Ndibọk Erọn̄ Ye Akwa Andibot Nnyịn

“Jehovah edi andibọk mi, ndinanake n̄kpọ. Enye eyedemede ukpọn̄ mi: eyeteme mi usụn̄ eti ido aban̄a enyịn̄ esie.”—PSALM 23:1, 3.

1. Nso ima ima nduọkodudu ke Jehovah ọnọ?

PSALM ọyọhọ 23, kpa “psalm David,” emedemede ediwak ukpọn̄ oro ẹkpade mba. Enye emesịn udọn̄ ọnọ mmọ ndinyene mbuọtidem oro ẹwụtde ke Ps 23 ufan̄ikọ 6: “Mfọn ye ima ikpọn̄ ẹyebịne mi ke ofụri eyo uwem mi; ndien nyedụn̄ ke ufọk Jehovah ke nsinsi.” Nte oro edi se afo oyomde, ndidụn̄ ke ufọk utuakibuot Jehovah ke nsinsi, adianade kiet ye ikọt esie oro ẹtan̄de ẹbok idahaemi ke kpukpru idụt isọn̄? “Andibọk ye Andikpeme ukpọn̄ mbufo,” kpa Akwa Andibot nnyịn, Jehovah Abasi, eyen̄wam fi osịm utịtmbuba oro.—1 Peter 2:25.

2, 3. (a) Didie ke Jehovah ọbọk ikọt esie ke ima ima usụn̄? (b) Didie ke “ufene” Jehovah ọkọri ke utịbe utịbe usụn̄?

² Andibot “mbufa enyọn̄ ye obufa isọn̄” edi n̄ko Anditịm ye Akakan Esenyịn ke esop Christian, kpa “ufọk Abasi.” (2 Peter 3:13; 1 Timothy 3:15) Enye enen̄ede enyene udọn̄ ke ndibọk ikọt esie, nte Isaiah 40:10, 11 etịn̄de in̄wan̄în̄wan̄ ete: “Sese, Ọbọn̄ Jehovah eyeda odudu edi, ubọk esie eyenyụn̄ akara ọnọ enye: sese, utịp esie odu ye enye, n̄kpọ eyenutom onyụn̄ odu enye ke iso. Enye eyebọk ikọt esiemmọ nte ọbọk ufene: eyetan̄ nditọ erọn̄ ke ubọk esie, akama ke ikpanesịt esie, onyụn̄ ada mme ọnọ-mmọn̄eba usụn̄.”

³ Ke ntatara usụn̄ifiọk, “ufene” emi abuana mmọemi ke anyanini ẹma ẹkesan̄a ke akpanikọ Christian ye “nditọ erọn̄” ẹmi ẹtan̄de ẹbok ke ndondo emi—utọ nte uwak ibat oro ẹnade baptism idahaemi ke Africa ye Edem Usiahautịn Europe. Ọkpọsọn̄, ubọk ukpeme Jehovah amatan̄ mmọ obok ke ikpanesịt esie. Kpa ye oro mmọ ẹkebietde mme erọn̄ eke mînyeneke andikpeme, mmọ kemi ẹmedụk ke ntotụn̄ọ itie ebuana ye ima ima Abasi ye Andibọk mmọ.

Nsan̄a Ekpemerọn̄ ye Jehovah

4, 5. (a) Anie edi “eti ekpemerọn̄,” ndien didie ke prọfesi akanyan ubọk owụt enye? (b) Nso utom edibahade ke Jesus ese enyịn, ye nso n̄wọrọnda utịp?

