Aval bi ne wun alumane daa ya mbia minkôman

1. Za meboblane boan be-bôr besese bia tubane mo ?

YE Ô beleyang nkôman ô ne ngu’u môs ézing naa ô bo é dzam Jehôva a yen abé ? Nge éñe é ne naa, ô taa tem naa wa tubane meboblane meté étam. Biblia a dzô naa : « Miaa be tubane meboblane mézing étam, ô vaa ve éma é bôr bevoo besese baa ba tubane fe » (1 Becor. 10:13). Dzam té da yili naa, mbimbia nkôman ôse wa dzeng naa ô vaa, é bôr bevoo baa ba bo fe do. Wéé se étam, ye naa, ya avole Jehôva ô ne wun alumane té.

2. Za aval meboblane bekristen ya fe beyeghe Biblia bézing ba lumane mo ? (A daghe fe bivaghle).

² Biblia a dzô fe naa : « Kada môr a wôran meboblan ya nkôman émién a tare fe bele » (Jacq. 1:14). É dzam môr a kômô bo é ne selan ya édi éñi mboo ñe a kômô fe bo. Éfônan, bekristen bézing be ne fam be ne wôrane meboblane ye a bo mam bizazama ya binenga ; éba bevoo ki, baa be ne wôrane nkôman ye a ke binong ya befam bevoo. Dzam té é ne fe boban nfa bekristen be ne binenga. É bôr be va likh naa, baa bera fe yen Pornografía nge ki Pornographie, be ne wôran évéé naa ba bera sum naa ba yen ñe. Abuiñ ye éba be va likh naa baa bera fe ñu baang nge ki a bili meyokh, be ne wôrane meboblane naa, be bera sum. A ne minkômane mizing bekristen ya beyeghe Biblia ba lumane mio. Éyong ézing é ne bo naa, bia bi wôrane-yang fe é dzam ntôô Pablo a nga wôran éyong a nga tsili naa : « Éyong me bele nkôman ye a bo é dzam é ne tetele, édi é ne abé éde é ne ya ma » (Bero. 7:21).

3. Za dzam é môr a lumane ya mbia nkôman ôvoo-ôvoo a ne sum naa a wôran ?

³ Nge wa luman mbia nkôman ôvoo-ôvoo, ô ne wôrane naa waa bele ngu’u naa ô lumane meboblane meté. A ne fe bo naa, wa wôrane naa, ô ne kaa ôyane, ane Jehôva aa ye ki likh naa ô bele éning é ne mbèmbèè, amu ye naa ô vu bele mbia nkôman. Vedaa, ô ne tobe ndzi-n’nem naa, se éñe dzam té é ne naa ! Nfa ye naa bi tugha de wokh, ayeghle di, da ye yalane minsili mibèñ : (1) A wôrane naa biaa bele ngu’u ye naa, bi ne kaa ôyane da so bia vé ? (2) Aval avé ô ne wun aluman ya mbia minkôman ?

AVAL « MBIA MÔR » A KÔMÔ NAA BI WÔRAN

4. (a) Amu dzé Satan a kômô naa bi wôrane naa bi ne kaa ngu’u ? (b) Amu dzé bi ne bele mebun naa bi ne luman ya mbia minkôman ?

⁴ Satan a kômô naa bi wôrane naa bi ne kaa ngu’u éyong bia tubane meboblan. Yésu a nga mem dzam té éyong a nga lere bia aval bia yiène yaghlan é dzô naa : « Ô taa likh naa bi ku meboblan été, ve kôreghe bia ébe mbia môt » (Mat. 6:13). Satan a dzô naa môr aa se bo Jehôva mewokh éyong a tubane meboblan (Job 2:4, 5). Amu dzé Satan a tem aval té ? Amu naa, Satan émién a nga likh naa nkômane wèñ ô wun ñe ye naa, éé dzi ki tobe nkoghane naa a tsini sôsôe ya Jehôva. Éde a bunu naa, bia bi ne fe ane éñe, naa bia ye lame Jehôva éyong bia ye tubane meboblan. Ya ke kuiñ Satan a nga tem naa, é Moan Nzame ñe a mbe likh naa meboblan me wun ñe ! (Mat. 4:8, 9). Ve, tamane tem é dzam di : Ye é ne faa naa, biaa bele ngu’u ye a lumane meboblan ? Kaa dzôm ! Bia yebe é dzam ntôô Pablo ñe a nga tsili fe : « Ébe mam mesese me bele ngu’u akiba ya é Môr a ve me ngu’u » (Beph. 4:13).

