Odu Owo Emi Enen̄erede Ekere Aban̄a
EDIWAK tọsịn owo ẹwụt ke mmimọ imenen̄ede ikere iban̄a. Mmọ inyeneke ibụk ibụk ekikere isọn̄esịt nte ke mfịna mbon en̄wen ibeheke mmimọ. Utu ke oro, mmọ ẹnam kpukpru se mmọ ẹkemede—ndusụk ini ẹkam ẹsịnde uwem mmọ ke itiendịk—man ẹnam ndutụhọ osụhọde ubọk. Emi edi ata akamba utom, kiet oro mme odudu oro mmọ mîkemeke ndikara ẹnamde awak n̄kukọhọ.
Mme utọ n̄kpọ nte ibụk, n̄kari n̄kari mbre ukaraidem, mme ekọn̄, ye mme oto-obot afanikọn̄ ẹkeme ndibiat idem “ata nti ukeme oro ẹnyenede iwụk, ẹmi ẹsịnde ndinam biọn̄ etre,” ntre ke anamutom unọ un̄wam kiet eketịn̄. Nditre biọn̄ edi kiet kpọt ke otu ediwak mfịna oro mbon oro ẹkerede ẹban̄a mbon en̄wen ẹsakde iso ẹse. Mmọ ẹn̄wana n̄ko ye mme utọ n̄kpọ nte udọn̄ọ, unana, ukwan̄ikpe, ye ata akamba ndutụhọ oro ekọn̄ edide ntak. Edi nte mmọ ke ẹkan?
Akwa anam-ndutịm ke n̄ka unọ un̄wam kiet ọkọdọhọ ete ke mbon oro ẹsịnde utọ “nti ukeme oro ẹnyenede iwụk” do man ẹnam biọn̄ ye ubiak ẹsụhọde ẹbiet owụt-mbọm owo Samaria oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke n̄ke Jesus Christ. (Luke 10:29-37) Edi se ededi oro mmọ ẹnamde, enye ọkọdọhọ ke ibat mbon unọmọ akam akaka iso ndidọk. Ntre enye ama obụp ete: “Nso ke eti owo Samaria akpanam edieke enye akpasan̄ade ke usụn̄ oro kpukpru usen ke ediwak isua ndien kpukpru urua okụtde owo unọmọ en̄wen emi mme inọ ẹmiade ẹnịm ke mben usụn̄?”
Ekpedi mmemmem ndiyak idem nnọ se ẹkotde ‘idiọk udọn̄ọ mmemidem andinọ un̄wam’ nnyụn̄ n̄kam nsion̄o idem n̄kpọn̄ ke ntak edikpu. Mbon oro ẹnen̄erede ẹwụt edikere mban̄a isikpaha mba, ndien odot ẹtoro mmọ. (Galatia 6:9, 10) Ke uwụtn̄kpọ, eren kiet oro ekewetde n̄kpọ ọnọ ẹsọk Jewish Telegraph eke Britain ama otoro Mme Ntiense Jehovah, ẹmi “ẹken̄wamde ediwak tọsịn mme Jew ndibọhọ ndutụhọ ke Auschwitz” ke ini ukara Nazi eke Germany. “Ke ini udia akananade,” andiwet oro ọkọdọhọ, “mmọ ẹma ẹbuana bred mmọ ye nditọete nnyịn iren ye iban” ẹdide mme Jew! Mme Ntiense oro ẹma ẹka iso ndida se mmọ ẹkenyenede n̄n̄wam nte mmọ ẹkekemede.
