Ξυλοδαρμοί Γυναικών/Ξυλοδαρμοί Ανδρών—Ποια Είναι η Αιτία για Όλα Αυτά;
Η βία στο σπίτι είναι τόσο συνηθισμένη που πολλοί από μας έχουν δει τις καταστρεπτικές συνέπειές της. Αν ρίξετε μια ματιά στο γείτονά σας ή τον συνάδελφό σας, μπορεί να παρατηρήσετε τα αποτελέσματα που είναι συνηθισμένα σε πολλούς οικογενειακούς καυγάδες—κακώσεις και αμυχές που καλύπτονται εν μέρει μόνο με σκούρα γυαλιά, ένα πουλόβερ με ψηλό γιακά ή με έντονο ‘μέικαπ.’ Διερωτάσθε: ‘Τι είδους γάμο έχει κάνει αυτή (ή αυτός); Ασφαλώς ήσαν ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλο όταν παντρεύθηκαν. Τι συνέβη, λοιπόν;’
Τι βρίσκεται πίσω από τον ξυλοδαρμό; Ποιοι είναι υπεύθυνοι για τον ξυλοδαρμό των συζύγων; Είναι κυρίως οι άνδρες; Ποιο οικογενειακό κλίμα προκαλεί την οικογενειακή βία; Είναι συνηθισμένες μερικές εξωτερικές επιδράσεις; Με πρακτικούς τρόπους, τι μπορούμε να κάνωμε γι’ αυτό; Ας εξετάσωμε το ζήτημα.
Ποιο Είδος Ανδρός Δέρνει τη Σύζυγό Του;
Σχετικά με τις οικιακές βιαιότητες, μερικές ‘στερεότυπες εκφράσεις’ έρχονται στη διάνοια πολλών. Οι άνθρωποι συχνά φαντάζονται ένα «κατώτερο εργάτη» ίσως έναν οδηγό φορτηγού, έναν εργάτη που σκάβει ή ένα σκουπιδιάρη που σταματά στο μπαρ της περιοχής, να «γίνεται στουπί» στη μπύρα και επιστρέφει στο σπίτι έτοιμος για καυγά. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι άνδρες, όπως είδαμε προηγουμένως στις περιπτώσεις της Κόννυ και της Γκλόριας.
Αλλ’ αν νομίζετε ότι η οικογενειακή βία περιορίζεται, πρωτίστως σ’ αυτά τα άτομα, κάνετε λάθος. Η «οικογενειακή βία» δηλώνει η στήλη «Έκθεσις Πληροφοριών,» «είναι υπεράνω φυλών, τάξεων, και προελεύσεως. Είναι πολύ διαδεδομένη και απαντάται στις μεγαλοαστικές τάξεις τόσο συχνά όσο και στις μικροαστικές.» (Παρέηντ, 16 Οκτωβρίου 1977, σ. 18) Το βιβλίο Ξυλοδαρμός Γυναικών: Η Σιωπηλή Κρίσις τονίζει τα εξής:
«Εκείνοι που εργάζονται με γυναίκες που υφίστανται κακομεταχείρισι αναφέρουν ότι τα θύματα περιλαμβάνουν γυναίκες γιατρών, δικηγόρων, καθηγητών κολλεγίων, ακόμη και κληρικών. Στη μελέτη που έκανε ο Δρ Γκήλης σχετικά με την κακομεταχείρισι των γυναικών συζύγων, οι οικογένειες που είχαν τις περισσότερες βιαιότητες ήσαν εκείνες που είχαν τα μεγαλύτερα εισοδήματα.»—σ. 7.
Γιατί η οικογενειακή βία μπορεί και εξαρθρώνει όλα τα είδη των οικογενειών; Υπάρχει, μια βασική αιτία, την οποία οι περισσότεροι κοινωνιολόγοι παραβλέπουν. Αν μάθετε την αιτία αυτή, θα βοηθηθήτε να διακρίνετε τη ρίζα του ζητήματος, είτε πρόκειται για τη δική σας οικογένεια, είτε για την οικογένεια κάποιου στενού φίλου ή συγγενούς.