5. Aval avé bia yem naa Jehôva a bele mebun naa bi ne luman ya mbia minkôman ?

⁵ Zelan ya é dzam Satan a dzô, Jehôva a bele mebun naa bi ne wun mbia minkôman. Aval avé bia yem do ? Amu naa Jehôva a nga kiagh naa môra nsama bôt, éba be ne besôsôe, ba ye ning bitsible binen. Tame tem ayilgha dzam té é bele. Jehôva éñi aa se bo minaa, a yem naa môra nomo bôt, se fave avitsang, da ye ñii nféféñ éning ane é bôr be ne minfuban, éyong té ba ye « sôp bitôp bieba, ye fubu fe bio mekî Ntôma été » (Mel. 7:9, 13, 14). Da tugha lere naa Jehôva aa yen ki naa, bi ne kaa ngu’u alumane daa ya mbia minkôman.

6-7. Amu dzé Satan a kômô naa bi wôrane naa bi ne kaa ôyan alumane daa ya mbia minkôman ?

⁶ Satan a kômô fe naa, bi bunu naa, amu bi bele mbia minkôman, dzam té da yili naa bii se fe wun ayebe Jehôva môs ézing. Ve, amu dzé a ne kômô naa bi wôran aval té ? Amu naa, Satan émién aa se ki fe wun ayebe Jehôva, aa se ki fe bele ntam ye éning é ne mbèmbèè, ye naa, ba ye man a ñe mbèmbèè (Atar. 3:15 ; Mel. 20:10). Kaa bisô, Satan a kômô naa bia fe bi wôrane naa bi ne kaa ôyane, a dang-dang amu a yem naa bi bele ntam ye a buane biboran a nga dzimle. Vedaa, bia bi ses kaa ôyan ane éñe. Biblia a ban bia naa, Jehôva a kômô bia vole nfa ye naa bi ning mbèmbèè. Aa « yi ki naa môr ézing a tobe ntsaman, vedaa, a yi naa môr asese a dzôban » (2 Pierre 3:9).

⁷ Éde, nge bia tem naa, bi ne kaa ngu’u, nge ki naa, biaa bele ôyane nfa alumane daa ya mbimbia minkôman, da yili naa, bia tem aval Satan a kômô naa bi tem. A ñu dzam té tang é ne bia vole naa bi wônô ébangha daa naa, bia tebe Satan é ngam ayat (1 Pierre 5:8, 9).

AVAL BI NE WÔRAN AMU YE NAA BI NE BEBO-MINSEM

8. Se fave é mam abé bia bo, za dzam afe Biblia a kômô lere éyong a kobe adzô nsem ? (Bya 51:5). (A daghe fe « Ayilgha éfiè »).

⁸ Se ki Satan étam éñe a ne likh naa bi wôrane naa bi ne kaa ngu’u, ye naa biaa bele ôyane nfa alumane daa ya mbimbia minkôman. Dzé éfe é ne de bera bo ? Nsem ô ne bia ô ñuu, éwi bi nga ñong ébe bebyèñ ôsua baaa (Job 14:4 ; a lang Bya 51:5).

9-10. (a) Za aval Adán ya Eva be nga wôran éyong be nga venghane bebo-minsem ? (A daghe évaghle). (b) Za aval a byale ya nsem da ve bia naa bi wôran ému ?

