Ndi Ama Ọfiọk?
Nso ikedi ubatowo oro akanamde Jesus amana ke Bethlehem?
Gospel Luke ọdọhọ ke “kpukpru owo [ẹma] ẹnam isan̄ ẹka ke obio mmọ kiet kiet ndisịn enyịn̄ ke n̄wed” ke ini Caesar Augustus ọkọdọhọde ẹbat kpukpru owo ke ofụri Obio Ukara Rome. (Luke 2:1-3) Joseph ebeeka Jesus okoto Bethlehem, ntre enye ndika man ekesịn enyịn̄ ke n̄wed nte ẹkewụkde akanam ẹman Jesus ke Bethlehem. Mme utọ usịn enyịn̄ ke n̄wed emi ẹkesinam ukara ekeme ndibọ mme owo utomo nnyụn̄ nda mme owo ke utom ekọn̄.
Ẹma ẹsibat owo ke Egypt ke ediwak isua mbemiso mbon Rome ẹkekande Egypt ke isua 30 M.E.N. Nditọ ukpepn̄kpọ ẹnịm ke mbon Rome ẹkekpebe nte mbon Egypt ẹkesibatde owo ẹnyụn̄ ẹbat owo ntre ke ofụri Obio Ukara Rome.
Ewụhọ emi owo oro ukara Rome ẹkemekde akara Egypt ọkọnọde ke isua 104 E.N. ọsọn̄ọ emi. N̄wed ewụhọ oro kiet, emi ẹnịmde idahaemi ke Itie Ubon N̄wed Britain, ọdọhọ ete: “Gaius Vibius Maximus, andikara Egypt (ọdọhọ ete): Ini ekem ndibat mme owo ke ufọk ke ufọk, oyom inyịk kpukpru owo oro mîdụn̄ke ke edem mmọ ke ntak ekededi ẹnyọn̄ọ ẹdi ufọk, man ẹbat mmọ nte ẹsinamde, mmọ ẹnyụn̄ ẹtiene ẹtọ n̄kpọ n̄ko ke isọn̄ oro ẹkedemede ẹnọ mmọ.”
Ntak emi Joseph akaduakde ndinọ Mary n̄wed usiondọ ke ini mmọ mîkọdọhọ kan̄a ndọ?
Gospel Matthew ọdọhọ ke Joseph ọkọfiọk ke Mary asan̄a ye idịbi ke ini ‘mmọ ẹkediomide ndidọ ndọ,’ edi idọhọ kan̄a. Sia Joseph mîkọfiọkke ke Mary okoyomo “oto ke edisana spirit,” anaedi enye ekekere ke Mary ama aka owo, ke ntre Joseph ama aduak ndisio enye ndọ.—Matthew 1:18-20.
Mme Jew ẹkeda mbon oro ẹdụkde ediomi ndọ nte mbon emi ẹma ẹkedọdọ ndọ. Edi owo iba oro ẹdụkde ediomi ndọ ikesidụn̄ke ọtọkiet ibọhọke ẹnam ndọ. Ẹkeda ediomi ndọ ke ata akpan n̄kpọ, tutu anam edieke owo mîdọhọ ndọ ke ntak emi eren okpụhọrede ekikere m̀mê ke ntak akpan ntak en̄wen, n̄wan oro ikekemeke ndidọ owo en̄wen ibọhọke ke enye ama ọkọbọ n̄wed usiondọ. Edieke owo oro okodụkde ediomi ndọ ye n̄wan akpade mbemiso udianndọ, ẹkeda n̄wan oro nte ebeakpa. Edi edieke n̄wan oro anamde use, ẹkeda enye nte esịn efịbe ẹnyụn̄ ẹbiere ikpe n̄kpa ẹnọ enye.—Deuteronomy 22:23, 24.
Etie nte Joseph ama ekere aban̄a se idiwọrọde Mary edieke ẹsuenede enye ke eferife ke ntak idịbi oro. Okposụkedi emi enye ekekerede ke ana itọt n̄kpọ emi inọ mbon oro ẹkamade itie, enye ikoyomke n̄kpọ anam enye, ikonyụn̄ iyomke ndisuene enye. Emi akanam enye ebiere ndisio enye ndọ ke ndịbe. Idem n̄kpọ, n̄kọ edieke eka eyen emi mînyeneke ebe enyenede n̄wed usiondọ, ọwọrọ ke ẹma ẹdọ enye.
[Ndise ke page 16]
Ewụhọ oro andikara Egypt okowụkde ete ẹbat owo ke isua 104 E.N.
[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]
© The British Library Board, ẹmụm ofụri unen ẹkama (P.904)