Ẹfehe Ẹka Ebiet Ubọhọ Mbemiso “Akwa Ukụt”
“Ke adan̄aemi mbufo ẹdikụtde nte mbon-ekọn̄ ẹkande Jerusalem ẹkụk, . . . yak mmọ eke ẹdude ke Judea ẹfen̄e ẹka ikpọ obot.”—LUKE 21:20, 21.
1. Ntak emi edifehe edide usọp usọp n̄kpọ ọnọ mbon oro ẹsụk ẹdide ubak ererimbot?
YE KPUKPRU mbon oro ẹdide ubak ererimbot Satan, edifehe edi usọp usọp. Edieke anade ẹnyan̄a mmọ ke ini ẹdisobode editịm n̄kpọ oro odude kemi ifep ke isọn̄, ana mmọ ẹnọ uyarade anamde ẹnịm ke akpanikọ nte ke mmimọ imọsọn̄ọ ida ke n̄kan̄ Jehovah inyụn̄ idịghe aba ubak ererimbot emi Satan edide andikara.—James 4:4; 1 John 2:17.
2, 3. Mme mbụme ewe ke nnyịn idineme ke ebuana ye mme ikọ Jesus oro ẹwetde ke Matthew 24:15-22?
2 Ke akwa prọfesi esie emi aban̄ade utịt editịm n̄kpọ emi, Jesus ama ọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a akpan ntak oro oyomde ẹfehe utọ itọk oro. Nnyịn imesiwak ndineme se ẹwetde ke Matthew 24:4-14; edi, se itienede enye edi akpan n̄kpọ ukem ntre. Nnyịn imesịn udọn̄ inọ fi ndikụbọde Bible fo idahaemi nnyụn̄ n̄kot Mt 24 ufan̄ikọ 15 osịm 22.
3 Nso ke prọfesi oro ọwọrọ? Ke akpa isua ikie, nso ikedi “n̄kpọ mbubiam nsobo”? Enye ndidu “ke edisana ebiet” edi idiọn̄ọ nso? Nso akpan n̄kpọ ke n̄kpọntịbe oro ọwọrọ ọnọ nnyịn?
“Yak Enye eke Okotde N̄wed Otịm Ọfiọk”
4. (a) Nso ke Daniel 9:27 eketịn̄ nte editienede mme Jew ke ndisịn Messiah? (b) Ke ini etịn̄de aban̄a emi, ntak emi Jesus, nte an̄wan̄ade, ọkọdọhọde ete, “Yak enye eke okotde n̄wed otịm ọfiọk”?
4 Fiọk ete ke Jesus eketịn̄ ke Matthew 24:15 aban̄a se ẹkewetde ke n̄wed Daniel. Da Ibuot 9 eke n̄wed oro edi prọfesi oro ekebemde iso etịn̄ aban̄a edidi Messiah ye ubiereikpe oro ẹdinọde idụt mme Jew ke ndikesịn enye. Utịt utịt Da 9 ufan̄ikọ 27 ọdọhọ ete: “Ndien andisobo eyedoro ke ibuot n̄kpọ mbubiam.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Ukpepn̄kpọ mme Jew eke eset akabuan ikpehe prọfesi Daniel oro ye edisabade oro Antiochus IV akasabarede temple Jehovah ke Jerusalem ke ọyọhọ isua ikie iba M.E.N. Edi Jesus ama ọnọ item ete: “Yak enye eke okotde n̄wed otịm ọfiọk.” Edisabade oro Antiochus IV akasabarede temple, okposụkedi ekedide mbubiam n̄kpọ ke akpanikọ, ikadaha ikosụn̄ọ ke nsobo—Jerusalem, temple, m̀mê idụt mme Jew. Ntre Jesus nte an̄wan̄ade ọkọnọ mme andikop ikọ esie item nte ke edisu emi ikedịghe ke ini edem edi edidi ke ini iso.
5. (a) Didie ke edimen mme mbụk Gospel ndomo an̄wam nnyịn ndidiọn̄ọ “n̄kpọ mbubiam” eke akpa isua ikie? (b) Ntak emi Cestius Gallus okobụmerede ada udịmekọn̄ mbon Rome odụk Jerusalem ke 66 E.N.?
