Ndida Usọ Mbukpek—Nsịm Esịt

EDIWAK owo ẹsinyene eyịghe ẹban̄a ikọ oro “mbukpek.” Enye ekeme ndinam owo enyene anyam urua oro etiede ikọ ikọ ke ekikere m̀mê usuanetop emi ẹtịmde ndibian̄a m̀mê nditap andidep. Idem ke Bible, ekikere mbukpek ndusụk ini esinyene se ọwọrọde ke etikwo etikwo usụn̄, ọnọde ekikere edibiat m̀mê edidi se ẹtụnde usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, Christian apostle Paul ama ewet ọnọ mbon Galatia ete: “Mbufo ẹkefefehe mbuba nte eyede ndise: anie ọkọwọrọ ọkọbiọn̄ọ mbufo ke usụn̄, ete, ẹkûsụk ibuot ẹnọ akpanikọ? Edisịn emi ẹsịnde mbufo ẹnam ntem [“orụk mbukpek emi,” NW] itoho Abasi emi okotde mbufo.” (Galatia 5:7, 8) Paul n̄ko ama odụri mbon Colossae utọn̄ ọbiọn̄ọ ediyak owo baba kiet ada “nneminua [mbukpek, NW] abian̄a mmọ.” (Colossae 2:4) Utọ mbukpek oro ọkọn̄ọ ke mme n̄kari n̄kari eneni oro ẹbọpde ẹdori ke nsunsu itiat idakisọn̄.

Ke udiana leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk Timothy, nte ededi, apostle Paul ama ada ekikere mbukpek etịn̄ ikọ ke usụn̄ifiọk efen. Enye ekewet ete: “Ka iso ke mme n̄kpọ oro afo ekekpepde ẹkenyụn̄ ẹkpekde fi ndinịm ke akpanikọ, ọfiọkde mme owo ẹmi afo ẹkekpepde mmọ oto.” (2 Timothy 3:14, NW) Ke ndidi se ‘ẹkpekde ndinịm ke akpanikọ,’ eka ye eka eka Timothy, emi ebede ke mmọ enye ekpep mme akpanikọ N̄wed Abasi, ikabian̄ake enye.—2 Timothy 1:5.a

Ke adan̄aemi odude ke ufọk ukpeme ke Rome, Paul ama ọnọ ediwak owo ọyọhọ ikọ ntiense, enye “osion̄o ikọ ke ibet Moses ye mme prophet, an̄wana ndiwọn̄ọde mmọ esịt mban̄a Jesus.” (Utom 28:23) Ndi Paul akababian̄a otuowo esie? N̄wan̄ansa-o! Nte an̄wan̄ade, ndien, mbukpek idiọkke kpukpru ini.

Ke ẹdade ẹtịn̄ ikọ ke in̄wan̄în̄wan̄ usụn̄, orụn̄ ikọ Greek oro ẹkabarede “kpek” ọwọrọ ndinam ẹnịm ke akpanikọ, ndinam ẹkpụhọde ekikere ebe ke nnennen n̄kọkibuot oro esịnede ifiọk. Andikpep ke ntem ekeme ndibọp ndori ke itiat idakisọn̄ eke N̄wed Abasi, adade mbukpek ndinam mbon en̄wen ẹnịm akpanikọ Bible. (2 Timothy 2:15) Ke akpanikọ, emi ekedi idiọn̄ọ utom ukwọrọikọ Paul. Idem Demetrius ọsọi silver, oro akadade mme ukpepn̄kpọ Christian ke nsu, ama ọdọhọ ete: “Idịghe ke Ephesus ikpọn̄-ikpọn̄, edi ayak esisịt ke ofụri Asia nde, Paul emi ama ada ndutịn̄ esie odụdi ediwak owo ada, ekpep ete mme abasi, eke owo anamde ke ubọk, idịghe abasi.”—Utom 19:26.

Ndikama Mbukpek ke Utom Ukwọrọikọ

Jesus Christ ama eteme mme mbet esie ete: “Ẹka ẹkenam kpukpru mme idụt ẹdi mbet Mi, ẹnịm mmọ baptism ẹsịn ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye Edisana Spirit: ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ eke n̄ketemede mbufo: ndien sese, Ami ndodu ye mbufo kpukpru ini, tutu esịm utịt ererimbot.” (Matthew 28:19, 20) Ke se ibede idụt 230, Mme Ntiense Jehovah ke ẹnam ewụhọ emi. Ọfiọn̄ kiet kiet ke isua utom mmọ eke 1997, mmọ ẹma ẹnịm mme ukpepn̄kpọ Bible 4,552,589 ke ofụri ererimbot ke ẹbaharede ukem ukem.

