Μετρικόν Σύστημα—Ο Καλύτερος Τρόπος

Ο ΜΥΘΟΣ λέγει ότι ο Άγγλος Βασιλεύς Έντγκαρ του δεκάτου αιώνος, καθώρισε ότι το μήκος μιας γυάρδας ισοδυναμεί με την απόστασι από την άκρη της βασιλικής του μύτης, ως την άκρη του μεσαίου δακτύλου στο εκτεταμένο του χέρι. Μπορείτε να φαντασθήτε πόσο διέφερε από βασιλιά σε βασιλιά η γυάρδα!

Οι Άγγλοι επίσης έκαναν κι άλλες προσπάθειες για να φθάσουν σε κάποιο είδος κανόνος ανάμεσα στον κυκεώνα των βαρών και μέτρων που επικρατούσαν επί αιώνες. Τέλος, τον δέκατο τέταρτο αιώνα, ο Βασιλεύς Εδουάρδος ο 2 καθώρισε ότι η ίντσα είχε το συνδυασμένο μήκος τριών κόκκων κριθής, στρογγυλών και ξηρών, που μετρώνται από το κέντρο του στάχυος, τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο.

Η σύγχυσις βασίλευε παγκοσμίως επί χρόνια, όταν επρόκειτο για επιχειρήσεις που χρησιμοποιούσαν τόσο ανακριβή και μεταβαλλόμενα μέτρα. Τα μέτρα διέφεραν από χώρα σε χώρα κι από πόλι σε πόλι, ή ακόμη από έμπορο σε έμπορο! Και μολονότι το σημερινό Αγγλικό σύστημα είναι πολύ πιο ακριβές απ’ ό,τι ήταν τότε, εν τούτοις, επιδέχεται ακόμη αρκετή βελτίωσι.

Ένα Πολύπλοκο Σύστημα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η τελευταία χώρα που χρησιμοποιεί ακόμη το Αγγλικό σύστημα σαν βασικό τρόπο μετρήσεως. Αυτό το σύστημα περιπλέκει τον τρόπο μετρήσεως με αρκετούς τρόπους:

1. Υπάρχουν περισσότερα από είκοσι πέντε διαφορετικά ονόματα μονάδων για διάφορα βάρη και μέτρα—μίλια, πάουντς, έικερς, γαλλόνια, μπούσελς και ούτω καθεξής.

2. Πολλά από τα ονόματα των μονάδων έχουν περισσότερες από μια σημασίες. Επί παραδείγματι, υπάρχουν τρία είδη πάουντς (το Εμπορικό, το Τρόυ, για το ζύγισμα χρυσού και αργύρου, και το Φαρμακευτικό), τέσσερα είδη ουγγιών (η Εμπορική, η Τρόυ, η Φαρμακευτική και η ουγγιά πους χρησιμοποιείται για τη μέτρησι υγρών) και δύο είδη τόννων (ο μέγας και ο μικρός). Ένα κουάρτ (τέταρτον του γαλλονιού) σε μέτρησι υγρών, έχει σχεδόν 15 τοις εκατό λιγώτερο όγκο από ένα κουάρτ σε μέτρησι στερεών.

3. Δεν υπάρχει σταθερή σχέσις μεταξύ των μονάδων οποιασδήποτε μετρήσεως: Οι γυάρδες διαιρούνται σε τρίτα (πόδια), τα πόδια σε δωδέκατα (ίντσες), τα πάουντς σε δέκατα έκτα (ουγγιές), οι ουγγιές σε όγδοα, δέκατα έκτα ή εικοστά, (εξαρτάται από το μέτρο που χρησιμοποιείται), τα γαλλόνια σε τέταρτα (κουάρτς), τα τέταρτα σε μισά (πίντες) και ούτω καθεξής.

4. Υπάρχει λίγη ή καθόλου σχέσις μεταξύ των μέτρων μήκους, βάρους και όγκου.

Η εκμάθησις ενός τόσο πολύπλοκου συστήματος απαιτεί καλή μνήμη από τους νεαρούς στο σχολείο. Πρέπει να μάθουν κάθε μονάδα μετρήσεως «παπαγαλιστί.» Γι’ αυτό τον λόγο, οι περισσότεροι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τα συνήθη μέτρα των Η.Π., μαθαίνουν να χρησιμοποιούν λιγώτερο από τα μισά από τα διάφορα ονόματα των μονάδων. Αλλά υπάρχει και καλύτερος τρόπος.

