Jehovah Esiwak Ndidahado
“Yak idiọkowo ọkpọn̄ usụn̄ esie, yak oburobụt owo ọkpọn̄ ekikere esie: onyụn̄ afiak etiene Jehovah . . . koro Enye eyewak ndidahado [“ndifen,” New World Translation].”—ISAIAH 55:7.
1. Nso ke ẹda ẹdiọn̄ mbon oro Jehovah efende idahaemi?
JEHOVAH esifen mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt onyụn̄ anam mmọ kemi ẹnyene emem eke ekikere ke paradise eke spirit. Emi edi ntre koro mmọ ẹsịmde se ẹyomde ẹmi: “Mbufo ẹyom Jehovah, ke ini ẹkemede ndikụt enye, ẹseme ẹkot enye, ke ini enye ekperede: yak idiọkowo ọkpọn̄ usụn̄ esie, yak oburobụt owo ọkpọn̄ ekikere esie: onyụn̄ afiak etiene Jehovah: ndien enye eyetua enye mbọm; etiene Abasi nnyịn, koro Enye eyewak ndidahado.”—Isaiah 55:6, 7.
2. (a) Nso ke ‘ndiyom Jehovah’ ye ‘ndifiak ntiene enye,’ oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Isaiah 55:6, 7 ọwọrọ? (b) Ntak emi okoyomde mme Jew mbon ntan̄mfep ke Babylon ẹfiak ẹtiene Jehovah, ndien nso ikotịbe inọ ndusụk mmọ?
2 Man ‘oyom Jehovah’ onyụn̄ eseme okot enye ke usụn̄ oro enye onyịmede, anamidiọk enyene ndikpọn̄ idiọk usụn̄ esie ye ekikere ekededi ndinam mmọ en̄wen idiọk. Udọn̄ oro enyenede ‘ndifiak ntiene Jehovah’ owụt ke anamidiọk oro ama ọkpọn̄ Abasi, emi enye ini kiet ekenyenede n̄kpet n̄kpet itie ebuana. Oro ekedi ntre ye mme andidụn̄ Judah, emi unana edinam akpanikọ mmọ nnọ Abasi ke akpatre akadade okosịm edika ntan̄mfep ke Babylon. Ama oyom mme Jew mbon ntan̄mfep ẹfiak ẹtiene Jehovah ke ndikabade esịt n̄kpọn̄ ndiọi edinam oro okosụn̄ọde ke edida mmọ n̄ka ntan̄mfep ke Babylon ye obio emana mmọ ndina ndon ke isua 70 nte ẹkebemde iso ẹtịn̄. Ke 537 M.E.N., nsụhọ mme Jew ẹmi ẹbakde Abasi oro ẹkesanade ẹyak ke Babylon ke etienede ewụhọ ukara ẹma ẹfiak ẹdidụn̄ ke idụt oro. (Ezra 1:1-8; Daniel 9:1-4) Mme utịp edifiak n̄wụk oro ẹma ẹtịm ẹdi n̄wọrọnda tutu ekedi se ẹmende idụt Judah ẹdomo ye Paradise eke Eden.—Ezekiel 36:33-36.
3. Didie ke nsụhọ Israel eke spirit ẹkenyene ifiọk n̄kpọntịbe ebietde eke mbon ntan̄mfep oro ẹbakde Abasi oro ẹkefiakde ẹnyọn̄ọ Judah?
