Ibuot Ita

Usen Jehovah​—Akpan Ibuotikọ

1, 2. (a) Nso idi akpan ibuotikọ prọfet 12 oro? (b) Nso ke ndusụk ke otu prọfet 12 oro ẹtịn̄ ẹban̄a usen Jehovah?

“AKWA usen Jehovah emekpere. Enye emekpere, oyonyụn̄ ọsọp etieti.” (Zephaniah 1:14) Mme prọfet Abasi ẹma ẹsinọ ntọt ndien ndien ẹte ke usen Jehovah ekpere. Mmọ ẹma ẹsisian mme owo nte usen Jehovah oro edide akpanamde mmọ ẹdu uwem ke usen ke usen. Etop mmọ ama esiwụt ke oyom mme owo ẹnam n̄kpọ usọp usọp. Edieke afo okpokodude okop etop oro, nso ke afo akpakanam?

² Ke ini okotde n̄wed prọfet 12 oro, afo oyokụt ke kpukpru mmọ ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a usen Jehovah ke usụn̄ kiet m̀mê eken.a Mmọdo, mbemiso inemede mme akpan etop emi mme prọfet oro ẹketan̄ade ke mme ibuot oro ẹtienede, kere akpan ibuotikọ oro kpukpru mmọ ẹtịn̄de ẹban̄a, oro edi, usen Jehovah. Itiokiet ke otu mme prọfet oro ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a usen Jehovah nnennen nnennen mîdịghe ẹtịn̄ mbiet ikọ oro. Joel ama etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a “akwa ye enyene-ndịk usen Jehovah.” (Joel 1:15; 2:1, 2, 30-32) Amos ama ọdọhọ nditọ Israel ẹben̄e idem ndisobo ye Abasi mmọ, koro usen Jehovah edidi usen ekịm. (Amos 4:12; 5:18) Nte ini akakade, Zephaniah ama etịn̄ ikọ oro odude ke akpa ikpehe ekikere. Ndien ke ekperede ini oro ẹkeyomde ndisobo Jerusalem, Obadiah ama ọnọ ntọt ete: “Usen emi Jehovah edinamde ikọ ye kpukpru mme idụt emekpere.”—Obadiah 15.

3. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke mme prọfet oro ẹkenamde utom ke ẹma ẹkenyọn̄ ntan̄mfep ẹdi ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a usen Jehovah?

³ Afo oyokụt n̄ko ke prọfet iba emi ẹkedọn̄de utom ẹnọ mme Jew ke mmọ ẹma ẹkenyọn̄ ntan̄mfep ẹdi ẹma ẹtịn̄ n̄ko ẹban̄a usen Jehovah. Zechariah ama etịn̄ aban̄a usen oro ẹdisobode kpukpru mme idụt oro ẹdidide ndin̄wana ye Jerusalem. Enye ama etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ se iditịbede ke “usen kiet . . . emi ẹfiọkde ke enyene Jehovah.” (Zechariah 12:9; 14:7, 12-15) Malachi n̄ko ama asian ikọt Abasi ke “akwa ye enyene-ndịk usen Jehovah” ke edi.—Malachi 4:1-5.

