Ẹkpeme Idem Ye Unana Mbuọtidem

“Nditọ-ete, ẹkpeme mbak ndusụk idiọk esịt unana mbuọtidem edidu owo mbufo kiet ke idem, ke ediwọn̄ọde n̄kpọn̄ Abasi uwem.”—MME HEBREW 3:12.

1. Nso ata idem n̄kpọ oro akpade owo idem ke mme ikọ oro Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew odụri ntịn̄enyịn nnyịn owụt?

NSO enyene-ndịk ekikere—nte ke mme owo oro ini kiet ko ẹkedarade ọkpọkpọ itie ebuana ye Jehovah ẹkeme ndikọri “idiọk esịt” nnyụn̄ ‘n̄wọn̄ọde n̄kpọn̄ Abasi uwem’! Ndien nso ntọt ke emi edi ntem! Apostle Paul iketịn̄ke mme ikọ esie ẹmi inọ mbon oro mînịmke ke akpanikọ, edi eketịn̄ ọnọ mme owo oro ẹma ẹkeyak uwem mmọ ẹnọ Jehovah ke isọn̄ mbuọtidem oro ẹnyenede ke uwa ufak Jesus Christ.

2. Mme mbụme ewe ke oyom nnyịn ikere iban̄a?

² Owo emi odude ke utọ idaha edidiọn̄ eke spirit oro akpasasan̄a didie ọkọri “idiọk esịt unana mbuọtidem”? Ke akpanikọ, didie ke owo ekededi oro ama akatabi ima ye mfọnido Abasi oro owo mîdotke okpokokoi adianade ọkpọn̄ enye? Ndien ndi emi ekeme nditịbe nnọ owo nnyịn ekededi? N̄kpọsọn̄ ekikere ẹdi ẹmi, ndien oyom nnyịn idụn̄ọde ntak oro ẹnọde ntọt emi.—1 Corinth 10:11.

Ntak Utọ Ọkpọsọn̄ Item Oro?

3. Tịn̄ nte mme idaha oro ẹketụkde mme Christian eke akpa isua ikie ke esịt ye ke n̄kann̄kụk Jerusalem ẹketiede.

³ Etie nte Paul ekewet leta esie ọnọ ẹsọk mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ke Judea ke 61 E.N. Ewetmbụk kiet ama etịn̄ ete ke emi ekedi ini emi “emem m̀mê ifụre mîkodụhe inọ eti owo ekededi, oro anamde akpanikọ, edide ke obio Jerusalem m̀mê ke ebiet efen ekededi ke ofụri mbahade obio ukara oro.” Emi ekedi ini ubiatibet ye afai, emi ekedemerede oto mbuaha edinam eke ufịk ufịk mbonekọn̄ Rome, abian̄a abian̄a mbon uko N̄ka Ukwan̄ Ifiopesịt Mme Jew oro ẹkebiọn̄ọde ukara Rome, ye edinam ubiatibet eke mme inọ oro ẹkedade ini ndutịme oro ẹnam n̄kpọ. Kpukpru emi ama anam n̄kpọ etetịm ọsọn̄ ye mme Christian, ẹmi ẹkedomode ọkpọsọn̄ nditre ndisịn idem ke mme utọ n̄kpọ oro. (1 Timothy 2:1, 2) Ke akpanikọ, ke ntak edida san̄asan̄a mmọ, ndusụk owo ẹkese mmọ nte mbon oro mîdotke ke n̄kaowo, idem ẹsọn̄de ibuot ye ukara. Ẹma ẹsiwak ndinam n̄kpọ ye mme Christian ke idiọk usụn̄, ndien mmọ ẹma ẹsitaba ọkpọkpọ inyene mmọ.—Mme Hebrew 10:32-34.