⁴ Ke ndinam utom ke ubọk nnasia Ete esie ke heaven, “eti ekpemerọn̄,” Jesus Christ, n̄ko omowụt “mme erọn̄” mbọm mbọm ntịn̄enyịn. Enye ke akpa ama ayak uwem esie ọnọ ke ufọn “ekpri otuerọn̄” eke mbon oro ẹyetde aran ndien ekem, mfịn, akwa otuowo eke “mme erọn̄ en̄wen” esie. (Luke 12:32; John 10:14, 16) Akwa Ekpemerọn̄, Jehovah Abasi, etịn̄ ikọ ọnọ kpukpru erọn̄ ẹmi, ọdọhọde ete: “Se mi, ami nyekpe ikpe . . . ke ufọt erọn̄ ye ebot. Ndien nyenam ọbọk kiet eke edibọkde mmọ adaha ada akan mmọ, kpa owo mi David; enye eyebọk mmọ, ndien mmọ ẹyenyene enye ke andibọk. Ndien ami Jehovah nyedi Abasi mmọ, ndien owo mi David eyenyụn̄ edi ọbọn̄ ke otu mmọ: edi ami Jehovah ndọhọ.”—Ezekiel 34:20-24.

⁵ Udorienyịn̄ oro “owo mi David” owụt Christ Jesus ke edu ntịn̄nnịm ikọ, kpa “mfri” emi adade ebekpo David enyene. (Psalm 89:35, 36, NW) Ke usen ubiereikpe eke mme idụt emi, nsan̄a Ekpemerọn̄ ye Jehovah ye Edidem, Christ Jesus, kpa Eyen David, ke akaiso ndibahade “erọn̄” eke ubonowo nsio ke mmọ oro ẹdọhọde nte idide “erọn̄” edi ke akpanikọ ẹdide “ebot.” (Matthew 25:31-33) Ẹnam “ọbọk kiet” emi adaha ada n̄ko man ọbọk mme erọn̄. Nso ubọn̄ ubọn̄ edisu prọfesi emi ke nnyịn ikụt ntem mfịn! Ke adan̄aemi mbon mbre ukara ẹtịn̄de ẹban̄a edinam ubonowo ẹdiana kiet ebe ke ndutịm obufa ererimbot, Ekpemerọn̄ kiet emi ke enen̄ede atan̄ erọn̄ ke kpukpru idụt adian kiet ebe ke ubịnikọt edinọ ikọ ntiense ke ediwak usem oro esop Abasi oro odude ke isọn̄ ikpọn̄îkpọn̄ ekemede ndinam.

6, 7. Didie ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” okụt ete ke ẹnọ mme erọn̄ “udia ke edikem ini”?

⁶ Nte etop Obio Ubọn̄ akade iso ndisuana nsịm mbufa efakutom, “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” eke mme Christian oro ẹyetde aran, emi Ekpemerọn̄ kiet emi ọnọde utom, omokụt ete ke ẹnam ofụri ndutịm ndinọ “udia ke edikem ini.” (Matthew 24:45) Ediwak ke otu n̄kọk itieutom umịn̄n̄wed 33 oro Watch Tower Society enyenede ke ofụri isọn̄ ke ẹdịbede ibat n̄wed oro ẹmịn̄de man ekem ye udọn̄ oro akade-kaiso ndikọri mi kaban̄a ediwak ye nti n̄wed ukpepn̄kpọ Bible ye mme magazine.

⁷ Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah ke anam ofụri se ekekeme ndinam uduot edikabade mme n̄wed otịm ọfọn akan ke mme usem 200 ye editọn̄ọ ukabade n̄wed ke mme usem efen nte ẹyomde man ẹsịm ofụri isọn̄. Emi edi nte ekemde ye utom oro Jesus ọkọnọde mme mbet esie ke Utom Mme Apostle 1:8 ete: “Mbufo ẹyebọ odudu, ke edisana spirit ama edi edidoro mbufo ke idem: mbufo ẹyenyụn̄ ẹdi mme ntiense Mi . . . tutu osịm utịt ererimbot.” Akande oro, New World Translation of the Holy Scriptures, oro ẹma ẹkememịn̄ ke ofụri ofụri m̀mê ke ubak ubak ke usem 14, edi se ẹkabarede idahaemi ẹsịn ke usem 16 eke Europe, Africa, ye Edem Usiahautịn.

