Wụt Esịtekọm—Obio Ubọn̄ Messiah Jehovah Akara
“Imọkọm Fi, O Ọbọn̄ [Jehovah) Abasi, Andikara kpukpru n̄kpọ, . . . koro Afo amada akwa odudu Fo ada ubọn̄.”—EDIYARADE 11:17.
1. Nso ke etieibuot Watch Tower Society eketịn̄ ke okụrede isan̄ esie eke Europe ke 1911?
NTỌN̄Ọ NTỌN̄Ọ ke 1911, etieibuot Watch Tower Society, C T. Russell, ama ọnọ udịm udịm utịn̄ikọ Bible ke ikpọ obio Europe. Ke etịn̄de n̄kpọ aban̄a isan̄ oro, Russell ama ewet se itienede mi ke Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke May 15, 1911 ete: “Idem ama akpa nnyịn ndikụt ediwak uyarade uforo ntre ke kpukpru ebiet . . . Mme andikot n̄wed nnyịn ẹfiọk ẹte ke ndusụk isua ẹmi nnyịn ima idori enyịn Emana emi ndisịm utịt ye enyene-ndịk ini afanikọn̄, nnyịn imodori enyịn enye nditọn̄ọ ke mbuari ye odudu ibịghike ke October, 1914 ebede, emi, adan̄a nte nnyịn idiọn̄ọde N̄wed Abasi, edide ini emi Ini Mme Gentile—ini emi mme ukara isọn̄ ẹsịnede ke ubọk mme Gentile—editrede; kpa ini, emi ke ntre, edikemde ọnọ obio ubọn̄ Messiah nditọn̄ọ n̄wụt odudu esie.” Ndi idotenyịn emi ama osu?
2. Didie ke ẹketịmede emem ke 1914, ndien ye nso mfụhọ mfụhọ utịp?
2 Ke akpa ubak isua 1914, ererimbot eketie nte odu ke ifụre onyụn̄ ọbọhọ ekọn̄. Edi ke mbuari ẹma ẹtịmede emem ke ini owo Serbia okowotde anditie ke ebekpo ubọn̄ Austria ke June 28, 1914. Ikebịghike Austria ye Hungary ẹma ẹsiak en̄wan ye Serbia. Russia ama adiana ye Serbia, ntre Germany ama ọtọn̄ọ en̄wan ye Russia ke August 1. Ekem Germany ama asiak en̄wan ye France ke August 3; Great Britain ye Germany ke August 4; Montenegro an̄wana ye Austria ye Hungary ke August 7; Japan ye Germany ke August 23; Austria ye Hungary an̄wana ye Belgium ke August 28. Ediwak owo ẹkenịm ke akpanikọ ẹte ke ekọn̄ oro eyesop etre. Utu ke oro, enye ama ọdọk odụk ndiọkn̄kan ekọn̄ tutu ke ini oro, ye idụt 19 efen efen ẹtienede ẹbuana ke uduọkiyịp ofụri ererimbot oro akadiade uwem mbonekọn̄ ye mbio obio 13,000,000, ye se iwakde ikan 21,000,000 ẹbiomode ndo ẹnyụn̄ ẹdade unan.
3, 4. Nso ikotịbe ke ibuot itieutom N̄ka ke usenubọk Friday, October 2, 1914?
3 Ke usenubọk Friday, October 2, 1914, Russell ama ọtọt mbonutom ibuot itieutom Watch Tower Society ke Brooklyn, New York ete: “Ini Gentile etre; ndidem mmọ ẹma ẹnyene usen.” Mbonufọk Bethel, kpa “ufọk Abasi” ẹma ẹdara emi ye ufiop ufiop ukwak ubọk.
4 Nso unen ke C. T. Russell ye nsan̄a esie ẹkenyene ndidara ntre, ke usenubọk October oro? M̀mọ̀n̄ ke ikọ oro “Ini Mme Gentile” oto? Nso uyarade idu nte ke Ini Mme Gentile eketre ke October 1914? Ndien didie ke oro okpotụk fi?
