«Ψάρεμα» στα Νερά των Φίτζι

ΦΙΤΖΙ—το όνομα φέρνει στο νου εικόνες ενός παραδείσου των Νότιων Θαλασσών. Γαλαζοπράσινα νερά, κοραλλιογενείς σκοπέλους, κοκκοφοίνικες που λικνίζονται, κατάφυτα βουνά, τροπικά ψάρια, εξωτικά φρούτα και λουλούδια. Μπορείτε να τα βρείτε όλα αυτά σε αφθονία σε αυτό το αρχιπέλαγος των 300 νησιών που βρίσκεται περίπου 1.800 χιλιόμετρα βόρεια της Νέας Ζηλανδίας στο Νότιο Ειρηνικό. Επομένως, θα συμφωνείτε ότι τα Φίτζι θα μπορούσαν να είναι το όνειρο κάθε ανθρώπου για έναν τροπικό παράδεισο.

Τα Φίτζι, όμως, είναι συναρπαστικά όχι μόνο για τη φυσική τους ομορφιά. Ναι, ακριβώς όπως υπάρχει μεγάλη ποικιλία ανάμεσα στα ψάρια των κοραλλιογενών σκοπέλων, μεγάλη ποικιλία βρίσκεται επίσης στην ξηρά. Οι αντιθέσεις που υπάρχουν στο συνονθύλευμα των εθνικών ομάδων στα Φίτζι ίσως να μην έχουν το όμοιό τους στο Νότιο Ειρηνικό. Οι δύο μεγαλύτερες ομάδες ανάμεσα στους σχεδόν 750.000 κατοίκους τους είναι οι αυτόχθονες Φιτζιανοί, οι οποίοι έχουν μελανησιακή καταγωγή, και οι γεννημένοι στα Φίτζι Ινδοί, οι οποίοι είναι απόγονοι των εργατών που φέρθηκαν από την Ινδία την εποχή της βρετανικής αποικιοκρατίας. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης άνθρωποι που προέρχονται από το Νησί Μπανάμπα, από την Κίνα, από την Ευρώπη, από τα Νησιά Γκίλμπερτ, από τη Ροτούμα, από το Τουβαλού, και άλλοι.

Σε αυτή την κοινωνία με τους πολλούς πολιτισμούς, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ενασχολούνται δραστήρια σε ένα έργο «ψαρέματος». (Μάρκος 1:17) Είναι δύσκολο να κηρύττει κάποιος τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού σε μια τόσο ποικιλόμορφη κοινότητα. Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπερπηδήσει τους γλωσσικούς και πολιτιστικούς φραγμούς. Αν και η αγγλική είναι η γλώσσα των εμπορικών συναλλαγών, πολλές φορές πρέπει να χρησιμοποιηθεί η φίτζι, η χίντι, η ροτουμάν ή άλλες γλώσσες.

Διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης πρέπει επίσης να ακολουθούνται προκειμένου να συζητάει κανείς με εκείνους που έχουν διαφορετικό θρησκευτικό παρελθόν. Οι περισσότεροι αυτόχθονες Φιτζιανοί και οι άλλοι νησιώτες ανήκουν σε ποικίλα Χριστιανικά δόγματα. Ο ινδικός πληθυσμός απαρτίζεται από Ινδουιστές, Μουσουλμάνους και Σιχ, με τους Ινδουιστές να αποτελούν την πλειονότητα. Οι εκκλησίες αφθονούν στις πόλεις και στα χωριά, αλλά στα δυο μεγαλύτερα νησιά των Φίτζι, οι πολλοί Ινδουιστικοί ναοί και τα πολλά Μουσουλμανικά τζαμιά προσφέρουν μια αντίθεση.

Πολλοί ντόπιοι Μάρτυρες έχουν μεγαλώσει μιλώντας τις τρεις κύριες γλώσσες—την αγγλική, τη φίτζι και τη χίντι. Το ότι έχουν αυτή την ικανότητα αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα για το έργο «ψαρέματος». Μερικές φορές οι άνθρωποι εκπλήσσονται όταν ακούνε ένα Φιτζιανό να μιλάει με ευχέρεια τη χίντι και έναν Ινδουιστή να μιλάει με ευχέρεια τη φίτζι. Με τις πολιτιστικές, θρησκευτικές και γλωσσικές διαφορές που έχει κανείς να αντιμετωπίσει, απαιτείται ευπροσάρμοστος τρόπος προσέγγισης για να είναι «συμμέτοχος [στα καλά νέα] μαζί με άλλους».—1 Κορινθίους 9:23.

