Jehovah, Abasi Oro ‘Amade Ndidahado’
‘Afo, O Jehovah, ọmọfọn, omonyụn̄ ama ndidahado.’—PSALM 86:5.
1. Nso akamba mbiomo ke Edidem David okobiom, ndien didie ke enye okokụt ndọn̄esịt ọnọ esịt esie oro eketịmerede?
EDIDEM DAVID eke Israel eset ama ọfiọk nte mfịghe ubieresịt oro enyenede ubiomikpe odobide. Enye ekewet ete: “Mme idiọkido mi ẹmefụk mi ke ibuot: mmọ ẹtie nte edidobi mbiomo, ke ẹdobi ẹkan mi. Mmofụm, mmonyụn̄ mbụn̄ọ etieti: mmeseme mban̄a mmụm esịt mi.” (Psalm 38:4, 8) David, nte ededi, ama okụt ndọn̄esịt ọnọ esịt esie oro okodude ke afanikọn̄. Enye ama ọfiọk ete ke adan̄aemi Jehovah asuade idiọkn̄kpọ, enye isuaha anamidiọk—edieke owo oro akabarede esịt ke akpanikọ onyụn̄ ọkpọn̄de idiọk edinam esie. (Psalm 32:5; 103:3) Ye ọyọhọ mbuọtidem ke unyịme oro Jehovah enyịmede ndiwụt owo oro akabarede esịt mbọm, David ama ọdọhọ ete: “Afo, Ọbọn̄, ọmọfọn, omonyụn̄ ama ndidahado.”—Psalm 86:5.
2, 3. (a) Ke ini inamde idiọkn̄kpọ, nso mbiomo ke nnyịn ikeme ndimen mbiom nte utịp, ndien ntak emi ọfọnde? (b) Nso n̄kpọndịk idu do ke ndidi se ubiomikpe ‘emende emen’? (c) Nso nsọn̄ọ ke Bible ọnọ nnyịn aban̄a edinyịme oro Jehovah enyịmede ndifen?
2 Ke ini nnyịn inamde idiọkn̄kpọ, nnyịn n̄ko imekeme ndinyene akamba mfịghe otode ubieresịt oro okopde ubiak nte utịp. Ekikere ubiomikpe emi edi ndammana, akam enyenyene ufọn. Enye ekeme ndinụk nnyịn ndinam nti usio-ukot man inen̄ede mme ndudue nnyịn. Nte ededi, ubiomikpe amakan ndusụk mme Christian ubọk. Esịt mmọ oro obiomde mmọ ikpe ekeme ndikọbọ ke ndikere nte ke Abasi idifenke mmọ ofụri ofụri, ọkpọkọm mmọ ẹkakabade esịt. “Edi ata idiọk ekikere ke ini ekerede ete ke ekeme ndidi Jehovah idimaha fi aba,” ntre ke eyenete an̄wan kiet eketịn̄, ke afiakde eti ndudue oro enye akanamde. Idem ke enye ama akakabade esịt onyụn̄ ọbọ item oro enyenede ufọn oto mbiowo esop, enye ama aka iso ndikere ke imọ idotke ndidi se Abasi efende. Enye anam an̄wan̄a ete: “Usen ndomokiet isibehe emi mmensikpehe Jehovah ubọk nte efen mi.” Edieke nnyịn iyakde ubiomikpe ‘emen nnyịn emen,’ Satan ekeme ndidomo ndinam idem emem nnyịn, ndinam ikere nte ke nnyịn idotke ndinam n̄kpọ Jehovah.—2 Corinth 2:5-7, 11.
3 Edi ke akpanikọ idịghe nte Jehovah esede mme n̄kpọ edi oro! Ikọ esie ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ini nnyịn iwụtde ata edikabade esịt emi edide ke ofụri esịt, Jehovah enyịme, ih eben̄e idem, ndidahado. (Mme N̄ke 28:13) Ntre edieke edide akanam etie fi ke idem nte Abasi ikemeke ndidahado nnọ fi, eyedi se oyomde edi nditịm mfiọk ntak ye usụn̄ nte enye esifende owo.
