Jehovah Edi Andikara Nnyịn!
“Nnyịn inyene ndikop uyo Abasi [nte andikara] n̄kan uyo owo.”—UTOM 5:29.
1, 2. Nso idaha oro mme apostle ẹketienede ke Mme Ntiense Jehovah ẹtiene ke ini mme owo ẹyomde n̄kpọ oro atuahade ye uduak Abasi?
JEHOVAH ABASI ama ayak ẹda irenowo 12 ẹka esop enyọn̄. Isua oro ekedi 33 C.E., ndien esop oro ekedi Sanhedrin mme Jew. Mbon oro ẹkedade ke ikpe ẹkedi mme apostle Jesus Christ. Kpan̄ utọn̄! Akwa oku ọdọhọ ete, ‘Nnyịn ima ikpan mbufo, ite ẹkûkpep aba n̄kpọ ke enyịn̄ emi, edi mbufo ẹmeyọhọ Jerusalem ye ukpepn̄kpọ mbufo.’ Ke nde emi, Peter ye mme apostle eken ẹma ẹbọrọ ẹte: “Nnyịn inyene ndikop uyo Abasi [nte andikara] n̄kan uyo owo.” (Utom 5:27-29) Ke nditịm ntịn̄, mmọ ẹkedọhọ ẹte: “Jehovah edi Andikara nnyịn!”
2 Ih, Jehovah edi Andikara mme ata anditiene Jesus. Ẹnam emi an̄wan̄a ke n̄wed Bible eke Utom Mme Apostle, emi “Luke, abiaibọk emi owo ẹmade,” ekewetde ke Rome ke n̄kpọ nte 61 C.E. (Colossae 4:14) Ukem nte mme apostle, ikọt Jehovah mfịn ẹkop uyo Andikara mmọ eke heaven ke ini mme owo ẹyomde n̄kpọ oro atuahade ye uduak esie. Edi nso n̄kpọ en̄wen ke nnyịn ikeme ndikpep nto Utom Mme Apostle? (Ke ọkpọ ọkpọ ukpepn̄kpọ, nnyịn inọ ekikere ite yak okot mme ikpehe n̄wed oro ẹmịn̄de ke ndodobi ubọkn̄wed.)
Jesus Ọdọn̄ Mme Ntiense Utom
3. Ke ini mme anditiene Jesus ẹkenade “baptism ke edisana spirit,” nso ikedi akpan n̄kpọ oro ekebehede mmọ?
3 Mme apostle oro ẹma ẹsọn̄ọ ẹda ke n̄kan̄ Abasi koro ẹkesọn̄ọde mmọ idem ke n̄kan̄ eke spirit. Christ ama akpa ke eto ndutụhọ, edi mmọ ẹma ẹdiọn̄ọ ẹte ke ẹma ẹnam enye eset ke n̄kpa. (1:1-5) Jesus ama “owụt mmọ Idemesie nte odu-uwem” onyụn̄ ekpep akpanikọ Obio Ubọn̄ ye idem eke owo oro enye ekemende-men esịne ke ofụri usen 40. Enye n̄ko ama ọdọhọ mbet esie ẹbet ke Jerusalem man ẹna baptism “ke edisana spirit.” Utom ukwọrọikọ ndien eyedi akpan n̄kpọ oro ebehede mmọ, nte edide ye Mme Ntiense Jehovah mfịn.—Luke 24: 27, 49; John 20:19-21:24.
