باید خواب ببینیم
آیا شما خواب می‌بینید؟ بهتر است این موضوع را تصدیق کنیم که خواب می‌بینیم، چرا که همهٔ ما هنگام خوابیدن خواب می‌بینیم حتی اگر منکر این امر باشیم. چنین برآورد کرده‌اند که یک فرد بیش از ۹۵ درصد از خوابهای خود را به یاد نمی‌آورد. شما کدام یک از خوابهای خود را به یاد می‌آورید؟ در واقع، خوابهایی که ما معمولاً به یاد می‌آوریم، آنهایی هستند که پیش از بیدار شدن می‌بینیم.
محققان در زمینهٔ خواب دریافته‌اند که خوابیدن شامل سلسله مراحلی می‌باشد که در ساعات اول عمیق‌تر بوده و سپس سبک‌تر می‌گردد. خواب دیدن بخصوص طی دوره‌هایی رخ می‌دهد که کرهٔ چشم حرکات سریع نشان می‌دهد و آن را خواب REM می‌نامند. این خواب، به طور متناوب تبدیل به خواب NREM و سپس REM می‌گردد. هر دوره خواب NREM/REM، حدوداً مدت ۹۰ دقیقه به طول می‌انجامد و این دوره‌ها در طی شب، پنج یا شش بار تکرار می‌شوند و آخرین دوره، درست پیش از بیدار شدن ما واقع می‌گردد.
اشتباه است اگر فکر کنیم که مغز ما در طی خواب فعالیت کمی می‌کند. این مسئله معلوم گشته است که مغز در هنگام خواب دیدن، حتی بیش از برخی از حالات بیداری فعال می‌باشد، به استثنای نرونهای خاصی در ساقهٔ مغز که مربوط به توجه و حافظه می‌باشند. به نظر می‌رسد که این نرونها در طی خواب REM استراحت می‌کنند. لیکن به طور کلی، سلولهای عصبی در مغز مدام در ارتباط با یکدیگر می‌باشند.
مغز عضو پیچیده و شگفت‌آوری از بدن است و از میلیاردها اجزای مختلف تشکیل شده که تخمیناً یکصد تا دویست و یا سیصد پیام در ثانیه تولید می‌کنند. تعداد اجزای مختلف درون مغز انسان از تعداد انسانهای روی زمین بیشتر است. برخی از محققین چنین برآورد می‌کنند که رقم اجزای تشکیل دهندهٔ مغز از ۲۰ تا بیش از ۵۰ میلیارد باشد. پیچیدگی مغز، به آنچه که داوود، نگارندهٔ کتاب مقدس، دربارهٔ بدن انسان اظهار داشت، قطعیت می‌بخشد: «ترا حمد خواهم گفت زیرا که بطور مهیب و عجیب ساخته شده‌ام. کارهای تو عجیب است.»—مزمور ۱۳۹:۱۴.
عالم خواب
در طول ساعات بیداری، حواس پنجگانهٔ ما همواره تصاویر و اطلاعاتی به مغز منتقل می‌کنند، لیکن در هنگام خواب چنین نیست. مغز بدون هیچ گونه دریافت حسی، در درون خود تولید تصویر می‌نماید. بنابراین، آنچه که ما در خواب می‌بینیم و اعمالی که ملاحظه می‌کنیم، گاهی اوقات مانند توهم هستند. از این رو، قادر هستیم اعمالی را در خواب انجام دهیم که قوانین طبیعی را نقض می‌کنند، مانند پرواز کردن همچون پیتِر پَن و یا افتادن از یک پرتگاه بدون اینکه مجروح شویم. ممکن است زمان، حالت عادی خود را از دست بدهد به نحوی که مثلاً گذشته، زمان حاضر به نظر بیاید. یا اینکه برای مثال، سعی داریم فرار کنیم ولی به نظر می‌آید نمی‌توانیم حرکت کنیم—پاهای‌مان واکنش نشان نمی‌دهند. البته، عوامل بسیار مؤثر و رویدادهایی که ممکن است در طول ساعات بیداری برایمان پیش بیایند، می‌توانند بر خوابهای ما تأثیر بگذارند. خیلی از کسانی که شاهد فجایع و سبعیتهای هولناک جنگ بوده‌اند، نمی‌توانند به آسانی آنها را به دست فراموشی بسپارند، همچنین بعضی اشخاصی که مورد حملهٔ یک تبهکار قرار گرفته‌اند نمی‌توانند چنین احساسی را فراموش کنند. ممکن است این گونه وقایع آزاردهنده که در هنگام بیداری شاهد آن بوده‌ایم دیگر بار در خوابهای ما نمایان شده و موجب کابوس شوند. همچنین، احتمال دارد مسائل عادیی که پیش از خوابیدن به آنها فکر می‌کنیم، در خواب ظاهر گردند.
گاهی اوقات، وقتی سعی در حل مسائل و مشکلات داریم، در خواب به راه‌حل دسترسی پیدا می‌کنیم. این امر احتمالاً نشان می‌دهد که تمام خواب شامل خواب دیدن نمی‌باشد. بخشی از خواب شامل فکر کردن است.
کتابی در خصوص خواب و مغز ما، نقل می‌کند: «معمول‌ترین شکل فعالیت ذهنی در خواب، خواب دیدن نیست بلکه فکر کردن است. فکر کردن در خواب، با توهمات حسی همراه نبوده و عجیب و غریب نیز نمی‌باشد. فکر کردن در خواب، در مورد امور و مسائل عادی می‌باشد؛ اغلب راجع به رویدادهای زندگی واقعی روز قبل یا روز بعد است و معمولاً پیش پا افتاده، فاقد سازندگی و خلاقیت و همچنین تکراری می‌باشد.»
برخی از مردم فکر می‌کنند که موضوع خوابهای ایشان حاوی پیام خاصی برای آنان است. این اشخاص به قصد تعبیر این خوابها، دفترچهٔ یادداشتی کنار رختخواب خود گذاشته تا وقتی بیدار می‌شوند آنها را یادداشت کنند. کتاب رویهٔ خواب، تألیف آنْ فارادِی، دربارهٔ فایدهٔ کتابهایی که سعی در معنا و مفهوم بخشیدن به علائم رؤیا دارند، شرح می‌دهد: «کتابهای تعبیر خواب که شما معانی موضوعات و علائم خواب را در آنها جستجو می‌کنید، همگی بی‌فایده هستند؛ خواه سنتی باشند خواه مبنی بر بعضی نظریات روانشناسی جدید.»
از آنجایی که به نظر می‌آید خوابها عمدتاً در درون مغز به وجود می‌آیند، منطقی نیست که فکر کنیم آنها حاوی پیامهای خاصی برای ما هستند. ما باید به آنها به عنوان فعالیت طبیعی مغز بنگریم که کمک می‌کنند مغز در شرایط سالمی باقی بماند.
حال، در مورد اشخاصی که می‌گویند مرگ خویشاوند و یا دوستی را در خواب دیده‌اند و روز بعد مطلع گشته‌اند که وی درگذشته است، چطور؟ آیا این مسئله نشان نمی‌دهد که خوابها می‌توانند آینده را نشان دهند؟ در مقالهٔ بعدی به بررسی آنچه که در پس خوابهای نبوی نهفته است، خواهیم پرداخت.