Jerusalem ye Ini Mme Gentile
5. Ikọ oro, “Ini Mme Gentile” oto m̀mọ̀n̄?
5 Ikọ oro “Ini Mme Gentile” m̀mê “edimek ini mme idụt,” oto akwa prọfesi Jesus aban̄ade nsobo Jerusalem. (Luke 21:5-36, King James Version) Usen iba mbemiso etịn̄de prọfesi emi, Jesus ama owụt mme andidụn̄ Jerusalem idemesie nte Messiah mmọ. Ke adan̄aemi enye ke nsụhọdeidem akawatde ke ass odụk obio, otu mme Jew ẹma ẹfiori ke idara, kpa nte Zechariah 9:9 ekebemde iso etịn̄. Mmọ ẹma ẹfiori ke ọkpọsọn̄ uyo ẹte, “Itoro enyene Edidem emi edide ke enyịn̄ Jehovah.”—Luke 19:28-40.
6, 7. Nso enyene-ndịk ubiomikpe iyịp ke mbon Judea eke akpa isua ikie ẹkeda ẹdori idemmọ, ndien ye nso utịp?
6 Edi Jesus ama ọfiọk ete ke ekikere otuowo eyesọp ndiwọn̄ọde n̄n̄wana ye imọ ke ntak usua uwotowo eke mme adaiso ido ukpono Jerusalem ke idak ndausụn̄ ete mmọ, kpa Devil. (Genesis 3:15; John 8:44) Esisịt ini ke oro ebede, ke Nisan 14, otu mme Jew ẹma ẹfiori ẹyom n̄kpa Jesus. Mmọ ẹma ẹfiori ẹnọ andikara Rome oro akanamde n̄kpọ mmen̄e mmen̄e ẹte, ‘Iyịp Esie akpakam ọkọbọ nnyịn ye nditọ nnyịn.” (Matthew 27:24, 25) Utu ke ndinyịme Jesus nte Edidem Messiah, ikpọ oku ẹkedọhọ ẹte: “Nnyịn inyeneke edidem efen ibe Caesar.” (John 19:15) Do ẹma ẹkọn̄ ata Messiah ke eto ndutụhọ ẹwot, ke ẹma ẹkedori enye ikọ nte andin̄wana ye ukara Rome ye andisuene Abasi mme Jew.—Mark 14:61-64; Luke 23:2; John 18:36; 19:7.
7 Ana iyatesịt Abasi odoro mme andidụn̄ Judea ke idem ke ntak enyene-ndịk uduọkiyịp mmọ. Owo ikemeke aba ndikot Jerusalem, ye ubọn̄ ubọn̄ temple esie, “obio akwa Edidem,” Jehovah. (Matthew 5:35; Luke 13:33-35) Usen ifan̄ mbemiso n̄kpa Jesus, mme mbet esie ẹma ẹtịn̄ inem inem ẹban̄a mme ufọk temple obio oro. Ke ibọrọ, Jesus ama ebemiso etịn̄ ete: “Amaedi mme n̄kpọ ẹmi mbufo ẹkụtde mi, mme usen ẹyedi eke mîdikpọn̄ke itiat kiet ke enyọn̄ itiat efen, eke mîdidorokede enye iduọk.”—Luke 21:5, 6.