4. Nso ikotịbe ke ini edisana spirit ekedide edidoro mme anditiene Jesus ke idem?
4 Ke mîka-inaha baptism kan̄a ke edisana spirit, mme apostle ke ukwan̄ usụn̄ ẹma ẹkere ke ukara eke isọn̄ eyeda utịt ọsọk ukara mbon Rome ke ini mmọ ẹkebụpde ẹte: “Ọbọn̄, nte Afo ọmọn̄ ọtọn̄ọ ntak ayak Obio Ubọn̄ ọnọ Israel kemi?” (1:6-8) Ke nditịm ntịn̄, Jesus ọkọdọhọ baba, koro ‘ikanaha inọ mmọ ndifiọk ini m̀mê eyo.’ ‘Ke ini edisana spirit ama edi edidoro mmọ ke idem,’ enye eyenọ mmọ odudu nditịn̄ ikọ ntiense mban̄a Obio Ubọn̄ Abasi eke heaven, idịghe eke isọn̄ emi. Mmọ ẹyekwọrọ ikọ ke Jerusalem, Judea, ye Samaria, “tutu osịm utịt ererimbot.” Ye un̄wam spirit emi, Mme Ntiense Jehovah ke ẹnam utọ utom ntre ke udomo ofụri ekondo ke mme akpatre usen ẹmi.
5. Didie ke Jesus edidi kpa ke ukem ido oro enye ọkọnyọn̄de?
5 Idaha oro ke Jesus osụk ọnọ ewụhọ ete ẹnam utom ukwọrọikọ ke ofụri ererimbot ke ini enye ọkọtọn̄ọde ndidọk n̄ka heaven. Edidọk oro ọkọtọn̄ọ ye edidaha ndọk enyọn̄ n̄kpọn̄ mme mbet esie, ndien ekem Jesus ebe akada ke iso Andikara esie eke heaven onyụn̄ okodụk utom ke obio mme spirit. (1:9-11) Ke ntọn̄ enyọn̄ ama akakpan mme apostle oro ndikụt Jesus, enye ama ọfọrọde idem eke owo esie efep. Angel iba ẹma ẹbiọn̄ọde ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte ke enye ‘eyedi kpa ke ukem ido oro.’ Ndien kpasụk ntre ke okotịbe. Mme mbet Jesus ikpọn̄îkpọn̄ ẹkekụt ini enye ọkọnyọn̄de, idem kpa nte edide Mme Ntiense Jehovah ikpọn̄îkpọn̄ ẹdiọn̄ọ edifiak ndi esie oro enyịn mîkwe.
Jehovah Anam Edimek
6. Didie ke ẹkemek owo ndida itie Judas Iscariot?
6 Ikebịghike mme apostle ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ Jerusalem. (1:12-26) Ke ubet enyọn̄ (iso-ọfọn ke ufọk Mary, eka Mark), mme anam-akpanikọ apostle 11 ẹma ẹkọbọ ke akam ye nditọeka Jesus, mbet esie eken, ye eka esie, Mary. (Mark 6:3; James 1:1) Edi anie edibọ “etie” utom Judas ida? (Psalm 109:8) N̄kpọ nte mbet 120 ẹkedu do ke ini Abasi ekemekde eren kiet ndida itie Judas, kpa andikada Jesus nnọ, anamde ibat mme apostle afiak ekedi 12. Owo oro ẹmekde enyene ndidi owo emi ekedide mbet ke ini utom ukwọrọikọ Jesus ye owo emi okokụtde ediset ke n̄kpa esie. Nte ededi, owo oro n̄ko enyene ndidiọn̄ọ Jehovah nte Andikara esie. Ke ẹma ẹkebọn̄ akam, ẹma ẹsịn afia ẹban̄a Matthias ye Joseph Barsabbas. Abasi ama anam afia oro ọwọrọ Matthias.—Mme N̄ke 16:33.
7. (a) Didie ke Judas “[aka] da utịp ukwan̄ido esie edep in̄wan̄”? (b) Judas akakpa didie?