Το πιο αρχαίο υπόμνημα οικογενειακής ζωής, η Αγία Γραφή, δείχνει ότι ο πρώτος ανθρώπινος γάμος ήταν τέλειος. Όταν παντρεύθηκαν, ο Αδάμ και η Εύα ήσαν αναμάρτητοι. Οι σκέψεις, οι πράξεις και τα συναισθήματά τους ήσαν σε κατάλληλη ισορροπία. Σ’ αυτή την κατάστασι δεν επρόκειτο να έχουν οικογενειακές βιαιότητες, έτσι δεν είναι; Ωστόσο, αργότερα παρήκουσαν στον Θεό και έγιναν ατελείς. Σαν αποτέλεσμα της ανυπακοής τους, ο Θεός προβλέποντας το μέλλον είπε στη γυναίκα: «Προς τον άνδρα σου θέλει είσθαι η επιθυμία σου, και αυτός θέλει σε εξουσιάζει.» (Γεν. 3:16) Πράγματι οι περισσότερες γυναίκες θα είχαν τέτοια επιθυμία για σύζυγο που θα ήσαν μάλιστα πρόθυμες ν’ ανεχθούν κι ένα τυραννικό, σκληρό άνδρα. Χιλιάδες χρόνια ιστορίας υπογραμμίζουν αυτό το θλιβερό γεγονός. Επίσης, ο Ιεχωβά Θεός προείδε ότι πολλοί σύζυγοι, μη ισορροπημένοι λόγω ατελείας, θα ασκούσαν την εξουσία τους μέχρι τα άκρα, και θα εγίνοντο τύραννοι, δέρνοντας τις γυναίκες τους. Ποιος είναι, λοιπόν, ο κοινός παρονομαστής όλων των περιπτώσεων οικογενειακών βιαιοτήτων; Η ανθρώπινη ατέλεια.
Είναι ζωτικό ν’ αναγνωρίζωμε ότι όλοι μας είμεθα απόγονοι αυτού του πρώτου ανδρογύνου κι έχομε κληρονομήσει, ατελή ανθρώπινη φύσι. (Ρωμ. 5:12) Επομένως, ο κακός σπόρος για να εκδηλώνωμε βία στο σπίτι υπάρχει σε όλους μας—πλούσιους ή φτωχούς, μορφωμένους, ή αγράμματους. Ποια, είναι, όμως, η αιτία που τον κάνει να φυτρώση και να ανθήση; Η απογοήτευσις, το οινόπνευμα, η έλλειψις επικοινωνίας, η ζήλεια και τα αισθήματα αποστροφής ή ανασφάλειας μοιάζουν με τα συστατικά που βρίσκονται στο νερό, και κάνουν τον σπόρο της βίας να φυτρώνη. Προτού εξετάσωμε τι μπορεί να γίνη μ’ αυτούς τους παράγοντες, ας δούμε πώς μερικοί απ’ αυτούς οδηγούν πολλές οικογένειες σε βιαιότητες σήμερα.
Απογοητευμένος Άνδρας—Βίαιος Άνδρας;
Εφιστώντας την προσοχή σε μια κοινή αιτία που δημιουργεί βιαιότητες στο σπίτι, ένας γιατρός έκανε τα εξής σχόλια: «Νομίζω ότι πρέπει να δούμε τον ξυλοδαρμό της γυναίκας στα πλαίσια μιας κοινωνίας στην οποία υπάρχει τεράστια απογοήτευσι και έντασι. Ζούμε σε μια εξαιρετική περίοδο, όπου οι οικονομικές πιέσεις και η ανεργία είναι πολύ μεγάλες. Αυτά τα είδη των πιέσεων αναπόφευκτα εισχωρούν και στην οικογένεια.
Ας τα εκφράσωμε με όρους της καθημερινής ζωής. Μπορούμε να φαντασθούμε έναν νευριασμένο σύζυγο να επιστρέφη από την εργασία. του. Μπορεί να ήταν κουρασμένος όταν έφυγε το πρωί για τη δουλειά του και μπορεί να αντιμετώπισε υπερβολική κίνησι ή θόρυβο στους υπογείους σιδηροδρόμους. Στην εργασία του επιπλήχθηκε επανειλημμένως από τους πελάτες ή το αφεντικό του. Αλλά έπρεπε να συγκρατήση την αγανάκτησί του μέσα του. Όταν τελικά πηγαίνη σπίτι του, μπορεί αμέσως να δη τα παιδιά του να κλαίνε ή τη σύζυγό του που έχει κάποιο δικαιολογημένο παράπονο και τον περιμένει να του το πη. Τι συμβαίνει τότε; Μερικές φορές η απογοήτευσι και η έντασι ξεσπούν σε βία. Από φόβο μήπως χάση την εργασία του, δεν μπορούσε να μιλήση άσχημα στο αφεντικό του, και δεν μπορούσε να κάνη τίποτε για το συνωστισμό στην κυκλοφορία. Αλλ’ αλλοίμονο στη σύζυγο ή τα παιδιά του! «Αν ο άνδρας είναι ταραγμένος,» είπε ένας σύμβουλος συζύγων, «υποτίθεται ότι δεν μπορεί να κλάψη. Είναι πιο ανδροπρεπές να χτυπήση τη γροθιά του στον τοίχο. Μόνο που μερικές φορές αυτός ο τοίχος είναι η σύζυγός του.»