Ndidara “Emem Abasi”

8. Didie ke ẹdiọn̄ mme erọn̄ uwak uwak ebe ke ediomi emem oro Jehovah akanamde ye mmọ?

⁸ Ebede ke Ekpemerọn̄ kiet esie, Christ Jesus, Jehovah amanam “ediomi emem” ye mme erọn̄ Esie oro ẹtịmde ẹbok. (Isaiah 54:10) Ke ndiwụt mbuọtidem ke iyịp oro Jesus ọkọduọkde, ẹn̄wam mme erọn̄ ẹmi ndisan̄a ke un̄wana. (1 John 1:7) Mmọ ẹdara ‘emem Abasi, emi ayan̄ade ifiọk oro n̄ko ekpemede esịt ye ekikere mmọ ke Christ Jesus.’ (Philippi 4:7) Nte Ezekiel 34:25-28 akade iso ndinam an̄wan̄a, Jehovah emekpeme mme erọn̄ esie okosịm paradise eke spirit, kpa itie idatesịt eke ifụre, uforo oro ọnọde nduọkodudu, onyụn̄ on̄wụmde mfri. Ima ima Ekpemerọn̄ emi ọdọhọ aban̄a mme erọn̄ esie ete: “[Mmọ] ẹyenyụn̄ ẹfiọk ẹte ke ami ndi Jehovah, ke ini ndibụn̄de eto ọkpọnọ mmọ, nnyụn̄ nsio mmọ ke ufọk mmọemi ẹnịmde mmọ ke ifịn. Ndien mmọ ididịghe aba se mme idụt ẹbụmede, . . . ndien mmọ ẹyedụn̄ ke ifụre, baba n̄kpọ kiet idinyụn̄ inamke mmọ ndịk.”

9. Mme ifet ewe ẹberede ẹnọ ikọt Abasi ke nte ‘ẹbụn̄de mme eto ọkpọnọ’?

⁹ Kan̄a kemi, ke mme isua ndondo emi, Mme Ntiense Jehovah ke ediwak idụt ẹmekụt nte ẹbụn̄de “eto ọkpọnọ mmọ.” Mmọ ẹnyene ifụre ndikwọrọ ikọ nte akanam mînyeneke. Ndien kpukpru nnyịn, ke kpukpru idụt ikpakam ida ifụre oro Jehovah ọnọde inam n̄kpọ ke eti usụn̄ nte nnyịn ikade iso ndinam utom emi mma. Nso utọ un̄wọn̄ọ ke Jehovah ọnọ nnyịn ntem nte nnyịn isan̄ade ikpere n̄kponn̄kan ukụt oro akanam ubonowo mîkwe!—Daniel 12:1; Matthew 24:21, 22.

10. Mmanie ke Jehovah ọnọ ndin̄wam Eti Ekpemerọn̄, Christ Jesus, ndien didie ke apostle Paul eketịn̄ aban̄a ndusụk ke otu mmọemi?

¹⁰ Ke nditịm idem nnọ usen usiene esie ye mme idiọkowo, Jehovah ọmọnọ mme udiana ekpemerọn̄ man ẹn̄wam Eti Ekpemerọn̄, Christ Jesus, ke ndikpeme otuerọn̄. Ẹtịn̄ ẹban̄a mmọemi ke Ediyarade 1:16 nte ọyọhọ ọyọhọ ibat “ntantaọfiọn̄ itiaba” ke ubọk nnasia Jesus. Ke akpa isua ikie, apostle Paul ama etịn̄ ikọ ọnọ mme andida ke ibuot otu mme udiana ekpemerọn̄ ẹmi, ọdọhọde ete: “Ẹtịm ẹse idem mbufo, ye ofụri otuerọn̄, emi edisana spirit okonịmde mbufo ke mme andikpeme mmọ, ete ẹbọk mbonufọk Abasi, emi Enye ekedepde ke iyịp [Eyen] Esie.” (Utom 20:28) Mfịn, ediwak tọsịn udiana ekpemerọn̄ ke mme itie ikie ẹdu ẹmi ẹnamde utom ke mme esop 69,558 ke ofụri isọn̄.