7 Judas Iscariot ke akpanikọ ikọdiọn̄ọke Jehovah nte Andikara esie. Kamse, enye ama ada Eyen Abasi ọnọ ke mbak silver 30! Judas ama afiak ada okụk oro akayak ọnọ ikpọ oku, edi Peter ọkọdọhọ ete ke andida owo nnọ oro ama “ada utịp ukwan̄ido esie edep in̄wan̄.” Didie ke ekedi ntre? Ọfọn, enye ama ọnọ okụk oro ye ntak ndidep “In̄wan̄ Iyịp,” nte ẹkekotde in̄wan̄ oro. Ẹkenen̄ede ẹdiọn̄ọ in̄wan̄ oro nte unaisọn̄ oro odude ke n̄kan̄ edem usụk Itịghede Hinnom. Sia itie ebuana esie ye Andikara eke heaven ama akabiara ofụri ofụri, Judas ‘ama ekeyịri idem owot.’ (Matthew 27:3-10) Iso-ọfọn urụk m̀mê n̄kọk-eto oro ama osịbe, ntre ke ini enye ọkọduọde enye ‘ekebemiso ọtọ ibuot ke ikpọ itiat, idịbi esie onyụn̄ asiaha.’ Akpakam edi owo nnyịn ndomokiet ididịghe eyenete abian̄a!
Ẹyọhọ ye Edisana Spirit!
8. Ini ewe ke ẹkenịm mme mbet Jesus baptism ke edisana spirit, ndien ye nso utịp?
8 Edi nso kaban̄a edinịm baptism ke edisana spirit oro ẹken̄wọn̄ọde? Emi akada itie ke Pentecost eke 33 C.E., usen duop ke Jesus ama ọkọdọk ke enyọn̄. (2:1-4) Nso aduai-owo-idem edinam ke baptism oro ekedi ntem! Kere ban̄a n̄kpọntịbe oro. N̄kpọ nte mbet 120 ẹkedu ke ubet enyọn̄ oro ke ini ‘uyom okotode ke enyọn̄ edi, ebiet uyo ata ọkpọsọn̄ oyobio eke ofịmede, ọyọhọ ofụri ufọk oro.’ Enye ikedịghe ofụm, edi okoyomo nte ofụm. Edeme “eke asakde ikan̄” ama odoro mbet ye apostle kiet kiet ke ibuot. “Ndien edisana spirit ọyọhọ kpukpru mmọ ke idem, mmọ ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndisem nsio nsio usem.” Ke ini baptism oro akadade itie, ẹma ẹbon mmọ n̄ko ke edisana spirit, ẹyet mmọ aran, ẹnyụn̄ efịk mmọ idiọn̄ọ nte ubak inyene eke spirit.—John 3:3, 5; 2 Corinth 1:21, 22; 1 John 2:20.
9. Nso ke mme mbet oro ẹkeyọhọde ye spirit mi ẹketịn̄ ẹban̄a?
9 N̄kpọntịbe emi ama otụk mme Jew ye mme okpono Abasi ke ido mme Jew ke Jerusalem ẹmi ẹketode “kpukpru mme idụt ke idak ikpaenyọn̄.” (2:5-13) Ke ẹkopde n̄kpaidem, mmọ ẹma ẹbụp ẹte: “Nsidi ntak ndien eke kpukpru nnyịn ikopde nte mmọ ẹsemde usem eke ikamade ke esịt?” Ekeme ndidi emi ekedi usem oro ẹsemde ke mme utọ ebiet nte Media (n̄kan̄ edem usiahautịn Judea), Phrygia (ke Asia Minor), ye Rome (ke Europe). Nte mme mbet ẹkesemde nsio nsio usem ẹban̄a “ata n̄kpọsọn̄ utom Abasi,” idem ama akpa ediwak mme andikpan̄ utọn̄, edi mbon nsahi ẹma ẹnọ ekikere ẹte ke mmọ ẹkekpa mmịn.
