Nte Afo Eyebọ Ufọn Oto Mfọnido Oro Owo Mîdotke?

“A DAN̄A nte n̄kpepde mme usụn̄ Abasi ke Bible, ntre ke ami n̄kere ke ndotke ndibọ mfọn ye edidiọn̄ esie,” ntre ke Frank ọkọdọhọ. Ẹma ẹdemede udọn̄ oro enye ekenyenede ke Bible ke adan̄aemi enye okodude ke ufọk-n̄kpọkọbi ke ntak uda n̄kpọsọn̄ ibọk. Enye ke okotde n̄wed oro, Akpanikö oro Adade Osim Nsinsi Uwema ama onịm ke akpanikọ ete ke se n̄wed oro eketịn̄de ekedi akpanikọ, ndien, ke ẹma ẹkesio enye ke ufọk-n̄kpọkọbi, enye ama aka okosobo Mme Ntiense Jehovah man ekpep ekese n̄kpọ efen efen aban̄a Bible.

Ntak emi edikpep Bible akanamde enye ekere ke imọ idotke-e? Koro akani usụn̄uwem esie ama abiat ediwak edumbet Abasi. Uda n̄kpọsọn̄ ibọk ke idiọk usụn̄, uda n̄kpọsọn̄ mmịn ke idiọk usụn̄, ye nsio nsio ndiọi edu eken ama osụhọde enye itie ata etieti tutu eyedi se borisi kiet ọdọhọde enye ete: “Mbọk, nte afo akpama ndisiak address ufọk fo nnọ mi? N̄kam nyom ndidiọn̄ọ ebiet ndinọde okpo fo aka!”

Se ikanamde enye ke ukperedem ekere ke imọ idotke, nte ededi, ekedi nte ke adan̄a nte enye okodomode ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄, enye okosụk okokụt nte edide ata ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ imọ ndikan ndiọi edu ẹmi ọdọn̄de n̄kam ke idemesie. Idiọk edu uda n̄kpọsọn̄ mmịn, ke uwụtn̄kpọ, akayak esisịt ndikan enye ubọk. Enye ọkọdọhọ ete, “Ami ndien ndien mma n̄kpu idiọk idiọk nnyụn̄ ndu ke ata mfụhọ. Akayak esisịt ami n̄kpokosio ubọk n̄kpọn̄ idemmi ofụri ofụri, n̄kerede ke ndi owo unana idotenyịn.”

Ekeme ndidi mbon en̄wen ikodụhe utọ uwem oro Frank okodude ke ini edem. Edi mmọ ẹkeme, nte ededi, ndinyene ọkpọsọn̄ ntụk unana edidot. Emi ekeme ndidi koro mmọ ẹnịmde n̄kokon̄ idaha usụn̄uwem oro mîwọrọke usụn̄ ẹnọ idemmọ nte mmọ ẹdomode ndidu uwem ekekem ye se mmọ ẹkerede ke edi se Abasi oyomde. Ke ini mmọ ẹkpude, mmọ ẹkere ke imenyene ubiomikpe. “Ubiomikpe ekeme ndidi n̄kpọndịk,” ntre ke Dr. Claire Weekes anam an̄wan̄a ke n̄wed esie oro Self-Help for Your Nerves, “akpan akpan ye mbon oro ẹdomode ndinịm n̄kokon̄ idaha udu uwem nnọ idemmọ.” Nso ke Christian ekeme ndinam edieke mme utọ ntụk unana edidot emi otụkde enye?

Wụt Esịtekọm Nọ Mfọnido oro Owo Mîdotke

Frank ọkọdọhọ ete, “N̄kpọ kiet oro akan̄wamde mi akamba akamba ekedi ndiwụt esịtekọm ke se Bible ọdọhọde ke Mme Hebrew 4:15, 16. Do apostle Paul eti nnyịn ete ke Jesus edi andin̄wam oro ekerede aban̄a, emi ekemede ‘nditiene nnyịn n̄kụt mmemidem nnyịn’ emi anamde edi mmemmem n̄kpọ nnyịn “[ndi)kụt mfọn eke edin̄wamde nnyịn ke ini nnanenyịn.”