4. Nso mfịghe edide eke ido ukpono ke mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ẹkesobo?

⁴ Mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ẹkedu n̄ko ke idak ọkpọsọn̄ mfịghe ke n̄kan̄ ido ukpono. Ifịk mme anam-akpanikọ mbet Jesus ye usọp usọp editara oro esop Christian akatarade ke ntak oro ama edemede ufụp ye iyatesịt mme Jew—akpan akpan mme adaiso ido ukpono mmọ. Mmọ ẹma ẹsinam kpukpru n̄kpọ ndifịna nnyụn̄ n̄kọbọ mme anditiene Jesus Christ.a (Utom 6:8-14; 21:27-30; 23:12, 13; 24:1-9) Idem edieke owo mîkọkọbọke ndusụk Christian ata edikọkọbo, nte ededi, mme Jew ẹma ẹsịn mmọ ke ndek ẹnyụn̄ ẹsak mmọ nsahi. Ẹkese Ido Ukpono Christ ke usụhọde nte ido ukpono oro ẹketọn̄ọde obufa oro mîkenyeneke ubọn̄ oro Ido Ukpono Mme Jew ekenyenede, inyeneke temple, inyeneke itie oku, inyeneke mme usọrọ, inyeneke mme uwa oro ẹtịmde-tịm, ye ntre ntre eken. Ẹma ẹkam ẹwot adaiso mmọ, kpa Jesus, nte abiatibet oro ẹkebiomde ikpe. Man ẹnam ido ukpono mmọ, akana mme Christian ẹnyene mbuọtidem, uko, ye ime.

5. Ntak emi ekedide akpan n̄kpọ mme Christian ke Judea ndisọn̄ọ ndu ke edidemede ke n̄kan̄ eke spirit?

⁵ Ke akande kpukpru, mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ke Judea ẹkedu uwem ke ata akpan ini ke mbụk idụt oro. Ediwak n̄kpọ oro Ọbọn̄ mmọ, Jesus Christ, eketịn̄de nte ẹdinịmde utịt editịm n̄kpọ mme Jew idiọn̄ọ ẹma ẹdada itie. Utịt ikoyomke usụn̄ aba. Man ẹbọhọ, mme Christian ẹkenyene ndidu ke edidemede ke n̄kan̄ eke spirit nnyụn̄ mben̄e idem ‘ndifehe n̄ka ikpọ obot.’ (Matthew 24:6, 15, 16) Nte mmọ ẹyenyene mbuọtidem ye ukeme eke spirit oro ẹkeyomde man ẹnam n̄kpọ usọp usọp, nte Jesus eketemede? Etie nte ndusụk eyịghe ama odu.

6. Nso ke mme Christian ke Judea ẹkeyom usọp usọp?

⁶ Ke mme akpatre isua oro mbemiso ẹkebiatde ofụri editịm n̄kpọ mme Jew ẹfep, mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew nte an̄wan̄ade ẹkedu ke idak ọkpọsọn̄ mfịghe otode an̄wa ye esịt esop. Mmọ ẹma ẹyom nsịnudọn̄. Edi mmọ n̄ko ẹma ẹyom item ye ndausụn̄ ndin̄wam mmọ ẹkụt nte ke usụn̄ edinam oro mmọ ẹkemekde ekedi nnennen ye nte ke mmọ ikọbọhọ ufen ikonyụn̄ iyọhọ ke ikpîkpu. Nte enemde, Paul ama anam n̄kpọ ekekem ye idaha oro onyụn̄ ọnọ mmọ un̄wam.

7. Ntak emi nnyịn ikpenyenede udọn̄ ke se Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew?

⁷ Se Paul ekewetde ọnọ mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ekpenyene ndidi ata akamba n̄kpọ udọn̄ nnọ nnyịn. Ntak-a? Koro nnyịn idu uwem ke ini oro ebietde eke mmọ. Ke usen ke usen nnyịn imosobo mme mfịghe ẹtode ererimbot emi odude ke idak ukara Satan. (1 John 5:19) Nnyịn imokụt nte mme prọfesi Jesus ye eke mme apostle ẹban̄ade mme akpatre usen ye “akpatre ini eyo emi” ẹsude. (Matthew 24:3-14; 2 Timothy 3:1-5; 2 Peter 3:3, 4; Ediyarade 6:1-8) Ke akande kpukpru, oyom nnyịn idu ke edidemede man nnyịn ‘ikpekeme ndibọhọ kpukpru n̄kpọ oro ẹdiwọrọde.’—Luke 21:36.