Το Μετρικό Σύστημα

Το 1790, λίγο μετά την περίφημη πολιτική της επανάστασι, η Γαλλική Εθνοσυνέλευσις απεφάσισε ότι η Γαλλία χρειαζόταν να κάμη επανάστασι και στο περιπεπλεγμένο της σύστημα μέτρων και σταθμών. Εξέλεξαν μια νέα βασική μονάδα μετρήσεως, που βασίζεται σε κάτι πολύ πιο σταθερό από το μέγεθος ανθρώπων ή φυτών—στην ίδια τη γη. Βασίσθηκε στο 1/10.000.000 της αποστάσεως μεταξύ του ισημερινού της γης και του Βορείου Πόλου και ωνομάσθηκε μέτρο (39,37 ίντσες). Οι μονάδες του χώρου, του βάρους και του όγκου προήλθαν άμεσα από το μέτρο. Η αξία της μονάδος πολλαπλασιάζετο ή διαιρείτο, απλώς με την πρόσθεσι ωρισμένων προθεμάτων στα ονόματα των βασικών μονάδων.

Το 1799, όταν το σύστημα έγινε τελικά γεγονός για τη Γαλλία, δόθηκε το σύνθημα: «Για όλους, για πάντα.» Αλλά μολονότι ο περισσότερος κόσμος υιοθέτησε το μετρικό σύστημα στη διάρκεια των δύο αιώνων που ακολούθησαν, οι μεγαλύτερες Αγγλόφωνες χώρες είναι απρόθυμες να κάνουν την αλλαγή. Το δεκαετές σχέδιο της Βρεταννίας για μια εκούσια αντικατάστασι, είναι πολύ πίσω από την προγραμματισμένη συμπλήρωσι το 1975 και το δεκαετές πρόγραμμα του Καναδά προχωρεί πολύ αργά από το 1970.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το μετρικό σύστημα άρχισε μόλις πρόσφατα. Τελικά, τον Δεκέμβριο του 1975, ο Αστικός Νόμος 94168 έκανε τον «συντονισμό και τον προγραμματισμό της εξαπλώσεως της χρήσεως του μετρικού συστήματος,» επίσημη τακτική της κυβερνήσεως και συνέστησε ένα Μετρικό Συμβούλιο για να επιβλέπη την εύτακτη, εκουσία μετάβασι.

Τι είναι, εκείνο που κάνει το μετρικό σύστημα ανώτερο; Γιατί ένας οικονομικός γίγας όπως οι Η.Π., να κάνη μια τέτοια αλλαγή της οποίας οι δαπάνες θα είναι τεράστιες; Αν δεν γνωρίζετε ήδη τις απαντήσεις, θα βρήτε πολύ υποβοηθητικό τον παραπλεύρως πίνακα, ο οποίος δείχνει πόσο πιο απλό είναι το μετρικό σύστημα.

Αντί των είκοσι πέντε και πλέον διαφορετικών ονομάτων των μονάδων, στο μετρικό σύστημα υπάρχουν μόνο τρεις βασικές μονάδες, με προθέματα! Η ίδια σειρά προθεμάτων χρησιμοποιείται και στις τρεις μονάδες. Τα Ελληνικά προθέματα δέκα-, εκατό- και κιλο- αυξάνουν τις μονάδες με πολλαπλάσια του δέκα και τα Λατινικά προθέματα ντεσι-, σεντι- και μιλλι- τις μειώνουν με υποπολλαπλάσια του δέκα, όπως στο δεκαδικό σύστημα. Παρατηρήστε στον πίνακα, στο κάτω μέρος της σελίδος, πώς γίνεται αυτό.

Τα προθέματα εκατο-, δεκα- και ντεσι-, χρησιμοποιούνται σπανίως· έτσι, μπορείτε να τα καταφέρετε αρκετά καλά αν μάθετε μόνο τις τρεις βασικές μονάδες και τρία από τα προθέματα. Για την επιστημονική και τεχνική εργασία, οκτώ επιπρόσθετα προθέματα ανεβάζουν ή μειώνουν την αξία της βασικής μονάδος πολύ περισσότερο.

Αντί να χρησιμοποιήτε ίντσες, πόδια και μίλια για να μετράτε μικρές, μέσες και μεγάλες αποστάσεις, όλα τα μετρικά μήκη εκφράζονται σε μέτρα με το κατάλληλο πρόθεμα: εκατοστόμετρα (σεντιμέτρ) αντί ίντσες, μέτρα αντί πόδες ή γυάρδες και χιλιόμετρα αντί μίλια.

