Η Σημερινή Νεολαία και οι Προκλήσεις που Αντιμετωπίζει

«ΔΙΑΦΟΡΕΣ έρευνες δείχνουν ότι τα χρόνια της εφηβείας συγκαταλέγονται χωρίς αμφιβολία στις πιο ταραγμένες και γεμάτες ένταση περιόδους της ζωής». Αυτά έγραψε η Δρ Μπέτι Μπ. Γιανγκς στο βιβλίο της Πώς να Βοηθήσετε τον Έφηβό σας να Αντιμετωπίσει την Ένταση (Helping Your Teenager Deal With Stress). Στο παρελθόν, και μόνο το νεαρό της ηλικίας ήταν αρκετό για να γεμίζει προβλήματα τους νέους. Στη σημερινή εποχή, όμως, πρέπει να αντιμετωπίσουν τόσο τα βάσανα της εφηβείας, όσο και τις φοβερές πιέσεις της ζωής που υφίστανται οι ενήλικοι στη δεκαετία του 1990.

Ο Δρ Χέρμπερτ Φρίντμαν έγραψε στο περιοδικό Παγκόσμια Υγεία (World Health) τα εξής: «Η μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση δεν έχει ποτέ άλλοτε λάβει χώρα σε μια περίοδο τόσο συνταρακτικών αλλαγών, όπως η εκπληκτική αύξηση στον πληθυσμό της γης, η επιταχυνόμενη αστυφιλία που την έχει συνοδεύσει, και η τεχνολογική επανάσταση στις επικοινωνίες και στις μετακινήσεις, που σχεδόν από τη μια μέρα στην άλλη έχει δημιουργήσει πρωτόγνωρες συνθήκες».

Έτσι μια έφηβη ονόματι Κάθι λέει: «Είναι τόσο δύσκολο να μεγαλώνεις σε μια εποχή σαν τη δική μας». Εθισμός στα ναρκωτικά, αυτοκτονία, κατάχρηση αλκοόλ—αυτές είναι οι αντιδράσεις μερικών νεαρών στις πιέσεις και στην ένταση αυτών ‘των κρίσιμων καιρών, που είναι δύσκολοι στο χειρισμό τους’.—2 Τιμόθεον 3:1, ΜΝΚ.

Επανάσταση στην Οικογένεια

Η Δρ Γιανγκς θυμάται: «Οι γονείς μας είχαν χρόνο για να ασχοληθούν μαζί μας. Πολλοί από εμάς είχαμε μητέρες που αφιερώνονταν πλήρως στην ανατροφή των παιδιών τους». Αλλά σήμερα, «πολλές γυναίκες δεν μπορούν ή δεν θέλουν να μείνουν στο σπίτι και να ασχοληθούν πλήρως με την ανατροφή των παιδιών τους. Εργάζονται και πρέπει να εξισορροπούν τη σταδιοδρομία τους με την οικογένειά τους. Το εικοσιτετράωρο δεν είναι αρκετό· κάτι πρέπει να παραλειφθεί. Πάρα πολύ συχνά, εκείνο που παραλείπεται είναι ο χρόνος και η υποστήριξη που μια μητέρα μπορεί να δώσει στο παιδί της. Στη διάρκεια της πιο τρωτής περιόδου της ζωής, ο έφηβος αφήνεται μόνος του να αντιμετωπίσει τις σωματικές, διανοητικές και συναισθηματικές αλλαγές».—Πώς να Βοηθήσετε τον Έφηβό σας να Αντιμετωπίσει την Ένταση.

Η δεκαετία του 1990 θα συνεχίσει χωρίς αμφιβολία να βλέπει μορφές οικογενειακής διάρθρωσης να αλλάζουν συνταρακτικά εξαιτίας των διαζυγίων (50 τοις εκατό των γάμων στις Ηνωμένες Πολιτείες καταλήγουν στο διαζύγιο), των εξώγαμων γεννήσεων, και της αυξανόμενης τάσης που υπάρχει στα ζευγάρια να συζούν χωρίς να είναι παντρεμένοι. Ήδη, περίπου η 1 στις 4 οικογένειες στις Ηνωμένες Πολιτείες κατευθύνεται από ένα μόνο γονέα. Ένας αυξανόμενος αριθμός οικογενειών είναι θετές οικογένειες που σχηματίζονται όχι από τον πρώτο, αλλά από κάποιο μετέπειτα γάμο.