Enye Emi Okponde Akan Moses

8. Ke nditịn̄ se ẹwetde ke Mme Hebrew 3:1, nso ke Paul akakpak mme ekemmọ Christian ndinam?

⁸ Ke etịn̄de aban̄a akpan n̄kpọ kiet, Paul ama ewet ete: “Ẹse Apostle ye Akwa Oku emi nnyịn inyịmede ite idi ikọt Esie, kpa Jesus.” (Mme Hebrew 3:1) ‘Ndise’ ọwọrọ “ndikụt in̄wan̄în̄wan̄ . . . , ndifiọk ọyọhọ ọyọhọ, nditịn̄ enyịn nse.” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Ntem, Paul akakpak mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ndisịn ọkpọsọn̄ ukeme nditịm mfiọk udeme oro Jesus ekenyenede ke mbuọtidem ye edinyan̄a mmọ. Ndinam emi ọyọsọn̄ọ ubiere mmọ ndisọn̄ọ nda ke mbuọtidem. Nso, ndien, ekedi udeme Jesus, ndien ntak emi nnyịn ‘ikpesede’ enye?

9. Ntak emi Paul eketịn̄de aban̄a Jesus nte “Apostle” ye “Akwa Oku”?

⁹ Paul akada mme ikọ oro “Apostle” ye “Akwa Oku” nditịn̄ mban̄a Jesus. “Apostle” edi owo oro ẹsiode ẹdọn̄ ndien mi enyene ebuana ye usụn̄ oro Abasi adade eneme nneme ye ubonowo. “Akwa oku” edi owo emi mme owo ẹkemede ndika mbịne Abasi ebe ke enye. Mme enọ iba ẹmi ẹdi akpan n̄kpọ ẹnọ utuakibuot akpanikọ, ndien Jesus edi uwụtn̄kpọ ke mbiba. Enye ke ẹkenọ oto heaven edi man edikpep ubonowo akpanikọ aban̄ade Abasi. (John 1:18; 3:16; 14:6) Jesus n̄ko edi enye emi ẹmekde nte mbiet Akwa Oku ke ndutịm temple Jehovah eke spirit kaban̄a edifen idiọkn̄kpọ. (Mme Hebrew 4:14, 15; 1 John 2:1, 2) Edieke nnyịn ke akpanikọ idarade mme edidiọn̄ oro nnyịn ikemede ndinyene ebe ke Jesus, nnyịn iyenyene uko ye ubiere ndisọn̄ọ nda ke mbuọtidem.

10. (a) Didie ke Paul akan̄wam mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ndifiọk nte Ido Ukpono Christ ọfọnde akan Ido Ukpono Mme Jew? (b) Ewe akpanikọ eke ofụri ekondo ke Paul okokot ndisọn̄ọ ikọ esie?

¹⁰ Ke ndisọn̄ọ ntịn̄ ufọn mbuọtidem Christian, Paul ekemen Jesus odomo ye Moses, emi mme Jew ẹkesede nte n̄kponn̄kan prọfet ke otu mme ete ete mmọ. Edieke mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ẹkpekefiọkde akpanikọ oro ke ofụri esịt nte ke Jesus okpon akan Moses, mmọ ikpekenyeneke ntak ndomokiet ndiyịk nte Ido Ukpono Christ ọfọnde akan Ido Ukpono Mme Jew. Paul ama osio owụt ete ke adan̄aemi ẹkebatde Moses nte odotde ndidi se ẹyakde “ufọk” Abasi—kpa idụt, m̀mê esop, eke nditọ Israel—ẹsịn ke ubọk, enye n̄kukụre ekedi anam-akpanikọ anamutom, m̀mê asan̄autom. (Numbers 12:7) Ke n̄kan̄ eken, Jesus ekedi Eyen, etubom ufọk. (1 Corinth 11:3; Mme Hebrew 3:2, 3, 5) Man ọsọn̄ọ ikọ esie, Paul ama etịn̄ akpanikọ eke ofụri ekondo emi: “Koro kpukpru ufọk ẹnyene andibọp, edi Enye emi ọkọbọpde kpukpru n̄kpọ edi Abasi.” (Mme Hebrew 3:4) Owo ndomokiet idifan̄ake nte ke Abasi okpon akan owo ekededi, koro enye edi Andibọp, m̀mê Andibot, kpukpru n̄kpọ. Nte owụtde eti ibuot, ndien, sia Jesus ekedide nsan̄autom Abasi, anaedi enye okpon akan kpukpru mme edibotn̄kpọ eken, esịnede Moses.—Mme N̄ke 8:30; Colossae 1:15-17.

