Usen Oro Ẹnyenede Nditi
“Ntịn̄ mme n̄kpọ ẹmi nnọ mbufo, man mbufo ẹnyene emem ke Idemmi. Mbufo ẹyekụt ukụt ke ererimbot: edi ẹsọn̄ esịt; Ami n̄kakan ererimbot.” —JOHN 16:33.
1, 2. Ewe usen kiet edi n̄wọrọnda akan kpukpru usen eken ke mbụk, ndien ntak-a?
ERERIMBOT mfịn enyene ekese n̄kpọ nditịn̄ mban̄a emem. Ke utịt Ekọn̄ Ererimbot II, ẹma ẹmen emem ẹbuan ye Usen E-E ye Usen E-J.a Ke isua kiet kiet, Christmas esinam mme owo ẹkere ẹban̄a ‘emem ke isọn̄.’ (Luke 2:14) Edi usen kiet odu ke ofụri mbụk owo oro edide ata isio isio ye kpukpru eken. Enye edi usen oro Jesus Christ eketịn̄de ikọ ẹmi ẹkotde ẹsịn ke enyọn̄ emi. Ke otu usen miliọn iba ye udori oro ubonowo odude mi ke isọn̄, enye edi usen kiet oro okokpụhọrede usụn̄ unamn̄kpọ ubonowo kaban̄a nsinsi ufọn esie.
2 Akpan usen oro ekedi Nisan 14 ke n̄wed usenọfiọn̄ mme Jew. Ke isua 33 eke Eyo Nnyịn, Nisan 14 ọkọtọn̄ọ ke utịn ama okosop ke April 1. Ẹyak nnyịn ikere iban̄a mme n̄kpọntịbe eke onịm-mbụk usen oro.
Nisan 14!
3. Didie ke Jesus akada akpatre hour ẹmi anam n̄kpọ?
3 Nte eyo ọkọtọn̄ọde ndikụt, etie nte ediye ọfiọn̄ oro ọyọhọde idịbi ama ayama nte n̄kpọ editi nte ke Jehovah esibiere ini ye eyo. (Utom 1:7) Ndien nso itịbe ke ubetenyọn̄ oro Jesus ye mbet esie 12 ẹsopde idem ọtọkiet ndidia usọrọ Passover mme Jew eke isua ke isua? Nte Jesus eben̄ede idem ‘ndikpọn̄ ererimbot emi nyọn̄ ntiene Ete, Enye owụt ima emi enye amade ikọt esie tutu osịm akpatre.’ (John 13:1) Didie ke enye anam emi? Ebede ke ikọ inua ye ke uwụtn̄kpọ, Jesus akaiso ndikpep mbet esie mme edu oro ẹdin̄wamde mmọ ndikan ererimbot.
Ndimen Nsụhọdeidem ye Ima Nsịne
4. (a) Didie ke Jesus okowụt mme mbet esie akpan edu oro ẹyomde? (b) Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Peter ama ekpep nte edinyene nsụhọdeidem edide akpan n̄kpọ?
4 Mme apostle oro ision̄oke kan̄a ufụp ufụp udọn̄ ikpọn̄kpọ ye n̄kohodeidem ifep ke idemmọ. Ntre Jesus ada ọfọn̄ ukwọhọdeidem ọbọp idemesie onyụn̄ ọtọn̄ọ ndiyet mmọ ukot. Emi idịghe ndiwụt abian̄a abian̄a nsụhọdeidem, nte pope Christendom esinamde ke isua kiet kiet ke Rome. Ke akpanikọ, idịghe ntre! Ata nsụhọdeidem edi edinọ idem oro otode ‘nsụhọde-esịt emi ọfiọkde ete ke owo en̄wen ọfọn akan imọ.’ (Philippi 2:2-5) Ke akpa, Peter ifiokke se oro ọwọrọde, esịnde ndiyak Jesus eyet enye ukot. Ke ẹma ẹkenen̄ede enye, enye ọdọhọ yak Jesus eyet imọ ofụri idem. (John 13:1-10) Nte ededi, anaedi Peter ama ada ukpepn̄kpọ oto oro. Ediwak isua ke ukperedem, enye ama ọnọ mbon en̄wen item nte enende. (1 Peter 3:8, 9; 5:5) Edi akpan n̄kpọ didie ntem mfịn ete kpukpru nnyịn inam n̄kpọ inọ Christ ke nsụhọde- idem!—Se n̄ko Mme N̄ke 22:4; Matthew 23:8-12.