«Ψάρεμα» σε ένα Χωριό των Φίτζι

Οι αυτόχθονες Φιτζιανοί είναι ένας φιλικός, φιλόξενος λαός. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι, πριν από έναν αιώνα και κάτι, οι φυλετικές εχθροπραξίες ήταν κάτι το συνηθισμένο. Μάλιστα, όταν οι Ευρωπαίοι ήρθαν πρώτη φορά σε επαφή με τα Φίτζι, αυτά ήταν γνωστά ως τα Νησιά των Κανιβάλων. Τελικά, με την άνοδο ενός ανώτατου αρχηγού στην εξουσία και τη μεταστροφή του, οι συγκρούσεις και ο κανιβαλισμός εξαλείφτηκαν. Οι φυλετικές διαφορές παρέμειναν μόνο στις πολλές διαλέκτους οι οποίες υπάρχουν στις διάφορες επαρχίες, μολονότι η διάλεκτος μπαουάν είναι ευρέως κατανοητή.

Εκτός από τη Σούβα, την πρωτεύουσα, υπάρχουν πολλές κωμοπόλεις από τη μια άκρη των Φίτζι ως την άλλη. Οι περισσότεροι Φιτζιανοί ζουν σε κοινότητες χωριών υπό τον έλεγχο ενός τουράνγκα νι κορόου, δηλαδή αρχηγού. Όταν κανείς μπαίνει σε ένα χωριό για να ενασχοληθεί στο «ψάρεμα», σύμφωνα με το έθιμο πρέπει να πλησιάσει αυτόν τον άνθρωπο για να ζητήσει άδεια να επισκεφτεί τα διάφορα μπούρεϊς, δηλαδή τα τοπικά σπίτια. Μόνο περιστασιακά δεν δίνεται αυτή η άδεια, συνήθως εξαιτίας της εναντίωσης κατά των Μαρτύρων του Ιεχωβά από μέρους του κληρικού κάποιου χωριού. Πώς είναι μια επίσκεψη σε ένα σπίτι των Φίτζι;

Μπαίνοντας στο μπούρεϊ, καθόμαστε οκλαδόν στο πάτωμα. Δεν χρειάζεται εδώ μια προσεκτικά διατυπωμένη εισαγωγή σαν και αυτές που χρησιμοποιούνται για να αιχμαλωτίσουν το ενδιαφέρον στις Δυτικές χώρες. Οποιοσδήποτε έρχεται να μιλήσει για τον Θεό είναι ευπρόσδεκτος. Όταν του ζητηθεί, ο οικοδεσπότης αμέσως σηκώνεται και, με εκφράσεις «τουλόου» (συγνώμης), κατεβάζει από κάποιο ράφι ένα αντίτυπο της Αγίας Γραφής στη φίτζι και πρόθυμα διαβάζει διάφορα εδάφια τα οποία αναφέρει ο επισκέπτης διάκονος. Ωστόσο, η φιλόξενη και γεμάτη σεβασμό στάση των Φιτζιανών παρουσιάζει μια πρόκληση από διαφορετική άποψη. Χρειάζεται πολλή διάκριση και λεπτότητα για να υποκινηθούν οι οικοδεσπότες να συμμετάσχουν στη συζήτηση, να ενθαρρυνθούν να παρακολουθήσουν τον τρόπο λογίκευσης που ακολουθείται ή να βοηθηθούν να δουν την ανάγκη τού να συγκρίνουν τις δικές τους πεποιθήσεις με τις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής.