4. Didie ke ndusụk ke otu prọfet 12 oro ẹtịn̄ ẹban̄a usen Jehovah?

⁴ Okposụkedi emi ikọ oro “usen Jehovah” mîdụhe ke n̄wed oro mbon eken ke otu prọfet 12 oro ẹkewetde, mmọ ẹtịn̄ ẹban̄a usen oro. Hosea ama etịn̄ nte Jehovah okokotde Israel, ekem okot Judah, ete ẹdinam ibat. (Hosea 8:13, 14; 9:9; 12:2) Mme etop emi ẹban̄a se Jehovah akanamde ini oro. Ke uwụtn̄kpọ, Jonah ama atan̄a ubiomikpe Abasi odori mbon Nineveh, ndien Micah ama etịn̄ se iditịbede ke ini Abasi ayatde esịt ye mbon nsọn̄ibuot. (Jonah 3:4; Micah 1:2-5) Nahum ama ọdọhọ ke Jehovah oyosio mme asua Esie usiene. (Nahum 1:2, 3) Habakkuk ama eseme oyom unenikpe onyụn̄ etịn̄ aban̄a “usen nnanenyịn.” (Habakkuk 1:1-4, 7; 3:16) Ndusụk etop ke mme n̄wed emi ẹnen̄ede ẹban̄a mme n̄kpọ oro ẹditịbede emi ata mme Christian ẹditienede ẹbuana. Ke uwụtn̄kpọ, Haggai emi eketienede anam utom nte prọfet ke nditọ Israel ẹma ẹkenyọn̄ ntan̄mfep ẹdi ama ebem iso etịn̄ ke ẹyenyen̄e mme idụt. (Haggai 2:6, 7) Apostle Paul ama ada se ẹwetde ke Haggai 2:6 esịn udọn̄ ọnọ mme Christian ete ẹdu eti uwem tutu esịm ini emi Abasi edimende ndamban̄a idiọk enyọn̄ efep.—Mme Hebrew 12:25-29; Ediyarade 21:1.

NSO IDI USEN JEHOVAH?

5, 6. Mme prọfet ẹkedọhọ ke usen Jehovah editie didie?

⁵ Ọfọn afo ekere nte usen Jehovah editiede. Emekeme ndibụp ete, ‘Ndi usen Jehovah enyene n̄kpọ ndinam ye usụn̄ oro ndude uwem idahaemi ye ini iso mi?’ Nte mme prọfet ẹkewụtde, usen Jehovah edi ikpehe ini emi Jehovah osobode mme asua esie, kpa usen ekọn̄. Etie nte ikpọ idiọn̄ọ ẹyedu ke ikpaenyọn̄ ke enyene-ndịk usen oro. “Utịn ye ọfiọn̄ ẹyekabade ẹkịm, mme ntantaọfiọn̄ idinyụn̄ inọhọ aba un̄wana.” (Joel 2:2, 11, 30, 31; 3:15; Amos 5:18; 8:9) Nso iditịbe ke isọn̄ emi nnyịn idụn̄de mi? Micah ọkọdọhọ ete: “Ikpọ obot ẹyetara ke idak [Jehovah], mme unaisọn̄ itịghede ẹyenyụn̄ ẹsiaha, kpa nte obukpa ọkwọk atarade ke ntak ikan̄, kpa nte mmọn̄ emi ẹn̄wan̄ade ẹduọk ke ebeden̄.” (Micah 1:4) Ekeme ndidi se ẹtịn̄de emi edi ndamban̄a n̄kpọ, edi oro ekeme ndinam nnyịn ikere ke nsobo Abasi ayada afanikọn̄ ọsọk isọn̄ ye mme andidụn̄ ke esịt. Edi idịghe kpukpru owo ke afanikọn̄ emi edisịm. Mme prọfet oro n̄ko ẹma ẹtịn̄ ẹte ke ẹyenen̄ede ẹdiọn̄ mbon oro ‘ẹyomde se ifọnde,’ ndien ke emi ayanam mmọ ẹka iso ẹdu uwem.—Amos 5:14; Joel 3:17, 18; Micah 4:3, 4.

⁶ Mbon en̄wen ke otu prọfet 12 oro ẹma ẹtịn̄ ata in̄wan̄-in̄wan̄ nte usen Jehovah editiede. Habakkuk ama etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ nte Jehovah edinuakde “nsinsi ikpọ obot” edinyụn̄ osụhọrede “n̄kpri obot emi ẹdude ke nsinsi,” emi ẹdade ẹban̄a mme esop owo emi ẹtiede nte ẹdidu ke nsinsi. (Habakkuk 3:6-12) Ke akpanikọ, usen Jehovah “edi usen ifụtesịt, usen nnanenyịn ye ndutụhọ, usen oyobio ye nsobo, usen ekịm ye n̄kụteyo, usen obubịt enyọn̄ ye ọkpọsọn̄ ekịm.”—Zephaniah 1:14-17.