⁹ Tame siman aval Adán ya Eva be nga wôran éyong be nga venghane bebo-minsem. Niène be nga bo Nzame melo, éde be nga sobe, ye dzeng fe naa, be dzip meñuu meba. Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 2 nge ki Étude perspicace des Écritures (volume 2) a dzô naa : « Nsem ô nga likh be naa be wôrane bidzô, ôsoan, ye naa, be bira yep a n’nem ». A mbe ane Adán ba Eva be ne n’feran a nda été, éñi é bele fave bidzina binii. Adán ba Eva be mbe fonghan fave bidzina bité été. Ve, béé mbe ki kuiñ nda té atan. Béé mbe ki tup nsem.

¹⁰ Ôwé, é ne été naa, biaa mane tebe étéñ évoo-évoo Adán ba Eva be mbe be tele. Ntang, éwi minlughane mité miaa buane ki wô, ô ne bia sôp nsem ye vole bia naa, bi bele ôbualé ô ne nfuban (1 Becor. 6:11). Vedaa, bia bi bele fe nsem. Ye amu édo, biaa yaghane ki naa, bia, bia wôrane fe bidzô, ayep a n’nem, kaa nkaman, ya ôsoan. Ya dzam té, Biblia a dzô naa nsem ô ngen ô bele boan be-bôr besese mbokh. Ô bohang fe do « ya é bôr be ne naa baa dzi [bo] nsem aval daa-daa ane Adán a nga bo » (Bero. 5:14). Amben dzam té déé se é dzam é ne mbeng, daa yiène ki likh naa bi wôrane naa bi ne kaa ngu’u ye naa, biaa bele ôyane. Bi ne tsirane mbimbia mesimane meté. Za aval ?

11. Amben bia wôrane naa bii se zômô mbia minkôman, aval ane nten Beromain 6:12, za dzam bi ne bo éyong ése ?

¹¹ Amu ye naa bi ne bebo-minsem, bi ne wôran biyong bizing naa, bii se luman ya mbia minkôman. A ne ane king [da kobe] bia nlô été, dé dzô bia naa bii se ki vaghle wun mbimbia minkôman môs ézing, ve, biaa yiène wokh king té. Amu dzé ? Amu Biblia a lere bia naa biaa yiène likh naa nsem ô tsini naa wa « djié ane kéza » meñuu maa (a lang Beromain 6:12). Dzam té da yili naa, bi ne ñong ébangha naa biaa bo ki mam aval mbia minkôman mia dzaa bia do (Begal. 5:16). Jehôva a bele mebun naa bi ne zômô meboblan. Nge a bo kaa bele mebun meté, nge aa sili ki bia naa bi bo do (Deut. 30:11-14 ; Bero. 6:6 ; 1 Beth. 4:3). Ôwé, bebela a ne naa, bii se voar a lumane ya mbimbia minkôman.

12. Za dzam bia yiène bo nge bia wôrane naa biaa bele ôyan, amu dzé ki ?

¹² Nfa mboo ki, éyong bia wôrane naa biaa bele ôyane, ane Jehôva a ye bia kikh nsang fave amu bi bele mbia minkôman, bi ne yen étéñ bebo-minsem daa ane é king da kobe bia nlô été. Ve, biaa yiène ki de bèè. Amu dzé ? Amu naa Biblia a lere naa, Jehôva a tugha wokh étéñ bebo-minsem daa (Bya 103:13, 14). A « yem mam mesese » nfa waa, a yem naa bi ne bebo-minsem, ya naa, dzam té da likh naa, bi bele mbia minkôman (1 Jean 3:19, 20). Nge bia ve mengu’u naa bia saalé é mam mbia minkômane mia tsini bia naa bi bo, bi ne bele étéñ é ne nfuban asu be Jehôva. Amu dzé bi bele ndzi-n’nem ya dzam té ?

13-14. Ye amu naa bi bele mbia minkôman, éde daa yili naa bii se fe bele ayebe Jehôva ? Vakh ayilgha.