Αφού επεκράτησε το μήκος του μέτρου και το δεκαδικό του σύστημα αυξομειώσεως, οι μονάδες βάρους και όγκου προήλθαν απ’ αυτό. Ένας κύβος με κάθε πλευρά ενός εκατοστομέτρου, έγινε το χιλιοστόλιτρο 1/1.000 του λίτρου, που είναι η βασική μονάς όγκου. Το γραμμάριο έγινε το βάρος αυτού του ιδίου χιλιοστομέτρου γεμάτο με νερό!

Χρήσις του Συστήματος

Δεν είναι μόνο πιο εύκολο να μάθη κανείς το μετρικό σύστημα, αλλά είναι και πιο εύκολο για τους περισσοτέρους να το χρησιμοποιούν παρά το σύνηθες σύστημα. Τα κλάσματα έχουν σχεδόν αφαιρεθή από το μετρικό σύστημα. Αφού κάθε μονάδα του μετρικού συστήματος είναι μια δεκαδική αξία των μονάδων που την περιβάλλουν, οι περισσότερες αλλαγές μεταξύ των μονάδων απαιτούν μόνο τη μετακίνησι του δεκαδικού σημείου. Παραδείγματος χάριν, για να μετατρέψωμε τα χιλιόμετρα σε μέτρα, μετακινούμε απλώς το δεκαδικό σημείο τρεις θέσεις δεξιά, κι έτσι αυτομάτως πολλαπλασιάζεται με το 1.000:3,74 χιλιόμετρα = 3.740 μέτρα.

Αντιθέτως, για να βρούμε τον αριθμό των γυαρδών που αντιστοιχούν σε 3,74 μίλια απαιτείται πρώτον να γνωρίζωμε ότι υπάρχουν 1.760 γυάρδες σ’ ένα μίλι. Κατόπιν πολλαπλασιάζομε αυτούς τους αριθμούς και φθάνομε στις 6.582,4 γυάρδες—δύσκολη δουλειά αν δεν έχετε έναν υπολογιστή διαθέσιμο. Μια έκδοσις του Τμήματος Εμπορίου των Η.Π.Α. παρατηρεί ότι «μια αυθεντία πιστεύει ότι μια βιομηχανία αεροδιαστήματος μόνον των Η.Π. θα εξοικονομούσε 65 εκατομμύρια δολλάρια ετησίως, από το χρόνο που δαπανάται από τους μηχανικούς, αν υιοθετούσε πλήρως το μετρικό σύστημα.»

Στο παντοπωλείο, οι μετρημένοι πελάτες που συγκρίνουν τις τιμές, θα διαπιστώσουν ότι δεν χρειάζεται να μετατρέψουν τα πάουντς σε ουγγιές (16) ή τα τέταρτα σε ουγγιές (32), πριν διαιρέσουν με την τιμή για να βρουν την τιμή κάθε ουγγιάς. Το βάρος ή ο όγκος στο μετρικό σύστημα μπορεί να διαιρεθή αμέσως με την τιμή σε κάθε περίπτωσι.

Συχνά χωρίς να το καταλαβαίνουν, πολλοί Αμερικανοί χρησιμοποιούν ήδη το μετρικό σύστημα. Χρησιμοποιούν φιλμ 35 χιλιοστών στις φωτογραφικές των μηχανές, παίρνουν βιταμίνες σε δόσι 100 χιλιογράμμων και χρησιμοποιούν ραδιόφωνα με βραχέα κύματα των οποίων οι ταινίες λήψεως εκφράζονται σε μέτρα. Τα αποτελέσματα στους τελευταίους Ολυμπιακούς αγώνες ανεφέροντο όλα με όρους του μετρικού συστήματος. Μερικά οδικά σήματα στις Η.Π. δείχνουν ήδη και τα μίλια και τα χιλιόμετρα, όπως επίσης και οι δείκτες ταχύτητος (κοντέρ) στα νεώτερα αυτοκίνητα.

Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι καθώς το μετρικό σύστημα παραμερίζει το άλλο; Η πείρα άλλων δείχνει ότι στην αρχή τείνουν να κάνουν μετατροπές σύμφωνα με το παλαιό σύστημα—να βλέπουν ένα μέτρο σαν μια μεγάλη γυάρδα, ένα λίτρο σαν υπερμεγέθες κουάρτ κι ένα γραμμάριο ως το βάρος ενός χάρτινου συνδετήρα. Εν τούτοις, όπως λέγουν πολλοί που έχουν ταξιδέψει στην Ευρώπη, σύντομα αρχίζουν να σκέπτωνται «σύμφωνα με το μετρικό σύστημα.» Τα Αμερικανικά προϊόντα που χρησιμοποιούν προσδιορισμούς σύμφωνα με το μετρικό σύστημα αρχίζουν να κατακτούν έδαφος στην παγκόσμια αγορά.