Ntak Emi Jehovah ‘Amade Ndidahado’?
4. Jehovah eti nso aban̄a obot nnyịn, ndien didie ke emi otụk usụn̄ nte enye anamde n̄kpọ ye nnyịn?
4 Nnyịn ikot ite: “Adan̄a nte edem usiahautịn oyomde ye edem usop, kpa ntre ke enye ọbọ nnyịn mme idiọkido nnyịn enịm anyan ebiet. Kpa nte ete atuade nditọ esie mbọm, kpa ntre ke Jehovah atua mmọ eke ẹbakde enye mbọm.” Ntak emi Jehovah amade ndiwụt mbọm? Udiana ufan̄ikọ ọbọrọ ete: “Koro enye ọfiọkde nte iborode: emeti ete ke nnyịn idi ntan.” (Psalm 103:12-14) Ih, Jehovah ifreke ite ke nnyịn idi mme edibotn̄kpọ ẹdide ntan, emi inyenede ndudue, m̀mê mme mmeme, nte utịp unana mfọnmma. Ikọ oro nte ke enye ọfiọk “nte iborode” eti nnyịn nte ke Bible emen Jehovah odomo ye obot eso onyụn̄ odomo nnyịn ye eso oro enye obotde.a (Jeremiah 18:2-6) Obot eso esisọn̄ọ omụm mme eso mbat esie kpa ye oro ededek mmọ akama, etịmde ọfiọk nte mmọ ẹtiede. Ntre, n̄ko, Jehovah, Akwa Obot eso, etịm ekpeme nte enye anamde mme n̄kpọ ye nnyịn nte ekemde ye mmeme obot unam idiọkn̄kpọ nnyịn.—Men 2 Corinth 4:7 domo.
5. Didie ke n̄wed mbon Rome etịn̄ aban̄a ọkpọsọn̄ odudu oro idiọkn̄kpọ enyenede ke mmeme ikpọkidem nnyịn?
5 Jehovah ọfiọk nte idiọkn̄kpọ enyenede odudu. N̄wed Abasi etịn̄ aban̄a idiọkn̄kpọ nte odudu oro okụtde unen emi ọsọn̄ọde omụm owo. Odudu oro idiọkn̄kpọ enyenede ndimụm owo ọsọn̄ adan̄a didie? Ke n̄wed mbon Rome, apostle Paul oro ẹkenọde odudu spirit anam emi an̄wan̄a ke in̄wan̄în̄wan̄ usụn̄ ete: Nnyịn isịne “ke idak idiọkn̄kpọ,” nte emi mbonekọn̄ ẹdude ke idak etubom ekọn̄ mmọ (Rome 3:9); enye ‘ada ubọn̄’ ke otu ubonowo nte edidem (Rome 5:21); enye ‘odụn̄’ ke esịt nnyịn (Rome 7:17, 20); “ibet” esie aka iso ndinam utom ke esịt nnyịn, ke nditịm ntịn̄, odomode ndikara edinam nnyịn. (Rome 7:23, 25) Nso ọkpọsọn̄ en̄wan ke nnyịn inyene ntem ndibiọn̄ọ ọkpọsọn̄ odudu idiọkn̄kpọ ke mmeme ikpọkidem nnyịn!—Rome 7:21, 24.
6. Didie ke Jehovah ese mbon oro ẹyomde mbọm esie ye esịt oro atuade n̄kpọfiọk?
6 Ntem, mbọm mbọm Abasi nnyịn ọfiọk ete ke nnyịn ikemeke ndisụk ibuot ke mfọnmma usụn̄, inamke n̄kpọ m̀mê ọdọn̄ esịt nnyịn adan̄a didie ndinam ntre nnọ enye. (1 Ndidem 8:46) Enye ke ima ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ini nnyịn iyomde mbọm oro enye ọnọde ye esịt oro atuade n̄kpọfiọk, imọ nte ete iyefen. David andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “Mme uwa emem Abasi ẹdi spirit eke obụn̄ọde: O Abasi, afo usịnke edibụn̄ọ ye edinuaha esịt ke ndek.” (Psalm 51:17) Tutu amama Jehovah idisịnke, m̀mê idiwọn̄ọkede ikpọn̄, esịt oro obụn̄ọde onyụn̄ anuahade ke ntak mfịghe ubiomikpe. Didie ke oro etịn̄ ediye ediye ntem aban̄a nte Jehovah amade ndidahado!
