Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Τι Γίνεται αν ο Γονέας μου Φέρεται Άστοχα;
«Ο πατέρας μου είναι Χριστιανός εδώ και δέκα χρόνια. Τώρα είναι αδρανής. Δεν μελετάει την Αγία Γραφή ούτε παρακολουθεί τακτικά τις συναθροίσεις. Επικρίνει συνεχώς τους Χριστιανούς αδελφούς του στην εκκλησία. Έχει κοσμικές ιδέες για τις φυλές και για ένα σωρό άλλα θέματα. Νομίζω ότι έχει πολλά ελαττώματα».—Μια έφηβη.
ΚΑΝΕΝΑΣ γονέας δεν είναι τέλειος. «Όλοι έχουν αμαρτήσει και υστερούν ως προς τη δόξα του Θεού», λέει η Αγία Γραφή. (Ρωμαίους 3:23) Τα πράγματα όμως είναι εντελώς διαφορετικά όταν η μητέρα ή ο πατέρας κάποιου παριστάνει τον υποδειγματικό Χριστιανό μπροστά σε κόσμο ενώ στο σπίτι παρουσιάζει μια δυσάρεστη αλλαγή. «Μπροστά στους άλλους, ο πατέρας μου είναι θαυμάσιος», λέει μια νεαρή. «Όμως, όταν κλείνουν οι πόρτες, γίνεται διαφορετικός άνθρωπος—είναι εκνευριστικός! Επικρίνει ό,τι κάνω, και μας αναστατώνει όλους στην οικογένεια. Έχω φτάσει στο σημείο να μην μπορώ να βρω χαρά στη ζωή. Το μόνο που νιώθω για αυτόν είναι μίσος».
Ο θυμός και η δυσαρέσκεια μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονα στους νεαρούς που υποφέρουν σιωπηλά διάφορες μορφές κακομεταχείρισης. Έτσι, μια γυναίκα που ονομάζεται Μαίρη γράφει για τη «βία, τις βλαστήμιες και την κάθε είδους κακομεταχείριση» που υπέφερε στα χέρια του πατέρα της—ο οποίος ήταν κρυφός αλκοολικός. «Οι άνθρωποι έρχονταν σε εμάς τα παιδιά και μας έλεγαν τι θαυμάσιο πατέρα είχαμε και πόσο τυχεροί ήμασταν», θυμάται με πίκρα.
Η Αγία Γραφή καταδικάζει κάθε μορφή υποκρισίας. (Ιακώβου 3:17) Μας προειδοποιεί ότι, ακόμη και ανάμεσα στους αληθινούς λάτρεις του Θεού, θα υπήρχαν μερικοί οι οποίοι ‘κρύβουν αυτό που είναι’. (Ψαλμός 26:4, ΜΝΚ· παράβαλε Ιούδα 4). Όμως, το γεγονός ότι το γνωρίζεις αυτό δεν κάνει τα πράγματα ευκολότερα όταν εκείνος που υποκρίνεται είναι ο ίδιος σου ο γονέας—κάποιος που υποτίθεται ότι πρέπει να αγαπάς και να σέβεσαι. Μερικοί νεαροί καταβάλλονται από τα συγκρουόμενα συναισθήματα που δημιουργούνται. «Χρειάζομαι βοήθεια», λέει με θλίψη μια νεαρή. «Η Αγία Γραφή λέει ‘να τιμάω τον πατέρα μου’, αλλά εγώ δεν μπορώ».
Τι Σημαίνει Πραγματικά το να τους Τιμάς
Είναι αλήθεια ότι στην εντολή της Αγίας Γραφής να τιμάει ένα παιδί τους γονείς του δεν υπάρχει κάποιο «παραθυράκι» για τους νεαρούς που πιστεύουν ότι οι γονείς τους δεν το αξίζουν. (Εφεσίους 6:1, 2) Ωστόσο, το να τιμάς το γονέα σου δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι επιδοκιμάζεις τον τρόπο ζωής του ή ότι είσαι ευχαριστημένος με τον τρόπο που σου συμπεριφέρεται.a Στην Αγία Γραφή, η λέξη «τιμή» μπορεί απλώς να σημαίνει αναγνώριση της κατάλληλα διορισμένης εξουσίας.
