Ewe Abasi ke Afo Atuak Ibuot Ọnọ?

KE OFỤRI ererimbot, mme owo ẹyebọrọ mbụme oro ke nsio nsio usụn̄. Apostle Paul ọkọdọhọ ete: “Ediwak ‘abasi’ ye mbọn̄’ ẹdu,” ndien mfịn mme abasi oro ẹkponode ẹdi ke ediwak million. (1 Corinth 8:5, NW) Nte afo ama ọfiọk, nte ededi, ete ke iwak owo ẹtuak ibuot ẹnọ nsio nsio abasi utu enyeoro mmọ ẹkerede nte ituakde ibuot inọ? ko nte afo ama ọfiọk ete ke ediwak mbon oro mînịmke edidu Abasi ke akpanikọ ẹnyene ifiopesịt ẹkan mbon oro ẹnịmde Abasi ke akpanikọ? ewe usụn̄?

Ọfọn, ukabade ikọ kiet oro ẹnọde utuakibuot “ndinọ akwa, idem akakan uku, ukpono, m̀mê uten̄e.” Ke akpa usem oro ẹkedade ẹwet Bible, mme ikọ ẹdade ẹnọ utuakibuot ẹnọ ekikere edinam utom m̀mê ndinụk ibuot ke iso owo. Ye emi ke ekikere, ẹyak ise nte mme owo ẹkemede ndinam ndudue kaban̄a owo m̀mê n̄kpọ oro mmọ ẹnen̄erede ẹtuak ibuot ẹnọ.

Mbuaha Utuakibuot

Da ke uwụtn̄kpọ mbon Samaria eset. Ediwak mmọ ẹkenen̄ede ẹdi isenowo ẹmi mbon Assyria ẹkedade ke Palestine ẹdi man ẹda itie esien Israel duop eke edem edere oro ẹkedude ke ntan̄mfep. Ke mbemiso, mmọ ẹketiene abasi mme okpono ndem, edi idahaemi mmọ ẹsịn ukeme ndikpep mban̄a Jehovah, Abasi Israel. Nte mmọ adan̄aoro ẹma ẹkpọn̄ akani ido ukpono mmọ? Baba. Bible ọtọt ete: “Ndien mmọ ikopke, edi ẹnam kpa ido mmọ. Ntre ke mme idụt ẹmi ẹkabak Jehovah, ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ẹnọ edisọi mbiet mmọ.” (2 Ndidem 17:40, 41) Ntem, mbon Samaria ke adan̄aemi ke inua ẹkedọhọde nte ifiọkde Jehovah, ke ẹkesụk ẹnam n̄kpọ ẹnọ n̄kani abasi mmọ, ke ntem ẹnamde orụk mbuaha utuakibuot.

Ukem n̄kpọ ntre ama otịbe ke ini mme isụn̄utom ẹkedade ido ukpono Roman Catholic ẹdụk South America. Mmọ ẹma ẹkabade ediwak mme usụhọde owo esịt, edi ukem nte mbon Samaria eset, mme usụhọde owo ẹmi ikefreke n̄kani abasi mmọ. Ntre, ke Brazil, “mme Christian” ke ẹsụk ẹnịm edinam uwa ibọk mme okpono ndem nte usọrọ ndida n̄kpono mme abasi eset, utọ nte abasi an̄wan Iemanjá. Ukem n̄kpọ ntre ẹtịbe ke mme idụt South America eken.

Akande oro, ido ukpono emi mme isụn̄utom oro ẹkedade ẹdụk South America ekedi mbuaha ido ukpono ke idemesie. Ediwak ukpepn̄kpọ esie, utọ nte Abasi-Ita-ke-Kiet, hell ikan̄, ye ukpọn̄ ikpaha ke nsinsi, ẹketọn̄ọ ẹto mme ido ukpono ndem eset ye akwa ifiọk owo. Ke akpanikọ owo ikekwe mmọ ke Bible. Ukem oro n̄ko, mme usọrọ esie​—ẹsịnede Christmas ye Easter​—ikọtọn̄ọke ito Christian.a Nte emem utom ndinịm mme utọ usọrọ mme okpono ndem ntre nnyụn̄ nnịm mme utọ ukpepn̄kpọ oro mîdịghe eke Christian mi ke akpanikọ edi osụk atuak ibuot ọnọ Abasi a-Bible, emi ọkọdọhọde ete: “Kûnyene abasi efen ukọrọ ye ami”? (Exodus 20:3) Ke akpanikọ ukemeke!

“Ẹkpeme Idem Ke Ndem”

Kere ban̄a usụn̄ efen oro ẹbian̄ade mme owo ke se iban̄ade utuakibuot. Apostle John ekewet ete: “N̄kpri nditọ mi, ẹkpeme idem ke ndem.” (1 John 5:21) Edọhọ ke n̄kpọ nte owo tọsịn million kiet ẹdu ke Christendom, mmọemi ẹdọhọ ke mmimọ ituak ibuot inọ ukem Abasi oro John akatuakde ibuot ọnọ. Edi, million ke itie ikie ke otu mmọ ẹtuak ibuot ẹnọ ndisọi mbiet “ndisana owo,” eke Jesus, ye eke edisana Mary.

