Μια Αγία Γραφή στην Καθομιλουμένη

«ΑΝ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ πως η Αγία Γραφή είναι ο λόγος του Θεού προς το ανθρώπινο γένος, αυτό σημαίνει ότι ο Θεός επικοινωνεί μαζί μας. . . . Αν η θρησκεία σας επηρεάζει ολόκληρη τη ζωή σας, τότε η γλώσσα [της Αγίας Γραφής] πρέπει να είναι η καθομιλουμένη». Αυτά έγραψε ο λόγιος Άλαν Ντάθι στο βιβλίο του Βιβλικές Μεταφράσεις: Πώς να Κάνετε την Κατάλληλη Επιλογή (Bible Translations: And How to Choose Between Them).

Όσοι αγαπούν το Λόγο του Θεού συμφωνούν ολόκαρδα. Πιστεύουν ακράδαντα ότι «όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη και ωφέλιμη για διδασκαλία, για έλεγχο, για τακτοποίηση ζητημάτων, για διαπαιδαγώγηση στη δικαιοσύνη». (2 Τιμόθεο 3:16) Η Αγία Γραφή σε καμία περίπτωση δεν είναι ένα βιβλίο με απαρχαιωμένες θρησκευτικές κοινοτοπίες. Είναι ‘ζωντανή και ασκεί δύναμη’, παρέχοντας πραγματικές λύσεις στα προβλήματα της καθημερινής ζωής. (Εβραίους 4:12) Όμως, για να το καταλαβαίνουν και για να το εφαρμόζουν οι αναγνώστες του, αυτό το ιερό βιβλίο πρέπει να είναι γραμμένο στην καθομιλουμένη. Σε τελική ανάλυση, η αποκαλούμενη Καινή Διαθήκη δεν γράφτηκε στην κλασική ελληνική που χρησιμοποιούσαν οι φιλόσοφοι όπως ο Πλάτων, αλλά στην καθομιλουμένη, που ονομαζόταν κοινή ελληνική. Πράγματι, η Αγία Γραφή γράφτηκε έτσι ώστε να μπορεί να τη διαβάζει και να την καταλαβαίνει ο κοινός λαός.

Για αυτόν το σκοπό, στα πρόσφατα χρόνια έχουν τυπωθεί αρκετές σύγχρονες μεταφράσεις σε διάφορες γλώσσες. Το αποτέλεσμα, ως επί το πλείστον, υπήρξε πολύ ωφέλιμο. Οι Γραφές έγιναν περισσότερο προσιτές στο πλατύ κοινό. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις νέες μεταφράσεις υστερούν κατά πολύ στο ζήτημα της απροκατάληπτης ακρίβειας και της συνέπειας. Για παράδειγμα, μερικές τείνουν να συγχέουν τις σαφείς διδασκαλίες της Αγίας Γραφής σχετικά με την κατάσταση των νεκρών, την ταυτότητα της ανθρώπινης ψυχής και το όνομα του αληθινού Θεού.

Έτσι, λοιπόν, αυτοί που αγαπούν το Λόγο του Θεού υποδέχονται με χαρά την κυκλοφορία των Χριστιανικών Γραφών σε Απόδοση από τη Μετάφραση Νέου Κόσμου στην ελληνική. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ανακοίνωσαν την κυκλοφορία αυτής της σύγχρονης μετάφρασης στις 18 Ιουλίου 1993, στη Συνέλευση Περιφερείας «Θεία Διδασκαλία». Ανεπηρέαστη από θρησκευτικά σύμβολα πίστης, προσφέρει μια άνευ προηγουμένου ακρίβεια στις αποδόσεις της, κάνοντας δυνατή την κατανόηση της Αγίας Γραφής σε βάθος που προηγουμένως ήταν ακατόρθωτο για όσους δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις αρχαίες γλώσσες. Όμως, μπορεί να αναρωτιέστε, ποιος έχει την ευθύνη για αυτή την αξιοσημείωτη μετάφραση;