Αν είσθε ένας σύζυγος, μπορείτε να δήτε τον εαυτό σας να ξεσπά μ’ αυτό τον τρόπο; Αν είσθε μια σύζυγος, μπορείτε να φαντασθήτε τον σύζυγό σας ν’ αντιδρά τόσο βίαια; Μήπως θα πρέπει να προηγηθή κάποια μεγάλη φιλονεικία;
Στην πραγματικότητα η σπίθα που μπορεί ν’ ανάψη τη βία μπορεί να είναι πολύ μικρή: Το φαγητό δεν είναι έτοιμο στην ώρα του, η σύζυγος δηλώνει ότι θέλει να παρακολουθήση κολλεγιακά μαθήματα, ή λέγει ότι δεν έχει διάθεσι να έχη σεξουαλικές σχέσεις μαζί του. Ο εκνευρισμένος και απογοητευμένος σύζυγος μπορεί να σκεφθή ότι οι παράγοντες αυτοί θέτουν υπό αμφισβήτησι την εξουσία του. Ξεσπά σε βία.
«Ο μακρόθυμος,» λέγει το εδάφιο Παροιμίες 14:29, «έχει μεγάλην φρόνησιν· ο δε οξύθυμος ανεγείρει την αφροσύνη αυτού.» Πολλοί άνδρες που έχουν χτυπήσει τις γυναίκες τους, μετά απ’ αυτό αντιλήφθηκαν με ντροπή την αληθινότητα αυτής της παροιμίας. Όταν ένας άνδρας ελευθερώση τις συγκρατημένες απογοητεύσεις του χτυπώντας τη σύζυγό του ή το παιδί του θυμωμένα, συνήθως ακολουθούν περισσότερα προβλήματα. Η πρώτη κακοποίησις συχνά οδηγεί σε δεύτερη. Μοιάζει με το ‘κρακ’ που γίνεται σ’ ένα φράγμα, που εύκολα μπορεί να μεγαλώση μέχρις ότου ένας χείμαρρος από βαρβαρότητες κατακλύσουν τον γάμο.
Δύο φοιτητές της νομικής πήραν συνέντευξι από γυναίκες που είχαν πέσει θύματα κακομεταχειρίσεως, καθώς επίσης και από δημόσιους λειτουργούς που ασχολούνται μ’ αυτό το πρόβλημα. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
«Ο ξυλοδαρμός της γυναίκας τείνει να είναι όχι ένα μοναδικό θλιβερό ξέσπασμα, αλλά ένα χρόνιο προβληματικό σύμπτωμα. [Το 95 τοις εκατό] των γυναικών είπαν ότι έφαγαν τα πρώτο τους ξύλο τον πρώτο χρόνο του γάμου τους, και οι επιθέσεις εγίνοντο πιο συχνές και με μεγαλύτερη βιαιότητα καθώς τα χρόνια περνούσαν. Μπορούσαν να καταλήξουν τελικά στον θάνατο ανεμπόδιστα . . . Γενικά, εκείνο που προξενεί τη φιλονεικία είναι κάποια σχετικά μικρή στενοχώρια—σαφώς κάποιος καταλύτης για βαθύτερο θυμό ή παλαιά απογοήτευσι.»
Ο πρώτος χρόνος του γάμου είναι ιδιαίτερα κρίσιμος εξ αιτίας του ότι μπορεί να εμφανισθούν νέες πιέσεις. Εκτός του ότι οι σύζυγοι προσπαθούν να προσαρμοσθούν ο ένας με τον άλλο, ο σύζυγος τώρα αναλαμβάνει ένα βαρύτερο οικονομικό φορτίο. Και αν η σύζυγος μείνη έγκυος, αυτό αυξάνει την πίεσι πάνω του και μπορεί και να δημιουργήση έχθρα ή ζήλεια για τη συγκίνησί της ή την απορρόφησί της σε κάτι που για κείνον έχει λιγώτερη σημασία.