Για παράδειγμα, ο απόστολος Πέτρος έγραψε ότι οι Χριστιανοί θα έπρεπε ‘να αποδίδουν τιμή στο βασιλιά’. (1 Πέτρου 2:17) Ο Πέτρος γνώριζε από πρώτο χέρι ότι οι βασιλιάδες συνήθως ήταν ανήθικοι χαρακτήρες. Ο Βασιλιάς Ηρώδης Αγρίππας Α΄, λόγου χάρη, ήταν παράλογος και επιπόλαιος άνθρωπος. Όταν η Ρώμη τον ανακήρυξε βασιλιά της Παλαιστίνης, εκείνος εξαπέλυσε διωγμό εναντίον των Χριστιανών. «Σκότωσε τον Ιάκωβο, τον αδελφό του Ιωάννη, με το σπαθί. Όταν είδε ότι αυτό ήταν αρεστό στους Ιουδαίους, συνέλαβε στη συνέχεια και τον Πέτρο». (Πράξεις 12:1-3) Παρ’ όλα αυτά, ο Πέτρος δεν ενθάρρυνε το στασιασμό. Αντίθετα, προήγαγε την υπακοή στους βασιλιάδες. Είχε δε βάσιμο λόγο για αυτό. Είναι θέλημα του Ιεχωβά να υπακούμε στους κοσμικούς άρχοντες. Μάλιστα, στις μέρες του Πέτρου, μερικοί βασιλιάδες είχαν απόλυτη δύναμη και εξουσία. Ο Σολομών είπε: «Παν ό,τι θελήση, κάμνει. Εν τω λόγω του βασιλέως είναι εξουσία· και τις θέλει ειπεί προς αυτόν, Τι κάμνεις;»—Εκκλησιαστής 8:3, 4.
Παρόμοια, ο γονέας σου—ανεξάρτητα από τα ελαττώματά του—εξακολουθεί να έχει την ευθύνη και να ασκεί σημαντική εξουσία στη ζωή σου. Απλούστατα, λοιπόν, δεν είναι σοφή κίνηση να στασιάσεις ή να του φερθείς με περιφρόνηση. Αυτό θα μπορούσε όχι μόνο να κάνει δυσκολότερη τη ζωή σου αλλά να οδηγήσει επίσης στο να χάσεις την εύνοια του Θεού. (Παράβαλε Παροιμίαι 30:17· Εκκλησιαστής 10:4, ΜΝΚ). Από την άλλη μεριά, το να συνεργάζεσαι όσο καλύτερα μπορείς ίσως σε βοηθήσει να έχεις τουλάχιστον μια επιφανειακή ειρήνη και ηρεμία στη σχέση σου με το γονέα σου.—Κολοσσαείς 3:20.
Αντιμετώπιση του Θυμού και της Δυσαρέσκειας
Πώς, όμως, μπορείς να φέρεσαι με σεβασμό σε κάποιον που σε έχει πληγώσει και σε έχει απογοητεύσει; Αυτό δεν είναι εύκολο. Αλλά το να σκέφτεσαι συνεχώς τα λάθη του και τα ελαττώματά του απλώς θα τροφοδοτεί τη δυσαρέσκειά σου. Μήπως χρειάζεται να σκέφτεσαι πιο θετικά για το γονέα σου, και να του δίνεις την τιμή που του ανήκει για οποιεσδήποτε καλές ιδιότητες τυχόν έχει;
Πρόσεξε τι αναφέρει το εδάφιο Παροιμίαι 19:11, ΜΝΚ: ‘Η ενόραση του ανθρώπου σίγουρα επιβραδύνει το θυμό του’. Αν προσπαθήσεις να καταλάβεις το γονέα σου, ίσως να δεις τα πράγματα από μια καινούρια άποψη. Συμπεριφέρεται στ’ αλήθεια με κακία; Ή μπορεί απλώς να είναι αδύναμος, αποθαρρημένος και να χρειάζεται βοήθεια; Μήπως η συμπεριφορά του είναι αποτέλεσμα αρρώστιας, κατάθλιψης, μοναξιάς ή άγχους που του προκαλεί η εργασία; Αν ναι, η κατανόηση αυτών των προβλημάτων μπορεί να σε βοηθήσει να νιώθεις περισσότερη συμπόνια για το γονέα σου και ίσως λιγότερο θυμό.