7. Ntak emi nnyịn mîkpadaha mbọm Abasi inam efen?
7 Ndi emi, nte ededi, ọwọrọ ete ke nnyịn imekeme ndida mbọm Abasi nnam efen, idade idaha idiọkn̄kpọ nnyịn nte ntak ndinam idiọkn̄kpọ? N̄wan̄ansa-o! Idịghe ikpîkpu ntụk ada Jehovah usụn̄. Mbọm esie enyene adan̄a. Enye ke usụn̄ ndomokiet idifenke mbon oro ke isọn̄esịt ẹnamde ubi ubi, n̄koinnam idiọkn̄kpọ ye unana edikabade esịt. (Mme Hebrew 10:26-31) Ke n̄kan̄ eken, ke ini enye okụtde esịt eke ‘obụn̄ọde onyụn̄ anuahade,’ enye ‘ama ndidahado.’ (Mme N̄ke 17:3) Ẹyak nnyịn ikere iban̄a ndusụk ke otu ikọ oro ẹnyenede ebuana ẹmi ẹdade ke Bible nditịn̄ ntatara ntatara mban̄a nte Abasi esifende owo ofụri ofụri.
Didie ke Jehovah Esifen Owo Ofụri Ofụri?
8. Nso ke Jehovah anam, yak idọhọ, ke ini enye efende mme idiọkn̄kpọ nnyịn, ndien nso utịp ke emi ekpenyene ke idem nnyịn?
8 Edidem David oro akakabarede esịt ọkọdọhọ ete: ‘Nyasian fi ndudue mi, ndien n̄kofụkke mme ukwan̄n̄kpọ mi. N̄kọdọhọ nte, Nyetịn̄ mme idiọkido mi nnọ Jehovah; ndien afo efen ukwan̄n̄kpọ ye ndudue mi.’ (Psalm 32:5) Ikọ oro “efen” akabade ikọ Hebrew oro ke ata ata usụn̄ ọwọrọde “dịbede,” “yọ, men.” Nte ẹdade enye mi ẹtịn̄ ikọ owụt ‘edimen ubiomikpe, idiọkn̄kpọ, ndudue mfep.’ Ntre Jehovah, yak idọhọ, ama edịbede mme idiọkn̄kpọ David onyụn̄ emen mmọ efep. (Men Leviticus 16:20-22 domo.) Emi nte eyịghe mîdụhe ama osụhọde mme ekikere ubiomikpe oro David okobiomde asan̄a. (Men Psalm 32:3 domo.) Nnyịn n̄ko imekeme ndinyene ọyọhọ mbuọtidem ke Abasi emi efende mme idiọkn̄kpọ mbon oro ẹyomde edidahado esie ke isọn̄ mbuọtidem oro mmọ ẹnyenede ke uwa ufak Jesus Christ. (Matthew 20:28; men Isaiah 53:12 domo.) Ke ntre mbon oro Jehovah edịberede onyụn̄ emende mme idiọkn̄kpọ mmọ efep inyeneke ndika iso mbiom mfịghe ekikere ubiomikpe akani idiọkn̄kpọ.
