Ένα Λεκτικό Δεκανίκι, Καταλαβαίνεις;
Συχνά χωρίς να το καταλαβαίνουν, εκατομμύρια άνθρωποι καθημερινά χρησιμοποιούν προφορικά «δεκανίκια». Αυτά μπορεί να είναι λέξεις, φράσεις, ή ακόμη και ήχοι που δεν προσθέτουν τίποτα στη σημασία αυτών που λένε. Τότε λοιπόν τι τα χρειάζονται; Για να καθησυχάζουν το άτομο που μιλάει, για να το βγάζουν από μια στιγμή αμηχανίας στη συζήτηση, ή απλά αποτελούν κάποια ασυναίσθητη συνήθεια.
Ένα δεκανίκι που έχει εισχωρήσει και στη γλώσσα μας είναι η συχνά χρησιμοποιούμενη λέξη «καταλαβαίνεις». Ο συγγραφέας και εκφωνητής Έντγουην Νιούμαν έκανε στο βιβλίο του Μιλώντας Σωστά την εξής ερώτηση, «Μπορεί να καταργηθεί μια έκφραση; Έχω στο νου μου τη λέξη «καταλαβαίνεις». Η συχνά επαναλαμβανόμενη λέξη «καταλαβαίνεις» είναι μια από τις σημαντικές και καταθλιπτικές εξελίξεις του καιρού μας, που ασχημίζει τη συζήτηση οπουδήποτε και αν πας . . . Από τη στιγμή που θα παρεμβάλλεται η λέξη «καταλαβαίνεις», είναι δύσκολο να αφαιρεθεί . . . δεν είναι ασυνήθιστο να ακούσεις τη λέξη «καταλαβαίνεις» να χρησιμοποιείται δεκάδες φορές στο λεπτό».
Γιατί είναι σωστό να προσέχουμε την ποιότητα της ομιλίας μας; Ο Νιούμαν σχολιάζει: «Η πλήρης και ακριβής γλώσσα, που αν οι άνθρωποι μπορούσαν να πειστούν να χρησιμοποιούν, θα έκανε τις συζητήσεις πιο ενδιαφέρουσες, κάτι που δεν είναι ασήμαντο πράγμα· θα βοηθούσε να αντικατασταθούν οι κομπασμοί με τα γεγονότα, πράγμα που δεν είναι ασήμαντο επίσης· και θα προωθούσε τη συνήθεια της οργανωμένης σκέψης, ακόμη και της σιωπής κατά περιόδους, πράγμα που θα ήταν μια πολύ μεγάλη ευλογία».