Μεταφραστές που Δόξασαν τον Θεό

Ενώ η Μετάφραση Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών μπορεί να είναι νέα για τους ελληνόφωνους, στην πραγματικότητα υπάρχει από το 1950. Τότε εκδόθηκε στην αγγλική από τη Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά—μια διεθνή Βιβλική Εταιρία με μακρόχρονη ιστορία στην έκδοση Αγίων Γραφών. Ο τίτλος αυτής της νέας μετάφρασης—που αποτελούσε θαρραλέα απομάκρυνση από την παραδοσιακή διαίρεση της Αγίας Γραφής σε «παλαιά» και «καινή» διαθήκη—ήταν ένας μόνο από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους αυτή η μετάφραση επρόκειτο να αποδειχτεί μοναδική. Η Σκοπιά 15 Φεβρουαρίου 1951 έλεγε: «Οι άνθρωποι που αποτελούν την επιτροπή της μεταφράσεως εξεδήλωσαν . . . την επιθυμία τους να παραμείνουν ανώνυμοι, και ειδικώς δεν θέλουν να δημοσιευθούν τα ονόματά τους ενόσω ζουν ή μετά θάνατον. Ο σκοπός της μεταφράσεως είναι να εξυψώση το όνομα του ζώντος, αληθινού Θεού».

Η Μετάφραση Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών, μια επίτομη έκδοση ολόκληρης της Αγίας Γραφής, κυκλοφόρησε το 1961. Και μολονότι τα ονόματα των μεταφραστών της δεν έχουν αποκαλυφτεί μέχρι σήμερα, δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ως προς τα κίνητρα ή το βάθος της αφοσίωσής τους. Ο πρόλογος της έκδοσης του 1984 δήλωνε τα εξής: «Το να μεταφράζει κανείς τις Άγιες Γραφές σημαίνει να αποδίδει σε μια άλλη γλώσσα τις σκέψεις και τα λόγια του Ιεχωβά Θεού . . . Οι μεταφραστές αυτού του έργου, οι οποίοι φοβούνται και αγαπούν τον Θεϊκό Συγγραφέα των Αγίων Γραφών, αισθάνονται προς Αυτόν την ιδιαίτερη ευθύνη να μεταδώσουν τις σκέψεις και τις διακηρύξεις του με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια».

Ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις τους, είχαν τα μέλη της επιτροπής τα προσόντα να αναλάβουν αυτό το έργο; Μερικοί δυσαρεστημένοι λόγιοι υποστήριξαν ότι, αφού δεν παρατίθενται τα ονόματα των μεταφραστών ούτε και τα ακαδημαϊκά τους διαπιστευτήρια, το έργο πρέπει να απορριφτεί ως ερασιτεχνική δουλειά χωρίς πολλές διατυπώσεις. Αλλά δεν παίρνουν όλοι οι λόγιοι μια τέτοια παράλογη στάση. Ο Άλαν Σ. Ντάθι γράφει: «Αν γνωρίζουμε ποιοι είναι οι μεταφραστές ή οι εκδότες μιας συγκεκριμένης μετάφρασης της Αγίας Γραφής, μας βοηθάει αυτό να αποφασίσουμε αν η μετάφραση είναι καλή ή κακή; Όχι άμεσα. Δεν υπάρχει υποκατάστατο της εξέτασης των χαρακτηριστικών της κάθε μετάφρασης αυτής καθαυτήν».a

Χιλιάδες αναγνώστες έκαναν αυτό ακριβώς. Μέχρι σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν τυπωθεί 68 εκατομμύρια και πλέον αντίτυπα της Μετάφρασης Νέου Κόσμου σε 15 γλώσσες. Τι ανακάλυψαν οι πολλοί αναγνώστες της;

