọyọhọ ọyọhọ unana ukpono ẹnọ mme idaha Jehovah.—Mme N̄ke 13:20.

8. Ntak emi item aban̄ade ndikpeme idem ke idiọkn̄kpọ emi odude ke ererimbot mînọhọ nnyịn isọn̄ ndise mbon en̄wen ke usụhọde?

⁸ Nte ededi, item oro nte nnyịn ikpeme idem ke idiọkn̄kpọ emi odude ke ererimbot inọhọ nnyịn isọn̄ ekededi ndinịm mbon oro mîdịghe Mme Ntiense Jehovah ke usụhọde idaha. (Mme N̄ke 8:13) Ti uwụtn̄kpọ mme adaiso ido ukpono mme Jew, oro ẹkenemede ke ibuotikọ oro ekebemde iso. Orụk ido ukpono oro mmọ ẹkesiode ẹdi ikenyeneke mfọn Jehovah; m̀mê enye ndiketịp nsịn ke ndinyene eti itie ebuana ye mbon oro mîkedịghe mme Jew. (Matthew 21:43, 45) Ke idaha edikụt idem ke edinen oro mmọ ẹkedude, mbon idiọk ifiopesịt ẹmi ẹkese mme Gentile ke usụhọde. Nnyịn inyeneke utọ ukwan̄ ekikere oro, inamke n̄kpọ ye mbon oro mîdịghe Mme Ntiense nte mme usụhọde owo. Ukem nte apostle Paul, udọn̄ nnyịn edi nte kpukpru owo oro ẹkopde etop akpanikọ Bible ẹnyene mfọn Abasi.—Utom 26:29; 1 Timothy 2:3, 4.

9. Ekikere N̄wed Abasi oro adade ukem ukem ekpenyene nso utịp ke usụn̄ oro nnyịn itịn̄de ikọ iban̄a mbon oro mîbuanake mme edinịm ke akpanikọ nnyịn?

⁹ Ekikere N̄wed Abasi oro adade ukem ukem ekpenyene nditụk usụn̄ oro nnyịn itịn̄de n̄kpọ iban̄a mbon oro mîdịghe Mme Ntiense. Paul ama eteme Titus ete eti mme Christian ke isuo Crete ete “ẹkûsụn̄i baba owo kiet, ẹkûnyụn̄ ẹdi mbon utọk; edi ẹtie ifụre-ifụre, ẹnyụn̄ ẹwụt kpukpru owo sụn̄-sụn̄ ido.” (Titus 3:2) Tịm fiọk ete ke ikanaha mme Christian ẹsụn̄i “baba owo kiet”—idem mbon oro mîkedịghe mme Christian ke Crete, emi edide ẹma ẹdiọn̄ọ ndusụk mmọ kaban̄a usu nsu, uma udia, ye ifu. (Titus 1:12) Ntem ikpekemke ye N̄wed Abasi nnyịn ndida mme ikọ edisụhọde owo itie ke ini itịn̄de iban̄a mbon oro mîbuanake mme edinịm ke akpanikọ nnyịn. Edu edida idem ke n̄kpọ n̄kaha ididụrike mbon en̄wen inọ utuakibuot Jehovah. Utu ke oro, ke ini nnyịn isede inyụn̄ inamde n̄kpọ ye mbon en̄wen ke n̄kemuyo ye mme edumbet Ikọ Jehovah oro ẹwụtde eti ibuot, nnyịn ‘inam ukpepn̄kpọ Abasi enyene uku.’—Titus 2:10.

Ini eke Ẹdopde, Ini eke Ẹtịn̄de Ikọ

10, 11. Didie ke Jesus okowụt ke imọ ima ifiọk (a) “ini eke ẹdopde”? (b) “ini eke ẹtịn̄de ikọ”?