¹³ Biblia a tugha lere é zelan é ne é zang a bo é dzam é ne abé (é dzam bi ne yem saalé), ye a bele nkôman ye a bo é dzam é ne abé (é dzam bii se kame naa é boban). Éfônan, bekristen be ye ntet-mimbu ôsua bézing be ya Corinto, be mbe éba be nga ke binong befam-befam nge ki binenga-binenga, ô mvus. Pablo a nga tsili be naa : « Aval té éde abuiñ ye ébe mina mi mbe ». Ye dzam té da yili naa baa dzi bera bele nkômane naa, be bera ke binong befam-befam, nge ki binenga-binenga ? Bii se da tem, amu naa mam meté me wôla mane karan é môr a bo mo. Ve, bekristen be nga djié meñuu meba ye saalé naa ba bera dzale minkômane mieba, be nga bele ayebe Jehôva. Amu édo, a nga yen bo ane é bôr be ne « minfuban » (1 Becor. 6:9-11). Aval dzam té, daa é ne fe bo bebela nfa wiè.

¹⁴ Kaa bis mbimbia minkômane wa lumane mio, wa, ô ne fe mia wun. Ôwé, amben wéé se miaa mane vaa, ve, ô ne djié é ñuu duè, wé saalé naa, ô tobe ve naa, wa « dzale minkômane mi ya nsôn, ya émi ye mesimane [muè] » (Beéph. 2:3). Aval avé ô ne bo dzam té nfa ye naa ô wun mbia minkôman ?

AVAL BI NE WUN MBIA MINKÔMAN

15. Nge bi ne wun aluman ya mbia minkôman, amu dzé bia yiène bo sôsôe ya bia bebién ?

¹⁵ Nfa ye naa ô wun aluman ya mbia minkôman, wa yiène bo sôsôe ya wamién nfa é mam ô ne atekh. Tobeghe nkee naa ô taa dukh wamién ya « mesimane me ne minaa » (Jacq. 1:22). Éfônan, é môr meyokh ma ndaghle a ne sum naa a biane ndzukh a bele, amu naa a binan ôsimane wèñ été naa bôr befe ba ñu a lôr éñe ; nge ki faa naa, é môr a bele éndaghle nfa Pornografía, a ne sum naa a kee bôr befe bidzô, é dzô naa : “Méé mbaa ki wôrane nkôman ye a yen ñe nge é bo naa ngal wom a lere ma édzing”. A tem aval té da ye likh fave naa, é bo wa ébubu naa ô ku meboblan été. Ya dzam té, ô taa dzeng naa ô firi mekalgha nfa ye naa ô bo é dzam é ne abé. Yebeghe mbaghe wa so, ya é mam wamién wa bo (Begal. 6:7).

16. Aval avé ô ne wônô ébangha duè naa wa bo é dzam é ne tetele ?

¹⁶ Wa yiène bo sôsôe ya wamién ébe é mam ô ne atekh. Ve, wa yiène fe wônô ébangha duè naa waa ye ki dzale mbimbia minkômane muè (1 Becor. 9:26, 27 ; 1 Beth. 4:4 ; 1 Pierre 1:15, 16). A dzeng naa ô yem é mam ma dang wa tele meboblan été, ya é tam wa wôrane do. A ne bo naa, ngura dzam éwô wa dang wa boble nge ki faa naa, mingura mewala mi ye môs, éme wa dang wôrane meboblan. Éfônan, tam fé wa dang wôrane meboblan, ye éyong ô ne mvoaran nge ki, ye mewala me ye mezang malu ? A dzeng naa ô tugha kôman ye ñong fe ébangha ébe é dzam wa ye bo. É tam da dang mbeng wa yiène kôman, a ne kaa naa ô tebe meboblan été (Mink. 22:3).

17. Za dzam bi ne yeghe ébe éfônane José nge ki Joseph ? (Atarga 39:7-9). (A daghe fe bivaghle).

¹⁷ N’tamane yen aval José a nga yalan éyong é minenga Potifar nge ki Putiphar a nga kômô ke binong ya ñe. José a nga tep ñe étéñ té ébién (a lang Atarga 39:7-9). Dzam té da lere za dzam ? Da lere naa, José a nga tugha yem é dzam a mbe é wôran ébe a ke binong ya é minenga môr nfe, Kaa naa ngal Potifar a sum naa a sili ñe naa be ke binong. Aval té daa-daa, wa ô ne fe wônô ébangha duè naa wa bo é dzam é ne tetele kaa naa ô tubane meboblan. Aval té, éyong wa ye wôrane meboblan, da ye wa bo ébubu naa, ô ke ôsu ya nkighan ô va ñong.