Φυσικά, ένα φλυτζάνι καφέ θα εξακολουθήση να είναι ένα φλυτζάνι καφέ κι ένα σκουλήκι μιας ίντσας θα είναι σκουλήκι μιας ίντσας. Το ρητό που λέγει «Η αποτυχία, είτε είναι μικρή είτε είναι ένα μίλι, είναι πάντα αποτυχία,» δεν θ’ αντικατασταθή με το ρητό «Η αποτυχία, είτε είναι μικρή είτε είναι 1,6 χιλιόμετρα, είναι πάντα αποτυχία.» Αλλά άλλα πράγματα θ’ αλλάξουν. Ένας άνθρωπος, με μέση 32 ίντσες θα μπορή να λέγη ότι έχει μέση 81 εκατοστά, ενώ μια γυναίκα με βάρος 140 πάουντς θα γίνη μικροκαμωμένη αν μετρά το βάρος της σύμφωνα με τη μετρική κλίμακα, δηλαδή 63,5 κιλά.

Έτσι, όπως ακριβώς το αρχαίο εφά, το κύβιτον και το ιν έγιναν μέτρα που έχουν σημασία μόνο σε σπουδαστάς του παρελθόντος, έτσι και η ίντσα, το μίλι και η ουγγιά τελικά ίσως ακολουθήσουν εκείνα τα απηρχαιωμένα μέτρα στις σελίδες της ιστορίας.

[Πλαίσιο στη σελίδα 18]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Πρόθεμα Σημαίνει Παραδείγματα

Κιλό 1.000 φορές χιλιόμετρο= 1.000 μέτρα

Εκατό 100 φορές εκατοστόμετρο= 100 μέτρα

Δέκα 10 φορές δεκάμετρο= 10 μέτρα

Ντεσι 1/10 του ντεσιμέτρ (δέκατο)= 0,1 μέτρο

Σεντι 1/100 του σεντιμέτρ (εκατοστό)= 0,01 μέτρο

Μιλλι 1/1.000 του μιλλιμέτρ (χιλιοστό)= 0,001 μέτρο

[Πλαίσιο στη σελίδα 18]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Σύνηθες Σύστημα Η.Π.Α. Μετρικό Σύστημα

Μήκος

Λεύγα Πρόθεμα

Μίλι Συν:

Φέρλον

Τσέην

Περτς

Οργυιά Μέτρον

Γυάρδα

Πους

Ίντσα

Χιλιοστό

Βάρος

Τόννος

100 Λίτρες (Hundredweight)

Πάουντ

Ουγγιά Γραμμάριονa

Δράμι (1/16 της ουγγιάς)

Κόκκος

1,5 γραμμάριον (Pennyweight)

Βάρος 20 κόκκων (Scruple)

Όγκος

Μπούσελ

Πεκ (2 γαλλόνια)

Γαλλόνι

Κουάρτ

Πίντα Λίτρο

Τζιλ (1/8 του λίτρου)

Ουγγιά για τη μέτρησι υγρών

Δράμι για τη μέτρησι υγρών

Σταγών

[Υποσημειώσεις]

[Πίνακας στη σελίδα 17]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΠΑΟΥΝΤ ΕΜΠΟΡ

(16 ΟΥΓΓΙΕΣ ΕΜΠΟΡ.)

ΧΙΛΙΟΓΡΑΜΜΟ

(35,27 ΟΥΓΓΕΣ ΕΜΠΟΡ.)

Οι βασικές μονάδες του μετρικού συστήματος σε σύγκρισι με τα συνήθη μέτρα των Η.Π.Α.

ΓΥΑΡΔΑ (36 ΙΝΤΣΕΣ)

ΜΕΤΡΟ (39,37 ΙΝΤΣΕΣ)

ΚΟΥΑΡΤ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, Η.Π.

(32 ΟΥΓΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, Η.Π.)

ΛΙΤΡΟ

(33,81 ΟΥΓΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, Η.Π.)

[Εικόνα στη σελίδα 16]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΜΕΤΡΟ

ΛΙΤΡΟ

ΓΡΑΜΜΑΡΙΟ

[Εικόνα στη σελίδα 16]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΜΙΛΙ

ΠΟΥΣ

ΠΑΟΥΝΤ

ΠΙΝΤ

ΓΑΛΛΟΝΙ

ΟΥΓΓΙΑ

ΓΥΑΡΔΑ

ΚΟΥΑΡΤ

ΜΠΟΥΣΕΛ

ΙΝΤΣΑ

ΠΕΚ

[Εικόνα στη σελίδα 19]

81

63,5