¹⁰ Odu “ini eke ẹdopde, ye ini eke ẹtịn̄de ikọ,” ntre ke Ecclesiastes 3:7 ọdọhọ. Do, n̄kpọ-ata edi emi: ndibiere ini emi anade ifụmi mme andibiọn̄ọ ye ini emi anade itịn̄ ikọ man in̄wana iban̄a mbuọtidem nnyịn. Nnyịn imekeme ndikpep ekese nto uwụtn̄kpọ owo kiet emi ekedide mfọnmma kpukpru ini ke mbufiọk—Jesus. (1 Peter 2:21) Enye ama ọfiọk “ini eke ẹdopde.” Ke uwụtn̄kpọ, ke ini ikpọ oku ye mbiowo ẹkedoride enye ikọ ke nsu ke iso Pilate, Jesus “ibọrọke baba ikọ kiet.” (Matthew 27:11-14) Enye ikoyomke nditịn̄ n̄kpọ ndomokiet oro ekpekemede ndibiọn̄ọ se Abasi akaduakde ete enye anam. Utu ke oro, enye ekemek ndiyak mme an̄wan̄wa edinam esie ẹtịn̄ ikọ. Enye ama ọfiọk ete ke akpanikọ ke idemesie idikemeke ndikpụhọde ekikere ye esịt ntan̄idem mmọ. Ntre enye ama ofụmi edori ikọ mmọ, okoide-koi etre ndisioro uyo.—Isaiah 53:7.

¹¹ Nte ededi, Jesus n̄ko ama ọfiọk “ini eke ẹtịn̄de ikọ.” Ke idaha kiet, enye ama afan̄a ke nsọn̄uyo ye ke eferife ye mbon nsụkuyo, owụtde ke mme nsunsu edori ikọ mmọ inenke. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini mme scribe ye mme Pharisee ẹkedomode ndiwụt ke iso otuowo nte ke enye inenke ebe ke ndidori enye ikọ nte ke akada Beelzebub ebịn mme demon, Jesus ikadahake ikpọn̄ mme edori ikọ oro. Ke adade akakan ye okopodudu ọniọn̄ ọniọn̄ uwụtn̄kpọ, enye ama akan nsu oro. (Mark 3:20-30; se n̄ko Matthew 15:1-11; 22:17-21; John 18:37) Ukem ntre, ke ẹma ẹkeda Jesus ẹnọ ẹnyụn̄ ẹmụm, ẹdụride enye ẹka iso Sanhedrin, Akwa Oku Caiaphas ama obụp n̄kari n̄kari ete: “Mmowụk Fi ke enyịn̄ Abasi emi odude uwem, nte, asian nnyịn m̀mê Afo edi Christ, Eyen Abasi.” Emi n̄ko ekedi “ini eke ẹtịn̄de ikọ,” koro ẹkpekeda enye ndidop uyo nte enye ndidọhọ ke imọ idịghe Christ. Ntre Jesus ama ọbọrọ ete: “Edi ntre.”—Matthew 26:63, 64; Mark 14:61, 62.

12. Nso ikedi mme idaha oro ẹkenụkde Paul ye Barnabas nditịn̄ ikọ ye uko ke Iconium?

¹² Kere n̄ko ban̄a uwụtn̄kpọ Paul ye Barnabas. Utom 14:1, 2 ọdọhọ ete: “Ke Iconium mmọ mbiba ẹdụk ke synagogue mme Jew, ẹnyụn̄ ẹkwọrọ ikọ ke ido eke ẹsịnde ata ediwak mme Jew ye mme Greek nde ẹnịm ke akpanikọ. Edi mme Jew eke ẹsọn̄de ibuot ẹdemede mme Gentile ẹsịn mmọ ẹsua nditọ-ete.” The New English Bible okot ete: “Edi mme Jew oro mîkabakede esịt ẹma ẹdemede mme Gentile ẹnyụn̄ ẹbiat mmọ esịt ẹban̄a mme Christian.” Sia mmọ mîyụhọke ye ndisịn etop oro, mme Jew ẹdide mme andibiọn̄ọ ẹma ẹtọn̄ọ ubịnikọt nsunsu edori ikọ, ẹdomode ndinam otu mme Gentile ẹsua mme Christian.a Usua oro mmọ ẹkesuade Ido Ukpono Christ okokpon didie ntem! (Men Utom 10:28 domo.) Paul ye Barnabas ẹkekere ke emi ekedi “ini eke ẹtịn̄de ikọ,” mbak idem edimem mbufa mbet ke ntak isụn̄i otuowo. “Ntre ke mmọ [Paul ye Barnabas] ẹtie do anyan ini ẹkwọrọ ikọ ye uko ke Ọbọn̄,” emi okowụtde unyịme esie ebe ke ndinọ mmọ odudu ndinam mme utịbe idiọn̄ọ. Emi ama ada ekesịm usụk owo ndida “ye mme Jew, usụk ẹda ye mme apostle.”—Utom 14:3, 4.