5. Ewe ewụhọ oro Jesus ọkọnọde owụt nte edinyene akpan edu efen edide akpan n̄kpọ?
5 Owo kiet ke otu owo 12 ẹmi ibọhọ ufọn ito item Jesus. Enye edi Judas Iscariot. Nte ẹsụk ẹdiade Passover oro, spirit otịmede Jesus, anam ẹdiọn̄ọ Judas nte andida enye nnọ, onyụn̄ ebịn enye efep. Edi n̄kukụre ke emi ama akada itie ke Jesus asian mme anam-akpanikọ mbet esie 11 ete: “Mmọnọ mbufo obufa ibet nte, Mbufo ẹma kiet eken; nte, mbufo nde ẹma kiet eken kpa nte n̄kamade mbufo. Mbufo ẹma ẹma kiet eken, kpukpru owo ẹyeda oro ẹfiọk ẹte mbufo ẹdi mbet Mi.” (John 13:34, 35) Emi ke akpanikọ edi obufa ibet, oro Jesus adade mfọnmma uwụtn̄kpọ esie anam an̄wan̄a! Nte ini n̄kpa uwa esie asan̄ade ekpere, Jesus owụt n̄wọrọnda ima. Enye amada kpukpru ọsọn̄urua ifet ekpep onyụn̄ esịn udọn̄ ọnọ mme mbet oro. Ekem, enye ọsọn̄ọ etịn̄ nte ima edide akpan n̄kpọ, ọdọhọde ete: “Ibet Mi edi ntem, ete, mbufo ẹma kiet eken, kpa nte n̄kamade mbufo. Baba owo kiet inyeneke ima eke okponde akan enyeemi, owo ndikpayak uwem esie nduọk kaban̄a mme ufan esie.”—John 15:12, 13.
“Usụn̄ ye Akpanikọ ye Uwem”
6. Nso utịtmbuba ke Jesus okonịm n̄kpet n̄kpet mbet esie ke iso?
6 Jesus asian mme anam-akpanikọ owo 11 oro ete: “Ẹkûyak esịt otịmede mbufo: ẹbuọt idem ye Abasi, ẹnyụn̄ ẹbuọt idem ye Ami. Ediwak ufọk ẹdu ke ebiet Ete Mi; edieke mîkpedịghe ntre, n̄kpọdọhọ mbufo; koro mmọn̄ n̄ka n̄kotịm itie nnịm nnọ mbufo.” (John 14:1, 2) Ebiet emi enyene ndidi ke “Obio Ubọn̄ Heaven.” (Matthew 7:21) Jesus etịn̄ nte n̄kpet n̄kpet otu mbet akpanikọ ẹmi ẹkemede ndisịm utịtmbuba mmọ. Enye ọdọhọ ete: “Ami ndi usụn̄ ye akpanikọ ye uwem: owo baba kiet itieneke Ete, ibọhọke ebe ke Ami.” (John 14:6) Emi n̄ko abuana otu ubonowo eken ẹmi ẹnyenede nsinsi uwem ke isọn̄.—Ediyarade 7:9, 10; 21:1-4.
7-9. Ntak emi Jesus eketịn̄de aban̄a idemesie nte “usụn̄ ye akpanikọ ye uwem”?
7 Jesus edi “usụn̄.” N̄kukụre usụn̄ oro ẹsan̄ade ẹsịm Abasi ke akam ebe ke Jesus Christ. Jesus ke idemesie ọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ mbet esie ete ke Ete eyenọ mmọ n̄kpọ ekededi oro mmọ ẹdiben̄ede ke enyịn̄ Jesus. (John 15:16) Mme akam oro ẹbọn̄de ẹnọ mme mbiet m̀mê “ndisana owo” ido ukpono m̀mê nditre ye Ẹtoro Mary m̀mê ikọ oro ẹtịn̄de ẹfiak ẹtịn̄—Ete ikopke inyụn̄ inyịmeke ndomokiet ke otu mmọemi. (Matthew 6:5-8) Akande oro, kaban̄a Jesus, nnyịn ikot ke Utom Mme Apostle 4:12 ite: “Enyịn̄ baba kiet efen inyụn̄ idụhe eke ẹnọde ke otuowo ke idak ikpaenyọn̄, eke ẹnyenede ndida nnyan̄a nnyịn.”