Mme Udiana Ekpemerọn̄ Ẹda Iso!

11. Didie ke ndusụk mme ekpemerọn̄ ẹda usụn̄ uforo uforo ke mme efakutom oro ẹsikụrede ndien ndien?

¹¹ Ke ediwak itie ana mme ekpemerọn̄ ẹmi ẹda iso ke mme efakutom oro ẹsikụrede ndien ndien ke ukperedem ini ẹmi. Didie ke mmọ ẹkeme ndimụm ifiopesịt otuerọn̄ emi n̄kama ke ata n̄kokon̄ idaha? Mme ekpemerọn̄ ẹmi ke ẹnam n̄kpọ ke usụn̄ odotde itoro, ndien kiet ke otu mme usụn̄ oro mmọ ẹdade ẹkụt unen edi ke ndisịn udọn̄ nnọ utom usiakusụn̄ unọ un̄wam ye eke ofụri ini. Ediwak ekpemerọn̄ ke idemmọ ẹsibuana ke utom emi, ndien idem mme asuanetop oro mîkemeke ndinam ntre ẹwụt edu usiakusụn̄, ẹnamde utom ye idara oro an̄wamde ke ndikan unana udọn̄ ke efakutom. (Psalm 100:2; 104:33, 34; Philippi 4:4, 5) Ntem, nte idiọkido ye ndutịme ukara ofụkde ererimbot, ediwak mbon mbieterọn̄ ẹmedu ke edidemede kaban̄a idotenyịn Obio Ubọn̄.—Matthew 12:18, 21; Rome 15:12.

12. Nso akamba mfịna idu ke mme an̄wautom oro ẹkọride usọp usọp, ndien didie ke ẹsise ẹban̄a emi ndusụk ini?

¹² Mfịna efen edi nte ke ediwak ini owo isinyeneke mme ekpemerọn̄ ẹmi ẹdotde ekem ndise otuerọn̄ enyịn. Ke ebiet emi usọp usọp n̄kọri odude, nte ke Edem Usiahautịn Europe, ediwak mbufa esop ẹdu ẹmi mînyeneke mbiowo oro ẹmekde ndomokiet. Mme erọn̄ oro ẹnyịmede ke ẹbiom mme mbiomo, edi mmọ inyeneke ifiọk ikem, ndien ẹyom un̄wam man ẹnọ mme erọn̄ oro ẹbụn̄ọde ẹdụk mme esop emi ukpep. Ke mme utọ idụt nte Brazil, Mexico, ye Zaire, emi usọp usọp n̄kọri odude, ke ẹmende ẹdomo ẹda Mme Ntiense oro ẹdide uyen ke nditịm utom ye ke ndinọ mme mbufa owo efen efen ukpep. Mme asiakusụn̄ ẹnọ akamba un̄wam, ndien edi mi ke ifet eberede ọnọ nditọete iban ndinọ nditọete iban ukpep. Ebede ke spirit esie Jehovah ke ọdiọn̄ se iwọrọde do. N̄kọri ke akaiso ndidụk ndi.—Isaiah 54:2, 3.

13. (a) Sia idọk okponde ntem, nso ke kpukpru Ntiense ẹkpebọn̄ akam ẹben̄e? (b) Didie ke ẹkebọrọ mme akam ikọt Abasi mbemiso ye ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba?

