Tsinighe naa wa bo nkee nfa ye naa ô taa ku meboblan été

1-2. (a) Za mbame Yésu a nga ve beyeghe bèñ ? (b) Amu dzé beyeghe Yésu be nga lame ñe ? (A daghe fe bivaghle).

« NSISIM ô ne ngu’u, ve nsôn ô ne atakha » (Mat. 26:41b). Ya bifiè bité, Yésu a nga lere naa a wokh étéñ bebo minsem daa. Ve, bifiè bièñ bi mbe fe bi bele mbame wi : Tobeghane nkee nfa ya tobe mia bebién édedèè mebun. Ayôm mewala kaa naa Yésu a kobe bifiè bité, beyeghe bèñ be nga kiagh ñe naa, baa ye ki ñe vaghle lame (Mat. 26:35). Nkômane wôba ô mbe mvèñ. Ve daa, béé dzi ki yem naa éyong be ne tebe étéñ é ne édedèè ndzukh, é ne ébubu naa be dzimle ngu’u ya bo é dzam é ne mvèñ, ye vane bo édi é ne abé. Akal dzam té, éde Yésu a nga ve be mbame wi : « Tsinighan ôsu naa mia momo ye yaghlan mban, naa mi taa ku meboblan été » (Mat. 26:41a).

² É dzam é ne éngôngoo é ne naa, beyeghe bèñ béé dzi ki tsini ôsu naa ba momo. Éyong be nga biñ Yésu, ye be nga lighi ya ñe, nge ki naa, ye wong ô nga tsini be naa be mane tup ? Amu béé dzi ki tsini naa ba momo, beyeghe be nga bo é dzam ébiéñ be nga dzô naa baa ye ki vaghle bo : be nga lame Yésu (Mat. 26:56).

3. (a) Naa bi ke ôsu ya tobe sôsôe ya Jehôva, amu dzé bia yiène saalé naa bi dang tobe mebun ya bia bebién ? (b) Za dzam bia ye yen ayeghle di été ?

³ Biaa yiène ki vaghle simane naa, éyong ésese éde bia ye bele ngu’u ya bo é dzam é ne sôsôe. É ne bebela naa, biaa kômô ki naa dzam ézing é vaghle bia kane ya Jehôva. Ve daa, bi ne fe bebo minsem, ye ébubu a ku meboblan été (Bero. 5:12 ; 7:21-23). Nge baa bame ki bia, bi ne sia kômô bo é dzam é ne abé. Naa bi tsini ôsu ye tobe sôsôe ya Jehôva, ye fe é Moan wèñ, bia yiène béé mbame Yésu a nga ve bia, naa bi ke ôsu ye bo nkee, naa bi taa ku meboblan ya bo nsem. Ayeghle di é ne bia vole naa bi bo de. Ôsusua, bia ye yen minfa mizing bia yiène dang bo nkee. Éyong té bia ye yen aval bi ne kame bia bebién nfa meboblan. Asughlan, bia ye yen aval bi ne tsini ôsu ya tobe nkee.

N’TUGHANE YEM É MAM MA BOBLAN BIA

4-5. Amu dzé é ne éban naa bi taa bo amben boan minsem ?

⁴ Afang bo naa minsem mizing mia yene avitsang, ve daa, mi ne tsam élat bi bele ya Jehôva. Ya fe naa, mi ne bia tsini a bo minsem minen.

⁵ Bia besese bia tebe meboblan ya bo nsem. Ve daa, môr asese y’ébe bia, a bele é dzam é ne ébubu a pôô ñe, a bo naa, a ne a ku nsem ônen, a bele abo-dulu é ne mvin, nge ki, a vu ôtemgha ye émo. Éfônan, môr ézing a ne lumane ye nkômane ya bo nsem évakh. Éñi mboo a ne lumane ya nkômane ya bo é mam me ne mvin, ane masturbation, nge ki a daghe pornografía. Nfe ñ’a ne lumane ye wong akal moan môt, éngung, ôlun, nge ki dzam afe. Aval ane Santiago nge ki Jacques a dzô de, « môr asese a ku meboblan été, éyong a likh naa nkômane wèñ ô biñ ñe nkôm » (Jacq. 1:14).

6. Za mam bia yiène yem nfa bia bebién ?

⁶ Ye mia yem é mam me ne ébubu a pôô mina ? É ne édedèè mbia dzam naa bi biane mevôm bi ne atakh, nge ki a simane naa, bi ne édedèè ngu’u naa bi ku a nsem été (1 Jean 1:8). É ne aval té amu Paul a nga dzô naa, amben é bôr « be ne biwôlô a nsisim », be ne ku meboblan été, nge be boo kaa tobe nkee (Begal. 6:1). Bia yiène tobe sôsôe ya bia bebién, bi yem é mam me ne ébubu a pôô bia (2 Becor. 13:5).