Οινόπνευμα—Η Αιτία;
Συχνά, έρχεται στο προσκήνιο το οινόπνευμα. Μια έρευνα κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: «Στο 60 τοις εκατό των περιπτώσεων, η κατανάλωσις οινοπνεύματος από τους επιτιθέμενους ήταν παρούσα την ώρα της επιθέσεως.» Ο διευθυντής ενός κέντρου συμβουλών σε περιπτώσεις κρίσεως στην Ουάσινγκτον, D.C., λέγει ότι το 80 τοις εκατό των ξυλοδαρμών των γυναικών έχουν σχέσι με το οινόπνευμα.
Αλλά είναι το οινόπνευμα η πραγματική αιτία; Ίσως η απάντησις να είναι Όχι· αλλά πολλές φορές είναι Ναι. Αναφορικά με τη σχέσι που υπάρχει ανάμεσα στο ποτό και στον ξυλοδαρμό της συζύγου, ο ψυχολόγος Δρ. Λήνορ Γουώκερ παρατηρεί τα εξής: «Μπορεί να χρησιμοποιείται σαν δικαιολογία, αλλά δεν φαίνεται να είναι η άμεση αιτία και το αποτέλεσμα.» Εν τούτοις, η Αγία Γραφή με οξύνοια, λέγει: «Ο οίνος είναι χλευαστής, και τα σίκερα στασιαστικά· και όστις δελεάζεται υπό τούτων, δεν είναι φρόνιμος.» (Παροιμ. 20:1) Δεν έχετε παρατηρήσει ότι το οινόπνευμα έχει την τάσι να ελαττώνη τους περιορισμούς, ώστε το άτομο να γίνεται θορυβώδες ή να χάνη τον έλεγχό του; Επομένως, όταν ένας σύζυγος, που είναι απογοητευμένος ή που θυμώνει με τη σύζυγό του, πίνη, μπορεί πιο εύκολα να γίνη βίαιος. Αφού μελέτησε το πρόβλημα, ο Δρ. Ρίτσαρντ Ντ. Γκήλης ανέφερε τα εξής:
«Ο πότης μπορεί να χρησιμοποιήση την περίοδο του χρόνου που είναι μεθυσμένος σαν ‘διάλειμμα’, οπότε δεν είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. Το οινόπνευμα, επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθή σαν δικαιολογία . . . τίποτε το εσφαλμένο δεν υπάρχει στην οικογένεια, ο κακός της ‘δαίμων, το οινόπνευμα,’ αυτός φταίει.»
Μπορούμε ν’ αντλήσωμε κάποιο μάθημα εδώ σχετικά με τη χρήσι οινοπνευματωδών ποτών;
Επικοινωνία ή Γροθιές;
Όπως μπορείτε ν’ αντιληφθήτε, οι σύζυγοι που καταφεύγουν σε σωματικές κακώσεις, συχνά παρουσιάζουν κάποια σοβαρή αδυναμία ως προς την επικοινωνία. Δυσκολεύονται να εκφράσουν τα αισθήματά τους, ακόμη και τα έντονα αισθήματα όπως η ζήλεια, η μοναξιά, η ανασφάλεια και ο φόβος. «Μολονότι ζούμε σε μια βερμπαλιστική (που λέει πολλά λόγια) κοινωνία,» λέγει ο κοινωνιολόγος Σέροντ Μίλλερ, «λίγοι από μας έχουν μάθει πώς να μιλούν ο ένας στον άλλο για λεπτά θέματα.»
Αυτό είναι ιδιαίτερα πρόβλημα των ανδρών. «Μια μεγάλη αιτία της οικογενειακής βιαιότητος,» σχολιάζει ο Ζαν Πήτερσον του Εθνικού Συνδικάτου των Γυναικών της Γειτονιάς, «είναι η ανικανότης των ανδρών να επικοινωνούν με τις γυναίκες, εκτός από τους φυσικούς τρόπους.»
Ωστόσο, αν ένας άνδρας μπορεί να μάθη να εκφράζη τα αισθήματά του με συγκρατημένες λέξεις—όχι με άγρια ξεσπάσματα και βλαστήμιες—η καρποφορία της οικογένειάς του θα είναι πάρα πολύ καλύτερη από το να καταφεύγη στη βία. Ο αρχαίος Βασιλεύς Σολομών είπε: «Εκ των καρπών του στόματος αυτού ο άνθρωπος θέλει φάγει αγαθά η δε ψυχή των ανόμων αδικίαν.»—Παροιμ. 13:2.