8 Jesus edi “akpanikọ.” Apostle John ama etịn̄ aban̄a enye ete: “Ikọ akabade edi obụkidem onyụn̄ odụn̄ ye nnyịn (nnyịn inyụn̄ ikụt ubọn̄ Esie, utọ ubọn̄ emi ikpọn̄ eyen ọbọde ke ubọk ete) ọyọhọ ye mfọn ye akpanikọ.” (John 1:14) Jesus ama akabade edi akpanikọ ke ediwak prọfesi ke mme itie ikie ke N̄wed Abasi usem Hebrew ke ndisu mmọ. (2 Corinth 1:20; Ediyarade 19:10) Enye ama anam ẹdiọn̄ọ akpanikọ ke nditịn̄ ikọ nnọ mme mbet esie ye mme otuowo ẹmi ẹkekpan̄de utọn̄, ke enye ndineni eneni ye mbubịk mbubịk mme ọkwọrọ ederi, ye ke nti uwụtn̄kpọ esie.
9 Jesus edi “uwem.” Nte Eyen Abasi, Jesus ọkọdọhọ ete: “Owo eke ọbuọtde idem ye Eyen enyene nsinsi uwem; edi owo eke mîbuọtke idem ye Eyen idikwe uwem, edi iyatesịt Abasi osụk ọkọbọ enye.” (John 3:36) Mbuọtidem oro ẹkọn̄de ke uwa Jesus ada osịm nsinsi uwem—kpa uwem unana n̄kpa ke heaven oro enyenede “ekpri otuerọn̄” eke mme Christian oro ẹyetde aran ye uwem nsinsi ke paradise isọn̄ oro enyenede akwa otuowo eke “mme erọn̄ en̄wen.”—Luke 12:32; 23:43; John 10:16.
Ndiyọ Ukọbọ
10. Ntak emi oyomde nnyịn ‘ikan ererimbot,’ ndien nso nsịnudọn̄ ke Jesus ọkọnọ kaban̄a emi?
10 Ana mbon oro ẹdoride enyịn ndidụn̄ ke obufa editịm n̄kpọ Jehovah ẹn̄wana ye ererimbot oro “esịne[de] ke ubọk andidiọk,” Satan kpa Devil. (1 John 5:19) Mme ikọ Jesus ke John 15:17-19 ẹdi n̄kpọ nsịnudọn̄ didie ntem! Enye ọdọhọ ete: “Mmowụk mbufo ntem nte, mbufo ẹma kiet eken. Edieke ererimbot asuade mbufo, mbufo ẹmefiọk ẹte, enye ama ebemiso asua Mi, ndien edisua mbufo. Edieke mbufo ẹkpedide mbon ererimbot, ererimbot akpama ikọt esie: edi sia mbufo mîdịghe mbon ererimbot, edi Ami n̄kemekde mbufo nsio ke ererimbot, ke ntak oro ererimbot asua mbufo.” Ẹmesua mme ata Christian tutu edisịm ke isua 1992 emi, ndien nnyịn idat esịt didie ntem ke eti uwụtn̄kpọ mbon oro ẹsụk ẹkade iso ndisọn̄ọ nda, ke nsụhọdeidem ẹnyenede odudu ke idak ọkpọsọn̄ ubọk Abasi! (1 Peter 5:6-10) Kpukpru nnyịn imekeme ndiyọ mme idomo ke ndikọn̄ mbuọtidem ke Jesus, emi adade ikọ esie osịm utịt ye inem inem ikọ ẹmi: “Mbufo ẹyekụt ukụt ke ererimbot: edi ẹsọn̄ esịt; Ami n̄kakan ererimbot.”—John 16:33.
Nditọn̄ọ Obufa Ediomi
11. Nso ke Jeremiah eketịn̄ prọfesi aban̄a obufa ediomi?
11 Ke mbubịteyo oro, ke usọrọ Passover ama akasan̄a ekpere utịt, Jesus etịn̄ n̄kpọ aban̄a obufa ediomi. Prọfet Jeremiah ama ebemiso etịn̄ aban̄a oro ediwak isua ikie ke edem, ọdọhọde ete: “Sese, mme usen ke ẹdi eke ndinamde obufa ediomi ye ufọk Israel, ye ufọk Judah; . . . nyesịn mmọ mbet mi ke esịt, nnyụn̄ n̄wet mmọ ke ọwọn̄esịt; nyenyụn̄ ndi Abasi mmọ, ndien mmọ ẹyedi ikọt mi. . . . nyefen mme idiọkido mmọ, ndinyụn̄ ntịghi aba mme oburobụt ido mmọ.” (Jeremiah 31:31-34) Ke Nisan 14, 33 E.N., ẹnyene ndiwa uwa oro edisọn̄ọde obufa ediomi emi!
