Ματιές στον Κόσμο

«Το Έτος που Πήρε Φωτιά ο Κόσμος»

Ο Ζαν-Πολ Ζανρενό, επικεφαλής του δασικού προγράμματος που διοργανώνεται από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Διεθνή Φύση, ισχυρίζεται ότι το «1997 θα το θυμόμαστε ως το έτος που πήρε φωτιά ο κόσμος». Μεγάλες πυρκαγιές μαίνονταν σε όλες τις ηπείρους με εξαίρεση την Ανταρκτική. Για παράδειγμα, πολύτιμα δάση στην Ινδονησία και στη Βραζιλία που καταλάμβαναν μια χερσαία έκταση όσο αυτή της Ελβετίας έγιναν παρανάλωμα της φωτιάς. Οι αιτίες ποικίλλουν από εσκεμμένη αραίωση του δάσους για γεωργικούς σκοπούς μέχρι ξηρασία, η οποία πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα των ακραίων καιρικών συνθηκών που προκάλεσε το Ελ Νίνιο. Τα υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, τα οποία είναι αποτέλεσμα της καύσης ορυκτών καυσίμων, επιδεινώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση και επιτείνουν τον κίνδυνο της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, αναφέρει η εφημερίδα του Λονδίνου Δι Ιντιπέντεντ (The Independent). Ο κ. Ζανρενό προειδοποιεί: «Δημιουργούμε ένα φαύλο κύκλο καταστροφής, στον οποίο οι αυξανόμενες πυρκαγιές είναι και αποτέλεσμα των καιρικών αλλαγών αλλά και παράγοντας που συντελεί σε αυτές τις αλλαγές».

Χρειάζονται Περισσότερο Ασβέστιο

«Λόγω της ανάπτυξης των οστών τους, οι νεαροί έχουν αυξημένες ανάγκες σε ασβέστιο», προειδοποιεί το γερμανικό ενημερωτικό δελτίο Υγεία με Λόγια και Εικόνες (Gesundheit in Wort und Bild). Η συνιστώμενη ημερήσια δόση είναι 1.200 χιλιοστόγραμμα, αλλά μόνο το 56 τοις εκατό των κοριτσιών και το 75 τοις εκατό των αγοριών μεταξύ 15 και 19 ετών στη Γερμανία παίρνουν αυτή την ποσότητα. «Σε όλη την Ευρώπη η ποσότητα ασβεστίου που παίρνουν τα κορίτσια είναι ανεπαρκής», λέει η Μαίρη Φρέιζερ του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για την Οστεοπόρωση. Παρά το γεγονός ότι αυτή η έλλειψη παραμένει επί πολύ καιρό απαρατήρητη, μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπόρωση όταν περάσουν τα χρόνια. «Οι τροφές που είναι πλούσιες σε ασβέστιο είναι το τυρί, το γάλα, το γιαούρτι, το σουσάμι, οι σπόροι του αμάραντου, η σόγια, τα πράσινα λαχανικά, οι ξηροί καρποί και τα ψάρια», αναφέρει το άρθρο.