Edi, akpanikọ edi nte ke idụhe udomo edibuana bred ye owo oro edidade ọyọhọ utịt ọsọk ndutụhọ owo. Emi ke baba usụn̄ kiet idịghe ndise se mbon esịtmbọm ẹnamde ke usụhọde. Edinam ekededi oro enen̄erede osụhọde ndutụhọ ọfọn. Mme Ntiense oro ẹma ẹsụhọde ubiak mme ekemmọ mbon n̄kpọkọbi ke ndusụk udomo, ndien ke akpatre ẹma ẹsobo ukara Nazi ẹfep. Nte ededi, editịm n̄kpọ ererimbot emi ekedide ntak utọ ufịk oro ọmọbọhọ odu, ndien mbon oro mîkereke iban̄a mme owo ẹsụk ẹyọyọhọ. Ke akpanikọ, “emana odu, emi edet mmọ ẹdide ofụt, edet etak mban̄ mmọ ẹnyụn̄ ẹdi ikwa, eke ẹdade ẹta mbon-ukụt ke isọn̄ ẹfep, ye mme ubuene ke otu owo.” (Mme N̄ke 30:14) Eyedi afo emeyịk ntak emi edide ntre.
Ntak Emi Unana ye Ufịk Ẹdude?
Inikiet Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹmenyene mme ubuene ye mbufo kpukpru ini.” (Mark 14:7) Ndi ikọ Jesus ọkọwọrọ ke tutu amama unana ye ufịk iditreke? Ukem nte ndusụk owo ẹkerede, ndi enye ekenịm ete ke utọ ndutụhọ oro edi ubak ndutịm oro Abasi anamde man ọnọ mme owụt-mbọm ifet ndiwụt adan̄a nte mmọ ẹkerede ẹban̄a mbon en̄wen? Baba! Jesus ikenịmke oro ke akpanikọ. Enye n̄kukụre okowụt akpanikọ oro nte ke ubuene edidi ubak uwem adan̄a nte editịm n̄kpọ emi odude. Edi Jesus ama ọfiọk emi n̄ko: Ikedịghe akpasarade uduak Ete esie eke heaven mme utọ idaha oro ndidu ke isọn̄.
Jehovah Abasi okobot isọn̄ ete edi paradise, idịghe itie emi unana, ukwan̄ikpe, ye ufịk ẹnọmọde. Enye ama owụt adan̄a nte enye ekerede aban̄a ekpụk ubonowo ebe ke ndinam mme utịbe utịbe ndutịm oro ẹditịpde ẹsịn ke ndidara uwem. Kamse, kere ban̄a idem enyịn̄ in̄wan̄ emi akpa ete ye eka nnyịn, Adam ye Eve, ẹkekụtde idemmọ! Ẹkekot enye Eden, ọwọrọde “Inemesịt.” (Genesis 2:8, 9) Jehovah ikọnọhọ mme owo sụk mme n̄kpọ oro ẹyomde man ẹka iso ẹdu uwem ke ufịk ufịk n̄kann̄kụk oro mînyeneke inem. Ke utịt utom ubot n̄kpọ esie, Jehovah ama odụn̄ọde se enye akanamde ese onyụn̄ ọdọhọ ete ke “ẹfọn eti eti.”—Genesis 1:31.
Ọfọn, ndien, ntak emi unana, ufịk, ye mme ntak ndutụhọ eken ẹyọhọde ke ofụri isọn̄ mfịn? Editịm n̄kpọ emi odude ke emi odu koro ata akpa ete ye eka nnyịn ẹkemekde ndisọn̄ ibuot ye Abasi. (Genesis 3:1-5) Emi ama edemede mbụme aban̄ade m̀mê enen Abasi ndiyom nsụkibuot nto edibotn̄kpọ esie. Ntre Jehovah amayak esisịt ini nda-ke-idem ọnọ mme andito ubon Adam. Abasi osụk ekekere aban̄a se itịbede inọ ekpụk ubonowo. Enye ama anam ndutịm ndikọk kpukpru unan oro edisọn̄ ibuot ye enye adade edi. Ndien ke mîbịghike, Jehovah ayada utịt ọsọk unana ye ufịk—ke akpanikọ, kpukpru ndutụhọ.—Ephesus 1:8-10.