8. Ke ini Jesus ọkọnọde “idọn̄ọ” mme n̄kpọntịbe ẹkedade ẹsịm nsobo Jerusalem, nso n̄kpọ efen ikabuana?
8 Mme mbet Jesus ẹma ẹbụp enye ke n̄kpaidem ẹte: “Andikpep, ini ewe ke mme n̄kpọ ẹmi ẹdidi?” (Luke 21:7) Ke ibọrọ Jesus ama ebemiso etịn̄ nnennen aban̄a mme n̄kpọntịbe oro ẹdidade ikosịm nsobo Jerusalem, ndien enye ama adian n̄wọrọnda ikọ emi ete: “Mme Gentile ẹyedịghi Jerusalem ke ikpat, tutu ini mme Gentile ọyọhọ.” (Luke 21:8-24) Jesus ke ntre ekebemiso anyan ubọk owụt n̄kpọ oro okponde akan nsobo Jerusalem—n̄kpọ oro ekenyenede ndibet “tutu ini mme Gentile ọyọhọ.” Ke etịn̄de aban̄a “idiọn̄ọ,” Jesus ama ọdọhọ ete: “Ke ini mbufo ẹkụtde nte mme n̄kpọ ẹmi ẹtịbede, ẹfiọk ẹte Ubọn̄ Abasi ke ekpere.” (Luke 21:31) Ntre, akana idiọn̄ọ oro enyene edisu iba. Akpa, m̀mê eke ekpri udomo, edisu ediwụtde nte ke ‘nsobo Jerusalem ekpere.’ (Luke 21:20) Ọyọhọ iba, ye ke akamba udomo, edisu edidide adan̄aemi Ini Mme Gentile ama eketre, ndien emi eyewụt nte ke “[Obio] Ubọn̄ Abasi ke ekpere.”—Men Matthew 24:3 domo.
Mfọn N̄kan Obio Ada Itie Akpa Jerusalem
9. Ini ewe ke Jerusalem eke isọn̄ akataba idaha mfọn esie, ndien ẹkeda nso ẹkpụhọ enye?
9 Ke ndidọhọ “mme Gentile ẹyedịghi Jerusalem ke ikpat, tutu ini mme Gentile ọyọhọ,” ndi Jesus ọkọnọ ekikere ete ke akpatre ke ẹyefiak ẹwụk obio eke isọn̄ oro ke unyịme Abasi? N̄wan̄ansa-o. Ke ẹma ẹkewot edima Eyen Abasi, Jerusalem eke isọn̄ ama ọduọk akpan idaha esie ke nsinsi ndien ata mfọn n̄kan “Obio Abasi uwem, kpa Jerusalem enyọn̄” ama ada itie esie.—Mme Hebrew 12:22; Matthew 23:37, 38; 27:50, 51.
10. Nso ke ikọ oro “Jerusalem enyọn̄” ọwọrọ?
10 Ẹda ikọ oro “Jerusalem enyọn̄” ke Bible nditịn̄ mban̄a Obio Ubọn̄ eke heaven oro owo mîkemeke ndisobo, emi ẹkekotde mme Christian oro ẹyetde aran ẹsịn.a (Mme Hebrew 11:10; 12:22, 28) Ke ini apostle Paul ekewetde emi, mme Jew ke ẹkesụk ẹtịm ẹma obio eke isọn̄ oro ye temple esie. Ntre, Paul ama eti mme Christian ẹkedide Hebrew ete ke “nnyịn inyeneke obio eke edibịghide ke edem emi, edi nnyịn iyom obio eke edidide.”—Mme Hebrew 13:14.
Ntak Ẹkotde Jerusalem Enyọn̄
11. Tutu osịm ini emi Jerusalem eke isọn̄ akatabade mfọn Jehovah, enye akada aban̄a nso?
11 Ke anyanini Jerusalem ekedi ibuot obio ke idụt Israel, emi ẹkedọhọde ke ndidem esie “ẹtie ke ebekpo Jehovah.” (1 Chronicles 29:23) N̄ko, Jehovah ama anam ediomi ye David nte ke itie edidem eyedu ke ubon esie ke nsinsi. Ukem nte ẹdade mbuot obio eyomfịn, utọ nte Washington, Moscow, Canberra, ye Pretoria, ndinam ẹdiọn̄ọ nsio nsio ukara mmọ, ntre ẹda Jerusalem ke Bible ndida mban̄a obio ubọn̄ David.—2 Samuel 7:16; Luke 1:32.