¹³ Ke mme idụt oro ẹtịmde ẹnam utom ukwọrọikọ, ke mme idụt oro ẹmende ukpan ẹfep ke ndondo emi, ye ke mme efakutom oro ẹsiakde mbufa, mme ikọ Jesus ke Matthew 9:37, 38 ẹsụk ẹnyenyene n̄kpọ ndinam: “Ke akpanikọ idọk okpon, edi mme anamutom iwakke. Ẹben̄e ndien Enyene-idọk ete, Enye osio mme anamutom ọdọn̄ ẹdi ke idọk Esie.” Oyom nnyịn ibọn̄ akam, n̄ko, ite yak Jehovah osion̄o mme ekpemerọn̄ efen efen edi. Enye ama owụt ete ke imọ imekeme ndinam emi. Mbemiso ye ke ini Ekọn̄ Ererimbot II, mme ọsọn̄ido andikara oro ẹkebietde mbon Assyria ẹma ẹdomo ndisobo Mme Ntiense Jehovah mfep. Edi ke ibọrọ akam mmọ, Jehovah ama anam esop mmọ asana, anamde enye enen̄ede edi eke ukara Abasi, onyụn̄ ọnọ “mme ekpemerọn̄” oro ẹkeyomde.a Emi ekedi ke n̄kemuyo ye prọfesi emi: “Adan̄aemi Assyria edidụkde ke edem nnyịn; adan̄aemi enye onyụn̄ edịghide ikpọ ufọk nnyịn, ndien nnyịn iyedemede mme ekpemerọn̄ itiaba ye mbọn̄ eke ẹyetde mmọ aran itiaita”—kpa mbiowo oro ẹyakde idem ẹnọ oro ẹtịmde ẹwak ekem ndida usụn̄.—Micah 5:5.

14. Nso n̄wọrọnda udọn̄ odu ke esop, ndien nso nsịnudọn̄ ke ẹnọ nditọete irenowo?

¹⁴ Ata akpan ufọn odu ọnọ kpukpru irenowo oro ẹdide Mme Ntiense ẹmi ẹnade baptism ndinyanade mbịne mme ifetutom efen efen. (1 Timothy 3:1) Emi edi se ẹyomde ẹnam usọp usọp. Utịt editịm n̄kpọ emi emekpere usọp usọp. Habakkuk 2:3 ọdọhọ ete: “Koro n̄kukụt anade kan̄a ọnọ ini emi ẹnịmde; ndien enye eyesioro uyo ke utịt, idinyụn̄ isụhọ nsu . . . koro enye mîditreke ndidi, mîdinyụn̄ ibehe ini.” Nditọete iren, nte mbufo ẹmekeme ndinyanade mbịne man ẹdot ndinyene mme ifetutom efen efen ke utom ubọkerọn̄ emi—mbemiso utịt edide?—Titus 1:6-9.

Ubọkerọn̄ Ukara Abasi

15. Ke nso usụn̄ ke ikọt Jehovah ẹdi mbon ukara Abasi?

¹⁵ Man ẹkeme ndibuana ọyọhọ ọyọhọ ke nditat esop Jehovah, oyom ikọt esie ẹdi mbon ukara Abasi ke edinam mmọ. Didie ke mmọ ẹkeme ndinam emi? Ọfọn, nso ke ikọ oro “ukara Abasi” ọwọrọ? Webster’s New Twentieth Century Dictionary akabade “ukara Abasi” nte “ukara idụt oro Abasi akarade.” Edi ke usụn̄ifiọk emi ke “edisana obio” eke ikọt Jehovah edi eke ukara Abasi. (1 Peter 2:9; Isaiah 33:22) Nte mme andibuana m̀mê nsan̄a idụt ukara Abasi oro, ana mme ata Christian ẹdu uwem ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ke n̄kopitem nnọ Ikọ Abasi ye mme edumbet esie.

16. Didie, akpan akpan, ke nnyịn ikeme ndiwụt idem nte mbon ukara Abasi?

¹⁶ Apostle Paul ama owụt in̄wan̄în̄wan̄ nte mme Christian ẹkpenyenede ndinam n̄kpọ nte mbon ukara Abasi. Akpa, enye ọdọhọ ke akpana mmọ “ẹmen obufa owo ẹsịne, ẹmi ẹbotde ebiet Abasi ke edinen ido ye edisana ido akpanikọ.” Ana ẹnam edu Christian ekekem ye ndinen edumbet Abasi oro ẹwetde ke Ikọ esie. Ana enye anam akpanikọ ọnọ Jehovah ye mme mbet Esie. Ke ama okosio owụt nte ẹkemede ndinam emi, Paul akpak ete: “Ẹdi mme andikpebe Abasi, nte ndima nditọ.” (Ephesus 4:24–5:1) Nte nditọ n̄kopitem, ana nnyịn ikpebe Abasi. Oro edi ata edu ukara Abasi oro ẹnamde-nam, owụtde ete ke Abasi enen̄ede akara nnyịn!—Se n̄ko Colossae 3:10, 12-14.

