Akpatre Usen Uwem Jesus Nte Owo

Edi utịt utịt uwemeyo Friday, Nisan 14, 33 E.N. Otu irenowo ye iban ẹyom ndibụk edima ufan. Kiet ke otu irenowo oro, Nicodemus, amada ufuọn̄n̄kpọ edi man ẹtịm okpo ndibụk. Eren oro ekerede Joseph ọmọnọ edisana linen man ẹda ẹwan̄ okpo oro unan ọyọhọde.

MME owo ẹmi ẹdi mmanie, ndien anie ke mmọ ẹyom ndibụk? Ndi kpukpru emi otụk fi? Man ibọrọ mme mbụme ẹmi, ẹyak nnyịn ifiak ika ntọn̄ọ akpan usen oro.

Mbubịteyo Thursday, Nisan 14

Nyayama ọyọhọ-idịbi ọfiọn̄ ke ayama sụn̄sụn̄ ke Jerusalem. Obio oro ọyọhọde ye mme owo ke ọtọn̄ọ ndidobo ke utịt usen oro ọyọhọde ye mme edinam. Ufuọn̄ eyenerọn̄ oro ẹfọpde ọyọhọ ofụm ke mbubịteyo emi. Ih, ediwak tọsịn owo ke ẹtịm idem ẹnọ akpan n̄kpọntịbe—edidia Passover eke isua ke isua.

Ke akamba ubetenyọn̄, nnyịn ikụt Jesus Christ ye apostle esie 12 ke okpokoro oro ẹma ẹketịm. Kpan̄ utọn̄! Jesus ke etịn̄ ikọ. Enye ọdọhọ ete: “Ke ọkọdọn̄ Mi ọkpọsọn̄ ndidia passover emi ye mbufo, ndien ndikpa n̄kpa.” (Luke 22:15) Jesus ọfiọk ete ke mbon ido ukpono oro ẹdide mme asua imọ ẹduak ndinam ẹwot imọ. Edi mbemiso oro etịbede, ata akpan n̄kpọ ọmọn̄ ada itie ke mbubịteyo emi.

Ke ẹma ẹkedia Passover, Jesus ọtọt ete: “Owo kiet ke otu mbufo ayada Mi ọnọ.” (Matthew 26:21) Emi anam apostle ẹfụhọ. Anie ekpedi owo oro? Ke ẹma ẹkeneme nneme, Jesus ọdọhọ Judas Iscariot ete: “Wara nam se aduakde ndinam.” (John 13:27) Okposụkedi mbon eken mîfiọkke, Judas edi andida owo nnọ. Enye ama ọwọrọ man aka akanam udeme esie nte owo idiọk odu ndiwot Jesus.

San̄asan̄a Usọrọ

Ke emi Jesus ọtọn̄ọ ata obufa usọrọ—enye oro editide n̄kpa esie. Ke emende uyo, Jesus ọbọn̄ akam ekọm onyụn̄ edeme enye. “Ẹbọ, ẹta,” ntem ke enye ọdọhọ. “Emi edi ikpọkidem Mi eke ẹnọde kaban̄a mbufo.” Ke ini owo mmọ kiet kiet ama akata uyo emi, enye emen kọp ndatndat wine onyụn̄ ọdiọn̄ enye. “Mbufo kpukpru ẹda ẹn̄wọn̄,” ntre ke Jesus asian mmọ, anamde an̄wan̄a ete: “Cup emi edi Obufa Ediomi ke iyịp Mi, emi ẹduọkde kaban̄a mbufo.” Enye eteme mme anam-akpanikọ apostle 11 oro ẹsụhọde ete: “Ẹnam emi nditi Mi.”—Matthew 26:26-28; Luke 22:19, 20; 1 Corinth 11:24, 25.

Mbubịteyo oro Jesus ke mfọnido etịm mme anam-akpanikọ apostle esie idem ọnọ se inade ke iso onyụn̄ ọsọn̄ọ ntotụn̄ọ ima oro enye enyenede ọnọ mmọ. “Baba owo kiet inyeneke ima eke okponde akan enye emi,” ntem ke enye anam an̄wan̄a, “owo ndikpayak uwem esie nduọk kaban̄a mme ufan esie. Mbufo ẹdi mme ufan mi edieke mbufo ẹnamde n̄kpọ eke ntemede mbufo.” (John 15:13-15) Ih, apostle 11 oro ẹsọn̄ọ ke mmimọ idi mme ata ufan ke ndisọn̄ọ nda ye Jesus ke mme ini idomo esie.