3 Nditọ Israel eke spirit ẹma ẹnyene ifiọk n̄kpọntịbe oro ebietde eke mme Jew oro ẹbakde Abasi oro ẹkefiakde ẹnyọn̄ọ Judah ke ẹwọn̄ọde ke ntan̄mfep Babylon. (Galatia 6:16) Nsụhọ Israel eke spirit ẹma ẹnam ndusụk ukpụhọde ke usụn̄ ye ekikere mmọ ke ndondo oro Ekọn̄ Ererimbot I okokụrede. Isua 1919 ama ada utịt ọsọk ntan̄mfep mmọ emi mmọ ẹkewọrọde ẹkpọn̄ ọyọhọ mfọn Abasi ẹkedu ke ikpehe ukara Akwa Babylon, kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono. Sia mmọ ẹkekabarede esịt ẹkpọn̄ mme idiọkn̄kpọ oro akabuanade uten̄e owo enyịn ye unana edinam utom ke utom Jehovah, enye ama osio mmọ ke ufụn Akwa Babylon, afiak anam mmọ ẹnyene nnennen idaha eke spirit mmọ, onyụn̄ ọtọn̄ọ ntak ada mmọ anam n̄kpọ ke edikwọrọ etop Obio Ubọn̄. Paradise eke spirit omodu ke otu ikọt Abasi ọtọn̄ọde ke ini oro, adade ukpono ọsọk edisana enyịn̄ esie. (Isaiah 55:8-13) Ke akpa mbiet n̄kpọ eke eset oro ye mbiet n̄kpọ eke eyomfịn, ndien, nnyịn imenyene in̄wan̄în̄wan̄ uyarade nte ke mme edidiọn̄ ẹsisụn̄ọ ẹto edifen nnọ otode Abasi ye nte ke Jehovah ke akpanikọ esiwak ndifen mbon oro ẹkabarede esịt.
4. Nso ndịk ke ndusụk mme asan̄autom Jehovah ẹkop?
4 Mme asan̄autom Jehovah eke eyomfịn ẹkeme ke ntre ndiberi edem ke edifen esie. Edi, ndusụk ke otu mmọ ẹsikop mfụhọ ẹban̄a mme ndudue mmọ eke ini edem, ndien mme ekikere ubiomikpe ẹsikpere ndikan mmọ ubọk. Mmọ ikereke ke mmimọ imodot ndidu ke paradise eke spirit. Ke akpanikọ, ndusụk owo ẹsikop ndịk nte ke mmimọ imanam idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe ndien ke mmimọ tutu amama idinyeneke edifen ito Jehovah. Nte ekeme ndidi ntre?
Ndusụk Idiọkn̄kpọ Inyeneke Edifen
5. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke ndusụk idiọkn̄kpọ inyeneke edifen?
5 Edifen idụhe inọ ndusụk idiọkn̄kpọ. Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Ẹyefen mme owo kpukpru idiọkn̄kpọ ye ikọ isụn̄i; edi ikọ isụn̄i eke owo etịn̄de adian edisana spirit, idifenke enye.” (Matthew 12:31) Ntre, ndien, owo idifenke ikọ isụn̄i oro ẹtịn̄de ẹdian edisana spirit, m̀mê anamutom odudu Abasi. Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a utọ idiọkn̄kpọ oro ke ini enye ekewetde ete: “Amaedi mmọemi enyịn ẹma ẹken̄wan̄a mmọ, . . . ndien ekem mmọ ẹdifiak edem; ọsọn̄ nte owo mîkemeke ndikpụhọde mmọ ntọn̄ọ ntak nnam mmọ ẹkabade esịt; sia mmọ ẹtọn̄ọde ntak ẹwot Eyen Abasi ke [eto ndutụhọ] ẹnọ idemmọ, ẹnyụn̄ ẹsuenede Enye ke an̄wa.”—Mme Hebrew 6:4-6.