Το Κυρίαρχο Δολάριο

«Λίγοι είναι οι Αμερικανοί που μπορεί να το συνειδητοποιούν, αλλά το αμερικανικό νόμισμα έχει μεγαλύτερη κυκλοφορία έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες παρά μέσα στη χώρα», λέει το περιοδικό Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U. S. News & World Report). «Από τα 450 δισεκατομμύρια δολάρια [περ. 139,5 τρισ. δρχ.] που κυκλοφορούν σε χαρτονομίσματα και κέρματα και τα οποία γεμίζουν τα πορτοφόλια των ανθρώπων, τις ταμειακές μηχανές, τις θυρίδες των τραπεζών και τα στρώματα, τα δύο τρίτα περίπου—δηλαδή 300 δισεκατομμύρια δολάρια [περ. 93 τρισ. δρχ.]—βρίσκονται στο εξωτερικό». Αυτό το ποσό μάλιστα αυξάνεται κατά 15 έως 20 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 4,6 έως 6 τρισ. δρχ.) το χρόνο. Παρ’ όλο που τα μετρητά στις Ηνωμένες Πολιτείες κυκλοφορούν κυρίως σε εικοσαδόλαρα, στο εξωτερικό τα πιο πολλά μετρητά είναι χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων, πράγμα που δείχνει ότι αυτά τα χρήματα δεν χρησιμοποιούνται για μικρές καθημερινές αγορές, αλλά για αποταμίευση και εμπορικές συναλλαγές. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε χώρες όπου υπάρχει μεγάλος πληθωρισμός και οι άνθρωποι δεν εμπιστεύονται τις τράπεζες. Περίπου το 60 τοις εκατό των καινούριων εκατονταδόλαρων που τυπώθηκαν πέρυσι στάλθηκε κατευθείαν στο εξωτερικό. Για τις Η.Π.Α., το μεγάλο αυτό ποσοστό των χρημάτων που κυκλοφορεί στο εξωτερικό είναι σαν ένα άτοκο δάνειο το οποίο παραχωρείται στην αμερικανική κυβέρνηση χωρίς να χρειάζεται να το εξοφλήσει με αγαθά ή υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να εξοικονομεί η κυβέρνηση δισεκατομμύρια δολάρια.

Δικαιολογημένη Λεηλασία

«Οι Ρωμαιοκαθολικοί ιεράρχες της Βραζιλίας μιλούν ανοιχτά υπέρ των φτωχών και των πεινασμένων και υπερασπίζονται εκείνους που κλέβουν τρόφιμα για να επιβιώσουν», αναφέρει το Δελτίο Πληροφοριών ΕΝΙ (ENI Bulletin). Εξαιτίας μιας μεγάλης ξηρασίας που έπληξε το βορειοανατολικό τμήμα της Βραζιλίας, οι λεηλασίες που έγιναν σε σούπερ μάρκετ και αποθήκες επιδοκιμάστηκαν. Σύμφωνα με τον αρχιεπίσκοπο του Μπέλο Οριζόντε, καρδινάλιο Σεραφείμ Φερνάντες ντε Αραούζου, «η εκκλησία δεν καταδικάζει κανέναν ο οποίος παίρνει τρόφιμα, όπου και αν τα βρίσκει, για να μην πεθάνει από την πείνα». Και ο καρδινάλιος Πάουλου Εβαρέστου Αρνς λέγεται ότι είπε: «Θα πολεμήσουμε το νεοφιλελευθερισμό ο οποίος συγκεντρώνει τον πλούτο στα χέρια λίγων, προνομιούχων ανθρώπων, ενώ οι φτωχοί γίνονται ακόμη φτωχότεροι». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Είναι καιρός να ξυπνήσει ο κόσμος στις πόλεις και στην επαρχία».

Το Βάρος του Χρέους

«Ο μέσος [Καναδός] ξοδεύει 1.236 δολάρια [περ. 247.000 δρχ.] σε δώρα, ψυχαγωγία και ταξίδια στη διάρκεια των γιορτών», αναφέρει η εφημερίδα Δε Βανκούβερ Σαν (The Vancouver Sun), και «πολλά από αυτά τα έξοδα θα καταλήξουν στην πιστωτική κάρτα». Η συναισθηματική πίεση που ασκείται στον κόσμο για να ξοδεύει χρήματα τα Χριστούγεννα είναι τρομερή, λένε οι οικονομικοί σύμβουλοι, και όταν τελειώνουν τα μετρητά, είναι εύκολο να συνεχίσει κάποιος να ξοδεύει χρησιμοποιώντας πιστωτικές κάρτες. Κάποιος σύμβουλος πιστεύει ότι η σταθερή εργασία φαίνεται πως δίνει στους καταναλωτές «σιγουριά και έτσι βάζουν ακόμη περισσότερα χρέη αντί να ξεχρεώνουν». Ως το τέλος του 1997, το απλήρωτο υπόλοιπο στους λογαριασμούς πιστωτικών καρτών στον Καναδά έσπασε το ρεκόρ φτάνοντας τα 20,42 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 4,1 τρισ. δρχ.)—ποσό διπλάσιο από αυτό του 1991. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι ο μέσος καταναλωτής χρειάζεται έξι μήνες για να ξεπληρώσει τους λογαριασμούς των γιορτών και ότι πολλοί εξακολουθούν να χρωστάνε όταν ξαναρχίζουν να ξοδεύουν μανιωδώς τα επόμενα Χριστούγεννα.