Οι Φιτζιανοί οικοδεσπότες γενικά ενδιαφέρονται περισσότερο να συζητούν δογματικά ζητήματα παρά να μιλάνε για κοινωνικές συνθήκες ή κοινωνικά θέματα. Μάλιστα, πολλοί από τους 1.400 και πλέον δραστήριους Μάρτυρες του Ιεχωβά που υπάρχουν στα Φίτζι ενδιαφέρθηκαν για την αλήθεια της Αγίας Γραφής ως αποτέλεσμα κάποιας συζήτησης γύρω από ερωτήματα όπως: Τι είδους τόπος είναι η κόλαση; Ποιοι πάνε στον ουρανό; και: Θα καταστραφεί η γη; Ωστόσο, το να παρακολουθεί κάποιος το ενδιαφέρον που δείχνουν τα άτομα απαιτεί προσαρμοστικότητα και εμμονή. Αφού κάποιος επιστρέψει σε μια προσυμφωνημένη ώρα, μπορεί να διαπιστώσει ότι ο οικοδεσπότης έχει πάει στο τέιτεϊ (φυτεία) ή κάπου αλλού. Όχι, δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δείχνουν έλλειψη εκτίμησης για την επίσκεψη, αλλά απλώς ότι η αίσθησή τους για το χρόνο είναι διαφορετική. Φυσικά, στους ντόπιους Μάρτυρες, αυτό δεν φαίνεται ασυνήθιστο. Αυτοί υπομένουν κάνοντας την επίσκεψη κάποια άλλη φορά. Δεν υπάρχουν ονόματα οδών ούτε αριθμοί σπιτιών για να σημειώσουν, έτσι χρειάζεται να έχει κανείς καλή μνήμη όταν κάνει επανεπισκέψεις.

«Ψάρεμα» με τον Πολυνησιακό Τρόπο

Τώρα, ας πάμε για «ψάρεμα» μαζί με έναν περιοδεύοντα διάκονο, δηλαδή επίσκοπο περιοχής, καθώς αυτός επισκέπτεται τη μικρή εκκλησία της Ροτούμα. Αυτή η ομάδα ηφαιστειογενών νησιών βρίσκεται 500 χιλιόμετρα βόρεια των Φίτζι. Για να φτάσουμε σε αυτήν, πετάμε με ένα 19θέσιο αεροσκάφος. Το κύριο νησί έχει έκταση μόνο 50 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με συνολικό πληθυσμό περίπου 3.000 άτομα. Ένας χωματόδρομος ακολουθεί την ακτογραμμή, συνδέοντας κάπου 20 χωριά. Η Ροτούμα διοικείται από τα Φίτζι, αλλά έχει διαφορετικό πολιτισμό και διαφορετική γλώσσα. Καθώς ο λαός της είναι πολυνησιακής καταγωγής, αυτός διαφέρει ως προς την εμφάνιση από τους Μελανήσιους Φιτζιανούς. Από θρησκευτική άποψη, οι περισσότεροι είναι είτε Ρωμαιοκαθολικοί είτε Μεθοδιστές.

Καθώς το αεροσκάφος κατεβαίνει και κάνει ελιγμούς για να προσγειωθεί, βλέπουμε την οργιώδη πράσινη βλάστηση του νησιού. Βλέπει κανείς παντού τα πτεροειδή φύλλα των κοκκοφοινίκων. Ένα μεγάλο πλήθος περιμένει να καλωσορίσει την πτήση που πραγματοποιείται μόνο μια φορά την εβδομάδα. Ανάμεσά τους είναι και μια ομάδα Μαρτύρων. Μας καλωσορίζουν θερμά και μας προσφέρουν αρκετές μεγάλες άγουρες καρύδες, με τα «μάτια» ανοιχτά, για να σβήσουμε τη δίψα μας.

Ύστερα από σύντομο ταξίδι, φτάνουμε στα καταλύματά μας. Έχει ετοιμαστεί ένα γεύμα το οποίο έχει μαγειρευτεί σε ένα φούρνο φτιαγμένο μέσα στο έδαφος. Ψητό χοιρινό, κοτόπουλο, τηγανητό ψάρι, καραβίδες και οι ντόπιοι βολβοί, τα τάρο, παρατίθενται μπροστά μας. Τι συμπόσιο, και τι παραδεισένιο περιβάλλον κάτω από τους μικρούς κοκκοφοίνικες!

Την επόμενη ημέρα επισκεπτόμαστε ανθρώπους στα χωριά, τα οποία ονομάζονται χουάνγκα στη ροτουμάν. Καθώς πλησιάζουμε το πρώτο σπίτι, ένα γουρουνάκι που το έχει σκάσει από κάποιο χοιροστάσιο μας προσπερνάει τρέχοντας και γρυλίζοντας. Ο οικοδεσπότης μάς έχει δει να ερχόμαστε και, με χαμόγελο, ανοίγει την πόρτα, χαιρετώντας μας με ένα «Νοϊγιά!» στη ροτουμάν, και κατόπιν μας προσκαλεί να καθήσουμε. Βάζουν μπροστά μας ένα πιάτο με ώριμες μπανάνες και μας προσκαλούν επίσης να πιούμε το χυμό από μερικές άγουρες καρύδες. Η φιλοξενία έρχεται πρώτη στη Ροτούμα.