Peter Ọmọnọ Edemede Udọn̄ Ikọ Ntiense
10. N̄kpọntịbe eke Pentecost 33 C.E. okosu ewe prọfesi, ndien nte emi enyene mbiet ke eyomfịn?
10 Peter ama ọtọn̄ọ ndinọ ikọ ntiense ke ndiwụt nte ke n̄kanika usụkkiet usen ubọk ama abak akaha ndidi se owo akpade mmịn. (2:14-21) Utu ke oro, n̄kpọntịbe emi ekedi edisu un̄wọn̄ọ oro Abasi ọkọn̄wọn̄ọde ndin̄wan̄a edisana spirit mfụk ikọt esie. Abasi ama ọnọ Peter odudu ndinyan ubọk n̄wụt eyo nnyịn ke ndidian ikọ ẹmi, “ke ukperedem ini” ye “mmọ ẹyenyụn̄ ẹtịn̄ prọfesi.” (Joel 2:28-32) Jehovah eyenam mme utịben̄kpọ ẹda itie ke heaven onyụn̄ anam mme idiọn̄ọ ẹdu ke isọn̄ mbemiso akwa usen esie, ndien n̄kpasịp mbon oro ẹsemede ẹkot enyịn̄ esie ke mbuọtidem ke ẹdinyan̄a. Ukem edin̄wan̄a spirit nduọk mbon oro ẹyetde aran amanam mmọ “ẹtịn̄ prọfesi” mfịn ye akwa odudu ye ukeme.
11. Kaban̄a Jesus, nso ke mme Jew ye Abasi ẹkenam?
11 Peter ndien ama anam ẹdiọn̄ọ Messiah. (2:22-28) Abasi ama etie ntiense aban̄a idaha Messiah Jesus ke ndiyak enye anam ediwak utom odudu, idiọn̄ọ, ye mme utịben̄kpọ. (Mme Hebrew 2:3, 4) Edi mme Jew ẹma ẹnam ẹkọn̄ enye ke eto “ke ubọk mme anana-ibet,” kpa mbon Rome ẹmi mîkosụkke ibuot inọ ibet Abasi. “Ke ọkpọsọn̄ uduak ye mbeiso ifiọk Abasi ke ẹkeda” Jesus ẹnọ koro emi ekedide uduak Abasi. Nte ededi, Abasi ama anam Jesus eset ke n̄kpa onyụn̄ ọfọrọde enye idem eke owo ke utọ usụn̄ oro enye mîkekwe mbiara.—Psalm 16:8-11.
12. Nso ke David ekebemiso ada okụt, ndien edinyan̄a ọkọkọn̄ọ ke nso?
12 Ẹma ẹfiak ẹsọn̄ọ prọfesi Messiah nte ikọ ntiense Peter akakade iso. (2:29-36) Enye ọkọdọhọ ete ke David ama ebemiso okụt ediset ke n̄kpa eke n̄kpon n̄kan eyen esie, Jesus kpa Messiah. Ke n̄kokon̄ ebiet oro enye odude ke ubọk nnasia Abasi ke heaven, Jesus ama an̄wan̄a edisana spirit oro ọkọbọde Ete esie ọduọk. (Psalm 110:1) Mme andikpan̄ utọn̄ nnọ Peter ‘ẹma ẹkụt ẹnyụn̄ ẹkop’ nte emi odude ke edinam ke ndikụt edeme eke ẹsakde ikan̄ nte ẹdorode mme mbet ke ibuot, ẹnyụn̄ ẹkopde usem isen idụt oro mmọ ẹkesemde. Enye n̄ko ama owụt ete ke edinyan̄a ọkọn̄ọ ke ndidiọn̄ọ Jesus nte Ọbọn̄ ye Messiah.—Rome 10:9; Philippi 2:9-11.
Jehovah Ọnọ N̄kọri
13. (a) Man ẹnịm owo baptism nte odotde, nso ke mme Jew ye mme okpono Abasi ke ido mme Jew ẹkenyene ndidiọn̄ọ? (b) Owo ifan̄ ẹkena baptism, ndien ye nso utịp ke Jerusalem?