17, 18. (a) Ewe n̄wọrọnda edu Abasi ke mme Christian oro ẹnyenede edu ukara Abasi ẹkpebe? (b) Ke ikọ oro enye ẹketịn̄de ọnọ Moses, didie ke Jehovah ọkọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a akpan edu Esie, edi nso ntọt ke Enye akadian?

¹⁷ Nso idi akpan edu Abasi oro nnyịn ikpenyenede ndikpebe? Apostle John ọbọrọ ke 1 John 4:8 ke ini enye ọdọhọde ete: “Abasi edi ima.” Ke ebede ufan̄ikọ 8 efen, ke ufan̄ikọ 16, enye afiak ewet akpan edumbet emi: “Abasi edi ima; ndien owo emi odụn̄de ke ima ododụn̄ ke Abasi, Abasi onyụn̄ ododụn̄ enye ke idem.” Akwa Ekpemerọn̄, Jehovah, edi ata uwụtn̄kpọ ima. Mme ekpemerọn̄ ukara Abasi ẹkpebe enye ke ndiwụt ntotụn̄ọ ima nnọ mme erọn̄ Jehovah.—Men 1 John 3:16, 18; 4:7-11 domo.

¹⁸ Akwa Abasi ama ayarade idem ọnọ Moses nte “Jehovah, Jehovah, Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyanime, awak ima ye akpanikọ, onịm ima ọnọ ediwak tọsịn, efen mme ukwan̄n̄kpọ, ye ndudue, ye idiọkido, edi iyakke mbon isop ẹbọhọ; ada usiene mme ukwan̄n̄kpọ mme ete, osio ye nditọ, ye nditọ nditọ, tutu osịm ọyọhọ emana ita ye inan̄.” (Exodus 34:6, 7) Jehovah ke ntem ọmọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a nsio nsio n̄wọrọnda ikpehe edu ukara esie, kpa ima, ke adan̄aemi ọsọn̄ọde ọtọt ke iyenọ ufen ke ndudue ke ini odotde.

19. Ke okpụhọrede ye mme Pharisee, didie ke mme Christian ekpemerọn̄ ẹkpenam n̄kpọ ke usụn̄ ukara Abasi?

¹⁹ Kaban̄a mmọ oro ẹnyenede mme ifetutom ke esop, nso ke ọwọrọ ndinyene edu ukara Abasi? Jesus ama etịn̄ aban̄a mme scribe ye mme Pharisee eke eyo esie ete: “Mmọ ẹbọp ndodobi mbiomo eke ẹsọn̄de ndibiom, ẹdori owo ke afara: edi mmọ ke idemmọ inyịmeke ndida nnuenubọk ntụk mmọ.” (Matthew 23:4) Nso edu ufịk ye unana ima ke emi edi ntem! Ata ukara Abasi, oyom ete ẹbọk otuerọn̄ ke ndida ima ima edumbet Bible nsịn ke edinam, idịghe ndida anana-ibat ibet owo mfịk mme erọn̄. (Men Matthew 15:1-9 domo.) Ke ukem ini oro, ana mme ekpemerọn̄ ukara Abasi ẹkpebe Abasi ke ndikọrọ nsọn̄ọnda ke ndimụm edisana idaha eke esop n̄kama ke ima mmọ.—Men Rome 2:11; 1 Peter 1:17 domo.