Δεν υπάρχουν αγνωστικιστές ή εξελικτές εδώ. Όλοι πιστεύουν στην Αγία Γραφή. Θέματα όπως είναι ο σκοπός του Θεού για τη γη αιχμαλωτίζουν εύκολα την προσοχή τους. Ο οικοδεσπότης εκπλήσσεται καθώς μαθαίνει ότι η γη δεν θα καταστραφεί αλλά θα κατοικείται από δίκαιους ανθρώπους οι οποίοι θα ζουν για πάντα πάνω σε αυτήν. (Ψαλμός 37:29) Παρακολουθεί μαζί μας προσεκτικά όταν διαβάζουμε Γραφικά εδάφια τα οποία υποστηρίζουν αυτό το σημείο και με προθυμία δέχεται τα Γραφικά έντυπα που του προσφέρουμε. Καθώς ετοιμαζόμαστε να φύγουμε, μας ευχαριστεί που τον επισκεφτήκαμε και μας προσφέρει μια πλαστική τσάντα με ώριμες μπανάνες για το δρόμο. Μπορεί κανείς εύκολα να πάρει βάρος κηρύττοντας εδώ!

Προσαρμογές Όσον Αφορά την Ινδική Κοινότητα

Μολονότι πολλές άλλες νησιωτικές χώρες του Νότιου Ειρηνικού είναι επίσης πολυφυλετικές, τα Φίτζι ξεχωρίζουν από αυτή την άποψη. Μαζί με τους μελανησιακούς, τους μικρονησιακούς και τους πολυνησιακούς πολιτισμούς, υπάρχει και κάποιος που έχει μεταφερθεί από την Ασία. Ανάμεσα στα έτη 1879 και 1916, έφεραν συμβασιούχους εργάτες από την Ινδία για να εργαστούν στους αγρούς ζαχαροκάλαμου. Αυτή η διευθέτηση, η οποία ονομαζόταν γκιρμίτ (συμφωνία), είχε ως αποτέλεσμα να έρθουν χιλιάδες Ινδοί στα Φίτζι. Οι απόγονοι αυτών των εργατών απαρτίζουν ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της χώρας. Αυτοί έχουν διατηρήσει τον πολιτισμό, τη γλώσσα και τη θρησκεία τους.

Στην υπήνεμη πλευρά του κύριου νησιού των Φίτζι βρίσκεται η πόλη Λαουτόκα. Αυτή είναι το κέντρο της βιομηχανίας ζαχαροκάλαμου των Φίτζι και αποτελεί πατρίδα για ένα μεγάλο μέρος του ινδικού πληθυσμού της χώρας. Τα μέλη των τριών εκκλησιών των Μαρτύρων του Ιεχωβά που βρίσκονται εδώ χρειάζεται να είναι πολύ ευπροσάρμοστα στο έργο τους «ψαρέματος». Όταν κάνει κάποιος επισκέψεις από σπίτι σε σπίτι, πρέπει να είναι έτοιμος να αλλάζει θέματα ανάλογα με τη φυλή και τη θρησκεία του οικοδεσπότη. Ας συνοδέψουμε μια ομάδα ντόπιων Μαρτύρων καθώς επισκέπτονται τα σπίτια που είναι διασκορπισμένα ανάμεσα στους αγρούς ζαχαροκάλαμου ακριβώς έξω από τη Λαουτόκα.

Καθώς πλησιάζουμε το πρώτο σπίτι, προσέχουμε μερικούς μακριούς στύλους από μπαμπού με κομμάτια από κόκκινο ύφασμα δεμένα στην κορυφή, οι οποίοι βρίσκονται στην μπροστινή γωνία του περιφραγμένου χώρου. Αυτό δείχνει ότι πρόκειται για οικογένεια Ινδουιστών. Τα περισσότερα σπίτια Ινδουιστών είναι διακοσμημένα με εικόνες των θεών τους. Πολλά έχουν ένα θεό στον οποίο εκδηλώνεται προτίμηση, λόγου χάρη τον Κρίσνα, και συνήθως υπάρχει ένα μικρό ιερό.a