11, 12. Nso ke Paul akakpak mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ete ẹsọn̄ọ ‘ẹmụm tutu esịm akpatre,’ ndien didie ke nnyịn ikeme ndida item emi nsịn ke edinam?

¹¹ Ke akpanikọ, mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ẹkedu ke ata eti idaha. Paul ama eti mmọ ete ke mmọ ẹkedi mmọ ẹmi “ẹnyenede udeme ke ikot eke otode ke heaven,” ifet oro ẹkenyenede ndikpono n̄kan n̄kpọ efen ekededi oro ndutịm mme Jew ekekemede ndinọ. (Mme Hebrew 3:1) Anaedi mme ikọ Paul ẹma ẹnam mme Christian oro ẹkeyetde aran do ẹwụt esịtekọm nte ke mmimọ ima idu ke udịm edinyene obufa n̄kpọ akpa utu ke ndikop mfụhọ nte ke mmimọ ima iyak ekese n̄kpọ oro ẹnyenede ebuana ye n̄kpọ akpa mme Jew ẹtak. (Philippi 3:8) Ke akpakde mmọ ndisọn̄ọ mmụm ifet mmọ n̄kama nnyụn̄ ntre ndida enye didie didie, Paul ọkọdọhọ: “Christ ke anam akpanikọ nte Eyen, emi akarade ufọk Abasi: ndien nnyịn idi ufọk Abasi emi, edieke nnyịn isọn̄ọde imụm uko nnyịn ye mbụre eke nnyịn ibụrede ke idotenyịn nnyịn tutu esịm akpatre.”—Mme Hebrew 3:6.

¹² Ih, man mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ẹbọhọ utịt editịm n̄kpọ mme Jew oro ekekperede, mmọ ẹkenyene ‘ndisọn̄ọ mmụm’ idotenyịn mmọ oro Abasi ọkọnọde “tutu esịm akpatre.” Ana nnyịn inam ukem oro mfịn edieke nnyịn iyomde ndibọhọ utịt editịm n̄kpọ emi. (Matthew 24:13) Inaha nnyịn iyak mme editịmede esịt eke uwem, unana udọn̄ mme owo, m̀mê mme ntụhọ unana mfọnmma nnyịn ẹnam nnyịn iyok ke mbuọtidem nnyịn ke mme un̄wọn̄ọ Abasi. (Luke 21:16-19) Man ikụt nte nnyịn ikemede ndisọn̄ idem, ẹyak nnyịn iwụk ntịn̄enyịn ke mme ikọ Paul efen efen.

“Ẹkûsọn̄ Esịt Mbufo”

13. Nso item ke Paul ọkọnọ, ndien didie ke enye akabuan Psalm 95?

¹³ Ke ama ekeneme aban̄a eti idaha oro mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ẹkenyenede, Paul ama ọnọ ntọt emi: “Nte Edisana Spirit ọdọhọde, Mfịn, edieke mbufo ẹdikopde uyo Esie, ẹkûsọn̄ esịt mbufo nte mmọ ẹkesọn̄de, ke ini mmọ ẹyatde Abasi esịt, ke usen emi mmọ ẹkedomode Enye ke wilderness.” (Mme Hebrew 3:7, 8) Paul okokot oto ọyọhọ Psalm 95, ndien ke ntre ama ekeme ndidọhọ “nte Edisana Spirit ọdọhọde.”b (Psalm 95:7, 8; Exodus 17:1-7) Abasi ọkọnọ odudu ẹwet N̄wed Abasi ebe ke edisana spirit esie.—2 Timothy 3:16.