Nte ini akade ke mbubịteyo oro—eyedi ebe ufọt okoneyo—Jesus ọbọn̄ n̄wọrọnda akam, ndien ke oro ebede mmọ ẹkwọ ikwọ itoro ẹnọ Jehovah. Ekem, ke un̄wana ọyọhọ-idịbi ọfiọn̄, mmọ ẹwọn̄ọ ke obio ẹsan̄a ke Itịghede Kidron ẹbe.—John 17:1–18:1.

Ke In̄wan̄ Gethsemane

Ibio ini ke oro ebede, Jesus ye mme apostle esie ẹdibehe ke in̄wan̄ Gethsemane. Jesus ọkpọn̄ apostle itiaita ke inuaotop in̄wan̄, emen Peter, James, ye John asan̄a aka iso iso ke otu mme eto olive. “Ukpọn̄ Mi ofụhọ eti-eti tutu ekpere n̄kpa,” ntem ke enye ọdọhọ owo ita oro. “Mbufo ẹtie mi ẹkpeme.”—Mark 14:33, 34.

Apostle mbita ẹmi ẹbet ke adan̄aemi Jesus akade ata iso iso ke in̄wan̄ oro ndibọn̄ akam. Ke ọkpọsọn̄ eseme ye mmọn̄eyet, enye ekpe ubọk ete: “Ete, edieke Afo enyịmede, men Mi cup emi fep.” Ata akamba mbiomo ama obiomo Jesus. Enye ofụhọ didie ntem ndikere se mme asua Jehovah ẹditịn̄de ke ini ẹdikọn̄de ikpọn̄îkpọn̄ edibon Eyen Esie ke eto nte n̄kpọ eke enye edide abiatibet! Se ikam ibiakde Jesus ikan edi ndikere mban̄a esuene oro edisịmde edima Ete esie eke heaven edieke enye okpude ke ọkpọsọn̄ idomo emi. Jesus ọdọdiọn̄ ọsọn̄ọ ọbọn̄ akam onyụn̄ odụk ke ọkpọsọn̄ en̄wan tutu ibibiak esie ẹtie nte mme ntọi iyịp ẹmi ẹtọide ke isọn̄.—Luke 22:42, 44.

Jesus ndisụk n̄kụre ndibọn̄ akam ọyọhọ utịm ikata edi oro. Irenowo ẹmi ẹkamade nsadan̄ikan̄ ye utuenikan̄ ẹdisịm idahaemi. Enye emi asan̄ade ke iso idịghe owo en̄wen ikan Judas Iscariot, emi asan̄ade nnennen ebịne Jesus. “Mmọkọm Fi, Rabbi,” ntem ke enye ọdọhọ, onyụn̄ etịm enye inua ata ima ima. Jesus ọbọrọ ete: “Judas, nte ada ntịm-inua ada Eyen Owo ọnọ?”—Matthew 26:49; Luke 22:47, 48; John 18:3.

Inikiet inikiet, mme apostle ẹfiọk se itịbede. Ẹmọn̄ ẹmụm Ọbọn̄ ye edima ufan mmọ! Ntre Peter ọsọsọp odụri ofụt osio onyụn̄ esịbe ofụn akwa oku utọn̄. Jesus ọsọsọp ọdọhọ ete: “Ẹyak etre adan̄a oro.” Enye ama asan̄a ọwọrọ iso iso, ọkọk ofụn oro onyụn̄ owụk Peter ete: “Sịn ofụt fo ke efọk: koro kpukpru owo eke ẹmende ofụt ẹyekpan̄a ke ofụt.” (Luke 22:50, 51; Matthew 26:52) Ikpọ owo ye mbonekọn̄ ẹmụm Jesus ẹnyụn̄ ẹbọp enye. Ke ndịk ye unana edifiọk se ẹkpenamde ẹkande mmọ ubọk, mme apostle ẹkpọn̄ Jesus ẹfen̄e ẹsop ke okoneyo oro.—Matthew 26:56; John 18:12.

Usenubọk Friday, Nisan 14

Ebe ufọt okoneyo aka anyan ke n̄kpọusen Friday. Ẹbem iso ẹda Jesus ẹka edem akani Akwa Oku Annas, emi osụk enyenede akwa odudu. Annas obụp enye mme mbụme ndien ekem anam ẹda enye ẹka ufọk Akwa Oku Caiaphas emi Sanhedrin osopde idem.