13. Ke ndinam n̄kpọ mban̄a esuene, ini ewe esiwak ndidi “ini eke ẹdopde”?

¹³ Didie, ndien, ke nnyịn ikpanam n̄kpọ ke ini ẹsụn̄ide nnyịn? Oro ọkọn̄ọ ofụri ofụri ke mme idaha. Ndusụk idaha ẹyom nnyịn ida edumbet oro nte ke odu “ini eke ẹdopde” isịn ke edinam. Emi edi ntre akpan akpan ke ini mbon oro ẹbierede-biere ndibiọn̄ọ ẹyomde ndidụri nnyịn nsịn ke eneni oro mînyeneke ufọn. Inaha nnyịn ifre ite ke ndusụk owo ikam iyomke ndifiọk akpanikọ. (2 Thessalonica 2:9-12) Ndidomo ndikọk ibuot ye mbon oro ke ntan̄idem ẹsịnde esịt mmọ ke unana edinịm ke akpanikọ inyeneke ufọn. Akan oro, edieke nnyịn isịnde idem ke ndifan̄a kpukpru nsunsu andidori ikọ ẹmi ẹn̄wanade ye nnyịn, ẹkeme ndiwọn̄ọde ntịn̄enyịn nnyịn n̄kpọn̄ utom oro edide ata akpan n̄kpọ onyụn̄ enen̄ede akama utịp—eke edin̄wam mbon esịt akpanikọ ẹmi ẹnen̄erede ẹyom ndikpep akpanikọ Bible. Ntre ke ini isobode ye mbon ubiọn̄ọ ẹmi ẹkọbọde ke ndisuan nsu mban̄a nnyịn, item eke odudu spirit edi: “Ẹdianade ẹkpọn̄ mmọ.”—Rome 16:17, 18; Matthew 7:6.

14. Ke mme usụn̄ ewe ke nnyịn ikeme ndin̄wana mban̄a mbuọtidem nnyịn ke iso mbon en̄wen?

¹⁴ Nte ededi, emi iwọrọke ite ke nnyịn in̄wanake iban̄a mbuọtidem nnyịn. Kamse, odu “ini eke ẹtịn̄de ikọ” n̄ko. Nnyịn imekere nte enende iban̄a mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ ẹmi ẹsiode ẹnyan ẹnọ nsụkuyo oro ẹbiatde etop nnyịn. Nnyịn imenyịme ndinọ mbon en̄wen mme in̄wan̄în̄wan̄ edinam an̄wan̄a ke mme edinịm ke akpanikọ ofụri esịt nnyịn; ke akpanikọ, nnyịn imadara ifet oro. Peter ekewet ete: “Ẹten̄e Christ ke esịt mbufo nte Ọbọn̄. Kpukpru ini ẹben̄e idem ndibọrọ kpukpru owo eke ẹdibụpde mbufo ntak idotenyịn emi mbufo ẹnyenede; edi ẹkpeme ndibọrọ ke sụn̄sụn̄ ido ye ke ido uten̄e.” (1 Peter 3:15) Ke ini mme owo oro ẹnyenede udọn̄ esịt akpanikọ ẹyomde mme uyarade kaban̄a mme edinịm ke akpanikọ oro nnyịn itịmde ima, ke ini mmọ ẹbụpde mbụme ẹban̄a mme nsunsu edori ikọ oro mme andibiọn̄ọ ẹsidoride, edi mbiomo nnyịn ndin̄wana mban̄a mbuọtidem nnyịn, inọde nti ibọrọ Bible. Ke adianade do, eti edu uwem nnyịn ekeme nditịn̄ ekese ikọ. Nte mme andida nse oro ẹnyenede in̄wan̄în̄wan̄ esịt ẹkụtde ke nnyịn imenen̄ede idomo ndidu uwem ke n̄kemuyo ye ndinen idaha Abasi, mmọ ẹkeme ndisọsọp n̄kụt ke mme edori ikọ oro ẹdi nsu.—1 Peter 2:12-15.

Nso Kaban̄a Edisuan Nsunsu Edori Ikọ?

