Η Αρχαία Πέργαμος
Μια πόλη της Μυσίας στο βορειοδυτικό μέρος της Ασιατικής Τουρκίας (Μικρά Ασία) και η τοποθεσία μιας από τις εφτά εκκλησίες στις οποίες ο απόστολος Ιωάννης απεύθυνε επιστολές όπως αναγράφεται στην Αποκάλυψη. (Αποκάλυψη 1:11· 2:12-17) Η πόλη βρισκόταν περίπου 80 χιλιόμετρα βόρεια της Σμύρνης και 24 χιλιόμετρα από την ακτή του Αιγαίου πελάγους. Κοντά στην τοποθεσία της αρχαίας Περγάμου βρίσκεται η σημερινή πόλη Μπεργκαμά. Η Πέργαμος αρχικά ήταν ένα φρούριο χτισμένο πάνω σ’ έναν απόκρημνο και απομονωμένο λόγο που βρισκόταν μεταξύ δύο ποταμών. Με το πέρασμα του χρόνου η πόλη επεκτάθηκε στην κοιλάδα που βρισκόταν παρακάτω και ο λόφος έγινε ακρόπολη.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Υπάρχει αμφιβολία για την προέλευση του λαού της Περγάμου, αλλά μερικές αποδείξεις δείχνουν σαν τόπο προέλευσής τους την Αχαΐα στην Ελλάδα. Στο 420 π.Χ. περίπου η πόλη εξέδιδε νομίσματα, και στον επόμενο αιώνα ο Ξενοφώντας την ανάφερε σαν μια οχυρωμένη πόλη. Μετά το θάνατο του Μέγα Αλέξανδρου προσαρτήθηκε στην επικράτεια του Λυσίμαχου. Ο υπαρχηγός του Λυσίμαχου ο Φιλέραιτος έγινε κυβερνήτης της πόλης και της γύρω περιοχής, ιδρύοντας έτσι το βασίλειο των Ατταλιδών κάτω από την εξουσία των οποίων η Πέργαμος έγινε μια πλούσια και σημαντική πόλη. Ο βασιλιάς Άτταλος Α΄ (241-197 π.Χ.) συμπαρατάχθηκε με τους Ρωμαίους εναντίον των Μακεδόνων. Ο διάδοχός του, Ευμένης ο Β΄, έχτισε μια πελώρια βιβλιοθήκη που συναγωνιζόταν τη διάσημη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Εκείνο τον καιρό λέγεται ότι επινοήθηκε στην πόλη το γράψιμο πάνω σε περγαμηνή (charta Pergamena). Επίσης, εκείνη την περίοδο το βασίλειο της Περγάμου έλεγχε το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής Μικράς Ασίας. Ο Άτταλος Γ΄, πεθαίνοντας το 133 π.Χ., κληροδότησε στη Ρώμη την Πέργαμο η οποία αργότερα έγινε η πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής επαρχίας της Ασίας. Ακόμα κι όταν έπαψε να είναι πρωτεύουσα, η Πέργαμος συνέχισε να έχει μεγάλη σπουδαιότητα σαν ένα επίσημο διοικητικό κέντρο.
«ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΡΟΝΟΣ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ»
Ο απόστολος Ιωάννης στην επιστολή του προς την εκκλησία της Περγάμου ανάφερε ότι η πόλη βρισκόταν «εκεί όπου ο Σατανάς κατοικεί» και κατά συνέπεια οι χριστιανοί ζούσαν «εκεί όπου είναι ο θρόνος του Σατανά». (Αποκάλυψη 2:13) Ο Ιωάννης πιθανόν να αναφερόταν μερικά «στην επίσημη θέση της Περγάμου σαν το κέντρο της λατρείας των αυτοκρατόρων. . . . Η λατρεία του αυτοκράτορα είχε γίνει η λυδία λίθος της ένδειξης οσιότητας στο κράτος, έτσι ώστε ένας πιστός χριστιανός, όσο νομιμόφρονας κι αν ήταν στην κοσμική εξουσία, στιγματιζόταν σαν προδότης». (The New Bible Dictionary, εκδόθηκε από τον Τζ. Ντάγκλας, σ. 968) Αφού το μαρτύριο του Αντύπα αναφέρεται στο ίδιο εδάφιο με τη φράση «ο θρόνος του Σατανά», ίσως να είχε θανατωθεί επειδή αρνήθηκε να λατρεύσει τον Καίσαρα.
Ίσως άλλος ένας παράγοντας ο οποίος συμβάλλει στη διελεύκανση της φράσης «εκεί που είναι ο θρόνος του Σατανά» ήταν η χαρακτηριστική λατρεία του Δία του κυρίαρχου θεού ανάμεσα σε όλους τους ειδωλολατρικούς θεούς και θεές. Ο μύθος λέει ότι από τον λόφο που ήταν χτισμένη η Πέργαμος ορισμένοι θεοί έγιναν μάρτυρες της γέννησης του Δία και ο πελώριος βωμός που αργότερα βρέθηκε πάνω στην ακρόπολη θεωρείται σαν ένα από τα θαύματα της εποχής. Οι άνθρωποι που λάτρευαν τον Δία μπορούσαν να λατρεύουν κι άλλους θεούς, αλλά έπρεπε να τους βλέπουν σαν κατώτερους απ’ αυτόν. Παρ’ όλα αυτά, οι χριστιανοί στην Πέργαμο επαινέθηκαν, γιατί έμειναν σταθεροί στην αποκλειστική τους αφοσίωση στον αληθινό Θεό Ιεχωβά και δεν απαρνήθηκαν την πίστη παρά το ότι κατοικούσαν «εκεί που είναι ο θρόνος του Σατανά».