7. Nso nnanenyịn ke ẹkebem iso ẹtịn̄ ẹban̄a, ndien didie ke enye edisu?

⁷ Kam kere nnanenyịn oro edisịmde mbon oro ẹn̄wanade ye Abasi! “Ke adan̄aemi owo osụk adade ke ikpat esie, obụkidem esie eyeyemede; ndien enyịn eyeyemede owo ke efọk, edeme oyonyụn̄ eyemede owo ke inua.” (Zechariah 14:12) Edide n̄kukụt emi edisu ke ata ata usụn̄ m̀mê edi ndamban̄a ikọ, ekeme ndin̄wan̄a fi ke emi edidi ata n̄kpọ mmọn̄eyet ọnọ ediwak owo. Idem ọkpọkọm n̄kukụt emi isụhu ke ata ata usụn̄, edeme mme asua ẹyeyemede sia mmọ idikemeke aba ndimiom Abasi. ‘Enyịn mmọ ndiyemede’ ọwọrọ ke mmọ idikwe ifet ndomokiet idiana kiet in̄wana ye ikọt Abasi.

NTAK EMI ABASI IMA OSOBODE MME IDIỌKOWO

8, 9. (a) Nso ke oyom afo ekere aban̄a man ọfiọk ntak emi Jehovah edisobode mme idiọkowo? (b) Didie ke afo ndinam akpanikọ ke usen ke usen edibiere se iditịbede inọ fi ke ini Jehovah osobode mme idiọkowo?

⁸ Ekeme ndidi afo emesikop mme owo ẹbụpde ẹte: ‘Ntak emi Abasi ima akpayakde utọ afanikọn̄ oro esịm mme asua esie? Ndi oyom Abasi osobo isọn̄ emi? Ndi Jesus ikakam idọhọke nnyịn ika iso ima mme asua nnyịn inyụn̄ iwụt ke idi nditọ Ete nnyịn emi odude ke heaven?’ (Matthew 5:44, 45) Man enyene ibọrọ mbụme emi, kere nte afanikọn̄ ubonowo ọkọtọn̄ọde. Abasi okobot akpa ete ye eka nnyịn ke mbiet esie, emi ọwọrọde ke mmọ ẹma ẹfọn ẹma. Edi mmọ ẹma ẹda idiọkn̄kpọ ye n̄kpa ẹsọk ubonowo, ndien ntak edi oro nnyịn isinamde idiọkn̄kpọ inyụn̄ ikpade. Mmọ ẹkeda ye Satan kpa Devil ke eneni emi aban̄ade enye emi enyenede akakan unen ndikara ubonowo. (Genesis 1:26; 3:1-19) Ke ofụri isua oro ẹbede, Satan odomo ndiwụt ke edieke ẹtapde owo, ke owo oro eyetre ndinam n̄kpọ Jehovah. Afo ọmọfiọk ke Satan okpu. Jesus Christ ọkọrọ ye ediwak mme asan̄autom Jehovah eken ẹsọn̄ọ ẹda ẹnam akpanikọ ẹnọ Abasi ẹnyụn̄ ẹwụt ke mmimọ inam n̄kpọ Abasi ke ntak ima. (Mme Hebrew 12:1-3) Anaedi afo emeti enyịn̄ ediwak owo emi ẹnamde n̄kpọ Abasi ke ofụri esịt!

⁹ N̄ko-n̄ko, eneni emi ẹdibierede mi ke ini oro Jehovah edisiode idiọkido efep, ebehe fi. Ke uwụtn̄kpọ, nte afo okotde n̄wed 12 oro, afo oyokụt ke ndusụk ke otu mme prọfet emi ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a ọkpọmiọk ọkpọmiọk uwem emi mbon oro ẹkefụmide utuakibuot Jehovah ẹkedude. Mme prọfet emi ẹma ẹdụri ikọt Abasi utọn̄ ẹte ‘ẹtịm ẹkere usụn̄ mmọ,’ ẹnyụn̄ ẹkpụhọde uwem mmọ. (Haggai 1:2-5; 2:15, 18; Amos 3:14, 15; 5:4-6) Ke akpanikọ, mme prọfet oro ẹma ẹteme mme owo nte ẹkpedude uwem. Mbon oro ẹkenamde item oro ẹma ẹwụt ke Jehovah edi Akakan Andikara mmimọ, ke ntem ẹwụtde ke Satan edi osu nsu. Jehovah eyekpeme mbon oro ẹnamde item esie ke ini enye edisobode mme asua esie.—2 Samuel 22:26.