Όποια και να είναι η αιτία, είναι υποβοηθητικό να μιλήσεις με κάποιον για τα αισθήματά σου. (Παροιμίαι 12:25) «Ο πατέρας μου έπινε», θυμάται ένα κορίτσι. «Δεν μπορούσα να πω στους γονείς μου πώς ένιωθα, και έτσι τα κρατούσα όλα μέσα μου». Όμως, δεν χρειάζεται να υποφέρεις μόνος. Τα ώριμα άτομα μέσα στη Χριστιανική εκκλησία, μολονότι δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τους γονείς, μπορούν να κάνουν πολλά για να αντισταθμίσουν την έλλειψη ενδιαφέροντος που ίσως αντιμετωπίζεις στο σπίτι. (Παράβαλε Μάρκος 10:30). Το εδάφιο Παροιμίαι 17:17 αναφέρει: ‘Πάντοτε αγαπάει ο φίλος, και ο αδελφός γεννιέται για καιρό ανάγκης’.
‘Μπορώ να τον Αλλάξω’
Μερικοί νεαροί υποφέρουν συναισθηματικά επειδή έχουν μια εσφαλμένη αίσθηση ευθύνης. Η Μαίρη θυμάται σχετικά με τον εαυτό της και τα αδέλφια της: «Ζούσαμε με το φόβο ότι κάποιος θα ανακάλυπτε το πρόβλημα του πατέρα μου με το ποτό». Άλλοι εξαντλούνται κάνοντας μάταιες προσπάθειες να αλλάξουν το γονέα τους ο οποίος δεν ενεργεί σωστά.
Όσο και αν αγαπάς το γονέα σου και ενδιαφέρεσαι για αυτόν, απλούστατα δεν ευθύνεσαι εσύ για τα ελαττώματά του. Αυτός ‘βαστάζει το δικό του φορτίο’ ευθύνης ενώπιον του Θεού. (Παράβαλε Γαλάτες 6:5· Ιακώβου 5:14). Δεν αποτελεί δική σου ευθύνη να παρακολουθείς ή να ελέγχεις τη διαγωγή του γονέα σου. Το μόνο που θα επιτύχεις αποπαίρνοντας και επιπλήττοντας το γονέα σου είναι να τον εκνευρίζεις.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Τουλάχιστον, μπορείς να ‘προσεύχεσαι ακατάπαυστα’ ώστε να αλλάξει η καρδιά του γονέα σου. (1 Θεσσαλονικείς 5:17) Επίσης, το να εκφράζεις σε αυτόν τακτικά την αγάπη σου και να του προσφέρεις ειλικρινή έπαινο, όταν είναι κατάλληλο, μπορεί να συντελέσει στο να μαλακώσει η στάση του. Πέρα από αυτό, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να υπομένεις την κατάσταση όσο καλύτερα μπορείς.b
Φυσικά, αν εσύ και ο γονέας σου είστε Χριστιανοί και εκείνος αναμειγνύεται σε σοβαρή αδικοπραγία, όπως είναι η κατάχρηση αλκοόλ ή οι εκρήξεις θυμού, φυσιολογικά θα νιώθεις υποχρεωμένος να φροντίσεις ώστε να συζητηθεί το ζήτημα με τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας. (Ιακώβου 5:14) Αυτό δεν αποτελεί πράξη ανοσιότητας, αλλά είναι μια στοργική προσπάθεια για να εξασφαλίσεις για το γονέα σου τη βοήθεια που τόσο πολύ χρειάζεται. Βέβαια, μερικοί γονείς θυμωμένα έχουν αρνηθεί ότι αναμείχτηκαν σε αδικοπραγία και κατόπιν εκδικήθηκαν κρυφά τα παιδιά τους, αλλά οι νεαροί που ‘υποφέρουν για χάρη της δικαιοσύνης’ από αυτή την άποψη μπορούν να είναι βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά επιδοκιμάζει τη θαρραλέα στάση τους και ότι στον κατάλληλο καιρό θα φέρει στο φως την αλήθεια.—1 Πέτρου 3:14· 1 Τιμόθεο 5:24, 25.
