Nsio Nsio Usụn̄ Emi Isikwọrọde Eti Mbụk

JESUS ama esisịn idem ọkwọrọ eti mbụk. Enye ekenịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ mbet esie. Enye ama esika ebịne mme owo ọkọkwọrọ ikọ ọnọ mmọ onyụn̄ ekpep mmọ n̄kpọ ke ufọk mmọ ye ke ebiet ekededi emi mme owo ẹwakde. (Matt. 9:35; 13:36; Luke 8:1) Jesus ama esitịn̄ ikọ ọnọ owo kiet kiet, ekpep mbet esie n̄kpọ ke ini mmọ ẹdude ikpọn̄, onyụn̄ etịn̄ ikọ ọnọ otuowo. (Mark 4:10-13; 6:35-44; John 3:2-21) Enye ama esitịn̄ ikọ ọsọn̄ọ mme owo idem onyụn̄ anam mmọ ẹnyene idotenyịn. (Luke 4:16-19) Idem ke ini enye okoyomde ndiduọk odudu, enye okosụk ọkọkwọrọ ikọ. (Mark 6:30-34; John 4:4-34) Se ikotde ke Bible iban̄a utom ukwọrọikọ Jesus esinam iyom ndikpebe enye, kpa nte mme apostle esie.—Matt. 4:19, 20; Luke 5:27, 28; John 1:43-45.

² Ẹyak ineme nsio nsio usụn̄ emi mme Christian ẹkpetienede ẹnam utom emi Jesus Christ ọkọtọn̄ọde n̄kpọ nte isua 2,000 emi ekebede.

NDIKWỌRỌ IKỌ KE UFỌK KE UFỌK

³ Sia idide Mme Ntiense Jehovah, imọdiọn̄ọ ufọn edikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ke ufọk ke ufọk. Imọkwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk tutu mme owo ẹda emi ẹdiọn̄ọ nnyịn. Oro ọfọn etieti sia oro anam ata ediwak owo ẹkop eti mbụk. (Matt. 11:19; 24:14) Imokụt ke emi edi ata eti usụn̄ ndiwụt ke imama Jehovah inyụn̄ ima mbọhọidụn̄ nnyịn.—Matt. 22:34-40.

⁴ Ukwọrọikọ emi Mme Ntiense Jehovah ẹkwọrọde ke ufọk ke ufọk mi itọn̄ọke mfịn. Apostle Paul ama etịn̄ nte imọ ikesikpepde mme owo n̄kpọ ke ufọk ke ufọk. Kop se enye eketịn̄de mi ọnọ mbiowo esop Ephesus aban̄a ukwọrọikọ esie: “Ọtọn̄ọde ke akpa usen emi n̄kodụkde Asia . . . [n̄ketreke] ndisian mbufo n̄kpọ ekededi eke odorode mbufo udori n̄konyụn̄ ntreke ndikpep mbufo n̄kpọ . . . ke ufọk ke ufọk.” Ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk ye ke nsio nsio usụn̄ ama anam Paul ekeme ndinọ “mme Jew ye mme Greek ọyọhọ ikọ ntiense mban̄a edikabade esịt ntiene Abasi ye edinyene mbuọtidem ke Ọbọn̄ nnyịn Jesus.” (Utom 20:18, 20, 21) Ini oro, mme andikara emi mbon Rome ẹkemekde ẹma ẹsinam ediwak owo ẹkpono nsunsu abasi. Ntre, ama oyom mme owo ẹsọsọp ẹyom “Abasi emi akanamde ererimbot ye kpukpru n̄kpọ emi ẹdude ke esịt,” kpa Enye emi ọdọhọde “ubonowo ete kpukpru mmọ ke kpukpru ebiet ẹkabade esịt.”—Utom 17:22-31.

⁵ Mfịn, enen̄ede oyom isọsọp inam mme owo ẹkop eti mbụk. Idiọk ererimbot emi ọmọn̄ esesịm utịt. Emi anam ikwọrọ ikọ idahaemi ikan nte ikesikwọrọde. Ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk edi ata eti usụn̄ ndisan̄a nyom mbon oro ẹyomde akpanikọ. Ke ata anyan ini idahaemi, imokụt ke ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk osụk enyenyene ufọn nte ekenyenede ke eyo Jesus ye ke eyo mme apostle.—Mark 13:10.

⁶ Ndi emesitiene ọkwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk? Ekpedi ntre, fiọk ete ke Jehovah ama se afo anamde. (Ezek. 9:11; Utom 20:35) Ekeme ndidi imemke utom inọ fi ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk. Eyedi idem isọn̄ke fi mîdịghe edi ke afo esikwọrọ ikọ ke efakutom emi mme owo mîsimaha ndikop ukwọrọikọ. Ekeme ndidi ukara iyakke ẹkwọrọ ikọ ke edem mbufo ifụre ifụre. Ekeme ndidi afo edi owo o-bụt, ndien esinen̄ede ọsọn̄ fi nditọn̄ọ nneme ye mbon emi mûdiọn̄ọke. Edieke edide ntre, ọwọrọ ini kiet ekededi emi akade ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk, esịt esitịmede fi. Kûyak emi anam idem emem fi. (Ex. 4:10-12) Se iwọrọde fi ọwọrọ nditọete fo ke ediwak itie.