12. Didie ke ẹnyene ndida ikọ oro “Ini Mme Gentile” ntịn̄ mban̄a?
12 Obio ubọn̄ David ekenyene obio ukara oro enyenede-nyene adan̄a, atarade osịm sụk mme adan̄a Israel eset oro Abasi okonịmde. Jerusalem eke isọn̄ ke ntre ekedi sụk mbiet ata Obio Ubọn̄ Messiah oro edidude ke heaven akara onyụn̄ enyene ofụri isọn̄ nte obio ukara esie. (Psalm 2:2, 7, 8; Daniel 7:13, 14; 2 Timothy 4:18) Ntre, n̄wed oro The Time Is At Hand, emi Watch Tower Society ekemịn̄de ke 1889, ama etịn̄ in̄wan̄în̄wan̄ ete: “Ọbọn̄ nnyịn akada ikọ oro ‘Ini Mme Gentile’ etịn̄ aban̄a ikpehe ini n̄kpọntịbe eke isọn̄ ke ufan̄ ini oro ẹkemende ata Obio Ubọn̄ Abasi, kpa Obio Ubọn̄ Israel ẹfep (Ezek. 21:25-27), ye editọn̄ọ ye ediwụk ndamban̄a esie, kpa ata Obio Ubọn̄ Abasi.”
Ini Mme Gentile—Ọniọn̄ Didie?
13. Ini ewe ke Ini Mme Gentile ọkọtọn̄ọ, ndien ntak afo ọbọrọde ntre?
13 Nebuchadnezzar, edidem Babylon akakan ndamban̄a obio ubọn̄ Abasi ke 607 B.C.E. Ke ọyọhọ ọfiọn̄ itiaba eke mme Jew, n̄kpọ nte ufọt ufọt October, idụt oro ama ana ndon.b (2 Ndidem 25:8, 9, 22, 25, 26) Ke ndiwụt nte ke emi okotịbe ke unyịme Abasi, Jehovah Abasi ama anam Nebuchadnezzar adaba ndap. Emi akaban̄a eto kiet oro ẹkekpide ẹduọk ẹnyụn̄ ẹyakde enye afiak esehe ke ikpehe “ini itiaba” ebede. Ndap oro ama enyene akpa edisu ke ini ẹkefiakde ẹdori Nebuchadnezzar ke ebekpo esie ke ibio ibio ini mbeibuot ama ekebe.—Daniel 4:10-17, 28-36.
14. Nso ikedi akpan n̄kpọ ke ndap Nebuchadnezzar?
14 Nte ededi, ibuotikọ ndap Nebuchadnezzar ama owụt ete ke akamba edisu esie abuana ata obio ubọn̄ Abasi, emi ẹkenyịmede edidem Gentile oro ‘ekpi ọduọk.’ Ndap oro ama osịm utịt ye ikọ oro enyenede uduak mi: “Man mmọ eke ẹdude uwem ẹfiọk ẹte ke Ata Edikon̄ edi etubom [Andikara] ke ubọn̄ ererimbot, onyụn̄ ada enye ọnọ owo eke enye amade, onyụn̄ emen ata [e]kpri owo odori, ete edi etubom ke esịt.”—Daniel 4:17.
15. Didie ke Jesus Christ okodot ndidi “ata [e]kpri owo”? (Matthew 11:29)
15 Owo kiet kpọt okodot ke kpukpru afan̄ ndidi se ẹkotde “ata [ẹ]kpri owo.” Ikpọn̄îkpọn̄ edibon Eyen Abasi ama owụt idemesie nte idide utọ owo oro ke ndikpọn̄ ubọn̄ esie eke heaven unyịme unyịme man edimana nte owo, nte Jesus, emi okokụtde ata esuene ye ubiak ubiak n̄kpa ke ubọk Satan. (Philippi 2:3, 5-11) Ke ediset esie mfiak ndụk ubọn̄ eke heaven ebede, Jesus ekenyene ndibet tutu ikpehe ini itiaba eke ukara Gentile etre mbemiso ẹdoride enye ke ebekpo nte Edidem Messiah ndikara ubonowo.—Mme Hebrew 10:12, 13.
