«Αυτογενής Εξάσκηση»—Είναι η Απάντηση;

Η ΑΥΤΟΓΕΝΗΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗ αναπτύχθηκε πριν από μισό αιώνα από τον Βερολινέζο νευρολόγο που ονομαζόταν Γιοχάννες Χάινριχ Σουλτς (1884-1970). Το 1932 έγραψε το βιβλίο του σχετικά με τη θεωρία του, εξηγώντας το όνομά της που προέρχεται από τις λέξεις αυτός, που σημαίνει «εαυτός», και γένεσις, που σημαίνει «γέννα ή προέλευση». Η αυτογενής εξάσκηση, συνεπώς, κατά γράμμα σημαίνει μια εξάσκηση που προέρχεται, ή γεννιέται, από τον εαυτό μας.

Η αυτογενής εξάσκηση χωρίζεται σε ένα κατώτερο και σε ένα ανώτερο στάδιο. Το κατώτερο στάδιο αποτελείται από μια σειρά έξι ασκήσεων, ή διαδικασιών, που μαθαίνονται προοδευτικά και γίνονται για λίγα λεπτά αρκετές φορές τη μέρα. Κάθε άσκηση περιλαμβάνει μια μικρή φράση πάνω στην οποία ζητιέται από τον ασθενή να συγκεντρώνεται όσο πιο έντονα μπορεί, επαναλαμβάνοντας με το μυαλό του τη φράση αυτή ενώ επιτελεί την άσκηση ή τη διαδικασία. Ένα εγχειρίδιο της αυτογενούς εξάσκησης διδάσκει: «Ο σπουδαστής, όμως, δε θα πρέπει να ‘σκέφτεται’ με λέξεις, αλλά θα πρέπει απλά να ‘κοιτάζει’ προς τα μέσα του, στρεφόμενος προς τις εικόνες του εσωτερικού εαυτού του που αντιστοιχούν στη φράση».

Συνεπώς, όταν ένα άτομο κάνει την πρώτη άσκηση και φαντάζεται «το δεξί χέρι είναι πολύ βαρύ», το χέρι πράγματι γίνεται βαρύ. Αφού επιτελεστεί η πρώτη αυτή διαδικασία, ακολουθεί η δεύτερη: «Το δεξί χέρι είναι πολύ ζεστό». Καθώς μαθαίνετε κάθε μια τέτοια διαδικασία και την εφαρμόζετε με επιτυχία, προστίθενται και άλλες. Οι τελευταίες τέσσερις ασκήσεις, ή διαδικασίες, σκοπεύουν στην απόκτηση ελέγχου πάνω στο χτύπημα της καρδιάς, στο αναπνευστικό σύστημα, στα εσωτερικά όργανα και στη διάνοια. Στη διάρκεια της όλης περιόδου εξάσκησης το άτομο πρέπει πάντοτε να συγκεντρώνεται πάνω στη σκέψη: «Είμαι τελείως χαλαρωμένος».

Ο αντικειμενικός σκοπός είναι να επιτυγχάνεται πλήρης φυσική χαλάρωση, κερδίζοντας έτσι την κυριαρχία πάνω στο σώμα, εξαναγκάζοντάς το να ακολουθεί τις υποδείξεις της διάνοιας. Η δόκτωρ Γκίζελα Εμπερλάιν, που σπούδασε την αυτογενή εξάσκηση κάτω από τον ιδρυτή της, το δόκτορα Σουλτς, λέει ότι συστήνει την αυτογενή εξάσκηση στους σπουδαστές της «σαν τη μέθοδο της συγκεντρωμένης αυτοχαλάρωσης που καθιστά δυνατό πρώτ’ απ’ όλα, να επιτευχθεί ανάπαυση και χαλάρωση οπουδήποτε, οποτεδήποτε».