⁷ Jesus ọkọdọhọ mbet esie ete: “Sese! Ami ndodu ye mbufo kpukpru usen tutu esịm akpatre ini editịm n̄kpọ emi.” (Matt. 28:20) Ikọ Jesus emi ọsọn̄ọ nnyịn idem mfịn ndika iso nnam mbet. Etie nnyịn nte eketiede apostle Paul emi ọkọdọhọde ete: “Mmenyene ukeme ndinam kpukpru n̄kpọ ebe ke enye emi ọnọde mi odudu.” (Phil. 4:13) Tiene esop mbufo ka ukwọrọikọ ke usen emi ẹkwọrọde ikọ ke ufọk ke ufọk. Ndisan̄a ye mbon en̄wen ọyọsọn̄ọ fi idem onyụn̄ an̄wam fi. Bọn̄ akam dọhọ Abasi an̄wam fi akan se ededi emi etiede nte n̄kpọ ubiọn̄ọ, nyụn̄ nen̄ede sịn idem kwọrọ eti mbụk.—1 John 5:14.

⁸ Nte ọkwọrọde eti mbụk ọnọ mme owo, afo eyekeme ndiwụt mmọ ntak emi afo enyenede idotenyịn. (1 Pet. 3:15) Afo oyokụt ke mbon emi ẹnyenede idotenyịn ke Obio Ubọn̄ Abasi ẹnen̄ede ẹkpụhọde ye mbon emi mînyeneke. (Isa. 65:13, 14) Esịt eyenem fi ndifiọk ke ‘amayak un̄wana fo ayama’ nte Jesus ọkọdọhọde. Ndien oro ekeme ndinam an̄wam mme owo ẹdifiọk Jehovah ye akpanikọ emi edinamde mmọ ẹnyene nsinsi uwem.—Matt. 5:16; John 17:3; 1 Tim. 4:16.

⁹ Ẹsinam ndutịm man ẹkwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk ke utịturua ye mme usen en̄wen ke urua. Ke mme ebiet emi ẹsisọn̄de ndikụt mme owo ke ufọk usenubọk m̀mê uwemeyo, ndusụk esop ẹsinam ndutịm man ẹka ukwọrọikọ mbubreyo. Ndusụk owo emi mîsinyeneke ini usenubọk inọ esenowo ẹsinyene ini mbubreyo.

NDIYOM MBON ORO ẸDOTDE

¹⁰ Jesus ọkọdọhọ mbet esie ‘ẹyom mbon oro ẹdotde.’ (Matt. 10:11) Enye ikadaha sụk ini emi enye ọkwọrọde ikọ ke ufọk ke ufọk kpọt iyom mbon oro ẹdotde. Enye ama esikwọrọ ikọ kpukpru ini, idem ke ini enye ọkpọduọkde odudu. (Luke 8:1; John 4:7-15) Mme apostle n̄ko ẹma ẹsikwọrọ ikọ ke nsio nsio ebiet.—Utom 17:17; 28:16, 23, 30, 31.

¹¹ Kpasụk ntre mfịn, nnyịn iyom ndinam kpukpru owo ẹkop etop Obio Ubọn̄. Ọwọrọ oyom inam n̄kpọ nte Jesus ye mme apostle esie ẹkesinamde ke ini ẹkwọrọde ikọ, ifiọk ke ererimbot itiehe aba nte ekesitiede, inyụn̄ ifiọk nte inamde n̄kpọ ye nsio nsio owo ke efakutom nnyịn. (1 Cor. 7:31) Ke uwụtn̄kpọ, mme asuanetop ẹsikwọrọ ikọ ke mme itie mbubehe. Ke ediwak idụt, mme asuanetop ẹsikwọrọ ikọ ke efak, ke itie unọ idem inemesịt, ke itie unịm moto, ye ke ebiet ekededi emi mmọ ẹkụtde mme owo. Ndusụk esop ẹsibon mme n̄wed nnyịn ke okpokoro mîdịghe ẹdọn̄ ke ukpatn̄kpọ ẹda ẹkwọrọ ikọ ke efakutom mmọ. N̄kọk itieutom ẹkeme n̄ko ndimek mme owo ke nsio nsio esop ẹte ẹka san̄asan̄a ukwọrọikọ ke ebiet emi mme owo ẹwakde ke ikpọ obio. Emi anam ẹkeme ndikwọrọ ikọ nnọ mbon oro mîsidụhe ke ufọk.

¹² Ke ini ikụtde mbon emi ẹmade ikọ Abasi ke ebiet emi mme owo ẹsiwakde, imekeme ndinọ mmọ n̄wed ikọ Abasi nnyịn. Emekeme ndinọ owo oro fon nọmba fo onyụn̄ ọdọhọ enye ke ikpama ndifiak nneme Ikọ Abasi ye enye; nam enye ọdiọn̄ọ jw.org, mîdịghe teme enye Ufọkmbono Obio Ubọn̄ emi ekperede enye. Emi ekeme ndinam ndikwọrọ ikọ ke ebiet emi mme owo ẹsiwakde enenem fi onyụn̄ anam fi ekeme ndinam utom ukwọrọikọ fo n̄kan akpa.

¹³ Edi utom oro ẹnọde mme Christian mfịn ikụreke ke ndikwọrọ eti mbụk. Edieke oyomde ndinen̄ede n̄n̄wam mbon oro ẹmade Ikọ Abasi ẹdidiọn̄ọ akpanikọ emi edinọde mmọ uwem, ana esifiak aka ebịne mmọ man mmọ ẹkeme ndikabade ndi ata Christian.