5 Nso ikedi “n̄kpọ mbubiam” oro mmọ ẹkenyenede ndikpeme? Odot ẹtịm ẹfiọk nte ke mbụk Matthew ọdọhọ ete: “Ke adan̄aemi mbufo ẹdikụtde n̄kpọ mbubiam nsobo . . . adade ke edisana ebiet.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Nte ededi, ukem mbụk oro ke Luke 21:20 okot ete: “Ke adan̄aemi mbufo ẹdikụtde nte mbon-ekọn̄ ẹkande Jerusalem ẹkụk, ẹfiọk ndien ete, n̄wụre esie ke ekpere.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Ke 66 E.N., mme Christian ẹkedụn̄de ke Jerusalem ẹma ẹkụt se Jesus ekebemde iso etịn̄. Udịm udịm n̄kpọntịbe ẹmi ẹkenyenede ebuana ye en̄wan ke ufọt mme Jew ye mbon ukara Rome ama ada okosụn̄ọ ke Jerusalem ndidi ebiet nsọn̄ibuot ye Rome. Nte utịp, afai ama asiaha ke ofụri Judea, Samaria, Galilee, Decapolis, ye Phoenicia, edem edere akade Syria, ye edem usụk akade Egypt. Man ẹsịn ukeuke emem ke ikpehe Obio Ukara Rome oro, Cestius Gallus ama obụmede ada udịmekọn̄ oto ke Syria osụhọde edi Jerusalem, emi mme Jew ẹketịn̄de ẹban̄a nte “edisana obio” mmọ.—Nehemiah 11:1; Isaiah 52:1.
6. Didie ke ekedi akpanikọ nte ke “n̄kpọ mbubiam” oro akamade nsobo ama edidu ke “edisana ebiet”?
6 Ekesidi ido udịmekọn̄ mbon Rome ndikama idiọn̄ọ, m̀mê ọfọn̄ etakubom, emi mmọ ẹkedade nte edisana n̄kpọ edi emi mme Jew ẹkedade nte ukpono ndem. Nte enemde, ẹda ikọ Hebrew oro ẹkabarede “n̄kpọ mbubiam” ke n̄wed Daniel ẹtịn̄ ikọ akpan akpan ẹban̄a ndisọi n̄kpọ ye ukpono ndem.a (Deuteronomy 29:17) Kpa ye ubiọn̄ọ otode mme Jew, udịmekọn̄ mbon Rome ẹmi ẹkamade ọfọn̄ etakubom ukpono ndem mmọ ẹma ẹbe ẹdụk Jerusalem ke November eke 66 E.N. ndien ekem ẹtọn̄ọ ndiwụri ibibene temple ke edem edere. Eyịghe ndomokiet ikodụhe iban̄a emi—“n̄kpọ mbubiam” oro edidade ọyọhọ nsobo ọsọk Jerusalem ke “[akada] ke edisana ebiet”! Edi didie ke owo ndomokiet ekpekekeme ndifehe?
Edifehe Ekedi Usọp Usọp N̄kpọ!
7. Nso ke udịmekọn̄ mbon Rome ẹkenam ke mbuari?
7 Ke mbuari, ye ke unana eti ntak nte owo ekpekerede, ke ini eketiede nte ke ẹkpekan Jerusalem mmemmem mmemmem, udịmekọn̄ mbon Rome ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ọ. Mbon en̄wan mme Jew ẹma ẹbịne udịmekọn̄ mbon Rome oro ẹkefiakde edem mi edi ẹketre ke Antipatris kpọt, n̄kpọ nte kilomita 50 ọtọn̄ọde ke Jerusalem. Ndien mmọ ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ọ. Ke ẹsịmde Jerusalem, mmọ ẹma ẹsop idem ke temple man ẹdiomi usụn̄ oro mmọ ẹdikade iso ẹn̄wana ekọn̄. Ẹma ẹmek n̄kparawa obufa obufa ẹdọn̄ man anam ukpeme ototịm ọsọn̄ man ẹnyụn̄ ẹn̄wana ekọn̄. Ndi mme Christian ẹyetiene ẹbuana ke emi? Idem edieke mmọ ẹdisịnde, nte mmọ ẹyesụk ẹdu ke itiendịk oro ke ini udịmekọn̄ mbon Rome ẹdifiakde ẹdi?