Μολονότι υπάρχει η γενική γνώμη ότι οι γυναίκες έχουν πιο πολύ την τάσι και την ικανότητα να εκφράζουν τα αισθήματά τους με λέξεις, τα πράγματα δείχνουν ότι πολλές γυναίκες συμβάλλουν στο πρόβλημα της επικοινωνίας. Ο οικογενειακός σύμβουλος Πωλ Σαίηνερ παρατηρεί ότι μερικές φορές μια κακοποιημένη σύζυγος μπορεί «να παίζη δυνατά παιχνίδια» αντιδρώντας στο σύζυγό της «με τη σιωπή.» Μερικές γυναίκες, εξηγεί, ισχυρίζονται ότι η σιωπή τους πηγάζει από φόβο μήπως πουν κάτι εσφαλμένο, «αλλά ο άνδρας το βλέπει αυτό σαν μια ισχυρή τακτική.» Ο Σαίηνερ καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: «Αυτοί οι δυο άνθρωποι δεν έχουν μιλήσει, στην πραγματικότητα δεν έχουν επικοινωνήσει, για πολύν καιρό.» Εμείς που είμαστε παντρεμένοι, καλά θα κάνωμε να ρωτήσωμε τον εαυτό μας, Υπάρχει φυσιολογική επικοινωνία στον γάμο μας;
Βίαιες Γυναίκες;
Είναι συνηθισμένο να μιλούμε για συζύγους που δέρνουν τις γυναίκες τους, αλλά σκεφθήκατε πολλούς συζύγους που τους κακομεταχειρίζονται οι γυναίκες τους; Υπάρχουν πολλές γυναίκες που ενδίδουν στη βία μεγαλώνοντας το πρόβλημα των οικογενειακών βιαιοτήτων; Ναι!
«Το πιο αγνοούμενο αδίκημα δεν είναι ο ξυλοδαρμός της συζύγου,» λέγει η κοινωνιολόγος Σούζαν Στάινμεντζ. «Είναι ο ξυλοδαρμός του συζύγου . . . Όταν πρόκειται για χρήσι μικρότερης σωματικής δυνάμεως, για χαστούκια, χτυπήματα, σπρωξιές, φαίνεται ότι δεν υπάρχουν πραγματικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Μια από τις αιτίες για τις οποίες υπάρχει το φαινόμενο της κακοποιημένης συζύγου, δεν είναι ότι οι άνδρες είναι πιο επιθετικοί· απλώς φαίνεται να είναι σωματικά πιο ισχυροί και μπορούν να κάνουν περισσότερη ζημιά.»
Λίγα ακούονται για τον ξυλοδαρμό του συζύγου, επειδή πόσοι σύζυγοι έχουν την διάθεσι να πάνε στην αστυνομία (ή ακόμα να τηλεφωνήσουν) και να πουν σ’ ένα γεροδεμένο ενωμοτάρχη, «Η σύζυγός μου με χτυπά»; Ωστόσο, πολλές γυναίκες το κάνουν αυτό! Ο σύζυγος μπορεί να είναι πιο μικρόσωμος, ηλικιωμένος, ευπαθής ή ακόμη και άρρωστος. Ακόμη κι αν είναι αρκετά ισχυρός για να υπερασπίση τον εαυτό του, μπορεί να μη το κάνη αυτό από ένα αίσθημα ιπποτισμού ή επειδή φοβάται ότι εάν το έκανε αυτό, θα τραυμάτιζε σοβαρά τη σύζυγό του.
Μερικές γυναίκες, οι οποίες με φωνές αποδοκιμάζουν τις βιαιότητες των συζύγων τους, αγνοούν τη δική τους ενοχή. Παραδείγματος χάρι, μια σύζυγος μαθαίνει ότι ο σύζυγός της βάζει χρήματα στην Τράπεζα στο δικό του όνομα, και όχι σε κοινό λογαριασμό. Στη συζήτησι που ακολουθεί εκείνη τον χτυπά. Ίσως μετά από βδομάδες, κάνει εκείνη κάτι εσφαλμένο, ίσως τον βρίζει ή αρνείται να έχη σεξουαλικές σχέσεις μαζί του, και εκείνος θυμωμένος τη χτυπά. Είναι αλήθεια ότι εκείνη μόνο μπορεί να έχη στο σώμα της κακώσεις. Αλλά μήπως δεν είναι και οι δύο ένοχοι βιαιότητος; Φέρτε στη μνήμη σας την περίπτωσι της Κόννυ που αναφέρεται στη σελίδα 6. Η βία εκ μέρους της συζύγου μπορεί να είναι σαν μια σπίθα που προκαλεί την έκρηξι.