NDIFIAK N̄KA MBỊNE MBON ORO ỌKỌKWỌRỌDE IKỌ ỌNỌ

¹⁴ Jesus ọkọdọhọ mbet esie ete: “Mbufo ẹyetie ntiense ẹban̄a mi . . . tutu esịm ata utịt ikpehe isọn̄.” (Utom 1:8) Edi enye ama ọdọhọ mmọ n̄ko ete: “Ẹka ẹkenam mme owo ke kpukpru idụt ẹdi mbet mi, . . . ẹkpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ eke n̄ketemede mbufo.” (Matt. 28:19, 20) Ndifiak n̄ka mbịne mbon oro ọkọkwọrọde ikọ ọnọ ekeme ndinam enen̄ede okop inemesịt ke utom Jehovah. Anaedi mbon oro ẹkemade eti mbụk akpa ini oro akawahade ufọk mmọ ẹyekop inemesịt ndifiak n̄kụt fi. Afo ndifiak n̄ka man ekekpep mmọ Bible ekeme ndinam mmọ ẹfiọk ke imoyom Abasi ke uwem mmimọ onyụn̄ anam mmọ ẹnen̄ede ẹbuọt idem ye enye. (Matt. 5:3) Edieke eben̄ede idem onyụn̄ akade ke ini emi ọfọnde ye mmọ, emekeme nditọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ye mmọ. Ntak emi isifiakde ika ibịne mbon oro ikọkwọrọde ikọ inọ edi oro. Ndifiak n̄ka mbịne mmọ etie nte ndiduọk mmọn̄ ke se ikọtọde.—1 Cor. 3:6.

¹⁵ Ekeme ndisọn̄ ndusụk owo ndinam se itịn̄de emi. Eyedi emenen̄ede ọdiọn̄ọ ndida minit ifan̄ n̄kwọrọ eti mbụk nnọ owo, ndien esinenem fi ndinam emi. Idem ekeme ndinyek fi ndifiak n̄ka mbịne owo emi akakpan̄de utọn̄ man ẹka iso ke nneme Bible. Ben̄e idem ọfọn mbemiso akade, oro ọyọnọ fi uko. Nam nte ẹsidọhọde ke mbono esop ufọturua. Emekeme ndidọhọ asuanetop emi enen̄erede ọdiọn̄ọ ukwọrọikọ asan̄a ye afo aka.

NDIKPEP MME OWO BIBLE

¹⁶ Ke ini Philip okokụtde owo emi esikponode Abasi ke ido mme Jew nte okotde Ikọ Abasi, enye ama obụp enye ete: “Nte afo emetịm ọfiọk se afo okotde?” Ete oro ama ọbọrọ enye ete: “N̄keme didie ndifiọk ke owo mîtemeke mi?” Utom ibuot 8 ọdọhọ ke Philip ama ọtọn̄ọ ke itie N̄wed Abasi oro ete oro okokotde do “atan̄a eti mbụk emi aban̄ade Jesus ọnọ enye.” (Utom 8:26-36) Nnyịn idiọn̄ọke m̀mê Philip okodu ye ete oro ebịghi didie. Se idiọn̄ọde edi ke Philip ama anam Ikọ Abasi an̄wan̄a enye tutu enye akabade edi andinịm ke akpanikọ onyụn̄ ọdọhọ ẹnịm imọ baptism. Enye ama akabade edi mbet Jesus Christ.

¹⁷ Ediwak owo idiọn̄ọke Bible, ntre ekeme ndiyom ika ibịne mmọ ediwak ini ikekpep mmọ Bible. Ndusụk ini, imekeme ndikpep owo Bible ke ediwak ọfiọn̄ mîdịghe ofụri isua kiet m̀mê akande oro mbemiso owo oro ọtọn̄ọ ndibuọt idem ke Abasi onyụn̄ odot ndina baptism. Ndinyene ime n̄ka iso n̄n̄wam mbon emi ẹnyenede eti esịt ẹkabade ẹdi mbet enyene ufọn, sia Jesus ọkọdọhọ ete: “Inemesịt odu ke ndinọnọ akan ke ndibọbọ.”—Utom 20:35.

¹⁸ Ọkpọfọn afo esikama kiet ke otu n̄wed oro isidade ikpep mme owo Bible ekpep owo n̄kpọ. Edieke etienede item oro ẹsinọde ke mbono esop ufọturua onyụn̄ asan̄ade ye owo emi enen̄erede ọdiọn̄ọ ndikpep owo Bible, eyekeme ndikpep mme owo n̄kpọ ọfọn onyụn̄ an̄wam mmọ ẹkabade ẹdi mbet Jesus Christ.

¹⁹ Edieke oyomde ẹn̄wam fi ọfiọk nte ọkpọtọn̄ọde onyụn̄ enịmde ukpepn̄kpọ Bible, mbọk tịn̄ nọ ebiowo m̀mê eyenete en̄wen emi enen̄erede ọdiọn̄ọ ndikpep owo Bible. Ẹsitịn̄ nte ikpekpepde owo Bible ke N̄wed Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn ẹnyụn̄ ẹnanam emi ẹwụt. Kpukpru emi ayan̄wam fi. Beri edem ke Jehovah nyụn̄ sịn n̄kpọ emi ke akam. (1 John 3:22) Ekeme ndidi ke ekpep owo ke ubon mbufo Bible. Edi edieke ekemede, n̄wana tọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible en̄wen dian ye enye oro. Ndikpep mme owo Bible ayanam enen̄ede okop inem ukwọrọikọ.