Mfịna Okponde Akan Usọbọ eke Owo
Ke ediwak isua ikie ẹmi ẹbede tọn̄ọ nte ẹkebot owo, ubonowo akaka iso ndidian̄ade n̄kpọn̄ mme idaha Jehovah. (Deuteronomy 32:4, 5) Ke mmọ ndika iso nsịn mme ibet ye mme edumbet Abasi, mme owo ẹn̄wana ye kiet eken, ndien ‘owo akara owo tutu ọnọ enye unan.’ (Ecclesiastes 8:9, NW) Ibụk mbon oro ẹyomde ndinam n̄kpọ ke usụn̄ idemmọ utu ke ndisụk ibuot nnọ itie edikara Abasi ọmọbiọn̄ọ ofụri ukeme oro ẹsịnde ndinyene edinen n̄kaowo emi ọbọhọde kpukpru n̄kpọ oro ẹnọmọde mme owo ẹmi ẹkụtde ndutụhọ.
Mfịna efen odu—kiet oro ediwak owo ẹkemede ndise nte ndisịme nsunsu ekikere. Esịn-nsọk nnọ nsọn̄ibuot ye Abasi ke esesịn udọn̄ ọnọ mme owo ndinam idiọkn̄kpọ nnyụn̄ mbụk ibụk. Enye edi Satan kpa Devil, ndien Jesus Christ okokot enye “ọbọn̄ ererimbot emi.” (John 12:31; 14:30; 2 Corinth 4:4; 1 John 5:19) Ke ediyarade oro ẹkenọde apostle John, ẹwụt Satan nte n̄wọrọnda ntak nnama—enye emi enen̄erede edi “andibian̄a ofụri ererimbot.”—Ediyarade 12:9-12.
Inamke n̄kpọ m̀mê ndusụk owo ẹkere adan̄a didie ẹban̄a mme ekemmọ owo, tutu amama mmọ idikemeke ndisio Satan kpa Devil mfep m̀mê ndikpụhọde editịm n̄kpọ emi enyenede mbon unọmọ oro ibat akade-ka iso ọdọk. Nso, ndien, ke oyom man ẹkọk mme mfịna ubonowo? Usọbọ idịghe sụk ndinyene owo oro ekerede aban̄a. Oyom owo emi enyenede udọn̄ ye odudu ndisio Satan ye ofụri ukwan̄ editịm n̄kpọ esie mfep.
“Yak Inam Uduak Fo . . . ke Isọn̄”
Abasi ọn̄wọn̄ọ ndisobo idiọk editịm n̄kpọ emi mfep. Enye enyene udọn̄ ye odudu oro oyomde man ẹnam oro. (Psalm 147:5, 6; Isaiah 40:25-31) Ke ntịn̄nnịm ikọ n̄wed Daniel eke Bible, ẹbem iso ẹtịn̄ ẹte: “Abasi enyọn̄ ayanam ubọn̄ eke mîdisoboke ke nsinsi, adaha ada: ndien idikpọn̄ke ubọn̄ emi inọ mbio efen: enye ayanuak onyụn̄ ama kpukpru mme idụt ẹmi, ndien enye ayada ke nsinsi”—ih, ke nsinsi nsinsi. (Daniel 2:44) Nsinsi ye eti ukara eke heaven emi ke Jesus Christ ekenyene ke ekikere ke ini enye ekekpepde mme mbet esie ndiben̄e Abasi ke akam nte: “Yak ubọn̄ Fo edi; yak inam uduak Fo; nte ẹnamde ke heaven, yak inam ke isọn̄ kpasụk ntre.”—Matthew 6:9, 10.
Jehovah ọyọbọrọ utọ akam oro koro enye enen̄ede ekere aban̄a ekpụk ubonowo. Nte ntịn̄nnịm ikọ Psalm 72 ọdọhọde, Abasi ọyọnọ Eyen esie, Jesus Christ, odudu ndida nsinsi ubọhọ nsọk mme ubuene, mbon ukụt, ye mbon oro ẹfịkde ẹmi ẹnọde itie edikara Jesus ibetedem. Ntem, andiwet psalm oro ẹkenọde odudu spirit ọkọkwọ ete: “Enye [Edidem Messiah Abasi] eyekpe ikpe mbon eke ẹtụhọde; ayanyan̄a nditọ unana, onyụn̄ anuak owo utụk. . . . Enye ayanyan̄a ubuene ke ini enye esemede; ye owo ukụt, ye owo eke mînyeneke andinyan̄a. Enye ayatua eyen unana ye ubuene mbọm, onyụn̄ anyan̄a ukpọn̄ mme ubuene. Enye ayafak ukpọn̄ [mmọ] osio ke ukụt ye nnama: onyụn̄ ese iyịp mmọ ke n̄kpọ-uto.”—Psalm 72:4, 12-14.