10. Didie ke se Micah eketịn̄de owụt ntak en̄wen oro Jehovah edisobode mme idiọkowo?

¹⁰ Odu ntak en̄wen emi anamde Abasi osobo mme idiọkowo. Kere ban̄a se iketịbede ke iduọk isua 700 M.E.N. emi Micah eketịn̄de ntịn̄nnịm ikọ ke Judah. Micah emi eketịn̄de ikọ nte ke imọ idi idụt oro, ekemen nte n̄kpọ eketiede ke Judah odomo ye in̄wan̄ vine m̀mê in̄wan̄ mfri oro ẹtetde mfri, owo isụhọke grape m̀mê fig ndomokiet. Nte n̄kpọ eketiede edi oro ke Judah, ndien ọkọsọsọn̄ ndikụt eti owo ndomokiet ke obio oro. Nditọ Israel ke ẹkebịne ekemmọ nditọ Israel, ẹdịbe ẹbet kiet eken man ẹduọk iyịp. Mme adaiso ye mme ebiereikpe mmọ ẹkeyom ufọn idemmọ. (Micah 7:1-4) Ekpeketie fi didie ke idem edieke okpokodụn̄de ke utọ obio oro? Anaedi mbọm mbon oro mmọ ẹketụkde akpakanam fi. Kere ndien nte mbọm mbon oro ẹkefịkde akanamde Jehovah! Jehovah ke odụn̄ọde ubonowo mfịn. Afo ekere ke nso ke enye okụt? Mbon ufịk ke ẹnen̄ede ẹfịk mme owo ẹnyụn̄ ẹn̄wana ye mbọhọidụn̄ mmọ afai afai. Mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹnọ Abasi ẹdi ata esisịt ke ẹmende ẹdomo ye ibat owo emi ẹdude ke ererimbot. Edi inaha nnyịn iduọk idotenyịn. Ima oro Jehovah amade mbon oro mme owo ẹfịkde ayanam enye ekpe unenikpe ọnọ mmọ.—Ezekiel 9:4-9.

11. (a) Nso ke usen Jehovah ọwọrọ ọnọ mbon oro ẹbakde enye? (b) Didie ke mbon Nineveh ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a ukwọrọikọ Jonah?

¹¹ Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke usen Jehovah ediwọrọ nsobo ọnọ mme asua esie, onyụn̄ ọwọrọ edinyan̄a ọnọ mbon oro ẹbakde enye ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ esie.b Micah ama ebem iso etịn̄ ke mme idụt ẹyebụn̄ọ ẹka obot ufọk Jehovah, ndien emi ayanam mmọ ẹdiana kiet ẹnyụn̄ ẹdu ke emem ke ofụri ererimbot. (Micah 4:1-4) Ndi mme prọfet oro ndikatan̄a ke usen Jehovah ke edi ama anam mme owo ẹkpụhọde ini oro? Ih, ama anam ndusụk owo ẹkpụhọde. Ti ete ke ini Jonah akatan̄ade ubiereikpe Abasi odori Nineveh, ke ndiọi mbon afai oro ẹkedụn̄de ke obio oro ẹma “ẹtọn̄ọ ndibuọt idem ye Abasi,” ẹnyụn̄, “ẹwọn̄ọde ẹkpọn̄ idiọk usụn̄ mmọ.” Ke ntak oro, Jehovah ikosoboke mmọ aba ini oro. (Jonah 3:5, 10) Mbon Nineveh ẹma ẹkabade esịt ke ini mmọ ẹkekopde ke Jehovah ọmọn̄ osobo obio mmọ.