NDINAM MME OWO ẸFIỌK ESOP JEHOVAH

²⁰ Ke ini in̄wamde mme owo ẹdi ẹdifiọk Jehovah ẹnyụn̄ ẹdi mbet Jesus Christ, mmọ ẹsikabade ẹdi mbon esop Abasi. Nditọ ukpepn̄kpọ Bible nnyịn ẹyenam ọfọn edieke mmọ ẹfiọkde esop Jehovah ẹnyụn̄ ẹnamde se ẹdọhọde ke esop. Enen̄ede ọfọn ikpep mmọ nte ẹkpenamde emi. Ẹsio mme vidio emi ẹkemede ndin̄wam nnyịn inam emi. Se ikonyụn̄ inamde ẹsio ekpri n̄wed oro Mmanie Ẹnam Uduak Jehovah Mfịn? edi oro. Ndusụk se ẹnemede ke Ibuot 4 ke n̄wed emi osụk okotde mi ekeme n̄ko ndin̄wam nnyịn inam emi.

²¹ Tọn̄ọ ke ata akpa ini emi enemede Bible ye eyen ukpepn̄kpọ fo, nam enye ọfiọk ke enyene esop emi Jehovah adade anam ẹkwọrọ ikọ mfịn ke ofụri isọn̄. Tịn̄ ufọn mme n̄wed emi isikamade ikpep mme owo Bible. Nam enye ọfiọk nte ẹsimịn̄de mme n̄wed emi, ye nte ẹsinamde mme owo ke ofụri ererimbot ẹnyene mmọ. Nam enye ọfiọk ke mbon emi ẹnyịmede ndinam utom Abasi ke imaesịt ẹsimịn̄ mme n̄wed emi, ke owo isikpehe mmọ okụk. Dọhọ eyen ukpepn̄kpọ Bible fo etiene fi odụk mbono esop ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Nam enye ọfiọk nte ẹsinịmde mbono esop, nyụn̄ da enye san̄a wụt nditọete ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Ke ini ẹkade mbono, nam enye ọfiọk Mme Ntiense en̄wen. Ke mme ini ntem, nam eyen ukpepn̄kpọ fo okụt nte ikọt Jehovah ẹmade kiet eken sia emi ke ẹda ẹdiọn̄ọ ata mme Christian. (John 13:35) Nte enye emehede ye esop Abasi, ntre ke enye edinen̄ede ekpere Jehovah.

MME N̄WED ORO ISIDADE IKPEP OWO BIBLE

²² Mme Christian ke eyo mme apostle ẹma ẹnen̄ede ẹsịn idem ẹkwọrọ Ikọ Abasi. Mmọ ẹma ẹsision̄o Ikọ Abasi ẹwet ke ikpan̄wed man mmọ ẹsikpep ke ufọk ye ke esop. Mmọ ẹma ẹsidọhọ mbon en̄wen ẹtiene ẹkpep Ikọ Abasi. Ikpan̄wed emi mmọ ẹkesion̄ode Ikọ Abasi mi ẹwet ikawakke, ntem mmọ ikadaha mme ikpan̄wed oro ibre mbre. (Col. 4:16; 2 Tim. 2:15; 3:14-17; 4:13; 1 Pet. 1:1) Mfịn, Mme Ntiense Jehovah ẹkama ikpọ masịn umịn̄n̄wed ẹmịn̄ ata ediwak Bible ye mme n̄wed oro mmọ ẹsidade ẹkpep mme owo Bible. Emi esịne mme tract, magazine, ye n̄kpri ye ikpọ n̄wed ke ata ediwak usem.

²³ Nte ọkwọrọde eti mbụk ọnọ mme owo, kụt ete ke amakama mme n̄wed oro esop Jehovah ẹsion̄ode ẹte isida ikpep mme owo Bible. Nditie n̄kere ufọn oro adiade ke ndikot nnyụn̄ n̄kpep mme n̄wed esop Abasi ayanam ọdọn̄ fi ndinọ mme owo mme n̄wed emi.—Heb. 13:15, 16.

²⁴ Idahaemi ediwak owo ẹsika Intanet ẹkekot n̄wed. Ntre, ke ẹsiode mme n̄wed oro isidade ikpep mme owo Bible ẹfep, ikpehe Intanet nnyịn emi jw.org edi ata eti usụn̄ ndinam mme owo ẹkop eti mbụk. Mme owo ke ofụri ererimbot ẹkeme ndikama kọmputa n̄kot Bible ye mme n̄wed nnyịn ke nsio nsio usem mîdịghe ẹkpakpan̄ utọn̄ ẹkop nte ẹkotde mmọ. Mbon oro mîsimaha ndikop ukwọrọikọ nnyịn m̀mê mbon oro ẹdụn̄de ke ebiet emi mmọ mîkemeke ndisọp n̄kụt Mme Ntiense Jehovah ẹkeme nditie ke ufọk mmọ nda jw.org ndiọn̄ọ se nnyịn inịmde.

²⁵ Ntre imesinam mme owo ẹdiọn̄ọ ikpehe Intanet nnyịn emi jw.org. Edieke owo obụpde mbụme aban̄a se nnyịn inịmde ke akpanikọ, imekeme ndida fon m̀mê kọmputa n̄wụt owo oro ibọrọ mbụme esie kpa idaha oro. Edieke inyụn̄ isobode owo emi esemde usem en̄wen, esịnede usem idiọn̄ọ, imekeme ndiwụt enye nte enye akpakade ikpehe Intanet nnyịn okokot Bible ye mme n̄wed emi isidade ikpep Bible ke usem esie. Ediwak mme asuanetop ẹsida vidio ke jw.org ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible.