Ke n̄kukụt oro abuanade eyo nnyịn, apostle John ama okụt “obufa enyọn̄ ye obufa isọn̄,” ọyọhọ ọyọhọ obufa editịm n̄kpọ oro Abasi owụkde. Nso edidiọn̄ ke emi edidi ntem ọnọ ubonowo oro okụtde ndutụhọ! Ke ebemde iso etịn̄ se Jehovah edinamde, John ekewet ete: “N̄kop ọkpọsọn̄ uyo nte otode ke ebekpo ọwọrọ ete, Sese, ebiet idụn̄ Abasi omodu ye owo. Enye oyonyụn̄ odụn̄ ye mmọ; ndien mmọ ẹyedi ikọt Esie, Abasi ke Idem Esie oyonyụn̄ odu ye mmọ, onyụn̄ edi Abasi mmọ. Enye ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba; koro ebe-iso n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep. Anditie ke ebekpo onyụn̄ ọdọhọ ete, Sese, mmanam kpukpru n̄kpọ ẹdi mbufa. Enye onyụn̄ ọdọhọ ete, Wet: koro mme ikọ ẹmi ẹdi akpanikọ ye se owo ekpenịmde.”—Ediyarade 21:1-5.
Ih, nnyịn imekeme ndinịm mme ikọ ẹmi, koro mmọ ẹdi akpanikọ ye se owo ekpenịmde. Ke mîbịghike Jehovah ayanam n̄kpọ ndisio unana, biọn̄, ufịk, udọn̄ọ, ye kpukpru ukwan̄ikpe mfep. Nte magazine emi esiwakde ndiwụt nto N̄wed Abasi, akpakịp uyarade ẹwụt ẹte ke nnyịn idu uwem ke ini oro ẹdisude mme un̄wọn̄ọ ẹmi. Obufa ererimbot oro Abasi ọn̄wọn̄ọde emekpere! (2 Peter 3:13) Idibịghike, Jehovah “eyemen n̄kpa ke nsinsi” oyonyụn̄ “ọkwọhọde kpukpru iso mmọn̄eyet efep.”—Isaiah 25:8.
Tutu oro ada itie, nnyịn imekeme ndidat esịt nte ke idem idahaemi, odu mme owo oro ẹnen̄erede ẹkere ẹban̄a mbon en̄wen. N̄kponn̄kan ntak idatesịt edi nte ke Jehovah Abasi ke idemesie ekere aban̄a mme owo. Idibịghike enye oyosio kpukpru ufịk ye ndutụhọ efep.
Afo emekeme ndinyene ọyọhọ mbuọtidem ke mme un̄wọn̄ọ Jehovah. Joshua asan̄autom esie ama enen̄ede enyene. Ye ọyọhọ mbuọtidem, enye ọkọdọhọ ikọt Abasi eke eset ete: “Mbufo ẹmefiọk ke ofụri esịt mbufo, ye ke ofụri ukpọn̄ mbufo, ẹte ke baba eti ikọ kiet eke Jehovah Abasi mbufo ọkọdọhọde aban̄a mbufo, ikpụhu: kpukpru ẹma ẹsu ẹnọ mbufo, baba ikọ kiet ikpụhu ke esịt.” (Joshua 23:14) Ke ntre, ke adan̄aemi editịm n̄kpọ emi odude idahaemi osụk odude, kûyak mme idomo oro afo ekemede ndisobo ẹkan fi ubọk. Top kpukpru editịmede esịt fo dori Jehovah, koro enye enen̄ede ekere aban̄a.—1 Peter 5:7.
[Mme ndise ke page 7]
Ke obufa ererimbot oro Abasi ọn̄wọn̄ọde, unana, ufịk, udọn̄ọ, ye ukwan̄ikpe ididụhe ke isọn̄