20. Mme ndutịm esop ewe ke mme ekpemerọn̄ ukara Abasi ẹdiọn̄ọ?

²⁰ Mme ata ekpemerọn̄ ẹdiọn̄ọ ẹte ke ukperedem ini ẹmi, Jesus ememek asan̄autom esie emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ ndise mban̄a kpukpru se enye enyenede n̄ko nte ke edisana spirit amada asan̄autom emi usụn̄ ke ndimek mbiowo ndibọk mme erọn̄. (Matthew 24:3, 47; Utom 20:28) Ntre, ndinyene edu ukara Abasi abuana ndinyene ntotụn̄ọ ukpono nnọ asan̄autom emi, kaban̄a ndutịm esop oro asan̄autom emi anamde, ye kaban̄a ndutịm mbiowo ke esịt esop.—Mme Hebrew 13:7, 17.

21. Nso eti uwụtn̄kpọ ke Jesus okonịm ọnọ mme udiana ekpemerọn̄?

²¹ Jesus ke idemesie ama onịm eti uwụtn̄kpọ, owụkde enyịn ese Jehovah ye Ikọ Esie kpukpru ini kaban̄a ndausụn̄. Enye ọkọdọhọ ete: “Ami n̄kemeke ndinam baba n̄kpọ kiet ke Idemmi: adan̄a nte n̄kopde ke mbiere ikpe; ndien ubiereikpe Mi edi edinen; koro mbịneke uduak Idemmi, edi mbịne uduak Andidọn̄ Mi.” (John 5:30) Mme udiana ekpemerọn̄ Ọbọn̄ Jesus Christ ẹkpenyene ndikọri ukem edu nsụhọdeidem oro. Edieke ebiowo akamade Ikọ Abasi kpukpru ini kaban̄a ndausụn̄, nte Jesus akanamde, do enye ke akpanikọ enyene edu ukara Abasi.—Matthew 4:1-11; John 6:38.

22. (a) Ke nso usụn̄ ke kpukpru owo ẹkpedomo ndinyene edu ukara Abasi? (b) Nso ikot mfọnido ke Jesus ọnọ mme erọn̄?

²² Irenowo oro ẹma ẹkena baptism, ẹnyanade ẹbịne ndidot ndikama mme ifetutom ke esop! Kpukpru mbufo ndima mme erọn̄, ẹbịne ndinyene edu ukara Abasi, ẹkpebede Abasi ye Christ ke ndiwụt ima! Mme ekpemerọn̄ ye otuerọn̄ nde ẹkpekam ẹdara koro mmọ ẹma ẹkeyere ikot Jesus emi: “Ẹtiene Mi, kpukpru mbufo ẹmi ẹkpade mba ẹnyụn̄ ẹbiomde edidobi mbiomo, ndien Ami nyenọ mbufo nduọkodudu. Ẹmen ọkpọnọ Mi ẹkọn̄ọ ke itọn̄ mbufo, ẹnyụn̄ ẹkpebe Mi; koro mmenyene ifụre ifụre ido nnyụn̄ nsụhọde idem ke esịt; ndien mbufo ẹyekụt nduọkodudu ẹnọ ukpọn̄ mbufo. Koro ọkpọnọ Mi ememem, mbiomo Mi onyụn̄ efefere.”—Matthew 11:28-30.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

◻ Nso idi “ufene” Jehovah, ndien mmanie ke enye abuana?

◻ Didie ke Jesus akanam n̄kpọ nte “eti ekpemerọn̄” ke akpa isua ikie, ye kemi?

◻ Nso akpan udeme ke mme udiana ekpemerọn̄ ẹnyene ke ndise mban̄a otuerọn̄?

◻ Nso ke ikọ oro “ukara Abasi” enen̄ede ọwọrọ?

◻ Didie ke Christian—akpan akpan udiana ekpemerọn̄—akpanam n̄kpọ man owụt edu ukara Abasi?

[Ndise ke page 20]

Nte ifịk ifịk ekpemerọn̄, Jehovah ese aban̄a otuerọn̄ esie

[Ndise ke page 23]

Ndikpebe edu ima Jehovah Abasi edi edu ukara Abasi ke edinam