Αλλά η αυτογενής εξάσκηση είναι σχεδιασμένη για να επιτελεί ακόμη περισσότερα, καθώς προχωρεί για να εξηγήσει η Δόκτωρ Εμπερλάιν: «Επιπρόσθετα, μαθαίνει κανείς να επηρεάζει τα όργανα και το οργανικό σύστημα, δηλαδή, να ησυχάζει τους παλμούς της καρδιάς και τη νεύρωση του στομαχιού. Το κυκλοφοριακό σύστημα, για παράδειγμα, μπορεί να επηρεαστεί για να εμποδιστεί το κοκκίνισμα του προσώπου».

Έχει Αποτελέσματα;

Φαίνεται ότι έχει αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις, τουλάχιστον σε κάποια έκταση. Αλλά γιατί; Πρώτα, γιατί η χαλάρωση και η μείωση στην ένταση του σώματος μπορεί να έχουν σωματικές ωφέλειες.a

Δεύτερο, υπάρχει το «αποτέλεσμα του ψευδοφάρμακου». Ένας Γερμανός γιατρός το εξήγησε αυτό με τον εξής τρόπο: «Παραπάνω από μισές από όλες τις σύγχρονες ασθένειες έχουν ψυχοσωματική προέλευση, πράγμα που σημαίνει ότι το σώμα μπορεί να αντιδράσει στην αυθυποβολή. Μερικοί γιατροί νομίζουν ότι αυτό περιλαμβάνει και αρκετές μορφές καρκίνου. Οι άνθρωποι που ζουν με τον διαρκή φόβο του καρκίνου βγάζουν καρκίνο πολύ πιο συχνά απ’ όσο οι άλλοι . . . Οι άνθρωποι που πιστεύουν ισχυρά στην αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων τείνουν να αισθάνονται καλύτερα».

Σαν βοήθεια για τη λήψη αποφάσεων ή το σταμάτημα συνηθειών, η δύναμη της θετικής σκέψης παίζει σοβαρό ρόλο. Όταν το άτομο αντιμετωπίζει μεγάλες αποφάσεις, μόνο εκείνος που έχει θετικές σκέψεις θα μπορέσει να έχει αρκετό κουράγιο ώστε να κάνει δύσκολα αλλά παρ’ όλ’ αυτά αναγκαία βήματα. Το αναποφάσιστο άτομο πολύ σπάνια πετυχαίνει· το αποφασιστικό άτομο γενικά πετυχαίνει.

Αλλά παρά τις θετικές αυτές απόψεις, υπάρχουν επίσης και αρνητικές απόψεις σχετικά με την αυτογενή εξάσκηση τις οποίες θα πρέπει να εξετάσουμε.

Αιτίες για Προσοχή

Ο δόκτωρ Σουλτς προειδοποίησε ότι οι ασκήσεις της αυτογενούς εξάσκησης θα πρέπει να μαθαίνονται μόνο κάτω από την επίβλεψη ενός ενδεδειγμένου δασκάλου. Γιατί; Επειδή, όπως είπε, κάθε άσκηση θα μπορούσε «πιθανώς να περιέχει μειονεκτήματα μαζί με τα πλεονεκτήματα». Ο δρ Μάλκολμ Κάρρουθερς, επικεφαλής του Κέντρου Αυτογενούς Εξάσκησης στο Λονδίνο, προειδοποιεί επίσης να μη μαθαίνει κανείς την αυτογενή εξάσκηση με μαγνητοφωνημένα μαθήματα ή κάτω από την επίβλεψη ανειδίκευτων ατόμων. «Είναι μια πολύ δυνατή τεχνική και αν δεν έχει την κατάλληλη επίβλεψη μπορεί να είναι επικίνδυνη», προειδοποιεί ο δρ Κάρρουθερς. «Γνωρίζουμε ανθρώπους που έχουν ανεκπαίδευτους δασκάλους και στο τέλος μένουν σε πολύ χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι ήταν στην αρχή. Αν ένα συναισθηματικά διαταραγμένο άτομο δοκιμάζει την εξάσκηση αυτή και αυτή δεν βελτιώνει τα προβλήματά του, τότε μπορεί να πάθει ακόμη μεγαλύτερη θλίψη».