9. Mme ikọ Jesus emi: “Dahado ke isọn eke ikamade” ẹwọrọ nso?
9 Jesus ama ada itie ebuana akama isọn ye owo oro ẹkamade enye isọn ndinam an̄wan̄a nte Jehovah esifende owo. Ke uwụtn̄kpọ, Jesus ama eteme nnyịn ete ibọn̄ akam ite: “Dahado ke isọn eke ikamade Fi.” (Matthew 6:12) Jesus ke ntre ekemen “idiọkn̄kpọ” odomo ye “isọn.” (Luke 11:4) Ke ini nnyịn inamde idiọkn̄kpọ, nnyịn ikabade idi ‘mme akama isọn’ inọ Jehovah. Ikọedinam usem Greek oro ẹkabarede “dahado” ekeme ndiwọrọ “ndiyak isọn atak, ndision̄o idem n̄kpọn̄, ebe ke nditre ndibụp.” Ke nditịm ntịn̄, ke ini Jehovah efende, enye abiat isọn efep emi ke mîkpedịghe ntre ẹkpesụk ẹbatde ẹnọ nnyịn. Mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt ke ntre ẹkeme ndinyene ndọn̄esịt. Tutu amama Jehovah idiyomke nnyịn ikpe isọn oro enye akabiatde efep!—Psalm 32:1, 2; men Matthew 18:23-35 domo.
10, 11. (a) Ikọ oro “man ẹsọhi,” emi ẹkụtde ke Utom 3:19 owụt nso? (b) Didie ke ẹwụt edifen oro Jehovah esifende owo ofụri ofụri?
10 Ke Utom 3:19, Bible ada in̄wan̄în̄wan̄ ekpọhọ ikọ efen nditịn̄ mban̄a edifen oro Abasi efende ete: “Ẹkabade esịt ndien, ẹnyụn̄ ẹfiak edem, man ẹsọhi mme idiọkn̄kpọ mbufo ẹfep.” Ikọ oro “man ẹsọhi” akabade ikọedinam usem Greek oro edide, ke ẹdade enye ẹtịn̄ ikọ ke n̄ke, ekemede ndiwọrọ “ndikwọhọde, ndifre mban̄a, ndibiat m̀mê ndisobo mfep.” Nte ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹtịn̄de, ekikere oro enye ọnọde edi eke edisọhi n̄kpọ oro ẹwetde mfep. Didie ke ẹkekeme ndinam emi? Mmọn̄n̄wed oro ẹkesiwakde ndikama ke eset ekesidi n̄kpọ oro ẹbuakde ẹto n̄kan̄, imịn eto, ye mmọn̄. Ke ndondo oro ẹdade utọ mmọn̄n̄wed oro ẹwet n̄kpọ ẹma, owo ekeme ndida kusa oro mmọn̄ odude nsọhi se ẹwetde mfep.
11 Do ke ẹnyene ediye uwụtn̄kpọ aban̄ade nte edifen oro Jehovah efende edide ofụri ofụri. Ke ini enye efende mme idiọkn̄kpọ nnyịn, etie nte n̄kpọ eke enye adade kusa ọkwọhọde mmọ efep. Iyomke nnyịn ikop ndịk nte ke enye ayabat mme utọ idiọkn̄kpọ oro ọnọ nnyịn ke ini iso, koro Bible ayarade n̄kpọ efen aban̄ade mbọm Jehovah emi enen̄erede edi n̄wọrọnda: Ke ini enye efende, enye efre aban̄a!
“Ndinyụn̄ Ntịghi Aba Mme [Idiọkn̄kpọ] Mmọ”
12. Ke ini Bible ọdọhọde ete ke Jehovah esifre mme idiọkn̄kpọ nnyịn, nte oro ọwọrọ ke enye ikemeke ndifiak nti mmọ, ndien ntak emi afo ọbọrọde ntre?
12 Ebede ke prọfet Jeremiah, Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ mbon oro ẹdude ke obufa ediomi ete: “Nyefen mme idiọkido mmọ, ndinyụn̄ ntịghi aba mme [idiọkn̄kpọ] mmọ.” (Jeremiah 31:34) Ndi emi ọwọrọ ete ke ini Jehovah ama ekefen enye ikemeke nditi aba mme idiọkn̄kpọ oro? Ọkpọsọsọn̄ oro ndidi ntre. Bible asian nnyịn aban̄a mme idiọkn̄kpọ ediwak owo oro Jehovah ekefende, esịnede eke David. (2 Samuel 11:1-17; 12:1-13) Nte an̄wan̄ade Jehovah osụk enyenyene ifiọk aban̄a mme ndudue oro mmọ ẹkenamde, ndien nnyịn ikpenyene ndinyene ifiọk n̄ko. N̄wetnnịm n̄kpọ aban̄ade mme idiọkn̄kpọ mmọ, ọkọrọ ye edikabade esịt mmọ ye edifen nnọ otode Abasi, edi se ẹketịmde ẹnịm ke ufọn nnyịn. (Rome 15:4) Nso, ndien, ke ikọ Bible ọwọrọ ke ini enye ọdọhọde ete ke Jehovah ‘iditịghi’ mme idiọkn̄kpọ mbon oro enye efende?