12. Didie ke Jesus ọkọtọn̄ọ obufa ediomi, ndien nso ke enye ọkọyọhọ?
12 Jesus asian anam-akpanikọ owo 11 oro ete ke ọdọn̄ imọ etieti ndidia Passover emi ye mmọ. Ekem enye emen uyo, ọnọ ekọm, obụn̄ enye, onyụn̄ ayak enye ọnọ mmọ, ọdọhọde ete: “Emi edi ikpọkidem Mi eke ẹnọde kaban̄a mbufo: ẹnam emi nditi Mi [“ẹkaiso ẹnam emi ke nditi mi,” NW].” Ke ukem usụn̄ oro, enye emen cup ndatndat wine ọnọ mmọ, ọdọhọde ete: “Cup emi edi Obufa Ediomi ke iyịp Mi, emi ẹduọkde kaban̄a mbufo.” (Luke 22:15, 19, 20) ‘Ọsọn̄urua iyịp’ Jesus, emi ọsọn̄de urua akan iyịp unam oro ẹkesịmede ke ndisọn̄ọ Ibet ediomi Israel anam obufa ediomi oro odu ke edinam! (1 Peter 1:19; Mme Hebrew 9:13, 14) Mbon oro ẹdade ẹdisịn ke obufa ediomi emi ẹnyene ọyọhọ edifen nnọ ke idiọkn̄kpọ mmọ. Ntre, mmọ ẹkeme ndidot ndisịne ke otu 144,000, ẹmi ẹbọde nsinsi ebietidụn̄ ẹnyene nte nditọ Israel eke spirit.—Galatia 6:16; Mme Hebrew 9:15-18; 13:20; Ediyarade 14:1.
“Ke Nditi Mi”
13. (a) Nso ke nnyịn ikpenyene ndikere mban̄a ke ini Editi? (b) Mmanie kpọt ẹkpedia mme n̄kpọ idiọn̄ọ, ndien ntak-a?
13 Editi n̄kpa Jesus eke isua ke isua ọyọhọ utịm ike-1,960 edida itie ke April 17, 1992. Nte usenọfiọn̄ oro asan̄ade ekpere, nnyịn iyenam ọfọn nditie n̄kere kpukpru se mfọnmma uwa Jesus anamde. Ndutịm emi emenede ọniọn̄ Jehovah ye ntotụn̄ọ ima oro enye enyenede ọnọ ubonowo ke enyọn̄. Nsọn̄ọnda Jesus oro mînyeneke ndo, idem tutu osịm ubiak ubiak n̄kpa, owụt unen oro Jehovah enyenede ke ata oro Satan akamiade nte ke edibotn̄kpọ Esie edide owo ẹnyene ndo ndien ke idikemeke ndisọn̄ọ nda ke idak idomo. (Job 1:8-11; Mme N̄ke 27:11) Ye iyịp uwa esie, Jesus esịne ke ufọt obufa ediomi, kpa n̄kpọutom oro Jehovah adade ndimek “ubon eke ẹmekde . . . mme oku edidem . . . edisana obio . . . ikọt eke Abasi onịmde ọnọ Idemesie.” Ke adan̄aemi ẹsụk ẹdude ke isọn̄, mmọemi “ẹtan̄a mme utịbe edinam” Abasi mmọ, kpa Jehovah, emi ‘okokotde mmọ osio ke ekịm, esịn ke utịbe un̄wana esie.’ (1 Peter 2:9; men Exodus 19:5, 6 domo.) Nte odotde, mmọ ikpọn̄îkpọn̄ ẹsidia n̄kpọ idiọn̄ọ Editi kpukpru isua.