Υπάρχουν κι άλλοι λόγοι για να προσέχει κανείς, ιδιαίτερα όταν κάποιο άτομο προοδεύει στο ανώτερο στάδιο της αυτογενούς εξάσκησης. Το ανώτερο αυτό στάδιο των συγκεντρωμένων υποδείξεων είναι σχεδιασμένο «για να παράγει τον ‘νέο άνθρωπο’, για να αναπτύξει νέα πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς», σύμφωνα με τον Μπ. Πήτερ και τον Ου. Γκερλ που έχουν γράψει το βιβλίο Εντσπάνουνγκ (Χαλάρωση).

Δυο εγχειρίδια για την αυτογενή εξάσκηση υποδεικνύουν τις δυνατότητες που προσφέρει η εκπαίδευση αυτή στο ανώτερο στάδιό της. Οι δυνατότητες αυτές ή οι αντικειμενικοί στόχοι προχωρούν πέρα από τη βελτίωση της σωματικής υγείας του ατόμου. Ένα από τα εγχειρίδια λέει: «Ακριβώς όπως ο μαθητής μπορεί να συγκεντρωθεί πάνω στη σκέψη ‘το χέρι είναι ζεστό’, εξίσου καλά μπορεί να φανταστεί ότι ‘το να είναι κανείς σφιχτοχέρης είναι κάτι το χαρωπό’ . . . ή ότι ‘το γράμμα θα γραφτεί».

Το άλλο εγχειρίδιο παρατηρεί: «Από τη στιγμή που κάποιος θα έχει συλλάβει το θέμα και αισθάνεται ότι βρίσκεται στον σωστό δρόμο, μπορεί συνειδητά να κατευθύνει την περαιτέρω εξέλιξη . . . ‘Ανακαλύπτω τις ικανότητες μου. Τις βάζω σε εφαρμογή’. ‘Γνωρίζω τη ζωή. Κάνω το σωστό’. ‘Έχω θετική στάση’. Αγωνίζομαι για την αρμονία και την ευτυχία’. Οι συγκεντρωμένες αυτές παρεμβολές, που τις διαλέγει το άτομο και που συνεχώς το αναπτύσσουν μέσω της αυτογενούς εξάσκησης—ποτέ περισσότερο από μια φορά κάθε δυο εβδομάδες—έχουν το αποτέλεσμά τους. Συχνά καθιστούν ικανό τον ‘νέο άνθρωπο’ να αναπτύσσει νέα πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς».

Έτσι, σύμφωνα με μερικούς που την ασκούν, η αυτογενής εξάσκηση μπορεί να σε κάνει ένα ‘νέο άτομο’, να ανακαινίσει την προσωπικότητά σου, μάλιστα να αλλάξει τη συμπεριφορά σου. Είναι «ένα μέσο για τη σωματική και τη διανοητική υγεία», λέει η δρ Εμπερλάιν. Μερικοί που την ασκούν λένε ακόμη ότι κανένα πρόβλημα δεν είναι αρκετά μεγάλο ώστε να μην αντιμετωπιστεί, ούτε ακόμη και οι σωματικές αναπηρίες και ασθένειες. Πράγματι, η αυτογενής εξάσκηση προβάλλεται σαν θεραπεία για όλα τα πράγματα. Όμως είναι;

Όχι, απαντά ο ειδικός στην αυτογενή εξάσκηση δρ Μάλκομ Κάρρουθερς. «Δεν είναι η μαγική πανάκεια», δηλώνει. «Είναι απλώς φάρμακο, το οποίο η ‘ιατρική’ επιστήμη αρχίζει προοδευτικά να χρησιμοποιεί». Έτσι, η άποψη ότι η αυτογενής εξάσκηση είναι μια θεραπεία για όλα τα πράγματα μπορεί να οδηγήσει σε επιβλαβείς συνέπειες. Πώς συμβαίνει αυτό; Με το ότι μερικοί που την ασκούν μπορεί να παραλείψουν να κάνουν άλλες απαιτούμενες θεραπείες.