13. (a) Nso isịne ke se ikọedinam usem Hebrew oro ẹkabarede ‘ti’ ọwọrọde? (b) Ke ini Jehovah ọdọhọde, “Ndinyụn̄ ntịghi aba mme [idiọkn̄kpọ] mmọ,” nso ke enye ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn?
13 Ikọedinam usem Hebrew oro ẹkabarede ‘ti’ ọwọrọ se ikponde ikan ikpîkpu edifiak nti ini edem. Nte ekemde ye Theological Wordbook of the Old Testament, enye esịne udiana ekikere aban̄ade edinam n̄kpọ mban̄a nte odotde.” Ntre ke usụn̄ifiọk emi, ‘nditi’ idiọkn̄kpọ abuana edinam n̄kpọ ye mme anamidiọk. Ke ini prọfet Hosea eketịn̄de aban̄a mme otụtutọn̄ nditọ Israel ete, “Enye [Jehovah] eyeti idiọkido mmọ,” ikọ prọfet oro ọkọwọrọ ete ke Jehovah ayanam n̄kpọ ye mmọ aban̄a unana edikabade esịt mmọ. Ntem, nsụhọ ufan̄ikọ oro adian ete: “Ọyọnọ mmọ ufen mme ukwan̄n̄kpọ mmọ.” (Hosea 9:9) Ke n̄kan̄ eken, ke ini Jehovah ọdọhọde, “Ndinyụn̄ ntịghi aba mme [idiọkn̄kpọ] mmọ,” enye ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ndondo oro imọ ifende anamidiọk oro akabarede esịt, imọ idinamke n̄kpọ ye enye iban̄a mme idiọkn̄kpọ oro ke ini iso. (Ezekiel 18:21, 22) Enye ke ntre efre ke usụn̄ifiọk nte ke enye itịghi idiọkn̄kpọ nnyịn ndien ndien man obiom nnyịn ikpe onyụn̄ otụnọ nnyịn kwa ini kwa ini. Jehovah ke ntre enịm ata eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn ndikpebe ke mme edinam nnyịn ye mbon efen. Ke ini eneni edemerede, mfọnn̄kan n̄kpọ ndinam edi nditre ndifiak nti n̄kani ndudue oro afo ke mbemiso ekenyịmede ndifen.
Nso Kaban̄a Mme Utịp?
14. Ntak emi edifen mîwọrọke ite ke anamidiọk oro akabarede esịt ọbọhọ kpukpru utịp ukwan̄ edinam esie?
14 Nte edima oro Jehovah amade ndidahado ọwọrọ ete ke anamidiọk ọbọhọ kpukpru utịp idiọk edinam esie? Baba-o. Nnyịn ikemeke ndinam idiọkn̄kpọ ye unana edibọ ufen. Paul ekewet ete: “Se ededi owo ọtọde, oro ke enye edinyụn̄ ọdọk.” (Galatia 6:7) Nnyịn imekeme ndibọ ndusụk utịp edinam m̀mê mme mfịna nnyịn, edi ke ama ekefen, Jehovah inamke afanikọn̄ esịm nnyịn. Ke ini mfịna edemerede, Christian ikpekereke ite, ‘Ekeme ndidi Jehovah ọnọ mi ufen ke n̄kani idiọkn̄kpọ mi.’ (Men James 1:13 domo.) Ke n̄kan̄ eken, Jehovah inamke nnyịn ibọhọ kpukpru utịp ndiọi edinam nnyịn. Usiondọ, uyomo idịbi oro owo mîyomke, udọn̄ọ ẹmende ẹto idan̄, editre ndidi se ẹbuọtde idem m̀mê se ẹkponode—kpukpru ẹmi ẹkeme ndidi ndiọi utịp idiọkn̄kpọ, ndien Jehovah idifụkke nnyịn mbak mmọ ẹdisịm nnyịn. Ti ete ke idem okposụkedi enye ekefende David mme idiọkn̄kpọ oro enye akanamde ye Bath-sheba ye Uriah, Jehovah ikofụkke David ibiọn̄ọ ndiọi utịp oro ẹketienede.—2 Samuel 12:9-14.