14. Didie ke ẹfori ediwak miliọn owo oro ẹdide mme andida nse?
14 Ke Editi isua oko, owo 10,650,158 ẹkedụk ke ofụri ererimbot, edi ke otu mmọemi n̄kpasịp owo 8,850 ẹkedia n̄kpọ idiọn̄ọ—kpa se ikpride ikan mbahade kiet ke itie duop ke otu mbahade owo 1 ke itie ikie. Nso ufọn, ndien, ke usọrọ emi enyene ọnọ ediwak miliọn owo ẹmi ẹdide mme andida nse? Ata akamba ufọn! Okposụkedi mîdiaha, mmọ ẹforo ke n̄kan̄ eke spirit ebe ke ebuana ye akwa otu nditọete ofụri ererimbot emi, nte mmọ ẹkopde kpukpru utịben̄kpọ oro Jehovah anamde ebe ke uwa Eyen esie.
15. Didie ke mbon efen oro mîdịghe mbon oro ẹyetde aran ẹbọ ufọn ẹto uwa Jesus?
15 Akande oro, apostle asian nnyịn ke 1 John 2:1, 2 ete: “Nnyịn imenyene Ekpe-emem ke ufọt nnyịn ye Ete, kpa Jesus Christ, emi edide edinen; Enye onyụn̄ edi usio-isop mme idiọkn̄kpọ nnyịn, inyụn̄ idịghe eke nnyịn ikpọn̄, edi eke ofụri ererimbot nde.” Ih, ke adan̄aemi uwa Jesus ke akpa enyenede ufọn ọnọ otu John emi ẹdade ẹdisịn ke obufa ediomi, enye ọmọnọ n̄ko n̄kpọ usio-isop idiọkn̄kpọ eke “ofụri ererimbot.” Enye edi ‘uwa usio-isop’ idiọkn̄kpọ ọnọ kpukpru owo eken ke ererimbot ubonowo oro ẹbuọtde idem ke iyịp Jesus emi ẹkeduọkde, emi anamde mmọ ẹnyene nyanyama idotenyịn nsinsi uwem ke paradise isọn̄.—Matthew 20:28.
‘Ke Obio Ubọn̄ Ete Mi’
16. (a) Ke nso ke etie nte Jesus ye nsan̄a mme ada-udeme ye enye ẹnyene ebuana idahaemi? (b) Nso ke ẹyom ẹto nsụhọ oro ẹyetde aran ye akwa otuowo mfịn?
16 Ke akade iso ndisịn udọn̄ nnọ mme apostle esie, Jesus anyan ubọk owụt usen oro enye ke ndamban̄a usụn̄ edin̄wọn̄de mfri vine obufa ye mme mbet esie ke Obio Ubọn̄ Ete esie. (Matthew 26:29) Enye ọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹdi mmọemi ẹkesọn̄ọde ẹda ye Ami ke idomo Mi; kpa nte Ete Mi okonịmde Obio Ubọn̄ ọnọ Mi, kpasụk ntre ke Ami nnyụn̄ nnịm nnọ mbufo nte ẹdia n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ n̄kpọ ke okpokoro Mi ke Obio Ubọn̄ Mi; mbufo ẹyenyụn̄ ẹtie ke ebekpo ẹkpe ikpe ẹnọ mme esien Israel duopeba.” (Luke 22:28-30) Sia Jesus ama ọkọtọn̄ọ ukara Obio Ubọn̄ ke heaven ke 1914, nnyịn imekeme ndibiere nte ke ẹma ẹkenam ediwak ke otu mme ada-udeme ye Jesus, oro ẹketan̄de ẹbok ke ediwak isua ikie, ẹset man “ẹtie ke ebekpo” ye enye. (1 Thessalonica 4:15, 16) Usen ke asan̄a ekpere usọp usọp ọnọ mme angel ndisana “ofụm isọn̄ mbinan̄” eke “akwa ukụt” nyak! Etisịm ini emi, eyekụre edifịk Israel eke spirit 144,000 idiọn̄ọ ye editan̄ ediwak miliọn akwa otuowo mbok. Ana kpukpru mmọemi ẹmụm nsọn̄ọnda ẹkama, kpa nte Jesus okomụmde, man ẹbọ utịp nsinsi uwem.—Ediyarade 2:10; 7:1-4, 9.
17 ye ekebe. (a) Edieke ẹsiode owo oro ẹyetde aran ẹfep ke ntak unana edinam akpanikọ, anie nte owụtde ifiọk ekeme ndida itie esie? (b) Mme ibuotikọ Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ke 1938 ekesịn nso nnennen un̄wana ke edibọp ndien ke ukperedem editat ndutịm ukara Abasi ke isọn̄?