Nte afo akpama ndinyene ukpọhọde edida n̄kan mme ntụk unana edidot? Enye edi emi: Ti ete ke Jehovah Abasi ye Jesus Christ ẹdiọn̄ọ ke nnyịn idi mmemme ke ntak unana mfọnmma oro nnyịn ikadade imana. Mmọ ẹdiọn̄ọ ete ke nnyịn ikemeke ndisịm ndinen idaha ke mfọnmma usụn̄. (Psalm 51:5; Rome 3:23; 5:12, 18; James 3:2) Mmọ ke ntre idorike enyịn nnyịn ndinam se ikponde ikan nnyịn. Mmọ ẹsise nti n̄kpọ oro nnyịn inamde, idịghe mmemme nnyịn. Andiwet Psalm okobụp ete: “O Jehovah, afo ekpese mme idiọkido, O Ọbọn̄, anie ekpekeme ndida?” (Psalm 130:3) Afo emekeme ndidiọn̄ọ nte ke idụhe owo nnyịn ndomokiet ekpekemede. Ebede ke uwa ufak Jesus Christ, nte ededi, Jehovah ke mbọm ekeme ndinọ nnyịn edisana idaha kpa ye unana mfọnmma nnyịn. (1 John 2:2; 4:9, 10) Nnyịn imekeme ndinyene “edifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn”​—ndien ke ntre inyene un̄wam ke ndikan mme ntụk unana edidot ekededi​—”adan̄a nte mfọn Esie awakde.”​—Ephesus 1:7.

Kere ke usụn̄ emi. Mme owo oro ẹmade mme utom usọ ẹyesịn ekese ukeme ndifiak ndiọn̄ mme ndise m̀mê mme utom usọ eken ẹmi ẹkebiarade idiọk idiọk. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini owo emi akamade ikan̄ akabiatde ndise Leonardo da Vinci emi akpade million £20 (n̄kpọ nte million $32, U.S.) ke Itie Ubon Ndise Idụt ke London, England, owo ndomokiet ikọnọhọ ekikere ite sia ẹma ẹkebiat ndise emi, ke ẹkpenyene nditop enye nduọk. Inikiet inikiet ẹma ẹtọn̄ọ utom edidiọn̄ ediye ndise emi ekebịghide ke isua-487. Ntak-a? Koro enye ekedide ọsọn̄urua n̄kpọ ke enyịn mme ama n̄kpọusọ.

Nte afo usọn̄ke urua ukan mbun̄wed oro ẹdade ndom ye n̄kan̄ ẹwet? Ke enyịn Abasi afo emenen̄ede ọsọn̄ urua​—inamke n̄kpọ m̀mê afo abiara adan̄a didie oto ntak idiọk oro idade imana. (Psalm 72:12-14; Matthew 20:28) Jehovah Abasi, kpa enyene-ọniọn̄ Andibot ekpụk ubonowo, eyenam se ẹyomde man afiak anam mme andibuana ke ubon oro, ẹmi ẹnyịmede ndidu ke idak ima ima ukpeme esie, ẹdi mfọnmma.​—Men Utom 3:21; Rome 8:20-22 domo.

Nam N̄kpọ Ban̄a Ima Mfọnido oro Owo Mîdotke

Tiene uwụtn̄kpọ apostle Paul. Enye ama otịm owụt esịtekọm ọnọ mfọnido Abasi emi ke mbọm ekefende enye n̄kani ndudue esie ọkọrọ ye edin̄wam enye kpukpru ini ndin̄wana mbak mme mmemme esie edifiak ẹda itie. (Rome 7:15-25; 1 Corinth 15:9, 10) Paul ama enen̄ede usụn̄uwem esie onyụn̄ ‘ọtọn̄ọ idemesie ita anam enye odụk ufụn’ man akaiso odu ke usụn̄ oro Abasi onyịmede. (1 Corinth 9:27) Enye ikayakke idemesie, ye ndiọi uduak ikpọkidem ye eke ekikere esịt esie, ẹda enye usụn̄ nte ofụn.

Nyịme ima mfọnido Abasi oro owo mîdotke, nyụn̄ yak enye ada fi usụn̄ osịm edikabade esịt. (Rome 2:4; 2 Corinth 6:1) Edieke n̄kani ndudue ẹfịnade fi, nen̄ede mmọ ndien ekem nịm un̄wọn̄ọ Jehovah nte ke imọ imefen fi ke akpanikọ. (Isaiah 1:16-18; Utom 2:38) Edieke uyịre uyịre mmemidem osụk ọkọbọde fi, kaiso ke ndin̄wana mbiọn̄ọ mmọ. Bọn̄ akam Ke esịt akpanikọ yom un̄wam Jehovah ndikan mmọ ke adan̄aemi afo ke ukem ini oro otopde idemfo odori ke mbọm esie. (Psalm 55:22) Ke etịn̄de oto ifiọk n̄kpọntịbe esie, Frank ọnọ item ete: “Ke ini owo ke idaha kiet okpude ke en̄wan oro enye an̄wanade ndibiọn̄ọ ndiọi edu, enye ikpadaha oro nte edide ata ata akpatre edikpu, edi, utu ke oro, nte iduọ eke ekpri ini.” Edieke mbon en̄wen ẹdiande n̄kpọ ke mme mfịna fo ke ndiyom ekese n̄kpọ oro afo mûkemeke ndinam, ti ete ke edi Abasi ke afo odomo ndinem esịt, idịghe owo.​—Galatia 1:10.