14. Didie ke nditọ Israel ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a se Jehovah akanamde ọnọ mmọ, ndien ntak-a?

¹⁴ Ke ẹma ẹkesion̄o ke ufụn ke Egypt, ẹma ẹnọ nditọ Israel akwa ukpono ndidụk itie ebuana ediomi ye Jehovah. (Exodus 19:4, 5; 24:7, 8) Nte ededi, utu ke ndiwụt esịtekọm ke se Abasi akanamde ọnọ mmọ, ikebịghike mmọ ẹma ẹsọn̄ ibuot. (Numbers 13:25–14:10) Didie ke oro ekekeme nditịbe? Paul ama osio ntak owụt: mmọ ndisọn̄ esịt mmọ. Edi didie ke esịt oro n̄kpọ ọsọpde otụk onyụn̄ ọsọpde ndinam n̄kpọ mban̄a Ikọ Abasi ekeme ndikabade nsọn̄? Ndien nso ke ana nnyịn inam man ibiọn̄ọ emi?

15. (a) Didie ke ẹkop ‘uyo Abasi,’ ke eset ye idahaemi? (b) Nso mme mbụme ke oyom nnyịn ibụp idem nnyịn kaban̄a ‘uyo Abasi’?

¹⁵ Paul ọkọtọn̄ọ ntọt esie ye ubak udịmikọ oro ekemede ndikpụhọde nte ini akade “edieke mbufo ẹdikopde uyo Esie.” Abasi eketịn̄ ikọ ọnọ ikọt esie ebe ke Moses ye mme prọfet eken. Ekem, Jehovah etịn̄ ikọ ọnọ mmọ ebe ke Eyen esie, kpa Jesus Christ. (Mme Hebrew 1:1, 2) Mfịn, nnyịn imenyene ofụri Ikọ Abasi eke odudu spirit, kpa Edisana Bible. Nnyịn n̄ko imenyene “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” emi Jesus ekemekde ndinọ ‘udia eke spirit ke edikem ini.’ (Matthew 24:45-47) Ntem, Abasi ke osụk etetịn̄ ikọ. Edi nte nnyịn ke ikop? Ke uwụtn̄kpọ, didie ke nnyịn inam n̄kpọ iban̄a item aban̄ade ọfọn̄ ye ukamaidem m̀mê unọ idem inemesịt ye ikwọ oro imekde? Nte nnyịn ‘imokop,’ oro edi, inọ ntịn̄enyịn inyụn̄ inam se ikopde? Edieke nnyịn inyenede edu edinọ mme ntak ke se inamde m̀mê ndisịn item, nnyịn isio idem nnyịn inyan inọ n̄kari n̄kari n̄kpọndịk eke edinam esịt nnyịn ọsọn̄.

16. Nso idi usụn̄ kiet emi esịt nnyịn ekemede ndikabade nsọn̄?

¹⁶ Esịt nnyịn ekeme ndikabade nsọn̄ n̄ko edieke nnyịn itrede ndinam se nnyịn ikemede ye se ikpanamde. (James 4:17) Kpa ye kpukpru n̄kpọ oro Jehovah akanamde ọnọ nditọ Israel, mmọ ẹma ẹkpu ndiwụt mbuọtidem, ẹsọn̄ ibuot ye Moses, ẹmek ndinịm idiọk mbụk aban̄ade Canaan ke akpanikọ, ẹnyụn̄ ẹtre ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. (Numbers 14:1-4) Jehovah ke ntre ama owụk ete ke mmọ ẹyebiat isua 40 ke wilderness—kpa ini oro ọkọniọn̄de ekem ọnọ mme anana-mbuọtidem mbon emana oro ndikpan̄a mma. Ke okopde itekesịt aban̄a mmọ, Abasi ama ọdọhọ ete: “Mmọ ẹyoyo kpukpru ini ke esịt mmọ: mmọ inyụn̄ ifiọkke usụn̄ Mi; mma n̄n̄wọn̄ọ ke iyatesịt nte, Mmọ ididụkke ke nduọkodudu Mi.” (Mme Hebrew 3:9-11) Nte nnyịn imokụt ukpepn̄kpọ odude ke emi ọnọ nnyịn?