17 Nso nan̄a edieke ndusụk mbon oro ẹyetde aran ẹtrede ndidi mme andimụm nsọn̄ọnda n̄kama? Ke akpatre ini emi, ibat utọ mbon oro mînamke akpanikọ mi nte eyịghe mîdụhe idiwakke. Nte owụtde ifiọk, ẹyemek owo efen ẹsịn ke itie, idịghe ke otu mbon oro ẹnade baptism obufa obufa, edi ke otu mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye Jesus ke idomo esie ebe ke uwak isua utom edinam akpanikọ. Nyayama un̄wana eke spirit oro ekedide ebe ke Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ke mme iduọk isua 1920 ye 1930, owụt ete ke ekpere ndidi editan̄ nsụhọ mbon oro ẹyetde aran mbok ama osịm utịt ke ini oro. Mbon oro “ẹyetde ọfọn̄idem mmọ ẹnam afia ke iyịp Eyenerọn̄” ọtọn̄ọde ke ini oro ẹmenyene ata isio idara idara idotenyịn. Ebede ke Christ, spirit Jehovah ada mmọ aka ke “idịm mmọn̄ uwem” ke Paradise isọn̄.—Ediyarade 7:10, 14, 17.
Akam Ofụri Esịt
18. Nso okopodudu ukpepn̄kpọ ke nnyịn ikpep ito akam Jesus ke John ibuot 17?
18 Jesus ekeberi edinam Editi esie ye mme mbet esie ke ndibọn̄ akam ofụri esịt oro ẹwụtde ke John 17:1-26. Enye ebemiso ọbọn̄ akam ete yak Ete esie ọnọ enye ubọn̄ nte enye omụmde nsọn̄ọnda akama tutu osịm utịt. Ke usụn̄ emi ẹyenọ Jehovah ubọn̄ n̄ko, ẹnamde enyịn̄ esie asana—ọbọhọ kpukpru esuene. Koro, ke akpanikọ, mfọnmma owo oro, Jesus, anam owụt nte ke edibotn̄kpọ Abasi oro edide owo ekeme ndinana ndo, idem ke ini osobode ikan̄ ikan̄ idomo. (Deuteronomy 32:4, 5; Mme Hebrew 4:15) N̄ko-n̄ko, n̄kpa uwa ufak Jesus eberede akwa ifet ọnọ nditọ Adam. Jesus ọdọhọ ete: “Ndien nsinsi uwem oro edi ndifiọk Fi ata Abasi kierakiet, ye Enyeemi Afo ọkọdọn̄de, kpa Jesus Christ.” Edi akpan n̄kpọ didie ntem ndinyene ọyọhọ ifiọk aban̄ade Jehovah Abasi ye Eyen esie, kpa Eyenerọn̄ Abasi, emi ọkọnọde uwem esie kaban̄a ediwụt unen Jehovah ye edinyan̄a ubonowo! (John 1:29; 1 Peter 2:22-25) Nte afo omowụt esịtekọm aban̄a ata ima ima uwa oro okosịm udomo ndiyak ofụri idemfo nnọ Jehovah ye ọsọn̄urua utom esie?
19. Didie ke nsụhọ ye akwa otuowo ẹkeme ndidara ọsọn̄urua edidianakiet?
19 N̄ko-n̄ko, Jesus ọbọn̄ akam ọnọ Edisana Ete esie ete Enye ekpeme mme mbet nte mmọ ẹwụtde idem nte mîdịghe eke ererimbot, ẹsọn̄ọde ẹmụm ikọ Esie ẹkama nte akpanikọ, ẹnyụn̄ ẹmụmde ọsọn̄urua edidianakiet ẹkama ke Ete ye Eyen. Nte owo ikọbọrọke akam emi ke utịbe usụn̄ tutu osịm usen mfịn nte nsụhọ oro ẹyetde aran ye akwa otuowo ẹnamde utom ọtọkiet ke edidianakiet ke mbọbọ ima, ke adan̄aemi ẹmụmde edida san̄asan̄a ẹkama ke ererimbot, afai, ye idiọkn̄kpọ esie? Mme akpatre ikọ oro Jesus eketịn̄de ọnọ Ete esie, Jehovah, edi ọsọn̄urua n̄kpọ didie ntem! Jesus ọkọdọhọ ete, “Mmayarade enyịn̄ Fo nnọ mmọ, nyenyụn̄ nyarade: man ima emi Afo akamade Mi odu mmọ ke esịt, Ami nnyụn̄ ndu mmọ ke esịt.”—John 17:14, 16, 26.