Μια Μετάφραση που Αγιάζει το Όνομα του Θεού

Στο εδάφιο Ματθαίος 6:9, ο Ιησούς δίδαξε τους μαθητές του να προσεύχονται: «Πατέρα μας που είσαι στους ουρανούς, ας αγιαστεί το όνομά σου». Ωστόσο, στις περισσότερες μεταφράσεις, ο Θεός αποτελεί μια ανώνυμη οντότητα και η ταυτότητά του προσδιορίζεται μόνο από τον τίτλο «Θεός» ή «Κύριος». Τα πράγματα, όμως, δεν ήταν έτσι από την αρχή. Η ταυτότητα του Θεού προσδιορίστηκε ξεκάθαρα σχεδόν 7.000 φορές στις πρωτότυπες Εβραϊκές Γραφές με το προσωπικό όνομα «Ιεχωβά». (Έξοδος 3:15· Ψαλμός 83:18) Σε μετέπειτα χρόνια, δεισιδαιμονικοί φόβοι έκαναν τους Εβραίους να πάψουν να χρησιμοποιούν το θείο όνομα. Μετά το θάνατο των αποστόλων του Ιησού, αυτή η δεισιδαιμονική άποψη μόλυνε τη Χριστιανική εκκλησία. (Παράβαλε Πράξεις 20:29, 30· 1 Τιμόθεο 4:1). Οι αντιγραφείς των ελληνικών τμημάτων των Γραφών άρχισαν να αντικαθιστούν το προσωπικό όνομα του Θεού, Ιεχωβά, με τις λέξεις Κύριος και Θεός.

Ευτυχώς, η Μετάφραση Νέου Κόσμου έκανε το θαρραλέο βήμα να αποκαταστήσει το όνομα Ιεχωβά στις Χριστιανικές Γραφές («Καινή Διαθήκη»), στις οποίες αυτό το όνομα εμφανίζεται 237 φορές. Αυτή η αποκατάσταση δεν βασίζεται σε κάποια ιδιορρυθμία των μεταφραστών αλλά σε λογική, προσεκτική μελέτη. Για παράδειγμα, το εδάφιο Λουκάς 4:18 παραθέτει τα λόγια του εδαφίου Ησαΐας 61:1. Στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο, το όνομα Ιεχωβά εμφανιζόταν σε αυτό το εδάφιο του Ησαΐα.b Κατάλληλα, λοιπόν, στη Μετάφραση Νέου Κόσμου, το εδάφιο Λουκάς 4:18 αποδίδεται ως εξής: «Πνεύμα του Ιεχωβά είναι πάνω μου, επειδή αυτός με έχρισε για να διακηρύξω καλά νέα στους φτωχούς».

Τέτοιες αποδόσεις βοηθούν επίσης τους αναγνώστες να ξεχωρίσουν τον Ιεχωβά Θεό από τον μονογενή του Γιο, τον Ιησού Χριστό. Για παράδειγμα, οι περισσότερες μεταφράσεις αποδίδουν το εδάφιο Ματθαίος 22:44 ως εξής: «Είπεν ο Κύριος προς τον Κύριόν μου». Αλλά ποιος μιλάει σε ποιον; Στην πραγματικότητα, αυτό το εδάφιο είναι παράθεση από το εδάφιο Ψαλμός 110:1, το οποίο, στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο, περιέχει το θείο όνομα. Συνεπώς, η Μετάφραση Νέου Κόσμου αποδίδει αυτό το εδάφιο ως εξής: «Ο Ιεχωβά είπε στον Κύριό μου: ‘Κάθησε στα δεξιά μου ώσπου να βάλω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου’». Το να κατανοήσει κανείς τη διάκριση που κάνουν οι Γραφές μεταξύ του Ιεχωβά Θεού και του Γιου του δεν είναι απλώς ακαδημαϊκό ζήτημα. (Μάρκος 13:32· Ιωάννης 8:17, 18· 14:28) Είναι αποφασιστικής σημασίας για τη σωτηρία κάποιου. Το εδάφιο Πράξεις 2:21 αναφέρει: «Όποιος επικαλεστεί το όνομα του Ιεχωβά θα σωθεί».

Ακρίβεια και Σαφήνεια

Υπάρχουν και άλλα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της Μετάφρασης Νέου Κόσμου. Το κριτικό ελληνικό κείμενο υψηλής ακρίβειας, των Γουέστκοτ και Χορτ, επιλέχτηκε ως η κύρια βάση για αυτή τη μετάφραση. Κατόπιν έγιναν επιμελείς προσπάθειες για να αποδοθούν οι ελληνικές λέξεις του Κειμένου όσο το δυνατόν με ακρίβεια και κατά λέξη, σε απλή, σύγχρονη γλώσσα. Κάνοντάς το αυτό, όχι μόνο διατηρήθηκε μεγάλο μέρος του χρώματος και της ζωντάνιας των πρωτότυπων Βιβλικών συγγραμμάτων, αλλά και άνοιξε ο δρόμος για μεγαλύτερη κατανόηση.