Edieke afo enyenede ifet edinịm ukpepn̄kpọ Bible, afo emekeme ndidori enyịn ndisobo mme n̄kpọ-ata oro ediyomde ada usọ mbukpek anam n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, yak idọhọ ke ini ukpepn̄kpọ fo efen, mbụme edemede aban̄a Abasi-Ita-ke-Kiet. Nso edieke afo ọdiọn̄ọde nte ke eyen ukpepn̄kpọ fo enịm ukpepn̄kpọ emi ke akpanikọ? Afo emekeme ndinọ enye n̄wed emi enemede ibuot nneme oro. Ke enye ama okokot ama, afo emekeme ndikụt nte ke ẹkpek enye ndinịm nte ke Abasi ye Jesus idịghe ukem. Edi edieke ndusụk mbụme ẹsụhọde, didie ke afo ekeme ndika iso?

Tịm kpan̄ utọn̄. Emi ayan̄wam fi ndifiọk se eyen ukpepn̄kpọ fo enịmde ke akpanikọ aban̄a akpan ibuot nneme. Ke uwụtn̄kpọ, edieke eyen ukpepn̄kpọ fo ọdọhọde, “Mmenịm Abasi-Ita-ke-Kiet ke akpanikọ,” afo emekeme ndisọsọp ntọn̄ọ nneme N̄wed Abasi ndiwụt ke ukpepn̄kpọ emi inenke. Edi nsio nsio edinịm ke akpanikọ ẹdu ẹban̄a Abasi-Ita-ke-Kiet. Eyen ukpepn̄kpọ fo ekeme ndinịm se idide ata isio ye se afo ekpetịn̄de nte ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet edide. Ukem oro ke ekeme ndidi kaban̄a mme edinịm ke akpanikọ eken, utọ nte edifiak mmana, ukpọn̄ ikpaha ke nsinsi, ye edinyan̄a. Ntre tịm kpan̄ utọn̄ mbemiso etịn̄de ikọ. Kûbiere ke esịt fo se eyen ukpepn̄kpọ enịmde ke akpanikọ.—Mme N̄ke 18:13.

Bụp mme mbụme. Mmọ ẹmi ẹkeme ndisịne: ‘Nte afo emesinịm Abasi-Ita-ke-Kiet ke akpanikọ kpukpru ini? Nte afo akanam emenen̄ede ekpep se Bible etịn̄de ke ibuot nneme emi? Edieke Abasi ekpedide ubak Abasi-Ita-ke-Kiet, nte Ikọ esie, Bible, ikpetịn̄ke ntre inọ nnyịn in̄wan̄în̄wan̄ ye nnennen nnennen?’ Ke ekpepde eyen ukpepn̄kpọ n̄kpọ, tuak da ke ini ke ini ndibụp utọ mbụme nte mmọ ẹmi: ‘Ndi se ikpepde kan̄a ke emi esịne ifiọk ọnọ fi?’ ‘Nte afo emenyịme ye edinam an̄wan̄a emi?’ Ebede ke afo ndida mme mbụme nnam n̄kpọ ke usọ, afo eyesịn eyen ukpepn̄kpọ oro ke usụn̄ ubọ ukpep oro. Enye n̄kukụre ikpakpan̄ke-kpan̄ utọn̄ inọ fi anam ibuot nneme an̄wan̄a.

Da nnennen n̄kọkibuot. Ke ndineme ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet, ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme ndidọhọ eyen ukpepn̄kpọ fo ete: ‘Ke ini Jesus akanade baptism, uyo ama oto ke enyọn̄, ọdọhọde ete: “Afo edi edima eyen Mi.” Edieke edide Abasi okodu ke isọn̄ ana baptism ke akpanikọ, nte enye akpanam uyo esie aka okoto enyọn̄ osụhọde edi man ẹkeme ndikop mme ikọ oro ke isọn̄? Nte oro ikpedịghe abian̄a? Nte Abasi, “emi mîkemeke ndisu nsu,” akpanam utọ abian̄a abian̄a n̄kpọ oro?’—Luke 3:21, 22; Titus 1:1, 2.