13 Ikọ Peter ekenyene odudu didie ntem! (2:37-42) Ikọ esie ama ọnọ mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye unan ke esịt ke ndikenyịme ẹwọt Messiah. Ntre enye akpak mmọ ete: “Mbufo ẹkabade esịt, ẹnyụn̄ ẹna baptism, kpukpru mbufo, ke enyịn̄ Jesus Christ, man ẹfen mme idiọkn̄kpọ mbufo; ndien mbufo ẹyebọ edisana spirit nte enọ.” Mme Jew ye mme okpono Abasi ke ido mme Jew ẹma ẹbebem iso ẹdiọn̄ọ Jehovah nte Abasi ye ufọn oro mmọ ẹyomde spirit esie. Idahaemi oyom mmọ ẹkabade esịt ẹnyụn̄ ẹnyịme Jesus nte Messiah man ẹnịm mmọ baptism ke enyịn̄ (ke ndidiọn̄ọ ifetutom m̀mê uduak) Ete, Eyen, ye edisana spirit. (Matthew 28:19, 20) Ke ndinọ mme Jew oro ye mme okpono Abasi ke ido mme Jew ikọ ntiense, Peter ama ada akpa ukpọhọde eke spirit oro Jesus ọkọnọde enye ọkpọhọde usụn̄ ifiọk ye ifetutom ọnọ mme Jew oro ẹkenịmde ke akpanikọ man ẹbe ẹdụk Obio Ubọn̄ eke heaven. (Matthew 16:19) Ke usen kiet oro, owo 3,000 ẹma ẹna baptism! Kere nte ediwak mme ntiense Jehovah ẹkwọrọde ikọ ke ekpri efakutom Jerusalem!
14. Ntak-a, n̄ko ke ewe usụn̄ ke mme andinịm ke akpanikọ “ẹ[ke]buana kpukpru n̄kpọ”?
14 Ediwak owo ẹmi ẹketode anyan ebiet ẹdi ikenyeneke mme n̄kpọ udu-uwem man ẹdu do ẹbịghi, edi ama ọdọn̄ mmọ ndikpep ekese n̄kpọ mban̄a obufa n̄kpọ oro mmọ ẹnịmde ke akpanikọ nnyụn̄ n̄kwọrọ ikọ nnọ mbon en̄wen. Ntre mme akpa anditiene Jesus ke ima ẹma ẹn̄wam kiet eken, kpa nte Mme Ntiense Jehovah ẹnamde mfịn. (2:43-47) Mme andinịm ke akpanikọ ke ibio ini ẹma “ẹbuana kpukpru n̄kpọ.” Ndusụk owo ẹma ẹnyam inyene mmọ, ẹnyụn̄ ẹdeme okụk oro ẹnọ owo ekededi oro okodude ke unana. Emi ama anam esop enyene eti ntọn̄ọ nte ‘Jehovah akadiande mmọemi ẹnyan̄ade ọnọ mmọ ke usen ke usen.’
Ukọk-Udọn̄ọ ye Mme Utịp Esie
15. Nso ikotịbe ke ini Peter ye John ẹkedụkde temple, ndien didie ke mme owo ẹkenam n̄kpọ?
15 Jehovah akada “mme idiọn̄ọ” an̄wam mme anditiene Jesus. (3:1-10) Ntre, nte Peter ye John ẹdụkde temple ke n̄kanika 3 uwemeyo ke ini akam emi esidade osịm ini uwa mbubịteyo, owo kiet emi edide mbụn̄ọ toto ke emana ama etie ke enyịnusụn̄ temple emi ẹkotde Ediye ‘eben̄e n̄kpọ.’ Peter ama ọdọhọ ete, ‘Nyeneke silver ye gold; edi se nnyenede ke nnọ fi oro. Ke enyịn̄ Jesus Christ emi otode ke Nazareth, daha, san̄a.’ Ẹma ẹkọk eren oro udọn̄ọ ke ebe oro! Nte enye odụkde ke temple “asan̄a onyụn̄ ọfrọ, onyụn̄ otoro Abasi,” ‘n̄kpaidem ama omụm’ mme owo. Iso-ọfọn ndusụk owo ẹma ẹti ikọ emi ẹte: “Mbụn̄ọ eyenek nte edop.”—Isaiah 35:6.