NDIKWỌRỌ IKỌ KE INI INAMDE MBUBEHE IDEM NNYỊN

²⁶ Jesus ọkọdọhọ mbon oro ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ enye ete: “Mbufo ẹdi un̄wana ererimbot. . . . Ẹyak un̄wana mbufo ayama ke iso owo, man mmọ ẹkpekụt nti utom mbufo ẹnyụn̄ ẹnọ Ete mbufo emi odude ke heaven ubọn̄.” (Matt. 5:14-16) Mme owo ẹma ẹsikụt ke mbet Jesus ẹdu uwem nte Abasi oyomde. Ndikpebe Jesus akan̄wam mme mbet esie ẹnam emi. Jesus ọkọdọhọ ke imọ idi un̄wana ererimbot; enye ama anam un̄wana emi ayama ọnọ kpukpru mbon oro ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ enye. Ata eti uwụtn̄kpọ ke enye ekenịm emi ọnọ mme Christian.—John 8:12.

²⁷ Apostle Paul n̄ko ama enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn. (1 Cor. 4:16; 11:1) Ke ini enye okodude ke Athens, enye ama esikwọrọ ikọ kpukpru usen ke an̄waurua ọnọ mbon oro enye okokụtde. (Utom 17:17) Mme Christian ke Philippi ẹma ẹkpebe enye. Emi akanam Paul ọdọhọ ke mmọ ẹyama nte un̄wana ke idiọk ererimbot. (Phil. 2:15) Nnyịn n̄ko imekeme ndiyama nte un̄wana ke idiọk ererimbot emi ke ndinam mme owo ẹfiọk se Bible ekpepde aban̄a Obio Ubọn̄ Abasi ini ekededi oro ikwọrọde eti mbụk inọ mmọ. Nte itịn̄de ikọ ye nte inamde n̄kpọ edinam un̄wana emi enen̄ede ayama. Imọdiọn̄ọ ke edieke isitịn̄de akpanikọ inyụn̄ idude eti uwem, ke emi ayanam mme owo ẹkụt ke nnyịn itiehe nte mbon ererimbot. Edi ndikwọrọ eti mbụk nnọ mmọ edinam mmọ ẹdiọn̄ọ se inamde nnyịn ikûtie nte mbon ererimbot.

²⁸ Ediwak mme asan̄autom Jehovah ẹsikwọrọ eti mbụk ẹnọ mme owo ke itieutom, ke ufọkn̄wed, ke ini ẹdụkde moto ẹka n̄kpọ, m̀mê ẹnamde mbubehe idemmọ. Ke ini ikade isan̄, imekeme ndikwọrọ ikọ nnọ mbon oro isịnede kiet ke moto. Ke ini inemede nneme ye mme owo, ana iben̄e idem ndinam nneme oro akabade edi nneme Ikọ Abasi. Ẹyak isiben̄e idem ndikwọrọ ikọ nnọ mme owo ini ekededi oro ọfọnde inam ntre.

²⁹ Iyesinam emi edieke itide ke ndikwọrọ ikọ nnọ mme owo edi usụn̄ kiet emi ikemede nditoro Andibot nnyịn nnyụn̄ nnọ enyịn̄ esie ubọn̄. N̄ko, ndikwọrọ ikọ ayanam ikeme ndin̄wam mbon oro ẹnyenede eti esịt ẹdifiọk Jehovah man mmọ ẹnam n̄kpọ esie ẹnyụn̄ ẹbuọt idem ke Jesus Christ. Emi ekeme ndinam mmọ ẹdu uwem nsinsi ke ini iso. Utom emi esinem Jehovah esịt, enye onyụn̄ abat emi nte edisana utom.—Heb. 12:28; Edi. 7:9, 10.

EFAKUTOM

³⁰ Jehovah oyom ikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ ke ofụri ererimbot, ke n̄kpri ye ikpọ obio. Oro esinam n̄kọk itieutom ẹdeme efakutom ẹnọ mme esop ẹnyụn̄ ẹdeme ẹnọ nditọete emi ẹkade ndikwọrọ ikọ ke mme obio emi ẹdude ata nsannsan. (1 Cor. 14:40) Se Abasi ọkọdọhọde mme apostle ẹnam edi emi. (2 Cor. 10:13; Gal. 2:9) Sia anade ikwọrọ ikọ inọ ata ediwak owo ke mme akpatre usen emi, ana esop kiet kiet ẹnam eti ndutịm man mmọ ẹkeme ndikwọrọ ikọ ke kpukpru efakutom mmọ.

³¹ Esenyịn utom esinam ndutịm emi. Ẹkeme ndidọhọ asan̄autom unamutom esinọ mme owo efakutom. Utọ efakutom iba odu, enye emi ẹbaharede ẹnọ otu an̄wautom kiet kiet, ye enye emi ẹkemede ndinọ asuanetop kiet kiet. Edieke efakutom esop mîkponke, ẹdinọ esenyịn otu an̄wautom efakutom emi otu esie ẹdisikwọrọde ikọ. Edi edieke efakutom esop okponde, asuanetop ekeme ndidọhọ ẹbahade efakutom ẹnọ imọ.