Mme adaiso ido ukpono oro ke emi ẹsịn ukeme ẹyom mme ntiense man ikpe ekpetịp Jesus. Nte ededi, idem ikọ mme nsunsu ntiense idụhe ke n̄kemuyo. Ke adan̄a ofụri ini emi, Jesus isioroke uyo. Ke okpụhọrede mme usụn̄ unam n̄kpọ, Caiaphas obụp ete: “Mmowụk Fi ke enyịn̄ Abasi emi odude uwem, nte, asian nnyịn m̀mê Afo edi Christ, Eyen Abasi.” Emi edi akpanikọ emi owo mîkemeke ndifan̄a, ntre Jesus ọbọrọ uko uko ete: “Ndi Enye; mbufo ẹyenyụn̄ ẹkụt nte Eyen Owo etiede ke ubọk nnasia Odudu, onyụn̄ edide ke ikpa-enyọn̄ heaven.”—Matthew 26:63; Mark 14:60-62.

“Enye ama etịn̄ n̄kpọ esuene Abasi,” ntre ke Caiaphas ofiori. “Nnyịn iyom nso aba ye ntiense?” Ndusụk owo ke emi ẹmia Jesus ufia ke iso ẹnyụn̄ ẹtọ enye etap. Mbon eken ẹtọ enye ita ẹnyụn̄ ẹsụn̄i enye. (Matthew 26:65-68; Mark 14:63-65) Ndondo oro eyo esierede ke Friday, Sanhedrin afiak osop idem, eyedi man etie nte ke ibet enyịme ikpe okoneyo oro mîkemke ye ibet do. Jesus ọtọn̄ọ ntak owụt uko uko ete ke imọ idi Christ, Eyen Abasi.—Luke 22:66-71.

Ekem, ikpọ oku ye nyobiowo ẹda Jesus ẹka man Pontius Pilate, owo Rome edide andikara Judea, ekpe ikpe ọnọ enye. Mmọ ẹdori Jesus ikọ ẹte abiat mbio obio ibuot, akpan ete ẹkûkpe Caesar utomo, onyụn̄ “ọdọhọ ete, Imọ ke Idem Imọ idi Christ Edidem.” (Luke 23:2; men Mark 12:17 domo.) Ke ama okobụp Jesus mbụme, Pilate ọtọt ete: “N̄kwe idiọk ke idem owo emi.” (Luke 23:4) Ke ini Pilate okopde ete ke Jesus edi eyen Galilee, enye ọnọ enye ẹsọk Herod Antipas, andikara Galilee, emi odude ke Jerusalem ndidia Passover. Idọn̄ke Herod ndikụt nte ẹnamde unenikpe. Enye n̄kukụre oyom ndikụt nte Jesus anamde utịben̄kpọ. Sia Jesus mîyụhọke ọkpọsọn̄ udọn̄ esie mînyụn̄ isioroke uyo, Herod ye mbonekọn̄ esie ẹsak enye nsahi ẹnyụn̄ ẹfiak ẹnọ enye ẹsọk Pilate.

“Owo emi akanam nso idiọk?” Pilate afiak obụp ntre. “N̄kwe baba n̄kpọ kiet emi odotde n̄kpa ke Enye: ntre nyamia Enye, nsana Enye nyak.” (Luke 23:22) Ntre enye ọdọhọ ẹmia Jesus ke ikpa emi enyenede ediwak ekpụk emi asiakde ubiak ubiak odụk aba-edem Jesus. Ekem mbonekọn̄ ẹyara enye anyanya n̄kukịm ke ibuot. Mmọ ẹsak enye nsahi ẹnyụn̄ ẹda eto ẹyịbi enye, ẹkade-ka iso ẹfịk nsọsọp iso n̄kukịm anyanya ẹdọn̄ enye ke ikpaibuot. Kpa ye ofụri enyene-ndịk ubiak ye edinam enye n̄kpọ ke idiọk usụn̄ oro, Jesus owụt n̄wọrọnda uku ye odudu.

Pilate—eyedi ke ekerede ete ke ndikụt ndutụhọ ndutụhọ idaha Jesus eyemem mmọ esịt—afiak ada enye ọsọk otuowo. Pilate ọdọhọ ete: “Sese, mmada Enye n̄wọrọ nsọk mbufo, man mbufo ẹfiọk ẹte, n̄kwe Enye idiọk ke idem.” Edi ikpọ oku ẹfiori ẹte: “Wot enye ke eto! Wot enye ke eto!” (John 19:4-6, NW) Nte otuowo ẹdiọn̄de-diọn̄ ẹyịre, Pilate osion̄o idem efep onyụn̄ ayak Jesus ọnọ ẹda ẹkewot ke eto.