Πώς ανταποκρίνεται μια σύζυγος όταν ο σύζυγός της, που είναι πιο δυνατός, την κακομεταχειρίζεται; Η τραγωδία είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις εκείνη αρπάζει και χρησιμοποιεί οποιοδήποτε όπλο μπορεί να κρατήση στα χέρια της—ένα δοχείο, ένα βάζο, ένα μαχαίρι ή μια αξίνα για πάγους. Σκεφθήτε τι συνέβη με την Ρωξάνη Γκαίη, ύψους 1,57 (5 ποδών και 2 ιντσών) και βάρους 50 περίπου κιλών (110 πάουντς). Όπως έλεγαν οι εφημερίδες το 1977, επανειλημμένως είχε καλέσει την αστυνομία επειδή την χτυπούσε άσχημα ο σύζυγός της. Αυτός ήταν ο Μπλέντα Γκαίη, ύψους 1,93 (6 ποδών και 5 ιντσών) και βάρους 120 κιλών (265 πάουντς), τερματοφύλακας της ποδοσφαιρικής ομάδας Ηγκλς της Φιλαδέλφειας. Τελικά, σ’ έναν καυγά αυτή η μικρόσωμη γυναίκα άρπαξε ένα μαχαίρι και το κάρφωσε στο λαιμό του. Η αστυνομία τον βρήκε νεκρό σε μια λίμνη από αίμα.
Τι Μπορεί να Γίνη;
Είδαμε πολλά πράγματα που βρίσκονται πίσω από το πρόβλημα των κακοποιημένων συζύγων. Η ρίζα του προβλήματος είναι η ανθρώπινη ατέλεια, πράγμα που σημαίνει ότι όλοι έχομε την προδιάθεσι να γίνωμε βίαιοι. Οι πολλές απογοητεύσεις που αντιμετωπίζομε στη σύγχρονη ζωή κάνουν τη βία μια αναμφισβήτητη πιθανότητα. Όταν δεν μπορή κανείς να ελέγξη τα αισθήματά του, όπως την ζήλεια ή την εχθροπάθεια, έχει την τάσι επίσης να εκρήγνυται με βιαιότητες. Συχνά, οι βιαιότητες στο σπίτι γίνονται κάτω από την επίδρασι του οινοπνεύματος. Αλλά έχομε δει ότι και άνδρες και γυναίκες είναι ένοχοι κακομεταχειρίσεως συζύγων.
Μολονότι αυτή η κατατόπισις σχετικά με τις αιτίες των οικιακών βιαιοτήτων είναι ουσιώδης, χρειαζόμαστε περισσότερα. Η γενίκευσις του προβλήματος δείχνει ότι, υπάρχει ανάγκη να προσπαθήσωμε θετικά ν’ αναχαιτίσωμε ή να επιλύσωμε το πρόβλημα. Εξετάστε τα ακόλουθα ερωτήματα: Πώς πρέπει να ενεργούμε όταν είμαστε θυμωμένοι; Περιλαμβάνεται η άποψίς μας για το οινόπνευμα, τα χρήματα ή την εργασία μας; Αν η βία κυριαρχή ήδη στο σπίτι μας, είναι το διαζύγιο η καλύτερη απάντησι; Μπορεί η Αγία Γραφή να βοηθήση τους ανθρώπους να κάνουν πραγματικές αλλαγές στην προσωπικότητά τους και στις αντιδράσεις τους; Τα επόμενα άρθρα πραγματεύονται αυτές τις ερωτήσεις.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 10]
«Στους φόνους μεταξύ συζύγων, η σύζυγος ήταν το θύμα στο 52% των ατυχημάτων και ο σύζυγος το υπόλοιπο 48.»—Στατιστική Εγκλημάτων του Εφ-Μπι-Αϊ
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 11]
«Μερικές γυναίκες προκαλούν τους συζύγους των. Μολονότι αυτό δεν συμβαίνει πάντα, πιστεύω ότι συμβαίνει συνήθως. Έχω δει πολλά ζευγάρια στα οποία η σύζυγος είχε χτυπήσει επανειλημμένα τον σύζυγό της, πριν τελικά αυτός ανταποδώση τα χτυπήματα.»—Δρ Μαργαρίτα Φόγκελ.