Να Απεργάζεσαι τη Δική σου Σωτηρία
Ο Σολομών είπε: ‘Η καταπίεση μπορεί να κάνει τον σοφό να φέρεται ανόητα’. (Εκκλησιαστής 7:7, ΜΝΚ) Δυστυχώς, μερικοί νεαροί πικράθηκαν από το κακό παράδειγμα του γονέα τους και άρχισαν να φέρονται και αυτοί με άσχημο τρόπο. Μερικοί μάλιστα αγανάκτησαν κατά του Θεού και εγκατέλειψαν τη Χριστιανική οδό! (Παροιμίαι 19:3) Η Αγία Γραφή προειδοποιεί: ‘Πρόσεχε να μη σε οδηγήσει ο θυμός σε εκδικητικές ενέργειες. Πρόσεχε να μη στραφείς σε ό,τι είναι επιβλαβές’.—Ιώβ 36:18-21, ΜΝΚ.
Αντί να ανησυχείς υπερβολικά για την υπόσταση του γονέα σου ενώπιον του Θεού, χρειάζεται να ‘εξακολουθείς να απεργάζεσαι τη δική σου σωτηρία με φόβο και τρόμο’. (Φιλιππησίους 2:12) Στους αρχαίους χρόνους, ένας νεαρός άρχοντας ονόματι Εζεκίας ενήργησε με αυτόν τον τρόπο κάτω από παρόμοιες περιστάσεις. Ο πατέρας του, ο Βασιλιάς Άχαζ, ισχυριζόταν ότι ήταν λάτρης του Ιεχωβά. (Ησαΐας 7:10-12) Στην πραγματικότητα, ήταν λάτρης των ειδωλολατρικών θεοτήτων, και μάλιστα πρόσφερε έναν από τους ίδιους τούς γιους του ως ανθρωποθυσία! (2 Βασιλέων 16:1-4) Φαντάσου πόσο πρέπει να στενοχωρούσε τον νεαρό Εζεκία αυτή η αποστασία που επικρατούσε! Το εδάφιο Ψαλμός 119:28, ΜΝΚ, που μερικοί πιστεύουν ότι γράφτηκε από αυτόν το νεαρό άρχοντα, αναφέρει: ‘Η ψυχή μου έμεινε άυπνη από τη θλίψη. Έγειρέ με σύμφωνα με το λόγο σου’.
Ο Ιεχωβά έκανε ακριβώς αυτό! Εφόσον ο Εζεκίας αφοσιώθηκε στην προσευχή και στη μελέτη του Λόγου του Θεού, η δική του πνευματικότητα αναπτύχτηκε παρά το περιβάλλον του. (Ψαλμός 119:97) Αυτός πρόσεχε επίσης πολύ τις συναναστροφές του. (Ψαλμός 119:63) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Παρά το οικτρό παράδειγμα που έθεσε ο υποκριτής πατέρας του, ο ίδιος ο Εζεκίας ‘προσκολλήθηκε στον Ιεχωβά’. (2 Βασιλέων 18:6) Το ίδιο μπορείς να κάνεις και εσύ! Ίσως ο γονέας σου να φέρεται υποκριτικά, αλλά δεν χρειάζεται να κάνεις και εσύ το ίδιο. Συνέχισε να προσκολλάσαι στον Ιεχωβά, και ίσως το αθόρυβο παράδειγμα πιστότητας που θέτεις να υποκινήσει κάποια μέρα το γονέα σου να αλλάξει.
[Υποσημειώσεις]
a Χάρη απλότητας, θα αναφερόμαστε στους γονείς χρησιμοποιώντας το αρσενικό γένος.
b Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιο νεαρό άτομο πρέπει να υπομένει σωματική ή σεξουαλική κακομεταχείριση. Το νεαρό άτομο που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση θα πρέπει να ζητήσει βοήθεια, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα απευθυνθεί σε άτομα έξω από την οικογένεια για να τη λάβει.
[Εικόνα στη σελίδα 25]
Επειδή ο γονέας σου φέρεται άστοχα δεν χρειάζεται να κάνεις και εσύ το ίδιο