Ubiak Ubiak N̄kpa

Idahaemi edi ufọt-ufọt usenubọk, eyedi ekperede uwemeyo. Ẹda Jesus ẹwọrọ ke Jerusalem ẹka ebiet ẹkotde Golgotha. Ẹkọn̄ Jesus ikpọ okpukwak ke ubọk ye ukot ẹdian ke eto ndutụhọ. Inua ikemeke nditịn̄ ubiak oro nte udobi idem esie asiakde nde unan okpukwak ke ini ẹmenerede eto oro ẹwụk. Otuowo ẹda ẹkanade ẹse nte ẹwotde Jesus ye abiatibet iba. Ediwak owo ẹtịn̄ ikọ isụn̄i ẹdian Jesus. “Enye akanyan̄a owo efen,” ntem ke ikpọ oku ye mbon eken ẹkesak, “ikemeke ndinyan̄a idem Esie.” Idem mbonekọn̄ ye abiatibet iba oro ẹkewotde ẹtiene ẹsak Jesus.—Matthew 27:41-44.

Inikiet inikiet ke ufọt uwemeyo, ke Jesus ama ọkọkọn̄ọ ke eto ke ndusụk ini, utịbe utịbe ekịm otode Abasi oro ebịghide ke hour ita ofụk isọn̄.a Ekeme ndidi emi onụk anamidiọk kiet ndisua nnọ enye eken. Ekem, ke etịn̄de ikọ ọnọ Jesus, enye eben̄e ete: “Ti mi ke adan̄aemi Afo edide ndida ubọn̄.” Nso ndyọ ndyọ mbuọtidem ke emi edi ntem ke ini oro n̄kpa ekperede! Jesus ọbọrọ ete: “Ke akpanikọ ke ndọhọ fi mfịn emi, afo oyodu ye ami ke Paradise.” (NW)—Luke 23:39-43.

Ke n̄kpọ nte n̄kanika ita uwemeyo, Jesus okop ke idem ke n̄kpa imọ ekpere. Enye ọdọhọ ete: “Itọn̄ ke asat Mi.” Ekem enye ofiori ke ọkpọsọn̄ uyo ete: “Abasi Mi, Abasi Mi, nsinam Afo ọkpọn̄de Mi?” Jesus ọfiọk ete ke Ete imọ, yak idọhọ ntre, omosio ubọk ọkpọn̄ imọ man ẹdomo nsọn̄ọnda imọ ẹsịm akpatre, enye onyụn̄ okot oto mme ikọ David. Owo kiet ada ndọbọ emi ẹsịnde ke mmamak wine afak Jesus ke inua. Ke ama eketịm wine oro, Jesus ọdọhọ ete: “Okụre.” Ekem enye ofiori ete, “Ete, mmayak spirit Mi nsịn Fi ke ubọk,” osụk ibuot esie, onyụn̄ akpa.—John 19:28-30; Matthew 27:46; Luke 23:46; Psalm 22:1.

Sia edide utịt utịt uwemeyo, ẹnam usọp usọp ntịmidem man ẹbụk Jesus mbemiso Sabbath (Nisan 15) ọtọn̄ọde ke utịn ama okosop. Joseph emi otode Arimathea, ọwọrọetop owo Sanhedrin emi ekedide ndedịbe mbet Jesus, ọbọ unyịme ndibụk enye. Nicodemus, edide owo Sanhedrin n̄ko emi okowụtde mbuọtidem ke Jesus ke ndịbe, ada myrrh ye aloe edide n̄kpọ nte kilogram 33 edi. Ke ntịn̄enyịn, mmọ ẹbụk okpo Jesus ke udi oro odude ekpere.

Ọtọn̄ọ Ntak Odu Uwem!

Ke tụhi-tụhi usenubọk Sunday, Mary Magdalene ye ndusụk iban en̄wen ẹdi udi Jesus. Edi sese! Ẹkpat itiat ẹfep ke inuaotop udi. Kamse, udi ana ukpọk! Mary Magdalene efehe man eketịn̄ ọnọ Peter ye John. (John 20:1, 2) Ke ndondo oro enye adahade angel kiet ọbiọn̄ọde iban eken ke iso. Enye ọdọhọ ete: “Mbufo ẹkûfehe ndịk.” Enye eteme mmọ n̄ko ete: “Ẹnyụn̄ ẹsọp ẹka ẹkedọhọ mbet Esie, ẹte, Enye emeset ke n̄kpa.”—Matthew 28:2-7.

