Ye ô ne tsini naa wa ñong meyeghle ébe é mam ô nga tare yeghe a Biblia ?

1. Aval avé meyeghle me ya Biblia me nga name wa éyong ô nga sum naa wa yeghe Biblia éyong ôsua ?

MEYEGHLE me ne tsîn bi nga tare ñong a Biblia, me nga tsen bia bining. Éfônan, éyong bi nga yeghe naa, éyôla Nzame é ne Jehôva, bi nga ve étéñ abo ôsua naa bi bo memvuiñ mèñ (Esaïe 42:8). Éyong bi nga yeghe bebela a daghe étéñ bewu, bii mbe ki fe bi sili bia bebién nge mindzidzing mi-bôr miè mi wu-hang be mbe bé dzukh (Eccl. 9:10). Ye naa, éyong bi nga yem naa, Nzame a kiagh naa a ye venghane si Paraíso, bii mbe ki fe bi bele meyep a n’nem akal melu ma zu. Bi mbe bi bele ndzi-n’nem naa, éning daa é mbe bem, se fave ôyôm abong tam, mimbu 70 nge ki 80, ve mbèmbèè (Bya 37:29 ; 90:10).

2. Aval avé nten 2 Pierre 1:12, 13 wa lere naa, amben bekristen be ne biwôlô a nsisim be ne buane ya meyeghle me ya Biblia me ne tsîn ?

² Biaa yiène ki vaghle vuène abim avé meyeghle me ya Biblia me ne tsîn, me ne éban. Dzam té éde é kalare bèè wèñ été, ntôô Pedro a nga tsili bekristen be mbe « be yeme a bebela été » (a lang 2 Pierre 1:12, 13). Vedaa, be nga tuban abuiñ mindzukh mi mbe ndaman élar deba ya Jehôva, été bi mbe lang beyeghle be ne bivus, ya é bôr ne kaa ko Nzame wong (2 Pierre 2:1-3). Pedro a nga kômô wône bobeñang ya bekal bèñ, naa a vole be naa be zôme mindzukh mité. Naa a bo do, a nga simane bo meyeghle mézing a kuane naa be nga yemang. Meyeghle meté, me nga ye be vole naa be tobe sôsôe ya ke kuiñ amanegha .

3. Ya éfônan, lereghe amu dzé bekristen besese ba yiène tsini naa ba binan ébe meyeghle me ya Biblia me ne tsîn.

³ Nté bia ke bia bo biwôlô bekristen, bi ne kuiñ naa bi ñong minféféñ meyeghle ébe meyeghle me ya Biblia me ne tsîn. Éfônan, n’yam-bidzi a lôrang abuiñ tam é bo ésèñ té, ya éñi a ndem sum, be ne belane bingredientes bivoo naa be yam bidzi bizing. Ve ya tam, éñi a dzia so a bo de, a mbele abuiñ meval a ne belane bingredientes bité naa, a yam minféféñ minam mife mi ne fe zam. Aval té évoo, bebo-bisèñ Jehôva be lôrang abuiñ tam ya minféféñ beyeghe Biblia, be ne yen meyeghle me ya Biblia me ne tsîn, abuiñ minfa. É ne bo naa, bitéñ bia, ya meyem bi bele ékôan été a sum ye bi nga duban, me tsenang. Éyong bia dzale meyeghle bi nga ñong metam ô mvus, ya étéñ bi tele éndagha, bi ne bera kuane minféféñ meyeghle me ne so bia abuan. N’yenghan é dzam bekristen be ne biwôlô be ne yeghe ébe meyeghle melal mézing me ne ngap ya meyeghle me ya Biblia me ne tsîn.

JEHÔVA ÉÑE A NE MVELE

4. Éyong bi nga yeghe naa, Jehôva éñe a ne Mvele, é nga name bia za aval ?

⁴ Bia yem naa, si ya é dzôm ése é ne été, Mvele a ne fakh ya ngu’u éñe a nga bo bio. Biblia a dzô naa : « É môr a nga long mam mese a ne Nzame » (Behéb. 3:4). Ve, bi ne bera yeghe abuiñ mam ébe bebela té. Amu Jehôva éñe a nga vele bia, a yem é mam mesese ma tsinane bia. A bis fe bia, ye naa, a yem é dzam da dang mbeng akal dèè. Ya do, a yem naa Jehôva éñe a ne Mvele waa, é nga tsen bining bia abuiñ meval me mbe édedèè mbeng, ya fe naa, da ve naa éning daa é bele ayilgha.