DIDIE KE USEN ORO EBEHE FI?

12, 13. (a) Prọfet 12 oro ẹketịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄a mmanie? (b) Ntak emi nnyịn ikemede ndidọhọ ke mme ntịn̄nnịm ikọ prọfet 12 oro ẹma ẹkewụt se iditịbede ke ini iso?

¹² Edi ndusụk owo ẹkeme ndidọhọ, ‘N̄kọ mme prọfet oro ẹkedu uwem ke ata ediwak isua emi ẹkebede. Didie ke se mmọ ẹketịn̄de ẹban̄a usen Jehovah ebehe mi?’ Nnyịn imọfiọk ke mme prọfet oro ẹkedu uwem ediwak isua idem mbemiso Jesus akamanade, edi nnyịn ikpenyene ndikere nte se mmọ ẹketịn̄de ẹban̄a usen Jehovah ebehede mbon eyomfịn. Nso ufọn ke nnyịn ikeme ndibọ nto se mmọ ẹketịn̄de ẹban̄a akwa usen Jehovah? Odu akpan n̄kpọ oro ekemede ndin̄wam nnyịn ikụt nte etop mmọ ebehede nnyịn onyụn̄ enyenede ufọn ọnọ nnyịn. Enye edi nnyịn ndifiọk nte ke mme prọfet oro ẹkenọ ntọt ẹte ke usen Jehovah eyesịm Israel, Judah, mme idụt oro ẹkedude ẹkanade, ọkọrọ ye ndusụk idụt oro ẹkekarade ofụri ererimbot ini oro.c Akpan n̄kpọ akam edi nte ke utọ ntịn̄nnịm ikọ oro ẹma ẹsu! Mbon Assyria ẹma ẹda ekọn̄ ẹdụk Samaria, ẹma ẹsobo Judah ke isua 607 M.E.N., ndien ikebịghike ẹma ẹsobo mme idụt usua oro ẹkedude ke mbọhọ oro. Ke akpatre, Assyria ye Babylon oro ẹkekarade ofụri ererimbot ẹma ẹduọ man osu ntịn̄nnịm ikọ oro ẹketịn̄de ẹban̄a mmọ.

¹³ Kere idahaemi ban̄a se iketịbede ke usen Pentecost eke isua 33 E.N., anyan ini ke mme ntịn̄nnịm ikọ emi ẹma ẹkesu ke akpa ini. Usen oro, apostle Peter ama etịn̄ ete ke edisana spirit Abasi oro ẹken̄wan̄ade ẹduọk mmọ okosu ntịn̄nnịm ikọ Joel. Ekem Peter ama okot oto n̄wed Joel ete: “Utịn ayakabade ekịm, ọfiọn̄ oyonyụn̄ akabade iyịp mbemiso akwa ye n̄wọrọnda usen Jehovah edisịm.” (Utom 2:20) Emi owụt ke mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade usen Jehovah ẹyefiak ẹsu. Ntịn̄nnịm ikọ Joel ama afiak osu ke isua 70 E.N. ke ini udịmekọn̄ Rome ẹkesobode Jerusalem, ndien emi ekenen̄ede edi ini ekịm ye uduọkiyịp.

14, 15. (a) Ntak emi ikemede ndidọhọ ke mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade usen Jehovah ẹbehe nnyịn mfịn? (b) Ini ewe ke nnyịn ikpodori enyịn usen Jehovah ndidi?