« TSINIGHE NAA WA VAKH WAMIÉN MBAN »

18. Aval avé ô ne wun alumane duè ya mbimbia minkôman ? (2 Becorinthien 13:5).

¹⁸ Nfa ye naa, ô wun alumane duè ya mbimbia minkôman, wa yiène « tsini naa wa vakh » wamién. Da yili naa, a tsini naa wa fas wamién mban, naa ô yen aval mam ma ke wa (a lang 2 Becorinthien 13:5). Biyong bizing, wa yiène fas asimane duè ya mimboane muè, wé dzeng fe naa, ô songhan é mam ô bele ôfes. Éfônan, amben ô wuneyang meboblane mézing, ô ne sili wamién naa : “Ye é nga dzaa ma abuiñ tam naa me tep mo ?” Nge ô ñu tang naa, ô nga dzimle abuiñ tam, waa yiène ki kikh wamién nsang, é dzam wa yiène bo é ne naa, ô ñong minkighane mia vole naa ô yem kame wamién. Boghe wamién minsili ane : “Ye me ne seghe abim tam da ñong ma naa, me vaa mbimbia mesiman ? Ye élôr tam ma ñong da bo naa é bo ma ayèñ naa me wun meboblan ? Ye ma vaa é mis mam avôô naa me taa yen é dzam é ne mvin ? Ye ma tugha wokh naa metsing Jehôva éme ma dang mbeng amben da dzaa naa me djié é ñuu dzam ?” (Bya 101:3).

19. Aval avé é boan minkighane mi ne kaa fakh mi ne likh naa é bo bia ndzukh naa bi wun mbia minkôman ?

¹⁹ Éyong wa fas wamién, wa yiène ve mengu’u naa ô taa ve mekalgha ma sukh mboan ô ne abé. Biblia a dzô naa : « N’nem éwô wa dang medukh a lôr mam mesese ô ne fe ayèñ a sèñ » (Jér. 17:9). Yésu a nga dzô naa, été, éñe « mbimbia mesiman » mia so (Mat. 15:19). Éfônan, é môr a ve likh naa a yen Pornografía, éyong ôyôm tam ô lôr-yang, a ne sum naa a tem naa, « a ne yen » befôrô é bôr be ne naa be ne minso. Nge ki faa naa a ne dzô naa : “Déé se ki abé naa me tsap ya mbimbia minkôman éyong a ne naa, maa dzale mio”. Ébe ngura nfa, n’nem ô ne édedaa medukh môr té, wa likh ñe naa, a sum naa a « kômane naa a ye dzale minkômane mi ya nsôn » (Bero. 13:14). Aval avé ô ne saalé dzam té ? A tugha bili wamién ye saalé naa ô ñong é boan minkighane mi ne kaa fakh, amben mia yene avitsang. Amu naa, dzam té é ne likh naa ôsu, ô vane ke ñong bura minkighane mi ne kaa fakh ane, a bo é dzam é ne abéb. A tep aval ôtemgha ôsese, ya « mbimbia mesiman » mesese mia bo naa, ô ve mekalgha ma sukh wô naa ô bo é dzam é ne abé.

20. Za dzam bia yane naa da ye lôt ya mbimbia minkôman melu ma zu, za avole ki bi bele éndagha ?

²⁰ Ane bi va yeghe de, akiba ya avole Jehôva, bi bele ngu’u naa bi ne zômô meboblan. Ya fe naa, ya éngôngoo n’nem dèñ, bi bele ôyane naa bi ne buan éning é ne mbèmbèè nféféñ éning. Da ve bia n’nem mevakh a yem naa bia ye sèhane Jehôva ya ôsiman, ya n’nem ô ne nfuban ! Éndagha, bi ne bele ndzi-n’nem naa bi bele ngu’u ya ôyane nfa ye naa bi luman ya mbimbia minkôman. Ya éborane Jehôva, ya mengu’u bia ve, bi ne wun alumane té !