16. Didie ke n̄wed Ediyarade an̄wam mme Christian ndibat ini oro ini itiaba eketrede?
16 Edi didie ke Mme Ntiense Jehovah ẹkedidiọn̄ọ uniọn̄ ini itiaba oro? Bible ayarade nte ke “ini ye ke mme ini ye ke ubak ini,” m̀mê ini ita ye ubak, ẹwọrọ usen 1,260. (Ediyarade 12:6, 14) Ntre, ke ẹnamde ibat oro awak utịm ikaba, m̀mê ini itiaba, ediwọrọ usen 2,520. Ke isọn̄ ndausụn̄ prọfesi eke “usen kiet isua kiet,” ini itiaba oro edidi isua 2,520. (Numbers 14:34; Ezekiel 4:6) Otode ke ibat emi, Ini Mme Gentile, emi ọkọtọn̄ọde ke October 607 B.CE, eketre ke isua 2,520 ke ukperedem, ke October 1914.
17. Inem inem ntọt ewe ke ini ekedikem ndinam ẹfiọk ke 1914
17 Ke October 1914, Jehovah Abasi ama odori edima Eyen esie, kpa Ọbọn̄ Jesus Christ, ke ebekpo ke Obio Ubọn̄ eke heaven. Ke akpatre, n̄kukụt Christian apostle John eke Ediyarade ama ọtọn̄ọ ndidi ata-idem-n̄kpọ, ndien ẹma ẹkeme ndinọ ntọt oro ete: “Obio ubọn̄ ererimbot emi amakabade edi Obio Ubọn̄ Ọbọn̄ nnyịn [Jehovah] ye Christ esie. Enye [Jehovah] eyenyụn̄ ada ubọn̄ ke nsinsi nsinsi.” (Ediyarade 1:10; 4:1; 11:15) Nso ubọn̄ ubọn̄ mbụk ke emi edi ntem ndien nso ntak n̄kpon n̄kan inemesịt idu ntem ke n̄kan̄ kpukpru mme ada udeme ye mme andidu ke idak Obio Ubọn̄ oro!—Ediyarade 11:17.
18. Ntak emi mfụhọ mfụhọ idaha osịmde ubonowo tọn̄ọde ke 1914?
18 Edi akpanikọ, akwa inemesịt idụhe inọ ekese owo ke isọn̄ ọtọn̄ọde ke 1914. Edi ndiọi idaha ke isọn̄ ẹdi uyarade nte ke ukara Satan ọmọn̄ osịm utịt. Didie ke nnyịn ifiọk emi? N̄wed Ediyarade ama owụt ete ke ediwụk Obio Ubọn̄ Abasi eyesụn̄ọ ke ekọn̄ ke heaven. Ẹkenyene ndision̄o Satan ye mme demon esie ke heaven nduọn̄ọ nnyụn̄ n̄kụk mmọ nsịn ke ikpehe n̄kan̄ isọn̄ nnyịn. Ke ama okokụt edikan emi ke ntịn̄nnịm n̄kukụt, John ama okop ọkpọsọn̄ uyo ọdọhọde ete: “Ẹdara, O mme heaven, ye mbufo ẹmi ẹdụn̄ọde ke esịt. Mbọm isọn̄ ye inyan̄, koro andidori ikọt Abasi ikọ [“Devil,” NW] ama osụhọde etiene mbufo, enye asan̄a ye akwa ifụtesịt; sia enye ọdiọn̄ọde ete ini imọ edi ibio.”—Ediyarade 12:1-12.
19. Ntak emi mme ata Christian ẹkopde idatesịt ntre ndidu uwem ke ini emi-e?
19 Mme idaha ererimbot oro ẹsụk ẹdiọkde-diọk ẹkan toto ke 1914 ẹdi uyarade nte ke n̄kukụt John amakabade edi ata-idem-n̄kpọ ye nte ke utịt kpukpru owo oro ẹsịnde ndisụk idem nnọ itie edikara Abasi ke asan̄a ekpere ye nsobo. (Luke 21:10, 11, 25-32) Edi n̄kpọ inemesịt didie ntem ndidu uwem ke utịbe utịbe ini emi Jehovah Abasi, kpa Ata Ọkpọsọn̄, edibierede akwa eneni aban̄ade itie edikara esie ke ofụri isọn̄! Do, ẹyenam isọn̄ akabade edi ediye paradise, ndien ẹyemenede ndinen owo oro ẹbọhọde ẹsịm mfọnmma. Ẹyenam idem mme akpan̄kpa ẹset ẹnyụn̄ ẹnọ mmọ ifet ndidot ndinyene nsinsi uwem.—Ediyarade 20:1-3, 12, 13; 21:3-5.