Μικροποιούν τη Σημασία του Θανάτου

«Οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι αυτοί που πρέπει να εξουδετερώνουν την απήχηση του ηρωισμού ο οποίος προωθείται από τις κινηματογραφικές ταινίες και την τηλεόραση, ώστε να μη μικροποιείται η σημασία του θανάτου», εξηγεί η εφημερίδα Ζορνάλ ντο Μπραζίλ (Jornal do Brasil). Μια μελέτη στο Ρίο ντε Τζανέιρο δείχνει ότι το 10 τοις εκατό των εγκλημάτων γίνονται από παιδιά κάτω των 13 ετών. «Αυτά τα παιδιά οπλοφορούν, επιτίθενται, ακρωτηριάζουν ή σκοτώνουν συμμαθητές τους και είναι ένοχα σεξουαλικής κακοποίησης σε βάρος μικρότερων παιδιών», δηλώνει το άρθρο. Ο ψυχίατρος Αλφρέδο Κάστρο Νέτο λέει τα εξής: «Ο σύγχρονος πολιτισμός μας, ο οποίος προωθεί τον ανταγωνισμό και δείχνει στις κινηματογραφικές ταινίες ότι μπορεί κανείς να σκοτώσει για να πάρει αυτό που θέλει, δεν μπορεί παρά να αυξήσει τη διανοητική σύγχυση στην οποία βρίσκονται αυτά τα παιδιά». Συστήνοντας εκπαιδευτικά παιχνίδια αντί για όπλα, η εκπαιδευτικός Ζουζέφα Πεκ λέει πως είναι ζωτικό να δείχνουμε στο παιδί ότι η «εικόνα του ήρωα που σκοτώνει τους πάντες είναι ανόητη και εξωπραγματική και ότι τα όπλα δεν είναι σύμβολο κύρους ή εξουσίας αλλά, αντ’ αυτού, αντικείμενα που σκοτώνουν ανθρώπους».

Θανατηφόρο Ρεκόρ

«Το κάπνισμα σκοτώνει περισσότερους Αμερικανούς κάθε χρόνο από όσους σκοτώθηκαν στις μάχες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και του Πολέμου του Βιετνάμ μαζί», δηλώνει το ενημερωτικό δελτίο που εκδίδει το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας. «Κάθε μέρα περισσότεροι από 1.200 Αμερικανοί πεθαίνουν από αιτίες που σχετίζονται με το κάπνισμα, πράγμα που ισοδυναμεί με τη συντριβή τριών ή τεσσάρων γεμάτων αεροπλάνων τζάμπο χωρίς να υπάρχουν επιζώντες».

Ο Μύθος για τα Λέμμινγκ Διαψεύδεται

Αυτοκτονούν στ’ αλήθεια τα λέμμινγκ—μικρά τρωκτικά που ζουν στις ψυχρές, βόρειες περιοχές—με μαζικό πνιγμό; Πολλοί άνθρωποι το πιστεύουν ακόμη αυτό. Ωστόσο, οι επιστήμονες εξέφραζαν από παλιά κάποια δυσπιστία, και τώρα μια ομάδα παραγωγής των ντοκιμαντέρ «Άγρια Ζώα στο Πρώτο Κανάλι» του Βρετανικού Ραδιοτηλεοπτικού Ιδρύματος διέψευσε αυτόν το μύθο έπειτα από κινηματογραφικές λήψεις έξι μηνών στις αρκτικές περιοχές του δυτικού Καναδά. Όσο έχουν αποθέματα τροφής, τα λέμμινγκ ευημερούν ακόμη και όταν είναι συνωστισμένα. Πώς, όμως, ξεκίνησε η ιστορία περί μαζικών αυτοκτονιών των λέμμινγκ; Η εφημερίδα Δε Γκάρντιαν (The Guardian) του Λονδίνου αναφέρει ότι κάποιοι είχαν δει νορβηγικά λέμμινγκ να πέφτουν τυχαία στο νερό καθώς μετανάστευαν από τα βουνά σε λιβάδια με πιο πλούσια βλάστηση.