Κινδυνεύουν τα παιδιά, που η διάρθρωση της οικογένειάς τους έχει αυτή τη μορφή, από συναισθηματικά ή ψυχολογικά προβλήματα; Μερικοί υποστηρίζουν, για παράδειγμα, ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες με ένα μόνο γονέα είναι πιο επιρρεπή στη μοναξιά, στη μελαγχολία και στην ανασφάλεια απ’ ό,τι είναι οι νεαροί που ανατρέφονται σε παραδοσιακές οικογένειες. Είναι αλήθεια πως πολλές οικογένειες με ένα μόνο γονέα καθώς και θετές οικογένειες λειτουργούν προκαλώντας ελάχιστη φαινομενικά ζημιά στα παιδιά. Όμως, οι Γραφές ξεκαθαρίζουν ότι σκοπός του Θεού ήταν να ανατρέφονται τα παιδιά από δυο γονείς. (Εφεσίους 6:1, 2) Είναι σίγουρο πως οι παρεκκλίσεις απ’ αυτή την ιδανική κατάσταση θα φέρουν επιπρόσθετες πιέσεις και ένταση.

Επανάσταση στην οικογενειακή ζωή παρατηρείται και σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Εκεί, η παραδοσιακή διάρθρωση ήταν η οικογένεια με την ευρεία έννοια, στην οποία όλα τα ενήλικα μέλη της οικογένειας έπαιρναν μέρος στην ανατροφή των παιδιών. Η αστυφιλία και η βιομηχανοποίηση κόβουν γρήγορα τους οικογενειακούς δεσμούς που υπάρχουν σε τέτοιου είδους οικογένειες—και κόβουν την παροχή της απαιτούμενης υποστήριξης για τους νεαρούς.

Μια νεαρή γυναίκα από την Αφρική γράφει: «Δεν υπάρχουν θείες ή κάποιος άλλος συγγενής για να με συμβουλέψει σχετικά με το τι σημαίνει να μεγαλώνεις. Οι γονείς αναμένουν από το σχολείο να καλύψει αυτό το θέμα—και το σχολείο αφήνει το θέμα στους γονείς. Το αίσθημα ότι τα παιδιά είναι μέλη της κοινότητας δεν υπάρχει πια».a

Οικονομικές Ανησυχίες

Τα νεαρά άτομα νιώθουν επίσης μεγάλη ανησυχία σχετικά με την παγκόσμια οικονομία που χειροτερεύει συνεχώς. Στην πραγματικότητα, 4 στους 5 νεαρούς ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες και αντιμετωπίζουν την προοπτική να μείνουν φτωχοί και άνεργοι σ’ όλη τους τη ζωή. Η 17χρονη Λουβ, που κατοικεί στην Ινδία, λέει: «Ανάμεσα στους νέους στη χώρα μας, υπάρχει προς το παρόν μεγάλο ποσοστό ανεργίας· έτσι είναι να εκπλήσσεται κανείς που οι νεαροί είναι καταθλιμμένοι και δυστυχισμένοι, που πέφτουν θύματα στη διαφθορά, που φεύγουν από το σπίτι ή ακόμα και αυτοκτονούν;»

Οι νεαροί στην εύπορη Δύση έχουν τις δικές τους ανησυχίες για τα χρήματα. Πάρτε για παράδειγμα μια μελέτη που έγινε σε Αμερικανούς εφήβους και αναφέρθηκε στο περιοδικό Τα Παιδιά Σήμερα (Children Today): «Όταν έπρεπε να απαντήσουν ποια συγκεκριμένα θέματα τους απασχολούν, οι έφηβοι συνήθως ανέφεραν προβλήματα σχετικά με τα χρήματα και το μέλλον». Ανάμεσα στα δέκα πρώτα θέματα που απασχολούν τους εφήβους ήταν «το πώς θα πληρώσουν για το πανεπιστήμιο», «το ότι η χώρα οδηγείται σε [οικονομική] κρίση» και «το ότι δεν κερδίζουν αρκετά χρήματα».

Αλλά η ειρωνεία είναι ότι, σύμφωνα με μερικούς ειδικούς, ακόμα και οι νεαροί που οικονομικά βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, μακροπρόθεσμα θα υποφέρουν. Το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek) παρατήρησε: «Φτάνοντας στη δεκαετία του 1980, τρεις στους τέσσερις τελειόφοιτους λυκείου [στις Η.Π.Α.] εργάζονταν κατά μέσο όρο 18 ώρες την εβδομάδα και συχνά έφερναν σπίτι περισσότερα από 200 δολάρια [περ. 34.000 δρχ.] το μήνα»—πιθανόν κυκλοφορούσαν με πιο πολλά μετρητά κι απ’ όσα είχαν οι γονείς τους! Σύμφωνα με προβλέψεις, αυτός «ο μισθός ξοδευόταν αμέσως σε αυτοκίνητα, ρούχα, στερεοφωνικά και άλλα αντικείμενα που χαρακτηρίζουν την καλή εφηβική ζωή».