6. Nso ibiere m̀mê idiọkn̄kpọ enyene edifen m̀mê inyeneke?
6 Abasi ikpọn̄ ọfiọk m̀mê owo amanam idiọkn̄kpọ oro edifen nnọ mîdụhe. Nte ededi, Paul ama esịn un̄wana ke n̄kpọ emi ke ini enye ekewetde ete: “Edieke nnyịn iduede ke n̄koinnam, ke ini nnyịn ima ikọbọ ifiọk akpanikọ, uwa idụhe aba inọ idiọkn̄kpọ, edi idotenyịn ikpe eke enyenede ndịk.” (Mme Hebrew 10:26, 27) Owo n̄koinnam esikokoi anam n̄kpọ, mîdịghe “esisọn̄ ibuot onyụn̄ awak ndinam n̄kpọ ke edu itụn.” (Webster’s New Collegiate Dictionary) Owo ekededi oro okoide-koi onyụn̄ ọsọn̄de ibuot akaiso ndinam idiọkn̄kpọ ke enye ama ọkọfiọk akpanikọ idinyeneke edifen. Ntre, idịghe nte idiọkn̄kpọ okponde eketre edi edi nte esịt etiede, udomo n̄koinnam oro abuanade, ebiere m̀mê ẹyefen ẹnọ owo m̀mê owo idifenke. Ke n̄kan̄ eken, anaedi nso isidi ntak ke ini Christian oro anamde ndudue enen̄erede okop editịmede esịt aban̄a idiọk edinam esie? Enye ndikere ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ mban̄a oro etie nte owụt nte ke enye, ke akpanikọ, ikanamke idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe.
Idiọkn̄kpọ Mmọ Ikenyeneke Edifen
7. Ntak emi nnyịn ikemede ndidọhọ nte ke ndusụk mbon ido ukpono oro ẹkebiọn̄ọde Jesus ẹkenam idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe?
7 Ndusụk mme adaiso ido ukpono mme Jew ẹmi ẹkebiọn̄ọde Jesus ẹma ẹnam n̄koinnam idiọkn̄kpọ, emi edifen mîkodụhe. Okposụkedi mmọ ẹkekụtde edisana spirit Abasi anamde utom ebe ke Jesus nte enye akanamde nti n̄kpọ onyụn̄ anamde mme utịben̄kpọ, mme ọkwọrọ ederi oro ẹkedọhọ ke odudu esie oto Beelzebub, m̀mê Satan kpa Devil. Mmọ ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ kpa ye ọyọhọ ifiọk oro mmọ ẹkenyenede ẹban̄a edinam spirit Abasi oro owo mîkemeke ndifan̄a. Ntem, mmọ ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe, koro Jesus ọkọdọhọ ete: “Owo ekededi eke editịn̄de ikọ adian edisana spirit, idifenke enye, ye edide ke eyo emi ye onyụn̄ edide ke eyo emi edidide.”—Matthew 12:22-32.
8. Ntak emi idiọkn̄kpọ Judas Iscariot mîkenyeneke edifen?
8 Idiọkn̄kpọ Judas Iscariot n̄ko ikenyeneke edifen. Enye ndikatap Jesus nnọ ekedi n̄koinnam, oro akadade usụn̄uwem mbubịk ye unana edinam akpanikọ okosịm utịt. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Judas okokụtde Mary adade ọsọn̄urua aran eyet Jesus, enye ama obụp ete: “Nsinam mîkanyamke edifuọn̄ aran emi ibọ okụk ikie ita, ida inọ mme ubuene?” Apostle John ama adian do ete: “[Judas] idọhọke ntem koro enye ekerede mme ubuene; edi ọdọhọ koro enye edide inọ, onyụn̄ akamade ekpat okụk, onyụn̄ ososio se isịnede ke esịt.” Ibịghike ke oro ebede, Judas ama atap Jesus ọnọ ke mbak silver 30. (John 12:1-6; Matthew 26:6-16) Edi akpanikọ, Judas ama ofụhọ aban̄a oro onyụn̄ owot idem. (Matthew 27:1-5) Edi owo ikefenke enye, sia n̄koinnam, uyịre uyịre ibụk ibụk usụn̄uwem esie ye n̄kari n̄kari edinam esie okowụtde idem ke idiọkn̄kpọ oro enye akanamde adian edisana spirit. Odot didie ntem Jesus ndikokot Judas “eyen nsobo”!—John 17:12; Mark 3:29; 14:21.