Ke en̄wan oro afo an̄wanade ndinam se inende, kpeme idem ke “mme n̄kari n̄kari edinam” Satan, kpa se ẹkpekotde “ndiọi n̄kari Devil.” (Ephesus 6:11, Reference Bible, ikọ idakisọn̄; Today’s English Version) Kere ban̄a “ndiọi n̄kari” iba oro enye edidade ke ndikpan fi mbak okûbọ ufọn uto mfọnido oro owo mîdotke.

“Ndiọi N̄kari” Satan

Satan esida ekikere unana edidot ke ndidomo ndiwọn̄ọde fi n̄kpọn̄ Abasi. Satan ọkọtọn̄ọ idiọkn̄kpọ oro akabiatde fi ke akpa ifet. Idahaemi enye ekeme ndidomo ndinam fi ekere ke imọ idotke ke enyịn Abasi, nte Bildad okodomode ndinam ye Job. (Job 25:4-6; John 8:44) Ekọn̄ ifan̄ ke ẹsikpu ke ntak emi ẹkebemde-bem iso ẹbiat ekikere mbonekọn̄! Ntre, kûyak Satan abiat fi ekikere. (Ephesus 6:10-13) Ndidiọn̄ọ mme n̄kûkan Satan ekpenyene ndidemede fi ndin̄wana ubọk ọsọn̄ akan man anam se inende.​—2 Corinth 2:11.

Edieke ke idaha kiet afo ofụhọde ke ntak orụk edikpu kiet m̀mê eken, kụt ete ke ‘akak-akak mfụhọ imenke fi imen.’ (2 Corinth 2:7) Dr. Claire Weekes ama etịn̄ aban̄a ido oro ndusụk owo ẹnyenede ke ndiyak n̄kani ndudue ẹkan mmọ ubọk ete: “Ndiyak n̄kani ndudue abiat mme edinam idahaemi edi uwem akamade nsobo.”​—Se Utom 3:19.

Edieke nnyịn ikposịmde kpukpru n̄kpọ oro Abasi oyomde oto nnyịn ke mfọnmma usụn̄, emi ekpedi mfọnido oro owo odotde enye ndinọ nnyịn mme edidiọn̄ oro enye ọkọn̄wọn̄ọde. Edi Jehovah Abasi ye Jesus Christ ke ẹwụt nnyịn mfọnido oro owo “mîdotke.” A Greek-English Lexicon of the New Testament, oro J. H. Thayer ewetde, anam se ikọ oro apostle Paul akadade etịn̄ aban̄a ido Abasi an̄wan̄a ete: “Ikọ oro [kha’ris] esịne ekikere mfọnido emi anamde owo enyene se enye mîdotke ndinyene.” Idụhe utom oro nnyịn inamde emi ekemede ndinam nnyịn inyene edidiọn̄ Abasi. Enye edi, nte Paul ọdọhọde, mfọnido oro owo mîdotke. Edieke afo ke esịt akpanikọ anamde kpukpru se ekemede ke idaha fo ndibiom mbiomo oro afo enyenede ọnọ Abasi, dat esịt ndinam oro. Jehovah iyomke se ikande oro ito fi.