15, 16. Didie ke ibet oro ẹwetde ke Leviticus 6:1-7 enyene ufọn ọnọ owo emi ẹwode ye andiwo?
15 Mme idiọkn̄kpọ nnyịn ẹkeme ndinyene mme utịp efen n̄ko. Kere, ke uwụtn̄kpọ, ban̄a mbụk oro odude ke Leviticus ibuot 6. Ibet Moses mi etịn̄ aban̄a idaha emi owo anamde akwa idiọkn̄kpọ ke ndibọ ekemmọ eyen Israel mme n̄kpọ ke n̄wo, n̄kanubọk, m̀mê ke abian̄a. Ekem anamidiọk oro akan̄ ete imọ iduehe, idem ọsọn̄de esịt ada un̄wọn̄ọ ke nsu. Emi edi ikọ oro owo kiet etịn̄de adian owo efen. Ekem, nte ededi, esịt amia andidue ufen ndien enye ayarade idiọkn̄kpọ esie. Man Abasi efen enye, enye enyene ndinam n̄kpọ ita efen efen: afiak ọkpọn̄ se enye ọkọbọde ọnọ, ekpe owo oro enye okowode do utịp mbahade 20 eke ikie, onyụn̄ awa okukịm erọn̄ nte uwa idiọkido. Ekem, ibet ọdọhọ ete: “Oku [oyosio] isop esie ke iso Jehovah; ndien ẹyefen enye.”—Leviticus 6:1-7; men Matthew 5:23, 24 domo.
16 Ibet emi ekedi ndutịm oro owụtde mbọm emi otode Abasi. Enye ama enyene ufọn ọnọ owo oro ẹkewode, emi ẹkefiakde ẹkpọn̄ inyene esie ẹnọ emi okonyụn̄ efịgherede enye ke idem nte eyịghe mîdụhe ke ini andidue oro ke akpatre ekenyịmede idiọkn̄kpọ esie. Ke ukem ini oro, ibet oro ama enyene ufọn ọnọ owo oro ubieresịt esie ke akpatre okonụkde enye ndinyịme idiọkn̄kpọ esie nnyụn̄ nnen̄ede ndudue esie. Ke akpanikọ, edieke enye ekpesịnde ndinam ntre, Abasi ikpefenke enye.
17. Ke ini idiọkn̄kpọ nnyịn ọnọde mbon en̄wen unan, nso ke Jehovah odori enyịn nnyịn ndinam?
17 Okposụkedi nnyịn mîdụhe ke idak Ibet Moses, enye ọnọ nnyịn ọsọn̄urua ikike ndifiọk ekikere Jehovah, esịnede ekikere esie kaban̄a edifen nnọ. (Colossae 2:13, 14) Ke ini idiọkn̄kpọ nnyịn ọnọde mbon en̄wen unan m̀mê anamde mmọ ẹbọ ufen, Jehovah esikop inemesịt ke ini nnyịn inamde se ikemede ‘ndinen̄ede se ikwan̄ade.’ (2 Corinth 7:11) Emi abuana edinyịme idiọkn̄kpọ nnyịn, edinyịme ndudue nnyịn, ye idem edikpe owo oro iduede ubọk. Ndien nnyịn imekeme ndikpe Jehovah ubọk ebe ke isọn̄ uwa Jesus inyụn̄ inyene ubọhọ otode edisana ubieresịt ye ubiọn̄ nte ke Abasi efen nnyịn.—Mme Hebrew 10:21, 22.