Ο συγγραφέας Μπρους Μπόλτουιν σημειώνει ότι τέτοιοι νεαροί «μεγαλώνουν με προσδοκίες . . . ότι η ζωή θα τους τα προσφέρει όλα είτε προσωπικά γίνουν υπεύθυνα άτομα και αναπτύξουν κίνητρα για πρόοδο είτε όχι». Αλλά «προσγειώνονται απότομα όταν έρχεται η ώρα να φύγουν από το σπίτι. Το επίπλαστο σπιτικό περιβάλλον μπορεί στην πραγματικότητα να απέχει τόσο πολύ από τις πραγματικές προσδοκίες στον επαγγελματικό χώρο και από τις απαιτήσεις που συνεπάγεται η ζωή ενός ώριμου ενηλίκου, ώστε αυτή η αλλαγή μπορεί να τους συγκλονίσει».

Αλλάζουν οι Ηθικοί Κανόνες και οι Αξίες

Μια άλλη πηγή αναστάτωσης για τους νεαρούς είναι επίσης οι εντυπωσιακές αλλαγές στην ηθική και στις άλλες αξίες. «Το σεξ . . . την εποχή που η γιαγιά μου ήταν νέα αποτελούσε ανήκουστη λέξη», λέει η Ραμανί, μια κοπέλα από τη Σρι Λάνκα. «Δεν συζητούσαν για το σεξ στο γάμο, ούτε καν μέσα στην οικογένεια ή με το γιατρό, και το σεξ έξω από το γάμο ήταν ανύπαρκτο». Όμως, όλα τα παλιά ταμπού έχουν εξαφανιστεί κυριολεκτικά. «Το σεξ στην εφηβεία έχει γίνει σχεδόν τρόπος ζωής», αναφέρει η ίδια.

Δεν εκπλήσσει το γεγονός πως, όταν έγινε μια μελέτη σε 510 μαθητές γυμνασίου (δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) στις Ηνωμένες Πολιτείες, η υπ’ αριθμόν δύο ανησυχία τους ήταν «ότι μπορεί να προσβληθούν από AIDS»! Αλλά τώρα που η πόρτα της «νέας ηθικής» έχει ανοίξει διάπλατα, ελάχιστοι νεαροί είναι πρόθυμοι να πάρουν στα σοβαρά οποιαδήποτε συζήτηση γίνεται για να την κλείσουν με το να εφαρμόσουν τη μονογαμία—πόσο μάλλον και με το να περιμένουν μέχρι το γάμο. Όπως ρώτησε ένας νεαρός από τη Γαλλία: «Μπορούμε στην ηλικία μας να αναλάβουμε την υποχρέωση ότι θα είμαστε πιστοί σ’ όλη μας τη ζωή;» Έτσι, το AIDS και άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες θα εξακολουθήσουν να απειλούν τη ζωή και την υγεία πολλών νεαρών.

Τι Είδους Μέλλον;

Οι νεαροί έχουν κι άλλη μια βασανιστική ανησυχία. Η προοπτική που υπάρχει να κληρονομήσουν μια καταστραμμένη γη—με την ατμόσφαιρά της άδεια από όζον, με τις θερμοκρασίες της να ανέρχονται ως αποτέλεσμα του παγκόσμιου φαινόμενου του θερμοκηπίου, με τα πλούσια δάση της αποψιλωμένα, με τον αέρα της και το νερό της ακατάλληλα για αναπνοή και για πόση αντίστοιχα—ανησυχεί πολλούς νεαρούς. Η απειλή ενός πυρηνικού πολέμου, αν και έχει μειωθεί προς το παρόν, κάνει μερικούς να αναρωτιούνται ακόμη και αν το ανθρώπινο γένος θα έχει μέλλον!

Επομένως, είναι φανερό ότι οι νεαροί σήμερα αντιμετωπίζουν τρομερές προκλήσεις. Χωρίς βοήθεια, κατεύθυνση και καθοδήγηση, η τωρινή και η μελλοντική τους ευτυχία βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο. Και χωρίς ελπίδα για το μέλλον, δεν μπορεί να αποκτηθεί το αίσθημα της ασφάλειας. Ευτυχώς, υπάρχει βοήθεια για τους σημερινούς νεαρούς και μπορούν να τη βρουν εύκολα.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 6]

Η διάλυση των οικογενειών με το διαζύγιο και με το χωρισμό έχει στερήσει από πολλούς νεαρούς την απαραίτητη υποστήριξη των γονέων