Udọn̄ Eyomfịn Ndinam Ukpụhọde
20. (a) Ke isọn̄, mmanie ẹkewụt nte idide mme ata asan̄autom Jehovah mbemiso 1914? (b) Nso ukpụhọde ke mme anam-akpanikọ Christian oro ẹyetde aran ẹkenyịme ndinam?
20 Ke isua 38 mbemiso 1914, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, nte ẹkediọn̄ọde Mme Ntiense Jehovah ini oro, ẹma ẹnyan ubọk ẹwụt usenọfiọn̄ oro nte isua oro Ini Mme Gentile editrede.c Nso n̄wọrọnda uyarade ke oro edi nte ke mmọ ẹkedi mme ata asan̄autom Jehovah! Edi, nte mme asan̄autom Abasi eke akpa isua ikie, mmọ n̄ko ẹma ẹnyene ukwan̄ idotenyịn. Ke uwụtn̄kpọ, mmọ ẹkedori enyịn ẹte ke etisịm October 1914 ẹyemen ọyọhọ ibat mme Christian oro ẹyetde aran ẹdọk ke heaven. Mmọ n̄kọ ẹma ẹkere ẹte ke ekọn̄ oro ọkọtọn̄ọde ke 1914 eyeda nnennen okosụn̄ọ ke utịt ererimbot Satan.
21. Nso ntụnọ ke mme ata Christian ẹkebọ ke ini Ekọn̄ Ererimbot I?
21 Nte ini akade, nte ededi, mme Christian oro ẹyetde aran ẹma ẹfiọk ẹte ke ekese utom odu ọnọ mmimọ ndinam ke isọn̄. Ke ntak mmọ ndikọbọ ke an̄wan̄wa unọ ikọ ntiense ke ini Ekọn̄ Ererimbot I, mmọ ẹma ẹsobo idiọk ukọbọ otode mbon ukaraidem, emi mme ọkwọrọ ederi Christendom ẹkekpakde. (Psalm 2:1-6) Ẹma ẹnam n̄kpọ idiọk idiọk ye utom mme ata Christian ke June 21, 1918, ke ini ẹkebierede n̄kpọkọbi isua 20 ẹnọ mme akamautom Watch Tower Society ke United States ke nsunsu edori ikọ.
22, 23. (a) Nso ke mme anam-akpanikọ Christian oro ẹyetde aran ẹnam tọn̄ọde ke 1919, ndien ye nso adiana-iba uyereikot? (b) Nso idi ndamban̄a anana-mbuọtidem Jerusalem?
22 Ekọn̄ Ererimbot I ama osịm utịt ke mbuari ke November 1918. Do, ke March 25, 1919, ẹma ẹsion̄o mme akama-utom Watch Tower Society ke ufọk-n̄kpọkọbi. Ke ukperedem ẹma ẹtebe mmọ ikpe ofụri ofụri. Ikpehe ini emem unana idotenyịn ama eberede ọnọ mme anam-akpanikọ Christian oro ẹyetde aran mi, ukem nte mme ifet oro ekebederede ọnọ mme akpa mbet Christ ke ẹma ẹkenọ mmọ odudu oto edisana spirit ke 33 C.E.—Utom 2:17-21, 41.