Πάρτε, για παράδειγμα, το εδάφιο Ρωμαίους 13:1, όπου ο απόστολος Παύλος παρότρυνε τους Χριστιανούς να ‘υποτάσσονται στις ανώτερες εξουσίες’, δηλαδή στις κοσμικές κυβερνήσεις. Πολλές μεταφράσεις λένε στη συνέχεια ότι αυτές οι κυβερνήσεις είναι «χειροτονημένες από τον Θεό» ή «διορισμένες από τον Θεό». (Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου· Βίβλος της Ιερουσαλήμ) Μερικοί μονάρχες έχουν χρησιμοποιήσει αυτές τις αποδόσεις για να δικαιολογήσουν το δεσποτισμό τους. Αλλά με χαρακτηριστική κυριολεξία και ακρίβεια, η Μετάφραση Νέου Κόσμου αποδίδει αυτό το εδάφιο ως εξής: «Οι υπάρχουσες εξουσίες βρίσκονται τοποθετημένες στις σχετικές τους θέσεις από τον Θεό».c Τώρα μπορεί να διακρίνει κανείς ότι, μολονότι ο Θεός δεν επιλέγει προσωπικά τους κοσμικούς κυβερνήτες, εντούτοις επιτρέπει σε αυτούς τους ανθρώπους να λαβαίνουν θέσεις εξουσίας ο ένας σε σχέση με τον άλλον—θέσεις, όμως, που είναι πάντα κατώτερες από τη δική του.

Η Μετάφραση Νέου Κόσμου επιδιώκει επίσης να μεταδώσει τις αποχρώσεις των ελληνικών ρημάτων. Σε πολλές σύγχρονες γλώσσες, τα ρήματα κλίνονται για να μεταδοθεί ο χρόνος της ενέργειας του ρήματος—δηλαδή το παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον. Στην ελληνική τα ρήματα επίσης εκφράζουν το είδος της ενέργειας που περιλαμβάνεται—αν είναι στιγμιαία, ολοκληρωμένη ή συνεχιζόμενη. Εξετάστε τα λόγια του Ιησού στο εδάφιο Ματθαίος 6:33. Το ρήμα «ζητώ» μεταδίδει την ιδέα μιας συνεχιζόμενης ενέργειας. Συνεπώς, η πλήρης δύναμη των λόγων του Ιησού τονίζεται με την απόδοση: «Εξακολουθήστε, λοιπόν, να επιζητείτε πρώτα τη βασιλεία και τη δικαιοσύνη του, και όλα αυτά τα άλλα πράγματα θα σας προστεθούν». Παρόμοια, το εδάφιο Ματθαίος 7:7 αποδίδεται ως εξής: «Εξακολουθήστε να ζητάτε και θα σας δοθεί· εξακολουθήστε να ψάχνετε και θα βρείτε· εξακολουθήστε να χτυπάτε και θα σας ανοιχτεί».—Βλέπε επίσης Ρωμαίους 1:32· 6:2· Γαλάτες 5:15.

Στη Μετάφραση Νέου Κόσμου έχουν καταβληθεί μεγάλες προσπάθειες για να υπάρχει συνέπεια και ομοιομορφία στις αποδόσεις των βασικών όρων. Η λέξη ψυχή του Κειμένου, για παράδειγμα, αποδίδεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες απαντάται. Ως αποτέλεσμα, οι αναγνώστες μπορούν γρήγορα να διακρίνουν ότι, σε αντίθεση με τις θρησκευτικές θεωρίες, η ψυχή δεν είναι αθάνατη. Μπορεί να αφανιστεί, να πεθάνει.—Ματθαίος 2:20· Μάρκος 3:4· Λουκάς 6:9· 17:33.