18. Nso ntụnọ ikeme ndisan̄a ye edifen nnọ otode Jehovah?
18 Ukem nte ima ima ete m̀mê eka ekededi, Jehovah ekeme ndinọ edifen ọkọrọ ye ndusụk udomo ntụnọ. (Mme N̄ke 3:11, 12) Christian oro akabarede esịt ekeme nditaba ifetutom esie ndinam utom nte ebiowo, asan̄autom unamutom, m̀mê asiakusụn̄. Nditaba mme ifetutom oro enye akadade ke ọsọn̄urua n̄kpọ ke ndusụk ini ekeme ndibiak enye. Utọ ntụnọ oro, nte ededi, iwọrọke ite ke enye amataba mfọn Jehovah m̀mê nte ke Jehovah ifenke enye. Ke adianade do, nnyịn inyene nditi nte ke ntụnọ otode Jehovah edi uyarade ima oro enye amade nnyịn. Ndinyịme nnyụn̄ nda enye nsịn ke edinam edi ke mfọnn̄kan ufọn nnyịn onyụn̄ ekeme ndida nsịm nsinsi uwem.—Mme Hebrew 12:5-11.
19, 20. (a) Edieke afo akanamde idiọkn̄kpọ, ntak emi mûkpukereke ke ọmọdiọk akan se Jehovah owụtde mbọm? (b) Nso ke ẹdineme ke ibuotikọ efen?
19 Edi n̄kpọ nduọkodudu didie ntem ndifiọk nte ke nnyịn inam n̄kpọ inọ Abasi emi ‘amade ndidahado’! Jehovah okụt se ikande mme idiọkn̄kpọ ye mme ndudue nnyịn. (Psalm 130:3, 4) Enye ọfiọk se idude nnyịn ke esịt. Edieke afo ekerede ke esịt fo obụn̄ọ onyụn̄ anuaha ke ntak n̄kani ndudue, kûbiere ete ke ọmọdiọk akan se Jehovah owụtde mbọm. Inamke n̄kpọ se ededi idiọkn̄kpọ oro akanamde, edieke edide afo ama enen̄ede akabade esịt, anam n̄kpọ ndinen̄ede se ikakwan̄ade, onyụn̄ ọbọn̄ akam ke ofụri esịt oyom edifen nnọ otode Jehovah ke isọn̄ iyịp Jesus oro ẹkeduọkde, afo emekeme ndinyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke mme ikọ eke 1 John 1:9 abuana fi: “Edieke nnyịn iyararede mme idiọkn̄kpọ nnyịn, Enye edi anam akpanikọ onyụn̄ enen, ete ifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn, inyụn̄ iyet nnyịn isana ke kpukpru mme ukwan̄n̄kpọ.”
20 Bible esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndikpebe edifen nnọ Jehovah ke mme edinam nnyịn ye kiet eken. Nte ededi, ke nso udomo ke ẹyom nnyịn ifen inyụn̄ ifre ke ini mbon efen ẹnamde nnyịn idiọkn̄kpọ? Ẹyeneme emi ke ibuotikọ emi etienede.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Nte enemde, ẹda ikọ Hebrew oro ẹkabarede “nte iborode” ẹtịn̄ ẹban̄a eso mbat oro obot eso obotde.—Isaiah 29:16.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Ntak emi Jehovah ‘amade ndidahado’?
◻ Didie ke Bible etịn̄ nte edifen oro Jehovah efende edide ofụri ofụri?
◻ Ke ini Jehovah efende, ke nso usụn̄ifiọk ke enye efre?
◻ Nso ke Jehovah odori enyịn nnyịn ndinam ke ini idiọkn̄kpọ nnyịn ọnọde mbon en̄wen unan?
[Ndise ke page 12]
Ke ini mme idiọkn̄kpọ nnyịn ẹnọde mbon en̄wen unan, Jehovah odori enyịn nnyịn ndikpe utịp