Ata n̄kari n̄kari usụn̄ ukpono ndem en̄wen ẹdu. Ke isua 44 C.E., Edidem Herod Agrippa ama etịn̄ ikọ ọnọ otuowo, ndien ama aduai otuowo idem tutu mmọ ẹfiori ẹte: “Uyo Abasi, idịghe uyo owo!” (Utom 12:21, 22) Ih, mmọ ẹketuak ibuot ẹnọ Herod, ẹnamde enye edi abasi. Mme ukem n̄kpọ ntre ẹtịbe mfịn. Ke mme nduaidem nduaidem usen oro N̄ka Nazi akadahade ada ndikara ke Europe, ufiet oro “Ẹtoro Hitler!” ekenen̄ede edi mfiori utuakibuot. Ediwak owo ẹma ẹnyịme ndin̄wana nnyụn̄ n̄kpa nnọ Adaiso Nazi nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke enye edi abasi, kpa andinyan̄a idụt oro. Edi, n̄wakn̄kan mbon oro ẹkenamde utuakibuot oro ekedi mbon ufọkederi Christendom!

Mbemiso ye ke ini Hitler ama ekebe, mme akara ukaraidem eken ẹma ẹmenede idemmọ ke enyọn̄ nte mme andinyan̄a ẹnyụn̄ ẹyom san̄asan̄a utuakibuot. Mbon oro ẹkenyịmede ẹma ẹnam mme owo ẹmi ẹdi abasi, inamke n̄kpọ m̀mê ewe ido ukpono ke “mme andituak ibuot nnọ” oro ẹkedu m̀mê idem ọkpọkọm mmọ ẹkedọhọ ke mmimọ idi mbon oro mînịmke edidu Abasi ke akpanikọ. Ukpono oro nta mme ebre mbre mbuba, nta mbon senima, ye mme andinam edinam unọ idem inemesịt eken ẹbọde ẹto mme andidara mmọ edi n̄ko mbiet utuakibuot.

Utuakibuot nnọ Okụk

N̄ko, kere se ikọ Jesus oro ọkọwọrọde ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Baba owo kiet ikemeke ndisan̄a utom mme ete iba: koro enye eyesua kiet, ama eken; mîdịghe ntre, enye eyesọn̄ọ ada ye kiet, esịn enye eken ke ndek. Mbufo ikemeke ndisan̄a utom Abasi ye eke mammon [“inyene”, NW].” (Matthew 6:24) Nte afo ọmọfiọk owo emi abuanade ke ido ukpono edi emi akpan udọn̄ esie ke uwem edide ndin̄wana okụk? Anie, ndien, ke utọ owo oro enen̄ede anam n̄kpọ ọnọ, Abasi m̀mê inyene? Owo ifan̄ oro mînịmke ke akpanikọ ke afo ọfiọk emi ọkpọsọn̄ udọn̄ uyom okụk omụmde? Ke akpanikọ, mmọ n̄ko ẹdi mme andituak ibuot nnọ okụk, iso-ọfọn ẹnyenede ifiopesịt ẹkan ediwak mme andinịm ke akpanikọ.

Apostle Paul ama anam ukem edumbet oro an̄wan̄a ke ini enye ekewetde ete: “Ẹwot mbak idem mbufo ẹmi ẹdude ke isọn̄. Ẹkpọn̄ use, ye ndek ndek ido, ye idiọk udọn̄, ye idiọkitọn̄, ye edisịn esịt ke n̄kpọ owo, emi edide ukpono ndem.” (Colossae 3:5) Edieke nnyịn isịnde esịt ke n̄kpọ ata ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ tutu eyedi se ibiatde ofụri ukeme nnyịn ke ndinyene enye, ndusụk idem ibiatde ibet ke ndinam ntre, do ye nnyịn n̄kpọ oro edi ndem, kpa abasi. (Ephesus 5:5) Ke n̄wed efen, Paul ama ewet kaban̄a ndusụk mme anam ukwan̄ n̄kpọ ete: “Idịbi mmọ edi abasi mmọ.” (Philippi 3:19) Edieke ofụri uduak nnyịn ke uwem edide ndinem idem nnyịn esịt, yak idọhọ iyọhọde idịbi nnyịn, dọ nnyịn idi abasi inọ idem nnyịn. Owo ifan̄ ke ọfiọk nte ẹkponode utọ abasi emi?

Ih, nte apostle Paul ekewetde ete: “Ediwak ‘abasi’ ye ‘mbọn̄’ ẹdu.” N̄ko ke ediwak idaha, mme andituak ibuot nnọ mmọ ẹtie nte mbon Samaria eset, ẹnamde n̄kpọ ẹnọ abasi kiet ke ikọ ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ ẹnọ en̄wen ke edinam mmọ. Ke akpanikọ, nte ededi, Abasi kiet kpọt odu emi odotde ndibọ utuakibuot nnyịn. Nte afo ọmọfiọk owo emi enye edide? N̄ko, odu n̄kpọ kiet emi adiande utuakibuot kpukpru mme abasi eken ọtọkiet ke ẹsiode enye ẹfep. Nso idi oro? Iyekụt ke ibuotikọ oro etienede.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]