7. Za dzam bia yiène dang bo de nkee nfa ya kame bia bebién ? Vakh éfônan.

⁷ Éyong bi yemang é mam me ne ébubu a boblan bia, za dzam bia yiène bo ? Bia yiène sèñ ngu’u naa bi taa ku meboblan meté été ! Naa bi ve éfônan, metam me ya Bible, nfa ô mbe ébubu a ñii a kisoan été, a mbe mimbéñ mi y’ôngôô. Ye dzam té, éde be mbe bé bira mi baghle. Aval dèè fe, bia yiène dang bo nkee mevôm bia yem naa bia dang atakh (1 Becor. 9:27).

AVAL BI NE KAME BIA BEBIÉN NFA YA BO É MAM ME NE ABÉ

8-9. Za dzam étong moan fam ba kobe de nten Minkana abong 7, a nga yiène bo naa a taa ku nsem ônen été ? (Minkana 7:8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Aval avé bi ne kame bia bebién ? N’tamane yen meyeghle bi ne ñong ye étong moan fam ba kobe ñe nten Minkana abong 7. A nga ku nsem évakh été ye é minenga a ne éndendèè. Éfus 22 da dzô bia naa, étong fam té é nga sia « tem-tem » sum naa da béé ñe. Ve, aval ane bifus bia beran bia lere de, a nga ñong abuiñ mbimbia minkighane mi nga kee ñe ôtetak-ôtetak a nsem été.

⁹ Za mam étong fam té é nga tare bo kaa naa a ku nsem ônen été ? Ôsusua, alu, a nga « lôr é vôm ô mbe bébéñ é vôm [é minenga a ne éndendèè] té a mbe a too. » Éyong té a nga ke étun é nda dzèñ é mbe (A lang Minkana 7:8, 9). Ôsu vèè, éyong a nga yen minenga té, éé dzi ki bulane ô mvus. Ndaane de, a nga yebe n’ñanghane amang wèñ, ye bèè ñe, éyong a nga kobe adzô metunegha a nga ve, éyong ézing amu a nga kômô ñe lere naa éé mbe ki mbia môt (A lang Minkana 7:13, 14, 21). Nge éé dzi ki ñong mbimbia minkighane misese mité, étong fam té, é mbe saalé meboblan ya bo é dzam é ne abé, kaa ki bo nsem.

10. Aval avé, ému, môr a ne bo aval bikop étong fam té é va bo ?

¹⁰ Nlang Salomon wa lere é dzam é ne biane mbo ésèñ Jehôva. A ne bo nsem ônen, éyong té ôsu vèè, a wôrane naa dzam té é va boban « a tem-tem. » Nge ki, a ne dzô naa : « É va sia bobane nèè. » Atoo naa, nge a tugha yem fas é dzam é va boban, a ye yen naa, a nga ñong abuiñ minkighane mii se ki fakh, mi nga ve ñe naa a ke ku nsem ônen été. Mbia minkighane mité mi ne bo, a lôr tam ye mbia mengom, a daghe mbia bingengeng, nge ki faa, a tobe mevôm méé se ki mbeng akal bekristen, a bo naa a ne ye bôt, nge ki a nden. Éyong ézing, a nga sim fe naa a yaghlan, a lang Bible, a ke bisulan, nge ki a kanghle. Ane étong fam ba kobe de nten minkana, é ne kuiñ naa, éé dzi ki ku nsem ônen été « a tem-tem », ve, é va boban amu a nga nga ñong abuiñ mbimbia minkighane, éde a nga bo de.

11. Za dzam bia yiène bo naa bi taa ku nsem ônen été ?

¹¹ Za ayeghle bi ne ñong akal dèè ? Bia yiène saalé se ki fave nsem ôbién étam, ve ye fe é mam mesese me ne kee bia é zen ya ku nsem été. Salomon a nga tugha lere dzam té, éyong a nga mane kanghle é dzam é nga biane étong fam ye é minenga a ne éndendèè. É simane minenga té, a nga ve melepgha ma : « Ô taa ke é zen dèñ » (Mink. 7:25). Nfa wa daghe aval minenga té, a nga dzô fe naa : « Tebeghe ôyap ye é vôm a ne ; ô taa ke bébéñ añii ye nda dzèñ » (Mink. 5:3, 8). Ôwé, bia kame bia bebién nfa nsem, éyong bia tebe ôyap ye bitéñ ya fe é mam me ne ve naa bi bo deb. A ne bo é mam méé se ki abé akal bekristen, ve biaa ye ki de bo nge bia yem naa me ne bia bobelan, ye ve naa, bi bo é dzam é ne abé (Mat. 5:29, 30).