Nnennen n̄kọkibuot emi ẹnamde ke edu oro owụtde ifiọk esinen̄ede enyene uforo. Kere uwụtn̄kpọ an̄wan emi nnyịn idikotde Barbara. Ke ofụri uwem esie, enye ekenịm nte ke Jesus ekedi Abasi ye ubak Abasi-Ita-ke-Kiet oro ekesịnede edisana spirit. Edi ekem kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ama asian enye ete ke Abasi ye Jesus ẹdi isio isio owo iba, ndien owụt enye mme itie ke N̄wed Abasi ndisọn̄ọ ikọ esie.b Barbara ikekemeke ndifan̄a se Bible etịn̄de. Ke ukem ini oro, enye ama okụt edikpu. Kamse, enye ama enen̄ede ama ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet.

Ntiense oro ama enyene ime ọkọk ibuot ye Barbara. Enye ama obụp ete, “Edieke afo akpan̄wanade ndikpep mi nte ke owo iba ẹdi ukem, nso itie ebuana ubon ke afo akpada ndinam enye an̄wan̄a?” Enye ama ekere esisịt ini ndien ekem ọbọrọ ete: “N̄kpada nditọeka iba.” “Nnennen,” Ntiense oro ama ọbọrọ. “Ndusụk amanaiba ẹmi ẹbietde kiet eken. Edi ke ndikpep nnyịn ndida Abasi nte Ete ye enye ke idemesie nte Eyen, nso etop ke Jesus ọkọnọ?” Babara ama ọbọrọ ete, “An̄wan̄a mi,” osion̄ode enyịn ke ibuot. “Enye etịn̄ aban̄a kiet nte edide akamba onyụn̄ enyenede odudu akan.”

Ntiense oro ama ọbọrọ ete, “Edi ntre, ndien anaedi otuowo Jesus ẹkedide mme Jew, ẹkedude ke n̄kaowo eke mme ete-ekpụk, ẹma ẹsịm ukem akpan ubiere oro.” Ke ndisio akpan n̄kpọ n̄wụt, Ntiense oro ama eberi ete: “Edieke nnyịn ikadade utọ nnennen uwụtn̄kpọ oro ndikpep edidi ukem—eke nditọeka m̀mê amanaiba oro ẹbietde kiet eken—ke akpanikọ Jesus, Akwa Andikpep, akpakanam ntre n̄ko. Utu ke oro, enye akada mme ikọ oro ‘ete’ ye ‘eyen’ nditịn̄ mban̄a itie ebuana oro odude ke ufọt esie ye Abasi.”

Ke akpatre, akpanikọ oro ama an̄wan̄a Barbara, ndien enye ama enyịme. Ẹma ẹda usọ mbukpek ẹsịm enye esịt.

Ndinam N̄kpọ ye Mme Ntụk

Mme edinịm ke akpanikọ eke ido ukpono oro ẹsọn̄ọde ẹmụm ẹkama ẹsiwak ndinyene ebuana ye ntụk. Da Edna, enyene-ifịk owo Catholic, ke uwụtn̄kpọ. Nditọ nditọ esie ẹdude ke ufọt isua 13 ye 19 ẹma ẹnọ enye in̄wan̄în̄wan̄ nsọn̄ọ otode N̄wed Abasi nte ke Abasi ye Jesus idịghe ukem owo. Se Edna okokopde ama an̄wan̄a enye. Kpa ye oro, enye ama etịn̄ ke mfọnido edi ye iwụk ete: “Mmenịm edisana Abasi-Ita-ke-Kiet ke akpanikọ.”