15. Nso idi uwụtn̄kpọ kiet ke nte Mme Ntiense Jehovah ẹsisobode ukwan̄ ntọt ke ndutịm usuanetop?

¹⁵ Ndusụk ini, ẹsinọ ukwan̄ ntọt ẹban̄a Mme Ntiense Jehovah ke ndutịm usuanetop. Ke uwụtn̄kpọ, ke August 1, 1997, n̄wedmbụk n̄kpọntịbe Russia kiet ama emịn̄ nsunsu ibuotikọ kiet emi, ke adianade ye mme n̄kpọ eken, ọkọdọhọde ete ke Mme Ntiense ẹnen̄ede ẹyom mme andibuana ‘ẹsịn iban, mme ebe, ye mme ete ye eka mmọ edieke ido ukpono mmọ mîn̄wan̄ake mbon oro ndien mbon oro mînyụn̄ ibuanake ke ido ukpono mmọ.’ Owo ekededi emi enen̄erede emehe ye Mme Ntiense Jehovah ọfiọk ete ke edori ikọ oro edi nsu. Bible owụt ete ke mme Christian ẹnyene ndinam n̄kpọ ye mbon ubon oro mînịmke ke akpanikọ ke ima ye ukpono, ndien Mme Ntiense ẹdomo nditiene ndausụn̄ oro. (1 Corinth 7:12-16; 1 Peter 3:1-4) Kpa ye oro, ẹma ẹmịn̄ ibuotikọ oro, ndien ke ntem ẹma ẹnọ ediwak mme andikot ukwan̄ ntọt. Didie ke nnyịn ikeme ndin̄wana mban̄a mbuọtidem nnyịn ke ini ẹdoride nnyịn ikọ ke nsu?

16, 17, ye ekebe ke page 16. (a) Nso ke Enyọn̄-Ukpeme eketịn̄ inikiet aban̄a edibọrọ nsunsu ntọt ke ndutịm usuanetop? (b) Ke mme idaha ewe ke Mme Ntiense Jehovah ẹkeme ndinam n̄kpọ mban̄a mme etikwo etikwo ntọt ke mme ndutịm usuanetop?

¹⁶ Mi n̄ko, odu “ini eke ẹdopde, ye ini eke ẹtịn̄de ikọ.” Enyọn̄-Ukpeme eketịn̄ enye inikiet ntem: “Edide nnyịn imofụmi abian̄a abian̄a ntọt oro ke ndutịm usuanetop m̀mê ida inọ akpanikọ ebe ke usụn̄ oro odotde etiene mme idaha ẹdude, andisịn nsọk nnọ nsụkuyo oro, ye uduak esie.” Ke ndusụk idaha ekeme ndidi se ifọnde ikan ndifụmi mme etikwo etikwo ntọt, ntem itrede ndika iso nsuan nsu ẹmi.

¹⁷ Ke mme idaha efen emi ekeme ndidi “ini eke ẹtịn̄de ikọ.” Ekeme ndidi ẹma ẹnọ ọkọmbụk n̄kpọntịbe oro ẹkemede ndiberi edem ukwan̄ ntọt ẹban̄a Mme Ntiense Jehovah ndien enye ekeme ndima ntọt edide akpanikọ emi aban̄ade nnyịn. (Se ekebe oro “Ndinen̄ede Se Ẹyụtde.”) Edieke etikwo etikwo ntọt ke ndutịm usuanetop edemerede asari oro ọbiọn̄ọde utom ukwọrọikọ nnyịn, mme andida ke ibuot n̄kọk itieutom Watch Tower Society ẹkeme ndinam mme usio-ukot ndida mme usụn̄ oro ẹdotde n̄n̄wana mban̄a akpanikọ.b Ke uwụtn̄kpọ, ẹkeme ndidọhọ mbiowo oro ẹdotde ẹtịn̄ se idide akpanikọ, nte ke edinam TV, emi editre ndika ekemede ndiwọrọ ke Mme Ntiense Jehovah inyeneke se ẹbọrọde. Mme Ntiense kiet kiet ke ọniọn̄ ẹnyịme ndausụn̄ Watch Tower Society ye mme andida ke ibuot mmọ ke mme utọ n̄kpọ oro.—Mme Hebrew 13:17.

Ndida Ibet N̄n̄wana Mban̄a Eti Mbụk

18. (a) Ntak nnyịn mîyomke unyịme otode ukara owo man ikwọrọ ikọ? (b) Nso usụn̄ unam n̄kpọ ke nnyịn itiene ke ini ẹsịnde ndinọ unyịme man ikwọrọ ikọ?