Ẹma Ẹfen Ẹnọ Mmọ ke Idiọkn̄kpọ Mmọ
9. Ntak emi Abasi ekefende idiọkn̄kpọ oro David akanamde ye Bath-sheba?
9 Mme n̄koinnam idiọkn̄kpọ ẹsan̄a ata isio isio ye mme ndudue mbon oro Abasi esifende. Da Edidem David eke Israel nte uwụtn̄kpọ. Enye ama esịn efịbe ye Bath-sheba, n̄wan Uriah, ndien ke ukperedem anam Joab ada n̄kari owot Uriah ke ekọn̄. (2 Samuel 11:1-27) Ntak emi Abasi akatuade David mbọm? Akpan akpan ke ntak ediomi Obio Ubọn̄ edi n̄ko ke ntak David ekenyenede edu utua owo mbọm ye ata edikabade esịt esie.—1 Samuel 24:4-7; 2 Samuel 7:12; 12:13.
10. Okposụkedi Peter akanamde akwa idiọkn̄kpọ, ntak emi Abasi ekefende enye?
10 Kere, n̄ko, ban̄a apostle Peter. Enye ama anam akwa idiọkn̄kpọ ke ndikan̄ Jesus ndien ndien. Ntak emi Abasi ekefende Peter? Ke mîbietke Judas Iscariot, Peter ama esinam akpanikọ ke utom Abasi ye Christ. Idiọkn̄kpọ apostle emi okoto mmeme obụkidem, ndien enye ke akpanikọ ama akabade esịt onyụn̄ “atua eyet etieti.”—Matthew 26:69-75.
11. Didie ke afo akpakabade “edikabade esịt,” ndien nso ke owo akpanam edieke enye ke akpanikọ akabarede esịt?
11 Mme uwụtn̄kpọ oro ẹsụk ẹsiakde mi ẹwụt ẹte ke idem owo emi anamde akwa idiọkn̄kpọ ẹkeme ndinyene edifen nto Jehovah Abasi. Edi nso edu ke ẹyom man ẹfen ẹnọ owo? Ata edikabade esịt edi akpan n̄kpọ edieke anade Abasi efen Christian emi anamde ndudue. Ndikabade esịt ọwọrọ “ndiwọn̄ọde n̄kpọn̄ idiọkn̄kpọ ke ntak esemede aban̄a ndiọi edinam eke ini edem” m̀mê “ndiseme mban̄a m̀mê ndifụhọ mban̄a se owo akanamde m̀mê se eketrede ndinam.” (Webster’s Third New International Dictionary) Owo emi akabarede esịt ke akpanikọ eyefụhọ aban̄a esuene, mfụhọ, m̀mê mme mfịna ekededi oro idiọkn̄kpọ esie akadade odori ke enyịn̄ ye esop Jehovah. Anamidiọk emi akabarede esịt eyesion̄o n̄ko mfri oro asan̄ade ekekem, anamde mme utom eke ẹkemde ye edikabade esịt. (Matthew 3:8; Utom 26:20) Ke uwụtn̄kpọ, edieke edide enye ama otụk owo, enye eyenam usio-ukot oro esịnede ifiọk ndinọ usiene ke se ikatakde. (Luke 19:8) Utọ Christian oro akabarede esịt do enyene nti ntak N̄wed Abasi ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah eyewak ndidahado. Mmọemi ẹdi nso?
Mme Ntak Ndinyene Mbuọtidem ke Edifen Otode Abasi
12. Ọkọn̄ọde ke nso ke Psalm 25:11 owụt ete ke owo emi akabarede esịt ekeme ndibọn̄ akam mben̄e edifen?
12 Anamidiọk oro akabarede esịt ekeme ndibọn̄ akam ye mbuọtidem mben̄e edifen ke ntak enyịn̄ Jehovah. David ekeben̄e ete: “Dahado ntem ke ndudue mi koro okponde, ban̄a enyịn̄ fo, O Jehovah.” (Psalm 25:11) Utọ akam oro, adianade ye edikabade esịt kaban̄a esuene ekededi oro anamidiọk adade odori ke enyịn̄ Abasi, ekpenyene n̄ko ndinam n̄kpọ nte se ikpande akwa idiọkn̄kpọ ke ini iso.