8. Nso usọp usọp edinam ke mme Christian ẹkenam ke n̄kopitem nnọ mme ikọ prọfesi Jesus?
8 Mme Christian ke Jerusalem ye ke ofụri Judea ẹma ẹsọsọp ẹnam n̄kpọ ẹban̄a ntịn̄nnịm ntọt oro Jesus Christ ọkọnọde ẹnyụn̄ ẹfehe ẹwọrọ ke itiendịk oro. Edifehe ekedi usọp usọp n̄kpọ! Nte ini akakade mmọ ẹma ẹyom usụn̄ ẹka mme obot obot ikpehe, ye ndusụk owo ekemede ndidi ẹma ẹnam idụn̄ ke Pella, ke n̄kann̄kụk Perea. Mbon oro ẹkenamde item Jesus oro ikafiakke inyọn̄ ke unana ibuot man ẹkedomo nditan̄ inyene mmọ. (Men Luke 14:33 domo.) Ke ẹwọn̄ọde ke mme utọ idaha oro, ekenen̄ede edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ iban idịbi ye mme eka oro ẹnọde nditọ eba ndinam isan̄ oro ke ukot. Mme ibet usen Sabbath ikakpanke mmọ ndifehe, ndien okposụkedi ini etuep ekekperede, enye ikedịghe idisịm kan̄a. Ikebịghike mbon oro ẹkenamde ntọt Jesus oro ndifehe ye unana ubiatini ẹma ẹwọrọ ẹkpọn̄ Jerusalem ye Judea ye uwem. Uwem mmọ ọkọkọn̄ọ ke emi.—Men James 3:17 domo.
9. Akawara adan̄a didie mbemiso udịmekọn̄ mbon Rome ẹfiakde ẹdi, ndien ye nso utịp?
9 Ke isua oro okosụk etienede, ke 67 E.N., mbon Rome ẹma ẹfiak ẹdọn̄ idem ndin̄wana ye mme Jew. Akpa, ẹma ẹkan Galilee. Ke isua oro eketienede, ẹma ẹsobo Judea. Ke 70 E.N., udịmekọn̄ mbon Rome ẹma ẹkan Jerusalem ke idemesie ẹkụk. (Luke 19:43) Akan̄ ama ototịm ọsọn̄ ubọk. Mbon oro ẹkekụkde ẹsịn ke obio ẹma ẹwọn̄ọde ẹn̄wana ye kiet eken. Ẹma ẹwot owo ekededi oro okodomode ndifehe n̄wọrọ. Se ikosịmde mmọ, nte Jesus eketịn̄de, ekedi “akwa ukụt.”—Matthew 24:21.
10. Edieke nnyịn ikotde n̄wed ye mbufiọk, nso n̄kpọ efen ke nnyịn idifiọk?
10 Ndi oro ama anam se Jesus ekebemde iso etịn̄ osu ọyọhọ ọyọhọ? Baba, ekese n̄kpọ ekenyene nditịbe. Edieke, nte Jesus eketemede, nnyịn ikotde N̄wed Abasi ye mbufiọk, nnyịn iditreke nditịm mfiọk se isụk idude ke iso. Nnyịn n̄ko iyetịm ikere iban̄a se enye ọwọrọde ke uwem nnyịn.
“N̄kpọ Mbubiam” eke Eyomfịn
11. Ewe itien̄wed iba efen ke Daniel eketịn̄ aban̄a “n̄kpọ mbubiam,” ndien ikpehe ini ewe ke ẹneme n̄kpọ ẹban̄a do?
11 Tịm fiọk ete, ke adianade ye se ikụtde ke Daniel 9:27, n̄kpọ efen oro ẹtịn̄de ẹtụk “n̄kpọ mbubiam nsobo” ẹdu ke Daniel 11:31 ye Da 12:11. Idụhe ekededi ke otu itie eke ukperedem emi oro enemede n̄kpọ aban̄a nsobo Jerusalem. Ke akpanikọ, se ẹtịn̄de ke Daniel 12:11 odu ke ufan̄ikọ iba kpọt ke ẹma ẹketịn̄ n̄kpọ ẹban̄a “utịt ini.” (Daniel 12:9) Nnyịn idu uwem ke utọ ikpehe ini oro toto ke 1914. Ntre oyom nnyịn idu ke edidemede man idiọn̄ọ “n̄kpọ mbubiam nsobo” eke eyomfịn ndien ekem ikụt ite imọwọrọ ikpọn̄ itiendịk oro.