16. Didie ke mme apostle ẹkenam mbụn̄ọ okop nsọn̄idem?
16 Mme owo oro idem akakpade mi ẹma ẹsop idem ke Etehe Solomon, kpa etehe oro odude ke n̄kan̄ edem usiahautịn temple. Do Peter ama ọnọ ikọ ntiense. (3:11-18) Enye ama owụt ete ke edi Abasi ọkọnọ mme apostle oro odudu ndinam mbụn̄ọ oro okop nsọn̄idem ebe ke ubọn̄ ubọn̄ Asan̄autom Esie, Jesus. (Isaiah 52:13-53:12) Mme Jew ẹma ẹkan̄ “Enyeemi asanade onyụn̄ enende”; edi, Jehovah ama anam enye eset ke n̄kpa. Okposụkedi mme owo ye mme andikara mmọ mîkọfiọkke ite ke mmimọ ikowot Messiah, Abasi ke ntre ama anam ikọ prọfesi oro ẹsu nte ke “Christ Imọ eyekụt ukụt.”—Daniel 9:26.
17. (a) Nso ke mme Jew ẹkenyene ndinam? (b) Nso ikotịbe tọn̄ọ nte ‘ẹkesio Christ ẹdọn̄’ ke eyo nnyịn?
17 Kaban̄a nte mmọ ẹkenamde n̄kpọ ye Messiah, Peter ama owụt se mme Jew ẹkpenamde. (3:19-26) Ama oyom mmọ “ẹkabade esịt,” m̀mê ẹfụhọ ẹban̄a idiọkn̄kpọ mmọ, ẹnyụn̄ “ẹfiak edem,” mîdịghe ẹkpụhọde usụn̄ uwem, ẹtienede usụn̄uwem efen. Edieke mmọ ẹnyenede mbuọtidem ke Jesus nte Messiah, ẹnyịmede ufak oro, edidemede eyeto Jehovah osịm mmọ nte mbon oro ẹfende idiọkn̄kpọ mmọ. (Rome 5: 6-11) Ẹma ẹti mme Jew ẹte ke mmọ ẹkedi nditọ ediomi oro Abasi okodụkde ye mme eteete mmọ, asiande Abraham ete: “Oto ke ubon fo kpukpru orụk owo ke ererimbot ẹyekụt ufọn.” Ntre Abasi ekebemiso ọdọn̄ Asan̄autom Messiah esie edinyan̄a mme Jew oro ẹkekabarede esịt. Nte enende, tọn̄ọ nte ‘ẹkesio Christ ẹdọn̄’ ke ukara Obio Ubọn̄ eke heaven ke 1914, inem inem edifiak n̄wụk akpanikọ ye esop ukara Abasi ke otu Mme Ntiense Jehovah amada itie.— Genesis 12:3; 18:18; 22:18.
Mmọ Iditreke!
18. Ewe “itiat” ke “mendibọp ufọk” ẹdide mme Jew ẹkesịn, ndien anie ikpọn̄îkpọn̄ ke edinyan̄a oto?
18 Sia ẹyatde esịt nte ke Peter ye John ẹkwọrọ ediset ke n̄kpa Jesus, ikpọ oku, etubom temple, ye mme Sadducee ẹma ẹmụm mmọ ẹsịn ke ufọk-n̄kpọkọbi. (4:1-12) Mme Sadducee ikonịmke ediset ke n̄kpa ke akpanikọ, edi ediwak mbon en̄wen ẹma ẹkabade ẹdi mme andinịm ke akpanikọ, ibat irenowo ikpọn̄îkpọn̄ ekedi n̄kpọ nte 5,000. Ke ini ẹkebụpde mmọ mbụme ke esop enyọn̄ eke Jerusalem, Peter ọkọdọhọ ete ke ẹkenam mbụn̄ọ oro okop nsọn̄idem ke “enyịn̄ Jesus Christ eyen Nazareth,” emi mmọ ẹkewotde, edi emi Abasi akanamde eset ke n̄kpa. “Itiat” emi mme “mendibọp ufọk” ẹdide mme Jew ẹkesịnde amakabade edi “etubom inụk.” (Psalm 118:22) Peter ama ọdọhọ ete, “Edinyan̄a inyụn̄ itoho ke baba owo kiet efen.”