13. Nso udeme ke akam enyene ke Abasi ndifen owo?
13 Jehovah Abasi esibọrọ akam ofụri esịt eke mme asan̄autom esie oro ẹnamde ndudue edi ẹkabarede esịt. Ke uwụtn̄kpọ, Jehovah ikokoike-koi ifụmi David, emi ọkọbọn̄de akam oto esịt ke ama ọkọfiọk aban̄a nte idiọkn̄kpọ esie okokponde eketre ke ebuana ye Bath-sheba. Ke akpanikọ, mme ikọ David ke Psalm 51 owụt ekikere owo emi eben̄ede ediwak n̄kpọ ke nsụhọdeidem. Enye ekeben̄e ete: “O Abasi, tua mi mbọm, nte ima fo edide: sọhi ndudue mi fep ke ediwak mbọm fo. Diọn̄ yet mme ukwan̄n̄kpọ mi fep, nyụn̄ sio mi mme idiọkido ke idem fep, nam ndi edisana. Mme uwa emem Abasi ẹdi spirit eke obụn̄ọde: O Abasi, afo usịnke edibụn̄ọ ye edinuaha esịt ke ndek.”—Psalm 51:1, 2, 17.
14. Didie ke N̄wed Abasi ọnọ nsọn̄ọ nte ke Abasi esifen mbon oro ẹwụtde mbuọtidem ke uwa ufak Jesus?
14 Abasi esifen mbon oro ẹwụtde mbuọtidem ke uwa ufak Jesus. Paul ekewet ete: “Nnyịn inyụn̄ inyene ubọhọ-ufụn nnyịn ke Enye oto ke iyịp Esie, kpa edifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn.” (Ephesus 1:7) Ye ukem ekikere oro, apostle John ekewet ete: “N̄kpri nditọ mi, mmewet n̄kpọ ẹmi nnọ mbufo, man mbufo ẹkûnam idiọkn̄kpọ. Ndien edieke owo anamde idiọkn̄kpọ, nnyịn imenyene Ekpe-emem ke ufọt nnyịn ye Ete, kpa Jesus Christ, emi edide edinen; Enye onyụn̄ edi usio-isop mme idiọkn̄kpọ nnyịn, inyụn̄ idịghe eke nnyịn ikpọn̄, edi eke ofụri ererimbot nde.”—1 John 2:1, 2.
15. Man akaiso ndidara mbọm Abasi, nso ke ana anamidiọk oro akabarede esịt anam?
15 Mbọm Jehovah ọnọ anamidiọk oro akabarede esịt isọn̄ ndinyene mbuọtidem nte ke ẹkeme ndifen imọ. Nehemiah ọkọdọhọ ete: “Afo edi Abasi edidahado, ye mfọn, ye mbọm, ye anyanime, ye akwa ima.” (Nehemiah 9:17; men Exodus 34:6, 7 domo.) Nte ededi, man akaiso ndinyene mbọm Abasi, ana anamidiọk odomo ndinịm ibet Abasi. Nte andiwet psalm ọkọdọhọde, “yak mbọm fo ẹtiene mi, man ndu uwem: koro mme ido fo ẹnemde mi esịt. O Jehovah, mbọm fo amawak: nịm mi uwem nte mme ikpe fo ẹsan̄ade.”—Psalm 119:77, 156.