5. Bebela mbé a ne bia vole naa bi bo asili ñuu ? (Esaïe 45:9-12).

⁵ Jehôva éñe a ne Mvele. Bebela té a ne bia yeghle naa, bi bo asili ñuu. Niène Job a nga dang bembe ébe émién, ye ébe é bôr bevoo, Jehôva a nga simane ñe naa, éñe a ne Mvele a bele mengu’u mese (Job 38:1-4). Ôsimane té, ô nga vole Job naa a yen naa, mezen Nzame me ne ôyap yôp a lôr mezen moan môt. Ya ôsimane té, nkulu medzô Esaïe a nga tsili ôsu naa : « Ye ékuan (tierra arcilla) da yiène dzô é môr a belane de naa : “Za dzam wa bo ?” » (a lang Esaïe 45:9-12).

6. Tam évé bi ne binan ébe é mura étéñ Jehôva a bele ane Mvele ? (A daghe fe bivaghle).

⁶ Nté sese kristen a ke a bo éwôlô a nsisim, a ne sum naa a bira ve mebun ébe asimane dèñ ndaane naa, a daghe ébe Jehôva ya ébe Éfiè dèñ (Job 37:23, 24). Ve, dzé da lôt éyong a bira binan ébe é bura fakh Jehôva, ya é bura étéñ dèñ ane Mvele ? (Esaïe 40:22 ; 55:8, 9). É bebela a ne tsîn té, a ye vole kristen té naa a bo asili ñuu, ya naa, a tele asimane dèñ ô mvus .

7. Za dzam é nga vole Rahela naa a yebe ntsenan ézing Ékôan é nga bo ?

⁷ Rahela, éñi a too Eslovenia, a yen-hang naa, a binan ébe Mvele wèñ, é voleyang ñe naa a yebe mintsenan Ékôan da bo. A yebe naa : « Biyong bizing daa dzi ki me bo ébubu naa me yebe minkighan betebe-ôsu be ye Ékôan be ñong-hang. Éfônan, niène me nga mane yen Ôkobikôrô ye Tsîn Ékôan nomo 8 ye mbu 2023, me nga yaghan éyong ôsua me nga yen naa moadzang a mbe é ve ntun a bele zee. Éde me nga yaghlane Jehôva, mé dzaa ñe naa, a vole ma naa me vebane ya ntsenane té. » Rahela a mem naa, amu naa éñe a ne Mvele si ya dzôp, Jehôva a yem wulu ya Ékôan dèñ. Nge da bo wa ayèñ naa ô vebane ya nféféñ n’woghane mam, nge ki nféféñ n’yenane mam ézing, amu dzé waa binane ki ya asili ñuu ébe abim fakh, ya ngu’u Mvele wiè a bele ? (Bero. 11:33-36).

AMU DZÉ NZAME A LIKH NAA BI DZUKH

8. Aval avé bi nga ñong abuan éyong bi nga yeghe amu dzé Nzame a likh naa mindzukh mi bo ?

⁸ Amu dzé Nzame a likh naa mindzukh mi bo ? Bôr bézing ba wokh Nzame ôlun amu baa yem ki éyalane ya nsili té, nge ki faa, ba sia kikh naa, Nzame aa ses ! (Mink. 19:3). Nfa mboo, ô va yeghe naa, bôr ba dzukh ya wu fe, amu nsem, se amu ye naa, Jehôva éñe a bo do. Ô va yeghe fe naa, ôdzibi Jehôva ya boan be-bôt, ô va likh naa baakuru be-bôt be yem ñe, ya naa, bébién be yen aval Jehôva a ye mane mindzukh mbèmbèè (2 Pierre 3:9, 15). Bebebela beté be nga sili wa n’nem ôsi, be nga ve fe naa, ô yir ñe bébéñ.

9. Bitéñ bivé bi ne ve naa bi simane mekalgha Jehôva a bele naa a likh naa mindzukh mi bo ?

⁹ Bia tugha wokh naa, bia yiène bo ôdzibi nté bia yane naa Jehôva a zu mane mindzukh. Vedaa, éyong bia, nge ki é bôr bia dzing bia tubane mindzukh, bikoar-koat bi-mam, nge ki naa bia dzimle mam mézing, é ne bo naa, bia sili naa, amu dzé Jehôva aa kôm ki mam avôô (Habac. 1:2, 3). Metam meté, é ne mbeng naa bi binan ébe mekalgha Jehôva a bele naa a likh naa, besôsê be-bôt be lôr metam me ne mindzukh a (Bya 34:19). Bi ne fe binan ébe nkômane wèñ naa a zu mane mindzukh émamane.