20. Ntak emi Nisan 14, 33 E.N., ke akpanikọ edide usen oro ẹnyenede nditi-e?
20 Ke ẹsan̄ade ẹka in̄wan̄ Gethsemane, Jesus ama akaiso enyene ibio ibio, ebuana oro ọbọpde-bọp ye mme mbet esie. Ekem mme asua esie edimụm enye! Ikọ idụhe ndida nnam an̄wan̄a ọkpọsọn̄ ubiak ikpọkidem ye mfụhọ mfụhọ iduọesịt oro Jesus okokopde aban̄a esuene oro ekesuenede Jehovah ye uwụtn̄kpọ nsọn̄ọnda esie ke idak kpukpru n̄kpọ ẹmi. Jesus ama ọyọ tutu osịm akpatre, ke ofụri okoneyo oro ye ke ata ediwak hour ke uwemeyo usen oro. Enye nte an̄wan̄ade anam owụt nte ke Obio Ubọn̄ esie idịghe eke ererimbot. Ndien ke ọduọkde akpatre ibifịk, enye ofiori ete: “Okụre.” (John 18:36, 37; 19:30) Edikan oro enye akande ererimbot okụre. Nisan 14, eke 33 .E.N., ke akpanikọ edi usen oro ẹnyenede nditi!
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Usen Edikan ke Europe ye Usen Edikan oro ẹkekande Japan.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Nso ke Jesus ekekpep aban̄a nsụhọdeidem ye ima?
◻ Didie ke Jesus akakabade edi “usụn̄ ye akpanikọ ye uwem”?
◻ Nso idi uduak obufa ediomi?
◻ Ewe edidianakiet ye ima ke nsụhọ oro ẹyetde aran ye akwa otuowo ẹbuana?
[Ekebe ke page 20]
Ọniọn̄ Akamba Solomon
Ibuotikọ oro ẹkekotde “Organization” (“Esop”) ke mme nsiondi Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke June 1 ye June 15, 1938, ama ọtọn̄ọ akpan ndutịm ukara Abasi oro Mme Ntiense Jehovah ẹtienede tutu osịm mfịn emi. Mmọ ẹkeda n̄wọrọnda ikpehe ini edinam edinen̄ede ke mme ukpepn̄kpọ ye ndutịm esop oro ọkọtọn̄ọde ke 1919 ẹkesịm utịt. (Isaiah 60:17) Ke ndimen ikpehe ini isua 20 oro ndomo ye isua 20 oro Solomon akadade ọbọp temple ye ufọk edidem ke Jerusalem, Enyọn̄-Ukpeme ọkọdọhọ ete: “N̄wed Abasi owụt ete, ke ndutịm ubọp n̄kpọ Solomon eke isua edịp oro ama okokụre . . . , enye ama esịn idem ke ndutịm ubọp n̄kpọ ke ofụri idụt oro. (1 Ndi. 9:10, 17-23; 2 Chron. 8:1-10) Ekem ọbọn̄an̄wan Sheba ‘oto ke utịt ikpehe isọn̄ edi ndikop ọniọn̄ Solomon.’ (Matt. 12:42; 1 Ndi. 10:1-10; 2 Chron. 9:1-9, 12) Emi edemede mbụme emi: Nso idu ke n̄kpet n̄kpet ini iso inọ ikọt Jehovah ke isọn̄? Nnyịn iyebet ye ọyọhọ mbuọtidem, ndien nnyịn iyekụt.” Mbuọtidem oro idiọkke. Ke idak esop ukara Abasi, akamba ndutịm ubọp n̄kpọ eke spirit ke ofụri ererimbot amatan̄ se iwakde ibe owo miliọn inan̄ eke akwa otuowo obok ọtọkiet. Ukem nte ọbọn̄an̄wan Sheba, mmọemi ẹto ke utịt ikpehe isọn̄ ẹdi ndikop ọniọn̄ Akamba Solomon, kpa Christ Jesus—emi ẹnọde mmọ ebe ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄.”—Matthew 24:45-47.