Nte ededi, du ke edidemede ban̄a “ndiọi n̄kari” Satan en̄wen. Enye omotụn ndusụk owo usụn̄ ẹsịn ke ndikere ke mmimọ ye mfọnido Abasi oro owo mîdotke imekeme ndinam se imama, nte ke mmimọ imekeme ndida mbọm esie nnam efen. Jehovah ke ima emefen mme mmemme nnyịn, edi oro iwọrọke ite ke nnyịn imekeme nditre ndin̄wana man ikan mmọ. Paul ama etịn̄ aban̄a ndusụk mbon oro ‘ẹkedịghide Eyen Abasi ke ikpat ẹnyụn̄ . . . ẹsuenede spirit mfọnido oro owo mîdotke.’ (Mme Hebrew 10:29) Mbon ẹmi ikowụtke ukpono inọ ndinen edumbet ndien ke ido emiom ẹma ẹbiat mme ibet Abasi, ẹnịmde idemmọ ke idaha oro owo mîkemeke ndifiak nnen̄ede. Jude, eyeneka Jesus, emi okokụtde n̄kpọndịk oro mme utọ n̄kari Satan ẹmi akadade edi, ekewet ete: “Ndusụk owo ẹma ẹdọn̄ ikpat ndịbe ndịbe ẹdụk ke [mme esop], . . . owo eke mîten̄eke Abasi, ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọrede mfọn Abasi nnyịn ẹsịn ke obukpo uwem.”​—Jude 4.

Satan ekeme ndibian̄a mme utọ owo oro ndikere ke mmimọ imekeme ndikokoi nsịn idem ke idiọk edinam nte imama ndien ekem iben̄e Abasi ite efen idiọkn̄kpọ mmimọ. Edi Jehovah idifenke mme utọ owo oro ẹkoide-koi ẹbiat mme ibet esie mi. Enye “awak ima” ye mbon oro ẹdomode ndinam n̄kpọ esie ke mfọn n̄kan usụn̄ oro mmọ ẹkemede kpa ye mme unana mfọnmma mmọ. “Edi [enye idi)yakke mbon isop ẹbọhọ” ke edikem ini.​—Exodus 34:6, 7.

Afo Emekeme Ndibọ Ufọn Nto Ima Mfọnido oro Owo Mîdotke

Edi n̄kpọ ndọn̄esịt ndidiọn̄ọ nte ke Jehovah isehe fi ke idaha unana mfọnmma, kpa mbiara idaha fo kpọt. Enye ọdiọn̄ọ se afo ekemede ndidi ke ini ẹdade mme odudu unam n̄kpọ ọfọn oro uwa ufak Jesus enyenede, ẹnam n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ. Bọn̄ akam ye mbuọtidem nọ Jehovah, ndien, nte David andiwet Psalm ọkọbọn̄de. David ọkọdọhọ ete, “O Abasi, tua mi mbọm, nte ima fo edide: sọhi ndudue mi fep ke ediwak mbọm fo. Diọn̄ yet mme ukwan̄n̄kpọ mi fep, nyụn̄ sio mi mme idiọkido ke idem fep, nam ndi edisana. Koro mmọfiọk ndudue mi: idiọkido mi onyụn̄ odu mi ke iso kpukpru ini. Fụk iso fo, kûse mme idiọkido mi; nyụn̄ sọhi kpukpru mme ukwan̄n̄kpọ mi fep. ... O Abasi, afo usịnke edibụn̄ọ ye edinuaha esịt ke ndek.”​—Psalm 51:1-3, 9, 17.

Mme ndudue ye idiọkido fo ẹkeme ndidu ke iso fo kpukpru ini. Ndusụk ini ekeme nditie fi ke idem nte eketiede idiọk udọ oro Jesus eketịn̄de aban̄a. Ke ini akparawa emi akafiakde ọnyọn̄ ufọk ke ama akatahade inyene esie esuene esuene ke isenidụt, enye ama ofiori ọnọ ete esie ete: “Ndotke aba ndikere eyen fo”! (Luke 15:21) Nte ededi, akparawa emi ama enyene nnennen edu. Enye ikesịnke mfọnido ete esie ikonyụn̄ idomoke ndida enye nnam efen. Ntre ete esie ke ima ama afiak ada enye esịn ke ubon. (Luke 15:20-24) Mfịn, Jehovah adat esịt ndinam ukem oro ye ndiọi owo oro ke esịt akpanikọ ẹdomode ndinam uduak esie.​—Psalm 103:8-14; Isaiah 55:7.

Frank ikayakke ekikere unana edidot akan enye ubọk. Enye ama anam n̄kpọ aban̄a mfọnido Abasi oro owo mîdotke, ndien enye ke anam utom idahaemi nte asan̄autom unamutom ke esop Mme Ntiense Jehovah. Enye ọdọhọ ete, “Ami nsifrọ ye idara ke ini n̄kerede se Jehovah Abasi ye Jesus Christ ẹkenamde ye se ẹdinamde ẹnọ nnyịn!”

[Ikọ Idakisọn̄]