³² Asuanetop emi enyenede efakutom eyenyene ebiet emi enye ekemede ndikwọrọ ikọ ke mme ini emi esop m̀mê otu an̄wautom esie mîwọrọke an̄wautom, m̀mê ke ini emi enye mîkemeke ndisan̄a ye otu an̄wautom mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk mme asuanetop ẹnyene efakutom ẹkpere itieutom mmọ, ẹsinyụn̄ ẹkwọrọ ikọ do ke ini udia uwemeyo m̀mê ke utom ama akasuana. Ndusụk ubon ẹsidọhọ ẹnọ mmimọ efakutom emi ekperede ufọk mmimọ, mmọ ẹsinyụn̄ ẹkwọrọ ikọ do ndusụk mbubreyo. Edieke asuanetop enyenede ọkpọkpọ efakutom ke ebiet emi ekperede enye, enye ekeme ndisidụk do n̄kwọrọ ikọ ini ekededi emi enye enyenede ini. Edi ndusụk ini, ofụri esop ẹkeme ndidụk n̄kwọrọ ikọ ke efakutom emi ẹkebaharede ẹnọ owo. Edieke akpamade ndinyene ọkpọkpọ efakutom, mbọk dọhọ asan̄autom oro esede aban̄a efakutom ke esop mbufo.

³³ Edide esenyịn otu an̄wautom ọbọ efakutom ọnọ otu esie m̀mê asuanetop ọbọ efakutom esie, owo emi ọbọde efakutom ekpenyene ndidomo ofụri ukeme esie ndikwọrọ ikọ nnọ mme owo ke kpukpru ufọk do. Akpana ẹkụt ẹte ke ndutịm oro ẹnamde man ẹkwọrọ ikọ ke efakutom ibiatke ibet ukara emi aban̄ade ndibọ owo enyịn̄, nọmba fon, ye adres esie edieke utọ ibet oro odude ke idụt mbufo. Esenyịn otu an̄wautom m̀mê asuanetop ekededi emi ọbọde efakutom ekpenyene ndikụt ete ke ẹkwọrọ efakutom oro ẹma ke ufan̄ ọfiọn̄ inan̄. Ke ndondo oro ẹkụrede ẹfakutom oro, enye ekpenyene ndinam asan̄autom oro esede aban̄a efakutom ọdiọn̄ọ. Etiene nte n̄kpọ etiede, esenyịn otu an̄wautom m̀mê asuanetop oro ekeme ndisụk n̄kama efakutom oro n̄ka iso n̄kwọrọ ikọ do, mîdịghe ayak efakutom oro ọnọ asan̄autom oro esede aban̄a efakutom.

³⁴ Edieke kpukpru owo ke esop ẹtienede ndutịm oro ẹnamde, ẹyekwọrọ ikọ ke kpukpru itie ke efakutom esop. Emi n̄ko idiyakke ifiak ikọkwọrọ ebiet emi mme asuanetop en̄wen ẹma ẹkekwọkwọrọ sia mme enyeneufọk ẹsitọhọ ke ẹfịna mmimọ ẹkaha. Nditiene ndutịm oro ẹnamde oyowụt ke imekere iban̄a nditọete nnyịn ye mbon oro ẹdude ke efakutom nnyịn.

NAM SE ẸDỌHỌDE MAN IKEME NDIKWỌRỌ IKỌ NNỌ MBON EMI ẸSEMDE NSIO NSIO USEM

³⁵ Jehovah Abasi oyom kpukpru owo ẹdiọn̄ọ imọ, Eyen imọ, ye Obio Ubọn̄ imọ. (Edi. 14:6, 7) Iyom ndin̄wam mbon oro ẹsemde nsio nsio usem ẹseme ẹkot enyịn̄ Jehovah ẹnyụn̄ ẹmen obufa owo ẹsịne sia emi edinam mmọ ẹnyene edinyan̄a. (Rome 10:12, 13; Col. 3:10, 11) Nso mfịna ke nditọete ẹsisobo ke ini mmọ ẹkwọrọde ikọ ke mme ebiet emi ẹsemde nsio nsio usem? Nso ke ẹkpenam man adan̄a ediwak owo nte ẹkekeme ẹkop etop Obio Ubọn̄ ke usem emi an̄wan̄ade mmọ akan?—Rome 10:⁠14.

³⁶ Usem emi esop kiet kiet ẹsemde ke ẹsida ẹbiere mbon emi mmọ ẹdikwọrọde ikọ inọ. Ke ebiet ẹsemde nsio nsio usem, mme asuanetop nsio nsio esop ẹkeme ndikwọrọ ikọ ke efakutom kiet, edi ẹkwọrọ ẹnọ mbon emi ẹsemde usem emi mmọ ẹsidade ẹnịm mbono esop. Se ẹdinamde n̄ko edi emi ke ini ẹkotde mme owo ẹdidụk Editi m̀mê akamba mbono. Edi edieke owo asan̄ade ke efak ọkwọrọ ikọ, ọkwọrọde ikọ ke ebiet emi mme owo ẹwakde, m̀mê ọkwọrọde ikọ ke ini emi enye akade mbubehe esie, enye ekeme ndikwọrọ ikọ nnọ owo ekededi onyụn̄ ọnọ owo n̄wed ke usem ekededi.

³⁷ Ndusụk ini, esop emi ẹsemde usem en̄wen isikemeke ndikụre efakutom mmọ emi ọniọn̄de usụn̄. Ama etịbe ntre, akpana mme esenyịn utom ke mme esop oro n̄kpọ emi ebehede ẹneme ye kiet eken man ẹfiọk nte ẹkpesan̄ade ẹkwọrọ ikọ ẹnọ kpukpru owo. Emi ayanam kpukpru owo ẹkop etop Obio Ubọn̄ idinyụn̄ iyakke ẹfiak ẹkekwọrọ ebiet emi ẹma ẹkekwọkwọrọ.—N̄ke 15:22.