10. Dzé é nga vole Ana naa a bele afong éyong ñia a nga wu ?

¹⁰ A yem bebela nfa mindzukh é ne bia vole naa bi zôme mio. Ana, éñi a too ékôr-mang ya Mayotte, éñi ye Océano Índico nge ki Océan Indien, a kane naa : « A dzimle nane mimbu mi nga lôr ô mvus, é nga likh me naa me bira tobe éwiñ. Vedaa, ma bo mé simane mamién mban naa, Jehôva aa bele ki bidzô ébe mindzukh bia tubane mio. A bele nkôman ô ne ngu’u naa, a mane vaa é mam mesese ma ve naa bi dzukh, ya wômô mindzidzing mi-bôr miè. A binan ébe bebebela besese beté da likh me naa, me bele mvoa ye ôsiman, aval da ve naa, mamién me bera yaghan. »

11. Za aval a yem mekalgha ma ve naa, Jehôva a likh naa mindzukh mi bo, é ne bia vole naa bi tsini naa bia kanghle ?

¹¹ A yem bebela nfa ya amu dzé Nzame a likh naa mindzukh mi bo, é ne bia ve ngu’u naa bi tsini naa bia kanghle. Niène a nga tugha mane kane naa, édzip Jehôva da yili akôre akal é bôr ba dzôban, Pedro a nga tsili naa : « Fasghan aval bôr mia yiène bo, mia yiène bele mefulu me ne nfufup, ye mimboane mia lere élar ya Nzame » (2 Pierre 3:11). Ébe « mimboane mia lere élar ya Nzame » mité, bi ne lang ésèñ minkanghle daa. Aval ane Ésaa waa, bia, bia dzing fe bôt. Bia kômô naa be ning nféféñ sôsôe éning Nzame a kiagh bia. Ya édzip, Jehôva a bane môr asese é vôm ô too naa a kang ñe. Za mvom ô bele ñi, naa wa sèñ nsama ya Nzame, ya vole abim bôr ésese ô ne vole naa é yeghe a yem ñe, kaa naa amanegha é so ! (1 Becor. 3:9).

BIA NING « MELU ME YA ASUGHLAN »

12. Za aval bi nga ñong abuan a yem naa bi nga ning-hang « melu me ya asughlan » ?

¹² Biblia a tugha lere aval bôr ba ye bo « melu me ya asughlan » (2 Tim. 3:1-5). Bi ne sia dong é bôr be too bia minfeng, naa bi yen aval nkulan adzô té ô nga dzalbaneyang. Nté sese bia yen ane mefulu boan be-bôt me ne ve a bo abé, bia tugha faa bele ndzi-n’nem naa, Éfia Nzame é ne édi bi ne tobe a do mebun (2 Tim. 3:13-15).

13. Aval ane bia yen de éfônane Yésu a nga kane nten Luc 12:15-21, za nsili bi ne bo bia bebién ?

¹³ A yem naa, bi nga ning-yang melu me ya asughlan da vole fe bia naa bi bembe ébe é mam ma dang éban. Bi ne yeghe amu dzé é ne éban naa bi bo do, ébe éfônane Yésu bia kuane do nten Luc 12:15-21 (a lang). Amu dzé Yésu a nga luè môr té naa, « ndziman » ? Se ki amu naa a mbe nkukum, ve, amu naa a nga tele é mam me ne kaa éban ôsu éning dèñ. A nga kôan « abuiñ akum akal émién, ve, aa [mbe] ki nkukum asu be Nzame ». A bo kaa yem a belan é tam dzèñ, é mbe mura ékop akal môr té, amu aa mbe ki fe naa a ye ning abuiñ tam. Nzame a nga dzô môr té naa : « Alu di, ba sili wa éning duè ». Ému, aval ane émo di da bera ke da yir bébéñ amanegha, é ne mbeng a sili bia bebién naa : ‘Ye minsonghane miam mia lere naa ma bembe ébe é mam ma dang éban ? Aval minsonghane mivé ma vole é boan bam naa be bele ? Ôsusua, ye ma belan é ngu’u dzam, é tam dzam, ya é miang miam, nfa ye naa me kôan akum akal dam, nge ki faa naa, ma bo do naa me kôan akum a dzôp été ?’