Οι περισσότεροι Ινδουιστές πιστεύουν ότι όλες οι θρησκείες είναι καλές και ότι δεν αποτελούν παρά διαφορετικούς τρόπους για λατρεία. Έτσι, ένας οικοδεσπότης μπορεί να ακούσει ευγενικά, να δεχτεί μερικά έντυπα, να προσφέρει αναψυκτικά και να νιώθει ότι έχει κάνει το καθήκον του. Προκειμένου να εγείρει κανείς ερωτήματα τα οποία θα υποκινήσουν τους οικοδεσπότες να συμμετάσχουν σε πιο ουσιαστικές συζητήσεις, είναι συνήθως υποβοηθητικό να γνωρίζει μερικές από τις ιστορίες που αποτελούν μέρος της πίστης τους. Για παράδειγμα, γνωρίζοντας ότι μερικές από τις ιστορίες τους παρουσιάζουν τους θεούς τους να εντρυφούν σε πράξεις τις οποίες πολλοί άνθρωποι θα θεωρούσαν αμφισβητήσιμες, μπορούμε να ρωτήσουμε: «Θα εγκρίνατε τέτοια διαγωγή από μέρους της συζύγου (του συζύγου) σας;» Η απάντηση είναι συνήθως: «Ούτε κατά διάνοια!» Κατόπιν, μπορεί να τεθεί το εξής ερώτημα στο άτομο: «Θα έπρεπε, λοιπόν, να ενεργεί ένας θεός με αυτόν τον τρόπο;» Τέτοιες συζητήσεις συνήθως προσφέρουν ευκαιρίες για να καταδειχτεί η αξία της Αγίας Γραφής.

Η πίστη στη μετενσάρκωση, ένα άλλο χαρακτηριστικό του Ινδουισμού, αποτελεί γόνιμο θέμα για συζήτηση. Σε μια μορφωμένη Ινδουίστρια, της οποίας ο πατέρας είχε πεθάνει πρόσφατα, τέθηκε το ερώτημα: «Θα θέλατε να ξαναδείτε τον πατέρα σας ακριβώς όπως ήταν προηγουμένως;» Εκείνη απάντησε: «Ναι, αυτό θα ήταν θαυμάσιο». Από την απάντησή της και τη συζήτηση που ακολούθησε, φάνηκε καθαρά ότι δεν ήταν ικανοποιημένη με την πεποίθηση ότι ο πατέρας της ήταν τώρα ζωντανός με κάποια άλλη μορφή και ότι εκείνη δεν θα τον γνώριζε ποτέ ξανά. Όμως, η θαυμάσια Βιβλική διδασκαλία της ανάστασης άγγιξε την καρδιά της.

Μερικοί Ινδουιστές όντως έχουν ερωτήματα και αναζητούν ικανοποιητικές απαντήσεις. Όταν ένας Μάρτυρας επισκέφτηκε κάποιο σπίτι Ινδουιστών, ο άνθρωπος ρώτησε: «Ποιο είναι το όνομα του θεού σας;» Ο Μάρτυρας του διάβασε το εδάφιο Ψαλμός 83:18 και εξήγησε ότι το όνομα του Θεού είναι Ιεχωβά και πως το εδάφιο Ρωμαίους 10:13 λέει ότι προκειμένου να κερδίσει κάποιος σωτηρία θα πρέπει να επικαλεστεί αυτό το όνομα. Ο άνθρωπος εντυπωσιάστηκε και ήθελε να μάθει περισσότερα. Στην πραγματικότητα, ήθελε απεγνωσμένα να μάθει. Εξήγησε ότι ο πατέρας του, ο οποίος ήταν πολύ αφοσιωμένος στο οικογενειακό τους είδωλο, αρρώστησε αφού απέδωσε λατρεία μπροστά σε αυτό και πέθανε λίγο αργότερα. Το ίδιο είχε συμβεί στον αδελφό του. Κατόπιν πρόσθεσε: «Αυτή η εικόνα μάς φέρνει θάνατο, όχι ζωή. Επομένως, κάτι δεν πρέπει να πηγαίνει καλά με τη λατρεία της. Ίσως αυτός ο Θεός, ο Ιεχωβά, να μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε την οδό για τη ζωή». Έτσι άρχισε μια Γραφική μελέτη μαζί με αυτόν, τη σύζυγό του και τα δυο παιδιά του. Σημείωσαν γοργή πρόοδο και σύντομα βαφτίστηκαν. Έχουν εγκαταλείψει τα είδωλά τους και τώρα περπατούν στην οδό του Ιεχωβά, του Θεού της ζωής.