Το ανώτερο στάδιο της αυτογενούς εξάσκησης είναι ιδιαίτερα μεστό από κινδύνους για τους Χριστιανούς. Αυτό συμβαίνει επειδή οι Χριστιανοί νουθετούνται: «Να απεκδυθήτε τον παλαιόν άνθρωπον τον κατά την προτέραν διαγωγήν, . . . και να ενδυθήτε τον νέον άνθρωπον, τον κτισθέντα κατά Θεόν εν δικαιοσύνη και οσιότητι της αληθείας».—Εφεσίους 4:22-24.

Η ‘νέα προσωπικότητα^’ που προσπαθεί να φορέσει ο Χριστιανός δεν είναι εκείνη που αναπτύσσεται με την εφαρμογή της αυτογενούς εξάσκησης. Μάλλον αναπτύσσεται μέσω του στοχασμού πάνω στο Λόγο του Θεού και κάνοντας το αποκαλυμμένο θέλημά του.—Βλέπε Ψαλμός 143:5· Φιλιππησίους 4:8.

Ένας άλλος λόγος για προσοχή είναι ότι το ανώτερο στάδιο της αυτογενούς εξάσκησης εμφανίζεται, από μερικές απόψεις, ότι είναι παρόμοιο με τη Γιόγκα. Η Γιόγκα καθορίζεται σαν η «καταστολή κάθε σωματικής, διανοητικής και θεληματικής δραστηριότητας». Με άλλα λόγια η διάνοια πρέπει να αδειάζει τελείως. Πολύ συχνά μια μάντρα (ένα ξόρκι) επαναλαμβάνεται συνεχώς για να βοηθήσει στο ξεκαθάρισμα της διάνοιας από κάθε σκέψη. Αυτό είναι επικίνδυνο. Μια διάνοια που αδειάζει τελείως είναι εύκολη λεία στην εξωτερική επιρροή, είτε από ατελείς ανθρώπινους δασκάλους ή, πράγμα που είναι το χειρότερο, από τις υπερανθρώπινες δαιμονικές δυνάμεις, οι οποίες, σύμφωνα με τη Βίβλο, επιθυμούν να αποκτήσουν κυριαρχία πάνω στη διάνοια του ανθρώπου.—1 Τιμόθεον 4:1· παράβαλε Λουκάς 11:24-26.

Είναι όμως η αυτογενής εξάσκηση γνήσια Γιόγκα; Παρ’ ότι υπάρχουν ομοιότητες, η αυτογενής εξάσκηση δε φαίνεται να είναι το ίδιο όπως η Γιόγκα, τουλάχιστον στο κατώτερο στάδιο των ασκήσεών της. Δε χρησιμοποιείται ξόρκι, και ούτε αδειάζεται η διάνοια σύμφωνα με ορισμένα βιβλία της αυτογενούς εξάσκησης. Παρ’ όλ’ αυτά, οι Χριστιανοί χρειάζεται να είναι προσεχτικοί, γιατί δε θέλουν να δουν ως πού μπορεί να προχωρήσουν σε συνήθειες οι οποίες μπορούν να τους βλάψουν πνευματικά. Θέλουν να έχουν μια καθαρή, στερεή στάση για την αληθινή λατρεία.—2 Κορινθίους 6:14-17.

Προέλευση που Συνδέεται με τον Υπνωτισμό

Υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο πρέπει να προσέχουμε πάρα πολύ. Ο δρ Σουλτς ενδιαφέρθηκε για το θέμα αυτό ενώ εργαζόταν μαζί με έναν άλλο γιατρό ο οποίος θεράπευε τους ασθενείς με υπνωτισμό. Οι παρατηρήσεις του τον κατέστησαν ικανό «να αναπτύξει ‘την αυτογενή εξάσκηση^’», όπως έγραψε ο ίδιος, «από τον υπνωτισμό». Πράγματι, την περιέγραψε ακόμη και σαν «κόρη του υπνωτισμού». Η αυτογενής εξάσκηση αναγνωρίζεται από μερικούς που την ασκούν ότι είναι μια μορφή «αυτοϋπνωτισμού» ωστόσο δεν χρησιμοποιούν υπνωτισμό όλοι όσοι ασκούν την αυτογενή εξάσκηση. Απεναντίας χρησιμοποιούν υποδείξεις συγκεντρωμένης σκέψης πάνω στα μέλη του σώματος ή στις λειτουργίες του σώματός τους.