Iso-ọfọn afo ama enyene ukem ifiọkutom oro. Ediwak owo ẹse mme ukpepn̄kpọ ido ukpono mmọ nte ubak se ẹdade ẹdiọn̄ọ mmọ. Man ẹkpek mme utọ nditọ ukpepn̄kpọ Bible oro, oyom se ikande mbịtmbịt n̄kọkibuot m̀mê idem udịm udịm itien̄wed ndiwụt nte ke ekikere owo oro akwan̄a. Ẹkeme nditịm nse mban̄a utọ idaha oro ebe ke ndida usọ mbukpek ye esịtmbọm nnam n̄kpọ ke usụn̄ oro adade ukem ukem. (Men Rome 12:15; Colossae 3:12 domo.) Edi akpanikọ, ana andikpep oro okụtde unen enen̄ede enịm se ẹkpepde ke akpanikọ. Ke uwụtn̄kpọ, Paul ama ada utọ udịmikọ nte “Mmetịm mbụre mfiọk nte” ye “Mmọdiọn̄ọ nnyụn̄ mbụre mfiọk ke Ọbọn̄ Jesus.” (Rome 8:38; 14:14) Nte ededi, ke nditịn̄ se nnyịn inịmde ke akpanikọ, nnyịn ikpadaha uyịre uyịre uyoikọ emi owụtde edikụt idem ke edinen, m̀mê nnyịn nditie uyat uyat m̀mê ndisụhọde owo itie ke usụn̄ nte ikpepde akpanikọ Bible. Nnyịn ke akpanikọ iyomke ndiyat m̀mê idem ndisọn̄ eyen ukpepn̄kpọ enyịn.—Mme N̄ke 12:18.

Enen̄ede ọfọn ndikpono mme edinịm ke akpanikọ eyen ukpepn̄kpọ nnyịn nnyụn̄ ndiọn̄ọ unen esie ndinịm mmọ. Akpan n̄kpọ edi nsụhọdeidem. Andikpep emi enyenede nsụhọde esịt isikereke ke imọ imenen̄ede ifọn ikan eyen ukpepn̄kpọ imọ. (Luke 18:9-14; Philippi 2:3, 4) Mbukpek ido Abasi esịne nsụhọdeidem oro, ke nditịm ntịn̄, ọdọhọde ete: ‘Jehovah akan̄wam mi ke mbọm ndikụt emi. Yak mbuana enye ye afo.’

Paul ama ewet ọnọ mme ekemmọ Christian ke Corinth ete: “N̄kpọ ekọn̄, eke idade in̄wana ekọn̄, idịghe n̄kpọ ekọn̄ obụkidem, edi se ikopde idem ke enyịn Abasi ndiwụri n̄kpọsọn̄ ebiet; nnyịn iwụri ekikere esịt owo, ye kpukpru edikon̄ n̄kpọ eke ẹmenerede idem ke enyọn̄ ẹn̄wana ye ifiọk Abasi; inyụn̄ imụm kpukpru ekikere nte mbuot ekọn̄, inam mmọ ẹsụk ibuot ẹnọ Christ.” (2 Corinth 10:4, 5) Mfịn, Mme Ntiense Jehovah ke ẹda Ikọ Abasi ndiwụri nsunsu ukpepn̄kpọ oro ẹsọn̄ọde ẹdọn̄ n̄kam ọkọrọ ye mme edinam ye mme edu oro ẹsọn̄ọde ẹwụhọ ke esịt ẹmi mînemke enye esịt. (1 Corinth 6:9-11) Ke ndinam emi, Mme Ntiense ẹti ẹte ke Jehovah esime ime ye mmimọ ke ima ima usụn̄. Mmọ ẹnem esịt didie ntem ndinyene Ikọ esie, Bible, ndinyụn̄ nda okopodudu n̄kpọutom emi ndịbede mme nsunsu ukpepn̄kpọ nnyụn̄ nda usọ mbukpek nsịm esịt!

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ekebe ke page 23]

Ndisịm Esịt Eyen Ukpepn̄kpọ Fo

◻ Bọn̄ akam yom ndausụn̄ Jehovah ke ndisịm esịt eyen ukpepn̄kpọ Bible.—Nehemiah 2:4, 5; Isaiah 50:4.

◻ Fiọk se eyen ukpepn̄kpọ enịmde ke akpanikọ ye ntak emi enye ekemede ndikụt nte nsunsu edinịm ke akpanikọ edemerede owo udọn̄.—Utom 17:22, 23.

◻ Ke sụn̄sụn̄, edu ime, demede nneme N̄wed Abasi oro esịnede ifiọk ke adan̄aemi omụmde unyịme edem mbiba akama.—Utom 17:24-34.

◻ Ke ekemede, da mme uwụtn̄kpọ oro ẹnyenede uforo nam akpanikọ Bible enyene odudu.—Mark 4:33, 34.

◻ Wụt eyen ukpepn̄kpọ mme ufọn edinyịme nnennen ifiọk otode Bible.—1 Timothy 2:3, 4; 2 Timothy 3:14, 15.