23 Tutu ko ke 1919, mme anam-akpanikọ Christian oro ẹyetde aran nte otu kiet, ifịk ifịk ẹmenịm ewụhọ oro abuanade ke ikọ Jesus ke Matthew 24:14: “Ẹyenyụn̄ ẹkwọrọ [eti mbụk obio] ubọn̄ Abasi emi ke ofụri ekondo nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt, ndien adan̄aoro ke utịt eyedi.” Nte utịp, “erọn̄ en̄wen” eke Christ oro ẹkperede ndisịm million inan̄ ẹmeyak uwem mmọ ẹsịn ke ndinam n̄kpọ Jehovah ke edidianakiet ye nsụhọ oro ẹyetde aran. (John 10:16) Christendom, ke idak odudu mme ọkwọrọ ederi esie, ke akaiso ndisịn etop Obio Ubọn̄. Edimek oro enye emekde ndutịm ukara owo ye enye ndikọbọ Mme Ntiense Jehovah asan̄a ekekem ye omụm-owo mbọribọ edinam oro mme andidụn̄ Judea eke akpa isua ikie ẹkenamde ye Christ. Kpa nte Jehovah ekebierede ikpe esie odori Jerusalem ke idem, ntre ke enye edinam ye ndamban̄a anana-mbuọtidem Jerusalem, oro edide Christendom. N̄ko kpa nte emana oro okokopde etop ubiereikpe Christ okodude uwem ndikụt nsobo oro enye ekebemde iso ẹtịn̄, ntre ke emana emi ọtọn̄ọde ke 1914 “[mî]dibehe ifep” mbemiso “akwa ukụt” oro ẹkebemde iso etịn̄ edi.—Matthew 24:21, 22, 34.
24. Man ibọhọ idụk obufa ererimbot Abasi, nso ke ana nnyịn inam?
24 Nso ke ana nnyịn inam man ibọhọ akwa ukụt oro inyụn̄ idu uwem ke obufa ererimbot Abasi? Se ededi ukwan̄ idotenyịn oro owo nnyịn ekededi ekemede ndikenyene, ana nnyịn ikpeme mbak idiyet idap ke utom Christian nnyịn. (Habakkuk 2:3; 1 Thessalonica 5:1-6) Mbon oro ẹkemede nditi mme n̄kpọntịbe ọtọn̄ọde ke 1914 ke ẹkabade ẹkpri ke ibat ẹkan. Ntre, oyom nnyịn idu ke edidemede; ini ndomokiet idụhe nditehede ube. (Matthew 24:42) Kpukpru mbon oro ẹyomde ndibọhọ utịt idiọk ererimbot Satan ana ẹnam n̄kpọ idahaemi ke usụn̄ oro owụtde n̄kemuyo ye mme ikọ eke odudu spirit ẹmi: “[Nnyịn] imọkọm Fi, O Ọbọn̄ [Jehovah] Abasi, Andikara kpukpru n̄kpọ, . . . koro Afo amada akwa odudu Fo ada ubọn̄.”—Ediyarade 11:17.
[Mme Ikọ Idakisọn̄]
a Se Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke March 15, 1983, page 22.
b Ke oyomde ntọt efen efen ke nte emi onịmde ntọn̄ọ Ini Mme Gentile idiọn̄ọ, se “Yak Obio Ubọn̄ Fo Edi,” ibuot 14, emi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc, emịn̄de.
c C. T. Russell ama ewet ibuotikọ kiet oro ẹkekotde “Ini Mme Gentile: Ini Ewe ke Ẹtre?,” emi ẹkemịn̄de ke magazine oro, Bible Examiner, October 1876. Ke page 27, ibuotikọ oro ọkọdọhọ ete: “Ini itiaba oro eyetre ke A.D., 1914.”
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Jerusalem eset akada aban̄a nso, edi didie ke enye ọkọduọk idaha ukpono esie?
◻ Ini Mme Gentile ọkọtọn̄ọ onyụn̄ etre ini ewe, ndien ye nso utịp oro ẹkebemde iso ẹtịn̄?
◻ Nso ke nsobo anana-mbuọtidem Jerusalem akada aban̄a?
◻ Nnyịn isan̄a didie ifiọk ite ke akwa ukụt ekpere, ndien nso ke ana nnyịn inam man ibọhọ enye?
[Ndise ke page 16]
Jerusalem ye temple esie ẹma ẹduọk idaha ukpono mmọ, edi Abasi ama akaiso ndidiọn̄ Eyen esie. kpa Messiah, idem etịn̄de ikọ ọnọ enye nnennen oto heaven