Ukpepn̄kpọ Odude ọnọ Nnyịn

17. Kpa ye oro mmọ ẹkekụtde n̄kpọsọn̄ edinam Jehovah ẹkenyụn̄ ẹkopde mme ewụhọ esie, ntak emi nditọ Israel ẹkenanade mbuọtidem?

¹⁷ Emana nditọ Israel oro ẹketode ke Egypt ẹwọn̄ọ ẹma ẹda enyịn mmọ ẹkụt ẹnyụn̄ ẹda utọn̄ mmọ ẹkop mme utịbe utịbe edinam ye mme ewụhọ Jehovah. Kpa ye oro, mmọ ikenyeneke mbuọtidem nte ke Abasi ekeme ndida mmọ usụn̄ ke ifụre n̄kesịm Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Ntak-a? Jehovah ama etịn̄ ete: “Mmọ inyụn̄ ifiọkke usụn̄ Mi.” Mmọ ẹma ẹfiọk se Jehovah eketịn̄de onyụn̄ anamde, edi mmọ ikenyeneke mbuọtidem ye ibetedem ke ukeme esie ndise mban̄a mmọ. Mmọ ẹma ẹsịn esịt ẹkaha ke ọkpọkpọ udọn̄ ye se mmọ ẹmade tutu mmọ ikereke iban̄a mme usụn̄ ye uduak Abasi. Ih, mmọ ẹma ẹnana mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ esie.

18. Nte Paul eketịn̄de, nso edinam edisụn̄ọ ke “idiọk esịt unana mbuọtidem”?

¹⁸ Mme n̄kaiso ikọ oro ẹketịn̄de ẹnọ mme Hebrew mi ẹbehe nnyịn ke ukem usụn̄ oro: “Nditọ-ete, ẹkpeme mbak ndusụk idiọk esịt unana mbuọtidem edidu owo mbufo kiet ke idem, ke ediwọn̄ọde n̄kpọn̄ Abasi uwem.” (Mme Hebrew 3:12) Paul ama owụt akpan mfịna ebe ke ndisio n̄wụt nte ke “idiọk esịt unana mbuọtidem” edi utịp “ediwọn̄ọde n̄kpọn̄ Abasi uwem.” Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ leta emi, enye ama etịn̄ aban̄a ‘edifiọrọ n̄kpọn̄’ ke ntak unana edinọ n̄kpan̄utọn̄. (Mme Hebrew 2:1) Nte ededi, ikọ Greek oro ẹkabarede “edifiọrọ n̄kpọn̄” ọwọrọ “ndida nsannsan” ndien enyene ebuana ye ikọ oro “nsọn̄ibuot.” Enye owụt edinam oro ẹkoide-koi ẹnyụn̄ ẹtiede-tie ẹkere ẹsịn ndinam, edisio idem n̄kpọn̄, ye edinyene ndo, ye ediwụt edu emiom.

19. Didie ke edikpu ndikpan̄ utọn̄ nnọ item ekeme ndida n̄kesịm idiọk utịp? Nam an̄wan̄a.

¹⁹ Ke ntre, ukpepn̄kpọ odude edi nte ke edieke nnyịn iduọde idụk edu edisịn ‘ndikop uyo Esie,’ ifụmide item otode Jehovah ebe ke Ikọ esie ye otu asan̄autom emi anamde akpanikọ, idibịghike mbemiso esịt nnyịn odorode ufiọn, ọsọn̄de. Ke uwụtn̄kpọ, owo iba oro mîdịghe nsan̄andọ ẹkeme ndikpere kiet eken n̄kaha. Nso iditịbe edieke mmọ ẹdade n̄kpọ oro mfefere mfefere? Ndi oro ọyọbiọn̄ọ mmọ ndifiak nnam se mmọ ẹkenamde, mîdịghe nte oro edinam edi mmemmem n̄kpọ ọnọ mmọ ndifiak nnam? Ukem ntre, ke ini otu asan̄autom ọnọde item nte ke oyom isasat orụk ikwọ ye unọ idem inemesịt, ye ntre ntre eken, nte nnyịn imesibọ enye ye esịtekọm inyụn̄ inam mme ukpụhọde oro ẹyomde? Paul ama akpak nnyịn ete ‘ikûsịn ndisop idem ọtọkiet.’ (Mme Hebrew 10:24, 25) Kpa ye item emi, ndusụk owo ẹda mme mbono esop Christian didie didie. Mmọ ẹkeme ndikere nte ke mfịna idụhe nditaba ndusụk mmọ m̀mê idem nditetre ndusụk mbono esop ofụri ofụri.