¹⁸ Odudu nnyịn ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi oto heaven. Ẹmenọ Jesus, emi okowụkde nnyịn ndinam utom emi, “ofụri odudu ke heaven ye ke isọn̄.” (Matthew 28:18-20; Philippi 2:9-11) Ntem, nnyịn iyomke unyịme otode ukara owo man ikwọrọ ikọ. Kpa ye oro, nnyịn imọfiọk ite ke ndinyene ifụre ido ukpono ọfọn ke ndisuan etop Obio Ubọn̄. Ke mme idụt oro nnyịn inyenede ifụre ndika iso ke utuakibuot nnyịn, nnyịn iyada ndutịm ibet ikpeme enye. Ke ebiet emi owo mînọhọ nnyịn utọ ifụre oro, nnyịn iyada ndutịm ibet idomo ndinyene enye. Uduak nnyịn idịghe ndinam ukpụhọde ke n̄kaowo, edi ‘edineni eneni man gospel ọsọn̄ọ ada.’c—Philippi 1:7.

19. (a) Nso ikeme ndidi utịp kaban̄a nnyịn ‘ndinọ Abasi n̄kpọ eke enyenede Abasi’? (b) Nso ke nnyịn ibiere ndinam?

¹⁹ Nte Mme Ntiense Jehovah, nnyịn inyịme Jehovah nte Andikara Ekondo. Ibet esie edi akakan. Nnyịn imokop uyo inọ mme ukara owo ke ofụri esịt, ke ntem ‘inọde Caesar n̄kpọ eke enyenede Caesar.’ Edi nnyịn idiyakke n̄kpọ ndomokiet ọbiọn̄ọ nnyịn ndibiom mbiomo oro akam edide ata akpan n̄kpọ akan—‘ndinọ Abasi n̄kpọ eke enyenede Abasi.’ (Matthew 22:21) Nnyịn imenen̄ede ifiọk ite ke ndinam ntre ayanam mme idụt “ẹsua” nnyịn, edi nnyịn imenyịme emi nte ubak se iditakde ke ndidi mbet. Mbụk Mme Ntiense Jehovah ke n̄kan̄ ibet ke ọyọhọ isua ikie 20 emi edi ikọ ntiense ọnọ ubiere nnyịn ndin̄wana mban̄a mbuọtidem nnyịn. Ye un̄wam ye ibetedem Jehovah, nnyịn iyaka iso ‘ye unana edidop uyo ndikwọrọ nnyụn̄ n̄kpep eti mbụk.’—Utom 5:42.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

◻ Ntak emi ‘ẹsuade’ Mme Ntiense Jehovah?

◻ Didie ke nnyịn ikpese mbon oro mîbuanake mme edinịm ke akpanikọ ido ukpono nnyịn?

◻ Ke ndinam n̄kpọ ye mme andibiọn̄ọ, nso uwụtn̄kpọ edida ukem ukem ke Jesus ekenịm?

◻ Ke ini ẹsụn̄ide nnyịn, didie ke nnyịn ikeme ndida edumbet oro nte ke odu “ini eke ẹdopde, ye ini eke ẹtịn̄de ikọ” nsịn ke edinam?

[Ekebe ke page 16]

Ndinen̄ede Se Ẹyụtde

“Ke Yacuiba, Bolivia, otu mme ọkwọrọikọ n̄kann̄kụk ẹma ẹdiomi man itieutom TV kiet owụt senima oro nte an̄wan̄ade edide mbon nsọn̄ibuot ẹkenam. Ke ẹkerede ẹban̄a ndiọi utịp ndutịm oro, mbiowo ẹma ẹbiere ndika mbịne itieutom TV iba n̄kekpe mmọ okụk man ẹwụt otuowo mme vidio oro Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name ye The Bible—A Book of Fact and Prophecy. Ke ama ekese mme vidio N̄ka, andinyene itieutom ekebe ukopikọ kiet ama ayat esịt aban̄a se ẹkeyụtde ke ndutịm mbon nsọn̄ibuot oro onyụn̄ ọdọhọ ke iyọnọ ntọt ke mfọn ke ini ke ini iban̄a mbono district Mme Ntiense Jehovah oro edide. Mme andidụk ẹma ẹwak ẹkan nte esidide, ndien ediwak mbon esịt akpanikọ ẹma ẹtọn̄ọ ndibụp mme mbụme esịt akpanikọ ke ini Mme Ntiense ẹwahade ẹtiene mmọ ke utom ukwọrọikọ.”—1997 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, page 61-62.

[Ndise ke page 17]

Ke idaha kiet, Jesus ama owụt ke eferife ke mme nsunsu edori ikọ oro mme andikụt ndudue nnọ enye ẹketịn̄de ikenenke