¹⁴ Edi ntịn̄nnịm ikọ Joel ye eke mme prọfet eken oro ẹban̄ade usen Jehovah ẹyenyene akpatre edisu, ndien emi ebehe nnyịn emi idude uwem mi mfịn. Ntak-a? Peter ama eteme mme Christian ete “ẹnyene edidu usen Jehovah ke ekikere.” Apostle oro ama aka iso etịn̄ ete: “Nnyịn itie ibet mbufa enyọn̄ ye obufa isọn̄ emi enye ọkọn̄wọn̄ọde, ndien edi do ke edinen ido edidụn̄.” (2 Peter 3:12, 13) Owo ikọtọn̄ọke mbufa enyọn̄ (obufa ukara Abasi) ye obufa isọn̄ (ndinen owo emi ẹdude ke idak ukara oro) ke ndondo oro ẹkesobode Jerusalem ke isua 70 E.N. Ntre, ntịn̄nnịm ikọ emi aban̄ade usen Jehovah enyene ndifiak nsu. Ke akpanikọ, ntịn̄nnịm ikọ emi ebehe nnyịn emi idude mi mfịn ke “ndiọkeyo” emi!—2 Timothy 3:1.

¹⁵ Nsio nsio usụn̄ emi n̄wed Bible 12 oro ẹtịn̄de ẹban̄a usen Jehovah anam nnyịn iti ikọ Jesus Christ emi: “Akwa ukụt oyodu, orụk eke akanam mîdụhe toto ke editọn̄ọ ererimbot tutu esịm emi, eke mîdinyụn̄ idụhe aba.” Enye ama etịn̄ n̄ko ete “ke ndondo oro” akwa ukụt ama ọkọtọn̄ọ, ke “utịn eyekịm, ọfiọn̄ idinyụn̄ inọhọ un̄wana esie, ndien mme ntantaọfiọn̄ ẹyeto ke enyọn̄ ẹduọn̄ọ, ẹyenyụn̄ ẹnyen̄e mme odudu ikpaenyọn̄.” (Matthew 24:21, 29) Emi an̄wam nnyịn ifiọk ini emi usen Jehovah edidide. Enye enen̄ede ekpere! N̄wed Abasi ọdọhọ ke ẹyesobo “Akwa Babylon,” kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono ke ini akwa ukụt oro. Ekem, ke utịt akwa ukụt oro, ẹyesobo kpukpru mme asua Abasi eken ẹfep ke akwa usen Jehovah.—Ediyarade 17:5, 12-18; 19:11-21.

16. Ke nso akpan usụn̄ ke mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade usen Jehovah ẹdisu?

¹⁶ Mme Ntiense Jehovah ẹfiọk nte mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade usen Jehovah ẹdisude. Ke ediwak idaha ye ke nsio nsio usụn̄, mbon Jerusalem oro ẹkemade mfiakedem, Samaria oro ọkọsọn̄de ibuot, mbon Edom oro ẹkesọn̄de ido, mbon Assyria oro ẹkemade afai, ọkọrọ ye mbon Babylon, ẹkeda ẹban̄a nsunsu ido ukpono. Ẹyesobo kpukpru utọ ido ukpono oro ẹfep ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ akwa ukụt. Nte “akwa ye enyene-ndịk usen Jehovah” emi akade iso, ẹyesobo ndutịm ukaraidem, ye ndutịm unyamurua ererimbot emi ẹfep.—Joel 2:31.

DU KE MBEN̄EIDEM

17, 18. (a) Ntak emi Amos ọkọdọhọde ete: Mbọm mbon oro “ẹyomde usen Jehovah”? (b) Nso iditịbe inọ mbon oro mîben̄eke idem inọ usen Jehovah?

¹⁷ Ndusụk mme Christian ẹkeme ndikere ke mme ntịn̄nnịm ikọ emi ndisu ibeheke mmimọ sia etop ubiereikpe emi enen̄erede aban̄a nsunsu ido ukpono. Edi se Amos akasiande nditọ Israel ebehe kpukpru owo. Enye ọkọdọhọ ete: “Mbọm mbon oro ẹyomde usen Jehovah!” Ndusụk nditọ Israel ke eyo Amos ẹkekere ke usen Jehovah ayada edidiọn̄ ọsọk mmimọ, ẹnyụn̄ ẹnịm ke usen oro ke Abasi edin̄wana ọnọ ikọt esie. Mmọ ẹkekam ẹyoyom usen oro edi! Edi Amos ama aka iso etịn̄ ke usen Jehovah edidi “ekịm, un̄wana idinyụn̄ idụhe” inọ mbon oro ẹkerede ẹban̄a idemmọ kpọt. Ih, Jehovah ama an̄wan̄a iyatesịt esie ofụk nditọ Israel emi ẹketiede ntre.—Amos 5:18.