12, 13. Ntak odotde nditịn̄ mban̄a Esop Ediomi Mme Idụt nte “n̄kpọ mbubiam” eke eyomfịn?
12 Nso idi “n̄kpọ mbubiam” eke eyomfịn emi? Uyarade anyan ubọk owụt Esop Ediomi Mme Idụt, emi ekedide edidu ke edinam ke 1920, esisịt ini ke ererimbot ama okodụk utịt ini esie. Edi didie ke oro ekpekeme ndidi “n̄kpọ mbubiam nsobo”?
13 Ti ete, ke ẹda ikọ Hebrew oro adade ọnọ “n̄kpọ mbubiam” akpan akpan ẹtịn̄ ikọ ke Bible ke ẹtịn̄de n̄kpọ ẹban̄a ndisọi n̄kpọ ye mme edinam ukpono ndem. Nte ẹma ẹkpono Esop Ediomi? Ke akpanikọ ẹma ẹkpono! Mme ọkwọrọ ederi ẹkenịm enye “ke edisana ebiet,” ndien mme anditiene mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndinọ enye ima ima ukpono. Akwa Ukara Esop eke Mme Ufọkabasi Christ ke America ama atan̄a ete ke Esop Ediomi edidi “uwụtn̄kpọ ukara Obio Ubọn̄ Abasi ke isọn̄.” Akwa Ufọkmbet United States ama ọbọ ediwak leta oto mme otu ido ukpono ẹsịnde udọn̄ ẹnọ enye ndinyịme Ediomi eke Esop Ediomi Mme Idụt oro. Mme n̄ka ke ufọkabasi Baptist, Congregational, ye Presbyterian ke Britain ẹma ẹtoro enye nte “n̄kukụre n̄kpọutom oro odude ndinam ẹnyene [emem ke isọn̄].”—Se Ediyarade 13:14, 15.
14, 15. Ke ewe usụn̄ ke Esop Ediomi ndien ekem Edidiana Mme Idụt ẹkedidu “ke edisana ebiet”?
14 Ẹma ẹwụk Obio Ubọn̄ Messiah Abasi ke heaven ke 1914, edi mme idụt ke ẹkeka iso ndin̄wana nyom itie edikara idemmọ. (Psalm 2:1-6) Ke ini ẹkeduakde nditọn̄ọ Esop Ediomi Mme Idụt, mme idụt oro ẹkesụk ẹn̄wanade akpa ekọn̄ ererimbot ẹkụre, ọkọrọ ye mme ọkwọrọ ederi ẹmi ẹkediọn̄de udịmekọn̄ mmọ, ẹma ẹwowụt ẹte ke mmimọ ima ikpọn̄ ibet Abasi. Mmọ ikesehe Christ nte Edidem. Ntem mmọ ẹma ẹmen itie Obio Ubọn̄ Abasi ẹnọ esop ubọk owo; mmọ ẹma ẹnịm Esop Ediomi Mme Idụt “ke edisana ebiet,” kpa itie emi mînyeneke enye.
15 Nte andida itie Esop Ediomi, Edidiana Mme Idụt ama edidu ke October 24, 1945. Ekem, mme pope eke Rome ẹma ẹtoro Edidiana Mme Idụt nte “akpatre idotenyịn kaban̄a edidianakiet ye emem” ye “akakan usụn̄ ndinyene emem ye unenikpe.” Ih, Esop Ediomi Mme Idụt, ọkọrọ ye andida itie esie, kpa Edidiana Mme Idụt, ke akpanikọ ẹma ẹkabade ẹdi ndisọi n̄kpọ, kpa “n̄kpọ mbubiam” ke iso Abasi ye ikọt esie.
Ẹfehe Ẹwọn̄ọ ke Nso?
16. Mme ama edinen ido ẹnyene ndifehe n̄wọn̄ọ ke nso mfịn?
16 Ke ‘ẹkụtde’ emi, ke ẹfiọkde se esop ofụri ererimbot oro edide ye nte ẹkponode enye, oyom mme ama edinen ido ẹfehe ẹka ebiet ubọhọ. Ẹfehe ẹwọn̄ọ ke nso? Ẹwọn̄ọ ke se idide mbiet Jerusalem eyomfịn oro mînamke akpanikọ, oro edi, Christendom, ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọ ke ofụri Akwa Babylon, kpa ndutịm ofụri ererimbot eke nsunsu ido ukpono.—Ediyarade 18:4.