20. Ntak emi edide akpan n̄kpọ nnyịn ndinam n̄kpọ mban̄a item N̄wed Abasi ke nnennen usụn̄?

²⁰ Edieke nnyịn mînamke n̄kpọ nte ọfọnde iban̄a “uyo” Jehovah oro ẹwụtde in̄wan̄în̄wan̄ ke N̄wed Abasi ye mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible, idibịghike nnyịn iyokụt nte nnyịn ‘iwọn̄ọrede ikpọn̄ Abasi uwem.’ Mfefere edifụmi item ekeme ndisọp n̄kabade ndi ọkpọsọn̄ edu edida enye ke usụhọde, edikụt ndudue nnọ, ye edisịn enye. Edieke owo mînamke n̄kpọ iban̄a, utịp edi “idiọk esịt unana mbuọtidem,” ndien ndifiak mbọhọ utọ usụn̄ uwem oro esiwak ndidi ata ọkpọsọn̄ n̄kpọ. (Men Ephesus 4:19 domo.) Jeremiah ama ewet nte odotde ete: “Esịt abian̄a akan kpukpru n̄kpọ onyụn̄ abiara fap; anie ekeme ndifiọk enye?” (Jeremiah 17:9) Ke ntak emi, Paul ama akpak mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ẹdide mme Hebrew ete: “Ẹnọ kiet eken item kpukpru usen, adan̄a nte ini ekerede Mfịn; mbak idiọk-n̄kpọ edida abian̄a esie ọsọn̄ owo ekededi ke otu mbufo esịt.”—Mme Hebrew 3:13.

21. Nso ke ẹkpak kpukpru nnyịn ndinam, ndien nso idotenyịn ke nnyịn inyene?

²¹ Nnyịn ikop inemesịt didie ntem nte ke Jehovah ke osụk etetịn̄ ikọ ọnọ nnyịn mfịn, ebe ke Ikọ ye esop esie! Nnyịn imowụt esịtekọm nte ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ke aka iso ndin̄wam nnyịn man “[isọn̄ọ] imụm mbuọtidem eke ikenyenede ke editọn̄ọ tutu esịm akpatre.” (Mme Hebrew 3:14) Ini edi emi nnyịn ndinam n̄kpọ mban̄a ima ye ndausụn̄ Abasi. Nte nnyịn inamde ntre, nnyịn imekeme ndidara mme utịbe utịbe un̄wọn̄ọ Jehovah efen—eke ‘edidụk’ nduọkodudu esie. (Mme Hebrew 4:3, 10) Udiana ibuot nneme oro Paul ekenemede ye mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew edi oro, ndien enye n̄ko ke nnyịn idikere iban̄a ke ibuotikọ emi etienede.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

◻ Ntak emi Paul ekewetde utọ ọkpọsọn̄ item oro ọnọ mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew?

◻ Didie ke Paul akan̄wam mme Christian oro ẹkedide mme Hebrew ndifiọk nte ke mmimọ imenyene n̄kpọ oro ọkọfọnde akan uwem Ido Ukpono Mme Jew?

◻ Didie ke esịt owo esikabade ọsọn̄?

◻ Nso ke ana nnyịn inam man ifep ndikọri “idiọk esịt unana mbuọtidem”?

[Mme ndise ke page 10]

Nte afo emenyene mbuọtidem ke Jesus, kpa N̄kponn̄kan Moses?