12. Za nkighane Job a nga ñong, aval avé ki dzam té é nga ye ñe vole naa a taa ku meboblan été ? (Job 31:1)

¹² Naa bi saalé é mam me ne kee bia nsem, bia yiène bo édedèè nkee. Dzam té, éde Job a nga bo. A « nga bo élat ye é mis [mèñ] » naa aa ye ki vaghle daghe minenga nfe ye mbia nkôman (A lang Job 31:1). A kang nkighane a nga ñong alé, é nga vole ñe naa a taa bo nsem medzian. Éde, bia fe, bia yiène saalé é mam mesese me ne ve naa bi ku meboblan été.

13. Amu dzé bia yiène kame mesimane mèè ? (A daghe fe bivaghle).

¹³ Bia yiène fe bo édedèè nkee ye aval bia siman (Akô. 20:17). Bôr bézing ba simane naa, déé se ki abé naa ô bele mbia mesiman, nté sese waa bo ki me. Ve, a siman aval té é ne abé. É môr a bembe ébe mbia mesiman, a yale mbia nkôman. Da ye ve naa, é bo ñe ndzukh naa a dang meboblan ya bo é dzam é ne abé. É ne été, bia ye bo bi bele mbia mesiman metam mézing. Ve, éyong mbia mesimane meté ma so, é ne éban naa, bi dzigha me vèè avôô, ye tsen me ye mbemba mesiman. Éyong bia bo de, bia ye ve naa mbia mesimane me taa venghane mbia minkôman mi ne ngu’u, mia ye bo ndzukh a lumane mie, émi mi ne ve naa bi ku nsem ônen (Beph. 4:8 ; Becol. 3:2 ; Jacq. 1:13-15).

14. Za mam mefe me ne kame bia nfa meboblan ?

¹⁴ Za mam mefe me ne kame bia nfa meboblan ? Bia yiène bele ndzi-n’nem ésese naa, bia, bia ye ñong biboran éyong ésese bia ye bo metsing Jehôva mewokh. Biyong bizing, é ne bia bo ndzukh naa bi simane ye wôrane mam aval ane Jehôva a kômô naa bi bo de. Ve, nge bi ve mengu’u naa bia bo de, bia ye bele ña mevakh.

15. Amu dzé a bele nkôman ô ne ngu’u naa bia bo é dzam é ne sôsôe, é ne kame bia nfa meboblan ?

¹⁵ Bia yiène dzeng naa bi bele mbemba minkôman. Nge bi yeghe naa bia « vini é dzam é ne abé, ye ñeghe édi é ne mbeng », bia ye wône nkômane wèè ya bo é dzam é ne sôsôe, ye saalé bitéñ bisese bi ne kee bia nsem (Amos 5:15). Éyong bi bele mbemba minkôman, dzam té da wône nkômane wèè ya tebe naa bip, amben éyong bia sia tebe bitéñ bi ne bia boblan.

16. Aval avé biséñ bi ya nsisim bi ne bia vole a kame bia bebién naa bi tobe nkee ? (A daghe fe bivaghle).

¹⁶ Aval avé bi ne bo naa bi bele mbemba minkôman ? Bia yiène lôr abuiñ tam naa bia bo bisèñ bi ya nsisim. Éyong bi ne bisulan bi ye ékôan, nge ki naa bia bo minkanghle, da ye bo ndzukh naa bi kômô bo é dzam é ne abé. Ndaane de, bia veme nkômane wèè ya ve Jehôva n’nem mbeng (Mat. 28:19, 20 ; Behéb. 10:24, 25). Éyong bia lang, a yeghe ye binane Nkobe Nzame, bia wône édzing bi bele akal é dzam é ne mvèñ, ye veme é zing bi bele akal édi é ne abé (Jos. 1:8 ; Bya 1:2, 3 ; 119:97, 101). Simghan é dzam Yésu a nga dzô beyeghe bèñ di : « Yaghlan mban, naa mi taa ku meboblan été » (Mat. 26:41). Éyong bia lôr abuiñ tam ye Ésaa wèè a ne a dzôp, meyaghlan été, bia buan avole dèñ ye wône nkômane wèè ya ve ñe n’nem mbeng (Jacq. 4:8).