16. Nso ndọn̄esịt idu do ke akpanikọ oro nte ke Jehovah esikere aban̄a idaha idiọkn̄kpọ nnyịn?
16 Akpanikọ oro nte ke Jehovah esikere aban̄a nnyịn ke ntak idaha idiọkn̄kpọ nnyịn n̄ko ọnọ anamidiọk oro akabarede esịt ndọn̄esịt ye ntak ndibọn̄ akam ye mbuọtidem nte ke Abasi eyefen imọ. (Psalm 51:5; Rome 5:12) David andiwet psalm ama ọnọ un̄wọn̄ọ ndọn̄esịt ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Enye [Jehovah Abasi] inamke nnyịn nte mme idiọkido nnyịn ẹsan̄ade; inyụn̄ isioho usiene ye nnyịn nte mme ukwan̄n̄kpọ nnyịn ẹdotde. Koro adan̄a nte enyọn̄ okon̄de akan isọn̄, kpa ntre ke ima esie okpon ye mmọ eke ẹbakde enye. Adan̄a nte edem usiahautịn oyomde ye edem usop, kpa ntre ke enye ọbọ nnyịn mme idiọkido nnyịn onịm anyan ebiet. Kpa nte ete atuade nditọ esie mbọm, kpa ntre ke Jehovah atua mmọ eke ẹbakde enye mbọm. Koro enye ọfiọkde nte iborode; emeti ete ke nnyịn idi ntan.” (Psalm 103:10-14) Ih, Ete nnyịn eke heaven akam esitua owo mbọm onyụn̄ enyene esịtmbọm akan ete m̀mê eka edide owo.
17. Nso ebuana ke utom edinam akpanikọ nnọ Abasi emi owo akanamde ke ini edem enyene ndinam ye edinyene edifen?
17 Anamidiọk emi akabarede esịt ekeme ndibọn̄ akam mben̄e edifen ye mbuọtidem nte ke Jehovah idifụmike utom edinam akpanikọ esie eke ini edem. Nehemiah ikekpehe ubọk ite ẹfen imọ ke idiọkn̄kpọ, edi enye ọkọdọhọ ete: “O Abasi mi, ti mi ke mfọn.” (Nehemiah 13:31) Christian emi akabarede esịt ekeme ndikụt ndọn̄esịt ke mme ikọ ẹmi: “Abasi ikwan̄ake nte efrede utom mbufo ye ima enyịn̄ Esie.”—Mme Hebrew 6:10.
Un̄wam Otode Mbiowo
18. Nso ke ẹkpenam edieke idiọkn̄kpọ Christian anamde enye ọdọn̄ọ ke n̄kan̄ eke spirit?
18 Nso edieke Christian ekerede ke imọ idotke ndikaiso ndu ke paradise eke spirit mîdịghe ikemeke ndibọn̄ akam ke ntak emi idiọkn̄kpọ esie anamde enye ọdọn̄ọ ke n̄kan̄ eke spirit? Mbet James ekewet ete, “Yak enye okot mbiowo Ufọk Abasi; mmọ ẹnyụn̄ ẹnụhọ ẹfụk enye ẹbọn̄ akam, ẹda aran ẹyet enye ke enyịn̄ Ọbọn̄ [“Jehovah,” NW]: ndien akam mbuọtidem eyenyan̄a enyeemi ọdọn̄ọde, Ọbọn̄ [“Jehovah,” NW] eyenyụn̄ anam enye adaha ada; ndien edieke enye akanamde idiọkn̄kpọ, ẹyefen enye.” Ih, mbiowo esop ẹkeme ndibọn̄ akam ke usụn̄ oro enyenede uforo ye ekemmọ andinịm ke akpanikọ oro akabarede esịt ye ke ibuot esie ke idotenyịn ndifiak nnam enye enyene eti nsọn̄idem eke spirit.—James 5:14-16.
19. Edieke ẹkebịnde owo ẹfep, nso ke ana enye anam man ẹfen ẹnyụn̄ ẹfiak ẹda enye?
19 Idem edieke kọmiti ukpeikpe ebịnde anamidiọk emi mîkabakede esịt efep, emi iwọrọke ite ke enye anam idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe. Man ẹfen ẹnyụn̄ ẹfiak ẹda, nte ededi, ana enye onịm mme ibet Abasi, osion̄o mme mfri eke ẹkemde ye edikabade esịt, onyụn̄ esịn n̄wed ọnọ mbiowo eben̄e ẹfiak ẹda enye. Ke ẹma ẹkebịn anam use ẹfep ke esop ke Corinth eset, Paul ama ewet ete: “Ufen emi ediwak mbufo ẹma ẹmia utọ owo emi ekem; ntre ke mbufo ẹkpekam ẹfen enye, ẹnyụn̄ ẹdọn̄ enye esịt, mbak akak akak mfụhọ edimen enye emen. Ntre ke mmekpe mbufo ubọk, nte ẹnam ima eke mbufo ẹmade enye an̄wan̄a enye ke enyịn.”—2 Corinth 2:6-8; 1 Corinth 5:1-13.