14. Aval avé éfônane Miki da vole bia naa, bi yen amu dzé é ne bia éban naa, bi simane naa bi ntoo melu me ya asughlan ?

¹⁴ Éyong bia bira binane naa bi ntoo melu me ya asughlan, dzam té é ne bia vole naa bi yem ñong minkighane. Dzam té éde é nga lôr a kal dzaa, a too éyôla naa, Miki. A kane naa : « Éyong me nga mane besikôlô, n’nem ô mbe wé tsini me naa me ke yeghe asu-ésèñ da larane betsit. Me mbe fe mé kômô bo mpwaghe mefan, ya ke sèñ é vôm ba yi avole. Bendôm bam ya bobedzang bézing be ye ékôan, be nga dzô me naa me tugha tem, nge é mbe ma ve naa me yeghe asu-ésèñ té mé dzirane fe minsonghane mi ya nsisim miam. Be nga simane me naa, amanegha ye émo di é ntoo bébéñ. Nfa mboo, nféféñ éning, ma ye bele abuiñ tam naa me tugha yeghe a yem betsit aval ma kômô. Éde me nga top naa ma yeghe boan mesu-m’ésèñ me mbe éban, kaa ki me ñong abuiñ tam. Dzam té é nga ve me naa me wun ésèñ da ve me tam naa me sèñ ane mpwaghe mefan. Ôsu vèè, éde me nga ke Ecuador, é vôm be nga yi abuiñ avole. » Éndagha, Miki ba n’nôm ba sèñ ane bedeghe bikôan si té.

15. Za aval bôr be ne tsini naa ba ñong mbemba fuèñ ? Vakh éfônan. (A daghe fe bivaghle).

¹⁵ Biaa yiène ki sili mo ôsi, éyong bôr ba tep mbemba fuèñ éyong ôsua. Bôr be ne tsen. Tamane siman éfônane Yésu moanñang, Santiago nge ki Jacques. A nga yen ane Yésu a vem, ane a venghane Mesías, ane a yeghle aval môr nfe aa be ki tare yeghle. Vedaa, ébe mimbu, Santiago aa dzi béé Yésu. Niène ve éyong Yésu a nga wôme éde moanñang a nga zu bo n’yeghe wèñ, éñi a ne ayôngb ! (Jean 7:5 ; Begal. 2:9). Ô taa biane éban é ne naa, wa tsini naa wa vole bôr be ye é mvong duè baa be ki lere naa ba kômô bèè bebela, nge ki, a bera ke fep é bôr baa dzi tare yebe mbemba fuèñ ye Édjié Nzame. Simane naa, bi ntoo melu me ya asughlan, ya dzam té, bia yiène bo ésèñ minkanghle avôô-avôô. É dzam ô ne dzô bôr beté ému, é ne be vole ôkiri, tam ézing niène bitsible binen bia ye sumc.

TSINIGHE NAA WA VE AKIBA YA É MAM JEHÔVA A SIMANE WA

16. Aval avé ô va buane ya é mam Jehôva a simane bia ? (A daghe fe nkaale « A belane mo naa ô vole é bôr bevoo »).

¹⁶ Ngap ye bidzi bi ya nsisim bia ñong ba kômane bio, akal é bôr be ne naa, baa be tare wokh bebebela be ya Biblia be ne tsîn. Éfônan, mintun ba ve ésulan ye amanegha sono, minlô-medzô mizing, bingengeng bia so é nden waa jw.org, ya mebakh mefuèñ maa, ba tare me kulu akal é bôr béé se ki Bengaa. Amben aval té, bia buane ya é mam Jehôva a simane bia. Ma ve naa, édzing bi bele de Jehôva é bo édoa, da wônô mebun mèè ébe Éfiè dèñ, da vole fe bia naa bi tobe nkoghane naa bi tugha yeghle bôr, bebebela be ya Biblia be ne tsîn (Bya 19:7).

17. Bitéñ bivé ô ne binan ébe meyeghle me ya Biblia me ne tsîn ?

¹⁷ Ane Bengaa Jehôva, da ve bia n’nem mevakh, éyong bia tugha bera wokh bebela ézing ya Biblia. Vedaa, bia ve fe akiba ya meyeghle me ya Biblia me ne tsîn me nga vole bia naa, bi yem bebela éyong ôsua. Nge bia wôrane naa bia kômô bembe ve ébe ôsimane waa, ndaane naa, bi sughbe ébe n’lerane mam Ékôan Jehôva da ve, bia yiène simane ya asili ñuu, za faa a wulu ya Ékôan té. A ne Jehôva, é Nzame a ne fakh ya ngu’u éñe a wulu ya Ékôan. Éyong bia bebién nge ki é môr bia dzing bia lôr metam me ne ndzuk, bi ne bo ôdzibi ya binan amu dzé Jehôva a likh naa mindzukh mi bo. É tam bia yiène ñong nkighan ébe aval bia yiène belan é tam dzaa, ye é mono waa, bi ne simane naa bi ntoo melu me ya asughlan, ye naa, bii bele ki fe abuiñ tam ya ke kuiñ amanegha da ye so. É mam Jehôva a simane bia, me tsinighe naa ma wônô bia, a tum bia asi, ya ve bia fakh.