³⁸ Nso ke ikpanam edieke isobode owo emi esemde usem en̄wen ke ini ikwọrọde ikọ ke ufọk ke ufọk? Ikpanaha idaha ikpọn̄ enye ikere ke owo emi esemde usem esie eyedi edikwọrọ ikọ ọnọ enye. Ndusụk mme asuanetop ẹkpep ikọ ifan̄ ke usem oro mmọ ẹsiwakde ndikop mme owo ẹsemde ke efakutom mmọ, ẹsinyụn̄ ẹdomo ukeme ndida oro n̄kwọrọ ikọ. Imekeme ndiwụt owo nte enye akpakade jw.org okokot m̀mê osion̄o n̄wed ke usem esie, mîdịghe imekeme ndidọhọ ke imọn̄ imen n̄wed isọk enye ke usem esie.

³⁹ Edieke owo emi enen̄erede oyom ndikpep Bible, akpana isịn idem iyom owo oro edikemede ndida usem emi enye ọdiọn̄ọde n̄n̄wam enye. Imekeme n̄ko ndinam enye ọfiọk ebiet emi ẹnịmde mbono esop ke usem esie, emi ekperede enye akan. Edieke enye akpamade owo emi etịn̄de ikọ n̄kan̄ mmọ edi edise enye, imekeme ndiwụt enye nte enye akpadade jw.org ọnọ enyịn̄, adres, ye nọmba fon esie. Ndien n̄kọk itieutom ẹyeyom asuanetop, otu, m̀mê esop emi odude ekpere ẹnọ owo oro man ẹka iso ẹn̄wam enye.

⁴⁰ Akpana ika iso iwaha ise owo oro okoyomde ndikpep Bible do tutu enye ọdọhọ nnyịn ke Ntiense Jehovah emi ọdiọn̄ọde usem mmimọ esidi edineme n̄kpọ ke Ikọ Abasi ye imọ. Ndusụk ini, n̄kọk itieutom ẹyetịn̄ ẹnọ mbiowo ke mmimọ ikwe owo emi ọdiọn̄ọde usem owo oro. Edieke emi etịbede, akpana inam ofụri se ikekeme man owo oro aka iso ama Ikọ Abasi. Imekeme ndikama n̄wed usem esie n̄kpep enye Bible, edieke ikemede. Edieke idade ndise ineme n̄kpọ ye enye inyụn̄ idọhọde enye okot mme itie N̄wed Abasi oro ẹsiakde ẹsịn, enye oyosụk ọfiọk mme akpan n̄kpọ oro Bible ekpepde. Owo esie emi ọdiọn̄ọde usem esie ye usem mbufo ekeme ndikabade ikọ nnọ mbufo.

⁴¹ Man inam owo oro ọfiọk esop Abasi, ana idọhọ enye edidụk mbono esop nnyịn, idem ọkpọkọm se ẹdinemede idin̄wan̄ake enye ofụri ofụri. Ke ini ẹkotde Bible, imekeme ndin̄wam enye okụbọde eke usem esie, edieke enye enyenede. Enye ndisobo ye nditọete ke esop ekeme ndisọn̄ọ enye idem onyụn̄ anam enye esịn idem anam n̄kpọ Abasi.

⁴² Mbon Emi Mîdịghe Kan̄a Otu: Mbon emi mîdịghe kan̄a otu edi mme asuanetop ifan̄ emi ẹsikwọrọde ikọ ke usem emi mîdịghe usem esop emi ẹsede ẹban̄a mmọ kpa ye oro mmọ mînyeneke ebiowo m̀mê asan̄autom unamutom oro odotde ndinịm mbono esop ke usem oro kpukpru urua. Mbemiso n̄kọk itieutom ẹnyịmede esop ẹse ẹban̄a mbon emi mîdịghe kan̄a otu, ana:

1. (1) Ediwak owo ke efakutom esop ẹsem usem emi mîdịghe usem esop oro.

2. (2) Ẹnyene asuanetop ifan̄ emi ẹfiọkde usem oro m̀mê emi ẹnyịmede ndikpep.

3. (3) Otu mbiowo ẹnyịme ndida iso ke ndinam ndutịm nte ẹdikwọrọde ikọ ke usem oro.

Edieke otu mbiowo ẹnyịmede ndise mban̄a mbon emi mîdịghe kan̄a otu, akpana mmọ ẹnam esenyịn circuit ọfiọk. Enye ekeme ndifiọk mme esop en̄wen oro ẹdomode ndikwọrọ ikọ nnọ mbon oro ẹsemde usem oro, onyụn̄ ekeme nditịn̄ n̄kpọ emi edin̄wamde ẹmek esop emi ẹdikemede ndinen̄ede nse mban̄a mbon emi mîdịghe kan̄a otu. Ndondo oro ẹmekde esop oro, akpana mbiowo esop oro ẹwet leta ẹnọ ẹsọk n̄kọk itieutom ẹdọhọ mmọ ẹnyịme mmimọ ise iban̄a mbon emi mîdịghe kan̄a otu.