TSINIGHANE NAA MIA BO NKEE

17. Za dzam ézing ntôl Pedro nge ki Pierre a nga tsini naa a lumane de ?

¹⁷ Bi ne mane dang é mam mesese me ne bia pôô a nsem. Ve, bi ne yen naa mam mézing ma tsini naa ma ndaghle bia. N’ñonghane éfônane ntôl Pedro nge ki Pierre. A nga likh naa, wong akal moan môr ô biñ ñe, éyong a nga tep Yésu ébe biyong bilal (Mat. 26:69-75). Éyong a nga ve môra nkanghle asu Sanhédrin, é nga yene ane Pedro nge ki Pierre a dang-hang é wong a mbe a bele (Bisè mintôl 5:27-29). Ve, ayôm mimbu ôsu, a nga sim naa a dzi ye bekristen béé mbe ki Bejudíos nge ki Bejuif, amu a nga ko wong é dzam ‘bekristen be mbe Bejuif’ be nga ye simane nfa wèñ (Begal. 2:11, 12). Da yili naa, é wong Pierre é nga bera so. Éyong ézing, abong té aa be ki tugha dang wong té.

18. Za dzam é ne boban nfa mbia mefulu bi wunang ?

¹⁸ Bia fe, bi ne tebe aval étéñ té. Aval avé ? É dzam ézing bi ne bune naa bi wunang, é ne bia bera boblan. Éfônan, moadzang ézing a nga yebe naa : « Me nga bo kaa fe daghe pornografía nge ki pornographie tan awôm mimbu, éde me nga bele ndzi-n’nem naa me wunang dzam té. Ve, ôzang ya daghe pornographie wom, ô mbe ane ébibiñ tsit é shuale, wé yane é tam wa ye lumane ma. » É dzam é ne mvèñ é ne naa, moadzang éé dzi ki sili mo ôsi. A nga yebe naa, a yiène ve mengu’u kada môs naa a dang nkômane té, éyong ézing, a ye yiène lumane nkômane té, nté sese a ngen a tèè mbia émo di été. Ye avole ngal ye édi bemvene be ye ékôan, a nga ñong bura minkighan, naa a dang ôzang ya daghe pornografía nge ki pornographie.

19. Dzé bi ne bo naa bi wun mbia fulu ézing biaa be ki dang ?

¹⁹ Za dzam bi ne bo naa, é dzam da ndaghle bia, biaa be ki wun, é taa bia ve naa bi ke bo é dzam é ne abé ? A ne éyong bia bèè melepgha Yésu a nga ve ma nfa meboblan : « Tsinighan ôsu naa mia momo. » Amben éyong bia wôrane naa bi ne ngu’u nfa ya nsisim, bia yiène tsini naa bia saalé bitéñ bisese bi ne bia tele meboblan été (1 Becor. 10:12). Tsinighane naa mia bo é mam me nga ve naa mi wun. Minkana 28:14 da dzô naa : « Mvom ébe é môr a ne mban a bo nkee » (2 Pierre 3:14).

BIBORAN BIA YE ÑONG ÉYONG BIA TSINI NAA BIA BO NKEE

20-21. (a) Za biboran bia ye bele nge bi dang meboblan ? (b) Nge bi boo é ngap dèè, za dzam Jehôva a ye bo akal dèè ? (2 Becorinthien 4:7)

²⁰ Bia yiène bele ndzi-n’nem naa, nge bi tsini naa bia bo nkee, bia ye ñong biboran. Éyong bia bo nsem, é ne kuiñ naa, « bia bele mevakh ôyôm tam », atoo naa, nge bia ning aval Jehôva a kômô, bia ye dang tobe mevakh été (Behéb. 11:25 ; Bya 19:8). É ne aval té, amu a nga vele bia ye nkômane ya wule mezen mèñ (Atar. 1:27). Aval té, éde bia ye bele é dzizii a ne nfuban, ye tobe é zen da kee bia éning é ne mbèmbèè (1 Tim. 6:12 ; 2 Tim. 1:3 ; Jude 20, 21).

²¹ Bebela a ne naa, « nsôn ô ne atakh. » Ve, dzam té daa yili ki naa bii se ki bo dzam. Jehôva a ne nkoghane naa a ve bia é ngu’u bia yi (A lang 2 Becorinthien 4:7). Ve, baghlane naa, é ngu’u Nzame a ve bia, a ne é ngu’u da lôr mam mesese. É ngu’u moan môt, da yili naa, mengu’u bia ve kada môs naa bi taa ku meboblan été, a ne é ngap dèè bia yiène bo. Nge bi boo é ngap dèè, bi ne tobe ndzi-n’nem naa, Jehôva a ye yalane meyaghlan bia bo ñe, naa a bera bia koghle ngu’u éyong bia yi de (1 Becor. 10:13). Ôwé, ye avole Jehôva, bi ne tsini naa bia bo nkee nfa meboblan.