17, 18. Nso nsobo ke “n̄kpọ mbubiam” eke eyomfịn edida edi?
17 Ti n̄ko ete ke akpa isua ikie, ke ini udịmekọn̄ mbon Rome ye idiọn̄ọ ukpono ndem mmọ ẹkedụkde edisana obio mme Jew, enye okodu do ndida nsobo nsọk Jerusalem ye ndutịm utuakibuot esie. Ke eyo nnyịn idịghe obio kiet kpọt, m̀mê Christendom ikpọn̄, ke nsobo oro edisịm edi eyesịm ofụri ndutịm ererimbot eke nsunsu ido ukpono.—Ediyarade 18:5-8.
18 Ke Ediyarade 17:16, ẹma ẹbem iso ẹtịn̄ nte ke ndamban̄a ididuot unam, emi edide Edidiana Mme Idụt, eyen̄wana ye Akwa Babylon emi ebietde akpara onyụn̄ osobo enye afai afai. Ke adade in̄wan̄în̄wan̄ ikọ etịn̄ ikọ, enye ọdọhọ ete: “Nnụk duop oro okokụtde ye unam ẹyesua akpara oro, ẹnyụn̄ ẹbiat enye, ẹnyụn̄ ẹnịm enye iferi, ẹnyụn̄ ẹta enye ikpọkidem, ẹnyụn̄ ẹfọp enye ke ikan̄ ẹwot.” Se emi ediwọrọde okpon etieti nditie n̄kere. Enye edisụn̄ọ ke ndida utịt nsọk kpukpru orụk nsunsu ido ukpono ke ofụri ikpehe isọn̄. Emi ke akpanikọ eyewụt nte ke akwa ukụt ọmọtọn̄ọ.
19. Mme utọ owo ewe ẹdi ubak Edidiana Mme Idụt toto nte ẹketọn̄ọ enye, ndien ntak emi edide akpan n̄kpọ?
19 Odot ẹtịm ẹfiọk nte ke toto nte Edidiana Mme Idụt ọkọtọn̄ọ edinam ke 1945, mbon oro mînịmke edidu Abasi ke akpanikọ ye mbon oro ẹsuade ido ukpono ẹwọrọ iso nte mme andibuana ke enye. Ke nsio nsio ini ke ofụri ererimbot, mme utọ ndiọi owo oro ẹdi n̄kpọutom ke ndikụt nte ke ẹbiọn̄ọ mme edinam ido ukpono idiọk idiọk mîdịghe ẹdori ukpan ofụri ofụri. Nte ededi, ke isua ifan̄ ẹmi ẹkebede, ukara emetek ubọk ke ediwak ebiet ke mfịghe oro enye okodoride mme otu ido ukpono. Ye ndusụk owo ekeme nditie nte ke n̄kpọ ekededi oro ekedide n̄kpọndịk ọnọ ido ukpono idụhe aba.
20. Nso enyịn̄ ke mme ido ukpono ererimbot ẹnam ẹnọ idemmọ?
20 Mme ido ukpono Akwa Babylon ke ẹka iso ndidi afai afai n̄kpọ ubiọn̄ọ ke ererimbot. Mme akpan ibuotikọ mbụk n̄kpọntịbe ẹsiwak ndiwụt mme otu oro ẹbaharede ẹda ẹn̄wana ekọn̄ ye otu mbon edinam oyomonsia ebe ke ndisiak ido ukpono oro mmọ ẹdude. Mme bodisi ẹmi ẹtrede ntịme ye mbonekọn̄ ẹsinyene ndiyom usụn̄ mbe ndụk mme temple man ẹkekpan afai ke ufọt otu ido ukpono oro ẹbaharede ẹda ẹn̄wana. Mme n̄ka ido ukpono ẹmenọ en̄wan ukpụhọ ukara un̄wam ke okụk. Usua ido ukpono amanam mme ukeme oro Edidiana Mme Idụt esịnde ndinam itie ebuana oro enyenede iwụk odu ke otu mme ekpụk okpu. Ke ndibịne utịtmbuba eke edinyene emem ye ifụre, mme andibuana ke Edidiana Mme Idụt ẹkpema ndikụt ẹsiode odudu ekededi oro ido ukpono enyenede emi edide n̄kpọ ubiọn̄ọ ọnọ mmọ ẹfep.