Αν χρησιμοποιείται αυτοϋπνωτισμός, τότε αυτό μπορεί να εκπροσωπεί έναν αληθινό κίνδυνο για το Χριστιανό. Γιατί; Παρά το γεγονός ότι κανείς πραγματικά δεν μπορεί να εξηγήσει πώς λειτουργεί ο υπνωτισμός, ωστόσο η προέλευσή του είναι καλά γνωστή. Η Εγκυκλοπαίδεια του Αποκρυφισμού λέει ότι «η ιστορία του είναι αναπόσπαστα αλληλοϋφασμένη με τον αποκρυφισμό, και ακόμη και σήμερα πολλά υπνωτιστικά φαινόμενα ταξινομούνται στα ‘πνευματιστικά’». Η άσκηση οποιασδήποτε μορφής υπνωτισμού φέρνει θεία αποδοκιμασία.—Δευτερονόμιο 18:10-12· Γαλάτας 5:19-21.

Ο Χριστιανός δεν μπορεί να επιδοθεί σε οποιαδήποτε συνήθεια ή ρουτίνα που έχει να κάνει με τον αποκρυφισμό. Για παράδειγμα, τι έκαναν μερικοί αποκρυφιστές του πρώτου αιώνα στην Έφεσο, στη Μικρά Ασία, αφού άκουσαν τον Χριστιανό απόστολο Παύλο να κηρύττει στην πόλη τους; «Και πολλοί των πιστευσάντων ήρχοντο εξομολογούμενοι και φανερώνοντες τας πράξεις αυτών. Πολλοί δε και εξ εκείνων, οίτινες έκαμνον τας μαγείας, φέροντες τα βιβλία αυτών κατέκαιον ενώπιον πάντων· και αριθμήσαντες τας τιμάς αυτών, εύρον πεντήκοντα χιλιάδας αργυρίου».—Πράξεις 19:18, 19.

Συνεπώς, η αυτογενής εξάσκηση είναι γεμάτη κινδύνους για τον Χριστιανό. Η προέλευσή της συνδέεται με τον υπνωτισμό, μερικοί από αυτούς που την ακολουθούν χρησιμοποιούν πράγματι κάποια μορφή αυτοϋπνωτισμού, και το ανώτερο στάδιό της περιλαμβάνει τεχνικές αυτοσυγκέντρωσης τύπου Γιόγκα.

Αφού οι τεχνικές αυτοσυγκέντρωσης δεν παρέχουν τη σωστή απάντηση για τις ασθένειες της ανθρωπότητας, τότε ποια είναι η απάντηση του Θεού;

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

Πολλές από τις σημερινές ασθένειες σχετίζονται με το στρες και την ένταση

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

Οι ασκήσεις της αυτογενούς εξάσκησης θα πρέπει να μαθαίνονται μόνο κάτω από την επιστασία ενός ενδεδειγμένου εκπαιδευτή—Δρ Τζ. Χ. Σουλτς

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

«Μπορεί να είναι μια πολύ δυνατή τεχνική και αν δεν έχει τον κατάλληλο χειρισμό μπορεί να είναι επικίνδυνη»—Δρ Μ. Κάρρουθερς

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 8]

Οι Χριστιανοί πρέπει να είναι προσεχτικοί αλλιώς μπορεί να εντρυφήσουν σε σκέψεις οι οποίες δε βρίσκονται σε αρμονία με τις διδασκαλίες της Βίβλου, και να καταλήξουν έτσι στην απώλεια της πίστης τους

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Η χαλάρωση και η μείωση της έντασης του σώματος μπορεί να έχουν σωματικές ωφέλειες

Εγκέφαλος

Καρδιά

Στομάχι

Νεφρά

Συκώτι