¹⁸ Ekem, Amos ama etịn̄ se iditịbede inọ mbon oro ẹkeyomde usen Jehovah. Kere ban̄a owo emi efehede ọbọhọ ekpe edi okosobo ye bear. Enye efehe bear onyụn̄ okodụk ufọk eberi usụn̄. Ebere ke ibibene ke en̄wek, etise urụkikọt ọkọn̄ enye. Ẹkeme ndidọhọ ke se idiwọrọde mbon oro mîben̄eke idem inọ usen Jehovah edi oro.—Amos 5:19.

19. Nso ke nnyịn ikpanam ndiben̄e idem nnọ usen Jehovah?

¹⁹ Ndi omokụt nte n̄wed emi ekemede ndinyene ufọn nnọ fi? Ti ete ke Amos eketịn̄ ikọ esie ọnọ mbon oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ Abasi. Edi, ama enyene ndusụk edinam ye ido oro okoyomde mmọ ẹkpụhọde. Ndi ifọnke ndidụn̄ọde uwem fo nse m̀mê afo ke odu ke mben̄eidem ebet akpan usen oro, mîdịghe, m̀mê odu ndusụk ukpụhọde oro oyomde anam? Didie ke afo ekeme ndiwụt ke emenen̄ede eben̄e idem? Ke akpanikọ, emi idịghe ndibọp akamba ufọk, n̄kọ udia mbon, n̄kpep nte ẹnamde mmọn̄ asana, m̀mê ndikọ akpakịp inyene mbon nte mme owo ẹnamde ke ndusụk ebiet. Zephaniah ọdọhọ ete: “Silver mmọ m̀mê gold mmọ idikemeke ndinyan̄a mmọ ke usen ifụtesịt Jehovah.” Ntre, ndiben̄e idem iwọrọke nditịm inyene mbon. (Zephaniah 1:18; Mme N̄ke 11:4; Ezekiel 7:19) Utu ke oro, oyom idu ke edidemede ke n̄kan̄ eke spirit inyụn̄ idu uwem ke usen ke usen nte mbon oro ẹben̄ede idem. Oyom inyene nnennen edu inyụn̄ inam se inende. Micah ọkọdọhọ ete: “Amaedi ami, nyodori enyịn ke Jehovah. Nyenyene edu editie mbet Abasi edinyan̄a mi.”—Micah 7:7.

20. Nso ye nso ke nnyịn mîkpekereke nte ibetde usen Jehovah?

²⁰ Edieke afo enyenede edu editie mbet emi, afo oyowụt ke imọ imeben̄e idem, inyụn̄ ifiọk ke usen Jehovah ke edi. Afo udutiehe ukpa ekikere m̀mê usen oro edidi ini ewe, m̀mê ndikere ke emebet enye ebịghi akaha. Kpukpru ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade usen oro ẹyesu ke ini oro Jehovah enịmde, ndomokiet idibehe ini. Jehovah ọkọdọhọ Habakkuk ete: “N̄kukụt emi [ana] ọnọ ini emi ẹnịmde, enye ayawara esịm utịt, idinyụn̄ isụhu nsu. Enye ekpebebịghi [ke ekikere owo], bet enye; koro enye mîditreke ndisu. Enye idibehe ini” oro Jehovah ekenịmde.—Habakkuk 2:3.