Abasi Esinọ Odudu
20, 21. Nso ikeme ndin̄wam owo oro okopde editịmede esịt aban̄a m̀mê imọ ima inam idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe?
20 Edieke mme utọ n̄kpọ nte unana nsọn̄idem m̀mê mfụhọ anamde owo otịmede esịt aban̄a m̀mê imọ imanam idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe, ndinyene nduọkodudu nnyụn̄ nde idap oro ekemde ekeme ndin̄wam. Nte ededi, afo ke akpan ekpenyene nditi mme ikọ Peter ẹmi: “Ẹtop kpukpru ọkpọsọn̄ ekikere eke otịmerede mbufo esịt ẹduọk ẹdori [Abasi], koro Enye ke ekere mbufo.” Ndien kûdede uyak Satan anam idem emem fi, koro Peter ama adian do ete: “Ẹfara ke idem ẹnyụn̄ ẹkpeme; asua mbufo, kpa Satan, ke oyoyo nte lion eke okụnide, oyom se editade. Ẹsọn̄ọ ẹda ke mbuọtidem ẹn̄wana ye enye, ke ẹfiọkde ẹte kpa utọ ndutụhọ emi ke ọyọyọhọ ke otu nditọete mbufo ẹmi ẹdude ke ererimbot. Ndien Abasi kpukpru mfọn, . . . ke ini mbufo ẹma ẹkụt ukụt ke ekpri ini, eyenam mbufo ẹfọn ẹma, ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ ẹda, ẹnyụn̄ ẹkop idem.”—1 Peter 5:6-10.
21 Ntre edieke afo atuade n̄kpọfiọk edi okop ndịk nte ke imọ imenyene ubiomikpe idiọkn̄kpọ oro edifen mîdụhe, ti ete ke mme usụn̄ Abasi ẹdi ọniọn̄, ẹnen, ẹnyụn̄ ẹtie ima ima. Ke ntre, bọn̄ akam nnọ enye ke mbuọtidem. Kaiso ndidia udia eke spirit oro enye ọnọde ebe ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” (Matthew 24:45-47) Buana ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ nyụn̄ buana ke utom Christian kpukpru ini. Emi eyesọn̄ọ mbuọtidem fo onyụn̄ anam fi ọbọhọ ndịk ekededi nte ke ekeme ndidi Abasi idifenke fi.
22. Nso idi udiana n̄kpọ oro nnyịn idinemede?
22 Mme andidu ke paradise eke spirit ẹkeme ndibọ ndọn̄esịt ke ndifiọk nte ke Jehovah esiwak ndidahado. Edi, uwem mmọ ibọhọke mme idomo mfịn. Eyedi mmọ ẹkop mfụhọ ke ntak emi owo ima akpade mîdịghe edima ufan ọdọn̄ọde idiọk idiọk. Nte nnyịn idikụtde, ke mme idaha ẹmi ye mmọ efen, Jehovah esin̄wam onyụn̄ ada ikọt esie usụn̄ ebe ke edisana spirit esie.
Nso Ẹdi Mme Ibọrọ Fo?
◻ Nso uyarade idu do nte ke Jehovah ‘esiwak ndidahado’?
◻ Ewe idiọkn̄kpọ mînyeneke edifen?
◻ Ke nso utọ mme idaha ke ẹkeme ndifen owo ke mme idiọkn̄kpọ esie?
◻ Ntak emi mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt ẹkemede ndinyene mbuọtidem ke edifen otode Abasi?
◻ Nso un̄wam idu inọ mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt?
[Ndise ke page 10]
Ndi afo ọmọfiọk ntak emi ẹkefende David ye Peter edi owo ifenke Judas Iscariot?
[Ndise ke page 12]
Un̄wam oro mbiowo esop ẹnọde ekeme ndinam ekese ndin̄wam Christian ke n̄kan̄ eke spirit