19. Ke ini ẹkedọhọde ẹtre ukwọrọikọ, mme apostle ẹkebọrọ didie?
19 Ẹma ẹdomo nditre utọ utịn̄ikọ ntre. (4:13-22) Sia owo oro ẹkenamde idem ọsọn̄ odude do, ikememke utom ndineni ‘utịben̄kpọ emi ọwọrọde etop mi,’ edi ẹma ẹwụk Peter ye John ẹte “ẹkûtịn̄ ẹkûnyụn̄ ẹkpep baba n̄kpọ kiet ke enyịn̄ Jesus.” Nso ikedi ibọrọ mmọ? “Nnyịn [i]kemeke nditre nditịn̄ se nnyịn ikokụtde inyụn̄ ikopde.” Mmọ ẹkekop uyo Jehovah nte Andikara mmọ!
Ẹma Ẹbọrọ Akam!
20. Mme mbet ẹkebọn̄ akam ẹben̄e nso, n̄ko ye nso utịp?
20 Nte Mme Ntiense Jehovah ẹsibọn̄de akam ke mme mbonoesop, kpasụk ntre ke mme mbet ẹkebọn̄ akam ke ini mme apostle oro ẹkesanade ẹyak ẹkesiande mmọ se ikadade itie. (4:23-31) Ẹma ẹtịm ẹdiọn̄ọ ẹte ke Herod Antipas ye Pontius Pilate, kpa mme andikara, ọkọrọ ye mme Gentile ẹdide mbon Rome ye nditọ Israel, ẹma ẹsop idem ọtọkiet ndin̄wana ye Messiah. (Psalm 2:1, 2; Luke 23:1-12) Ke ibọrọ akam oro, Jehovah ama anam mbet ẹmi ẹyọhọ ye edisana spirit, man otodo mmọ ẹkpetịn̄ ikọ Abasi uko uko. Owo ikeben̄eke Andikara mmọ ite yak etre ukọbọ emi, edi man an̄wam mmọ ẹkeme ndikwọrọ ikọ uko uko kpa ye ukọbọ oro.
21. Barnabas ekedi anie, ndien nso mme edu ke enye ekenyene?
21 Mme andinịm ke akpanikọ ẹma ẹkaiso ndibuana kpukpru n̄kpọ, ndien baba owo mmọ kiet ikodụhe ke unana. (4:32-37) Etịp etịbe kiet ekedi Levite, kpa Joseph owo Cyprus. Mme apostle ẹma ẹnọ enye enyịn̄ oro ẹkotde ẹkedian Barnabas, emi ọwọrọde “Eyen Ndọn̄esịt,” iso-ọfọn sia enye ekedide OWO un̄wam ye OWO esịtmbọm. Ke akpanikọ, kpukpru nnyịn iyom ndidi ukem orụk OWO oro.—Utom 11: 22-24.
Ẹyarade Mme Osu Nsu
22, 23. Nso ikedi idiọkn̄kpọ Ananias ye Sapphira, ndien didie ke nnyịn ikeme ndinyene ufọn nto se mmọ ẹkesobode?
22 Nte ededi, Ananias ye n̄wan esie, Sapphira, ẹma ẹsịn ndidiọn̄ọ Jehovah nte Andikara mmọ. (5:1-11) Mmọ ẹma ẹnyam in̄wan̄ ẹnyụn̄ ẹmụm ubak okụk ẹkama, edi ke abian̄a ẹnamde nte imọnọ mme apostle ofụri okụk oro. Ifiọk oro spirit Abasi ọkọnọde ama anam Peter ọfiọk mbubịk ido mmọ, adade okosụn̄ọ ke mmọ ndikpan̄a. Nso ntọt ke emi edi ntem ọnọ mbon oro Satan odomode man ẹdi mme abian̄a abian̄a!—Mme N̄ke 3:32; 6:16-19.