21. Nso ufọn ke afo ekeme ndibọ nto se afo edikpepde ke n̄wed emi?

²¹ Ke n̄wed emi, afo eyekpep nte afo ekemede ndinyene edu edibet Abasi edinyan̄a. Nso ufọn ke n̄wed emi edinyene ọnọ fi? Enye enen̄ede etịn̄ n̄kpọ aban̄a ikpehe Bible emi ekemede ndidi afo unen̄ekede umehe, kpa n̄wed 12 oro ẹsikotde N̄kpri Prọfet. Ke ntre, afo eyekpep mme akpan n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, ke ọyọhọ Ikpehe 2, afo eyekpep nte ekemede ‘ndiyom Jehovah’ man aka iso odu uwem. (Amos 5:4, 6) N̄wed 12 oro ẹkeme ndin̄wam fi enen̄ede ọfiọk Jehovah, onyụn̄ etetịm ekere nte ekemede ndinam n̄kpọ esie idem ke akamba udomo. Prọfet 12 oro ẹyen̄wam fi enen̄ede ọfiọk edu Jehovah. Ke ọyọhọ Ikpehe 3, afo eyenen̄ede okụt nte Jehovah oyomde fi anam n̄kpọ ye mbonubon fo ọkọrọ ye mbon en̄wen. Emi ekeme ndin̄wam fi eben̄e idem ọnọ akwa usen Jehovah. Ke akpatre, ke ọyọhọ Ikpehe 4, afo oyokụt item emi mme prọfet oro ẹnọde ẹban̄a nte akpanamde n̄kpọ nte usen Jehovah enen̄erede asan̄a ekpere, oyonyụn̄ okụt nte emi ekemede ndinyene ufọn nnọ utom ukwọrọikọ fo. Eyịghe idụhe ke esịt eyenem fi ke ini okotde se mme prọfet oro ẹtịn̄de ẹban̄a nte ini iso fo editiede.

22. Nso ke akpama ndinam mban̄a item oro odude ke n̄wed prọfet 12 oro?

²² Ndi emeti ikọ Zephaniah oro ikokotde isịn ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ibuot emi? (Zephaniah 1:14) Etop esie ama enyene ufọn ọnọ ekpri Edidem Josiah. Ke ini Josiah ekedide isua 16 kpọt, enye ama ọtọn̄ọ ndiyom Jehovah. Ke enye ama ekesịm isua 20, enye ama ọtọn̄ọ ndinam ẹtre ukpono ndem kpa nte Zephaniah akakpakde mbon Judah ye Jerusalem ete ẹtre. (2 Chronicle 34:1-8; Zephaniah 1:3-6) Ndi etop oro aban̄ade usen Jehovah an̄wam fi ọfiọk nte okpodude uwem ke usen ke usen nte akan̄wamde Josiah? Ẹyak ise nte prọfet 12 oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn kiet kiet.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

NSO KE AFO EKPEP?

• Nso idi akpan ibuotikọ oro kpukpru prọfet 12 oro ẹtịn̄de ẹban̄a?—Joel 1:15; Zephaniah 1:7, 14.

• Usen Jehovah editie didie? —Joel 2:30, 31; Zechariah 14:12.

• Ntak emi Abasi ima edisobode mme idiọkowo nte n̄kpọ eke osobode kpukpru mmọ usen kiet?—Micah 7:2-4; Mme Hebrew 12:1-3.

MME UFỌN ORO ỌBỌDE

• Didie ke usen Jehovah ekpebehe fi? —Utom 2:19, 20; 2 Peter 3:13.

• Ini ewe ke afo odori enyịn usen Jehovah ndidi?—Matthew 24:21, 29.

• Didie ke afo ekeme ndiwụt ke imeben̄e idem inọ usen Jehovah?—Amos 5:4, 6; Habakkuk 2:3.

[Ndise ke page 30]

“Akwa usen Jehovah emekpere” nte oyobio oro okpotde edi

[Ndise ke page 34]

Ntak emi usụn̄ oro mbon Nineveh ẹkenamde n̄kpọ ẹban̄a etop Jonah ekpesịnde udọn̄ ọnọ nnyịn?

[Ndise ke page 39]

Ke Pentecost isua 33 E.N., Peter ama etịn̄ ke ntịn̄nnịm ikọ Joel osu. Enye ke osu n̄ko ke eyo nnyịn

[Ndise ke page 40]

Ukem nte Micah, nyene edu editie mbet Abasi edinyan̄a