Κατόπιν, φτάνουμε στο σπίτι μιας οικογένειας Μουσουλμάνων. Το ίδιο φιλόξενο πνεύμα είναι ολοφάνερο, και σύντομα βρισκόμαστε καθισμένοι, με δροσερά ποτά στα χέρια μας. Δεν βλέπουμε θρησκευτικές εικόνες στους τοίχους με εξαίρεση ένα μικρό κορνιζαρισμένο εδάφιο σε αραβική γραφή. Αναφέρουμε ότι υπάρχει ένας κοινός συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην Αγία Γραφή και στο Κοράνιο, δηλαδή ο πατριάρχης Αβραάμ, καθώς και ότι ο Θεός υποσχέθηκε στον Αβραάμ πως μέσω του σπέρματός του θα ευλογούνταν όλα τα έθνη. Αυτή η υπόσχεση πρόκειται να εκπληρωθεί στον Ιησού Χριστό, τον Γιο Του. Μερικοί Μουσουλμάνοι θα φέρουν αντίρρηση στο γεγονός ότι ο Θεός έχει γιο. Έτσι, εξηγούμε ότι, όπως ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, ονομάζεται γιος του Θεού λόγω του ότι δημιουργήθηκε από τον Θεό, κατά τον ίδιο τρόπο, ο Ιησούς είναι Γιος του Θεού. Ο Θεός δεν χρειάζεται μια κατά γράμμα σύζυγο για να φέρει σε ύπαρξη τέτοιους γιους. Εφόσον οι Μουσουλμάνοι δεν πιστεύουν στη διδασκαλία της Τριάδας, χρησιμοποιούμε αυτή την κοινή βάση για να δείξουμε ότι ο Ιεχωβά Θεός είναι υπέρτατος.

Τώρα είναι ώρα για φαγητό, και τα μέλη της ομάδας μας επιστρέφουν στο δρόμο, βγαίνοντας έξω από τους αγρούς του ζαχαροκάλαμου, για να περιμένουν το λεωφορείο που θα τους φέρει πίσω στην πόλη. Αν και λίγο κουρασμένοι, όλοι είναι ενθουσιασμένοι με την πρωινή δραστηριότητα «ψαρέματος». Η προσπάθεια που κατέβαλαν για να προσαρμοστούν στις διαφορετικές καταστάσεις και πεποιθήσεις που αντιμετώπισαν πραγματικά άξιζε τον κόπο.

Τα νερά και οι σκόπελοι των Φίτζι είναι προικισμένα με πολλά είδη ψαριών. Για να είναι επιτυχημένος, ο Φιτζιανός νγκονεντόου (ψαράς) χρειάζεται να είναι επιδέξιος στο έργο του. Το ίδιο αληθεύει για το έργο «ψαρέματος» το οποίο ο Ιησούς Χριστός ανέθεσε στους μαθητές του. Οι Χριστιανοί «ψαράδες ανθρώπων» πρέπει να είναι επιδέξιοι, προσαρμόζοντας την παρουσίαση και την επιχειρηματολογία τους ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στις ποικίλες πεποιθήσεις του πληθυσμού. (Ματθαίος 4:19) Αυτό είναι σίγουρα απαραίτητο στα Φίτζι. Μάλιστα, τα αποτελέσματα είναι φανερά στις ετήσιες συνελεύσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά, όπου Φιτζιανοί, Ινδοί, άτομα που προέρχονται από τη Ροτούμα και άνθρωποι με ανάμεικτο εθνικό παρελθόν λατρεύουν τον Ιεχωβά Θεό με ενότητα. Ναι, η ευλογία του είναι πάνω στο έργο «ψαρέματος» που γίνεται στα νερά των Φίτζι.

[Υποσημειώσεις]

[Χάρτης στη σελίδα 23]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Βίτι Λέβου

Βάνουα Λέβου

Σούβα

Λαουτόκα

Νάντι

0 100 χλμ.

0 100 μίλια

18°

180°

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Ένα μπούρεϊ, δηλαδή τοπικό σπίτι

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Ένας Ινδουιστικός ναός στα Φίτζι

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Επιτυχημένο «ψάρεμα» ανθρώπων στα Φίτζι

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 24]

Fiji Visitors Bureau