⁴³ Mme Otu: Mbemiso n̄kọk itieutom ẹnyịmede esop ẹse ẹban̄a otu, ana:

1. (1) Ẹkụt ẹte ke mme owo ẹdu emi ẹdimade ndidụk mbono esop ke usem oro, n̄ko ke mme owo ẹyewak ke ini iso.

2. (2) Ẹnyene asuanetop ifan̄ emi ẹfiọkde usem oro m̀mê mbon oro ẹsụk ẹkpepde-kpep.

3. (3) Ẹnyene ebiowo m̀mê asan̄autom unamutom oro odotde emi edidade usụn̄ onyụn̄ enịm mbono esop kiet ke nsụhọde n̄kaha ke usem oro kpukpru urua, m̀mê ikpehe kiet ke mbono esop emi ẹsinịmde kpukpru urua, utọ nte utịn̄ikọ ofụri owo m̀mê Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme.

Edieke mbufo ẹnyenede mme n̄kpọ oro isiakde mi ẹsịm udomo oro ẹkụtde ke ẹmekeme ndise mban̄a otu, akpana otu mbiowo ẹnọ leta ẹsọk n̄kọk itieutom ẹnam mmọ ẹfiọk kpukpru n̄kpọ oro aban̄ade otu emi ẹnyụn̄ ẹdọhọ mmọ ẹnyịme esop mmimọ ẹse ẹban̄a otu emi. Ẹdikot ebiowo emi adade otu emi usụn̄ “esenyịn otu,” ẹnyụn̄ ẹkot asan̄autom unamutom emi esede aban̄a otu emi “asan̄autom otu.”

⁴⁴ Ẹma ẹtọn̄ọ otu ke esop, otu mbiowo esop emi ẹsede ẹban̄a otu oro ẹyese m̀mê ikpehe mbono esop ewe ye ewe ke ẹkpedian ẹnọ otu oro ẹnịm ke usem mmọ, ẹnyụn̄ ẹse m̀mê ikafan̄ ke ẹkpesinịm ke ọfiọn̄. Ẹkeme n̄ko ndisinịm mbono an̄wautom ke usem oro nnọ mmọ. Kpukpru owo ke otu oro ẹkpenyene ndisụk ibuot nnọ otu mbiowo emi ẹsede mmọ enyịn. Mbiowo emi ẹkpenyene ndinọ eti ndausụn̄ ẹnyụn̄ ẹtịm ẹse ẹban̄a otu oro. Ke ini esenyịn circuit asan̄ade ye otu oro ke urua emi enye edide edise esop emi ẹsede ẹban̄a mmọ, enye eyewet ọnọ n̄kọk itieutom nte n̄kpọ etiede ye otu oro onyụn̄ etịn̄ se ẹkpenamde man ẹn̄wam mmọ. Nte ini akade, otu oro ẹkeme ndikabade ndi esop. Edieke kpukpru owo ẹtienede ndausụn̄ esop Abasi, emi eyenem Jehovah esịt.—1 Cor. 1:10; 3:5, 6.

UKWỌRỌIKỌ OFỤRI ESOP

⁴⁵ Edi utom mme Christian oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ Abasi ndinam mme owo ẹkop eti mbụk. Imekeme ndinam emi ke nsio nsio usụn̄, edi ata ediwak nnyịn imesima ndisan̄a ye nditọete nnyịn n̄kwọrọ ikọ. (Luke 10:1) Emi esinam mme esop ẹsisop idem ke utịturua m̀mê ke mme usen en̄wen ke urua man ẹka ukwọrọikọ. Mme usen nduọkodudu emi ukara ẹnọde esidi eti ini ọnọ ofụri esop ndikwọrọ ikọ sia ini oro ke nditọete emi ẹnamde utom ẹsiwak ndinyene ini. Kọmiti Utom Esop ẹyenam ndutịm man ẹnịm mbono an̄wautom ke ini ye ke ebiet emi ọfọnde, m̀mê edi usenubọk, uwemeyo, m̀mê mbubreyo.

⁴⁶ Ofụri esop ndisan̄a kiet m̀mê otu an̄wautom ndisan̄a kiet n̄kwọrọ ikọ esinam nditọete ẹsọn̄ọ kiet eken idem. (Rome 1:12) Mbufa mme asuanetop ẹkeme ndisan̄a ye mme asuanetop emi ẹnen̄erede ẹfiọk ndikwọrọ ikọ man ẹnọ mmọ ukpep. Ke ndusụk itie, esifọn asuanetop iba m̀mê akande oro ẹsan̄a ntre ẹkwọrọ ikọ mbak n̄kpọ edinam mmọ. Idem edieke aduakde ndisan̄a ikpọn̄, afo ndidụk mbono an̄wautom ọyọsọn̄ọ fi idem onyụn̄ ọsọn̄ọ mbon en̄wen n̄ko. Ndifiọk ke nditọete nnyịn do ke an̄wautom, ke ẹnyụn̄ ẹkwọrọ ikọ ke efakutom esop, ekeme ndisọn̄ọ fi idem. Idịghe kpukpru ini ke mme asiakusụn̄ m̀mê nditọete eken ẹdikeme ndidụk mbono an̄wautom, akpan akpan edieke ẹsinịmde kpukpru usen. Edi akpana mmọ ẹsiyom usụn̄ ẹdụk ndusụk usen ke urua.

⁴⁷ Ẹyak kpukpru nnyịn ikpebe Jesus ye mme apostle esie! Edieke inamde emi, Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn nte isịnde idem ikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ emi sia ata akpan utom edi emi.—Luke 9:57-62.