Nte mmọ ẹfen̄ede ẹka ke usụn̄, anie ke mmọ ẹsobo ke mîbọhọke Jesus ke idemesie! Enye ọdọhọ mmọ ete: “Ẹka ẹkedọhọ nditọete Mi.” (Matthew 28:8-10) Nte ini akade, Mary Magdalene odu ke udi atua eyet ke ini Jesus ọbiọn̄ọrede enye ke iso. Idatesịt ama akan enye ubọk, enye onyụn̄ efehe ndika n̄kasian mme mbet eken utịbe mbụk emi. (John 20:11-18) Ke akpanikọ, ikotion ke Sunday oro owo mîkemeke ndifre do, Jesus oro ẹnamde eset owụt nsio nsio mbet idem, emende eyịghe ekededi efep nte ke imọ, ke akpanikọ, imafiak idu uwem!

Nte Otụkde Fi

Didie ke n̄kpọntịbe emi akadade itie ke isua 1,966 ẹmi ẹkebede ekeme nditụk fi idahaemi emi ekperede ndibe ndụk ọyọhọ isua ikie 21? Owo emi okokụtde mme n̄kpọntịbe ẹmi ke enyịn anam an̄wan̄a ete: “Abasi akada emi ayarade ima emi Enye amade nnyịn, ke emi Enye okosiode edibon Eyen Esie kierakiet ọdọn̄ ke ererimbot, kpan̄ nnyịn ikpodu uwem oto ke Enye. Ima odu ke orụk usụn̄ emi, itoho ke emi nnyịn ikamade Abasi, edi oto ke emi Abasi akamade nnyịn, onyụn̄ osiode Eyen Esie ọdọn̄, ete, edidi [uwa, NW] usio-isop mme idiọk-n̄kpọ nnyịn.”—1 John 4:9, 10.

Ke nso usụn̄ ke n̄kpa Christ edi “uwa usio-isop”? Edi usio-isop koro enye anam ẹkeme ndinyene eti itie ebuana ye Abasi. Akpa owo oro, Adam, ama ọsọn̄ ibuot ye Abasi ndien ke ntre ayak n̄kpọ akpa edide idiọkn̄kpọ ye n̄kpa ọnọ nditọ esie. Jesus, ke n̄kan̄ eken, ama ọnọ uwem esie nte ufak ndikpe ekọmurua idiọkn̄kpọ ye n̄kpa ubonowo, ke ntem ọnọde isọn̄ kaban̄a Abasi ndiwụt mbọm ye mfọn. (1 Timothy 2:5, 6) Ebede ke ndinyene mbuọtidem ke uwa usio-isop idiọkn̄kpọ oro Jesus akawade, afo emekeme ndibọhọ ubiomikpe oro afo akadade oto anamidiọk oro Adam. (Rome 5:12; 6:23) Nte utịp, emi eberede utịbe utịbe ifet ndinyene ọkpọkpọ itie ebuana ye ima ima Ete fo eke heaven, Jehovah Abasi. Ke nditịn̄ ibio ibio, akakan uwa Jesus ekeme ndiwọrọ uwem oro mînyeneke utịt ọnọ fi.—John 3:16; 17:3.

Ẹyeneme mmọ ẹmi ye n̄kpọ eken ẹbietde oro ke mbubịteyo Thursday, April 1, ke ediwak ebiet tọsịn ke mme itie duop ke ofụri ererimbot ke ini ediwak miliọn owo ẹdisopde idem nditi n̄kpa Jesus Christ. Ẹnọ fi ikot ndidụk. Mme Ntiense Jehovah ke edem mbufo ẹyenem esịt ndisian fi ebiet ye ini emi afo ekemede ndidụk. Nte eyịghe mîdụhe afo ndidụk ayanam esịtekọm fo ọkọri kaban̄a se ima-ima Abasi nnyịn ye edima Eyen esie ẹkenamde ke akpatre usen uwem Jesus nte owo.

[Ikọ idakisọn̄]

[Ekebe/Mme ndise ke page 7]

N̄KPA YE EDISET JESUS

NISAN 33 E.N. MME N̄KPỌNTỊBE AKAKAN OWO*

15 Mbubịteyo Friday Sabbath ọtọn̄ọ

[Ikọ idakisọn̄]

Mme nọmba ẹsiakde mi ẹwụt ibuot ke n̄wed Akakan Owo Oro Akanam Odude Uwem. Ke oyomde chart ọdọn̄ọde ọyọhọ ntọt aban̄ade mme itie N̄wed Abasi ẹban̄ade akpatre utom ukwọrọikọ Jesus, se “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial,” page 290. Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., osion̄o mme n̄wed ẹmi.