Ληστείες σε Βάρος Αρρώστων

Τα νοσοκομεία της Γερμανίας μαστίζονται από κλέφτες. «Τριακόσιες κλοπές καταγγέλλονται κάθε χρόνο από τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Κολωνίας», αναφέρει η εφημερίδα Εμσντέτενερ Τάγκεμπλατ (Emsdettener Tageblatt). «Ένα μπουκέτο λουλούδια στο χέρι, ένα γλυκό χαμόγελο στα χείλη—και ο κλέφτης στο νοσοκομείο είναι σίγουρος για τη λεία του». Προσποιούνται ότι είναι επισκέπτες ασθενών, και το πεδίο δράσης τους περιλαμβάνει από κομοδίνα μέχρι ντουλάπες. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς ιδιαίτερα είναι εύκολη υπόθεση για τους κλέφτες. Για παράδειγμα, κάποιος ηλικιωμένος είχε μερικές χιλιάδες γερμανικά μάρκα κάτω από το μαξιλάρι του στο κρεβάτι του νοσοκομείου. Όταν δεν υπάρχει περιορισμός στις ώρες του επισκεπτηρίου, οι κλέφτες έχουν μεγάλη ελευθερία κινήσεων, και, λίγο πολύ, σε ένα νοσοκομείο μπορεί να μπει ο καθένας χωρίς να τον σταματήσουν. Γι’ αυτό, οι ασθενείς προειδοποιούνται να κλειδώνουν τα χρήματα και τα τιμαλφή τους στο χρηματοκιβώτιο του νοσοκομείου ή κάπου αλλού ή να τα δίνουν σε κάποιον για φύλαξη.

Αποτυπώματα από το Αφτί

Πρόσφατα, ένας κλέφτης ο οποίος καταδικάστηκε στο Λονδίνο προδόθηκε από το αφτί του. Πώς; Αν και πρόσεχε πολύ να μην αφήνει ποτέ δακτυλικά αποτυπώματα στον τόπο του εγκλήματος, συνήθιζε προτού κάνει τη διάρρηξη να βάζει το αφτί του στο παράθυρο ή στην κλειδαρότρυπα για να ελέγξει αν υπήρχε κανείς μέσα στο σπίτι, με αποτέλεσμα να μένουν εκεί αποτυπώματα από το αφτί του. «Τα αποτυπώματα του αφτιού είναι εξίσου μοναδικά με τα δακτυλικά αποτυπώματα», λέει ο καθηγητής Πίτερ Βανέσις, ιατροδικαστής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης στη Σκωτία. Ωστόσο, αντίθετα από ό,τι συμβαίνει με τα δακτυλικά αποτυπώματα, τα αφτιά συνεχίζουν να αναπτύσσονται καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του ενηλίκου, όπως τα μαλλιά και τα νύχια, αναφέρει η εφημερίδα Δε Ντέιλι Τέλεγκραφ (The Daily Telegraph) του Λονδίνου. Η αστυνομία, όμως, γνωρίζει ότι τα αφτιά μας, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, είναι μοναδικά, όπως ήταν και του συγκεκριμένου κλέφτη. Αυτός ήταν ο πρώτος που καταδικάστηκε στη Βρετανία με βάση το αποτύπωμα του αφτιού του, και αποδέχτηκε τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν για πέντε κλοπές.