21. (a) Anie edibiere ini emi ẹdisobode Akwa Babylon? (b) Nso idi usọp usọp n̄kpọ ndinam mbemiso ini oro?
21 Akpan n̄kpọ efen odu ndikere mban̄a. Okposụkedi edidade nnụk eke mbonekọn̄ ẹmi ẹtode Edidiana Mme Idụt ndisobo Akwa Babylon, nsobo oro ke akpanikọ edidi ediwụt ubiereikpe Abasi. Edinọ ubiereikpe oro edidi ke ekemini Abasi. (Ediyarade 17:17) Nso ke nnyịn ikpanam kan̄a kemi? “Ẹwọn̄ọ ke otu mmọ”—ẹwọn̄ọ ke Akwa Babylon—ntre ke Bible ọbọrọ.—Ediyarade 18:4.
22, 23. Nso ke utọ edifehe oro abuana?
22 Edifehe n̄ka ebiet ubọhọ emi idịghe ndiwọrọ ke ikpehe ebiet kiet, utọ nte oro mme Christian ẹdide Jew ẹkenamde ke ini ẹkewọrọde ẹkpọn̄ Jerusalem. Enye edi ediwọrọ ke mme ido ukpono Christendom, ih, ndiwọrọ n̄kpọn̄ ikpehe Akwa Babylon ekededi. Enye iwọrọke owo ndidianade idem ofụri ofụri n̄kpọn̄ mme esop nsunsu ido ukpono kpọt edi n̄ko ndikpọn̄ mme edinam mmọ ye mme edu oro mmọ ẹnyenede. Enye edi edifehe n̄ka ebiet ubọhọ ke esop ukara Jehovah.—Ephesus 5:7-11.
23 Ke ini mme asan̄autom Jehovah oro ẹyetde aran ke akpa ẹkenamde ẹdiọn̄ọ n̄kpọ mbubiam eke eyomfịn, kpa Esop Ediomi Mme Idụt, ke Ekọn̄ Ererimbot I ama okokụre, didie ke Mme Ntiense ẹkenam n̄kpọ? Mmọ ẹma ẹsesịbe mme ebuana mmọ ye mme ufọkabasi Christendom. Edi mmọ ẹma ẹdifiọk sụn̄sụn̄ ẹte ke mmimọ ke ikosụk inịm ndusụk ido ye mme edinam Christendom, utọ nte edikama cross ye usọrọ Christmas ye mme usen nduọkodudu mme okpono ndem eken. Ke ini mmọ ẹkefiọkde akpanikọ aban̄ade mme n̄kpọ ẹmi, mmọ ẹma ẹnam n̄kpọ iwiwa. Mmọ ẹma ẹnam item oro odude ke Isaiah 52:11: “Mbufo ẹdan̄a! ẹdan̄a! ẹwọn̄ọ ke esịt! ẹkûtụk n̄kpọ ndek: ẹwọn̄ọ enye ke ufọt; mbufo ẹmi ẹbiomde n̄kpọ utom Jehovah, ẹnam idem mbufo ẹsana.”
24. Akpan akpan ọtọn̄ọde ke 1935, mmanie ẹtiene ẹbuana ke ndifehe?
24 Akpan akpan ọtọn̄ọde ke 1935 ka iso, otu mbon efen emi ọkọride-kọri ke ibat, kpa mme owo ẹmi ẹnyenede idotenyịn edidu uwem ke nsinsi ke paradise isọn̄, ẹma ẹtọn̄ọ ndinam ukem edinam oro. Mmọ n̄ko ẹma ‘ẹkụt n̄kpọ mbubiam adade ke edisana ebiet,’ ndien mmọ ẹma ẹfiọk se emi ọwọrọde. Ke ẹma ẹkenam ubiere mmọ ndifehe, mmọ ẹma ẹnam ẹsio enyịn̄ mmọ ẹfep ke mme esop oro ẹdide ubak Akwa Babylon.—2 Corinth 6:14-17.