23 Ke n̄kpọntịbe emi ama ekebe, idụhe OWO ndomokiet ye ndiọi uduak esịt emi ekenyenede uko ndidian idem ye mme mbet. Mbon en̄wen ẹma ẹkabade ẹdi mme andinịm ke akpanikọ. (5:12-16) Akande oro, nte mbon udọn̄ọ ye mmọemi ndidehe spirit ẹtụhọrede ẹkekọn̄de mbuọtidem ke odudu Abasi, ẹma “ẹnam udọn̄ọ okụre kpukpru mmọ.”
Ẹkop Uyo Abasi Ẹkan Uyo Owo
24, 25. Ntak emi mbiowo mme Jew ẹkekọbọde mme apostle, edi nso uwụtn̄kpọ ke mme anam-akpanikọ ẹmi ẹkenịm ẹnọ kpukpru ikọt Jehovah?
24 Ikpọ oku ye mme Sadducee kemi ẹdomo ndikpan utịbe utịbe n̄kọri emi ke ndisịn kpukpru mme apostle ke ufọk-n̄kpọkọbi. (5:17-25) Edi ke okoneyo oro angel Abasi ama osion̄o mmọ. Ndien ke n̄kpọ-usen mmọ ke ẹkekpep n̄kpọ ke temple! Ukọbọ ikemeke nditre ikọt Jehovah.
25 Edi, ẹma ẹkama ọkpọsọn̄ mfịghe ke ini ẹkedade mme apostle ẹka iso Sanhedrin. (5:26-42) Nte ededi, ke ẹkpande mmọ ndikpep n̄kpọ, mmọ ẹkedọhọ ẹte: “Nnyịn inyene ndikop uyo Abasi [nte andikara] n̄kan uyo owo.” Emi ama onịm uwụtn̄kpọ ọnọ mme mbet Jesus, kpa kiet oro Mme Ntiense Jehovah ẹtienede mfịn. Ke Gamaliel, ekpep Ibet ama okodụri mmọ utọn̄, mbiowo oro ẹma ẹmia mme apostle, ẹwụk mmọ ẹte ẹtre ukwọrọikọ, ẹnyụn̄ ẹyak mmọ ẹnyọn̄ọ.
26. Didie ke utom ukwọrọikọ eke mme apostle ekemen udomo ye eke Mme Ntiense Jehovah mfịn?
26 Mme apostle ẹma ẹdara koro ẹbatde ẹte mmọ ẹmedot ndibọ esuene kaban̄a enyịn̄ Jesus. “Ndien kpukpru usen, ke temple ye ke ufọk, mmọ idopke uyo ndikpep nnyụn̄ n̄kwọrọ [eti mbụk].” Ih, mmọ ẹkedi isụn̄utom oro ẹsan̄ade ke ufọk-ke-ufọk. Kpasụk ntre ke edi ye Mme Ntiense Abasi eke eyomfịn, ẹmi n̄ko ẹkebọde spirit esie koro mmọ ẹkopde uyo esie ẹnyụn̄ ẹdọhọde ẹte, “Jehovah edi Andikara nnyịn!”
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Nso utom ke ana mme anditiene Jesus ke ini edem ye eke idahaemi, ẹnam?
◻ Nso ikotịbe ke usen Pentecost eke 33 C.E:?
◻ Ini ewe, n̄ko didie ke Peter akada akpa ukpọhọde eke spirit oro Jesus ọkọnọde anam n̄kpọ?
◻ Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto se ikotịbede inọ Ananias ye Sapphira?
◻ Ke ini ẹkedọhọde etre ukwọrọikọ, nso uwụtn̄kpọ ke mme apostle ẹkenịm ẹnọ kpukpru Mme Ntiense Jehovah?