Ο Λόγος του Θεού Γίνεται Παγκόσμια Διαθέσιμος

Η κυκλοφορία των Χριστιανικών Γραφών στην ελληνική είναι μόνο η αρχή. Έχουν γίνει σχέδια για να μεταφραστεί ολόκληρη η Αγία Γραφή στον κατάλληλο καιρό. Μπορούν, όμως, οι αναγνώστες να είναι βέβαιοι ότι η ελληνική έκδοση θα έχει την ακρίβεια και τη συνέπεια της αγγλικής μετάφρασης;

Ναι, μπορούν. Αυτό συμβαίνει επειδή το μεταφραστικό έργο το επιβλέπει προσεκτικά η Εταιρία Σκοπιά. Με σοφία, αποφασίστηκε ότι για τις ξένες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής θα ήταν καλύτερη η ομαδική προσπάθεια. Έτσι σχηματίστηκαν ομάδες μετάφρασης της Αγίας Γραφής σε αρκετές χώρες σε όλο τον κόσμο. Ένα τμήμα που ονομάζεται Μεταφραστικές Υπηρεσίες ιδρύθηκε στα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας Σκοπιά, που βρίσκονται στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, για να καλύψει τις ανάγκες αυτών των ομάδων, να απαντά σε ερωτήματα και να εξασφαλίζει την αρμονία των εκδόσεων της Μετάφρασης Νέου Κόσμου σε διάφορες γλώσσες. Η Εταιρία Σκοπιά έχει επίσης δημιουργήσει ένα πολύ χρήσιμο βοήθημα, δηλαδή ένα σύστημα με κομπιούτερ για τη βοήθεια των μεταφραστών της Αγίας Γραφής. Μη γελαστείτε: Η μεταφραστική εργασία εξακολουθεί να απαιτεί μεγάλη προσπάθεια από μέρους των ανθρώπων. Αλλά η χρήση των κομπιούτερ έχει απλοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τον υψηλό στόχο που τίθεται στις ομάδες μετάφρασης της Αγίας Γραφής, ο οποίος είναι να αποδώσουν τη Μετάφραση Νέου Κόσμου με την ακρίβεια και τη συνέπεια της αγγλικής μετάφρασης. Μεταξύ άλλων, το σύστημα μετάφρασης δείχνει πώς έχει αποδοθεί στην αγγλική έκδοση κάθε εβραϊκή λέξη, καθώς και κάθε ελληνική λέξη του Κειμένου—πράγμα που βοηθάει πολύ τους μεταφραστές να επιλέξουν αντίστοιχες αποδόσεις στη γλώσσα τους.

Η επιτυχία αυτών των διευθετήσεων μπορεί εύκολα να φανεί με μια απλή ματιά στα αποτελέσματα. Σας παροτρύνουμε να εξετάσετε την Απόδοση των Χριστιανικών Γραφών από τη Μετάφραση Νέου Κόσμου. Μπορείτε να την προμηθευτείτε από τους εκδότες αυτού του περιοδικού. Επίσης θα απολαύσετε τα πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της: καθαρά, ευανάγνωστα γράμματα· επικεφαλίδες, οι οποίες σας βοηθούν να εντοπίζετε γρηγορότερα τα γνωστά εδάφια· λεπτομερείς χάρτες, καθώς και συναρπαστική ύλη στο παράρτημα. Το πλέον σημαντικό, μπορείτε να διαβάσετε αυτή την Αγία Γραφή έχοντας την πεποίθηση ότι μεταδίδει με ακρίβεια τα ίδια τα λόγια του Θεού στην καθομιλουμένη.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στις σελίδες 24, 25]

Χαρακτηριστικά της Μετάφρασης Νέου Κόσμου:

Έγιναν επιμελείς προσπάθειες για να αποδοθούν οι ελληνικές λέξεις του «Κειμένου» όσο το δυνατόν με ακρίβεια και κατά λέξη, σε απλή, σύγχρονη γλώσσα

[Ευχαριστίες]

By courtesy of the Director and University Librarian, The John Rylands University of Manchester

Τα ευανάγνωστα γράμματα κάνουν απολαυστική την ανάγνωση

Οι επικεφαλίδες κάνουν εύκολο το να εντοπίζει κανείς γνωστά Γραφικά εδάφια γρηγορότερα

Λεπτομερείς χάρτες βοηθούν τους αναγνώστες να αυξήσουν την κατανόησή τους σχετικά με τις γεωγραφικές τοποθεσίες της Αγίας Γραφής

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Οι συγγραφείς της Αγίας Γραφής, όπως ο απόστολος Παύλος, έγραψαν στην καθομιλουμένη

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Η σαφήνεια της «Μετάφρασης Νέου Κόσμου» ωφελεί πολύ στη Χριστιανική διακονία