25. Nso ke oyom ke adianade ye edisịbe ebuana ekededi oro ekemede ndidi owo ama enyene ye nsunsu ido ukpono mfep?
25 Nte ededi, ndifehe n̄kpọn̄ Akwa Babylon abuana ekese n̄kpọ akan edikpọn̄ nsunsu ido ukpono. Okpon n̄kpọ akan edidụk ibat ibat mbonoesop ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ m̀mê ndiwọrọ n̄kọkwọrọ eti mbụk ke an̄wautom ini kiet m̀mê ikaba ke ọfiọn̄. Owo ekeme ndidu ke an̄wa Akwa Babylon, edi nte enye enen̄ede ọkpọn̄ enye? Nte enye adianade idem ọkpọn̄ ererimbot emi Akwa Babylon edide n̄wọrọnda ikpehe esie? Ndi enye ke osụk ọsọn̄ọ eyịre ke mme n̄kpọ oro owụtde edu esie—edu oro esuenede ndinen idaha Abasi? Nte enye ada eti ido idan̄ ye edinam akpanikọ ke ndọ ke mfefere n̄kpọ? Nte enye odori nsọn̄uyo ke ọkpọkpọ udọn̄ ye udọn̄ n̄kpọ obụkidem akan mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit? Inaha enye anam n̄kpọ etiene editịm n̄kpọ emi.—Matthew 6:24; 1 Peter 4:3, 4.
Kûyak N̄kpọ Ndomokiet Ọbiọn̄ọ Fi Ndifehe!
26. Nso idin̄wam nnyịn idịghe sụk nditọn̄ọ ndifehe edi ndikụre enye uforo uforo?
26 Ke itọk oro nnyịn ifehede ika ebiet ubọhọ, edi akpan n̄kpọ ete nnyịn ikûse edem ye ọkpọsọn̄ udọn̄. (Luke 9:62) Oyom nnyịn isọn̄ọ iwụk esịt ye ekikere nnyịn ke Obio Ubọn̄ Abasi ye edinen ido esie. Nte nnyịn imebiere ndinyene mbuọtidem ebe ke ndibem iso nyom ẹmi, ye mbuọtidem nte ke Jehovah eyediọn̄ utọ usụn̄uwem edinam akpanikọ oro? (Matthew 6:31-33) Edinịm ke akpanikọ nnyịn oro ọkọn̄ọde ke N̄wed Abasi ekpenyene ndidemede nnyịn ndibịne utịtmbuba oro nte nnyịn isịnde ifịk itie ibet uyarade akpan n̄kpọntịbe ke ererimbot.
27. Ntak edide akpan n̄kpọ ndinen̄ede n̄kere mban̄a mme mbụme oro ẹbụpde mi-e?
27 Edinọ ubiereikpe Abasi editọn̄ọ ye nsobo Akwa Babylon. Ẹyesọhi obio ukara nsunsu ido ukpono oro ebietde akpara do ẹfep ke nsinsi. Ini oro enen̄ede ekpere! Nso ididi idaha nnyịn nte mme owo kiet kiet ke akpan ini oro ama edisịm? Ndien ke ata utịt akwa ukụt, ke ini ẹsobode se isụhọde eken ke idiọk editịm n̄kpọ Satan ẹfep, ke n̄kan̄ anie ke ẹdikụt nnyịn? Edieke nnyịn inamde n̄kpọ oro oyomde ẹnam idahaemi, ubọhọ nnyịn idikpụhe. Jehovah asian nnyịn ete: “Edi owo eke okopde uyo mi eyedụn̄ ke ifụre.” (Mme N̄ke 1:33) Ebede ke ndika iso nnam n̄kpọ Jehovah ye nsọn̄ọnda ye ke idatesịt ke utịt editịm n̄kpọ emi, nnyịn imekeme ndidot ndinam n̄kpọ Jehovah ke nsinsi.
[Ikọ idakisọn̄]
a Se Insight on the Scriptures, emi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., emịn̄de, Eboho 1, page 634-635.
Nte Afo Emeti?
◻ Nso idi “n̄kpọ mbubiam” eke eyomfịn?
◻ Ke nso usụn̄ifiọk ke ‘n̄kpọ mbubiam ada ke edisana ebiet’?
◻ Nso ibuana ke ndifehe n̄ka ebiet ubọhọ idahaemi?
◻ Ntak emi utọ edinam oro edide usọp usọp n̄kpọ?
[Ndise ke page 16]
Man ẹbọhọ, mme anditiene Jesus ẹkenyene ndifehe ye unana ubiatini